Katalog

20 OCAK 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 13 ŞİRKETLERDEN • PINARGıda Grubu'nun 1981 yıhndan bu yana geleneksel olarak düzenlediği îlkögretim Oğrencileri Arası Resim YanşmasTna start verüdL Bu yü 18.si düzenknen yanşmanın konusu; lezzetin ve yeniliğin kaynagı olan bir yaşaıtı pınan olarak belirlendi. • CITIBANK ve Egebank MasterCard ve Maestro avantajlannı müşterilerine sunmaya başladı. Bundan böyle fotoğraflı ve imzalı MasterCard Standart, MasterCard Gold, MasterCard Business kredi kartlanyla, Maestro ve Cirrus banka kartı seçenekJerinden yararlanılabilecek. • CEYLAN Gnıbu, sahibi olduğu Bank Kapital ve diğer finans grubu ortaklanna teknolojik anlamda hizmet vermesi amacıyla Kapital Bilişim şirketini kurdu. Kapital Bilisim, grubu n teknolojik gereksinmelerini giderecek. • BP GAZ, 2002 yılında Avnıpa'nın en büyük LPG pazan olması beklenen Türkiye'de iki yılda 15 milyon dolarlık yatınm yapacağını açıkladı. Firma, Avnıpa'nın en büyûk LPG şirketleri arasında yer alıyor. • KILLY, 1999 kış koleksiyonuyla Türk kayakseverlerin karşısına çıktı. Türkiye'de ilk kez sekiz yü önce satışa sunulmaya başlayan KiDy'nin Türkiye . ,. temsikiüğini Sporting yürütüyor. • XEROX, dijital dünyaya yatınm yaparak bu teknolojinin gelişmesine ve yaygınlaşmasına destek veren en başanlı üç doküman merkezini ödüllendirdi. • APPLE,Silicon Graphics'in OpenGL uygulama programlama arabirimini ve yazüım kitaphgını kuDanacağını açıkladı. • IPEKKÂGIT tarafindan sunulan Selpak Disney serisi, değişik karakterleri ile tûketıcilere farklı seçenekler sunmaya devam ediyor. 15 Ocak'ta sınemalarda gösterime giren "Mulan" fılminin karakteri, kahraman kız Mulan ve arkadaşlan Selpak kutu mendillerinde yaşatılacak. • CINGII11 Holding, 1998 yılında 8 trilyon Kra sermaye ve 4.4 triryon Rra kârla yiiksek bir performans gösterdi. Firma \ önetim Kurulu Başkanvekili Halit CıngıUıoğlu. geride başanlı bir yıl bıraktıklannı söyledi. • GOLDAŞ Kuvumculuk'un hazırladığı "Goldaş" isimli dergide, altın sektörû tanıtılıyor. Derginin yeni sayısında, paranın tanhiyle ilgili araştırma yer alıyor. • BENETTON,Nordica, Prince, Rollerblade ve Killer Loop gibi dünya sporcularuıın tercih ettiği markalan Playlife adını verdiği tek bir koleksivon altında topladL Playiife koleksiyonu her yaş grubuna hitap eden geniş bir seçenek yelpazesi sunuyor. Türkiye'de kaçak elektrik kullanımının giderek arttığı ve yüzde 17'lere ulaştığı belirtildi Elektriğe para ödemîyoruz İl il kaçak elektrik kullammı 1%) Tasarruf Dünya enerji tükerimi, 1997 yıhn- da bir önceki yıla göre yüzde 1 ora- nında arttı. Bu oran 1995 ve 1996 yüla nna göre, düşfik seviyede kalır- ken son on yıi ortalamasırun da al- tında gerçekkşti Dünya Enerji Kon- seyiTürkMüli Komitesinjn "Ener- ji Raporu^na göre, 1997'de enerji tükerimi AMiıpa'dabinde 3 oranın- da düserken Ekonomik İşbirtiği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülke- lerinde ise yalnızca binde 7 oranın- da arttı. Düny a enerji rüketiminde- ki arnşuı y üzde 1 seviyesinde kahna- a, nükleer enerji >e doğalgaz tüke- timinin ise bir önceki yıla göre ge- rikmesi, "Dünyanın enerji kaynak- lan azalıyor mu" sorusunu da gün- deme getirdi. Enerji tüketnnindeki arbş durma noktasına gelirken vt rüm dünyada yeni enerji kaynaida- naranırken ABD.enerji füketimin- deki açık üstûnlüğünü sürdürdü. ENVERSEVtŞ DİYARBAKIR -Türkiye'de kaçak elektrik kullanımının giderek yaygınlaştığı ve kaçak elektrik kullammı orarunın tûm yurtta yüzde I7'lere vardığı belirtildi. Türkiye genelinde kaçak elektrik ve kayıplannın Avrupa standartlanna çekilmesi halinde yıllık 4.5 milyar kilovat saat enerjinin tasarruf edilebileceği ve bu enerjinin de Afşin-Elbistan Termik Santrallan'nda üretilen enerjiye eşdeğer olduğu kaydedildi. Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ ürkiye genelinde kaçak elektrik ve kayıplannın Avrupa standartlanna çekilmesi halinde yıllık 4.5 milyar kilovat saat enerjinin tasarruf edilebileceği ve bu enerjinin de Afşin-Elbistan Termik Santrallan'nda üretilen enerjiye eşdeğer olduğu kaydedildi. (TEDAŞ) Diyarbakır Bölge Müdürü Ata Atasoy, Türkiye'de kaçak elektrik kullanımının yüzde 17'lerde seyrettiğini belirterek, özellikle kış aylannda Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ısınma amaçlı kaçak elektrik kullanımının bir hayli yükseldiğini söyledi. Atasoy, bu bölgelerde kaçak elektrik kullanımında kırsaldan metropollere yaşanan yoğun göçün büyük bir etkisinin olduğunu belirtti. Yalnızca Diyarbakır'da son 1.5 ay içinde yapılan kontrellerde 11 bin abonenin kaçak elektrik kullandığının tespit edildiğını kaydeden Atasoy, bunlar hakkında yasal tüm işlemlerin yapıldığını ve kontrollerın daha fazla sıklaştığını kaydettı. Türkıye'de kaçak elektrik kullanımının ve kayıplannın Avrupa standartlanna çekilmesi halinde yıllık 4.5 milyar kilovat saat enerjinin tasarruf edilebileceğini sözlerine ekleyen Ata Atasoy. "Yapılan bir araşbrmada 45 milyar kwh elektriğin Afşin-Elbistan Termik Santrallan'nda üretilen enerjiye eşdeğer olduğu ortaya çıkü" dedı. Doğu ve Güneydoğu Anadoîu bölgelerinde kaçak elektrik kuHanımmın bir hayli yüksek olması nedeniyle, birçok yerleşim biriminde sık sık elektrik • kesintilerinin yaşanmasına neden olduğu açıklandı. Türkiye'de kaçak elektrik kullanımının il il ıncelenmesi halinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelenndeki illerde bu oranın bir hayli fazla olduğu gözleniyor. Tekel alım yapmayınca Kilisli üretfcinin üzümü ellnde kaldı Uzüm üreticisi isyan ediyorAHMET BARUTÇU KİLtS - Tekel'in kuru üzüm alım piyasasını kapatmasından sonra ellerinde ürün kalan üreticiler isyanda. Iran'dan hayvan yemi olarak getirilen üzümlerin Tekel'e pazarlanması nedeniyle kendi ürünlerinin ellerinde kaldığını ileri süren Kilisli üreticiler, Tekel'in yeniden kampanyaya başlamasını istediler. Sırur ticareti yoluyla lran'dan hayvan yemi olarak getirilen ucuz ve kalitesiz üzümün Tekel'e el altından satılması yüzünden kendi ürettikleri üzümün ellerinde kaldığını belirten üreticilerin tepkisi artıyor. Ithal kötü üzümün yerli üzümle kanştınlarak Tekel'e satılmasınm büyük sahtekârlık olduğunu vurgulayan üreticiler. Tekel'in alım kampanyasına yeniden başlamasını istediler. CHP Kilis tl Başkanı Reşit Korkut tran'dan hayvan yemi olarak getirildikten sonra Tekel'e pazarlanan kuru üzümlerin kontrol edilmeden alınmasını eleştirdi. Korkut, "Eksperlerin yeteıü kontrol yapmadığı bellL Ancak ne olursa olsun üreticimiz zor durumda bırakılamaz. Bunun sorumlusu Tekel'dir. Tekel kuru üzümü sonuna kadar abnak zorundadır" dedı. 'Sıkıntı giderilsin' Ziraat Odası ve muhtarlann verdiği "Çiftçilik Belgesi"yle ürün getiren herkesin malını aldıklannı savlayan Tekel Suma Fabrikası Müdürü Adnan Top ise amaçlannın üreticinin isteklerini karşılamak olduğunu belirterek şöyle konuştu: "Bu yıl üretimde arüş oünasına karşuı bize verilen 7 bin tonluk kontenjanı doklurduk. Şündi 2 bin ton ek kontenjan için girişimler var. Dileriz kabul ediür. O zaman böigedekî üreticinin sıkınosı giderüir.'' reticiler îran'dan hayvan yemi olarak getirilen ucuz ve kalitesiz üzümün Tekel'e el altından satılması yüzünden kendi ürettikleri üzümün ellerinde kaldığını belirtiyorlar. Antalya'dan Cazzeyesu satışı Türkiye'den Fflistin'e 'Barış Suyu'ANTALYA (AA) - Komşu ülkelerin su soru- nunu çözmek için günde- me gelen, ancak tamam- lanmasına rağmen faali- yete geçmeyen 'Manavgat BanşSuyu'projesi pazar arama çalışmalannı sür- dürürken Antalya'dan Fi- listin'e özel birfirmata- rafindan su satışı gerçek- leştirilecek. Antalya'dafa- aliyette bulunan Acar Ta- şımacılık ve Turizm Ti- caret A.Ş. Yönetim Kuru- lu Başkanı Ahmet Acar,, Antalya limanından. Fi- listin'e satılmak üzere Gazze limanına 10 gün- de bir, bin ton ambalaj- lanmış su sevkıyatı yapı- lacağını bıldırdı. Filistin'e gönderilecek olan suyun 'Manavgat Ba- nş Suyu Projesi'nden ay- n olduğunu belirten Acar şöyle konuştu: "Komşu iüketenkyaptığuruzaraş- nrmalar sonucu Filistin'e 10 günde bir, bin ton su göndereceğiz. Bu suyu konteynerlereyükleyipge- milerie Gazze limanına sevkryatyapacağız. Suyun gönderilmesi için gemi so- rununu da çözdük." Fi- listin'e suyun bu ay so- nunda gönderilmeye baş- lanacağını anlatan Acar, her 10 günde bir gerçek- leştirilecek su satışından 100 bin dolar döviz girdi- si sağlanacağını kaydetti. Acar, komşu ülkelere su pazarlanması konusun- da çalışmalann sürdüğü- nü de kaydederek şunla- n söyledi: "ManavgatBa- nş Suyu Projesi'nden ön- ce şirket olarak biz Banş Suyu'nu Ortadoğu'ya gönderiyoruz. Türki- ye'den gönderdiğimiz su, bölgede dileriz banşın sü- rekli hale gebnesini sag- lar." Deride kriz fabrika sattmyortZMtR(AA)-De- ri sektöründeki knz, sanayiciye fabrikası- nı ya kapattınyor ya da sattmyor. Statüsü değiştirilerek Mene- men Deri Serbest Bölgesi adını alan Menemen Deri Or- ganize Sanayi Böl- gesi'ndeki lOOfabri- kadan 9O'ı kapısına kilit vurdu. Bölgede faaliyet gösteren sanayiciler- den, satmak istediği fabrikasına gazete ilanıyla müşteri ara- yan da bulunuyor. Ilanda "vade yapdn-" ibaresini kullanan mal sahibi, daha pazarlığın başında taviz vererek satışı kolaylaştırmaya çalışıyor. Ticari ıtibannı korumak için fır- masının ve kendi ismmin saklı tutul- masını isteyen bir ilan sahibi. deri sek- törünü terk etmediğini belirterek "Kriri aüaöncaya kadar kendimia ko- ruyabilmek için küçülüyoruz. Varu- ğunızı sürdürebilmek için bazı de- ğerlerimizi paraya çevirme yoluna gküyoruz" dedı. Menemen Den Serbest Bölgesi kurucusu ve eski başkanlanndan, de- ri sanayicisi Yahya Uz, konuyla il- gili degerlendırmesinde, bölgedeki 7Wenemen Deri Serbest Bölgesi'nde lOOfabrikadan 90'ınınkapandığı belirtildi 100 deri fabrikasından 90'ının kapı- sına kılit vurduğunu söyledi. Bölgenın sessizlik içinde olduğu- nu belirten Uz, şöyle konuştu: "Ağus- tos, eylül aylanna kadar bölge canlıy- dı. Ekim ayından iti- baren fabrikalar ka- panmaya başladı. Umutlar azaldıkça. kapanan fabrika sa- yısı arttı. Şimdi bölge terkedilmiş görüntü- sü veriyor. Koskoca fabrikalarda. zonın- lu işler için rutulmuş 5-6 kişinin bulundu- ğunu görmek bizleri kahrediyor.*' Bölgedeki fabrika- larda. kriz öncesi 8 bin işçınin çalıştığını kaydeden Uz. "Hâlâ çahşmaya de\-am ede- bilen işçi sayısı binin altında. Emek yoğun nitelikteld bu sektö- rü devktin sahipienmesi lazım. Sana- yici yalnız kalmışnr. İşçi çıkarmak kolay değil, ama işçinin maüyetl yü- kü de çok büyüktür. İşlerme çalışma- yınca. işçi\i nasıl istihdam edeceğiz. Sanayici bir yere kadar dayanacak. Ondan sonra fabrikasını kapatacak. Belki o da kurtulacak ama bundan zarar gören, geniş halk kitleleri ola- cak." Atatürk Organize Sanayi Bölge- sı'nde ise 25 bin işçiden 20 bine ya- kınının ışten çıkanldığını ifade eden Uz, "Sanayicinin sorunlannı çöze- cek, önünü açacak devlet kuruluş- lan olması lazım" dedı. ÇİFTÇİDOSTU SADULLAH USUMİ Milyonlarca Pancar Üreticisine Yazık Oldu Yalım Erez döneminde, Sanayi Bakanlığı Odalar Birliği'nden farksız yönetildi. Işlere hep tüccar ve sanayici gözü ile bakıldı. Üretici ve tüketicilerin hak- lannı korumak için kurulan KtT'ler ve tarım satış ko- operatifleri bileamaçlanndan saptınldı. Hemen hep- si, holdinglere hizmet vermeye zorlandı. Öylesineakıl almaz işler yapıldı ki, Sanayi Bakan- lığı yangın yerine döndü. Bütün taşiar yerinden oy- nadı. Kadrolar, siyasete ve Yalım Erez'in geleceği- ne göre ayarlandı. Yalım Erez gitti, ama arkasında da yığınla sorun bıraktı. Yeni Bakan Metin Şahin, değerli bir bürok- rat ve siyaset adamı. Senelerce Antbiriik genel mü- düriüğü, Sanayi Bakanlığı musteşar yardımcılığı yap- tı. Ancak işbaşında kalabileceği süre belli. Üç ay bi- le değil. Bu sürenin yansı da seçim çalışmalan ile ge- çecek. Bu kadar kısa süre içinde biriken soaınlara çözüm getirmek mümkün mü? Koşullar buna imkân verir mi? Çok zor... Bayram tatilinin bittiği gün Sanayi Bakanlığı'nın özel kalemi "ana baba" gününedönüşecek. Hemen her- kes sorunlannın kısa süre içinde çözülmesi için çır- pınacak. Kimisi "yasa değişikliği", kimisi "yeni yö- netmelik" diyecek... Pancar üreticileri para isteye- cek. Zira Sanayi Bakanlığı'na bağlı Türk Şeker Şir- keti'nin üreticılere 250 tnlyon lira ürün borcu var. Mesut Yılmaz, başbakanlığı döneminde "Bana acele 250 tnlyon lira bulun" demişti. Bulunamayın- ca da çekip grtmişti. Yalım Erez ise başbakanlık sev- dasına kapıldı... Başka hiçbir şeyi gözü görmedi. Eğer makam odasını büro olarak kullanmak zorun- da kalmasaydı, sanayi bakanı olduğunu bile unuta- caktı. Ardından da DTP genel başkanlığının peşine düştü. • • • Yalım Erez Sanayi Bakanlığına atandığı zaman Şeker Şirketi kârdaydı. Şirketin kân, 1992 yılında 22 milyon 800 bin dolar, 1993'te 44 milyon 400 bin do- lar, 1994'te 47 milyon 100 bin dolar, 1995'te 100 mil- yon 600 bin dolar, 1996'da da 115 milyon 800 bin dolardı. Ancak Yalım Erez bakanlığa atandıktan sonra iş- ler tamamen tersine döndü. Acımasız bir kadro de- ğişikliğine gidildi. Genel Müdür Selahaddin Hun ve Genel Müdür Muavıni Hüseyin Avni Susurluk, gö- revlerinden alındı. Böylece kadro üzerinde korku ve huzursuzluk yaratıldı. Geride kalan tecrübeli görev- lilerin görüşlerine itibar edilmedi. Hükümetin ve özellikle Yalım Erez'in izlediği yan- lış politikalar da bu uygulamalara eklenince Şeker Şirketi bir yıl önceki 9 trilyon 400 milyar lira kân yi- tirdikten başka, üstüne 3 trilyon 500 milyar lira da zarar etti... Sanayi Bakanlığı ve Şeker Şirketi her yıl normal olarak yapılması gereken işleri bile ihmal etti. Örne- ğin, üreticilere ağustos ve eylül aylannda verilmesi gereken avansları zamanında ödenemedi. Yüz bin- lerce üretici bu yüzden özel bankalardan yüksek fa- izli krediler kullanmak zorunda kaldı. Bu arada tefe- cilerin eline düşenler otdu. Şeker Şirketi, geçmiş yıllarda eylül, ekim aylann-, da bir "ekim planlaması" hazırlardı. Üreticiler, aylar- ca önceden hangi tartaya ne kadar ekim yapacağı- nı bilirdi. Pancar ekemeyeceği tarlalanna da buğday veya başka ürünler ekerdi. 1999 yılı için böyle bir planlama da yapılmadı. Üreticiler, tarlalannı gelişigüzel boş bıraktı. Eğer bu tarlalara pancar ekimi için izin çıkmazsa, üreticiler zamanı geçtiği için buğday, arpa, yulaf gibi kışlık ürün- ler de ekemeyecek. Ekonomik sıkıntılan gelecek yıl dahadaartacak... • • • 55. hükümet döneminde izlenen yanlış politikalar yüzünden Pankobirlik de zarar gördü. Pankobirlik, pancar kooperatiflerini çatısı altında toplayan bir bir- lik. Kayseri, Konya ve Amasya şeker fabrikalannın da sahibi... Devlet ile ilgisi yok... Tam Batı modeli bir kooperatif... Arna ne yazık ki "özeHeştirnıe" diye tutturan bir hükümet döneminde en büyük darbeyi yiyen Pan- kobirlik oldu. Demek ki 55. hükümet ve Yalım Erez "özelleştirmeci" değil, özel sektöryanlısı imiş. Eğer bu üç fabrika herhangi bir holdingin malı olsaydı, şim- diye kadar çoktan köşeyi dönerdi. Yalım Erez'in gıdişinden sonra her şeye rağmen umut verici gelişmeler de oldu. Ömeğin Yalım Erez tarafindan haksız yere görevinden alınan Genel Mü- dür Selahattin Hun mahkeme karan ile yeniden gö- revine döndü... Şeker Şirketi'nde çalışanların mora- li düzeldi. Bu geîişmelerden umutlanan üreticiler de müjdeli haberler beklemeye başladılar. Cumhuriyet okurlannın Şeker Bayramı'nı kutlar, esenliklerdilerim... 60 yakın basvuru sırada Serbest bölgeye talep paüaması ANKARA(AA)-Türki- ye'de halen fiili olarak 6- 7 adet serbest bölge faali- yet gösterirken, yeni ser- best bölge kurulabilmesi için 55-60 adet başvuru ise sırada bekliyor. Söz konusu talepleriçin- de değerlendirmeye alına- bileceklerin yok denecek kadar az olduğunu belirten yetkililer. serbest bölge enflasyonunun ekonomi- ye faydadan çok zarar ge- tireceğini belirttiler. Dış Ticaret Müsteşarlı- gı Serbest Bölgeler Genel Müdürü Erkut Duran, ta- lebin çok fazla olduğuna dikkat çekerek "Talepçok fazla ama değerlendirme- ye alınabileceklerin sayısı yokdenecek kadar az. Fut- bol sahası açar gibi serbest bölge kurulamaz. Genel müdürlük olarak bu ko- nuda titiz dav ranrnaya ça- hşıyoruz" dedi. Halen serbest bölge sa- yısının kararnamesi çık- mış olanlarla birlikte 18'i bulduğunu belirten Duran, ancakbunlann içinde fiili olarak çalışanlann sayısı- nın 6-7 adet olduğunu söy- ledi. Serbest bölgeler arasın- da, Mersin. Antalya, Ege, tstanbul Atatürk Hava Li- manı, Trabzon ve lstanbul Deri'nin iyi çahşan serbest bölgeler olduğuna dikkat çeken Duran. serbest böl- gelerin yerinde kullanıldı- ğı zaman faydalı olabile- ceklerini bildirdi. Duran, "Eğer serbest bölgeler ye- rinde kullarulmazsa.hu tşin de enflasyonunu çıkanr- sak fay dasından daöte za- rar getirmeye başlar. O noktaya gctirilmemesi ge- rekir. Sanryorum bu aşa- mada 7-8 adet serbest böl- geyle yetinilirse daha iyi ohır. Çünkü daha bu 7-8 adet serbest bölgede bile tam doluluğa ulaşılama- dı" diye konuştu. Duran, amacın. mevcut- lan günün teknolojik geliş- melerine ayak uyduracak şekilde tesis ederek, bun- Ian tam kapasiteye, tam verimliliğe ulaştırmak ol- duğunu söyledi.