Katalog

2"T EYLÜL 1998 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER Ulusal kültür ve yaşam kaynaklanna çokuluslu şirketlerin saldın hazırlığı Lısanhğuı küresel düştnanı: MAI I.vtanbul Haber Servisi - Mımar- lar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci OECD tarafindan dayatı- lan Çok Taraflı Yaürun Anlasma- a'nm (MAI) (Multılateral Agre- ement on Investment) msanlığın küresel düşmanı olduğunu belirt- ti. MATnin. çok uluslu şirketlerin yatınmlanna karşı ulusal çıkarla- n gözeten hukuk sıstemlennı etkı- siz kılacak kurallan dayattığını be- lırten Ekıncı "MAI, ulusal hukuk diizenlerinin içindeki kültür ve çevre değerlerini kamu ve ülke va- raruıa korumavı öngoren jasal ön- lemleri de yine devre dışına çıkar- tarak sömürgeci bir >eni dünya dü- zeoini hedefliyor"dedı Oktay Ekıncı yaptığı yazılı açıklamada, çevrenın korunması- Azgelişmiş ülkelerinyeniboyunduruğu tstanbul Haber Servisi - Istanbul Barosu Kent ve Çevre Komısyonu'nun düzenlediğı panelde, Çok Ta- raflı Yatınm Anlaşması'mn (MAI) sadece yaünmı ve yaünmcıyı koruduğu, ev sahıbı ülke ıle yatmmcı ara- sında hak ve yükümlülûkler bakımından birçok eşıt- sızlik bulunduğu behrtıldı Yıldız Teknık Cnıversıtesı"nde öncekı gün başlayan "MAI ve Türkiye'ye Etküeri" konulu panelın dünkü bölümüne konuşmacı olarak avukat Gökhan Cando- ğan ıle Hazme Müsteşaılığı'ndan İpek İncesuhı katıl- dılar. Avukat Gökhan Candoğan, kamu hızmetı ven- len sektörlerde MAI'de öngordugû gıbı uluslararası tahkımc gıtmenm Anayasa'nın "Türkiye'nin bagnnaz ve sosyal bir hukuk devkti olduğu" ılkesine aykın ol- duğuna dıkkat çekn. Kamu hızmetı venlen sektörier- dekı anlaşmazlıklann devlet ve yurttaş arasında de- ğerlendınlmesı gerektiğıni, bunun da idare hukuku kapsamına gırdığinı anlatan Candoğan, MArnın bu alandakı uyuşmazlıklan tahkım yoluyla özel hukuk alanına taşıdığını, bunun da yine anayasaya aykın ol- duğunu vurguladı. Anlaşma ımzalandıktan sonra ta- raf ülkenın ımzasını gen çekmesı halınde bıle 20 yıl boyunca anlaşma hükümlennın yatınmcı şırketin hak- lannı korumaya devam edeceğıne dıkkat çeken Can- doğan, MAI'de yatınmcı şırketlenn denetlenmesının olanaksız hale geldığını ıfade etö. nın bir ınsan hakkı v e ulusal ölçek- te de "temel yurttashk görevi" ol- duğunu vurgulayan tum yasal dü- zenlemelerin, uluslararası toplu- luğun son 25 yılda geliştırdığı or- münü" güvenceye bağlamak iste- tak gezegen bılıncını öne çıkartan yen anlaşma surecındekı ılk adım- anlaşmalara dayandığını belırttı lann atılmasını sağlayan MIGA MAI ve bu "yabancı tahakkü- orgütlenmesının (Çok Taraflı Ya- Güvenlik güçleri, Cumartesi Anneleri'ni coplayıp gazetecileri tartakladı 176. eylemde 31 gözalütstanbul Haber Servisi - Cumar- tesı Annelen'nm, gözaltında kay- bedılen yakınlan ıçın düzenledık- len oturma eylemlenne 5 haftadır mddahale eden polıs. bu haftada açıklama yapmak ısteyen 31 kışıyı döverek gozaltına aldı Polıs, oto- büsün ıçınde, "Insanlık onuru iş- kenceyi yenecek" sloganlannı atan Cumartesi Annelen'nı copladı Saldın sırasında fotoğraf çekmek ısteyen gazetecıler de tartaklandı. Istanbul polısı, kayıp yakınlan- nın Galatasaray Lısesı önunde yap- mak ıstedıklen 176. eyleme yıne ızın vermedı Annelerı ve ınsan haklan savunuculannı çembere alan güvenlik guçlen, polıs şeflen- nın emnvle gruba müdahale ettı. Kavıp annelerı saçlarından su- rüklenerek gozaltına alınırken ünı- versıte öğrencısı gençler de tekme v e v umruklardan nasıbını aldı. Ha- zır bekletılen polıs otobusüne bın- dınldıkten sonra slogan atan kayıp yakmlannı coplayan polıs, ardın- dan otobüsün ıçıne gözyaşartıcı bomba attı. Bombanm etkısıyle fe- nalaşarak otobüsurt camlanna yö- netep Çumartesı Annelerı'ru 176. evlemdegüvenlikgüçlerinin şiddetdozu yükseklL (Fotoğraf. ALPER TLRGUT) rüntülemek ısteven basın da güven- lik güçlen tarafindan tartaklandı. iHD'de yapılan açıklamaya katı- lan Hasan Ocak'ın annesı Emine Ocak vetyazar Haluk Gerger, an- netere-yapılan saldınlara karşı olan tüm duyarlı kışılenn gelecek hafta Galatasaray Lısesı'nın onunde top- lanmasını ıstedıler Özgürlük ve Dayanışma Partısı b l ll O ü ü İ b l T b cileri Koordinasyonu, Uluslararası Gözaltında Kayıplarla Mücadele Bültenı (ICAD) ve Emperyalızme ve Faşızme K.arşı Mucadelede O- lstanbul ll Orgütü, İstanbul Tabıp dak gazetesınden yapılan açıkla- Odası, lstanbul Oniversıte Ög^en- v +^ı»~<« ~«WMI-.~A*A,<"&> KI --<> tınmlan Garantıleme Ajansı), ço- kuluslu yatınmlarda yatınmcı şır- ketin ekonomik hedeflenne ulaşa- bılmesı ıçın ılgıli devletlerdekı ulusal çıkarlara dönük hukuksal engelleri ortadan kaldırma ama- cında olduğunu belırten Oktay Ekıncı şöyle devam ettı •'Sadece ekonomik yatınmlar- da değiL kültürel haklar konusun- da da benzer şekilde uluslararası bir tahakküm kurmay ı hedefledi- ği için örneğin Fransız Yazarlar Birliği gibi kültür kummlannca da tepkry le karşılanan NLAJ ve MI- GA dayarmasuun Türkrve açısuı- dan ne anlama geldiği ise özellikle son yülardaki birçok örnekte as- lında açıkça gözlenebilrvor.'" Türkıye'de ozellıkle otomotıv sektorüne bağlı çokuluslu ılışkıler ıçındekı yatınmlarda ve hatta tunzm alanındakı, yıne dünyada zıncırler kuran yabancılarla ortak- laşa gerçekJeştirilen bir- çok tesıste de çevre değer- lennı tahnp ve yok eden arazı ışgallen ve yer se- çımlennm gıderek arttığı- nı savunan Oktay Ekıncı şöyle konuştu "tşte bu tür kültür ve çevre düşmanı sömürgeci yaünmlara karşı da baş- ta Mimarlar Odası gibi ulusal meslek kuruluşla- nnın ve duyarlı kişi ve ku- ruluşlann Türk mahke- melerinde açtıklan da\a- larda elde edilen hukuk- sal kazanımlar da M \\ ve MIGA düzeni geldiği tak- dirde arük uluslararası hakemkr eöyle devre dışı- na çıkarülacakür." Ekıncı, böylece Türki- ye'nın elde kalan son de- ğerlennı de küreselleşme- nın hukuk ve hak tanımaz beklentılenne teslım ede- ceğıni, bu evrensel yağ- maya Türkıye'nın mımar- lan kendi meslek örgûtle- riyle karşı çıksalar bile aynı MAI güvencesı içın- de yabancı mimarlann bu kez ülkemız değerlenni yok eden projelenn ayn- calıklı sorumlulan oM- cakJannı vurguladı. " HAFTAYA BAKIŞ AHMET TANER KIŞLALI Para mı, Silah mı? ruyc İ5< Paranın demokrasilerdeki etkisinı ilk keşfedenlerden birisi de Abdül- hamit. Osmanlı'da demokrasi falan yok. Ama Fransız demokrasisinı etkile- mek için Paris'teki 17 gazeteye el al- tından para vermış.. amacı kendi le- hinde yazılar yazdınmak. Kuşkusuz ki, o paralar boşuna grt- memiştır. Aslında demokrasi bir denge reji- mi.. Çoğulcu demokrasinin üzerıne oturduğu en önemli denge de para ıle sayı arasında.. Sermaye sahiple- nnın gücünün karşısına emeğin sa- yısal gücü örgütlenerek çıkmış ve de çağdaş demokrasi doğmuş. Peki bu dengelerde silahın yeri neresı? Genellikle paranın yanı.. Ama ba- zen parası olan silahı da bulur, ba- zen de silah parayı kendine çeker! Erbakan'ın ve Çiller'in gücü pa- radan geliyor. Türkeş'inki ise silah- tandı.. Para ıle silah arasındaki bağlantı- yı da bızde Çakıcı'lar, Peker'ler ku- yortar. fşçinin, ücretlinin ağırlığının bittiği yerde, emek-semnaye dengesi de biter... Siyasal yaşama para-silah dengesi egemen olur. ••• 1789 Fransız Devrimi'nin ilkeleri- nin başında "yasalarönünde eşitlik" vardı. Ama 1848 yılına gelinceye ka- dar Fransız ışçisının, köylüsünün oy hakkı yoktu. Ancak zenginler oy kul- lanabiliyorlardı. Devrimden 59 yıl sonra, Rahip La- mennais öfkeyle haykınyordu: "Konuşabilmek için altın gereki- yor, hem de çok altın! Biz ise yete- rince vaıiıklı değiliz. Yoksullara sus- mak düşüyor!" Yoksullar zamanla oy hakkını da aldılar, seçilme hakkını da.. Amatek başlarına kaldıkları, bir araya gel- medikleri sürece "seslerini duyura- bilme" hakkını elde edemediler. Para.. Para.. Para.. Parti kurmak için de para gerekli, gazete ya da TV kurmak için de.. Seçim kazanmak için de para ge- rekli, basını satın almak için de... Yönetenleri de para etkiler, yöne- tenleri seçenleri de... Kapitaiizm öncesinde de servet sahipteri ağıriıklıydı. Ama soyJırtar, serveti ön plana çıkarmaktan hoş- lanmıyoriardı. Silahı, 1yi dovuşmeyı, silahlı güce sahıp olmayı, siyasal güç kazanma açısından daha önemli sayıyorlardı.. Ve de "daha onurlu"... ••• Marksistler, "Para kimde ise ikt'h dar da ondadır" derler. Kapıtalızmın kuramcılarının aslın- da buna pek ıtırazlan yoktur. Ama bunun kötü bir şey sayılmasına iti- razlan vardır. Onlar için bu doğal ve hatta sağlıklıdır. Onlara göre.. Çalışkan ve yetenekli olan herkes para kazanabılır.. Öyleyse en akıllı- lann, en çalışkanların, en yetenek- lilerin bu yoldan etkisinin artması toplumun da yararınadır. Acaba gerçekten de öyle mi? Servet sahibı olmak gerçekten de akıllı, bilgılı, çalışkan, yetenekli oj- maya mı bağlı? Ford'un oğlu, baba- sı Ford olmasaydı, acaba o servete gene de sahip olabilir mıydı? •' Karı-koca garıban Çiller'ler.. ac#- ba "kayınvalidenın çıkını" olmasa ne yapariardı(!)? Erbakan, Turkt- ye'dekı binlerce profesörden dahfa akıllı olduğu için mı trılyoner? Çakıcı'nın yurtdışında krallar gibi yaşayabilmesi, acaba çalışkanlığın- dan mı kaynaklanıyor, yoksa silahlı adamlanndan mı? ••• ) Ozal, yatlan olan işadamlarından, Lale Devn benzeri gecelerden hoş.- lanırdı. ; Şimdikı birçok devlet ve siyase,t "büyüğümüz" de mafyanın düğün- lerinden falan çok hoşlanıyor. Siyaset paranın tekelınden, dev- let de mafyadan kurtulmadıkça.. ne demokrasımız esenlığe çıkabılir, ne de ülkemiz. Çünkü guçler dengesının bittiği yerde demokrasi de biter. Emek-sermaye dengesi Turki- ye'de bıtti.. sermaye-mafya dengö- si bile yok. Para ıle silahın bütünleş 1 - mesı var. ; Eskıden paranın düşünceyı satfn alması demokrasileri yozlaştınyor- du. Biz paranın yanına bir de silahı kattık.. Paranın ve silahın özgür, düşürt- cenin ise yasaklı olduğu yerde de- mokrasi olmaz.. Bdtakltk oluri '• PHILIPS DUD Uideoda geleceğin standardı Elektronik dünyasında binlerce yeniliğin yaratıcısı Philips, şımdı de evlerinize DVD'yı sunuyor. Evde gerçek sinema ortamı ilk kez şimdi yaşanıyor. Philips DVD, CD'nin müzik için gerçekleştirdiğini filmler için gerçekleştiriyor. Daha önce hiç tatmadığınız bir deneyime hazır olun. Philips'in yeni DVD videosu çok yakında evinizin yıldızı olacak. 5 DUD PİLfTIİ HCDİVC Ancak sinema ortamında karşılaşabileceğiniz kalıtede dijital görüntü ve ses 8 farklı lisanda dublaj ve Türkçe dahil 32 farkiı lisanda altyazı seçeneği Seyretmekte olduğunuz sahneyı deği^f< açılardan izleyebılme olanağı Dijital ortamda kaydedilen ses ve görüntüyü bozulmadan nesiller boyu saklayabilme Aynı DVD disk üzerinde, seyretmekte olduğunuz sahnenin kamera arkası goruntüleri ve krıtikleri Oigitdl üideo Disc Player P H İ L İ P S PHİLİPS osoo 211 40 36 X 0800 2 i ı 4 i 12 K o s o o 2 l i 41 1 3 ) w w w . Phılıps.com tr. k t t i Ot l H Tttt' t H İKIfTSIZ•• m ı ntalanmı ktttnia Ot> ir mnlı H|. -?. Ttttıp'nu ttr jtnHu İKIfTSIZ