Katalog

FgT Cumhuriyet k ^ ^ kitap kulübü Çelişkili düsünceiere dinginlik ve incelik '"ÇAĞDAŞYAYINLARrnda. TiKocagı Gad No 39*41 (34334(Cagalogluılstanbul Tel (212)514 01 96 Faks (212)514 01 95 Cumhuriyet ÎSTANBüktfE CEVRESlNDE YAYINDAYIZ 75. YIL SAYI: 26634 / 150000 TL (KDVıçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 8 EYLUL 1998 SALI H R STENDHAL H A K IJALYA HİKÂYELERİ-II Rönesans İtalyası'nda geçen, coşku ve duraksamalarla örülmüş, tutkulu, "alla Italiana" bir aşk öyküsü Castro Başrahibesi... Bugün Cumhuriyet le birlikte... S T E N D H A L İTALYA H İ K A Y E L E R İ II K 1 HALIDE EDIP ADIVAR TURKUN ATEŞLE İMTİHANI-III Halide Edip Adıvar'ın yakın tarihimize ışık tutan bu önemli anı kitabının üçüncü cildini de ilgiyle okuyacaksınız. Cuma günü Cumhuriyet 'le birlikte... Yeni adli yıl, hukukun üstünlüğü ve mafya-devlet ilişkisi uyanlanyla başladı Yargıda tehlike çanıYargiÇ gÜVenceSİ Sağlanmall' Yeni adli yılm açıhşında, hukukçular yargıda yaşanan sorunlar konusunda siyasileri sert şekilde uyardı. Bütün işlevlerini eksiksiz yerine getiren bir yargının demokrasinin mutlak gereği olduğunu belirten Yargıtay Başkanı Mehmet Uygun, bugün ^ Türkiye'de tam anlamıyla yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesinin olmadığını söyledi. Devlette hukukun üstünlüğünün kesin olarak gerçekleşmesini isteyen Uygun, "Iktidarda iken hukuka siyaseti sokmak yerine hukuku siyasete egemen kılmak erdemini gösteren siyasiler, tarihin ebedi saygısına layık oJacaklardır" dedi. Mafya devlete SlZdl' Türkiye Barolar Birliği Başkanı Eralp Özgen de mafyanın bütün devlet kurumlanna sızdığına dikkat çekerek mafyayla ilişkisi bulunan görevlilerin gecikmeden yargı önüne çıkanlmasını istedi. Türkiye'de düşüncenin hâlâ suç olduğunu anımsatan Ozgen, DSP'nin af ^ önerisini de eleştirerek Türkiye'de genel affa değil, kapsamlı ve ciddi bir yargı reformuna ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Hükümetin irticayla mücadelede yetersiz kaldığını savunan Eralp Özgen, "Anayasa ve devrim yasalanyla yasaklanmasına karşın bugün tarikatlar açıkça faaliyetlerini sürdürmektedir" dedi. Baro baskanlarından ortak acıklama 'Hukuk siyasallaştınlıyor' • 14 ilin baro başkanı tarafından hazırlanan ortak açıklamada, iktidarlann yargıyı siyasallaştırmak istediği belirtilerek bu eğilimin hukuk devleti için "en büyük tehJike ' oldugu vurgulandı. AvukatJann ve hâkimlerin baskı altında olduğunu söyleyen tstanbul Barosu Başkanı Yücel Sayman, "Çetelerle mücadele içih devlete sızmış kişiler üzerindeki idari koruma ve dokunulmazlıklarkaldınlsın" dedi. Haber Merkezi - Adli yıhn açılışı ne- denıyle 14 ılın baro başkanlan tarafın- dan hazırlanan ortak açıklamada siyasal iktidarlann yargıyı sıyasallaştırma pe- şınde olduklan belirtilerek avukattann ve hâkimlerin baskı altında olduklan kaydedildi. Zonguldak CumhuriyetBaş- savcısı HayatiÖnder ise kımı sıyası par- öleri oy hesabı ile tarikatlarla kaynaş- makla suçlarken "Hiç künsenin demok- UArkasıSa. 17Sü. 3'te POAS ihalesi Ydm azuı yeğeni devrede• Hayyaîn Garipoğlu'nun birinci, Doğuş Grubu'nun ikinci, Iş Bankası konsorsiyumunun üçüncü olduğu POAŞ ihalesinde Mesut Yılmaz'ın yeğeni Mehmet Kutman'ın devreye girdigi öne sürüldü. • Kutman'ın halka açık olarak yapılan ihaleden sonra Iş Bankası konsorsiyumunu finanse edecek kuruluşu arayarak "thale size verildi" dediği öğrenildi. Nitekim daha sonra da Özelleştirme Yüksek Kurulu karanyla ihale üçüncü olan konsorsıyuma verilmişti. • 4. Sayfada CHP'den sağlık modeli 4 Hastaneler özerkleşecek' • CHP'nin "Türkıye Projesi" kapsamında hazırladığı "Ulusal Sağlık Sistemi Modeli" tüm sağlık birimlerinin özerkleşmesini öngörüyor. Hastanın doktor ve hastaneyle para ilişkisini ortadan kaldırmayı ilke edinen proje, "Ana rahminden mezara kadar sağlık güvencesi" sağlamayı amaçlıyor. • 5. Sayfada Yeni adli yıbn başlaması nedeniyle dfi- zenlenen törendekarşılaşan Faziİet Par- tisi Genel Başkanı Recai Kutan'la Yar- gıtay Cumhuriyet Bassavcısı Vural Sa- vaştokalaşülar. (Fotoğraf: AA) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yeni adli yıl, yargı bağımsızlığı, yargıç gûvence- sı, laıklığınkorunması. devlet görevlı'.ennın mafyayla ilışkılen ve ırtıcaı faaliyetler ko- nusunda sıyasılere yapılan uyanlarla açıldı. Yargıtay Başkanı Mehmet Uygun, bütün ış- levlennı etkın ve eksiksiz yerine getırebılen bır yargının demokrasılenn mutlak gereği olduğuna dikkat çekerek Türkiye'de bugün yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesinin olmadığını söyledi. Cumhurbaşkanı Süley- man Derairel'in katıldığı törende konuşan Türkıve Barolar Bıriığı(IBB) Başkanı Avu- kat Eralp Ozgen de yargının medyaya karşı bağımsızlığını sağlayacak yasal düzenleme- lere gıdılmesinı istedi 1998-99 adli yılının başlaması ıçın Yargıtay'da düzenlenen töre- ne Cumhurbaşkanı Demirel'ın yanı sıra TB- MM Başkanı Hikmet Çetin. Başbakan Yar- dımcısı Bülent Ecevit Anayasa Mahkemesi Başkanı AhmetNecdetSezer, FP Genel Baş- kanı Recai Kutan, CHP Genel Başkanı De- niz BaykaL DYP Genel Başkan Yardımcısı Hasan Ekinri. Dev let Bakanı Hikmet Sami Türk, Adalet Bakanı Hasan Denizkurdu, Içışlen Bakanı Kuthı Aktaş, Mıllı Eğıtim Bakanı HikmetUluğbay, Yargıtay Başsavcı- sı Vural Savaş, Danıştay Başkanı ErolÇırak- man. asken ve sıvıl yüksek yargının başkan ve üyelen ile çok sayıda yargıç katıldı. Yar- gıtay Başkanı Uygun, törende yaptığı ko- nusrnada, ysgıçlann se&lennin kararlan dı- şında pek az duyulduğunu anımsatarak, "Mesleğine ömürve gönûl vermiş, şereflerin en yücesine ulaşûğuıa inanmışbir hâkim ola- rak sidere son kez sesienivorum. Hiçbir ko- MArkasıSa. 17Sü. 3'te Çahcı'nın arkadaşı Evcilolayında 19 karanlık nokta aydınlanmayı bekliyor 'Soruşturmayı kapatacaklar'• îş Bankası Teftiş Kurulu Başkanı'nın baskısına hedef olan müfettiş Ertuğrul Senem, Erol Evcil'Ie olan kredi işlemleri nedeniyle banka zarannın 50 milyon dolar olduğunu bildirdi. Senem 100 milyon dolann da risk altında olduğunu söyledi. ALPER BALU ANKARA - Türkıye Iş Bankası Teftiş Kurulu Başkanı Atakan YumrukçaT ın baskısına hedefola- rak raporunu değiştirmek zorunda kalan müfettiş Ertuğrul Senem, yönetim kurulu üyelenne, usulsüz işlemleri aynntılanyla ortaya ko- yan ve soruşturma sürecinde ay- dınlatılmasını istediği karanlık noktalara ıhşkın 19 soru yöneltti. Belgelere göre Erol Evcil'Ie kredı ılişkıleri nedeniyle bankanın net zarannın 50 milyon dolar; nsk al- tındaki kredi tutannın ıse 100 mil- yon dolar olduğunu vurgulayan Senem. "Baknenin sorumluluğu kimlerin üzerindedir? Anapara risJd \aklaşık olarak 150 milyon do- lara varan kredilerin, "asker kaça- ğı',en baştan itibaren son derece ka- mArkasıSa.l7,SiL3'te Umutlan beyazın sonsuzlugunda. Söke; sabahın ilk ışıklan. Yüzlerce kadın, genç kız bir kamvonun kasasında pamuk toplayacaklan tarlaya gidi\orlar. l zaktan baküdığmda, karmon kasasındaki iizüm salkımım andıran görüntü yaklaşıidıgında yerini bir > umak insarun dost güliicüklerine bıra- kıyor. Hasat döneminde bu yol, onlann günlüğünü oluşturuyor. Ncler yazüdı çizildi bu günlüğe, kimbilir? Umutlan, sevdalan, >asama karşı dirençleri, hepsi Söke Övası'nın o göz alabildiğine uzanao beyazlığuıa}ansjyor. Her birinin öyküsü farkh olsa da gün ağarmadan başlayan yolculuklaruıda ortak yanlan yaşam mücadeleleri. Genç kızlar, analar hepsi bir karroon kasasında günbaömına değin siire- cek ugraşlannın yolunu rutmuşlar. Hasat döneminde kazanacaJdan parayla koca bir kışı geçirecekler. Neyse ki Ege'de onlan bölgeden kovalayacak, kent girişleriıû tutarak emekleri karşüığı kazanacaklan parayı esirgeyecek \^alfler yok™ (Fotoğraf: OZAN YAYMAN) Cernomırdin Duma ikindkez reddetd • Boris Yeltsin'in başbakanlığa önerdiği Çernomırdin'e oy vermek istemeyen komünistler yeni • aday önerilerini gündeme getirdıler. Komünistlerin önerdiği alternatif başbakan adayları arasında Dışişleri Bakanı Primakov, Senato Başkanı Yegor Stroyev ve Moskova Belediye Başkanı Yuri Lujkov da var. • Rusya Başbakan Vekili Viktor Cernomırdin için bugün yapılan ikinci tur güvenoylamasında da ret karan çıktı. Parlementonun alt kanadı Duma'da bugün ' yapılan oylamada, 273 milletvekili Çernomırdin'in aleyhine oy verirken 138 milletvekili lehte oy kullandı. NMM »MSKt'm I 9. Sayfada Yılmaz Ürdün 'den îsrail'e geçti Başbakan soykmm müzesinde • Türkiye ile tsrail arasındaki yakınlaşmanm Arap ülkeleri için bir tehdit olmadığını söyleyen Mesut Yılmaz, Israilli meslektaşı Netanyahu ile bir araya geldi. Israıl Savıınma Bakanı Mordehay, Yılmaz"ın Kıbns Rum kesimine S-300'lerin yerleştırihnesi durumunda Yunanistan'la yaşanacak gerginhk karşısında Israil'ın desteğinı almaya çalıştığı iddialannı yalanladı. Soykmm müzesi olarak da anıJan müzeyi gezen Yılmaz, anı salonuna çelenk koyarak saygı duruşunda bulundu. • 7. Sayfada Erozyon yok ediyor 40bindekar toprağunız \ Yunanistan'da • TEMA Vakfı Trakya Bölge Temsilcisi Macit Sabır, Meriç Nehri'nin Saros Körfezi'ne döküldüğû bölgede 40 bin dekar toprağın erozyon nedeniyle Yunanistan toprakJanna dahil olduğunu söyledi. Dışişleri.Yunanistan'la sınır anlaşmazlığı olmadığını, ancak erozyon nedeniyle bir kayma varsa bunun sınır anlaşmazhğına yol açabileceSini belirttL • 3. Sayfada SAHTE KREDl KARTI OPERASYONU • 4. Sayfada BAĞIŞ TOPLAYAN ÇOCUKLARIN SORGUSUNA TEPKİ M 6. Sayfada OKUR-YAZARLIKTA GERİYİZ U 6. Sayfada AÇIKÖĞRETİM LİSELİLERE EK SINAV HAKKJ • Arka Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYLREK Olur mu, Böyle Olur mu?Yaşadığımız siyasal sıkıntılann nedeni, demokrasi- mizin içine düştüğü açmaz. Nedir bu açmaz? Cumhuriyetin 75 yılında işadamı yetiştirdik. Bürok- rat yetiştirdik. Eğitmenler ondusu yetiştirdik. Genç bir nesil yetiştirdik. Barajlar, fabrikalar, üniversiteler, yol- lar inşa ettik. Ama gel gör ki, siyasette bir türlü yeni lider, yeni yö- MArkasıSa. 17, Sü. Vde BORSA ûDun 2640 Öncekı 2637 DOLAR ODun 275.800 Oncekı 276.000 MARK ûDun 160.000 ÖnceKı 159.100 LALTIN ûDun 2.565.000 Öncekı 2.545.000 Afganistan'da çatışma Iran'ın Afganistan'a saldırması durumunda, "kan dökülmesinden" çekinmeyeceğini açıklayan Taleban yöneti- minin, rehine krizinin çözülmesi için arabulu- culuğa sıcak baktığı belirtiliyor. • 8. Sayfada 'Iç savaşın sorumlusu dış güçler' Afganis- tan'ın devrik Devlet Başkanı Rabbani, özel- likle Pakistan'ın Taleban'a desteğini önlemek için Türkiye'den yardım istedi. • 8. Sayfada Güney'in yapıtJan gençlere ulaşıyor 1982 yılında CannesFilm Festivali'nde Altın Palmi- ye Ödülü alan, Yılmaz Güney'in senaryosu- nu yazdığı "Yol", kasımda yenilenerek gös- terime giriyor. Güney, ölümünün 14. yıldönü- münde etkinliklerie anılacak. • 6. Sayfada Devlet Tiyatrolan'nda yeni dönem Bir yan- da politik ve bürokratik sıkıntılar, öteyanda üç kuşaktan sanatçıları ortak bir coşkuda buluş- turarak nitelikli sanat hizmeti verme sorum- luluğu... Yeni Genel Müdür Lemi Bilgin'in bu ateş çemberinden geçmelerinin tek koşülu, ödün vermemek olmalıdır. • 12. Sayfada Hitier'in 'sanat hazinesi' payiaşılamtyor Ingiltere'deki müzeler ve sanat galerileri, Hit- ier'in 'sanat hazinesi' olarak adlandırılan Dü- rer'in yapıtlannı ellerinde tutabilmek için ya- sal bir savaşıma girdi. • 13. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Hukukun 'Kuriammı...Yargı yılının başlangıcı nedeniyle başkentte düzen- lenen törenler, hukukun neresinde olduğumuzu gös- teren önemli konuşmalann zemini oluyor. Yetkili koltukta oturanlar ülkenin görünümünü, göz- lerini budaktan, sözlerini dudaktan sakınmaksızın di- le getiriyor. Bu yıl da benzer durum yaşandı. Şu sözler Yargıtay Başkanı Mehmet Uygun'un: • Arkası Sa. 17,Sü.8 'de