Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
19 AĞUSTOS 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI / cumek(Sturk.net 11
Halk ekmeğe
poşet
tartışması
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Ekmeğin poşet ıçınde
satışa sunulmasını
öngören ve 20 Ağustos'ta
başlayacak uygulamada,
halk ekmeğin satış biçimi
Tanm ve Köyişleri
Bakanlığı ıle Halk Ekmek
Genel Müdürlüğü
arasında anlaşmazlık
yarattı. Halk Ekmek
Müdürü tlkbahar,
ürünlerini poşetsiz
satacaklannı bildirirken
Köy Işleri Bakanı Taşar,
halk ekmeğin de poşetli
satilmasının zorunlu
olduğunu belırterek
yurttaşlardan poşetsiz
ekmeği protesto
etmelerini istedi.
AHF kesintilepi
yükseltildi
• ANKARA(AA)-
Akaryakıtta otomatik
fıyatlandırmaya gidilerek
motorin, kalorifer yakıtı
ve likit petrol gazı (LPG)
fiyatlannda AFÎF
kesintileri yükseltildi.
Motorinde daha önce litre
başına 3 bin 250 lira olan
AFİF payı, 3 bin 850
liraya, kalorifer yakıtında
ise 4 bin 650 liradan, 5
bin 350 liraya çıkanldı.
Sanayide kullanılan
LPG'nin sıfır olan AFtF
kesintisı, kilogram başına
3 bin 350 liraolarak
belirlendi.
Kapsama alanı
sorunu bitiyop
• tSTANBUL(AA)-
Mobil telefon
görüşmelerine yeni
kolaylıklar getirecek
"Globalstar" projesine
ilişkin sözleşme bugün
imzalanacak. Türk
Telekom'dan yapılan
açıklamaya göre, Türk
Telekom ve Tesamtürk
AŞ arasında imzalanacak
sözleşme, mobil
telefonlann kapsama
alanı dışında kalması
sorununu çözecek.
Sistemin global olması
nedeniyle, serbest
doiaşnna tabi mobil cep
telefonuna sahip
kullanıcılar, bulunduğu
konuma en yakın uydu
erişim ana yer istasyonu
üzerinden görüşmelerini
yapabilecekler.
Tupkcell
bezdirdi
• ANKARA (AA)-
Turkcell'ın düzensız ve
sık sık fatura göndermesi
aboneler arasında
rahatsızlık yarattı. Çok
sayıda abone. bir ay
ıçinde üç fatura
geldiğınden ve
TurkcellMn GSM
lısanslannı devraldıktan
sonra gönderdiğı
faturalarda farklılıkJar
oldugundan şikâyet etti.
Ilk faturalann bazı
kişilerde 27 Nisan - 23
Mayıs 1998 dönemini.
bazılannda ıse 27 Nisan -
13 Haziran'ı kapsadığı
tespit edildi.
Hastalıkb
buğday
• İZMtR (AA) - Toprak
Mahsülleri Ofisi (TMO)
yetkilileri, Ege
Bölgesi'ndeki
buğdaylarda sorun
yaratacak şekjlde
embriyo kararması
hastalığı bulunmadıgını
bildirdi. Manisa ve Salihli
civanndaki hastalıklı
buğdayın bakanlık
karanyla ayn bir yerde
depolandığını söyleyen
yetkıliler, hastalığın
medya aracılığıyla
gereginden fazla
büyütüldüğünü belirttiler.
Devlerin notu
düştü
• TOKYO (AA)-
ABD'nin önde gelen
kredi derecelendirme
koruluşu Mody's,
Japonya'nın iki
elektronik devi
Misubishi elektrik ve
Hitachf nin kredı
notlannı düşürdü.
Hıtachi'nın uzun dönem
bcçlarda kredi notu,
At2'den Aa3'e
düşerken Mıtsubishi
Elektnk'ın uzun ve kısa
dönem borçlannda kredi
noaı, A2'den A3'e
indirildı. Moody's, şirket
kazançlannın
geilemesınde bilgisayar
çiji satışlannın
düjmesinin önemli bir
neden olduğunu belirtti.
Akademi, iş ve Hazine yetkilileri, krizin olası etkilerini değişik yorumladı
'Türkiye krize aday'EkonomiServisi-Rusya'nın rub-
lenın değerinı belli bir koridorda
dalgalanmaya bırakması ile dış borç
ödemelennde 90 günlük morator-
yum ılan etmesınin, dünya borsa-
lan ve Türkıye üzerindekı olum-
suz etkileri devam ediyor.
Akademi çevreleri knzın Türkı-
ye'ye olası etkilennı değişik yön-
lenyle yorumladılar. Doç. Dr. Oğuz
Esto, Türkıye'de yasanacak olası bir
krizle ilgili olarak "Türkiye zaten
son 20 yüdır bıçak sıründa, krize
aday bir ülke. Kriz globalleşerek
Türkiye'yi de içine alırsa asü o za-
manTürkryeçokolumsuzeddlenir"
dedi. Prof. Dr. Osman Altuğ, Rus-
ya'daki gelışmelere paralel olarak
"Türkh<e'dedebirdevalüasu>fibek-
•Doç. Oğuz Esen, "Türkiye zaten son 20 yıldır bıçak sırtında, krize aday bir
ülke. Kriz globalleşerek Türkiye'yi de içine alırsa asıl o zaman çok olumsuz
etkilenir" dedi. Prof. Osman Altuğ, "Türkiye'de de bir devalüasyon beklentisi
içerisine girilmiştir" derken Prof. Necdet Serin, Rusya ile ticaret ilişkisi olan
ülkelerin devalüasyondan bir miktar etkileneceğini belirtti.
spesifık bir etkisinın olmayacağı-
na, ancak dünyadakı bütün mali pi-
yasalar için etkisinin söz konusu
olacağına işaret ederek Türkiye 'nin
de bunun içinde bulunduğunu be-
lirttiler.
Globalleşme tehlikesi
Ankara Cumhuriyet Bürosu'nun
habenne göre Gazı Ûnı\ ersitesi tk-
tısadı ve ldari Bilimler Fakültesı
öğretım üyesi Doç. Dr. Ofuz Esen,
lentisi içerisine girilmiştir" derken
Prof. Necdet Serin, krizin Rusya ıle
ticaret yapan ülkeleri bir miktar et-
kileyeceğını bildirdi.
Başbakan MesutYılmaz, Rusya
krizinden Türkıye'nın etkilenmeye-
ceğini belırterek. önlemlenn önce-
den alındığını söyledi. Rusya'ya
ıçınde bulunduğu durumdan kurtul-
ması ıçın yardıma hazır olduklan-
nı anlatan Yılmaz. tüm kuruluşlar-
dan soğukkanlı olmalannı istedi.
Deviet Bakanı Işın Çetebi, Asya
ve Rusya krizlenni daha önceden
tahmin ederek program yaptıklan-
nı vurgulayarak, çeşıtlı gınşimler-
le ülke ve ürün çeşitlemesine gidil-
dığıni kaydettı. Çelebi, ıstikrarprog-
ramının bir ayağı olan çalışmalar-
la 12 ülke ile serbest ticaret anlaş-
ması yapıldığını ve 250 milyonluk
yenı bir pazar açıldığmı söyledi.
Hazine yetkilileri şımdı>ekadar
açıklanan kararlann, Türkıye'ye
Türk bankalan
şimdilik rahatANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Türk işadamlan. de-
valüasyon karan alınıp moratoryum ilan edilmesiyle
resmiyet kazanan ekonomık knzin, Rusya"da kaosa yol
açacağı endişesini taşıyor. Ülkenin içine girdiği ekono-
mik bunalım karşısında dış politikada saldırgan bir tu-
tum içine girmesi olasılığının ise Moskova'nın şu anda
"hır çıkarmaya" bile hali olmadığı için zayıfolduğu be-
lirtiliyor.
Türkiye \e Rusya arasındaki ticaret hacmi 4.5 milyar
dolara ulaşırken yalnızca 900 milyon dolarlık bir meb-
lağ ile ticaret Rusya lehine gelişiyor. Rusya'nm içinde
bulunduğu ekonomık knzin Türkiye'ye olası etkileri
konusunda Türkiye'nın Mosko\a Büyükelçiliğı ile bu-
rada faaliyet gösteren Demırbank, Ziraat, Yapı Kredı,
tktisat ve Fınansbank 'tan oluşan 5 banka arasında bir du-
rum değerlendirmesi yapıldı. Bankalar. pozisyon açık-
lannın bulunmadıgını \e bu yönde sıkıntılan olmadığı-
nı büyükelçiliğe ilettiler.
Rusya'dakı ekonomik knzın Türk ekonomisi ve dış
politikasına olası etkileri üzenndekı >orumlar şöyle:
• Rusya'da iş yapan müteahhitier Rus hükümetin-
den alacaklannı tahsil ediyorlar. Geneide de yine Rus-
ya'da başka bir inşaat işinde kullanmak amacıyla pare-
yı ülke içinde rufuyorlar. İşadamlannuı en büyük endi-
şesi mevcut beürsizliğin bir kaosa dönüşmesi.
• ICaradenız'ın altına inşa edilecek boru hattı ile Rus
doğalgazının Türkiye'ye
Jıcaretimiz
yüzde30
geriledi
ANKARA (Cumhumet
Bürosu) - Fiilen
devalüasyon ilan edilen
ve dış borç
ödemelennde 90
günlük moratoryum
karan alınan Rusya,
1997 yılı verilerine göre
Türkiye'nin ıhracatında
ıkıncı. ithalatında altıncı
sırada yer alıyor.
Türkiye 1997'de
Rusya'ya 2 milyar 56.5
milyon dolarlık ihracat
yaptı. Bu ülkeye
1998'inocak-nisan
döneminde yapılan
ihracat ise 534.1 milyon
dolar oldu.
Rusya'dan geçen yü
toplam 2 milyar 174.3
milyon dolarlık ihracat
yapıldı. 1998'inocak-
nisan aylan ithalatı ise
697.9 milyon dolar
olarak belirlendi.
Türkiye'nin Rusya'ya
yaptığı ihracatta en
önemli kalemi tekstil
oluşturuyor.
1997'nin tamamı ve
1998'inük4ayındaki
ihracatın yaklaşık üçte
biri tekstil ürünlerinden
oluştu. Türkiye yılın ilk
4 ayında Rusya'ya 94.7
milyon dolariık örme
giyim eşyası, 48.5
milyon dolarlık
örülmemiş giyün eşyası
ihraç edildi.
Ithalaöa ise en büyük
kalem doğalgaz.
Rusya'dan
gerçekleştirilen
doğalgaz ve mineral
yakıtithalatj 1997'de
901.8 milyon, bu yılın
Uk dört ayında 274.4
milyon dolar oldu.
pazarlanmasını öngören
Mavi Akıntı projesinin
krizden etkilenmesi olası-
lığı zayıf. Çünkü petrol şir-
keri ve dolar bazında iş ya-
pan Gasprom'un hissele-
n, önceki gün Rusya'daki
devalüasyon açıklamasma
karşın a>Tiı gün öğleden
sonra bile değer gördü. An-
cak ABD'nin Rusya'nın
fızibilite çalışmasını üst-
lendiği projeden vazgeç-
meye hazırlandiğı söylen-
tilerini yaydığı belirtiliyor.
• Türkiye'nin Rusya'ya
yaprjgı ihracat kalemleri
lüks tüketim maDarmı içer-
mivor. Bu komıda lüks tü-
ketim ihracatı yapan Ital-
yagibi ülketerakmtıta. Tür-
kiye'nin Rusya'ya yapbğı
ihracat kalemleri tekstil
ürünleri ve deri gibi nispe-
ten ucuz tüketim nıallan
olduğu için halkın bu ucuz
mallan almaktan vazgeç-
mesi beklenmiyor.
• Rusya'nın ekono-
mık kriz nedeniyle Türki-
ye'den yaptığı ithalatın
karşılığını ödeyemeyece-
ğini bildirmesi halinde en
kötü olasılıkla Türkiye bu
ülkeden aldığı doğalgaz
ile ihraç ettiği mallar ara-
sında takas sistemine gi-
debilir.
• Rusya'nın ekonomik
krizi bahaneederekdtşpo-
litikasında saldırgan bir
politika izlemesi olasılığı
ise şimdilik zayıf görünü-
yor. Rusya, en önemli as-
keri gücü arasında ver alan
fiize uzmanlanna dahi ba-
yat konserve yedirmekle
suçlandı ve askerierin ay-
lardır maaşlaruıı ödeye-
mez duruma geldi. Güçlü
bir Baö ile entegre olma
iradesine sahip olan Rus-
ya'nın krizi bahane edip
dış politikada "hır çıkar-
ma" eğiliminegirmesi bek-
lenmivor.
New York borsası, Rusya krizi ve Cta'nton'ın ifadesme karşın yüksebneyi başardı.
DünyaRusya'yıkonuştu
Ekonomi Servia - New York ve Tokyo
borsalan. Rusya'ntnönceki gün yaptığı de-
valüasyonu soğukkanlı karşılarken Rus
hükümetinin aldığı kararlar dünyada ge-
niş yankı uyandırdı. Japonya Maliye Ba-
kanı Kdzo Obuchi, Rusya'nın üç ay bo-
yunca parasınm degerini korumak için
miryarlarca dolar harcadığını sonra bir
gündeyüzde 34 devalüasyon yaptığtnı be-
lirtti. Obuchi. karan kaygıyla karşıladık-
lannı ve Rusya'daki devalüasyonun dün-
ya ekonomilerini büyük çapta etkileyece-
ğini belirtti.
AA'nın haberine göre. Malezya Başba-
kanı Mahathir Muhammed ise Rusya'da
yaşanan son gelişmelerden uluslararası
spekülatörleri sorumlu ruttu. Para sihir-
bazı olarak bilınen George Sorosia geçen
yü sert bir polemığe giren Mahathir Mu-
hammed, "Gefişmekte olan ülkelerin pa-
ra birimlerineyönetiksaldın, sonımsuzca
devam etmekte" dedi.
Piyasa uzmanlanolaylann Rusya ıle ti-
cari ifişkileri güçlü olan Ahnanya'yı etki-
lemesini ve bunun sonucunda mark üze-
rindeki basmcm Japon Yeni'nin gerileme-
si ve ABD Dolan'nın yeniden güçlenme-
si sonucunu doğuracagını tahmin ediyor-
lar. Bu da Asya paralan üzerinde yeni bir
baskı oluşturacak.
Rusya'daki kriz yüzünden Tokyo Bor-
sası'nda önceki gün yükselen doiar, Japon-
ya Maliye Bakanı Kkhi Mi>-azawa'nın pi-
yasaya müdahale sınyalleri vermesi üze-
rine dün 0.94 yen geriledi.
Rusya krizi ve Clinton skandalı New
York ve Tokyo borsalannı pek fazla etki-
lemedi. ABD'ninNew York Menkul Kıy-
metler Borsası, ABD Başkanı Bill Clin-
ton'ın, büyük jüri önünde Monica Le-
»insky ile ilişkisi konusunda verdiği ifa-
de olayına ve Rusya'daki ekonomik krize
aldınş etmeyerek, yüzde 1.8 eranmda yük-
seu'şle kapandı. Tokyo Borsası Nikkei En-
deksi önceki güne göre 269.13 puanlık
yükselişle 15 bin psikolojik sınınnı aşü.
Temizel: Bütçeden ödün yok
ANKARA (Cumhurivet
Bürosu) - Maiiye Bakanı
Zekeriya Temizel, defter-
darlarla yaptığı toplantıda,
bütçe uygulamalanndan
hiçbirbiçimde ödün venl-
meyeceğıni vurgulayarak.
" Bütçeye konutanayan hiç-
bir harcamayı karşılama-
vacağız. Seçim karan poli-
rikamıyj etkflemeyecek. Gö-
zü kara ita amûieri çıkabi-
lir, onlan da uyann" dedi
Maliye Bakanı Zekeriya
Temizel, dün tüm il def-
terdarlan ile bir toplantı
yaparak vergi yasasını an-
lattı ve bazı uyanlarda bu-
lundu. Vergi yasası ile ya-
pılabilenın en iyisinin ya-
pıldığını vurgulayan Te-
mizel. devletin borçlanma
yerine sağlıklı gelir kay-
naklanna kavuşturulması
gerektiğini belirtti.
Yasayla, sırtüstü yatan
vergi dairelerine mükelle-
fi ızleyen bir sistem geti-
rildığine dikkat çeken Te-
mizel, yasayla ilgili ola-
rak bir kitapçık hazırlandı-
ğını, tebliğlerin anlaşıla-
bılir bir dille düzenlendi-
ğıni kaydetti.
Hedef kıtlelerinin, bu-
güne kadar vergi daıresi-
nin kapısına uğramayan-
larla vergi kaçakçılan ol-
duğunu vurgulayan Temi-
zel. "Biz3-5 kuruşla uğraş-
nuyoruz. Bizim dürüst mü-
kellefle, yasalara saygılı
mükeüefle uğraşmaya ni-
yetimizTOk"dedi.
Temizel, Maliye'nin ma-
li milatta geçmiş ve gele-
ceğe dönük vergilendirme
yapmayacağını söyledi.
Defterdarlara bazı uyanlar-
da da bulunan Temizel, yı-
lın geri kalan dört ayında
kamu harcamalanyla ilgi-
li bazı tasarruf önlemleri-
ne gidildiğini, bunlara her-
kesin uymasını istedikle-
rini belirtti.
Maliye Bakanı Temizel,
"Nasıl ötsa para vçriür, geç-
miş yıllarda ek bütçe çık-
mıştı denilebilir. Ancak ek
bütçe kesinlikk ve kesin-
likle çıkartılmav acak. Büt-
çeye konulmayan hiçbir
harcamayı karşdamayaca-
gız. Gözü kara ita amirle-
ri çıkabilir. onlan da u> a-
nn" diye konuştu.
Türkiye'de yasanacak olası bir kriz-
le ilgili olarak "Türkiye zaten son
20 vıldır bıçak sıründa. krize aday
bir ülke. Kriz globalleşerek Türki-
ye'yi de içine alırsa asü o zaman
Türtdvvçok olumsuzetkJlenir" diye
konuştu. Rusya'daki krizin son 15-
20 yıldır uygulanan finansal serbest-
lik politikalannın sonucu olduğu-
na işaret eden Esen, bu politikala-
nn uygulandığı bütün ülkelerde
benzer sonuçlar oluştuğunu ve bu-
nalım yaşandığını vurguladı.
AA'ya Rusya'daki ekonomik kri-
zin Türk ekonomisine olası etkile-
nnı değerlendıren Prof. Dr. Osman
Altuğ, Rusva'nınşuankıdurumu-
nun, Türkiye'nin 24 Ocak 1980'de-
kı durumu ıle 5 Nisan 1994'tekı
durumuna benzediğini söy-
ledi. Prof. Altuğ, 1980'deki
kararlar Türkiye'yi nereye
götürdüyse, Rusya'yı da bu-
gün oraya götüreceğini kay-
detti. Rusya'daki krizin Türk
ekonomisini de etkileyece-
ğini anlatan Altuğ, borsanırt
gelişmelere arunda tepki ver-
mesinin, psikolojik bir yan-
sıma olduğunu belirtti. Al-
tuğ aslında borsayı hareket-
lendiren ya da durgunluğa
neden olan şeyin kamu ban-
kalan olduğunu belirtti.
İMKB'dekı düşüşün geçı-
ci olduğunu ve borsanın kı-
sa sürede eski halinı alacağı-
nı belirten Prof. Altuğ. ihra-
catta bir tıkanıklık. ekono-
mide bir durgunluğun yanı
sıra Türkiye'de yüksek bir iş-
sizlik bulunduğunu. bütün
bunlann birdevalüasyon bek-
lentisi yarattığını kaydettı.
Prof. Necdet Senn de Rus-
ya'daki knzm Asya knzinin
bir uzantısı olduğunu belır-
tirken hasta olan Rusya eko-
nomısınin "•suni"olarak ayak-
ta durduğunu söyledi. Knzın
Rusya ıle tıcan ılışkılen bu-
lunan ülkelen bir miktar et-
kileyeceğine işaret eden Prof.
Senn, son önlemlerle, Rus-
ya'nın Türkiye'den yapacağı
ithalatın olumsuz etkilene-
ceğini belirtirken, krizin Tür-
kiye'ye ciddi bir etkisinin ol-
mayacağını ifade etti.
Eski Merkez Bankası Baş-
kan Yardımcısı Prof. Dr. Seİ-
çukAbaç ise Asyakrizi ve son
patlayan Rusya krizinin, Tür-
kıye ekonomisinde çok cid-
di olası olumsuz etkilerinin
söz konusu olduğuna dikka-
ti çekti. Prof. Dr. Abaç, şöy-
le dedi: "Gtoballeşen dünya-
da gelişen ekonomilerde de-
rin krizler yaşanır ve bu ül-
keierin tümünde ekonomik
görünüm negatif konumda
butunurken Türkrve'nin eko-
nomikgörünümü pozitifeçev-
rikmez. Aksi davranış her
şeyden önce globalleşmenin
inkân anlamına getir."
Abaç. "Rusya krizi, Tür-
kiye'vi, Asva krizinden çok
daha fazla etkikv ecek bir po-
tansivele sahiptir" dedi.
fc
3 yıl resesyon olur'
Gedik Menkul Değerler
Genel Müdürü Erhan Topaç,
borsanın uzun vadeli yaürım
alanı olduğunun, Rusya'da
yaşanan krizle birdaha kanıt-
landığını belirtti. Krizde en
yüksek noktayı ekim-kasım
aylanna doğnı bekledikleri-
ni söyleyen Topaç, 1990 yı-
lından bu yana dünyada ma-
li ve reel kesimde ciddi bü-
yümeler var olduğunu bun-
dan sonra hafif bir resesyo-
na gireceğini ve 3 yıl kadar
süreceğini kaydetti.
Sümer Yatınm Genel Mü-
dürü Tayyar Oztürk de Rus-
ya krizinin reel kesimin etki-
lenmesinin kaçınılmaz oldu-
ğunu belirterek finans piya-
salannda knzin abartıldığını
iddia etti. Öztürk. gözlerin
Çin'de yapılabilecek devalü-
asyona çevrildiğini belirtti.
ÇtFTÇİ DOSTU
SADULLAH USUMİ
Devletin Tutumu
Tüccara Yarıyor...
Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde yaşayan
zeytin üreticilerimizin sabrı artık taşmak üzere.
Milyonlarca üretici, hükümetin bu konudaki duyar-
sızlığına isyan ediyor...
Zeytin toplama dönemine iki aydan daha az bir
zaman kaldığı halde, zeytinyağındaki sorunları
çözmek için bugüne kadar umut verici bir tek ge-
lişme olmadı. Aksine, kuşkulan arttıracak demeç-
ler ve yorumlar birbirini izledi...
Yaz aylarında Altınoluk ve Ayvalık'ta yapılan
"Çözüm toplantılan "nm ardından önceki gün de
Burhaniye'de "Zeytin ve Zeytinyağının Pazarlama
Sorunlan" konulu bir panel düzenlendi.
Burhaniye Ticaret Odası'nın düzenlediği pane-
le Dış Ticaret Müsteşariığı İhracat Dairesi Genel
Müdürlüğü Daire Başkanı Ömer Faruk Doğan
da katıldı. Ancak, Doğan'ın açıklamaları, üretici-
leri rahatlatmak yerine tedirgin etti. Hele, Daire
Başkanı'nın "Zeytinyağı ihracatı tamamen kilit-
lenmiştır" veya "Dişinizi sıkın" gibi keskin sözleri
tam bir hayal kınklığı yarattı...
Devletin temsilcisi Doğan, sanki ihracatçı tüc-
car veya sanayici adına konuşur gibiydi. Söyledi-
ği her söz önümüzdeki zeytinyağı piyasasında
tüccarın işine yarayacaktı. En yetkili makam sahi-
binin üreticıye verdiği mesaj "Bu yıl da zeytinya-
ğını ucuz fiyatla sat ve kurtul"dan ibaretti...
Daire Başkanı'nın zeytinyağını kurtarmak için
yaptığı bir tek olumlu öneri vardı. O da ıç tüketimt
arttırmaktı... Bugün 700 grama kadar düşen kişi
başına iç tüketim, geçmiş yıllarda olduğu gibi 2 ki-
lonun üstüne çıktığı zaman piyasalarda satılma-
mış zeytinyağı kalmayacaktı. Ancak, buna rağ-
men üretici gene de kurtulmuş olmayacaktı. Çün-
kü, sıkıntının nedeni sadece ihracatta yaşanan tı-
kanıklık değildi... Asıl sıkıntı, 1980 yılından sonra
iş başına gelen hükümetlerin tüccar ve sanayicİ-
den yana izlediklerı politikalardan kaynaklanıyof-?,
du. -rf|
Nitekim, üreticilerzeytinyağının en kıt olduğu vö
ihracatının rahatlıkla yapılabildiği dönemlerde de
büyük sıkıntılar yaşadı. İhracat yollarının açık ol-
ması piyasaları hareketlendirebilir. Ama, üreticile-
rin haklannı koruyabilmek için yeterii değildir. ,.
••• jj
Üreticilerin tek dostu ve koruyucusu TARlŞ'tir?
TARİŞ, 1934 yılındaAtatürk'ünemri ile kurulmuş^
tur. Amacı, üreticileri desteklemek ve özel sektö»;
re karşı korumaktır. TARlŞ'in mali gücü varsa, tüö-
car ve sanayicinin zeytinyağını üreticinin elinden
ucuz fiyatlarla alması mümkün değildir. Çünkü,
TARİŞ zeytinyağının gerçek degerini verir ve üre-
ticinin tüccara muhtaç olmasına engel olur...
1980 yılından sonra iş başına gelen hükümeit-:;
ler, sanayici ve tüccarın daha çok kazanabilmesî'
için, bu çarkı tam tersine çevırdı. TARlŞ'in mali kay-
naklannı kurutabilmek için akla gelmeyecek karar»
lar alındı. Tüccar ve sanayiciye ucuz krediler sağ-
lanırken, TARİŞ yüksek faizli krediler almaya zor-
landı. Sonuçta, mali gücünü yitiren TARİŞ peşin
para ile ürün alamaz hale geldi. Böylece, maddi
sıkıntı içinde kıvranan üreticiler de peşin para uğ-
runa tüccar ve sanayiciye zeytinyağını çok düşük
fiyatlarla satmak zorunda kaldı...
Burhaniye Ticaret Odası Başkanı Fikret Akova
ile konuşmacılar panel süresince zeytinyağında
"prim sistemi" uygulanmasını istediklerini ısraria
belirttikleri halde, deviet temsilcisi Doğan bu ko-
nuda görüşlerini açıklamak gereğini bile duyrna-
dı.
Halbuki, bu yıl için kısa vadeli tek çözüm yolu
prım sistemidir. Prim sistemi vergi gelirlerini de
arttıracağı için kaynak sıkıntısı da söz konusu ola-
maz. Kilo başına verılecek 200 bin lira primin bir-
kaç katı devlete vergi olarak dönecektir.
•••
Aslında, zeytinyağı üreticisini ömür boyu kurtar-
manın bir tek yolu vardır. O da TARlŞ'i güçlendir-
mektir. Eğer, fındık alımları için FlSKOBIRLlK'e
sağlanan yüzde 50 faizli 150 trilyon lıralık kredi TA-
RlŞ'e de verilseydi, zeytinyağındaki soygun sona
erecek ve üretici rahat bir nefes alacaktı.
Ömer Faruk Doğan konuşması sırasında, yan-
lış yorumlar yaparak TARlŞ'i suçlamak istedi. Geç-
miş yıllarda düşük fiyatlarla yapılan zeytinyağı alım-
larından TARlŞ'in sorumlu tutulması gerektiğini
ima etmeye çalıştı.
Halbuki, TARİŞ özellikle 1996 ve 1997 yıllann-
da zeytinyağına yüksek fiyat verebilmek için ade-
ta çırpınmıştı. Ancak, karşı çıkan hükümet olmuş-
tu. Hatta, zeytinyağına 280 bin liranın üstünde
alım fıyatı verildiği takdirde TARlŞ'e kredi sağlan-
mayacağı belirtilmişti...
Burhaniye Ticaret Odası'na teşekkür etmek ge-
rekir. Zira, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın üreticiye
karşı tutumunu anlatmakta zorluk çekiliyordu. İh-
racat Genel Müdüriüğü'nden Ömer Faruk Doğan'ı
panele davet ederek, üreticilerin gerçekleri öğ-
renmesine yardımcı oldu.
Hükümete tavsiyemiz zeytinyağı ile ilgili karar-
lar alınırken Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın görüşle-
rini almamasıdır. Aksi halde, hem zeytincilik bite-
cek, hem de hükümet iki milyona yakın zeytin üre-
ticişinden büyük tepki görecektir...
Üreticilerin şimdilik beklentisi zeytinyağına kilo
başına 200 bin lira prim verilmesi ve FİSKOBİR-
ÜK'e olduğu gibi TARlŞ'e de kaynak aktanlmasıdır...
BORSA'yı En Yeni Teknolojiyle
Real-lîme İzleyin
MKB hisse
senedi
piyasası
takibinde
data hattı
ve modeme
SONIstanlni: Aflkn:
CunAurry'91 Cad Ûttade Sk No 1 Boğaz Sk No 7/2
Em Han Kat 2-3 80230 Elmadağ 06700 Ganosronpaşa
Tel (0212)248 24 94-23162 11-2317960 Tel (0312)427 1913(3 hat)
Fate (0212) 232 80 77 Faks (0312) İT! 14 63
Bir TV anteni ve bilgisayar kartı ile hisse senetlerinin
fiyat ve işlem adetlerini anında (real-time) izleyebilecek,
portföy yönetimi ve teknik analiz yapabileceksiniz.
• Seans içinde ahş/sahş teklifi, endüşük/en yıiksek ve son ışlem
hyah ile hisse bazında işlem adedi ve sözleşme sayısı,
• Seans sonunda ağırhklı ortalama fiyatlar,
• Seans içi ve tarihsel grafik,
• Portfoy yonehmi/on-line kâr-zarar hesabı,
• Teknik analiz (en yaygın 9 adet gosterge),
• DDE olanağı ile Excel'e veri aktarma,
• Meta Stock'a/Meta Stockdan ven transferi,
• Hisse senetlerinin geçmişe dönük bilgileri.
FOREKS Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş.
A n t e n I e r i
Artık yurtiç) pıyasalan tzleyeb
• İMKB Hisse Senedi Piyasası
Her hisse senedinın 28 adet
fiyat bilgisi.TL ve $ bazında
grafikleri.
• 15 en yaygın gosterge ile
teknik analiz.»Hareketli
ortalamalardan Fibonnacci'
lere trend çizgilerine kadar
uzanan göstergeler.
• İMKB sirketlerinin mali tablo
ve bazı finansal oranları Ûç,
altı, onıkışer, aylık tablolar,
şirket bilgilen
• İMKB Tahvil-Repo Piyasası
• Bankalararası Döviz ve Faiz
Piyasası
• Serbest Piyasa Döviz ve A/tm
Piyasası
• BDP Haber Ajansı kaynaklı
haberler »661150115 haber
tarama özellıklerı
n i z i B D P ' y e
I m e k ı ç ı n b i r T V a n t e n i v e b i l g i s a y a r y e t e r h
Artık
ç e v 1 r 1 n . . .
BDP sızler ıçın BDPLINE'ı hazırladı.
• Excel ve DDE aktarımı
Vdl • Metastock'a veri aktarımı.
Üstefik tüm bu bılgıtefi e^ uygur j r ü m vç malıyette elde etmenız mumkun
Daha ayrmtıtı büg< ve BOPUNFı yalondan tanımak ıçın bız! arayın
BDPnın üstün ürunlerı ve teknik hi2nwt gjvencesıyie btr kez daha tanışın
• Otomatik sıralama, döngü,
alarm,
• Hisse senetlerine ait tüm
fiyat bilgilerinin toplandığı
ve son 10 işlemin görüntü-
lendiğı ayrıntı pencereleri
• Anlık Portföy Izleme
(Accountvvatch)
• Anlık Zaman-Satış (Time &
Sales) tabloları
• hjlemlerinizı hızla gerçekles-
tirmenizi sağlayan sürükle-
bırak (drag & drap) özelliği
• Ve VVİndovvs ortamının ge-
tirdiği diğer birçok kullanım
kolaylığı