Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 OCAK 1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
ŞİRLETLERDEN
• REJBulLfarklıbir
anlayıda yeni >T1I kutladı;
yeni br yıla girerken
hediyeve en fazla ihtiyacı
olan lötemili çocuklan
unutmıdL Red BuD, yeni
yıl hedvesi olarak
LÖSEVe (Lösemili
Çocukar Vakfı) bağışta
bulunCu.
• DKVY Jeans. Istanbul
Teşvikye'deilk
mağazısını açtı. Dkny
Jeans, ıer yıl 4 ayn
koleksıyon hazırlayarak
müşterlerine farklı
alternanfler sunuyor. Dkny
Jeans'h Kış'99
koleksıyonunda siyah ve
gri rengin yanı sıra canlı
renklerde kullanıldı.
• MARKS & SPENCER,
bugünden itiharcn Ankara
ve Istanbul mağazalannda
indirim yapıyor. Marks &
Spencer, nayan, erkek ve
çocuk reyonlannda yüzde
20-30 arasında indirim
uyguluyor.
• DARDANEL, yeni
ürünleri Dardenel
Közlenmiş Patlıcan ve
Dardanel Bıber'ı
tüketicilerin beğenisine
sundu. Ateşte közlenerek
hazırlanan Dardanel
Közlenmiş Patlıcan ve
Dardanel Biber. 370 ml'lik
ambalajlarda
marketlerdekı yerini aldı.
• EMİRATES
Havayollan,22 0cak31
Mart tarihleri arasında
yeni bir kampanya
başlatıyor. Emirates
yolculanna, 7 veya 15 gün
önce aldıklan gidiş-dönüş
bilederi için yüzde 40
indirim uygulanıyor.
• STFA Inşaat'a,
Pakistandaki
çalışmalanndan dolayı
Pakıstan Cumhurbaşkanı
Muhammed Raif
tarafından "'Excellence
Award" ödülü verildi.
STFAİnşaat. 1992yılında
aldığı karayolu inşaat
projeleriyle Pakistan'da iş
yapmaya başlamıştı.
• OMOMATİK tabtederi
tiiketicinin kuilanımına
sunuldu. Omomah'k
tabletleri, aktif çözülme
özelliğiyle düşük ısıda
eriyerek dağılıyor.
Omomatik tabletlerde.
deterjanın dökülmemesi ve
çekmecede deterjan
artıklannın kalmaması
pradklik sağüyor.
•CALL1GARIS, ürün
yelpazesine yeni ürünler
ekledi. Masa, sandalye ve
mobilya aksesuvarlanndan
sonra, karyola. komodin ve
şifonyeri tüketicilenn
beğenısıne sundu.
• KLKİ çikolatalan
üretimde hijyen kurallannı
uygulu>or. fsviçre
çikolatalanmn hanrianrç
yönteminin kullanıldığı
Kuki çikolatalan. çeşitii
renklerde üretiliyor.
• İPEK Kâğıt. -'Solo
Dışkı Kaynaklı Enfeksiyon
Hastaliklanna Karşı
L'yanyor" kampanyası
başlattı. Firma. Ankara ve
Istanbul Halk Eğitim
Merkezlerinde
bilgılendırme toplantılan
düzenliyor. Ipek Kâğit,
aynca kampanya
kapsamında broşürler
hazırlayarak dağıtıyor.
Zor durumda olduğu bir süredir söylenen banka TMSF'ye devredildi
De\iet Interbank'a el koydu• Mesut Yılmaz
hükümeti
döneminde mafya-
işadamı-siyasetçi
bağlantılan
nedeniyle elindeki
bir bankanın satışını
gerçekleştiremeyen
devlete yûk olan
bankalann sayısı
2'ye çıktı.
Yanıt bekleyen sorular
Ölü bankayı diriltme çabası
ANKARA (Cumhuri-
wtBürosu)-55. hiiküme-
tin son ıcraatından birı.
Bursa Milletvekılı Cavit
Çağlar'a ait Interbank'ı
Tasarruf Mevduatı Sıgor-
ta Fonu'na (TMSF) dev-
retmek oldu. 1 aydır zor
durumda olduğu belirti-
len tnterbank'a, Başba-
kan Mesut Yılmaz' ın ta-
limatıyla Hazıne el koy-
du. Yılmaz hükümeti dö-
neminde mafya-işadamı-
siyasetçi bağlantılan ne-
deniyle elindeki bir ban-
kanın satışını gerçekleş-
tiremeyen devlete yük
olan bankalann sayısı 2'ye çıktı.
Hazıne Müsteşarlığı'ndan dün
yapılan yazılı açıklamada, lnter-
bank'ın öncekı gün Türkiye Cum-
huriyeti Merkez Bankası TMSF'ye
devredildiği bildırilirken "Banka
yeni yönetimiyle normal faaliyeti-
ne devam etmektedir" denildi. Ye-
ni yönetımde genel müdürlüğe Ka-
dir Günay. başkanvekilliğine Er-
dal Arslan getırilırken üyeler Er-
doğan Pektas. Talat Tuğçetin, Ce-
IARIKYILMAZ
Günlerdir Merkez Bankası'na olan sorumluluklannı ye-
rine getiremediğı piyasalarda konuşulan Interbank'ın, di-
ğer bankalarla takas açıklannı da kapatamadığı bir süredir
bilmiyordu. Bankalar Yasası'nın 64. madde kapsamında
olan Interbank, TMSF'ye geçmesine kar-
şm arkasında yanıtlanması gereken birçok
soru bıraktı:
mesı. Maliye Bakanı Zekeriya TemizeJ'in vekâleten yü-
rüttüğü Hazine'den sorumlu Devlet Bakanlığı'nı Basba-
kanlığa bırakmasınm nedenlerinden biri Jnterbank'ın so-
rumluluğunu almama ısteğı olabilir mi?
# Bankanın fon kapsamma alınmasıyla banka mı, ban-
ka patronu mu, tasarruf sahibi mi kurtuldu?
Bankalar Yasası'nın 64. maddesi gereğince yöneti-
mine el konan lnterbank'ta neden iflas prosedürü işletil-
medi? Neden ölü bir banka diriltilmeye çahşılıyor? (Ban-
kalar Yasası madde 68)
# Neden bankanın sahibi Cavit Çağlar'm malvarlığı-
na ihtiyati haciz konulmadı? (Bankalar Yasası M. 69)
# Fona geçmesinden bir gün önce Çağlar'ın ortak ol-
duğu Etibank'ın hisselerinin Dinç Bilgin'in sahibi oldu-
ğu Medya Holding'e devri ve NTV'nin Doğuş Grubu'na
sarışı neden durdurulmadı?
# Hükümerin kurulmasınm pazartesi gününe ertelen-
met kalmadığı ve bankanın aktifindeki
ana kalem olan kredilerin Câvit Çağlar
itibanyla 359 trilyon 814 mil-
yar liraya çıkarmıştı. Inter-
bank'ta ekım sonu itibany-
la yaklaşık 890 mılyon do-
larlık döviz tevdiat hesabı
bulunuyordu. Bu dönemde
bloke etmış olması gereken
mevduat munzam karşılığı
tutan ıse 97 milyon dolar dü-
zeyınde bulunuyordu. Mer-
kez Bankası'na başvurarak
mevduat munzam karşılığı
yükümlülüklennde kolaylık
sağlanmasını ısteyen banka-
lar arasında lnterbank da bu-
lunuyordu.
tarafından kullanıldığı doğru mu?
# Fon, tnterbank'm mülkiyetini ne zaman devralacak?
# Fon. Türkbank'a 500 milyon dolar, Bank Ekspres'e
200 milyon dolar aktardı. lnterbank için ne kadar kaynak
aktanlacak?
# Fonun kaynaklanmn tüketilmesi durumunda yasal
olarak Merkez Bankası 'ndan avans alabiliyor. Fonun kay-
naklanmn bitirilmesinden sonra sıra Merkez Bankası kay-
naklanna mı gelecek?
# Sırada bekleyen 2 banka olduğu doğru mu?
# Mevduat güvencesi neden zamanla kaldınlmadı?
malcttin Hasdemir, Solmaz Ayara-
lan. Nur Polatkan. Nur Ay dınoğlu
ve Abdullah Soydaş'tan oluştu.
Açıklamada, lnterbank'm geçmiş-
te olduğu gibi her türlü bankacılık
ışlemlerini, ulusal ve uluslararası iti-
ban ile yüzde 1 OO'Iük tasarrufmev-
duatı sigortası güvencesi çerçeve-
sinde sürdüreceği belirtilirken "Hal-
kunızuı Interbank'abugünekadar
gösterdiği güven ve ilginin, TMSF
vönetimindedaha da artaraksüre-
ceğine inanmaktaytz" denildi.
Çağlar, sahibi olduğu NTV'yı
100 milyon dolara Ayhan Şahenk'e
ait DoğuşHolding'e satarken Ipek
Holding'le özelleştirme sonucun-
da aldığı Etibank'ı da Sabah gru-
bunun sahibi Dinç BUgin'e bırak-
tı. Çağlar'ın sahibi olduğu lnter-
bank'a devletin el koymasından
önce Etibank'la birleştirilmesi yö-
nündeki önerinin Hazine tarafından
kabul edilmediğı iddia edildi.
lnterbank, 1988 yılında kuruldu.
Çağlar'ın sahibi olduğu Nergis Hol-
dıng yanında Fransız bankası olan
CTedit lndustnal S A. da bankada ana
ortak olarak görülüyor. Interbank'm
1997 sonu net kân 2 katrilyon 36 tril-
yon lira olarak açıklanmıştı.
Merkez Bankası verilerine göre,
1997 sonu itibanyla 108 trilyon li-
ra mevduat buhınduran lnterbank.
mevduat miktannı yaklaşık 250
trilyon lira arttırarak Kasım 1998
Fonun kaynağı az
TMSFdekı kaynağın bir-
kaç bankanın daha batma-
sı durumunda yeterli olma-
yacağı iddia ediliyor. An-
cak Merkez Bankası yet-
kilileri, fonda kaynak sı-
kıntısı olmadığını, banka-
cılık sisteminin yükünü kal-
dırabilecek yeterli kaynağa
sahip olduğunu savundu-
lar.
Anayasa Mahkemesi,
Bankalar Yasası'nın 3991
sayılı yetki yasasını 29 Kasım
1994'te iptaliyle hukuki boşluk
oluşmuştu. Son olarak, bankala-
nn denetlenmesi ve TSMF'ye
geçişine ilişkin hükümleri de ip-
tal eden Anayasa Mahkemesi. bu
düzenlemelerin çıkanlması için
6 aylık süre tanımıştı. Birkaç ay
sonra bu sürenin sona ermesiyle
devlet. bankalara sağladığı yüz-
de 100 güvenceye karşın denetim
gerçekleştiremeyecek.
Bankalar, müşterilerine döviz için açıkladıklan oranlann 2-3 katı faiz veriyor
Bankalarnı faiz yarışı kaygdandırıyor
EkonomiServisi-Nakıt sıkıntı-
smı aşmaya çalışan bankalar. dö-
viz te\diat hesaplanna verdikleri
faizi. ilan ettiklerinin 2-3 kat üze-
rinde belirliyorlar. Bankalann ilan
ettikJen yıllık faiz oranlan yüzde
10'u geçmezken şubelere yüksek
tutarlarda dövizle gidildiğinde bu
oranlar yüzde 25-3O"lara yaklaşı-
yor. Uzmanlar. faiz oranlannın çok
yüksek seyretmesinın sektörü sı-
kıntıya soktuğuna dıkkat çekiyor-
lar.
Anayasa Mahkemesi'nın iptal
etmesmin ardından yasası bile ol-
mayan bankacılık sektöründe dö-
viz tevdiat için ilan edilen faizler
pazarlıkla 2-3 kat yükselebiliyor.
Şubelerden telefonla aldığımız
oranlara göre 32 günlük kınk va-
dede dolara \erilen faiz yüzde
23'lere kadar çıkıyor Yapılan pa-
zarlıklarla bu oran yüzde 30'lara
kadar ulaşıyor.
Off shore daha vüksek
£
Şube yetkılilen müştenlenne
yurtdışında bulunan off shore ban-
kalara (kıyı bankalan) para gönder-
mevi teklif ederek oranlannı 1-2
puan daha arttınyorlar.
Bankacılann verdığı bilgiye gö-
re TLdeki reel faizlerin yüzde 25-
40 lara çıkması nedeniyle banka-
lar, döviz ile fonlamaya başladılar.
Devalüasyona şıddetle karşı çıkan,
bu konuda da ekonomı yönetımi-
nın açıklamalannı dikkate alan
bankalar, yasalann ızin verdıği öl-
çüde açık pozısyona gidiyor.
Bu dönemde sıkıntılan aşama-
yan bankalar olabıleceğinı söyle-
yen Kentbank Genel Müdürü Ce\-
det Artkanlı. AA'ya verdığı de-
meçte. "Dövtt kurlannda enflas-
yonun çok Uzerinde artış olma>a-
cagına inananlar, reel faizdcn ya-
rarlanmakistiyor.Senet dağılımı-
nın gittikçe bozulduğu ülkelerde,
büyük hacimli tasarnıflar daha
bihük getiri sağladığı için maale-
sef sistem olumsuz ctkilenhor. Na-
• Bankalann ilan
ettikleri yıllık faiz
oranlan yüzde
10'u geçmezken
şubelere yüksek
tutarlarda dövizle
gidildiğinde bu
oranlar yüzde 25-
30'lara yaklaşıyor.
Uzmanlar, faiz
oranlannın çok
yüksek
seyretmesinin
sektörü sıkıntıya
soktuğuna dikkat
çekiyorlar.
kit cıkrşını gö/c alamayan banka-
lar,yüksek meblağlı mev duatsahi-
binin istcdiği faizi veriyx)r. Bu yan-
şın bir nedeni de mevduat iizerin-
deki deskt garantisi. Sistemin sağ-
lıklı işlcmesi için bu garantinin st-
nıriandınlması gerekiyor
n
Egebank Genel Müdürü Esat
Erkuş ıse bankalann döviz mev-
duatına yönelmesinın nonnal ol-
duğunu belirterek kanunlann izin
vendiği açıkpozisyon oranlan için-
de kalınması şartıyla bunun bir sa-
kıncası olmayacağını söyledi
Erkuş şöyle devam etti: "TLiJe-
ki reel getiri, 25-40 puan arasında
değişiyor. Faizlerin yüzde 120oldu-
ğu ve devalüasyon riskinin hiç ol-
madığı bir ortamda yüzde 20 faiz
ile, natta daha fazla faizDe oVniz top-
layan bankalar bilc çok kâriı. Bu
nedenle bankalar şu anda dö\ize
kısa vadede daha fazla faiz veri-
yor" dedı.
'Devlete sığuımak yanlış'
Merkez Bankası'ndan bir yetki-
lı de bankalann ve müşterilerin
mevduata devlet güvencesi olma-
sının arkasma sığınmalannm yan-
lış oiduğunu belirterek şöyle dedi:
"Bir ban ka kapanırsa Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu, me\duata
8 büyük bankanın ilan ettiği faizm
ortalaması üzerinden ödemeyi >a-
par. Bu da alınan yüksek oranlan
geçersiz kılar. Off shore bankala-
ra yaünlan mevduat güvence kap-
samında değü. Müşterilerin yatırtm
yaparken bu konuya dikkat etme-
si gerekıyor."
Moratoryum ilanı borsaları kötü etkiledi
Brezifya'yıyinezotiu
günlerbekltyor
Ekonomi Servisi - Global krizden kur-
tulma yollan arayan Brezilya'nm ekono-
mik açıdan üçüncü büyük eyaleti Minas Ge-
rais'in, eyaletın borçlan konusunda 90
günlük moratoryum ilan etmesi uluslara-
rası borsalan olumsuz etkiledi Ayruzaman-
da eski Brezilya Devlet Başkanı olan Mi-
nas Gerais Valisi ttamar Franco. federa!
hükümeteolan 15 milyar dolar tutannda-
kı borcun geri ödenmesi konusunda 'ka-
sada para olmadıgr gerekçesiyle morator-
yTjm ilan etti.
Öte yandan bu durum, Brezilya devlet
başkanlığı görevine yeni seçilen Fernan-
do HenriqueCardoso'nun, Asya mali kri-
zinden ülkesınin kurtulması için uygula-
maya koyduğu sıkı bütce
ve mali politikalara Vali
Franco'nun muhalıfoldu-
ğu yolunda açık bir mesaj
olarak da yorumlanıyor.
Franco'nun beklenmedik
açıklaması bu ülke borsa-
lan kadar. dünyanın ön-
de gelen borsalannı da
olumsuz yönde etkiledi.
New York Borsası'nda
Brezilya'nın borçlanma
tahvilleri fiyatında önem-
li ölçüde gerileme görül-
mesi, yabancı yatınmcıla-
nn bu ülkeye yatmmı risk-
li bulmalannın bir işaretı
olarak kabul ediliyor.
Bu arada Brezilya'da,
diğereyalet valilerinin de
Franco'nun izinden git-
mesindcn korkuluyor. Rio
Grande do Sul Eyaleti Valisi Olivio Dutra
da, ödeme koşullannm düzeltilmemesi ha-
linde eyaletinin borçlannı ödeyemeyebi-
leceğini söyledi.
Yeni moratoryumlar olabilir
Cardoso, geçen kasım ayında 1MF ile an-
laşarak bir dizi ekonomik ve mali polıti-
kalan yürürlüğe koymuştu. Çardoso'nun
uygulamaya koyduğu mali polıtika, bu ül-
kenin bütçe açığının 1999 yılında 23 mil-
yar dolar indinlmesıni öngörüyor.
Brezilya'da hükümet yabancı sermaye-
nin kaçışını önlemeye çalışmasına karşın
ülkenin döviz rezervi 4 ay ıçınde yaklaşık
vüzde 50 oranında eridi.
'Türkiye dikkatli olmalı'
Ekonomi Servfel - Brezilya'da bir eyaletin federal
hükümete karşı moratoryum ilan etmesi ile ülkenin
ekonomik sorunlan yeniden dünya gündeminin baş
sıralanna taşınmaya başiarken akademisyenler
Türkiye'nin Brezilya'daki gelişmeleri çok dikkatle
izletnesi gerektiğini vurguluyoriar. Boğaziçi
Üniversitesi öğretim üyelerinden Refik Erzan'a göre
"Brezflya'dan para kaçması ciddi boyutlara ulaşırsa
ABD bile durduramaz, bu yüzden ABD vc IMF'nin
feel hina göstennesi gerekiyor". Vergi reformlannın
istenilen şekilde gerçekleşmemesinin de krizin
büyümesinde payı olduğuna işaret eden Erzan,
ABD'nin harekete geçmeden önce bir süre
beklemesi gerektiğini söyledi. Erzan, "ABDyada
IMF kefii olduğu sürece bankalar kendi hisselerbıe
düşen fedakâruklan yapmaktan kaçınıyorlar" dedi.
Euro ve doların yanında yer almaya çalışıyor
JaponBaşbakanı
yenei
yery
artyorEkonomi Servisi - Japonya, para bırimi
yenin. uluslararası para sistemındeki ye-
nnin güçlenmesi için çalışmalannı hızlan-
dırdı. Üç gündür bu konuda görüşmeler ya-
pan Japonya Başbakanı Keizo Obuchi.
w
Güçlü ve istiknuiı bir uluslararası para
sistemi kurabilmemiz Japonya. Avnıpa ve
ABD arasında üçlü bir ortaklık geüştirebil-
memize bağltdır" dıyerek yenin de yer ala-
cağı üç kutuplu bir para sisteminin kurul-
ması gerektıği mesajını yineledı.
Japon Başbakanf nın para sistemine iliş-
kin görüşmelen sürerken Japonya Ulusla-
rarası Tıcaret ve Sanayı Bakanı KaoruYo-
sano'nun da Avrupa Komisyonu Eşbaşka-
nı Leon Brittan ile Brüksel'de bir araya
Euro'lu alışveriş dönemi
tSTANBUL (AA) - Avrupa Birliği (AB> üyesi 11
ülkenin geçtiği ortak para birimi Euro'ya kartlı
ödeme sistemi de uyum sağladı. Euro'lu alışveriş için
yeni bir karta ihriyaç duyulmadığı belirtiliyor. Var
olan MasterCard ve Maestro kartlan, Euro ile
ahşverişte kullanıldığmda, hesap ektresi hem Euro
hem de yerel para birimi karşıhğını gösterecek.
Euro kullanan mağazalar, Avrupa Komisyonu
tarafından hazırlanan "güten j-flz logosu"
yapıştınrken Europay bünyesinde yer alan
MasterCard, Maestro ve Eurocheque gibi ödeme
sistemleri Euro'lu alışveriş imkânını sağlıyor.
Öte yandan Europay International Euro Program
Koordinatörü Dommkjue Bkhut, MasterCard ile ilk
Euro alışveriş işlemini Sabena Havayollan'ndan
Brüksel-Frankfurt gidiş dönüş bileti alarak yaptı.
gelerek global ekonomi, çok taraflı ve ikı
taraflı yatınm ve serbest ticaret anlaşma-
lan uzerinde görüştükleri açıklandı.
Örtülfl MA1 görüşmeleri
Tokyo'dan Kyodo ajansına göre ıse Ja-
ponya, Avrupa Birlığı ile birlikte yatınm-
lannı korumak üzere Dünya Ticaret Orgü-
tü kapsamında yeni kurallar getirmeye ça-
lışıyor. Japon hükümet kaynaklanna göre
dünya ticaretindeki liberalizasyona ilişkin
olarak WTO'da 2000 yılında yapılması ge-
reken üst düzey toplantılarda gündeme ge-
tirmek üzere, smır ötesi doğrudan yatınm-
lann resmi hacizlerden ya da el koymalar-
dan ve de yasal olmayan müdahalelerden
korunması amacıylabirgi-
rişimde bulunduldan bil-
dirildi.
Girişimin. OECD bün-
yesindeki görüşmeleri so-
nuçlandınlamayan Çok Ta-
raflı Yatınm Anlaşması'na
(MAI) benzer yatınmcıyı
konıyan kurallar getirece-
ği belirtildi.
Japon Dışişleri Bakan-
lığı'nın biryetkilisine gö-
re, Japonya ve AB. MAI
görüşmelerinin aksama-
sının, şirketlerin geliş-
mekte olan ülkelere olan
yatmmlannı önlemesin-
den kaygı duyuyor ve bu-
na karşı WTO çatısı altın-
da önlem almaya çalışı-
yorlar.
İŞÇİNtN EVRENİJVDEIV
ŞÜKRAN SONER
Kelle İsterük../
Osmanlı'nın duraklama. gerileme sürecinde çok
sık yaşanan, yeniçenlerin başını çektıği gerıcı ayak-
lanmaların simge olmuş sloganı "Kelle isteruk" yı-
ne gündemde. Padişaha gücu yetmeyen ısyancı-
ların şeyhülislam kellesi istemesı orneğı. Çiller 8
yıllık kesintisiz eğitimın sımgesı Millı Eğıtım Baka-
nı Uluğbay ın kellesıni istiyor.
Dikkatınizi çekerım. bunu kendısine yakın iste-
diğı bakanlıklar için yaptığı üzere kapalı kapılar ar-
kasında pazarlık olarak yapmıyor Ecevit'le gö-
rüşmesinın ardından, hem de koşulsuz destek
verdiğı imajını çizerken söylüyor. Çiller bunu Ya-
lım Erez'in işıni bitirdikten, Ecevit ve Yılmaz'ı tes-
lim aldıktan, Demirel e başbakan adayı atama
oyunlannı yedirdikten sonra söylüyor.
Ecevit - Yılmaz - Demirel şımdı kafa kafaya ver-
sinler de bu ışi çözsünler bakalım. Dıyeceksınız ki
"Bu saatten sonra bir bakan uğruna hükümet ku-
nıluşundan mı dönülürmüş? Hem burada ımaj
kaybedecek olan Ecevit. Uluğbay'ın gidışı polıttk
olarak Yılmaz'ın da işine gelır. Demirel"ı ise hiç
bağlamaz."
Çiller'in maksadı sadece Uluğbay'ın kellesıni ıs-
temek olsaydı, diğer bakanlıklar ıçın kapalı kapı-
lar arkasındakı koşullannı. onun ıçın de yapardı Ya
bir başka bakanlık venlerek ya da başka oyala-
malaria, kamuoyunun dikkati çekılmeden bu ış hal-
ledilirdi.
Çiller, bir yandan FP'den gelen hükümet manev-
rasına ilişkin eleştirilere, "Benı kızdırmayın. sıze
benden başka sahıp çıkan yok, bırakıverinm" me-
sajını verecek kadar pervasız giderken. birkaç ay-
lık bir iktidar uygulamasmda Uluğbay'ın bakaniı-
ğına tahammül edemiyor değıl ya?
Aslını ararsanız zaten bir oncekı hükümetın olu-
şum, vartık nedeni olan 8 yıllık kesmtısız eğıtım 28
Şubat sürecı ile toplum beklentisınin çakışması
idi. Uluğbay sessiz, lyinıyetliyaklaşımları. çaiışkan-
lığı ile hazırtıksız 8 yıllık kesmtısız eğıtımin yüze gö-
ze bulaşmamasında önemlı katkılarda bulunmuş
olabilir. Ancak öyle radikal bir bakanlık da yapma-
dı. Milli Eğitim Bakanlığı'na çöreklenmış örümcek
kafalann temizlenmesinde de başarılt olamadı.
Şeriat cephesi için olsa olsa kımı türban soruş-
turmalan ile bağlantılı sımgesel hedef halıne gel-
miş sayılabilir. Çiller kamuoyuna ilan ederek onun
kellesini isterken en masumu dinci kesimlerden de
oy kapma hesabını yapmış olabilir. Bence çok da-
ha belirleyicı olarak, başbakan olmasını engelle-
yenler olarak gördüğü, başta askerler, Demirel,
Yılmaz, Ecevit.. herkesten kendınce intikam alıyor.
Çok daha önemlısı, kamuoyuna. "Benım yolu-
mu kesenlerden intikamımı alırım. Beni kimse yi-
yemez. Herkese tükürduğünu yalatırım" diyor. As-
lında yine haddini aşarak çok büyuk oynuyor Da-
ha doğrusu düşman cephesini büyüttukçe. başı-
na gelebileceklerden korktukça. saldırganlıkla kur-
tulmaya bakıyor. "Bu saatten sonra, Erez'iyiyıp Ece-
vit ve Yılmaz'ı, Demirel'i teslim aldıktan sonra dö-
necek halleri yok ya. Restimi görmek zorunda-
lar"\n hesabını yapıyor.
Belki de sizin bu yazryı okuyacağınız saatlere ka-
dar, pabucu pahalı bulmuş. Ecevıt'ten "Öy'e ise yo-
kum" yanıtını alınca, "Zaten koşulum yoktu" dıye-
rek diretmekten vazgeçmiş olabilir. O halde bile,
bunu istemış olmakla kendini kazançlı sayabıhr.
Ecevit'in, bağlantılı Yılmaz. Demirel'ın bu kelle
isteme işine boyun eğmelerı halı ise Türkiye açı-
sından çok daha iç karartıcı bir durum. Uluğbay'ın
kişiliği, yaptıkları değıl, sadece konumu sımge olan
bir olayda, Çiller'e şeriat cephesi adına çok önem-
li bir ödün verilmiş olacak.
Ecevit'in kendi kimliğine, geçmişıne verdiği za-
rar kendini ilgilendinr. Ancak Uluğbay'ın bu tür bir
şantajda kellesinin verilmesı, 8 yıllık kesintisiz eğı-
timde simgeleşen, şenata "dur" hareketınden çok
ciddi bir ödün verme olur
Birdensizoyunla, bırçirkın manevra ile Erez'i ye-
mekle kalmayıp Yılmaz, Demirel, Ecevit'ı teslim
alan Çiller'i, her tür etik değerı bir yana bırakarak
stratejik anlamda başanlı bulmak ne ölçude doğ-
ru?
Kameralar karşısında bir ağlayıp bir "erkek ka-
dın" imajı ile "güzel sanşın" olarak yakaladığınız,
ellen çok başanlı "ovuşturarak" kadın oyunlann-
da "Kösem SultarT'ların ustalığına ulaşabilmek,
değerler erozyonunda yetenek. kadın saplantılı er-
kekler dünyasında çok geçerlı bir yöntem de ola-
bilir.
Benı ilgilendiren, bu oyunlara nereye kadar izın
verileceği, verilebileceğı.
Benim anımsadığım tarihte gericı ayaklanmalar
karşısında şeyhülislamlarının kellesıni veren padi-
şahlann hiçbiri sonunda kendilerini kurtaramamış,
battıkça batmışlardı.
Bursadaki konseyden öneri
'Tüketici haklan
öğretilmeli'
Ekonomi Servisi -
Türkiye'de ilk kez yerel
anlamda toplanan
Tüketici Konseyi olma
özelliğinı taşıyan 1.
Bursa Tüketici
Konseyi'nde alınan
kararlann mart ayında
toplanacak Türkiye
Tüketici Konseyi'ne
taş.ınması bekleniyor.
Kasım ayında toplanan
ve okullarda tüketici
haklannm ders olarak
okutulması gerektiği
karannın alındığı Bursa
Tüketici Konseyi'nde.
sendikalann da
üyelerinı Tüketici
Yasası hakkında
bilgılendirmesi
gerektigı yönünde görüş
birlığıne vanlırken.
Türk Telekom, TEDAŞ.
tapu daireleri,
belediyeler ve emnıyet
gibi kamu kurumu
nitelığindeki hizmet
binmlenndeki
görevlilenn de
bilgilendirilmesı
gerektığınc karar
verildi.
Mart ayında Ankara'da
toplanacak olan
Türkiye Tüketici
Konseyf ne sunulması
beklenen kararlar
arasında. camilerin
sosyal yaşam içinde
önemli kurumlardan bın
olduğu belirtılerck.
burada tüketici
haklannın tanıtımı
yapılması yönünde
girişimlerde
bulunulması \e Bursa
Tüketıcıler Derneğı'yle
ışbırlığı yapılması
öngörüldu
Bursa Tüketici Konseyi
Yürütme Kurulu
Başkanı Necati Ventürk.
konseyde alınan
kararlann tüketici
hareketi açısından
büyük önem taşıdığını
belirtti. Yentürk. tüketici
haklannın ögretılmesi
gerektiğini, aksı halde
tüketıcinin hakkını
arayamadığını söyledi