Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
12OCAK1999SAÜ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
ŞlRKETLERDEN
• ARKO Nem. tüketicinin
beğenisine sunuldu. Arko
Nem'in bileşiminde Tea
Tree Oil ve Triklosan
maddeleri bulunuyor. Tea
Tree Otl srvüce. siyah
noktalar. lekeler ve apse
gibi cilt bozukitıklannda
etkfli oluyor. Arko
Nem'deki Triklosan
maddesinin ise
antibakteriyal özelliği
bulunuyor.
• COLGATE, 'Colgate
Mükemme] Tat & Lego'
kampanyası başlattı.
Colgate, çocuklara diş
macunuyla beraber Lego
oyuncak veriyor. Colgate,
bu kampanya ile ağız ve diş
sağlığını koruma bilincini
kazandırmayı ve çocuklann
yaratıcıhklannı
geliştirmeyi amaçlıyor.
• TEGEV (Türkiye
Eğffim Gönûnüleri Vakfi),
Dünya gazetesinin
düzenlediğil998
Ekonominin Şeref
Kürsüsü' anketinde, yıhn
demekleri dalında ödüle
layık görüldü. TEGEV,
eğıtimciler. bilim adamlan
ve işadamlaruıca 1985
yıhnda kuruldn.
• SUN Microsystems,
Solaris 7'yi akademik kişi
ve kurumlara, ticari amaçlı
kullanmamalan kaydıyla
ücretsiz sunacağını
açıkladı. Sun, 'Kışisel',
'Akademi' ve 'Yazılım
Geliştirici' olmak üzere üç
defişik Solaris 7"ye
ücretsiz kullanım lisansı
veriyor.
• İSTANBUL AJön
Borsası, İnternefteki vveb
sayfasında
ww-w.iabgold.com
adresinde 11.1.1999
tarihinden itibaren
yayunlanmaya başladı.
Aynca Istanbul Ahın
Borsası'nın yeni etektronik
posta adresi de
iar>a iabgold olarak
kullanıma açıldı.
• DIVAN Pub mutfağı
yeni lezzetler sunuyor.
Divan Pub, ocak ayı
spesiyalitesi 'Hindi
Kızartması'nı müşterilerin
beğenisine sunuyor. Divan
Publar Elmadağ, Erenköy,
Zekeriyaköy. Fenerbahce.
Maslak ve Balmumcu'da
müşterilerine hizmet
veriyor.
PEVARfastfood
zincirteri için özel soslar
üretti. Kiiçük ambalajlarda
18 gr. mayonez, 14 gr.
ketçap hazııiayan Pınar, 25
grambk ambalajlarda ise
Barbecue Sos, Tatlı-Ekşi
Sos ve Acı Sos haariayarak
tüketirinin beğenisine
sundu.
• SAĞLIKLI Yaşam Fuan
99. mart ayinda Ankara
Kültür Merkezi'nde
açılacak. Sağlıklı Yaşam
Fuan 99, Türkiye Halk
Sağlığını K.oruma Derneği
ve Kanada Halk Sağlığı
E>erneği'nin işbirliği ile
gerçekleşecek.
• 1VIASTERCARD ve
Maestro sahibi herkes
Euro ile aüşveriş
yapabiliyor. tlk MasterCard
Euro işlemi, Europay
International Euro
Program Koordinatörü
Dominique Bichut
tarafından BrükseJ-
Frankfurt gidiş-dönüş uçak
bileti alı <arak yapüdı.
Bankacılıkta denetimin yok olmaması için yeni yasa 5 ay içinde yürürlüğe girmeli
Yasa Ecevit'i bekliyorANKAR\ (Cumhuri>«t Bûrosu)-55. hü-
kümetin mali sektör reformundan ayırarak
öncelikli olarak çıkanlması istemiyle Plan
ve Bütçe Komisyonu'ndan geçirdiği banka-
lartasansmın, DSP azınlık hükümeti döne-
minde yasalaşması bekleniyor. Türkiye'de
bankacıhk sistemindeki denetimin yok ol-
maması için en geç Haziran 1999'da yürür-
lüğe girmesi gereken yeni Bankalar Yasası,
Uluslararası Para Fonu'nun da (IMF) kay-
nak aktanmı için öne sürdüğü koşullarara-
sında yer alıyor.
Ancak azınlık hükümetini dışandan des-
tekleyecek DYP'nin. denetim yapacak ku-
rulla ılgili değişiklik ıstemi nedenıyle uzlaş-
ma aranıyor Başbakan Bülent Ecevit'in,
"Bu yasanın semeresini bundan sonra ku-
rulacak hükümetler alacak. O nedenk tüm
partilerin bundan çıkan var" açıkiaması,
• Yeni Bankalar Yasası, IMF'nin de kaynak
aktanmı için öne sürdüğü koşullar arasmda
yer alıyor. Ancak azınlık hükümetini
dışandan destekleyecek DYP'nin, denetim
yapacak kurulla ilgili değişiklik istemi nedeniyle
uzlaşma aranıyor.
yasanın seçimlerden sonra yürürlüğe gir-
mesi planlannı doğruluyor.
Anayasa Mahkemesi. 3182 sayılı Banka-
lar Yasası'nı büyük ölçüde değiştiren 538 sa-
yılı yasa gücünde kararnamenin dayanağı-
nı oluşturan yetki yasasını 29 Kasım 1994
tarihinde iptal etmesine karşın, aradan ge-
çen 3 yıllık sürede hiçbir düzenlemeye gi-
dilmeyerek hukuki boşluk korundu. Bu du-
rum devletin yüzde 100 güvence sağladığı
bankalan denetim gücünü zayıflattı. 538 sa-
yılı kararnameye bağlı Bankalar Yasası hü-
kümlerini başvuru oldukça iptal etmeye baş-
layan Anayasa Mahkemesi. 11 Aralık 1998'de
yayımlanan gerekçeli kararla Tasarruf Mev-
duatı Sigorta Fonu'na ilişkin düzenlemele-
ri iptal etti ve yeni yasa çıkanlması için 6
aylık süre tanıdı. Bu sürede yeni yasa çıka-
nlamazsa bankalar üzerinde denetim yapı-
lamayacak.
Yeni yasanın oluşturulacak kurulla ilgili
atamalar nedeniyle seçimlerden sonra yü-
Türkiye'ye gelen Azerbaycan ve AIOC heyeti temaslarına başladı
Bakû-Ceyhan'da yeni dönem
r-T|T
VK ı ı, ^r
• Görüşmelerde, Bakû'de yapılan
müzakerelerde tamamlama aşamasma
gelen ancak 3-4 maddesi netlik
kazanmayan Ey Sahibi Ülke
Anlaşması'nın imzalanması bekleniyor.
Ekonomi Servisi - Ha/ar petrollerini Batılı
pazarlara ulaştıracak Bakû-Ceyhan petrol bo-
ru hattı projesinde yeni bir dönem başiıyor.
Azerbaycan ve Türk teknik heyetleri Hazine
Müsteşarlığı. Maliye Bakanlığı ve Başbakan-
Itk Kanunlar ve KararlarMüdürlüğû yetküile-
riyle görüşmek üzere dün Ankara'ya geldi.
Türkiye, Bakû-Ceyhan boru hattı projesi-
nin yaşama geçirilmesi için çalışmalannı hız-
landınrken Azerbaycan heyeti ile 3 gün süre-
cek görüşmelerde destek istiyecek. Görüşme-
lere, Türk heyefinin yanı sıra Azerbaycam ulu-
sal petrol şirketi SOCAR Yabancı Yahnmiar
Dairesi Başkanı Valek Akskerov ile konsorsi-
yumun operasyon şirketi AIOC Başkan Yar-
dımcısı Robin Brannigan başkanlığındaki he-
yetler katıldı. Ankara'da 13 Ocak'a kadar sü-
recek toplantılann ilk bölümünde, proje konu-
sunda açıkta kalan ve henüz tarflar arasmda uz-
laşma sağlanmayan maddelerin görüşüleceği
bildirildi. Ankara'daki topianölarda heyette-
rin aralannda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan-
lığı, Maliye Bakanlığı ile Başbakanhk Kanun-
lar ve Kararlar Genel Müdürlüğû olmak üze-
re, çeşftii bakanlık temsilcileri iie bir araya ge-
leceği kaydedildi.
Istanbul'da 13-18 Ocak tarihleri arasmda
yapılacak görûşmelerin ikinci bölümüne de
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar
Yardımcısı Metin Eral başkanlığında ve ara-
lannda Maliye Bakaniığı. Hazine Müsteşarlı-
ğı temsilcilerinin yer aldığı müzakere heyeti ile
AIOC ve Azerbaycan miüi petrol şirketi SO-
CAR heyetlerinin katılacağı bildirildi. Türki-
ye ile Azerbaycan arasmda müzakereye konu
olan iki anlaşmadan hülcümetlerarası anlaşma
"InterGoverment Agreeınent'''ın tamamlan-
ma noktasına geldiği açıklandı. Ticari hüküm-
ler ile projenin fînansmanı için gerekli huku-
ki ve ticari altyapıyı hazırlayan evsahibi ülke
anlaşması ise "Host Goverment Agreemeof
vüzde 90-95 oranında tamamlandığı anımsa-
tıldı.
Buna göre söz konusu anlaşma kapsamm-
da halihazırda uzlaşmaya vanlmayan 2-3 mad-
denin kaldığı kaydedildi. Türkiye ile Azerbay-
can ve AIOC arasmda sürdürülen görüşmeler-
de ev sahibi ülke anlaşması çerçevesinde ha-
len hükümetlerin devletlerin sorumluluklan-
nı tarif edildiği ana maddeler üzerinde çalış-
manın sürdüğü belirtildi. Görüşmelerde tran-
sit vergisinin nasıl ödeneceği konusunda mu-
tabakat sağlandığını anımsatan yetkililer. da-
ha sonra firmalann kendi hukuki danışmanla-
nyla görüşerek yeni bir çözüm için talepte bu-
lunduklannı kaydettı.
rüriüğe girmesi yönünde pazarlıklaryapılı-
yor. Ozellilde, duyarh birdöneme gıren ban-
kacıhk sektörünün tasandaki ceza hüküm-
lerine karşı çıktıklan öğrenilirken hüküme-
ti dışandan destekleyen DYP de kurulun
yapısıyla ilgili değişikliğe gidilmesini isti-
yor. Komisyonda kabul edilen tasannın ön-
gördüğü düzenlemeler şöyle:
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulu oluşturulacak ve 2000 yıhnda göre-
ve başlayacak. Kurul, uygulanacak cezai iş-
lemter dışında bankayı uyanrken yönetim
kurulunun tamammı veya bir bölümünü gö-
revden alabilecek. Alınması gereken izin-
leri almaksızın bankacılık işlemleri ile uğ-
raşanlar veya mevduat kabul edenler 3 yıl-
dan 5 yıla kadar hapis, 3 miryar liradan 5 mıl-
yar Iiraya kadar ağır para cezası ile cezalan-
dınlacak.
• Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurulu'nun
üyeleri Başbakanlık (4). Ada-
let Bakanlıgı (2), Maliye Ba-
kanlığı (2), DPT (2). Merkez
Bankası (2) ve Türkiye Ban-
kalar Birliği (2) tarafından
önerilecek 14 kişi arasından,
Bakanlar Kurulu'nca atana-
cak ve 6 yıl görevde kalacak.
• Türkiye'de bir banka-
nın kurulması veya yurtdışm-
da kurulu bankanın ilk şube
açması Bankacılık Düzen-
leme ve Denetleme Kuru-
lu'nun önerisı doğrultusun-
da Bakanlar Kurulu'nun iz-
nıne bağlanacak. Mevduat
ve bankacılık işlemleri için
aynca izin alacaklar.
• Banka kurulabilmesi
için en az sermaye tutan 20
trilyon lira olacak.
• Banka. gerçek veya tü-
zel kişiye özkaynaklannın
yüzde 25'inden fazla kredi
veremeyecek.
• Bankalar, para. serma-
ye piyasaları. sigortacılık
alanında mali kurumlar dı-
şındaki oluşumlara özkay-
naklannın en fazla yüzde
15'ıtutanndaortakolabile-
cekler.
Bankacı-sanayici toplantısında sonuç yokEkonomi Servisi - Yaşanan ckonomık bu-
nalıma çözüm üretmeye çabalayan bankacı
ve sanayıcılerin buluşmasından ikinci kez
somut kararlar çıkmadı. Bankalar Birliği ve
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB),
Istanbul Sanayı Odası IİSO), Ankara Sana-
yi Odası (ASO), temsilcilerinin katıldığı ve
5 saat süren toplantıv ı bir bankacı "Yine ha-
vanda su dövdük" şeklinde yorumladı.
Sanayicilere verdıkleri kredileri zamanın-
dan önce çağırması nedeniyle uzun zaman-
dır yoğun eleştirilere tanık olan bankacılık ke-
simi dün Bankalar Birliğı'nin Istanbul'daki
merkezinde, TOBB üyelenni ağırladı.
Toplantıya sektörün önde gelen 14 banka-
sının temsilcileri, TOBB Yönetim Kuruiu
üyeleri, Türkiye thracatçılar Meclisi, (TtM).
Istanbul Ticaret Odası ve Türkiye Işverenler
Sendikası başkanlan ve Bankalar Birliği tem-
silcileri katıtdı. 5 saat süren topiantmın ar-
dından bir açıklama yapan Bankalar Birliği
Başkanı Ersin Ozince toplantıdan son dere-
ceyarariandıklannı, hiçbirkonuyu iki ayn grup
olarak değerlendirmediklerini söyledi.
Ozince sorunlan halledemeyecek düzey-
de görmediklerini, ancak bugünkü yüksek fa-
izortammuı sürdürülebilirolmadığı kanaarin-
de olduklannı belirtti. Ozince, "Salış ve Uı-
racat bağtanosı >apmış şirketierin üretim ve
istihdama devam etmesine olanak tanınma-
sı fıkrindevim. Bu konuda bankacıhk sektö-
rünün gereken hassasiyeti göstereceği açıkOr
kanaatindevim" dedı. Artık bir kısım ön-
lemlerin de garanti edilmemesi gerektiginı di-
le getiren Ozince. öncelikle sağlıklı büyüme-
nin sağlanabileceği liberal bir yapıya zaman
yitirmeden geçilmesi gerektiğini söyledi.
Ozince bankalar yasasıyla ilgili ve mali sek-
töre ilişkin diğerreformlann da sürdürülme-
sinin yararlı olacağını kaydetti. Sistemdeki
birtakım sıkıntılann önlenmesine yönelik
basit, ancak olumlu etki yaratacak önlemle-
ri daha önce sanayicilerle bırlikte saptadık-
lannı belirten Ozince, konulan yetkililere
ilettiklerini ve iletmeye devam edeceklerini
dile getirdi.
Özınce gerek hükümet, gerekse Sosyal
Ekonomik Konsey benzeri platformlarda fi-
kir birliğine vardıklan konulann savunucu-
luğunu ve takipçiliğini birlikte yapma kara-
nnda olduklannı da sözlerine ekledi. Özin-
ce, sanayicilerin mevcut borçlannın ertelen-
mesine yönelik bir karar almıp alınmadığı-
naılışkm soruya "Amaamız hiçbirşeküde ban-
kacılık ve banka dışı kesimde üretim \e istih-
damın azalması degildir. Bankalar Birliği
üyelerinin bu konuda gerekli hassasiyeti gös-
SpekühıtifdalgcdannuıkırAsya
J
nın
gündeminde
Pentium ffl'ler
geliyor
Pentium IH'lerin, mart ayı başında
pıyasaya sürüleceği bıldinldi. Intel'e
yakın kaynaklardan edinilen bilgiye
göre piyasaya sürülecek ilk Pentium
Ill'lerin hızı 450 ile 500 MHz olacak.
'Katmaı' kod adı ile piyasaya
sürülecek Pentium HFlerin gelecek
kuşağın yongalan olduğu ve
muhtemelen Intel'ın teknolojisinin
adını yenileceyeği ileri sürüldü.
Yeni sistemin 3 boyutlu grafik
çalışmalannda gereksinilen özel
makinelerin yerinı alacağı. yüksek
audio ve video özelliklerin yeni
yongalarla rahat çalışacağı
belirtiliyor.
Başta Giiney Asya ülkeleri olmak üzere küresel
kıizden en fazla etkilenen ülkeler
ekonomilerini dii/e çıkarmak için çeşrüi çıkış
yoUarı ararken mali piyasalardaki spekülatif
da^alanmalar daha çok sorgulanmava başladı.
ABD Merkez Bankası Başkanı Alan
Greenspan, dün Hong Kong'da 16 ülkenin
merkez bankası başkanlan ile bir araya geldi.
Basına kapah görüşmelerde, Asya ülkelerinia,
özeilüde de Hong Kong'un ekonomilerini
mih arlarca dolar zarara uğratan
spekülasyonlaria mücadele edebilmek için mali
piyasalara de\let müdahaleci u>gulamalann ele
alındığı kaydedildi. Greenspan. bu tür
uygulamalann ülkeleri daha da zora sokacağını
ve rekabet gücünü kıracağını ifade etti.
terecegine inanıyoruz. Ama genel olarak er-
telenmesine ilişkin genel bir karar almadık.
Buna olanakda yok" şeklinde yanıtladı.
Bir basın mensubunun Özince'ye ihracat
bağlantısı yapan firmalann yaşahlması için
bankalann gerekli hassasiyeti göstereceğine
ilişkin sözlerinı hatırlatarak "Bu konuda si-
zin bir vapnnmımz olacak mı. yoksa sadece
hassasryetmigöstereceksiniz" şeklindeki so-
rusunu"Liberal piyasa ekonomisine sahibiz.
Sistemin sağhkb yaşamask özellikle üretim
kesminin yaşamasıyla mümkündür" yanıtı-
nı verdi.
Bankalar Birliği 'nde saatler süren toplan-
tıda bir araya gelen bankacı-sanayici. kendi
aralannda yaşanan sorunlara bir çözüm bu-
lamazken hükümet için gerekli lobi faalıyet-
leri konusunda fikir birliğine vardıklan dik-
kat çekti. Bankalar yasasının bir an önce çık-
ması gereklilıği belirtilen top-
lantıda banka ve sigorta mu-
amele vergisinin düşürülmesı,
mümkünse kaldınlması fikri
benimsendi. Bankacılık sıste-
minin maliyetlerinin düşürül-
mesinin sanayiye de ucuz kay-
nak aktanlmasını sağlayacağı
da üzerinde durulan konular
arasında yer aldı. Bu arada top-
lantıya katılanlara bankacılık,
deri, tekstil gibi sorunlaryaşa-
yan sektörler hakkında bir dos-
ya verildi.
Euro bebek
bir haftalık
Avrupa Para Birliği
" ~ t (Euro) birinci
ı haftasını
j tamamladı.
Uluslararası para
piyasalanna hızh
bir giriş yaptığını
ifade eden uzmanlar bunun
yalnızca bir başlangıç olduğunu
ve dikkatle izlenmesi gerektiğini
belirtiyorlar. Le Monde
gazetesinde yer alan bir makalede,
"Euro'nun başanlı ohıp
olmayacağı. daha çok. Avrupa'nın
büyünıe hı/jna ve işsizlik sorununu
çozümüne bağtı" deniliyor. Ancak
başta Almanya ve İngiltere olmak
üzere bu göstergeler şimdilik hiç
de parlak görünmüyor.
Sigaracılar da
evleniyor
Şirket
birleşmelerinde
rekor kınlan
1998yıhgeride
bırakılırken bu
yılın ilk
birleşme haberi
de sigara
sektöründen
geldi. Dünyanın
ikinci en büyük
sigara üreticisi olan
Rothmans ile 4.
sıradaki British
American Tobacco (BAT) şirketlerinin
birleşme karanna vardıklan bildirildi.
Birleşmenin değerinin 21.45 milyar
dolar olacağı ve British
American Tobacco adını kullanacak
olan yeni şirketin. dünya sigara
pazannın yüzde 16'sını kontrol edeceği
kaydedildi.
Otomobil
devleri
rekabetehaw
Geçen yıl birleşerek otomotiv sanayiindeki
yerini güçlendiren DaimlerChrysler'in gelecek
3 yılda araştırma- geliştirme (Ar-Ge)
faaliyetleri için 55 ila 60 milyar dolarlık bir
bütçe ayıracaği bildirildi. DaimlerChrysler
eşbaşkanı Jürgen Schrempp. şirketin
gelirlerinin yüzde 80'inin. son 5 yılda
geliştirilen yeni modellerden elde edildiğini
kaydetti.
Renault, lOOyaşında
ve Avrupa birincisi
Renault, 100. kuruluş yıldönümünü kutladıgi
1998 yılında, dünya genelinde 2 milyon
218 bın araç sattı. Geçen yıl 1997'ye göre
yaklaşık 300 bin adet daha fazla satış
gerçekleştiren grup, 15 yıldır ilk kez Avrupa'da
birinci sıraya yerleşti.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Sıcağı Sıcağına
DİSK'in düzenlediğı AB ve dünya sendikacılık ha-
reketlerinın desteklediği, Türk-lş, Hak-iş ve KESK'in
de katıldıklan. Türkiye'deki sendikal hak ihlallerinin
masaya yatırıldığı Armada Oteli'ndeki toplantıdayız.
ilk kez yapılmış bir bilimsel araştırma, bildiğimiz kö-
tü tabloyu çıplak sergiliyor...
iş güvencesi madencilik işkolunda yüzde 100, ga-
zetecilikte yüzde 83, tekstilde 86, turizmde 71 oran-
lannda ihlal ediliyor. Türkçesi istenen ıstendiğı zaman
sokaga atılıyor.
Özel madencilik alanında sözleşme olmadığı için
uyulması da soz konusu değıl. Aynı durum gazete-
cilik için geçer1i.(Cumhuriyet, AA dışında) Sözleş-
me olan ışkollannda da sozleşmelere uyulmama hal-
leri yüzde elliyi buluyor. Yasalara bıle uymama ma-
dencilikte yüzde 100, tekstilde yuzde 80, diğerlerin-
de yüzde 50 gibi yüksek oranlara vanyor.
Sigortasız işçi çalıştınnada yine en büyük ayıplılar
gazetecilik, madencilik, tekstil iş kollan, yüzde altmış-
lan aşıyor, yüzde 100'e kadar ulaşıyorlar. Yetmiyor,
taşeron çalıştırma gündeme geliyor. Üretimin orta-
lama yüzde 30'u taşeron eliyle yapılıyor.
• • •
Emek sömürüsü ve hak ihlalleri, çalışma süresinin
aşılması ile devam ediyor. Rekor yine madencilik ve
gazetecilik ışkollan. Onlann yüzde 100 hak ihlalini yüz-
de 80 üstü ile turizm ve tekstil izliyor. Derken çocuk
işçı çalıştırma, çocuk emeği sömürüsü gündeme ge-
liyor.
Burada bir tırnak açmak istiyorum. Dünya sendi-
kacılık hareketinin uzun yıllar verdiği savaşım sonu-
cu, kimi ünlü markalar, tüketim boykotlarından kur-
tulmak üzere, çocuk işçı çalıştırmama karan alıyor-
lar. Basına kapalı olduğu için tekel adı vermeyece-
ğim. Ancak çocuk ışçi çalıştırmama savındaki bir
ünlü markanın Türkiye'de yapılan üretiminde çalış-
tınlan çocuk işçıler tanık olarak getirildiler. 10-18 yaş-
lanndaki çalışan çocuklar uluslararası sendikal ha-
reketin liderlerinin yüzünü kızartıyordu.
Dünya sendikacılık hareketi, Türkiye'de dört kon-
federasyonun eylem, guçbirliği, emek cephesi oluş-
tumnasının önemi üzerinde duruyorlar.
Armada Oteli'ndeki sendikal birliktelik salon dı-
şında farklı görüntüler veriyordu. Topiantmın devam
ettiği saatierde, birlikteliğe simge olan ilk uyuşmaz-
lık, tekstil işkolu sözleşmesınin görüşmeleri vardı.
Türk-lş'e bağlı Teksif, Tekstil işverenleri ile masada
müzakere yapıyordu. Tek yanlı anlaşmaya vardığı
haberleri kulıslerde gerilım yaratryordu. Cep telefonT
lan çalışıyordu. ;
DISK'e bağlı Tekstil. Rıdvan Budak ve görüşme-i
leri yüruten Süleyman Çelebi, kotanlmış anlaşma-
ya gidip imza atma çağrısına "hayır" yanıtı veriyor-
lardı. Hak-iş'e bağlı Öz Iplik-lş Başkanı Yusuf En-
gin de otel kulısıne geliyordu. Kazanılmış haklan q&
ri götüren anlaşmanın koşullanna "evef" denileme-
1
yeceğinde dıretiyordu. Uyuşmazlığın en büyük tara-
fı Türk-lş'e bağh Teksif'ın görüşmeleri yapan başka-1
nı Zeki Polat da geç saatierde otele geliyordu. Iş-i
verenlerin son geldiği noktayı anlatıp, ortak karar,
onayı istiyordu. •
• • • !
Dün bu trafik daha da karmaşık bir hal almıştı. So-Î
nunda Radyo Cumhuriyet'te "Emeğin Günde-
m/"nden programımız sürerken (12.00-13.00 arası sa-)
atte) canlı yayınımtza katılan Zeki Polat, 55 bin üye-j
si işçi için sözleşmeyı imzalamaya giderken araç te-|
lefonundan verdiği bilgide, "Içımesınmiyorama fete-.'
f/7 işkolu krizi de ciddi. Ben pazartığı yaptım, sözteş-j
meyi imzalamaya gidiyorum. Sorvmluluğu da üze-I
hme aldım. Kötü yaptımsa ben yaptım" dıyordu. ;
Yusuf Engin, istanbul'a gelmek üzere uçağa biner-
ken Teksifi bir kez daha birliği bozmakla suçluyor,
1
kazanılmış haklardan gen dönüşü reddediyordu. Çok
az işçi üye ile greve gıdip kazanma gibi bir savı da,
yoktu. Ne yapacaklannı işçıye soracaklardı.
Rıdvan Budak ile Süleyman Çelebı ise lstanbul'dan
:
Adana'ya, onlar da son karan işçıye sormak üzere
uçuyorlardı. Sözleşmenın tek yanlı imzalanmasını
"birliğe ıhanet"; kazanılmış haklardan geri gidişi "ka-
bul edilemez" olarak nıteliyorlardı. Ancak 55 bin iş-
çi için sözleşme imzalandıktan sonra iki sendikanın
kalan toplam 15 bın ışçi ile bir işkolunun işverenleri-
ni dize getirmeleri olası olabılir miydi?
Ve aynı saatierde Ecevit yeni kabinesinı açıkladı.
Tabii ki Çiller'in uçurulmasını istediği baş uçmuş,
Milli Eğitim Bakanı. Devlet Bakanı olmuştu.
Ecevit'in son karannı henüz bılmiyorum, ancak
KESK ve kamu sendikaları seçim hükümetinin, ka-
mu çalışanlannın sendikal haklarını bugünkünden
çok geriye götürecek yasanın çıkanlmasını ıstemiyor-
lar. KESK Başkanı Siyami Erdem böyle bir olasılık-
ta direneceklenni açıklıyor.
1963'te işçilerin sendikal haklarını veren yasalar-
dan onur payı almış Ecevit, kamu çalışanlannda ter-
sine bir simge mi olacak? Türkiye'de her şey çok hız-
lı gelişiyor, çok hızlı değişiyor. Gelişmeler ızlemeye
katlanamadığım ratingi yüksek "sıcağı sıcağına"
programlanna yakışıyor..
B
HAFTALIK EKONOMİ DERGİSİ
orsacı
1999 YIUNDA
Çj
ÖÜPORTFOYU
NEOLMAU?İMKB'NİN DÜNYA
BORSALARINDAKİ YERİ
İstinye'den
En Taze
Haberler
Borsacı'da
B
HWT*i» KOKOlfl DtBGISI
orsacı
YBİ HÜKÜMET BORSA'YI
nBBEYE GÖTÜBÜB?
ÇEMTAŞ, GLOBAL MENKUL DEĞERLER, VAN ET,
EMEK ELEKTRİK, PETKİM, GÖLTAŞ, İŞ BANKASI,
KEPEZ ELEKTRİK, HAZNEDAft ATEŞ TUGLA ESBANK,
ÇBS BOYA, BOROVA YAPI, MERKO 6IDA, SİEMENS,
PETROKENT, BİSAŞ, DOĞAN HOLDİNG, KOÇ HOLDİNG.
ESEM SPOR GİYİM
"BORSADAKİ REHBERİNİZ"