Katalog

8 EYLÜL 1998 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 55. Venedik Film Festivali'nin Lido Sinema Sarayı'ndaki açıhş töreni sönük geçti Göz} aşlaıı ve yanbşMdar arasında Sophia Loren, geçirdiği kalp rahatsızhğı nedeniyle törene kablamadı. Kültür Servisi - 55. Venedik Film Festivali'nin günlerdirbeklenen açı- hş töreni sönük geçti. Festival baş- kanı Felice Laudadio'nun çağnsına sadık kalarak törene koyu renk giy- si ve smokinleTİe katdan konuklar, ge- cenin sunuculuğunu üstlenen Livia Azzariti ve Akssandro Gassman'm yaptığı hatalarkarşısında şaşkınlığa düştüJer. Festival, Steven Spidberg'ün son fîlmi 'Er Ryan'ı Kurtarmak'ın gösterimiyle açıldı. Gecenin görülmeye değer tek anı, 55. Venedik Film Festivali kariyer ödüllerinin verildiği an oldu. Polon- yalı yönetmen Andrzej Wajda, ödü- lünü Fransa eski Kültür Bakanı Jack Lang'den aldı. Diğer kariyer ödülü- nün sahibi Sophia Loren, geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeniyle geceye katılamadığından. ödülünü eşi Car- lo Ponti ve oğulîan CarloJr. ile Edo- ardoPontialdılar. Ödülü, Ponti aile- sine ünlü Italyan yönetmen Mkhe- iangeio Antonioni sundu. Loren'in ödülünü Ponti aldı Ödülünü alırken tüm salon Waj- da'yı ayakta alkışladj. Eşine verilen kariyer ödülünü almak için sahneye çıkan Ponti ise, Loren'in, tedavi gör- mekte olduğu New York'tan çektiği faks mesajını okuyarak konuklara duygulu anlar yasattı. Loren gönder- diği mesajda şuniarı söylüyordu: "Sevgili dostiar, bu gece arantzda oJ- mak isterdim. Sanat yaşamımda al- dığım başka kariyer ödülleri de oldu, anıa bu benim için en anlamu \epres- tijli olanı. Çiinkü Italya ve özeüikle de İtalyan sinenıası kalbinıde birinci sırayı işgal ediyor. İnanın, şu an sizlerleyim-. He- pinizi sevgjvie kucaklıyorum!" Ponti-Loren çiftinin oğullan da annele- rinin ödülünü almak için törende hazır bu- lundular. Bu yıl festivale 'Liv' adlı filmiy- le katılan Eduardo Ponti. yaptığı kısa ko- J, estivalin açıhş törenine çok sayıda sanatçı ve politikacı katıldı, ancak sunuculann yetersiz yönetimi ve yapılan çeviri hatalan herkesi düş kınkhğına uğrattı. Gecenin görülmeye değer tek anı, kariyer ödüllerinin verildiği an oldu. Festival, Steven Spielberg'ün yeni filmi Er Ryan'ı Kurtarmak'ın gösterimiyle başladı. Kariyer ödülü alaıt Andrzej \Vajda ayakta alkışlandL nuşmada şunlan söyledi: "Kendimisinema- ya adamayı ve disipiinli çalışmayı bana an- nem öğretti. Yaşamı boyunca hep başkala- nnı düşündü. Geçirdiği bu hastalık ise, ilk kez biraz da kendini düşünnıesi gerektiğini öğretti ona." İtalyan halkının Raiuno kanalından izle- diğı, dünyaya ise Rai International tarafindan yayını yapılan açıhş töre- nine çok sayıda sinema sanatçısı, politikacı ve Venedik'in varsıl kesi- minden insanlar katıldı. Kunıcusu olduklan Venedik Film Festivali'nin son dönemdeki politikasını geçen yıl ağır biçime eleştiren Volpi aile- si ise geceye katılmamayı yeğlemiş- ti. Şüphesiz gecenin en büyük düş kı- nklığı, törenin sunuculuğunu üstle- nen Azzariti ve Gassman'm yeter- siz yönetimiydi. Geceye iyi haârlan- mamış olduklan görülen sunucular, sahnede ağırladıklan sanatçılara so- ru sorarken belirgin hatalar yaptılar ve çogu sorulan da yanıtsız kaldı. Tö- rende Ingilizceden çeviri yapma gö- revini üstlenen Gassman, bu konu- da da başansızlığa uğradı. Son fîl- mi 'Er Ryan'ı Kurtarmak'ın göste- riminin ardından Spielberg ve filmin başrol oyuncusu Tom Hanks, bir- likte sahneye davet edildiler. Gass- man, Hanks'in film ve savaş üzeri- ne söylediklerini ancak "Hankssiz- leri çok sevdiğini söytüyor ve hepini- zi selamuyor" şeklinde ltalyancaya çevirebildi. Venedik Bienali Başkanı Paolo Baratta ve festival başkanı Lauda- dio, gecede meydana gelen aksak- lıklann üstünü örtmek için ellerin- den geleni yaptılar. Festivalin yanş- ma bölümünde görev yapacak jüri üyelennı tanıtma işini de Laudadio üstlenmişti. Gecenin kapanış konuşmasını ya- pan Kültür Bakanı Walter Vehroni, festivalin son yıllarda büyük aşama- lar kaydettiğini, 2000 yılında ise Lido'nun çok daha büyük bir sinema salonuna kavu- şacağını belirtti. Daha önceden törende hazır bulunacak- lan belirtilen Sting, Alessandra Martines, Spike Lee, Milla Jovovich ve Denzel VVas- hington geceye katılmadılar. Türsak Vakfı etkinliği Sinema eğitim çalışmalarıJ'V •' ua cslsiemıita' ^^ıftf hazinesi Kültür Servisi - Türsak Vakfı Sinema Eğitim Çalışmalan'nın onuncu dönemi, 12 Eylül-28 Kasım tarihleri arasındager- çekleştırilecek. 12 haftada, hızlı bir eğitim programıy- la sinemaya ilişkin kuramsal, teknik ve pra- tik bilgilenn sunuldugu çalışmalar, sine- ma kültürünü yaygınlaştırmayı hedefle- yen ve sinemayla ilgili herkesin yararla- nabileceği bir eğitim programı niteliğini taşıyor. Sinema alanında uzman ve deneyimli bir kadro tarafindan sunulan eğitim prog- ramı şu konu başhklanndan oluşuyor: 'Dünya Sinema Tarihine Genel Bakış', 'Türk Sinema Tarihine Genel Bakış', 'Si- nema Kuramlan ve Film Çözümlemesi'. 'Senaryo Tasanmı ve Temel Öğeleri', 'Se- naryo Yazım Aşamalan ve Teknikleri', 'Sinema Kameralan, Objekrif ve Kad- raj\ 'Vıdeo Kameralan', 'Sinemada Sa- nat Yönetimi', 'Aydınlatma Tekniği ve Işık Bilgisi", 'Çekim Planları ve Kamera Ha- reketleri', 'Sinemada Oyunculuk', 'Sine- mada Makyaj', •Post-Prodüksiyon', 'Si- nema Filminde Kurgu Tekniği', 'Vıdeo FUmindeKurgu Tekniği', 'Film Yönetme- ninin Temel İlkeleri', 'Bir Filmin Yapım SürecP. Her ders öncesinde, dünya festivallerin- de ödül almış kısa filmlerin gösterildiği programda, kuramsal dersler ağırlıklı ola- rak video, dia gösterisi gibi görsel mal- zemeler eşliğinde işlenirken teknik ders- ler kamera. ışık ve aksesuvarlan. 35 mm. kurgu masası vb. kullanılarak uygulama- lı örneklerle gerçekleştiriliyor. Üç ay boyunca her cumartesi 14.30- 18.45 saatleri arasmda düzenlenecek ça- lışmalara katılmak isteyenler aynntılı bil- gi için 0212-251 67 70 numarah telefonu aravabilirler. Ukrayna'nın Lvov kenti, Albrecht Dürer'in yapıtlannı Ingiltere'den geri istiyor ffitLer'in sanat hazinesi paylaşılamıyor Kültür Servisi - Ingiltere'deki mü- •2efer ve sanat galerileri, Hitler'in sa- i okrak adlandmian Alb- recht Dürer'in yapıtlannı ellerinde tu- tabilmek için yasal bir savaşıma gir- di. Führer'in 15. yüzyılın en iyi Alman sanatçılanndan biri olarak tanımladı- ğı Albrecht Dürer'in Lvov'daki stüd- yosunda yer alan koleksiyonu tkinci Dünya Savaşı sırasında yağmalanmış- tı. Sırn henüz çözülemeyen bürokra- tik hatalar sonucu savaş sonrasında yağmalanan yapıtlar, müttefikler tara- findan özel koleksiyonlara satılmış, çoğu da Ingiltere'ye getirilmişri. Şim- di ise Ukrayna'nın Lvov kenti, kendi- lerine ait olduğuna inandıklan bu ya- pıtlan geri istiyor. Eserlerin Lvov'a geri getirilmesi konusu, sonbaharda VVashington'da gerçekleştirilecek uluslararası sanat eserleri kaçakçıhğı toplantısında gün- deme gelecek. Nazi dönemi, tngiliz hü- kümeti ve Ingiltere'deki koleksiyonlar- da bulunan yapıtlan iade edeceğine söz veren Ingiltere Kültür Bakanlığı Sözcüsü Chris Smith için büyük bir utanç olacağa benziyor. Hitler, Dürer'i taklit ediyordu Geçen ay. Sunday Times'ta çıkan bir haberde Victoria ve Alben Müze- si'nde Nazi sanatı konusunda ulusla- rarası karmaşalara düşmemek için özel birbölüm oluşturulduğu belirtilmişti. Buna rağmen British Museum, Cour- tauld Institute ve Bırmingham'daki Barber Institute, ellerindeki yapıtlan geri vermemek için uğraşacağa ben- ziyor. British Museum, örneğin "The Rape of Europa" adlı karakalem res- mi elinde tutrnak isteyecek. Resim ge- çen kış müzede sergilenmiş, ancak Hitler'le olan bağlantısı belirtilme- mişti. Bunun nedeninin de resmi 1993 yılında müzeye veren zengin Alman ailesi SchiDtog5'lerin duydugu utanç ol- duğu düşünülüyor. Çalınan sanat eserleri konusunda araştırmalaryapan Vlartin Baile>. Sa- nat Gazetesi'nin son sayısında şunla- n yazmıştı: "Bu yapıtlann Naziler ta- rafindan yağmalandığı şüphegötürmez. Müzeler sergiledikleri yapıtlann tari- hi hakkında daha fazla bilği>e sahipol- mah." Naziler tarafindan çalınan yaklaşık 100 bin sanat eseri hâlâ kayıp. Bu ya- pıtlann ortalama değeri ise 17 milyar pound. Araştırmacılara göre küratör- ler sergiledikleri yapıtlann sahipleri- nin 1940'h yıllarda birden değişmesi konusuna gereken ilgiyi göstermedi- ler. Dürer(1471-]528), italyan Rönesans resim tarzını Almanya'ya getirmişti. Dürer'in suluboya çalışmalannı tak- lit etmeye çalışan Hitler, orduları Lvov'a girene dek bu işi ancak Dürer'in reprodüksiyonlanyla yapabiliyordu. Lvov'daki ilk Nazilerden biri de, çe- şitli kurumlarda bulunan sanat eserle- rini korumakla görevli Katejan Muhl- man'dı. Koruma altına alınan yapıtlar arasında, 1823 yılında Polonyalı aris- tokratlar tarafindan müzelere yerleş- tirilen Lubomirski'nin Dürer koleksi- yonu da yer alıyordu. Resimler daha sonra Berlin'e getirildi ve Hermann Goering tarafindan Hitler'e devredil- dı. Vasalar Lvov'dan yana Hitler kendini öldürdükten sonra Naziler tarafindan Avusturya'daki tuz ocaklanna saklanan Dürer'in resimle- ri daha sonra Amerikalı askerler tara- findan bulunmuştu. Ancak bu yapıt- lann uluslararası yasalara göre Lvov'a geri gönderilmesi gerekirken, yapıtlar Lubomirski'nin torununa verildi. Bu resimler de açıkpazarda satıldı. Geçen yıl Nevv York'ta bir Japon, Dü- rer'in resmini 1 milyon pounda satar- ken yakalanmış ve tabloyu Azerbay- can'dan aldığını iddia etmişti, Ancak resirrüer Nazi Almanyası 'ndan Sovyet ajanJar tarafindan kaçınlmıştı. 1940'h yıllarda çalınan yapıtlan bir araya ge- tiren Amerikan ordusunda görevli olan Bernard Tarpie ise bu konuda Ame- rika ve Lubomirski arasında ilginç bir ilişki olduğuna dikkat çekerek yapıt- lann Lvov'a geri dönmesi gerektiği- ni söylüyor. British Museum'dan bu konuyla il- gili olarak yapılan açıklamada, Lvov şehnnin ısteğı konusunda çalışacakla- n, ancak Rape of the Europa'nın geri verilmeyeceği söylendi. Courtauld Institute'te, Dürer'in 'Em- perors Charlemagne and Sigismund' adlı yapıtı, Barber Institute'te da 2 bin pound ödenerek alınan Dürer'in 'Man with an Oar' adlı yapıtlan bulunuyor. Her iki kurum da şimdihk beklemeyi tercih ediyot Avrupa Kültür Mîrası Günleri Stockholm'de başladı GÜRHANUÇKAN STOCKHOLM-AvTupa Kül- tür Mirası Günleri. 44 ülkenin katıhmıyla bu yıl Avrupa'nın kültür başkentliğini yapmakta olan Stockholm'de başladı. Tür- kiye'nin ilk kez katıldığı günler- de ülkemizi Yıldız Sarayı'nın müze müdürü Sabahattin Tür- koğlu temsil ediyor. Bu vesıleyle Yıldız Sarayı'nm yeni relöve edilen bölümleri de halkın gezmesi için açılacak. Fransa"nın efsanevi tiyatro sa- natçısı Sarah Bernhard'ın (1844- 1923) sahneye çıktığı tiyatro da 12-30 Eylül arası ziyaret edile- bilecek. Cumartesi günü Avrupa Kon- »eyi'nin fsveçli Genel Sekreteri Daniel Tarschys, Stockholm'ün jamla Stan (Eski Kent) semtin- deki tarihi Büyük Meydan'da Av- rupa Kültür Mirası Günleri'nin resmi açılışını yaptı. Bu aranj- manla amaç. Avrupalılann ken- di kültürlerini daha iyi tanıya- bilmek için tarihi binalan, mü- zeleri genel olarak kapalı olduk- lan günlerde ve saatlerde bu ay içinde özellikle açık tutulacakla- nndan ötürü gezebilmeleri. 1996'da 15milyon, 1997'dede 18 milyon kişi bu fırsattan yarar- lanmıştı. Geçen yıl 43 ülkede 26 bin ta- rihi bina ve anıt ziyaret edilmiş- ti. 1998 Avrupa Kültür Mirası Günleri 'nde bazı ülkeler, önce- den saptadıklan konularda yap- tıklan çalışmalan anlatacaklar. Türkiye özel bir konuyu seç- medi. Diğer ülkelerin seçtikleri konular ve bunlarla ilgili çalış- malannı tanıtacak olan ülkeler • Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği'nin ortaklaşa düzenledikleri Avrupa Kültür Mirası Günleri'ne Türkiye bu yıl ilk kez katılıyor. şunlar: "Kenüerdeki miraslar-günlük yaşamdaid kültürel miras" (Da- nimarka, Estonya. Isveç). "Vitan- daşlar veonlann miraslan" (Lit- vanya, Isviçre), "Kültürel şece- reler ve geieneksel ei sanaüan" (Fransa. Hollanda, Noneç, Slo- vakya), "Kültürel miraslann res- torasyonu ve korunması" (tzlan- da, Irlanda, Romanya. Ukrayna), "Gençlik ve miras" (Moldova, Romanya, Ispanya/' Katalonya). "Savaş sonrası onanmlan'' (Bos- na-Hersek, Hırvatistan. Finlan- diya), "Su ve deniz mirası" (An- dorra. Yunanistan), "Şatolar ve kaleler" (Letonya. Lüksemburg, Malta), "Dinsel miras" (Vatikan, Lichtenstein, Moldova, Roman- ya, Ispanya ve diğer özerk yer- îer), "Tarihi merkezler" (Arna- vutluk, Bulgaristan, Çek Cumhu- riyeti, Slovenya). Aynca Kıbns Rum Kesimi "AfitKİit'inizinde'', Italya "Tarihsel bahçeler" ve Ma- kedonya "Eski kentler ve evier" konulu programlannı sunacak. 1998 Avrupa Kültür Mirası ödülleri açıklandı Avnıpa Kültür Mirası Günle- ri programında, bu yılın aynı ad- daki ödülünü kazanan ülkeler ve projeler de açıklandı. 31 ülkeden 54 projenin gön- derildiği yanşmanın galipleri. Brüksel'de bir araya gelen ulus- lararası jüri tarafindan seçildi. Ülkeler ve tanıttıklan projeler şunlar: Belçika'nın Valon bölümü ve Fransa: "Citeaus: 109»-1998Ta- rih insanoğtunun ayaklan alün- da. Cistercian (Katolik manasör tarikan) kaldınm taşian ve kire- mitler." Malta ve Ingiltere: "îld Duva- nnÖyküsü." Ingiltere'deki Had- rian seti ve Malta'da geçen yüz- yıl IngilizJerce inşa edilen Vic- toria Lines adlı set. Bu iki sa- vunma duvannın 1700 yıllık ta- rihi içeren öyküsü. îtalya, Fransa ve Isviçre: "Ta- şın tarihi, yeryüzünün tarihi." Çocuklu ailelerin üç ülkede 50 yeri gezerek ortaktarihleriyle il- gili bilgi edinmesini içeriyor. Hırvatistan, Italya: Korcula Taslannda Venedik'm Yansıma- lan." Cenevizlilerle Venedikliler arasındaki savaşın 700. yıldönü- münde, Dalmaçya kıyılannda 15. ve 16. yüzyıllarda gelişen Venedik kültürü tamtılıyor. Isveç, Fransa: "Çapavedemir halkalann tarihL" Demir üzeri- ne iki ülkede farklı yöntemlerle yapılan çalışmalann karşılaştı- nlması. Almanya, Fransa: "Gençfik Ödülü: Jean-Jacques Rousse- au'nun Izinde." 15 öğrenci Fran- sa'nın Ermenonville ile Alman- ya 'nın VVörlitz kentlerinde kar- şılıklı olarak konuk edilecekler ve iki kenti birbirine bağlayan tarihsel iz üzerinde bilgi edine- cekier. Proje sahiplerinin 5'erbin ecu tutanndaki ödülü Stockholm'de yapılacak törenle verilecek. Yazın dergisinde 'Cumhupiyet 7 • Kültür Servisi - tki ayda bir yayımlanan ve merkezi Frankfurt'ta bulunan kültür dergisi Yazın, eylül sayısının ana konusunu 75. yıldönümü nedeniyle Cumhuriyet'e ayu-dı. Derginin yazarlan, 75. yılında Cumhuriyet hakkında çeşitli açılardan eleştirel değerlendirmeler yapıyorlar. Metin Çulhaoğlu "75 Yıl Sonra Çıkış Var mı?", Fakir Baykurt "Cumhuriyerin Fakat'lan", Öner Yağcı "Cumhuriyetin 75. Yılında Edebiyatımız", Erdoğan Aydın "Cumhuriyetin Din Politikası" başlıkJı yazılanyla dergide yer alıyorlar. Aynca doğumunun 100. yıldönümü nedeniyle tüm dünyada anılan Bertolt Brecht'e de yer veriliyor. Lütfü Özkök'ün fotoğraf sergisi • STOCKHOLM (Cumhuriyet) - Fotoğraf sanatçısı ve şair Lütfü Özkök'ün, 30'u Nobel sahibi 81 yazar ve şairin portrelerinden oluşan fotoğraf sergisi Stockholm'deki Merkez Kütüphane'nin sergi salonunda açıldı. Bu yıl Avrupa'nın kültür başkentliğini yapmakta olan Stockholm'de birdizi kültür etkinliği çerçevesinde düzenlenecek olan sergi üç bölümden oluşuyor: "30 Nobel Sahibi Yazar", "Modernizmi Geliştirenler" ve "Modernizmin Isveç'teki Mirasçılan". Portreleri sergilenen bazı şair ve yazarlar ise şöyle' İlk bölümde Ivo Andriç, Samuel Beckett, Pablo Neruda, Octavio Paz, Jean Paul Sartre; ikinci bölümde Rene Char, Jorge Luis Borges, Arthur Lundkvist; üçüncü bölümde Tomas Tranströmer, Göran Sonnevi, Lasse Söderberg. Sergi, 25 Eylül'e kadar gezilebilecek. Hasan ErdemiP'm resimleri uluslararası sanat fuarında • STOCKHOLM (Cumhuriyet) - Isveç'te yaşayan ressam Hasan Erdemir'in tempera ve yağlıboya tablolan, Stockholm yakınlanndaki Upplands Vashy'de gerçekleştirilen Uluslararası Sanat Fuan'nda, 15 Eylül'e dek sergilenecek. Jüri tarafindan seçilen tablolar çeşitli ülkelerin sanatçılannın yapıtlanyla birlikte görülebilecek. 1969'da resim çalışmalanna başlayan sanatçı 1986'dan bu yana çeşitli yerlerde yapıtlannı sergiliyor. 'Bender'den İstanbul'a Fotoğraflar' sergisi • STOCKHOLM (Cumhuriyet) - Isveç Kralı Demirbaş Şarl'ın Bender'de 1709'dabaşlayıp 1713'te biten seferine katılıp anılannı yazan rahip Sven Agrell'in anlattığı yerlerin zamanımızdaki fotograflart Stockhohn'deki Ordu Nteösi ',nde sergileniyor. Fotoğraf sanatçısı Marco Plüss'ün Balkanlar'dan, Trakya'dan ve Istanbul'dan görüntüler içeren fotoğraflan 9-30 Eylül tarihleri arasında görülebilecek. 1711 'de yapılan ve Osmanlılann zaferiyle sonuçlanan Prut Savaşı ertesinde istanbul'a yerleşip bir türlü gitmek bilmeyen Isveç Kralı XII. Şarl kendisine verilen "Demirbaş" lakabıyla tarihe geçmişti. Edîth Piaf müzncali ekimde tstanburda • Kültür Servisi - Fransızlann efsanevi şarkıcısı Edith Piaf'ın hayatını anlatan "Piaf Je T'aime (Seni Seviyorum Piaf)" adlı müzikal, dünya tumesi kapsamında 3 ve 4 Ekim günlerinde Istanbul'da sergilenecek. Jacques Bertin yönetiminde Theatre du Gymnase tarafindan sahneye konulacak olan müzikalde Edith Piaf'ı Nathalie Lhermitte canlandıracak. Erkan Özerman'ın katkılanyla Fransız Ticaret Odası'nca ülkemize getirtilen müzikalin ilk gösterisi Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda gerçekleştirilecek. 4 Ekim'deki ikinci gösteriyi Fransız okullannda okuyan öğrenciler indirimli olarak izleyebilecekler. "Piaf Je T'aime", Edith Piaf'ın hayatını anlatan ilk müzikal olma özelliğine sahip. Hermrtage iVhıseum'da restorasyon • Kültür Servisi - St. Petersburg kentinde bulunan Hermitage Müzesi'ndeki Rubens Salonu, UNESCO'nun katkılanyla restore edilecek. Salonda yer alan 17. yüzyıla ait yapıtlar son model teknoloji ile korunacak ve salonda özel bir ışıklandırma sistemi yapılacak. Tülin Tanman'ın resim sergisi ; • Kültür ServTSİ - Tülin Tanman'ın resimleri 14 , Eylül-2 Ekim tarihleri arasında Türkiye Iş Bankası ] Erenköy Sanat Galerisi'nde sergilenecek. 1969- 1972 ydlan arasında serigrafi çalışan sanatçı BJK j Koleji'nde resim öğretmenliği görevini sürdürüyor. Çalışmalanna kendi atölyesinde devam edcn Tanman, katıldığı karma sergilerin yanı sıra kişisel sergiler de açtı. BUGUN • YAPIKREDİ SANAT FESTİVALİ 2 kapsamında Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'nda saat 21.00"de Iron Maiden müzikseverlerle buluşacak. ] • AKSANAT'ta saat 12.30 ve 19.00'da lazer ; diskten Israil Filarmoni Orkestrası tarafından • seslendirilen Mahler'in 'Das Lied Von Der Erde' adlı yapıtı dinlenebilir.