Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 HAZİRAN 1998 PAZARTES EKONOMÎ Borsa Analizi mt m \w Ftril KMt FfM F1M Aracı Kunmhr Global MenDeter Oralama 5900 154 389 2.01 10176 154 389 201 10176 itMM mt m t«7 ITMÇ Bankalar Akban* AltemaMbank Denıroank Oışbar* Esbank fmansbank Garartı Bankas Şetobaık KaKınma Banleası TlşBank.ıBI(*/ T lşBank Cl 'ekstılbank TSKS Yaşartank Yap<reaıB Ortalama 8.200 3850 3050 2650 1925 3 750 12 750 2550 31.500 770000 11500 2300 2900 1550 6100 4 06 1141 2.51 1380 233 648 237 795 106 5 97 226 560 3.23 8 47 077 489 1447 14 47 6012 16685 653 1834 682 1814 251 532 105 715 334 432 334 895 7.20 5.54 476 362 7J6 366 5 73 »86 108 33 1177 943 335 295 763 850 387 72 142148 82030 728 66 1346 73 4455 46 74176 106156 7599 505 52 50552 78717 898 40 1236 07 59154 74963 Cam ve Cam Ürüntori Sanayfl AradoluCam 2550 269 78861 28916 DenızlıCam 14İO0 545 13232 17165 am 3^59 294 1 0 9 6 u s 0 23357 TrakyaCam 11.250 4 47 4606 6985 8650 Ortalama 411 4480 26496 135 74 Boya Sanayi Bayran Boya ÇBS Boya Marehaf MegesBoya Yasaş Ortalama 7400 7400 36500 10000 60 000 203 622 149 4644 3 76 12 74 336 1585 293 923 298 1119 71055 5860 40027 951 14191 159 71 568 120.25 1815 22187 AdartaÇmıA, AdanaÇım(B)5 3 /hpnÇmeritc A & s a As^ıÇnento &na(ımento BbkjÇımeıto KnyaÇfnemo l^ıdın Çmento NgdeÇnaito ÜıiyeÇİmefito Hava TaşvMofeğı ve Çelebı Hava Ser 87000 1095 1762 9775 THY 24750 1049 26454 35561 USAŞ 660000 1938 647 639 64849 Ortalama 10 70 87.22 10008 35543 «artaı Hoiaıng BorusanYat DoğanHoH Eczacfcaşı Yat EfesHokSng EntaHottng »ılas Hoidmg KoçHoldmg MaztarZ Hol MeOya hol NetHoöng SabancıHottng Transturk Hok) TŞışeCam Ortalama 73 000 15 750 15250 17500 60 0O0 135 000 41 000 51500 3.250 2.350 5990 16750 1800 8900 1631 265 VALUP 611 711 72 06 3 74 16.45 2.35 343 156 734 078 903 920 57.94 7.29 VALUP 82 06 180183 13393 2967 58.15 21.89 4020 2366 6132 4322 5362 6189 4141 2.84 VALUF 430 93 5965 154 77 1895 3855 24 33 559 2563 1019 68.80 33 44 1991 3257 VALUE 1 1165 12 22 52 91 28660 1264 32 78 20667 95 92 10000 3309 3435 94 67 Demir, Çrift, Metal Ana Sanayi Burçelık 14-250 2 96 40 75 1019 13952 ÇelıkHalai 9100 311 16.27 24306 8755 Çemtaş 5600 2.26 10.20 858 57.28 TBaş 15.250 307 1201 614 7531 Dottaş 11250 439 4880 1805 17163 Ere^DÇeft 4000C 212 58098 12898 IzmrDemırÇel 2350 076 3056 13172 4799 Metaş 7 900 219 3217 Ortalarra 203 11167 5963 11354 Basm Yayn Sanayi gun YayıncilA ÇBS Pnntaş Duran Ofeet HumyetGaz. Interrnedya Vay IMryetGaz Satah YayroM Ortalama 420C 23500 8600 11750 1150 11000 3 300 138 504 643 280 085 3 47 111 256 5902 2107 11026 1957 11500 33043 - 30739 449 8281 817 500 1420 21 18 1170 7 76 000 1180 12726 10.10 17243 659 11839 Anadokı Btacıl* EgeBrac*k Ercıyas BracAk GuneyBraalı* TTuborç Ortalama 9900 2.29 1615 1789 4088 32000 1092 8527 69028 12428 39.500 8 70 154 72 23319 26.500 885 4436 12448 12605 6.400 3 76 107 73 458 51 144 94 806 8200 -26166 (5595 BüyükMağazalap Kipa Mıyos Tansaş Ortalama 29000 9900 19 750 250000 51000 2141 62 77 604 3661 4051 118.17 1295 486 53 94668 7065 2342 583 72 3587 35714 794 36716 1214 714 36 20 05 26102 4076 372 23 Çmento Sanayi 9 700 054 1400 35500 8600 73 000 24İ00 14000 3 400 6400 14.250 14500 8 OCO 5400 5 700 +8600 8100 406 059 7 76 681 567 300 129 254 173 2.21 1416 0.55 285 349 299 369 518 34 78 28.27 7 67 396 1169 1455 1800 159 13 T) 961 9.25 689 3 56 '6 06 6 74 53 01 5301 984 5301 22904 76 32 2827 168.87 767 77 97 396 3696 1169 5265 1455 7139 119.22 18.00 239 96 159 4615 13 70 59.27 1219 7319 3108 50 41 879 8947 1820 7869 Perakenda va Ibptan Hcarat ÇGSDtşTcaret 15250 299 1486 178 191379 VMpa 8700 273 1249 330 11749 Satah Pazarlama 11750 5 99 22 62 13 78 715 41 TofeşOtoTe 36500 1145 3984 40503 44810 Ortalama 5 69 23 85 7 71 62178 üpkamaSaoayl Ak e AKm Teea A*sa Aksu p * AJtınyıfcto Arat BerdanT Btf* Msısucat BısaşT Bossa BoyasanTetefi CeylanGfyn . . . . Gıytn Gedatt* Karsu f ekstıl Komteks SS1U vlensaMansucat NvgsHoUng OtenreksM ParkTekstıl Sasa Söksa ŞoMaş Sonmez F l Sonme2 PamuMu Utu Konfetsryon VakkoTefcâf Yunsa Ortalama 4550 3500 9100 5000 29000 14000 8800 2125 6600 2600 8400 2350 9400 23 0O0 34000 27 000 9700 290000 11750 5500 9500 21750 1675 7900 3550 10500 2775 8900 18 750 21750 3150 2800 17750 13.500 138 1.26 731 379 379 143 '2 94 256 18S2 113 799 2 64 37 94 149 208 129 1281 055 732 158 1608 138 1813 2.28 7186 14.28 0 80 17.20 2 73 2688 5634 45 87 2.25 13 90 393 8.27 262 1172 8 74 2562 0 44 168 79 161 9.27 104 20.29 303 581 3 74 268 096 37J8 2 84 661 199 2286 121 844 1187 2 59 825 2 72 21İ9 260 1381 2 43 849 11171 1019 7 59 3382 4 74 1633 3049 1194 800 648 1133 1013 135.38 11308 8693 69 06 13860 26149 85 46 188.50 21689 123 67 9789 155 41 7509 26185 32 62 12658 386540 962 13859 17 95 163.21 12 98 241 09 1562 120340 24.25 16171 1293 61713 1306 '5164 232 28 164 41 29.26 97 46 10 75 37 96 667 59450 43 07 18 63 411 2007 10085 630 15008 13 72 16110 LastikUrünleri Sanayi Braa GooûYeaf Ortalama 13 750 3 60 8.59 16000 912 1377 4 81 1018 8.66 5965 15 37 297 44 10 57 11169 AMaşElektnk 142500 4817 2835 3776 62506 ÇukurovaElektr* 72OÛOO 3036 2778 2905 48512 EmekBektı* 13750 553 4213 908 14047 KepezBeM* 730000 2625 2117 934 39686 OrSara 3ÇV "6"2 2257 46290 Otomotlv va Yan Sanayl Metai Eşya, MaUne ve Gereç Sanayi Atartıc Sanayi 17500 339 946 761 12738 MakınaTakm 1750 126 907 5 02 13715 Tesan 17 750 7 86 1876 764 72 Oraara 284 990 982 154 75 Gayrfenenknf Yaftnm OptaktUan AlartoGYOrt 5 300 146 3 73 2 10 33 04 EGSGMYO '400 234 9165? 4733 12437 OsmanlıGMYO 4200 310 310 7767 019 VakıfaYatOt. 13000 672 2508 1654 069 Ortaama 274 1461 8 71 89 55 MoMya ve Doşeme Sanayl ş Keeoe* Mcorfya Ortalama 16250 236 66S 949 28.05 5600 384 1171 1047 308.34 2^6 799 984 10485 Anado/u ısuzı; 3ıtas Doğsn âjeEndustn IstarCulMP (ordsa »okar Otttsan Parsan TofaşT OtornFa UaüMakra iostıFren Ortalama 24 750 34 000 42500 30 500 41000 11750 31500 145000 14500 12000 51500 589 746 805 499 794 13 60 1824 13.28 8 75 18 59 332 255867 1046 613 3 74 325 746 510 000 538 7816 755 11 92 1125 1196 593 11 11 989 759 961 1007 2583 124! 733 99 1180 15 95 1364 4972 229.26 180 53 9568 12909 12409 52427 14622 5148 11116 8977 1251 11976 Pbsttk ÜPünter Sanayl Egeplast 9600 348 949 17448 40590 EgeProft 13 750 265 610 1356 23306 Pımaş 22 500 7 36 17 56 3576 32717 Rate Eleklron* 105000 260 1581 979 20768 Ortalama 350 1392 1494 25070 Yapı MabemetoPİ Borova Vap Dojusan Haznedar îuğla Irrtema Demır Dokum Ortalama 15000 13 250 8700 960O 4 950 450 930 2933 18467 838 31795 323 978 2154 6353 249 3492 1319 19123 3 54 23197 255 92 354 4467 1790 22101 Petrolvel -M *"• - Aygaz 42000 532 2283 1402 6068 Pettam 147 500 2 81 13 04 1587 49 57 >*n*Ofeı 64000 1923 2060 2751 30017 urcas 10 000 4 94 89 06 2226 7612 'upraş 37000 2980 6542 598.26 Ortalama 8.69 6778 3039 15895 LeashaVactoring Uf rtars FactoFnans IhlasFnarts Ikteat Leasng Ozfinans Fact Rant Leasıng ToprafcFart Topfak Leasmg VaMleasng Yapı Kredı Leas Ortalama 3 300 3 200 2 325 6100 2950 2850 2450 3800 5800 2650 7900 140 1577 197 241 088 343 165 098 108 244 166 2.51 172 5 75 473 470 365 349 474 631 987 12 79 186 568 0 87 360 V 106 165199 1.81 247 58 194 1804 51 257 1056 91 134 19677 2 02 1729 43 210 428 7 5 230 25740 1.39 25976 690 179266 213 796 01 Aleıgorta Anaaoiu Sıgorta mcrcö/ Unıon Emek Sgoıta Guneş Sıgorta RaySıgDrta Ha* Sıgorta Ortaiama Dearir, Çeft DNjMla Metal Jbn SanayH Bofusar 12 000 2 1 12 03 3 4J 2oC^C Ertesan 6500 26? İV 939 '7439 FenşAlunınyufn 3-500 509 2078 794 50644 Sartcuysan 20000 303 788 505 10042 Ortalama 304 951 6.33 18710 Güore ve Taran İaçlan Sanayl Seraımk ve Popseten Sanayl EgeSer Eyap Gcrtonlşıl Kutanya Por UşakSer Ortalama Dayanıklı Tûketün Mabeme*eH 4900 181 1017 28190 30494 6'99 134 24 70 11988 65000 950 4010 2334 446.61 9900 202 17.32 942 9797 14 000 2 73 13 93 47 51 11386 172 1627 -4051 16146 Afdan EmsanBeşyfcta bnsarPasÇetk NakEvaL Klmasan PegProfilo RateEva' Vesıel Ortalma 11 750 12750 iax) 960 18750 42İ00 13 750 13 750 36000 194 523 5.23 13 48 101 252 445 1196 435 1768 469 1648 252 2913 679 1892 5 08 14 37 340 1672 820 529 4014 58 82 890 81 150 •624 1207 522 90 431 463 389 1198 240 30 Tnpiznt Ce^AKmyırus MannansALYun ManaMart NetTurizm Retrotant Tır Otalama 16500 6.300 3000 16.500 26500 4 81 283 2365 147 1125 339 1098 194 2 "2 1666 54 38 3664 8580 242 32 5193 806 137 "! Afcara Eefc Mefc. Asesar Befcotekmk Netaş eletaş GHİa, tçki, Tütüı Sanayl 6800 8700 7400 73000 35 500 16500 2 29 918 187 1164 397 1076 473 1439 5 70 12 65 3 66 61M 402 1344 îSünyl 369 8 63 235 45 8 88 30181 977 83 38 8 40 81 40 1295 14483 932 15875 17750 4850 850 767 1458 14504 533 830 536 36679 3650 443 681 285 36378 1600 079 079 1136 8343 3350 372 2247 562 28611 236 396 489 274223 750 6 200 766 1146 605 177463 5 83 1184 795 48724 Bagfaş EgeGubre GubreFab BeKtaş Ortalama 15000 45 500 5600 1C55 .T10 5 04 38 97 1886 15401 137 24576 733 4905 3284 21232 2 77 1121 7 69 27 38 24 93 166 48 19 76 178 54 kaç Sanayl Deva4c**ng Eczacıbaşı llaç Ortalama 1876 113 106 61 614 12171 13750 437 2615 19668 304 2954 -44577 16638 AHematfY Ort AtaYatOrt Atlant5Yat.0rt. ASasYatnm AvrasyaYatOrt BtmerangYatOrt DemrYat Ort. Evren YatmmOrt. FnansYatmmO GarantjYatOrl Gtatal YatrrnOrt IşYatınm Ort M Yılmaz Yat Ort Vakrf Yatrm TaçYatOrt YKBYatnn' Ort Ortalama 1275 1225 4000 4 750 2250 770 3000 3 700 1450 1600 3800 1150 800 3000 3300 380 D66 099 596 064 072 062 183 058 0 73 063 061 240 143 158 123 4 23 1 11 144 156 5 01 099 181 171 103 391 100 286 315 2443 2 45 000 5 76 11833 116 259 179 4018 2896 063 7640 045 103 219 197 026 210 871 000 103 282 1042 047 1.56 129 253 352 5423 11313 346 3413 1046 2493 0 74 345 209 2018 Oardanö Fngo-Pak Kent Gıöa Kerevüâş Kqsta!Kcıa KoetrdSca Mare! UatoGıda Ür Mge PteEt RnarSut Pmar Un T at Koraefve UnalTanm VanB Tukaş Konserve Ofalama 20 750 17000 34500 1450 8400 26 000 30 500 16750 7300 15000 4 550 8300 11000 14750 8700 8900 17500 21750 9400 22000 7300 2425 248 259 655 266 193 434 168 1047 244 203 132 £29 VALUE 419 136 569 343 286 363 352 162 268 319 878 1160 2317 24 77 12 84 995 3472 94 30 2171 2625 22 94 1227 VALUE! 1489 1098 1661 12 94 23 32 15 34 23 42 22 64 19 52 664 1072 495 29 96 17 70 22 97 12681 2008 3393 12 04 19 31 496 VALUE' 93 41 37 59 5073 13 31 16 90 711 1766 1976 15 97 7220 15316 13925 35359 29395 258 47 7105 6853 108 98 77 60 9128 145 73 VALUE 37174 11810 543 83 21748 5428 95 88 15271 60 90 4534 144 63 Kâğıt ve Kağrt Urürteri Çunra k «a9r Kapönın Kartonsan Kav Ckmhsa Tre Kutsan Vitang Kâgıt Ortalama 33 500 8700 20 750 4350 9400 7 700 22 500 1'C1 40 70 134 49 31 378 10 49 347 2939 253 1965 322 3509 341 65423 342 1714 2198 43082 3274 649 59 71 17090 43 69 59 06 7551 2984 682 57 1480 8558 Dtfer Adel KaJemcıMt Denmod Esem Spof Emrıış Anbajaı Sevgı Hastaneler Oumupuyu Yataş Ortalama 10500 8100 10 750 43 000 1016 12750 1550 290 855 417 7271 340 1288 19 750 2 94 1618 081 851 3 69 1010 258 1259 1855 5027 266 69 575 24906 60193 7 97 43 05 9392 5 67 8179 1106 11900 I IMKB Oraaras 10 70 87 22 100 08 355 43 O Yıl soraı bılançosu açManmayanlar Bu sayfada yer alan tablolar. ESYATİRIM tarafından hazırlanmıştır. Perakendeciler, satın aldıkları malları hallerden belgeleyecek Hal Yasası yürürlükteEkonomi Senisi - Turkıye Buyuk MılletMeclısrndengöniimedıkbırhız- da geçinlen Haller Yasası yururlüğe gır- dı Vasaya gore perakende satış yapan- laraldıkJan mallann toptancı halden alın- dığını belgelemek zorunda kalacaklar "Yaş Sebze ve Me>ve Ticaretinin Dözenlenmesi ve Toptancı Halleri Hak- kında Kanun Hükmünde Kararname- nin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi- ne Dair Kanun" Resmi Gazetenm dun- ku sayısmda yayımlanarak yıirurluğe gır- dı Yasa, perakende olarak yaş meyve ve sebze satışı yapanlann, aldıklan malla- nn beledıye sınırlan veya mucavır alan- lar ıçerısınde, toptancı halden alındığını belgeleyecekler ve belgeleyemedıklen durumda haklannda yasal tşlem yapıla- cak Toptancı hallerde satışlar, uretıcıler. üretıcı birliklen. komısyoncular ıle ken- dı nam ve hesaplarına olmak uzere vaş sebze ve mevve toptan tıcaretı ıle uğra- şan gerçek ve tuzel kışıler tarafından ya- pılacak Soz konusu kışıler, yaptıklan satışlarda fatura duzenlemez veya eksık duzenleme vaparlarsa. mal bedelınm yuz- de 25'ı oranında beledı>eye pay vermek zorunda kalacaklar Eylemın tekran ha- lınde, ışyerı tahsıs edılmış gerçek ve tu- zel kışılenn ışyerlen Beledıye Encume- nı tarafından kapatılacak Toptancı hallerde faalıyet gosteren ko- mısyonculann. satış bedelı uzennden ala- caklan komısyon oranı taraflarca ser- bestçe tespıt edılecek Gereklı gorulme- sı halınde komısyon oranınm tavanı Ba- kaniıkça belırlenecek Kanunun ongördügu belge sıstemın- detı kaçınan naklıyecıler ve ambar sa- hıplennm. tasarruflan altındakı her tur- lu nakı) vasıtalan. trafık ruhsatnamelen ellerınden alınıp. toptancı hal mudurluk- lerınce 7, Hakem Kurulu karanyla 15 gun sureyle parka çekılerek faalıyetten men edılecekler Eylemın tekran halın- de, bu sureler ıkı katı bıçımınde uvgula- nacak Toptancı hallerde satılan malla- nn, toptan satış bedelının yuzde 2'smı gecmemek şartı>la, beledıye meclısle- nnce dûzenlenecek tanfeye gore beledı- ye pa>! tahsıl edılecek Ayrıca, toptancı hallennde, Kanun Hükrnundekı Kararname ıle kendısıne venlmış bulunan gorev ve yetkılen kul- lanmak, ortaya çıkan anlaşmazlıklan ço- zumlemek ve kendısıne ıntıkal eden ko- nularda goruş bıldırmek uzere bır de "Hakem Kurulu11 oluşturulacak Mevduatlar enflasyona bağlandı • Bankalar, mevduat faız oranlanndakı düşürme karannı, Devlet îstatıstık Enstıtüsü tarafından açıklanan enflasyonun düşmesi ve ekonomıdekı olumlu gelişmelere bağladı. Ekonomi Ser\isi - Enf- las>>on oranında yıl başın- dan bu yana yaşanan kuçuk çaplı duşuşler bankaiarın geçen ay yaptıklan ayarla- manın ardından yenı ayarla- malar yapmalanna neden oldu Hafra ıçınde bırçok Bankalardan faiz mdirımi Banka adı Zıraat Bankaa iş Bankası Emlakbank Akbank Yapı Kredı Vakrfbank Halkbank Pamukbank Garantı Bankası Turkbank Etıbank Esbank Şekerbank Osmanlı Bankası EGS Bank Dışbank Tanşbank 1 ayiık 70 70 73 70 70 70 70 72 70 70 1» 70 70 70 72 68 72 3ay 75 76 78 75 75 75 75 78 81 75 78 75 75 75 78 72 78 6ay 85 86 1693 85 85 85 85 86 90 85 88 82 85 85 85 80 85 Yıllık T+10/90 91 67 90 90 90 T+10/90 91 95 90 93 90 90 90 92 88 banka 1, 3, 6, 12 aylık faız oranlannı 2-3 puan duşurdu Enflasyonda yaşanan ku- çuk çaplı duşuşler bankala- nn mevduatlarda yenı ayar- lamalar yapmasma neden oldu Yenı ayarlamalar yapıl- madan once genellıkle yuz- de 93-95 duzeyınde olan 1 yıllık vadelı mevduat oranı yuzde 90 duzeyıne ındın- lırken yuzde 88-90 aralığın- da olan 6 ay vadelı mevdu- atlar yuzde 85 duzeyıne ge- nledı Kamu bankaları yıllık bazda Toptan Eşya Fıyat En- deksı'ne baglı olarak ver- dıklerı faız oranında ıse bır değtşıkhk \apmadılar En yüksek faiz Ayarlama yapan banka- lar ıçınde yıllık bazda en yüksek faızı yüzde 95 ıle Garantı Bankası venrken. dığer bankalann faız oran- lan yuzde 90 duzeyınde ol- du 6 aylık bazda en yüksek faızı yıne yuzde 90 ıle Ga- rantı Bankası venrken, bu bankayı yuzde 86 ıle İş Ban- kası ve Pamukbank ızledı A> lık bazda en yuksek fa- ızı yuzde 73 ıle ozelleştın- len Etıbank ve Emlak Ban- kası venrken en duşuk faızı yuzde 68 ıle Dışbank ven- yor Faız ayarlamalannda ba- şı çeken Zıraat Bankası mev- duat faız oranlanndakı du- şurme karannı Devlet Îsta- tıstık Enstıtusu tarafından açıklanan enflasyon raka- mının duşük çılcması v e eko- nomıdekı olumlu gelışmele- nn surmesıne bagladı Yaz aylannda meyve, seb- ze fıyatlannın ucuzlaması ve hal yasasının Meclıs'ten çıkanlmasınm ardından du- şuşun sureceğmı beklejen bankalar önumüzdekı do- nemlerde yenı ayarlamalar yapabıleceklennı belırtıyor- lar Sektör Endeksleri 05/06/96 Bankalar Aracı Kurumlar Leasıng&Factonng Holdıng Yatjnm Gayrımenkul Yat Ort Sıgorta Gıda Içkı Tutun Sanayıı Mobılya ve Döşeme Sanayıı Dokuma SanayS Bıracılık Kağrt ve Kâğıt Uaınlen Basm Yaym Sanayıı Gubre ve Tanm llaçlan Sanayıı llaç Sanayıı Boya Sanayıı Petrol ve Petrol Urunlen Sanayıı Lastık Urunlen Sanayıı Plastık Urunler Sanayıı Seramık ve Porseten Sanayıı Cam va Cam Uruntefi Sanayıı Çımento Sanayıı Demır Çelık Metal Ana Sanayıı D Ç Dışında Metal Ana San Dayanıklı Tuketım Mateemeten Elektnk Mak ve Aygıtlan San Otomotıv ve Yan Sanayıı Metal E Makına ve Gereç San Enenı Yapı Mabemelen Perakende ve Toptan Tıcaret Buyuk Mağazalar Dığer Turızm Hava Taşımacılıgı ve Yan Hızm 144.36 13409 143 99 127 18 136 93 11534 136 20 142 98 112 80 119 99 156 44 141 31 106 99 271 25 135 54 134 19 142 65 112 52 136 16 123 56 131 14 112 49 124 01 118 39 136 48 103 34 11580 102 14 11585 92 23 177 06 140 88 123 10 114 93 191 38 12/6/98 144 59 129 55 15162 130 35 124 73 11964 142 79 139 29 110 49 122 63 153 72 138 15 100 12 262 22 131 91 132 73 148 09 11298 13807 118 27 129 62 126 71 122 70 122 02 145 41 104 81 116 23 103 83 11891 88 75 221 08 142 88 125 34 120 88 200 62 Setrtörter 12.1997 gOnü 100'eendekstenmiftir U ıfl LI.L nananKFark% -0 16 3 51 -5 10 244 9 78 366 -4 61 2 65 209 -2 16 1 77 229 586 3 4 4 2 75 1 10 3 67 -0 41 1 38 4 47 1 18 11 22 1 06 -2 97 -6 14 1 40 106 1 63 -2 57 3 92 19 91 1 40 -1 79 -4 93 4 61 Yrikk Fark% • 4456 34 09 43 89 27 18 36 93 1526 36 20 42 98 1280 1999 56 44 41 31 6 9 9 171 25 36 54 34 10 42 65 12 52 36 16 23 56 31 14 12 49 24 01 18 39 36 48 334 15 00 214 15 85 7 77 77 86 40 88 23 10 14 93 91 30 MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şriını 1 Yunan Drahmısı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Yenı israıl Şekelı 1 Fransız Frangı 1 Fın Markkası 1 Urdun Dınan 1 Hollanoa Flonrıı HngılcSterlrnı 1 Sunye Lrrası 11rianda Lırası 11spanyol Pezetası 1 Rumen Leyı 11sveç Kronu 11svTçre Frangı 11ran Rıyalı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Bulgar Levası 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Avaıpa Para Bınmı 1 Luksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Eskudosu 1 S Arabıstan Rıyalı AL/S 261040 144,310 154170 20536 6,985 37,891 43001 46 992 127,880 425,820 363,580 1,694 32,364 174,200 14,559 1,804 177,830 842 740 283 810 6 985 34 005 1 404 69,798 DÛVİZ SATIŞ 262,300 145 010 155180 20616 7,029 38,078 43 248 47 708 128,660 428 050 365 410 1,709 32,701 175,320 14 719 1,816 178 630 853 840 286 330 7 029 34 234 1416 69 924 15 HAZİRAN 1998 AUS 260 730 144 140 152,980 20 485 830 6,968 37,751 66,919 42,893 46,818 310,340 127 560 425 310 2 780 359 940 1688 21 32,244 173 760 46 14,486 1793 60 176 730 821,840 6898 33 879 1386 68 926 EFEKTİF SATIS 262 960 145 300 156 730 20 668 863 7 047 38 223 70 351 43 356 47 889 349950 128 980 429 120 4170 369 060 1715 31 32.825 175,760 70 14 812 1827 90 179 760 875,360 7117 34 364 1434 70 798 GOZUCUYLA TÜBKEL MİNİBAŞ Kriz Dalgasına Karşı IMF Uyardı!Bıg Brother la ıçlı dışlı olmaya başladığımızda 1970'le- nnortası, 1980 lerin başıydı O yıllarda Brezılya G Ko- re gıbı ulkelerı ornek gosterır onlar gıbı olduğumuzda bıze de neskafe, sıgara alabılmek ıçın harçlık verebıle- ceğını soyler gıderdı Bızı onlarla, onları bızle karşılaştırma uzenne kuru/u bu kapıştırma oykusunun en yakın tanıklan ıse O yılla- nn Özal'la bırlıkte ulke ulke gezen burokrat, ışadamı, gazetecılenydı Başbakanla aynı uçaktagıdıp, aynı ma- sada vıskı ıçmış "adam" olmanın kımlığıyle kemer sı- kan ulusların yaratt/ğı mucızelen yazıp dururlardı Bıg Brother'ın, rısk oranı yüksek azgelışmış ulkelerın hepsıne aynı tavn sefgıledığını yanı, dış kredı talebı ıçın- dekı benzer yapıda ulkelen bırbırıyle kapıştırdıgı anla- şıldığında 198O'lı yıllann ortasına gelınmıştı bıle Gıderek, kulağımızı çekmesıne, tek ayak ustunde durdurmasına alıştık Bız ona, o bıze alışınca taktıkler de değıştı Şımdıyse geçen haftalardaoldugu gıbı Bıg Brother'ın bınncı başkan yardımcısı ruzgâr gıbı gelıp, "Afertn ço- cuklardersınıze çalışmaya devam edın" deyıp arkamı- zı sıvazlayıp gıdıyor Gıderken de ardı sıra gelecek mu- fettışlere ıdare edıverın dercesıne goz kırpmayı unutmu- yor Bız de gelır dağılımındakı dengesızlıklenn daha da bo- zulması, yoksulluğun bılenmesı, ınsanın ınsanca ya- şam haklarının tepelenmesı pahasına da olsa "Hagay- ret1 ", deyıp dersımıze çalışıyoruz Ne var kı, gerek Stanley Fıscher ın gerekse Oavid Larson'un Turkıye ekonomısındekı gelışmelen olumlu bulduklan dolayısıyla, son yıllardakı olumsuz yaklaşım- lannı değıştırebıleceklerı yonundekı sozlerı Turkıye'nın kredı notunun yukseltılecegı anlamına gelmemektedır Çunku her ne kadar başta enflasyonun ateşlı yuk- selışı şımdılık hafıflemış gıbı gozukse, uretımle ılgılı ve- n\er umut vaat etse de Asya krızının yenı bırdalgası gun- demde1 Japon bankalarının 1997'de olağanustu boyutlara ulaşan zararları, ornegın Gerı donmeyen kredıler ne- denıyie Bank ofTokyo Mrtsubıshı, Sumıtoma, Daıvva gı- bı bankalann zararlarının şımdıden 3-6 mılyar dolan bulması yenın dolar karşısında 144 dolara kadar ge- nlemesı Çın'dekı devaluasyon beklentısı dalganın ılk serpıntılen olarak değerlendırılebılır Sadece şu bırkaç "ayrıntı' bıle, -1994'te olduğu gı- bı- azgelışmışlenn dunyasına verılecek kredılenn sınır- lanacagını gostermektedır O zaman sırtımızı sıvazlayıp nıye umut dağıtıyorlar dersenız Ekonomıden Sorumlu Devlet Bakanı Guneş Taner'ın bankacılık sektorune yaptığı uyarıyla başlayan değer- lendınşlenne bakılırsa kapalı kapılar arkasmda umut vaat eden yok Aksıne Asya dan gelecek yenı dalga doğ- rultusunda para ve sermaye pıyasalanndakı gelışme- lerın ızlenmesı uyarısı var "Yabancı banka/aracı kurum veya şahıs adı ve hesa- bına gerçekleştınlen ışlemler"m mayıs ayındakı seynne baktığımızda da 501 mılyon dolarlık alışa karşılık 862 mılyon dolarlık satışın gerçekleştığı gooılmektedır kı Yabancılann IMF'nın ve ratıng kuruluşlarının demeçle- rıne bızım gıbı lyımser yaklaşmadıklarını ortaya koy- maktadtr Tun^ıye menşelı yatınmcı ıse ozellıkle de kuçuk ve or- ta buyuklukte yatırımı olanlar kapalı kapılar arkasmda olan bıtenden aynı derecede haberdar olmadığından knz dalgalan katçtsında kendılerını aynı çabuklukta koruya- mamaktadf Gelın gorün kı "Çok Bılenler" geçmışte olduğu gıbı bugun de mucıze oykulerı anlatmaya devam etmekte 1 18 yıllık geçmışte banka banker ve dovızzede ornek- len hıç yaşanmamış gıbı krıze karşı onlem uyarıları ya- panlan karamsarlık ve kotumserlıkle suçlamaktadırlar Tabıı kı bunda Sayın Taner ın, gelecek bır krız dalga- sına karşı ne gıbı onlemler aldıklannı açıklamamasının, 12 bankayla ılgılı uyansını netleştırmemesının payı bu- yuktur Bu tavrını surdurdukçe de gelecegın "zedele- nnın oluşması ıçın zemm hazırlamaktadır Yoksa, mevduat hacmı yüksek dıye bılınen bankaia- rın malı zorluk ıçınde olduğu soylentılennı duymamış, toplumun sempatık bulduğu sanatçılann sunduğu rek- lam kuşaklannın bıle bu soylentılenn artmasını engel- leyemedığını gormuyor mu dersınız 9 Kım bılır, belkı o da yaz guneşıne karşı pembe camlı gozluk tercıh eden- lerdendır' Sağlıcakla kalın turkel.minibas "' hotmail. com DÜNYA EKONOMİSİIVE BAKIŞ/ ERGİNYILDIZOĞLU LONDRA Cuma gunu International Herald Tri- bune'un bır başlığı "Knzın boyutlan en kö- tumserlenn bıle beklentılennı aştı" dıyor- du Ş\mdı,"ModemkapıtalızmınmaIıyapı- sının toptan bır çökuşunu onleyebılecek mıyız9 Dunyada malı bırlıderiık kalmamış- ken, yönetımdekılerarasında, nedenlere ve sonuçlara ılışkın denn bır entelektuel hata soz konusuyken, ınsan ısterıstemez bu so- ruya olumlu cevap vermekte zorianıyor" [J. M. Keynes (1932) "Dünya Ekonomısınde Durum") dersek sanırım çok uçmuş olma- yız Bakınız G. Soros Reuters ne dıyor "Da- ha şımdıden Japonya 1930'lan habrlatan so- runlarta boğuşuyor Ne de olsa dunyanın ıkıncı buyuk ekonomısı Dunya ekonomı- sınde genel bır yavaşlama olasılığı var" (11/06) Her taşın altından Japonya...~ Dolar, geçen haftaya 140 yen "duvannı" delerek başladı Haftaortasında, tamdapı- yasaların Çın devaluasyonu fobyası tekrar canlanrnışken, Çın Merkez Bankası guver- noru Dai Xianglon'un "Asya dovız knzı her gun bıraz daha buyuyor Asya'dakı ekono- mıkyenıdenyapılanma, Japonya'dakı dur- gunluk, ozellıkle zayıfyen, Çın ekonomısı- nı çok olumsuz etkılıyor" (South China Morning Post) şıkâyetınden, ABD Hazıne Sekreterı Robert Rubin'ın "Yenın guçlen- mesı ıçın temel ekonomıkgostergelenn lyı- leşmesı gerekır" (Financial Tımes) dıyerek topu Japonya'ya atmasından sonra dolar 144 yene kadar çıktı Çarşamba gunu bor- sa endekslen, Hong-Kong yuzde 4 9, Tay- land yuzde 5 2, Singapur da yuzde 4 42 duştu Perşembe gunu, Tokyo Borsası yuz- de 2 2, Wall Street yuzde 1 78, Londra 2 25 Paris yuzde 1 59, Milanoyuzde2 26 değerkaybettı Bu sarsıntılann haberten ge- lışmelerı yenın duşmesıne, yenın duşme- sını ıse Asya krızının olumsuz etkılerıne bağlıyorlardı. Asya krızının anıden kotuleş- mesını ıse Japon ekonomısının kotuleş- mesı açıklıyordu G7 toplantısındakılerden, Çın Merkez Bankası guvernorune kadar herkes, "Ekonomını duzelt" "Yen'ı des- tekle" gıbı ıfadelerle donup adeta Japon- ya'ya çıkıştı Pekı, 'yen'ı yukseltmek ıçın ne yapmak gerekıyor? Nısan 1995'te dolar 79 75 ye- ne duştuğunde, ancak gelışmış ulkelerın merkez bankalan tnrlıkte mudahale ettık- ten sonra pıyasalann yonu değışmıştı Şım- Japonya Sorunu dı henuz bu yonde bır hareket yok Öyley- se Japonya, yenı nasıl guçlendırecek'? Para çok.. huzur yoki ilk bakışta, Japonya Başbakanı Hoşi- moto'nun "Yenın zayıflığıyla ekonomının durumuarasındabırılışhyok" (ABC-Avust- ratya 12/06) sozlenne hak vermemek elde değıl Japon Merkez Bankası'nın rezervle- n 225 mılyar dolar Carı dengesı 100 mıl- yar dolar fazla venyor, fazlanın gelecek se- ne 150 mılyar dolara çıkması beklenıyor Sı- gorta, emeklılık fonlarında bınkmış olan 3 tnlyon dolarlık fon- larla, dunyanın en buyuk bınkmtş ser- maye havuzu da Japonya'da Bu, ABD'nın tum ulu- sal borcunun beş- te uçune eşıt Ye- nın değer kaybet- mesııçın adeta hıç bır neden yok Ama kapıtalıst bır ekonomıden soz edıyorsak bınkmış fonlann boyutun- dan değıl, bu zen- gınlığın, kendını buyutme kapası- tesınden soz edı- yoruzdemektır Bu zengınlığın, har- candığı takdırde, ış yaratma, ınsan gereksınımlennı karşılama kapasıtesı bızı ıl- gılendırmez Şımdı madalyonun obur yuzune bakalım Japon banka sıstemının batık alacaklan 614 mılyardolar Japonya'nın ıhracatının yak- laşık yuzde 50'sını yaptığı Asya ulkelerıne toplam 265 mılyar dolar kredı vermış oldu- ğunu goz onune alırsak, kredılerın buyuk bır kısmının Kore, Endonezya, Malezya gı- bı ulkelerde batmış olduğunu soyleyebılı- nz Öyleyse... Japonya'yı bu noktaya getıren yol, so- runa da ışık tutacak Kısa kesmeye çalışır- sak 1980'lenn ıkıncı yansında Japon eko- nomısı tam ıstım çalışıyor Ancak doların bır gerıleme eğılımıne gırmış olmasına da bağ- lı olarak, dış pıyasalar gıderek sıkışıyor 1987 krızının ardından dış pıyasalarda rısk de artıyor Bu koşullarda bırçare olarak, Ja- pon sermayesı, hem uretım bınmlennı As- ya pıyasalanna kaydırıyor hem de bolgeye ıhracatı arttınmak ıçın kredı musluklannı açı- yor Boylece Japon sermayesı uretım ka- pasıtesını genışletmeye devam edıyor Ikın- cısı sermaye gaynmenkule yonelıyor Her ıkısının bırleşmesı pıyasalarda bırspekula- tıf kopuk oluşturuyor Karşımızda hızla ıltı- haplanmaya baş- layan bır "fazla- uretım" knzı var- dır Ancak neo-lıbe- ral dogma boyle aşın uretım knzı fi- lanbılmez Arzta- lebını bulur, para parayı kovalar, pa- radan, para yapı- lır Ya, pasta bu- yumezken herkes aynı pastadan pa- ra yapmaya çalı- şıyorsa7 Yatırım araçlannın fıyatla- rı hızla tırmanır, sonra da çoker Japonya'da spekulatıf kopuk patladı 1991'de patladı Hısse senedı, bına fiyatlan duşmeye baş- layınca, bankalann karşılıksız alacaklan bu- yudu, krız malı bır boyut kazandı Ama do- nem, yukselen pıyasalar donemıdır Kure- selleşmeden başımız donmuştur Japon sermayesı ve Batı sermayesı Asya ulkele- rıne akmaya devam ettı, bu sefer burada kapasıte fazlası, bına spekulasyonu vb ıle bır kopuk oluşmaya başladı O sırada med- ya, Japon mucızesı bıttı, Asya mucızesı verelım" (Şımdı de, "Asya mucızesı bıttı ABD mucızesı verelım ") dıyordu Dolar duşmeye devam ettığı ıçın de bolgeye "hu- cum" devam ettı. Sankı denız hıç bıtmeye- cektı. 1994'te Çın dunya ekonomısınde kendı- ne yer açmak ıçın 'yuan'ı (nmnınbı) yuzde 33 devalue ettı Asya ulkelerının ıhracatı sı- kışmaya başladığında denızın bıttığı anla- şılmalıydı Olmadı 1995'ın ıkıncı yansın- da dolar guçlenmeye başladı, dolara bağ- lı dovızlerın rekabet gucu daha da aşındı Nıhayet geçen sene ABD nın de baskısıy- la Japonya Bıggu Ban a (Thatcher ın ku- reselleşmeyı hızlandıran borsareformuBig Bang'e atıfla) başladı Ne kı, Bang dıye de- ğıl, adeta bır ıç çekışle ısteksızce başladı ama, bu bıle yettı Japon bankalarına dış kredılere yonelık getınlen yuzde 8'lık zorun- lu karşılıklar kredı musluğunu buyuk olçu- de kapatınca Asya kopuğu de patladı Sonrasını bılıyoruz Bugun bır kapasıte fazlası sorunu oldu- ğuna pek ıtıraz eden kalmadı, ama serma- yenın bırıkmeye çabalarken krızlereyol aç- tığını kabul etmek zor Kabul ettınız mı "ya- ratıcı yok etme" denen surecı de kabul et- menız gelıyor, sıstemın ıçsel olarak sorun- lu olduğunu da Bu yuzden en lyısı sız su- çu dunku ış ortaklarınıza "hırsız sıyasetçı- lere" "devaıie şırketlenne" aptal kapıtalıst- lere yukleyınız Japonya dan nasıl yapaca- ğına bakmadan 'yen 'ı guçlendırmesını ıs- teyıni2 Ama ya bu arada kaynak yaratmak ıçın elmdekı ABD kâğıtlarını satarsa, dığer bır deyışie verdığı ve sızın de ekonomınızı finanse ettığınız borcu gen ısterse Japon yonetımıne donersek Anglosak- son O2deyışmdekı gıbı "kaya ıle sertzemm arasında" felç olmuştur Oyle ya, dovızı desteklemek ıçın faızlen yukseltse ama ekonomi resesyonda, pıyasalarda deflas- yon var borsası sureklı değer kaybedıyor Yok once ekonomıyı canlandıralım dıye- rek, fonlarını çozecek, ya da para basacak olsa (Bugune kadar 220 mılyar dolarlık en- jeksryon yapılmadı mı') yen arzı artacak, de- ğen yne duşecek Fıkranın dedığı gıbı "ıkı mesele" var Ya ulusla'arası eşgudumlu bır mudahale ya da Ke/nesgıl bır "New Deal" Bırıncısı so- runu sadece erteleyecek Ikıncısıyse bır paradgma değışıklıgı gerektırıyor Ustelık tatsızoır yan etkısı de olabılır Yenı alım gu- cuyle Japonya bolgede lokomotrf olur Bu lokonotıfın arkasmda bır "co-posperıty" bolgesı oluşabılır Tekrar Japon hegemon- yasınıjan bahsetmeye başiarız Bır uçun- cu yo daha var tabıı "uzun surelı bıryara- tıcı yılrn' Ama acaba "bu sureç malı sıs- tem vı- uluslararası kredı sıstemı çokmeden tamahlanabılır mı "> (Keynes a g e) (ergıtı,, ergin.demon.co.uk)