Katalog

YFA CUMHURİYET 1 TEMMUZ 1998 ÇARŞAMBA OLAYLAR VE GORUŞLER üumhuriyet ve DenizcilikBayramı rof. Dr. I. REŞAT OZKAN 1 923 TurkDevnmı, laık cum- hurıyet yonetımımız. ba- ğımsız bır ulke ve ulus ol- mak ıçın emperyalıst ulus- lann vayılmacılığma karşı şanh bır bağımsızhk \ e oz- urluk savaşınm utkusu (zafen) ıle ku- ulmuştur Yurttaşhk ılkesme gore ku- ulmuş bır dev letm \ erdığı aynı v e eş- leğer sıyasal kımlığe sahıp bıreyler- len oluşan. tanhını ve geçmışını bılen ..endı ıçınde banşık \e dunyada da ba- ışı arayan bır ulus \e onun devletı, tam. jdun venlmez \e kesmtısız bıregemen- lık anlayışı ıçınde ulkenın kalkmma- sı ve halkın gonencı ıçınçağdas uygar- lık duzeyını yakalayacak ve onu aşa- caktır Bu gelışme ulusun 'Aydınlanma'sı ıle ıç ıçe ve onurvla surekh bır etkıle- şım surecı ıçınde gerçekleşecektır Ata- turk, çok ıyı belırtmıştır kı. uluslara- rası ıhşkılerınde kendı bağımsızhk anlayışını hıç bır odun vermeksızın ve hıç bır ıkırcıklenmeye olanak tanımak- sızın korumayı ve ortaya koymayı ba- şaramayan ve kendı egemenlığının ge- reklennı gerektiği biçimde yenne ge- tıremeyenler, yavaş vavaş, otekı ulke- lerın yonetımlen ve yonlendırmelen sonucu cıddı bır etkılenme surecı ıçı- neyuvarlanacaklardır Sonunagelmış EmeUı Denızcıhk Musteşan olduğumuz yuzyılımız bır dunya sa- vaşının buyuk felaketıne tanıkoldu Sa- vaşlar ve acılar dunyanın çeşıth yore- lennde ve gorunen değışık nedenler al- tında dev am edıyor Insanhk, hâlâ, cıd- dı ıktıdar ve ekonomık guç savaşım- lannı yaşıyor ve de seyredıyor Ulus- lararası kuruluşlar ve orgutler, asıl ozelhklen olması gereken yansızhk- tannın gereklennı yenne getınnede beklenenlen vermekten uzak Hızlı bır kabuk değışımı surecının ıçınden geç- mekte olan dunya. ne olduğubehrsız, golgeler ve karanhklar ıçınde, adından başka. temellen açısmdan hıç bır şe- yı yenı olmayan, bır "yeni dunya dü- zeni" dayatmasının karşısmda yenı dengelennı aramanın sancılannı yaşı- yor Bu dayatmanın düzeneğı olarak su- nulan "küreseUeşme" soylemı. çıkar- lar söz konusu olunca, somurusunun o bılınen çırkın yuzunu gızlemeye yet- mıyor Buonamda, "karşılıkhbağun- lılık" gıbı, ozelhkle gehşmesını ta- mamlayamamış. ancak kaynak ve ola- naklara sahıp ulus devletlen zayıflat- ma amacına yonelık sloganlar, aldat- macaların araçları olarak egemenlık- lerını kurmanın yotlannı anyoriar Bu- nunla bırlıkte, çağımız bır başka gor- kemh olayı da yaşamaktadır tletışım teknolojısının yaşamakta olduğu bu- yuk teknolojı devnmı bılgıyı en onem- h bır nesne durumuna getırmektedır Smır tanımaksızın bır yandan bır baş- ka yana ulaşan bılgı ve ınsanhğın ye- nı yukselen değerlen, kapsamlı bır de- ğışımm en onemh hazırlayıcılanndan bındır Değışım, yuzyıhmızın en önemlı gerçeğı olarak tanhın ıçınde yennı al- maya adaydır Ama genış anlamda ko- rumacıhk devam etmektedır Bu olu- şumlann etkılen altında guçlu bır yer tutabılmenın yolu. ulkelenn kendı ola- nak ve kaynaklannı ıyı değerlendırmek- ten geçmektedır O yuzden, değışımın ve başkalaşımın arasındakı farkı ıyı anlamak ve değışen dunyaya uyum saglamayı, bır edılgenhk olgusu ıçıne daraltmaya eşdeğer kılmak gmşımle- nne karşı kararh bır bılınçlenme ıçın- de olmak kaçınılmazdır Ancak gunu- muzde bazı kavramlann, bazı alanlar- da yenı bır yorum kazanarak belırlı bır bıçım değışıkhğıne uğramakta ol- duğu da bır gerçektır Omeğın, ortak tıcaret, tanm, savunma ve benzen alan- larda. bellı uzlaşmalara dayanan ulus- lararası tanımlamalann vermış oldu- ğu ortakkımlık ıle sağlanan yenı ege- menlıkler ve olanaklar, aynı alanlara denk gelen ulusal egemenhk anlayışı- nm değışıklığe uğramasına yol açmak- tadır Ancakbudurum kesınlıkle "kar- şılıklılık*' ılkesı ve daha ust kazanım- lar ıçın soz konusu olmaktadır Yenı ara- yışlarher zaman olacaktır Aslmda bu. değışımın de bır gereğıdır Ama "vaz- geçiş"m (örneğm 6 Mart 1995 tanhlı Turkıye-Avrupa Bırlığı OrtakhkKon- seyı K.aran-Gumruk Bırlığı- gıbı) ka- bul edılebılır bır yanı yoktur 1923 Devnmı'nı gerçekleşûren Mus- tafa K.emal ve arkadaşlan, cumhunye- tın kuruluşu ıle bırlıkte, bu vazgeçış- lere. bırer bırer "dur" demekten gen kalmadılar 1 Temmuz 1926 tarihinde benünsenen ve kıyılanmızda ve liman- larutuzda her turtu denı/cüık faalive- tinin Türkive Cumhunyetı vurttaşla- nna özgülenmesinı ongoren Kabotaj Yasası denızlenmızdekı haklanmız- dan v azgeçışlere son venldığının ve bu kapıtulasyon paçavralarının yırtıhp atıldığının ılanıdır Ulusal denızcılı- ğımız, sağlanan bu ortamın ıçınde ge- lışerek bugunku duzeyıne ulaşmıştır Bunu soyleyerek bulunduğumuz ko- numu yeterh gorduğumuzu soylemek ıstemıyoruz Türkiye'nindenizlerden ve denizcilikten ulusal anlamda sağla- yacağı çokdaha ust duzev vararlar var- dır ve bunu gerçekleştirmekiçin deniz- lere ve demzcılığe bakışımızda kap- samlı bır anlavış değışıkhğıne gereksi- nimdevardır. Yıllann ozlemı olan De- nizcilik Bakanhğı, toplumun. hemen hemen butun kesımlenndekı genış uz- lasmaya karşın henuz kurulamamıştır llkesel açıdan bırzorluk olmadığına go- re TBMM genel kurul gundemınde bekleyen bu tasannın yasalaşmaması- nm yapay gerekçelen bızı ılgılendır- mıyor Hukumete ve Meclıs'e duşen, bu yapay tıkanıklıklan bır an once aşarak yasayı çıkarmaktır Denızcıhk, tanım olarak, dunyada korumaya kapah sek- torlenn basmda tanımlanmaktadır An- cak gerçekboyle değıldır Denızlerde- kı ve denızcılıktekı buyuk olanaklann ayırdında olan ulkeler kendı sektorle- rını gozetmenın yollannı bulup uygu- lamayakoymaktadırlar Ozelhkle son yıllarda gıderek ağırlaştınlmakta olan teknık ve ıdan kural ve uygulamalar bu alanda buyuk sermaye sahıbı ulke- lerın dunya uzennde bır tekelleşme arayışı ıçınde olduklannın en buyuk ka- nıtıdır Taşımacılıktan gemı ınşaatına, lı- mancılıktan balıkçıhğa, denız tunz- mınden acentelığe ve daha nıcelenne kadarçok genış bır alanı kapsayan de- nızcıhk sektoru ıhmal edebıleceğımız bır uğraş alanı değıldır Bununonemı- nı anlamah ve başlangıçta tartışmaya çalıştığımız dunyadakı genel gorunum ve eğıhmlen goz onune alarak gere- ğını yapmahyız Bağımsızhk bıhncı- mızın esen olan DenizcilikBayramıulu- sumuza kutlu olsun \ ARADABIR AY^E KİLtMCİ Tayyip Bey'e ftrzuhal Cemal Reşıt Rey salonlannda 21 Hazıran Pa- zar gunu uluslararası katılımlı aıle planlaması sem- pozyumu yapıldı Kurtajın getirdıklerı, goturduk- lerı anlatıldı Gerçek goruntulerle, ınsan hayatının başlayış sona erdırtlışını ızledık Hayatın ılk gunun- den rtıbaren altyazıyla konuşan cenın, "benı ol- durvyorlar annecığım, nıçtn yardım etmıyorsun" sorusu ve sessız çığlıgıyla bızı baş başa bıraktı Kurtajın umutla başlayan hayatlara son verdığı ve oldurulenlerın buyuklerını asla affetmeyecegı doğrudur Bu, ışın bır yonu Bakıp egıtemeyece- ğımız denlı çok çoğaldığımız da ışın obur yonu- dur Akılcı bır çızgıde tartışılmasını umduğumuz ko- nu, ılk yarayı Recep Tayyip Erdoğan ın açış ko- nuşmasıyla aldı "Kadının gorevı analıktır" dedı, kestı attı Analığı erteler ya da noktalarsa, kımlığıne sahıp çıkacak çunku kadın Onun toplumsal konumu- nun değışmesı, kadının guçlenmesı, tum yerleşık dengelen yıkacak çunku Tıpkı toplumsal bılınç gı- bı Erdoğan da bunu ıstemez dogailıkla Kadını, ana, eş, arkadaş dıy.e tanımlıyor Tayyip Bey, ama, bırey hakkını teslım etmıyor, kımlığını tanımıyor Kadın, kendı gerçeğının farkına vardı, ama sıyaset ve toplum kadın gerçeğının farkına varamadı Kadınlık, hayatın profesoru olmak de- mek, koskoca profesörler, kalkıp erkeğı sureklı sırtında taşımak, hep bılgılendırmek zorunda ka- lıyor Demeyım dıyorum demeden edemıyorum, bu sempozyumdakı açış konuşmasında Erdo- ğan'ın yaptığı gıbı çarpık duşunme modelı sergı- leyen duşunme ozurlu erkek cınsıne vesayet et- mesı de kadın cınsının onca soylu ışı ustune an- garya ış Şehırde taklıdı bır kultür yapısı vardır" öyle mı Tayyip Bey'' O sızın kultur ufkunuzun tek bo- yutluluğundan Sıze oyle gelıyor Aydınımız, ve- saıremız Anadolu ınsanı kadar kulturun tum bo- yutlarına hâkım değıldır" Oyle mı Tayyip Bey'' Bu, taşrayı tıpışlamaktan ote, Istanbul koyunun oy- larına goz kırpmaktır olsa olsa Hayatın dayattı- ğı donuşumlerın en ılgıncını Islamcı kadınlar ya- şarken sızın kadınlara analığı gorev dıye dayatma- nız, talıhsız bır demeç Kadınlanmız, taşra- met- ropol çelışkısını benlıklerınde yaşarken çogu ta- nıyı sızden daha doğru yapıyor (Tıpkı bayan Er- doğan'ın sızden akıllı davranıp, dort çocuktadur- ması gıbı Yoksa, soylemınıze bakan sıze on ıkıyı yakıştırır Hem, her çocukta ımkânlannız arttık- ça artıyormuş madem Bızde oyle olmuyor efen- dım Her çocukta tepemızden ınen ter, topuğu- muzdan çıkıyor, ne hıkmetse Itıkat noksanlığın- dan olacak zahır ) Geleneksel değerlere sahıp çıkmak, Islam'a sa- hıp çıkmaya donuşurken bır yandan devletle, bır yandan kendı aılelen ıle çelışkıye duşen Islamcı kadınlar, savundukları dının ataerkıl ozellıklennı de gorduler Unıversıtedekı kızlarm oğrenım gor- melen desteklenıyor, ama okul bıtınce aıleye don- melen, ana, ıyı eş olmaları ıstenıyor, o kadar Bu- nun çelışkısını yoğun bıçımde yaşayıp, rollennı sorguladıklarına ınanıyorum Islamcı kadın da er- keğın dayattığı ana, eş, mucahıde rolune karşı çıkmaya başladı Kadınlar gelıyorTayyip Bey, sızgoremesenız de Eğıtımın ust basamaklanna yonelıyorlar, sınırlı ola- nakları zorlamak adına aılelen ıle çatışmayı goze alarak Çalışma yaşamına katılmakta kararlı gelı- yorlar Genç kentlı kadınlar aıle ıçı egemenlık ılış- kılennı gıderek artan olçude sorguluyorlar Evlen- me yaşı yukselıyor, doğurma oranı duşuyor, bo- şanmalar, evlılığın ılk yıllarında kadının başvuru- su ıle artıyor, toplumsal muhalefet odaklarına ka- tılmaya kararlı kadınlar bır bılınç donuşumu yaşı- yor, dansı başınıza El yordamıyla da olsa, ka- dınlığını bastırmadan, analıkta takılıp kalmadan, toplumsal kımlığı kurmanın yollannı araştınyor ka- dınlanmız Ya sız ne yapıyorsunuz'' Krtlenın onune "doğurun, yuzolçumumuz şudur, bu hamur daha çok su kaldınr Musluman Islarnı kûlture sahıp ınsanlanyla Turkıye daha guçlu, bölgedekı obur islam ulkelerı bızle daha daha guçlu otacaktır Herdoğanta ımkânlannız artacak- tır" dıye duşunmekten başka ne yapıyorsunuz'' Başka Türkiye Yok Haydi Fidan Dikelim ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MUDURLUĞU TARTIŞMA Ülke Seçime Hazır Değil I Mayıs tanhlı Cumhunyet'te Sayın A. Taner Kışlalı,çok guzel bır yazı vebaşhkla Sayın Baykal'ı anlatmıştı Ben bır seçmen olarak bunlara ekleme yapmak ıstıyorum Ülkede, azımsanrnayacak bır çoğunluğun seçım ıstemedığmı sanıyorum Partılenn oy dağıhmlan yenı bır seçımde pek değışeceğe benzemıyor SadeceCHPıleDSP'nın oy oranlan değışır, geçen seçımlerde CHP'ye oy vermeyenler, bu kez Ecevit'ekızıpCHP'yı one çıkanrlar Olan halkımıza olur Seçım ekonomısının sıkıntılan, çozûm bekleyen sorunların ertelenmesı de var olan sorunlarla bırleşınce, dar ve orta gehrlılenn durumu ıyıce kotuleşır Bu halkçıhk değıldır Sorunlara çozumler uretmek ve elı taşın altına sokma zorluğuna karşıhk, solun bınncı partısı olma ugruna ulkeye bu sıkıntı yaşatılmamah Bır İSKİ skandah SHP'yı sallamaya yettı REFAHYOUun bmlerce ISKl'sı varken boyle bır fırsatı tepmeye kalkmak son derece buyük bır aymazlıktır Yapılanlar yapanın yanına kahrsa, kımse yaptıklannın hesabını vermezse ve boylece seçime gıdıhrse. yasa dışı zengm olma hayallen yıne pek çok kışıyı merkez sağ partıler etrafında toplayacak ya da temız toplum umutlan tukenen ınsanlar, yıne radıkal partılere yoneleceklerdır Seçım propagandalan her zamankı gıbı karşı partılen, başta şımdıkı hukumet ve DSP'yı ağır eleştırmeye oturtacaktır O zaman seçım yenne hukumetı ıyı bır şeyler yapmaya zorlamak daha akılcı değıl mıdır9 Yapmadıklan anda venr gensoruyu duşurursun, olur bıter Soz gelımı sosyal demokrat çozumlennız varsa bunları dayatırsınız, bunlara ek olarak ılencı burokrat atamalan ıçın hukumetı zorlarsınız Yok, eğer sorunlara yenı çozumler uretememışsenız seçımlerde bızlenn karşısına ne yuzle çıkacaksınız 0 Boyle tanhsel bır olanak bır daha asla ele geçmez Kaldı kı Sayın Baykal'ın hırçmhk yapmak ve caka satmak ıçın şu anda marı Türkiye'de bir ilki gerçekleştiren Show Basın, dunyanın en saygm, bağımsız denetim şirketlerinden Arthur Andersen'ın da onayladığı gibi, kısa surede 25.000 aboneye ulaştı. Aıahk'97 Nisan'98 Marie Claire M. Claire Maison Adres Beyaz Butik Toplam 6.070 4.513 2.473 1.031 14.087 10.879 7.979 4.723 1.563 25.144 Show Basm hedefimiz, ow Basın'm sadık okurlan, reklamverenlere garantili hedef kıtle yaratmada tartışılmaz bir guç oluşturuyor... SHQW BAS1N RumeU Caddesı, Melek Apt, 2/2, Kat 5, 80200 Nışantaşı/Istanbul Telefon (0 212) 219 25 25 Faks (0 212) 2% 35 83 web \Mp./fwv. w medyatext com tr/shovvbasın hıçbır hakh nedenı de yok REFAHYOL donemınde zumanın son dehğı bıle değıllerdı Bu şansı kendı uğraşı ve becerılen ıle de yakalamadılar "28 Şubat" zoru ıle koşullar oluştu, bır daha da oluşmayabıhr Tanh onunde, bu şansı harcamak hakkına sahıp de değıller SHP dunyanın hıç bır partısınde gorulmemış. bır sıkhkta olağanustu kongreler donemı yaşadı Bu sıkhk partıye. kanşıklık ıçmde ve hderlennm guçsuz olduğu göruntusunu v erdı Bu göruntu de, doğal olarak puan kaybettırdı Bu kez de kamuoyundakı puan kaybı one surulerek yenı kongrelere gıdıldı Butun bunlarla partıyı yaralamak yetmıyormuş gıbı, genel başkanını devıremedığı ıçın "küçük olsun, ama benim olsun" dıyerek partısınden aynhp yenı bır partı kurdu Bu partı ıle gırdığı seçımlerde yüzde 4 5 oy aldı Aradan geçen zamanda ne değışmış ıse aynldığı partısı ıle yenıden bırleşme hırsına kapıldı Ne yapıp edıp bunu başardı, ama butünleşmeyı sağlayamadığı ıçın pek çok kımseyı kusturdü^ Eskı partısının yuzdel2 olan oy oranı ıle kendı partısının yuzde 4 5 olan oy oranlan, bu bırleşmeden sonrakı seçımlerde vuzde 10 7 olarak' karşımıza çıktı Bu duruma toplama ve çıkarma bılen herkes şaşırdı, ama o hıç etkılenmedı SHP ıçınde kendı genel başkanına karşı gırdığı bütun seçımlen kaybettığı, CHP olarak ılk seçımde kaybettığı, bırleşmeden sonra gırdığı seçımde barajlara takılmadan son anda kurtulduğu halde bunlardan hıç etkılenmedı Şu anda da ehndekı fırsatlan hırsı uğruna harcamakta Bır yandan Ingılız tşçı Partısı'nın başansını yakalamaya çahşıyor, ote yandan onlann parlamenter sıstemlenndekı ahlakın bızden çok farkh olduğunu, onlardakı başanmn bu ahlak temellen uzennde oluştuğunu anlamak ıstemıyor Kısaca, Tony Blair Baykal olmaya kalkmadan once, John Major Baykal olmanın, yanı ıstıfa etmesını bılmenın erdemını kavramak gerekıyor Dr. Nuri Çağatay Bahkesvr PENCERE Deprem ve Tiyatro 28 Hazıran 1998 gunlu Cumhurıyet'ın bınncı sayfasında deprem haben vardı Arka sayfada tiyatro haben Gazetenın ılk baskılarında tiyatro haben bınncı sayfanın ortasını kaplıyordu, ılerleyen saatlerde deprem haben gelınce gazete yenıden duzenlen- dı Ancak her ıkı haberde de yenı bır şey yoktu Neden7 • Deprem Yaralı ve olu Gozyaşı ve acı Kırk yıldan ben Anadolu her depremde yenıden acı yazgısını yaşar Atasozu dıyor kı "Zengm arabasını dağdan aşı- rır, fakır duz ovada yolunu şaştrır." Depremde olan da budur Kentın yoksul kesımlennde evler yıkılır, fakırier- dır otekı dunyaya goçenler, enkaz altında kalan- lar, yaralanıp sakatlananlar, olum lıstelerınde zen- gınlenn, guçlulenn, varsıllann adlarına rastlanmaz Eskıden olsa, bu gozlemı dıle getırenlere çamur atmak kolaydı - Komunıstlık yapıyor Kırk yıldan ben gerçekdeğışmedı, deprem coğ- rafyasında Allah'a emanet yaşam suruyor, Ada- na'dayaşananlann boyutlan toplumdakı sosyal ada- letsızlığe yayılıyor, akıl fukaralığıyla bırleşıyor • Pekı, ya tiyatro'' Depremle tıyatronun ne ılışkısı var^ Adana'da halk deprem korkusunu yaşarken Ga- zıantep'te Valı tiyatro korkusu yaşıyordu Haberı okuyalım "Ankara Bırlık Tıyatrosu tarafından sahnelenen 'Bır Guzel Çırkın Kral' adlı oyun Gazıantep Cum- hunyet Savcılığı 'nın îakıpsızlık karanna karşın oy- nanamıyor" Neden'' Savcı oyunda "suç unsuru" bulamıyor. Valı oyunu yasaklıyor Yargı oyunu aklıyor Yurutme karalıyor • Değışen Turkıye'de değışmeyen nedır^ Dep- rem acısı ve tiyatro yasağı 1 Adana Valısı depre- mı yasaklayamıyor, ama, Gazıantep Valısı tıyatro- yu yasaklıyor Valılerın tiyatro yasakladiklan bır ulke olmak utancından ne zaman kurtulacağız'' Kırk yıldan ben bu koşedeyınelenen bu sorunu ne zaman aşa- cağız'' Ankara'ya bakryorum Hikmet Çetın Buyuk Mıllet Meclısı Başkanı ol- muş, Bülent Ecevit Başbakan Yardımcısı'dır, Is- maıl Cem Dışışlen Bakanı Turkıye değıştı mO Pekı, savcının suç gormedığı oyunu yasaklayan valı, koltuğunda nasıl oturuyor'' • Eskıden kurşunkalem vardı Sonra tukenmezkalem çıktı Bız tukendrk, kalem tukenmıyor Tiyatro yasaklamanın uygarlık ayıbı olduğunu bı- len valılere bu ulke ne zaman kavuşacak'' HOTELÇLUBEN TURKBUKU-BODRUM ••• Turkbukusakınlığrıde Borium un hareketü yaşartema 20Kmuzaklkta Yuzme havuzu, çocuk havoızu TV salonu bar açık hava dıskosu, bılardo masatenısı i.u topu, su sporlan yat gezılen duşlu tuvaletlı sıcak sulu ve klımalı odalarda Yarım pansiyon a 950 OOO TL./kişi 0-6 >aş a«r«tsiz. 7-12 jaş %50 indirimli Rezervasyon (025Z) 377 50 73 Faks ((062)3775000 PINAR OTEL ••• Küçukbuk-Gundoğan-BODRUM Eşsız doğa ıle yeşılhkler arasında, sakın v e sessız bır ortamda haydı tatıle Denıze 17 mt uzakhkta, eşsız kumsalı, havuz bar-snack ban \e a la carte restaurantı ıle hızmetımzde Tel 0 2^2 387 7 2 34-387 70 56 ECumhuriYet kitap kulübü TAKSİM Sergi Salonu TEMMUZ ÂYİ ETKİNÜKLERİ ANMAGUNLERİ 2 Temmuz Perşembe (Yann) Saat 18 00 5. Yıldönümüfide Sivas Toplu Kıyımı ye Yitirdiğimiz Sanatçılar Konuşmatılar: MEHRİZAT-ALPAY KABACALI-ÖNER YAĞC1 Şiirler: NEVZAT ŞENOl P.E.N YAZARLAR DERNEÜI katkılanyla YAZARLAR SENDİKAS1 Adres Istıklal Cad (Aksanat Karşısı) Taksım Tel 252 38 81/1