Katalog

CumhuriyeC tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenr Ortaan Erinç 0 Genel Yayın Koordınatörü- Hikmet Çetinkaya # Yazıışleri Müdürü: Ibrahim Yıldız • Sorumlu Müdür Fikret tlkiz 0 Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Istıhbarat Cengiz Yıldınm # Ekonomı. Özlem Yüzak # Kultür: Handan Şenköken # Spor Abdülkadir Yücelman • Makaleler: Sami Karaören • Düzeltmc: Abdullah Yazıcı 0 Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgi-Belgc Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri. Mehmet Faraç Ya\ın Kuruiu tlhan Selçuk (Başkam. Orhan Eriırç, Okta> Kurtböke. Hikmet (, etinkava. Şükran Sont-r, İbrahim \ ıldız. Orhan Bursah, Mustafa Balbav. Hakan Karo. Ankara Temsılcisı: Mustafa Balba> Ataturk Bulvan No: 125. Kat:4, Bakanlıklar-Ankarâ Tel. 4195020 (7 hat), Faks 4195O27 0tzmırTemsilcisı SerdarKızık, H ZıyaBlv 1352 S.2/3Tel:4411220. Faks 4419117 • AdanaTemsilcısiÇetinYiğenoğlu, tnönüCd. 119 S No 1 Kat.l.Tel:363 12 11. Faks. 363 12 15 Müessese Müdurü. Cstün Akmen # Koordınatör. Ahmet Korulsan • Muhasebe Bülcnt V ener • 1da- re Hüseyin Gürer • Bılgı-lş- lem: Nail inal • Satış Fazilet Ku/a MEDYA C: • Yönctım Kunilu Başkanı - Genel Mudur Gülbin Erduran 0 Koordınatör Reha Işıtman # Genel MüdürYardımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 513958O-5I3S46O-61.Faks 5138463 V avımUtan ve Basan: Yenı Gûn Haber Ajansı. Basın ve Yayıncıhk A Ş. Türkocagı Cad 39-41 Cağaloglu 34334 Istanbul PK 246 - Sırkea 34435 lslanbul Tel (0-212) 512 05 05 (20 hat) Faks 10 212)513 85 95 ww\v.cumh uriyet.com.tr 24 KASIM 1999 İmsak:5.23 Güneş: 6.54 Öğie: 11.58 tkindi: 14.25 Akşam: 16.47 Yatsı: 18.13 Deppemzedeler için yardım • Haber Merkezi - Dünyaca ünlü modacı ve tasanmcılar, Türk depremzedelere duyarlılıklannı yansıtan özgün yapıtlannı, Beymen'in öncülüğünde satışa sunacak. 2-9 Aralık tarihleri arasında Akmerkez Beymen mağazasmda sergılenecek eserlerin satışından elde edilecek gelir. depremzedeler yaranna Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfi'nın 'Hayat Projesi'ne aktanlacak. Sergide 50'nin üzerinde Türk ve yabancı tasanmcının eseri bulunuyor. Tasanmlar arasında Moschino'nun, üzerinde "'birçok el, ışık saçar" işlemeli deri eldiveni göre çarpiyor. KAS-Dffi'in gecesi • Haber Merkezi - Kastamonulular Dayanışma Derneği, (K.AS-DER) Kuruçeşme Divan Restaurant'ın karşısındaki Gümüşdamla yatında 27 Kasım 1999 tarihinde bir toplanti düzenliyor. Demek adma Başkan Orhan Gümüş, yaptığı yazılı açıklamada. saat 20.00'de başlayacak olan toplantının amacının Kastamonulularla birlikte olmak ve tanışmak olduğunubelirtti. Spears'm gösterisi • Haber Merkezi- ABD'li genç şarkıcı Britney Spears, geleneksel 6. yılı kutlanan 'Help A Thon' etkinliğinde ücretsiz konser verdi. Yaz tatillerinde çocuklara bulunduklan bölgelerde, yerel kamu çalışmalanna katılmalannı teşvik etmek amacıyla düzenlenen gösteri. Nıclodeon kanahnda 11 Aralık"ta yayımlanacak. Antarktika'daki • CHICAGO(AA)- Antarktika buzullannda araştırmalar yapan uluslararası bilim adamlanndan oluşan bir grup, Yeni Zelanda'ya 123 kilometre mesafede, Antarktika Denizi'nin üzerindeki dev buzulda 1030 metre derinliğinde bir delik açarak bir buzulda bugüne kadar en derine inme rekorunu kırdılar. Araştırmacılann delik aracılığıyla dev buzul tabakasındaki hareketleri de izleyecekleri açıklandı. Sigortasız çalışıyorlar Istanbul'daki resmi okuilarda görev ü yaklaşık 7 bin hizmetli ile ders başına ücret alan 4 bin 500 öğretmenin sigortasız çalıştınldığı belirtildi. Kentte bulunan 3 bine yakın ilköğrerim. tise ve dengi okula 8 yildır kadrolu hizmetli alınmıyor. Sigortasız çabşan bu görevlilerin ücretleri, okul koruma dernekleri aracılığıyla ödeniyor. Benzer bir durum ders başına ücret alan öğretmenler için de geçerli. Milli Eğitim Bakanlığı ders başına ücret alan öğretmenleri de, hizmetiiler jpbi, sigortasız çabştınyor. Eğjtim-Sen 2 No'lu Şube Başkanı Alaattin Dinçer, hizmetiilerin birçoğunun 70-100 mihon lira ücret aldığını vurgulayarak, hizmetlUer için risk faktörfinün yüksek oiduğuna dikkat çekiyor. Dinçer, ders başına ücret alan öğretmenlerin de, sosyal güvenlik hakianndan yoksun oJduğunu ifade edivor. Bugün 24 Kasım Öğretmenler Günü... Ücretler düşük, örgütlenme hakkı yok ğretmenleryine buruk...ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - '24 Kasım Öğretmenler Günü', dü- şük ücretler ve eğıtimdeki sorunlar ne- deniyle bu yıl da buruk kutlanıyor. Eğı- tim, Bilim ve Kültür Emekçileri Sen- dikası (Eğitim-Sen). 24 Kasım Öğ- retmenler Günü'nün anti demokratik 12 Eylül darbesinin bir üriinü oldu- ğunu belirterek bu günü kutlanmayı kabul etmediklenni açıkladı. Eğıtim- Sen, 5 Ekım Dünya Oğretmen Gü- nü'nü kutlamaya devam edeceklen- ni bildirdi. Bakanlar Kuruiu 24 Kasım 1928'de Atatürk'e, eğitime ve öğretmenlik mesleğine yönelik devrimci çalışma- lan nedeniyle 'Ulus Okulları Başöğ- retmeni' sanı verdi. 12 Eylül askeri darbesi sonrasmda, 24 Kasım 1981 "de de 'Atatürk'ün doğuraunun 100. yü- • Cumhuriyetin ilk yıllannda ülkenin en saygın meslekleri arasında yer alan öğretmenlik mesleği, sonraki yıllarda ücret düzeyindeki düşüklükler ve eğitimdeki sorunlann ağırlaşması nedeniyle gerilemeye başladı. dönümü' nedeniyle TBMM. 24 Ka- sım ı Öğretmenler Gürıü ilan etti. Eşitsiz öğretmen dağılımı. yatılı ve pansiyonlu okuilarda nöbet tutan öğretmenlere ek ücret sağlanmama- sı. hizmetiçi eğıtimlerin yetersizliğı; öğretmenlik mesleğinı en çok zorla- yan sorunlann başında yer alıyor. Mehmet Sağhm döncmınde herkese 'öğretmenlik kapısının açünuuının ardından' pedagojık formasyonu ol- mayanlann da eğitim ordusuna katıl- masıyla öğretimın nitehginde büyük düşme yaşandı. Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesı Sosyolojı Bö- lümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yaşar Erdem tarafından yapılan araş- tırma. Türkiye'de öğretmenlik mes- leğine yönelenlerin genel lise çıkış- hğı olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmada, öğretmenlerin yüz- de 22.7'sinin kişisel etkenler, yüzde 17'sinin işsizlik, yüzde 15'min sev- gi ile ilgili etmenler, yüzde 8.8'inın meslekle ilgili etmenler, yüzde 8.4'ünün sosyal güvenlik gerekçe- siyle, yüzde 8.4"ünün tatil ve boş za- man olanağı. yüzde 3 "ünün faydalı ol- ma isteğiyle mesleği seçtiği saptan- dı. Araştırmanın sonuç bölümünde, öğretmenlik mesleğinin seçiminde 'iş-işsizlik, ekonomi. sosyal güvenlik- le ilgili' etkenlenn önemli rol oynadı- ğı vurgulandı. Millı Eğitim Bakanı Metin Bos- tancıoğiu yayımladığı mesajda, dep- rem felaketlerinde yaşamını yitiren 141 öğretmenin hâlâ yüreklerde ya- şadığını belirtirken. zor koşullar al- tında görev yapan öğretmenlere de te- şekkür etti. Demokratik, laik ve sos- yal hukuk devleti olan cumhuriyetin aydınlık yannlara taşınmasında öğ- retmenlere büyük görevler düştüğü- nü belırten Bostancıoğlu, Başöğret- men Atatürk'ün eğitim politikasının temelıni oluşturduğunu anımsattı. Bostancıoğlu, yeni bin yılın gözde mesleğinin öğretmenlik olacağını, eğitim sisteminın yenıden yapılandı- nlmasında öğretmenlere büyük so- rumluluklardüşeceğini söyledı. Eğıt-Der Genel Başkanı Mustafa Gazak-ı. öğretmenlerin yüzde 60'ının geçınmek için ikınci iş yaptıklannı ve kiradaoturduklannı belirtirken, örgüt- lenme sorunlanna da ışaret etti. Öğ- retmenlerin yönetimde ve atamalar- da söz sahibi olmadığını \ urgulayan Gazalcı. "Nitelikli eğitim, iyi >etiş- miş, sorunlan çözülmüş öğretmenle ohı_r" dedi. Öğretmen Dünyasi Dergisi Yazıiş- len Müdürü Zeki Sanhan. tüm öğret- menlen kendı mesleki ve sosyal hak- lan çerçevesinde tek bir sendika ça- tısı altından toplanmanın yollannı aramayaçağırdı. İR ÖĞRETMENİN 3 GÜNLÜK İSTANBUL SERÜVENÎ Okııma bilmeyen öğrencfler FATMA KOŞAR Devletin, terör, karla kap- lı yollar ya da bir başka ne- denle "eğitim götüremiyo- rum,denetfcyemi>onım'' di- yemeyeceğı, lstanbul'un göbeğinde, otobüsle gidıldiğinde bile Taksim'e 40^5 dakikalık uzaklıktaki birokul- da, elinde tespihi olanlarla. türba- nıyla dolaşan öğretmenlere ne de- meli peki? Beykoz'daki ilköğretim okulun- da, aslında "çocuklara bir şeyler ög- retmek kaygısının oJmadığını" hisse- diyorsunuz, eğitim sistemınin ne ka- dar yetersiz kaldığına üzülerek ta- nık oluyorsunuz. Beykoz, Çavuşba- şı'nda, Karanlıkdere Yeditepe İlköğ- retim Okulu'ndaaylık 157 milyon li- ra karşılığında çalışan öğretmenlerin kullanabilecekleri araç-gereç de. yan- lızca tahta \e tebeşir. Çocuklar ve gençler, okullara, Atatürk devrimi- ni anlamaktan uzak "anlayTşın" ze- hirlediği beyinleriyle, Kuran kurs- lanndan çıkıp geliyorlar. Türkiye'deki pek çok okulun du- rumunu da yansıtan Çavuşbaşı'nda- ki okulda 3 gün Milli Eğitim Bakan- lığı (MEB) tarafından atanan öğret- men sıfatıyla görev yaptım. "Herkese öğretmenlik" uygula- masının "gazetecilikyapılabiJecektş- letme neredeyse kalmadı" yönünde • Aydınlatma bilinciyle yola çıkan köy öğretmeni, ünlü yazar Fakir Baykurt'un adını "Hiç duymadım'* diyen bir öğretmen düşünebiliyor musunuz? endişeler taşıyan iletişim fakültesi öğrencileri tarafından da ilgi gördü- ğü bir dönemde. kursa giderek öğ- retmenlik için aranan sertifikalan almıştım. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ağustos ayında öğretmen alı- mı yapacağmı duyurunca, başvura- rak birkaç gün için öğretmen olma- ya ve okullan yakmdan görmeye ka- rar verdim. Başvuruma olumlu yanıt alarak Beykoz'daki söz konusu okula atan- dım. Şişli'den 40 dakikada gidilebi- liyordu orman içindeki okula. Bu deneyimi yaşama fırsatını ka- çıramazdım... Villalann, kaçak yapılann arasın- dan geçen yol. orman talanını anla- tıyor. Ilerliyorum, orman yağması- nın sonu yok. El değmemiş yer ne- redeyse kalmamış. Oysa bu ağaçla- nn her biri Istanbul için ve gittiğim okuldakı çocuklar için de ne kadar değerli! Okul müdürü, orman içinde bulun- manın mutlulugunu yaşıyor ve yağ- mayı övercesine; "Burasıbirazsapa gibi görünebilir ama her taraf \esil, iyi bir yerde. Yazm ailenizle piknik yap- ma>a geürsiniz" diyor. Okulun hemen yanındaki yaz-kış açık olan Kuran kur- sunun öğrencileri, kız öğ- rencilerin yanına oturmu- yorlar. Bu. onlann aldığı eği- time göre günah. Kuran kursu adı altında "şeriategitimi" aldiklan açık- ça belli olan öğrenciler, öğrendikle- rini davranışlanna yansıtıyorlar. Sınıflar öğretmenlere dağıtıldı, ba- na 4-A sınıfı verildi. Sınıfta okuma yazmayı henüz öğrenemeyen öğren- ciler var. Daha üst smıflarda da var- dı ve okuldaki sohbetlerden öğren- diğim kadanyla bu öğrenciler öğ- renmeden mezun edilecek. Zaten öğ- retmenin çocuğu sınıfta bırakması dayasak. '^aha.kültürsüz.sorgulamayanbir nesil yetiştiriyoruz" diyor deneyim- li ve okulun tek sendikalı öğretme- ni. Yaklaşık bir haftalık deneyimim süresince dikkatimi çeken bir diğer unsur da Gebze'de yaşayan ve her gün 4 milyon lira yol masrafı yaparak okula gelen genç bir öğretmen olu- yor. 157 milyon lira maaş aldığım, ek ders ücretleri ile birlikte yaklaşık ayda eline 200 milyon lira geçtiğini belirten genç öğretmen, "bu zorya- şam şartlannda" akrabasımn evi ol- duğu ve kira vermediği için Geb- ze'de oturmak zorunda kaldığını belir- tiyor. İSTANBUL'DA ÖĞRETMENLER GÜNÜ ETKİNLİKLERİ Eğitim düzeyitartışılacak e-pçsta : tan (a) prizma. net. tr İstanbul Haber Ser>isi - 24 Kasım Öğretmenler Günü Istanbul'da çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Üniversiteler, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinin gerçekleştirecekleri törenlerde öğretmenlik mesleğinin önemi. sorunlan ve bugünkü eğitim düzeyimiz tartışılacak. tstanbul'daki resmi törenler saat 09.00'da İstanbul Valisi ErolÇakır'ın ziyaret edilmesiyle başlayacak ve saat 09.30"da Taksim Atatürk Anıtı'na çelenk konulacak. Büyük tören ise saat 10.30'da Atatürk Kültür Merkezi'nde başlayacak. İstanbul Üniversitesi (1Ü) Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesı. Öğretmenler Günü'nü saat 10.00'da Fen Fakültesı Konferans Salonu'nda kutlayacak. Törende İÜ Rektörü PTof Dr. Kemal Alemdaroglu, ÇYDD Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fevzi Öz ve Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirrne ve Eğitim Genel Müdürü Aydın Ozyar birer konuşma yapacaklar. • Maımara Üniversitesi'nce düzenlenen tören üniversitenin Göztepe Yerleşkesi'ndeki Dr. İbrahim Üzümcü Konferans Salonu'nda saat 13.30'da başlayacak. Konser ve resim sergisinin de yer alacağı programda konunun uzmanı akademisyenler ülkemizde eğitimin durumunu tartışacaklar. • İÜ Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroglu, tstanbul Milli Eğitim Müdürü Ömer Balıbey tarafından belirlenen başanlı öğretmenleri makamında kabul edecek. Başanlı öğretmenlere İÜ Profesörler Evi'nde bir yemek verilecek ve Balıbey'den plaketlerini alacaklar. • Kadıköy Belediyesi'nin etkinliği saat 18.00'de Kadıköy Evlendirme Dairesi'nde başlayacak. Gazetemiz yazan. Prof. Dr. Emre Kongarın eğitim üzerine vereceği konferansın ardından mim ve vals gösterisi düzenlenecek. Öğretmenlere Kongar'ın kitaplan armağan edilecek. • Zeytinburnu Belediyesi'nce öğretmenler onuruna saat 18.00*de Büyülcşehir Belediyesi Florya Sosyal Tesisleri'nde bir yemek verilecek. Yemekte Belediye Başkanı Murat Aydın bir konuşma yapacak. Türk öğöğretmeni yoksul • Her Öğretmenler Günü'nde öğretmenlerini devlet törenleriyle öven devlet, onlann yaşam standardmı yükseltemiyor. YLSUFZİYAAY AvrupaBirlıği(AB)hedefinekilitlenen Türkiye 'de lise öğretmen lenne, 24 Kasım ÖğretmenlerGünü'nde AB üyesi Avustur- ya'daki meslektaşlanndan 11 kat, Yunanis- tan'daki öğretmenlerden ise 6 kat daha az ücret veriliyor. Öğretmenler, kalitelerinin artmasının koşulunu ücretlerinin iyileş- tirilmesinde görürken, gazete ve kitaplan ücretsiz okuyabilecekleri kütüphanelere ise hiç uğramıyor. Her 24 Kasım'da öğretmenlerini devlet törenleriyle öven devlet, öğretmenlerinin yaşam standardmı yükseltemiyor. Eğitim- Sen Genel Merkezi'nın verilerine göre, her konuda Avrupa'yı örnek alan Türki- ye'nin liselerinde görev yapan öğretmen- ler, AB üyesi ülkelerin öğretmenlerinin standartlannın çok altında yaşıyor. Buna göre Türkiye'deki lise öğretmen- leri yıllık 3 bin 620 Amerikan Dolan üc- ret alırken. AB üyesi Avusturya'daki mes- lektaşlan 41 bin 34, Portekiz'dekiler 40 bin 277, Almanya'dakiler 39 bin 878 do- lar yıllık ücret alıyor. Fransa'daki lise öğretmenlerinin yıllık üc- reti 37 bin 351 dolan bulurken, Belçika'da- ki lise öğretmenleri 34 bin 235, italya'da- kiler29bin980,Yunanistan"dakiler'isel8 bin 726 dolar yıllık ücret alıyor. Milli Eğitim Bakanlığı, lise ve meslek lısesı öğretmen ücretlerinin yüzde 40'ını ana ders karşılığı maaş. yüzde 60'ını ise ek ders ücreti olarak ödüyor. Eğitim-Sen, bakanlığın ek ders ücreti uygulamasıyla yeni öğretmen almayıp ta- sarruf ettiğini ve bu yolla öğretmenlerin emeğini sömürdüğünü savunuyor. Türki- ye'de öğretmenlerin kalitesi de yerinde sa- yıyor. Hatta zaman zaman düşüyor. Sen- dika, kaliteli eğitimin nitelikli öğretmen- lerle sağlanacağına, nitelığin ise öğretmen ücretlerinin arttınlmasıyla yakalanacağı- nainanıyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Osmanlı' Konusunda İnce Ayan' 'Osmanlıcı' Olmak!.. ÇBatılılık Afyonu 'mu?0 nasıl bir lâf? Ülkemiz gi- bi, en 'seçkin' aydınlannın çoğunluğu, ikiyüzyıldır, 'Batılılık' dâvasına baş koymuş iken; kalkıp böyle bir 'tesbit' yapmak nasıl bir densizliktir? İlk yazdı- ğımda da, bana 'densizlik' gibigelmemiştiya; son- radan, aynı 'tesbiti' ecnebı 'ilerici' yazarlardan oku- yunca, doğrusu daha bir rahatladım. Olayı J.M. Al- bertni, kitabında son derece açık anlatmıştır "...Sömürücü, yeıii halkın, metropoliten sö- mürgeci halka benzemesi amacıyla, eski anla- yış ve kuruluşlara yeni bir biçim vermeye çalı- şın ama yerlileri aşağı bir düzeyde tutarak, tam bir benzerlikten kesinlikle kaçınır..." "...Bu politika, iki temel ırkçı düşünce üzerine kurulmuştur. Bu düşüncelere göre, (buraya dık- kat!) hiçbir insan için, bir Avrupalıya benzemek- ten daha güzel bir şey olamayacağından ötürü; Afrika, Asya ve Lâtin Amerika halkına, Batı uy- gaıiığı aktarılmalıdır; ve hiçbir uygaıiık, Avrupa uygarlığından üstün değildir..." ...Bu arada yeninin, daima aşağılık bir varlık oi- duğuna ve hiçbir zaman düzelemeyeceğine ina- nılmaktadır." o kadar ki. "...bağımsızlık elde edil- diği zaman bile, özellikle kültürel alanda, sö- mürgecinin taklit edilmesi süregelir..." ÇAzgelişmişliğin Mekanizması', s. 141/142, May Yayınlan, Tarihsiz (1970'liyıllar). Öyle sanıyorum ki, biz Türkleriçin, 'bağımsızlık el- de edildiği zaman bile' cümlesinin, son derece kek- re, fakat uyarıcı ve uyandıncı bir tadı vardır.) Bir de, o sorun var tabiü... Çıkıp da, 'Geçmiş kültürümüzden ve uygariığımız- danyararlanmalıyız'dediniz mı, adınızı 'Osman- lı'ya çıkanyoriar; bilmem kim, bilmem hangi dergi- de bu yolda bir şey çiziktirmiş, bu arada galiba be- nide, 'Osmanlı 'takımından saymış; okuyanlar, ilet- tiler.'-... bu ne demektir, senin Mustafa Kemal Pa- şa'yı da, hareketini de, hanl hanl savunduğunu bil- mekteyiz; böyle 'Osmanlıcılık' olur mu?' dediler; ya- zan kim olursa olsun, sorun üzerinde biraz durulma- ya değer. Önce şu ayınmı yapacağız: Çağdaş Türklerin, 'ulu- sal bir bileşim'e ulaşabilmeleri için, Osmanlı'ntn geçmiş kültür mirasından yaraıianmalan gerek- li ve zorunludur, demek başka; Türkiye'nin kişi- liğini bulabilmesi için, çağdaş yaşantısını, 'Os- manlı' olarak sürdürmesi gerekirdi demek, baş- ka! 'Osmanlıcı', ikinciyi savunana derler. zira deği- şik koşullar içinde, 'târihen ve iktisaden batmış' bir toplumsal 'sistem'ln hâlâ geçerli olmasını istemek- te, eski deyimle 'maziperestlik' yapmaktadır. Oysa, en utak bilimsel gorüşü olan birisi, Osman- lılığı, gelişen koşulların çürütüp batırdığını; işın da- ha ilginci, bu batışın Cumhuriyef ten çok önce baş- ladığını bilir. Cumhuriyet'in gelip yıktığı, bir yerde, Osmanlılık filân değildir artık, yan yarıya sömür- geleşmiş bir 'ayân düzeni'dk ki, Tanzimat'tan bu yana, çağa uyamamışlığını göstere göstere, koma- ya girmiş, sonunda batıp gitmiştir. Oyleyse, ben neyin savunucusuyum? Ulusal bileşim 1 nedir?.. Ha, o başka! Ben diyorum ki, Türkler 'ümmet' ol- maktan çıkıp 'millet' olmak düzeyine varmışlar- dır; her 'millet' oluşurken, birlikte, 'ulusal' bir 'uy- gariık bileşimi' getirmiştir: oysa biz, Kurtuluş Mü- cadelesi yıllannda doğru koyduğumuz bu soru- nu, yozlaştırmış: Tanzimat artıklarının etkisiyle mi, 'Küttür Emperyalizmi'nin baskısıyla mı, her ne iley- se. özgün 'ulusal bileşim' yerine, taklit (öykünme) 'Batılılaşma' biçimıne dönüştürmüşüzdür. Bu yan- lıştır, yanılgıdır, rezâlettir. En başta bağımsız bir mil- letin onuruna yakışmaz, ancak sömürgelerde böy- le başka uygarlıklara öykünen aydınlar ve çevre- ler çıkar; bağımsızların olduğu yerde ise, 'ulusal bileşim' gerçekleştirilir. 'Ulusal Bileşim' nedir, öyleyse? Küttür ve sa- natta, bilimsei yöntemin, ulusal koşullara uy- gulanmasıyla ortaya çıkan, fikir ve estetik bi- leşimidir. Türk Sanatı, söz gelişi, 'ulusal bileşi- mi ni yaratabilmek için, Bat'lı sanatlan taklit et- meyecek; o sanatlann kendi bileşimlerini ya- ratabilmek için kullandıklan yöntemleri, kendi yöresel malzemesine uygulayarak, özgün bir bileşim elde edecektir burada, Osmanlı'dan bi- ze kalan şiir, musiki, nakış, raks ve folklor vs. hiçbir şekilde reddi gerekmeyen, değerli bile- şim öğeleri olarak beliririer. Bunlan değerlen- direlim, çağdaş bir bileşim yapmakta kullana- lım demekle, Osmanlı Devletini ya da 'sistemi- ni' ihya edelim demek, bir ve aynı şey midir? Osmanlı 'sistemi', diyalektiğin iç gelışmeleri gereğince, ömrünü tüketmiş ve batmıştır. Onu can- landırmak da olmaz, zaman içerisinde belirli öğe- lerini sürdürmek de olmaz. Türk toplumu, 'millet aşaması'nda, bir 'Burjuva Demokrasisi'ni ger- çekleştirme deneyinde iken, uygarlık düzeyinde yapacağı, 'ulusal bileşimi' gerçekleştirmek; bu- nun için de geçmişin değerlerini, çağdaş koşullar içersinde ve bilimsel yöntemlerle değerlendirmek- tir. . . . . Durumu somutlaştınnca, görülen ne? Hadi bir parantez açıp, durumu somutlaştıralım. Batı Batı deyip duruyoruz, Bat ya gittiyseniz bilirsiniz; orada Batı diye elle tutulur bir şey yok- tur; ya ne vardır, ayn ayrı 'milletler', o milletlerin ayn ayrı 'ulusal bileşimleri': Fransız 'milleti', Fran- sız 'uygarlığı', Alman 'milleti', Alman 'uygartığı': ingiliz 'milleti', Ingiliz 'uygarlığı', vs. Hepsinde or- taklaşa olan, ulusal malzemelere uygulanmış ba- zı yöntemlerdir; bu iş de, hemen hepsinde. toplum- bilimsel olarak, 'millet'e geçiş aşamasında gerçek- leşmiştir. Imparatorluktan, 'millet'e geçiş, toplumsal ge- lişme grafiğinde, herkesin de bildiğı gibi, 'Ulusal Demokratik Devrim' aşamasıdır. Mustafa Kemal Paşa ve Hareketi bizde bunun başlangıcını oluş- turur; yaptıkları da. tarih yönünden geçerli ve de- ğeriidir. Bu kadarı bile, hertürlü Osmanlıcılığı gü- me götürmeye yetmez mi? Osmanlılık iyiydi hoş- tu ya, koskoca imparatorluk kuımuş; ne var ki, Türkten ulusal bir devlet çıkaramamıştı, bunu çı- karan Anadolu Ihtilâli'dir. Hâlâ daha konuşuyorlar. http://wvvw.prizma.nettr/AILHAN http^/www.bilgiyayınevi.com.tryailhan Faks/0-212/26019 88