Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmrivaz Sahibi: Berin Nadi
\a\ımla>aıı\eBasan: ^l enı Cmn Haber Aıansı. Basın ve Yaymcılık AŞ (S H A 7 İ R A N 1 QQ8 I m ç a k - "î ~>f> Gimf**- S ~>h Ö & l f H 1 0 I k i n H İ I 7 0 7 A k ü a m - ">0 4 0 Yflı<r ">"> 3 0
rurİLVağıCad İ9 41 Cagaioglu 3-1334 Isr PK 246 Istanbul Tei (fl 212) 512 05 03 [20 ha» Falcs (0 212)513 85^? O H A Z . I K A I » I W g i m ş a K . J>.^0 U U n e ş . ^ - 0 U g i e . 1 J . I U IKinOI. I / . U / . I K Ş a m . ^ U . f U t d t o l . ^ ^ . - ) U
Genel Ya>ın Yönetmenı. Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordınatörü HikmetÇe-
tinkava 9 Yazıışlen Muduru. İbrahim
Yıldız 9 Sorumlu Müdür Fikret İlkiz
9 Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara
9 Görsel \ önetmen: Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu 9 Istıhbarat Cengiz
Yıldınm 9 Ekonomı Mehmet Saraç 9 K.ultur
Handan Şenköken 9 Spor Abdülkadir \ ücelman
• MakjJelerSami Karaören • Duzeltme AbduJlah
V aacı 9 Focograf Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgı-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen Mehmet Faraç
\a\in Kurulu tlhan Selçuk
(BaVkanı. Orhan Erinç, Okta>
Kıtrtböke. Hikmet Çetinka>a.
Şıikran Soner, Ergun Balcı.
İbrahim V ıldız. Orhan Bursalı.
Mustafa Balba>. Hakan Kara.
Ankara TemsılciM Mustafa Balba> Ataturk Buh an No
125.Kaf4,Bakanlıklar-AnkaraTel 419502O(7hat). Faks
4195027 9 tzmır Temsilcısı Serdar Kızık, H Zı\a
Bh 1352 S 2 3 Tel 44! 1220. Faks + 4 1 9 1 P • Adana
TemMİcısı Çetin Y iğenoğlu, Inonu Cd 119 S. No. 1 Kat. 1.
Tel: 363 12 II. Faks 363 12 15
Muessese Muduru Lstün Akmen #
Koordmator Ahmet Korulsan 0
Muhâsefce Bülent >.ener#ldare Hûse\in
Gürer • İjlerme Önder Çelik • Bılgı-
Işlem Nail Inal t Bılgı_sa>ar Sibtem
Mürihrt ÇilerASatı; FazifetKııza
MEDYA C: • Yonelım kurulu
Başkanı - Genel Müdür Gülbin
Erduran 0 Koordınator Reha
Ifftman 0 Genei Vfudur Vardımcıst
S»daÇoban Tei 514 V 53 -
5139580-5138460-61.Faks 5138463
Karadeniz'de
yine sel
• SAMSl'N(AA)-
Samsun ve Tekkeköy
ilçesınde. şiddetli yağış
yüzünden yaklaşık 200 ev
ve işyeri su baskınma
uğrarken Derecik Köyü'nde
dereye düşen Hasan
Karaçocuk (47) adlı yurttaş,
akıntıya kapılarak boğuldu.
Sağanak yağış nedeniyle
ekili alanlar su altında
kalırken Samsun-Ordu
karayolu 4 saat trafiğe
kapandı. Tekkeköy
ilçesınde ılkögretim
okullan \e iiseier tatil
edildi. Yagış nedeniyle
THY'nin Samsun-Ankara
seferı, elverişsiz hava
koşullan yüzünden
yapılamadı. Samsun-
Istanbul seferi ise rötarlı
olarak gerçekleştirildi.
Çevre koruma
kazandırıyop
• KÖLN(ANKA)-
Almanya. çevreye yaptığı
yatınmın karşılığını, bir yıl
içinde çevre koruma
teknolojısi ihracı sonucu 35
mılyar mark kazanarak aldı.
Köln'de bulunan Alman
Ekonomi Enstıtüsü'niin
araştırmasına göre
Almanya. sanayileşmiş
ülkeler arasında gayn safı
iç hasılasının yüzde 1.7'sinı
çevre korumaya harcayarak
en ön sıralarda yer alıyor.
Almanya. çevre koruma
teknolojisinde yüzde
18.7'lik pazar payı ile ilk
sırada bulunuyor.
Avrupa
sekizjncisiyiz
• ANKARA (AA) - Avrupa
Çe\re Eğitim Vakfı (FEEE)
tarafından yürütülen Mavi
Bayrak Kampanyası 1998
yılı sonuçlan belli oldu.
Ulkemızdeki 46 plaj ve 10
marina Türkiye Çevre
Egıtim Vakfı (TÜRÇEV)
koordinasyonunda bu ödülü
almaya hak kazandı. 1998
yılında, Avrupa'da toplam
1927 plaj ve 572 manna
Mavi Bayrak ödülü alırken,
geçen yıla oranla Mavi
Bayraklı plajlar yüzde 83,
marinalar ise yüzde 67
çogaldı. Türkrye. 1998
Mavi Bayraklı
plaj sıralamasında
Avrupa'da sekizinci sıraya
yükseldı.
Kolej sınavı
bugun
• Istanbul Haber Servisi -
Özel okullar sınavı. bugün
tstanbul. lçel, Samsun,
Edirne ve Adapazan'nda
gerçekleştirilecek. Türkiye
genelinde 1723 öğrencinin
katılacağı sınav saat
10.00'da başlayacak, saat
12.00"de sona erecek.
Sınavda adaylara Türkçe,
matematık, fen bılimleri ve
sosyal bilimler
konularından oluşan test
sorulan yöneltilecek.
Bakanlık Müsteşan Firuz Demir Yaşamış, 20 yıldır yol alınamadığını itiraf etti
4
Çevre kaütesiııi korayamacbk'CEM ULUTAŞ
Çevre Bakanlıği Müsteşan Doç. Firuz De-
mir Yaşamış, Türkiye'nin çevre korumada ba-
şanlı olamadığını söyledi.
Başbakanlığa bağlı olan müsteşarlığın kuru-
luşunda önemli rol oynayan Doç. Yaşamış, çe\ -
re yönetimini 20 yıl önce oluşturan Türkiye'nin,
çevre kalitesini korumada önemli hiçbir mesa-
fe alamadıgını vurguladı. Yaşamış. 5 Haziran
Dünya Çevre Günü nedeniyle sorulanmızı ya-
nıtladı.
- 2000'Ii yıllara girerken, çevre kalitesinin ko-
nınması konusunda Türkiye'nin durunıu ne-
dir?
- Türkiye, içinde bulunduğu çevresel koşul-
lan iyileştirmek isteyen. ancak bu amaca nasıl
ulaşılacağını tam belirleyememiş \e bu amaç-
• Çevre Bakanlığı Müsteşan Yaşamış, "Türkiye cie çevre yönetimi
hareketini Batılı ülkelerle hemen hemen eşzamanh olarak başlatmıştık.
Çevre yönetiminin başanlı sayılabilmesi için çevre kalitesi
göstergelerinde iyileşmeler saglanması gerekir. Oysa, göstergeler bunun
tam aksini gösteriyor" dedi.
la kullanılması gereken finansal. yönetsel. hu-
kuksal ve teknik süreç ve yöntemleri yeterince
kurumsallaştıramamış bir durumda.
- Siz 20yıl önce de bu görevde butunmuş, Çev-
re Müsteşariığı'nın kurulmasında önemli bir rol
oynamıştınız. Aradan geçen 20 \ ıla karşın önem-
li bir yol alınamadığını mı söv lemek istiyorsunuz?
- E\et. Son 20 yılda başanlı olamadık. Ula-
şılması gereken hedeflere ulaşamadık. Oysa
Türkiye'de çevre yönetimi hareketini Batılı ül-
kelerle hemen hemen eşzamanlı olarak başlat-
mıştık. Çevre yönetiminin başanlı sayılabilme-
si için çevre kalitesi göstergelerinde iyileşme-
ler saglanması gerekir. Oysa. çevre kalitesi gös-
tergeleri bunun tam aksini gösteriyor.
- Sizegöre bu başansızlığın temelinde neler bu-
lunuyor?
- Çe\ resel degerlerin korunması konusunda
toplumda başlayan uyanma. siyasal \e kamu-
sal bir irade şekline dönüşemedi. İlk kez yalnız-
ca Yedinci Kalkınma Plam'nda çevre konusun-
da başanlı olunamadığı belirtildi. Çevre politi-
kaları oluşturamadık. Çe\re Bakanlıgı'nın yü-
ze yakın ılçede örgütlenmesi gerekirken, yalnız-
ca 34 ilde teşkilatı var. Il özel idaresi ve beledi-
\elerde çe\ resel örgütlenmede gelişme saglana-
madı.
- Ne >apılması gerekiyor?
- Öncelıkle bıraz önce belirttiğim eksiklikle-
rin giderilmesı \e merkezi hükümet kaynakla-
rından çevre sorunlannın gidenlmesı için çok
daha fazla kaynak aynlması gerekiyor. Çevre-
sel yatınmlann teş\ ıki ve fınansmanı için ulus-
lararası kredı kaynaklannın da kullanılmasını içe-
ren yenı bir finansman modeli gelıştırılmelidir.
- Kısa vadedealınabilecekönkTnlcrneltTdir?
- Belirttiğim gibi bir çevre yönetım biçimi-
nin yaratılması ve ilgili yasalann yaşama geçi-
rilerek, bireylerin kurallara uymalarının güven-
ce altına alınması gerekiyor.
Cumhurbaşkanı Demirel, hiçbir ülkenin tek başına çevre sorunlannın üstesinden gelemeyeceğini söyledi
'Insanhk, dünyayıtahrip ettiğininfarkına vardı'
Haber Merkezi - Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel, dünyanın yaşadı-
gı çe\Te sorunlannın büyük tehditle-
re ulaştığını vurgulayarak "İnsanlık,
üzerinde yaşadığı kûrevi tahrip etme
noktasına geldiğinin nihayet farkına
varmıştır" dedı.
Demirel, Dünya Çevre Günü ne-
deniyle dün yaptıgı açıklamada, dün-
yanın. yaşanan tüm gelişmelere ve her
alanda elde edilen yenilıklere karşın
sınırı aşan büyük tehditlerie karşı
karşıya bulundugunu kaydetti. Demi-
rel, hiçbir ülkenin tek başına çevre so-
runlannm üstesinden gelemeyeceği-
ni belirterek "Söz konusu olan dün-
yanın ve insanlığın geleceğidir > e or-
tak bir nıücadele anbryışını zonınlu
kılnıaktadır" dedi.
Vakıfbank Konferans Sa-
lonu'nda Dünya Çe\Te Gü-
nü nedeniyle düzenlenen
toplantıda konuşan Başba-
kan Mesut V ılmaz. ekono-
mik kalkınmayı gerçekleş-
tirirken çevrenin kirletil-
memesi gerektiğinı söyle-
di. Yılmaz, "Tamamlamak
üzere oldugumuz jüzyıiın.
gelecek > üzy ıla de\redece-
ği en önemli miras, çevTe so-
runlandır" dedi.
Çevre Bakanı Imren Ay-
kut da çeşitli etkinliklere
katıldı. Anıtkabir'i de ziya-
ret eden Aykut, çocuklann
katılımıyla Akdenız Cad-
desi'nden Anıtpark'a dü-
zenlenen şenlik yürüyüşü-
ne katıldı. Yürüyüşün ar-
dından düzenlenen tören-
de konuşan Aykut. "Çev-
renin korunması ve çevre
sorunlannın cözümünde
evrensel düşunüp yerel mü-
cadele etmek gerekir" de-
di.
5 Haziran Dünya Çevre
Günü kapsamında lstan-
bul'da çeşitlı etkinlikler
gerçekleştirildi. Etkinlik-
lerde. gelecek kuşaklara
temiz bir çevre bırakmanın e-posta
önemi vurgulandı.
Beşiktaş Belediyesi ile TEMA'nın
birlikte düzenledigi etkınlik kapsa-
mında Beşiktaş Iskelesı'nden Orta-
köy Meydanı'na kadar "Çe\reyeSa>-
gı Yürüyüşü" yapıldı. Yürüyüşe ka-
tılan TEMA Başkanı Hayrettin Ka-
raca, Türkiye'dekı çevre sorunlannın,
çevre bilincinin gelişmemesinden
kaynaklandıgını söyledi. Kadıköy
Belediyesi tarafindan yaptınlan *Prof.
Dr. Kriton Curi Çamlık Parkı" dün
törenle açıldı. Kozyatagı 19 Mayıs
Parkı'nda yaptınlan parkın açılışına
katılan CHP Genel Başkan Yardım-
cısı Bülent Tanla, çevre \e doganın
en çok duyarlılık gösterilmesi gere-
ken konularolduğunu VTjrguladı. Tan-
: tan (a prizma. net. tr
la. bu konuda CHP'nın seferberlik ilan
ettiğini belirttı.
ÖDP, Karadenız. Marmara ve bo-
gazlardakı tehlıkelere dıkkat çekmek
için sıvıl toplum kuruluşlann düzen-
leyeceği denız mitingıne katılmaya-
cağını açıkladı. ÖDP ıl yönetım ku-
rulunun açıklamasında. "Niyetin bo-
ğadan korumak mı yoksa tehlikdi ge-
çişleri ve tehlikeli madde taşımacılı-
gının hükümranlık haklannı kulla-
narak kontrol altına alma çabası mı
olduğu kuşkuludur" denildi.
Istanbul Ünıversitesi Rektörlü-
gü'nden yapılan açıklamada da, ulus-
lann gelışmişliginin çevreye verilen
önem \e özenle belirlendiği vurgu-
landı Bakırköy Belediyesi de bugün
Özgürlük Meydanı'nda
"Benim Torbam Çevreyi
KonıyDr* kampan\ası baş-
latıyor
Bergama'da
kutlama
Izmır Çevre Koruma
Vakfı'nca düzenlenen et-
kinlikler Cumhuriyet Ala-
nı'ndaki saygı duruşu ve
fuara kortej yürüyüşüyle
başladı ve gün boyunca sür-
dü. "Siyanürlü altın made-
nine
1
" karşı mücadele eden
Bergamalılara destek vçr-
mek amacıyla Istanbul Ba-
rosu Başkanı ile Kentleş-
me \e Çevre Komisyonu
üyeleri de dün Bergama'ya
geldiler. Istanbul'dan ayn-
ca Çağdaş Hukukçular
Dernegi. Türk Mühendis
ve Mımar Odalan Birliği.
Yurttaşlar Dernegi temsil-
cıleri ileçevrecılerde Dün-
ya Çe\Te Günü'nü Berga-
ma'da kutladılar. Izmir Ba-
rosu. Jzmir Çağdaş Hukuk-
çular Demeği, Çevre Ha-
reketi Avukatlan. meslek
odalan temsılcileri ve ünı-
versitelerden bilim adam-
ları Bergama'daki kutla-
malarakatıldılar.
CHP ÇELENK BIRAKTI - CHP Küçükçekmece Uçesinin Küçükçekmece Köprii-
sü'nde düzenledigi çevre yürüvüşünde çevrenin önemine dikkat çekilerek denize
çelenk bırakıldı. Küçükçekmece llçe Başkanı Kemal Çebi. çocukluğunda v ü/düğü
gölün ilgisizlik ve göz yummalar >üzünden bakılmaz hale geldiğini btlirtti. Istanbul
Millenekili Ahmet Güryüz Ketenci ise hükümetlerin çevre konusunda daha somut
vekalıcı politikalaroluşturmasıgerektiğini vurguladı.(Fotoğraf: UĞUR GÜNYÜZ)
SEKA Fidanlığı
Fabrika
uğruna
ağaç
kıyımı
İstanbul Haber Servisi -
Kocaeh'ne 17 kilometre
uzaklıkta bulunan Seka Fi-
danlıgı'ndaki lOObinagacın
Koç-Ford ortaklığında ku-
rulacak otomobıl fabrikası
için kesilecegı belirtildi.
Selüloz-lş Sendikası Ge-
nel Başkanı Davut Bozkan
yaptıgı yazılı açıklamada.
yetkili mercileri. SEKL'K Fi-
danlıgı'ndaagaçlannkesıl-
memesi için uyardı. SEKA
Fidanlığf nın, ulusal kâğıt
endüstrisineen uygun ham-
madde arayışına dönük ça-
lışmalann yapıldığı araştır-
ma-geliştirme sahası oldugu-
nu kaydeden Bozkan, söz
konusu fidanlıgın İÜ Orman
Fakültesi, Kavakçılık Ens-
titüsü ve TÜBlTAK'ın ortak
genetık araştırma projesınin
fiilen yürütüldügü alan oldu-
gunu vurguladı.
Konuyla ilgili Kocaelı 3.
Aslıye Hukuk Mahkeme-
sı'nde açılan tespit dav asın-
da bılırkişı olarak atanan he-
yetin verdigi raporda da; da-
va konusu 3420 ve 3422
No'lu parselde bulunan SE-
KA Fidanlığfnın. 2. sınıf
tanm arazisi olduğu ve her
türlü tanma elvenşlı olduğu
belirtildi.
Selüloz-lş Sendikası Ge-
nel Merkezı'ndeçalışan Me-
cit Ünal ise Kocaeli Cum-
huriyet Başsavcılıgf na baş-
vurarak SEKA Genel Mü-
dürlüğü hakkında suçduyu-
rusunda bulundu.
Havzalarda
yapılaşmaya
iptal karan
Istanbul Haber Servisi -
MimarlarOdası Istanbul Bü-
yükkent Şubesi, tstanbul Bü-
yükşehir Belediyesi'nin Is-
tanbul'un içme suyu hav za-
lanndaki vapılaşmaya imar
affı getiren İSKI Yönetme-
lik degişikliginin. Istanbul
4. tdare Mahkemesi tarafın-
dan iptal edıldığmı belirte-
rek bunun. "Dünya Çevre
Günü'nde İstannul'un içme
suyu havzalannın korunma-
sıiçin bir şans" olduğunudu-
yurdu.
Mimarlar Odası Istanbul
Büyükkent Şubesi Yönetim
Kurulu adına dün yapılan
yazılı açıklamada. "Kamu
vöneticilerini uyanyoruz, gö-
revinizi vapınız ve 4. fdare
Mahkemesi'nin Ömerli. Dar-
lık. Elmalı. Terkos, Büvük-
çekmece, gibi su toplama
havzalannın korunması için
aküklan karara sahip çıkuiız,
uygulanmasını sağlayınız"
denildi.
MESELA DEDIK ERDAL ATABEK
y^^azetemizin geçen haftaki Bı-
vJT lim-Teknik ekinde "Bu organ-
br ne işe yanyor?" başlıklı bir yazı-
da, artık yumuşak besinler nedeniy-
le gücünü yitıren "çene"nin, kuy-
ruktan arta kalan "kuynıksokumuke-
miği"nin, "apandis
n
in kullanım ta-
rihlerini doldurduğu tarnşılıyordu. Bu
tartışmanın yararlı yanı, gerçekten
"işimize yaramayan organlanmız"ın
durumunun ne olacağını irdeleme-
siydi. Biz de bu hafta, ilgimizi bu ko-
nuya çevirdik. Bakalım, hangı or-
ganlann kullanım tarihleri geçmiş?
Bakıp da görmeyenlerln
gözieri...
T Tani şu "Bakarkör" dediklerimiz
IL var. Gerçekten de başını çevi-
riyor v e bakıyor. Siz sanıyorsunuz ki
"bakıyor ve görüyor". Ama hayır,
bakıyor fakat görmüyor. Hem de
önünde duran konuyu görmüyor.
önündeki çukuru görmüyor, önünde
duran nesneyi görmüyor. Şimdi siz
böyle bir şe\ i düşünemiyorsunuz ve
diretiyorsunuz: "İşte orada duru-
İşe Yapamayan Onganlan...
yor". Ama o, gerçekten görmeyen-
lere özgü bir tavırla, "hayu-" diyor,
"orada böyle bir şey yok". Bir süre
sonra, önünde duran şeyleri görme-
yenler çoğalıyor. Siz şaşkına dönü-
yorsunuz ve çırpınıyorsunuz. "Na-
sıl görmezsiniz? İşte orada, önünüz-
de duruyor. Bunu görmüyoroiamaz-
sınız". Bakarkörler ise size neredey-
se acıyarak bakıyorlar, "Orada böy-
le bir şey yok kj" diyorlar. tşte böy-
le böyle. kullanılmayan gözler de
gereksiz organlar durumuna düsüyor.
Biz isterdik ki Bilim-Teknik elcimiz
bu organlan da ele alsm ve milleti-
mize yaptığı yararlı katkıyı daha da
artırsın. Fakat, o yazıda "çene" ele
alınmış ki biraz ruhaf kaçmış. Zira.
"çene" bizim buralarda çok işe ya-
ramaktadır. asla gereksiz denemez.
"Kuyruksokumu kemiği'* tartışıla-
bılır. Çünkü insanın kuyruklusu da
vardır, kuyruksuzu da. Ama şu işe
yaramayan gözieri ne yapalım? Ba-
kalım. Bilım-Teknik editörümüz bu
konuya el atacak mı?
Suskunların dilleri
gerekli mi?..
T 7"adi "göz" konusunu tartışahm.
L~L Ya onca olaya karşın ağzını açıp
da tek bir söz olsun söylemeyenle-
rin dillerine ne diyelim? Avakkabı-
nın dilini çekiyorsun, varlığını anlı-
yorsun. Anahtan soktun mu, kilidin
dili açılıyor. Ama bu "söylemez-ko-
nuşmaz" cinsine ne demeli'' Yanın-
da adam öldürürler. "gördüm" diye-
mez. gözünün önünde kasa soyarlar
"bildim,yapanoydu"diyemez. Hiç-
bir şeyle ilgilenmez. hiçbir işle ilgi-
li tek söz sözcük söylemez. "Ne-
den" diye sorarsın. iki elinı yana
açıp "bilmem" demeye getirir. "Dil-
siz misin" diye sorsan yanıt vermez.
Şimdi bunlara "dil" gerekli mı de-
ğıl mi? Al sanabilimsel birkonu. Kul-
lanılmayan organlar yavaş yavaş kü-
çülüyor. sonra da küçük bir parça-
cık durumuna geliyor. Bunlann ağ-
zında da gerilerdeki küçük dil yeter-
li olmalı. Kafasına vuruyorlar, "De-
mek bir şey yapnuşım ki vuruyorlar"
deyip susuyor. Cebinden parasını
alıyorlar. "Adetböyteymiş,onlarsor-
madan alır" deyip dilini yutuyor.
Kendıne yapılanlara susuyor. baş-
kasına yapılanlara susuyor. "Neden
susu\Drsun?*diyenlere susuyor. Şim-
di herhalde "dilbilimi" bu dillerin
durumunu araşnrmalı. Bakalım. bun-
lann dili yerinde duruyor mu yoksa
bir başka yerlenne mi kaçmış? Bel-
ki de bilim bir çare bulur da böyle
dillenni kullanmayanlara "takma
dil" takmayı başanr. O zaman da
başkasının dilini kullanırlar ki o da
başka bir sorun.
Ama bir Amerikalının dilini takar-
larsa bedavadan Ingilizce konuşma-
ya başlar. bu da bir kazançtır. Belki
de Amerikan ağzı konuşanlann di-
linin >erine böyle birtakma dil tak-
mışlardır. Olmazşeydeğil. Bilim ne
harikalar yaratıyor.
Beyin herkese gerekli mi?..
O u bilim dünyasına şaşmamak el-
O de değil. Apandis denen küçücük
Darsak parçacağıyla uğraşıyor da be-
yinle uğraşmıyor ki anlaşılamaz.
Yanlış anlaşılmasın. bilim elbette
beyinle uğraşıyor, hem de çok uğra-
şıyor. Orhan Bursalı kardeşimiz kı-
nlmasm, Bilim-Teknik'ten de habe-
rimiz var. Bilim Merkezi"nden de.
Ama beynını kullanma> anlann bey-
ne gereksinmesı var mı? İşte bu so-
runun yanıtını bılım çevrelerinden
alamıyoruz. tnsanlann hayli çok sa-
yıda bölümü hayatlarını "omuri-
lik"le gül gibi geçiriyor. "Omuri-
Hk" deyip geçmeyın. pek çok şeyi ida-
re ermeye yetiyor. Yemeydı içmey-
di, sıkışınca tuvalete gitmeydi. ya-
tıp kalkmaydı. hepsmi yapıyor. Bak-
tığını anlamayan, iki saür yazı oku-
mayan. ha>atında düşünmek zah-
metine katlanmavan canlının beyin
nesine? Oysa, o kafatasının içinde taş
olsa ne rahat olur? Hiç değılse başı-
nı çarpınca beyin sarsıntısma uğra-
maz, beyin hasan olmaz. böylece
kafasını rahatça duvara çarpabılır.
Kavgada bir kafa atar. karşısındakı-
ni devirir. Böyle bir "taşkafa"yla ne
işleryapılmaz? Düşünce yok. üzün-
tü yok. ilgi yok, merak yok. dert yok,
tasa yok. Bu "taşka&"lara beynin ge-
reğı yok. işte, bilim çevrelerinin böy-
le güncel konularla uğraşmasını bek-
liyoruz. Bizim de bilim dünyasına bir
nev i katkımız olsun. vatandaşın ru-
hu neşeyle dolsun (Okey misin Kâ-
mil? Bu yakınlarda pek görü-
şemedik).
Radyon lığa, demokrasiye, Cum
R A D Y O
Cumhuriyet
1 O7.4