Katalog

5 MART 1998 PERŞEMBE • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAM 17 Bütün bölgeler az bulutlu ve açık geçe- cek. Yurdun iç ve Oslo doğu kesimlerinde Helsinki b h t l i d AVRUPA K -3 Helsinki sabah saatlerinde s t o c k h o l m yer yer sıs gorule Zonguldak yer yer sis görüle- 7 — 7 - y . cek. Hava sıcaklığı !-o n d r a 1—11 tüm yurtta artacak. Amsterdam Y 8 Rüzgâr guney ve "r u *s e l Y 9 batı yönlerden hafif P a r i s V 1 2 ara sıra orta kuvvet- Bonn Y_ 9 te esecek Münih Y 10 Berlin Budapeşte •Madrıd Viyana Belgrad Sofya Roma Atına Zünh Y Y B Y Y Y Y B V 7 16 22 16 19 17 19 22 9 Tanran ASYA Moskova K Aşkabat Akmola Taşkent Bakû Bişkek Tiflis Kahıre K K B B B B B 5 4 0 6 2 6 23 Şam B 21 0Açık jrçalı bulutlu Sısk ^ Çok bütutlj Yagmurlu i Kariı : Sulu kar Gok gurultulı G U N C E L CÜNEYT ARC4YÜREK I Baştarafı 1. Sayfada Ya, burada? Dışişleri'nin basına dağıttığı yazılı bılgide de açıkça gö- rülüyor. Türkiye ile ispanya arasında "hiçbir sorun yok". AB üyeliğimize Fransa koşutunda destek veren Is- panya'yı "aydınlatmak, bize reva görülen haksızlığı anlatmak" başlıca konular. Evet. ama İspanya ile Türkiye ara- sında "rejim açısından" bir kıyasla- ma yapmak, kuşkusuz olanaklı. İspanya, General Franco faşizmı- ni kırk yıl yaşadı. Franco'nun ölü- münden sonra pek çok ülkeyi kıs- kandıracak nitelikte bir demokratik rejim yaşıyor. Türkiye ise hâlâ. "gerçek demok- rasiye geçiş sancıları" ile sarsılıyor. Cumhurbaşkanı Demirel, "Bu- gün nedir sıkıntı?" diye soruyor ve sıkıntının ilk koşulunu saptıyor: "Bu- gün ortanın sağmdaki partiler par- çalı. Solundaki partiler parçalı" di- yor. Sonra, "tıkanan siyasete, tıkanan rejime" bir neşter vuruyor: "Seçim yapıyorsunuz. Seçim par- lamento çıkarıyor, ama seçim hükü- met çıkarmıyor. Parlamento hükü- met çıkaramıyor. Bugünkü sıkıntı da odur ve bu noktaya kadargeldiğimiz yerdeki sıkıntılar da odur. Ve halk hükümeti seçmiyor, hükümeti Mec- lis 'teki kombinezonlar meydana ge- tiriyor. Işte, Türkiye'deki rejimin tıkanık- lığı buradadır." Son on beş gündür siyasetçileri- miz seçimle yatıyor, seçimle kalkı- yorlar. Seçim pazarlıkları başladı gibi gö- rünüyor. Ortada henüz fol yok, yu- murta yok. Ne ki, hemen her konuş- mayı seçim adlı ketçapla tatlandırı- yor siyasetçiler. Cumhurbaşkanı, "Seçimyapmak iyi, başka çaremizyokbiryerde"d\- yor ve ekliyor: "Hangi zamanda yapılacağı yine ayn bir şey. TBMM 'nin karanna bağ- lı ve aslında TBMM'nin karanna bağlı olması da istikrarsızlığın un- • surlarmdan birisidir." Ama, bir oluşma yaşanıyor parla- mentoda. Dünyayı fethedecekmiş sankı; Şaibe Hanım partilere yana- şıyor. CHP'den yüz buluyor. Fazilet- li eski Refah'tan kabul görüyor se- çim önerisi. Özer'cikle Şaibe'cik heyecanlı; bu heyecan siyasetın geçerli kuralı el çabukluğuyla başbakanlığı kapıver- mekten kaynaklanıyor. Tabii; Cumhurbaşkanı'nın TB- MM'ye bağlı seçim kararının istik- rarsızlığı körüklediğine ilişkin sözle- ri, daha çok seçimi yenileme yetki- sinin Ingiltere'de olduğu gibi doğru- dan Başbakan'a ait olmaması veya Fransa'daki gibi bizde de Cumhur- başkanı'na bu yetkinin verilmeme- siyle bağlantılı. Seçim olasılığı tartışmalarının özü nedir? Kavga seçim tarihi üzerinde. Onca gazete okuyor, TV izliyorsu- nuz. O dayarım ağızlaya: Baykal dı- şındaki partilerden seçim yapması- na yapalım ama, "önce şu seçimya- sasını değiştirelim" içeriğinde güç- lü, inandırıcı bir ses işitiyor musu- nuz? Bir araya gelip; süratle baraj ne olacak. ittifakayer verilecek mi. böl- geler kaisın mı, gitsin mi ve seçim çift dereceli mi olsun gibi rejimin ge- reksindiği öğelerle "bir mutabakat arayışına" rastladınız mı? Hayır! Işte bu noktada Demirel'in şu söy- lemi genel seçim tartışmalarına bir bıçak gibi giriyor: 'Ve mutlaka seçim kanununda re- jime istikrar getirmek için birtakım yenilikler getirmek lazım" diyor. "Pahamento ile siyasi partilehn 'Türkiye'deki bu siyasi istikrar mese- lesini nasıl çözeriz'e eğilmeleri la- zım. " Yoksa? Yarınları gösteriyor Demi- rel: "Halk ve seçim parlamento çıka- nr, fakat parlamento hükümet çıka- ramazsa Türkiye daha çok sıkıntılar içine girer" diyor. Zira; -Demirel'egöre- bugün oldu- ğu gibi yarın da "ortaya çıkacak bir gerçek var ki, milletin temsili mecli- siyle halk kopuk ve bu kopukluk ol- duğu yerde Meclis'e güven azala- cak." Şimdi bir umut ışığı yanıp sönüyor: TBMM Başkanı Hikmet Çetin tartışmalar arasında seçim yasasının hemen hiç konuşulmadığını görü- yor. Madrid'e hareketimizden önce- _ki kısa söyleşimizde, bütün partile- re "Seçime evet ama, seçim yasâ- sını ele almak gerekiyor" diye ses- leneceğini ve bir çağrı yapacağını söylüyor. Seçim yasası değiştirilmedikçe, bugünkü parlamento, ufak tefek de- ğişiklikle gerı gelir. DemireFden BASK modeline ret BÜLENT SARIOĞLU MADRİD - Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel. Avrupa Birliğinin (AB) Londra'da yapacağı konferans öncesin- de gıttigi İspanya gezisinde. "Ada> 11 ül- keyle Türkhe arasındaki aynmın katdı- nlmasınT istedı. Demirel. İspanya Kra- lı Juan Carios ile yaptığı ve oldukça sa- mimi geçen görüşmelerde. "Avrupa'nın yeni mimarisinde yeni duvarlara \er o\- nıayacağına inanmak istiyoruz. Kiiltii- re) ve dini farkulıklara dayanan yeni bö- lünmeler yapılması tarihi bir sorumlu- luktur" dedı. Cumhurbaşkanı. partı li- derleriyle görüşmelerinde gündeme ge- len "İspanya'nın özerklik vererek terö- rii durduğu Bask modeUnin Güneydo- ğu'ya u\arianması~ önerisinı redderti. Zıyarette önemlı iki konuyu AB'ye tam üyelik \e iki ülkenin ortak sorunu olan etnik terör oluşturdu. Demirel. Kra- liyet Sarayfnda onuruna \erilen yemek- te "Akdenizlilik" temasına dayanan ve sıcak mesajlar içeren bir konuşma yap- tı. Mevlana'nın "NeolursanolyinegeT sözü ile ünlü Ispanyol şairi Federico Garcia Lorca'nın "Bütün insanların kardeşiyim ben" sözlerını anımsatan Demirel. Ispanyol e\ sahibıne "İnsanol- nıanın onurunu, gururunu. mutJuluğu- nu yücelten bu manevi ortaklığımızdan güç alarak yeni ufuklara birtikte yelken açacağımıza inancun tamdır" dı\e ses- lendı. Cumhurbaşkanı. kaldığı Pardo Sara- >ı'nda Bask Milliyetçı Partisı Başkanı Javier Anzallusu da kabul ettı. Anzal- lus, etnik aynmdan kaynaklanan Bask terörünün bölgeye özerklik \erilerek ön- lenmesini anlatırken -Birimyöntemimi- ri anlatarak Türidye'ye yardımcı olabi- liriz'* önerisinde bulundu. Cumhurbaş- kanı Demirel iseBask'ınzenginbirböl- ge olduğuna dikkat çekerek "Buna ge- rek >ok. Bask'la Güne>doğu arasında herhangi bir ilişki yok. Günevdoğu he- nüz tam kalkınnuş bir bölge değil. Ayn- ca Bask terörüne uyguladığınız metotta Türkiye'deki terörii önlemenin imkân- sLdığı da ortada. Siz. size özgü yöntem- lerle çözdünüz, biz de bize özgü yöntem- lerle marjinal hale getirdik" dı> erek öne- riyi reddetti. 2 turlu seçim sistemine tepki BAHARTANRISENTR ANKARA - Hükümetin. kapatılan RP'nin elinde bu- lunan belediye başkanlıklan- nı almak amacıyla yerel se- çimler için istediği iki turlu seçim sistemine parlamento dışında bulunan partiler kar- şı çıktı. ÖDP Genel Başkanı llfuk Uras, iki turlu seçim sisteminin yerel yönetimle- rin dukalığına yol açabilece- ği uyansında bulundu. lşçi Partisi lideri Dogu Perinçek. köklü reformlar ve demokra- tik devrimin tamamlanama- ması nedeniyle seçimlerın maskaralıga dönüştüğünü savundu. Uras, genel ve ye- rel seçimlerde. halkın irade- Liderlerle görüşen Çiller ilk turu tamamladı Erken seçim DYP'yi böldü ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - tk- tidarve muhalefet partilerinin genel baş- kanlanna uzlasma turlan yaptıgını belir- ten DYP Genel Başkanı TansuÇilter. er- ken genel seçime karşı çıkan Cumhur- başkanı Süleyman Demirel'i eleştirdi. Çiller, Demirel'in ispanya gezisi sıra- sında yaptığı "Şu anda seçim ortamı yok" degerlendirmesini "Bize de seçim- den başka çare olmadığını sö> lemişti. Dün dündür bugün bugündür" diye yo- rumladı. DYP'de, Çiller'in reform pake- ti ambalajında liderlere sunduğu erken genel seçim önerisi grubu böldü. Çiller, dün MHP Genel Başkanı Dev- let Bahçeli ile görüşerek erken genel se- lik başlattığı destek turlannı tamamladı. Parlamentoda birbasın toplantısı düzen- leyen Çiller, iktidar ortaklannın seçim korkusu ve telaşı içinde DYP'yi barajın altında gösterdiklerini öne sürdü. Hiç kimseye hükümet modeli önermedikle- rini savunan Çiller, u Biz turlarda her rürlü hükümet önerisine açığız dedik. Bunun dışında model götürmedik"' şek- linde konuştu. DYP grubunda tartışma DYP'de. Tansu Çiller'in reform pake- ti ambalajında liderlere sunduğu erken genel seçim önerisi grubu böldü. Seçi- me yanaşmayan milletveki1leri, bu kara- nn ciddiyet kazanması durumunda yeni kopmalar yaşanacağını. ANAP ve DTP'ye kaymalar olacağına dikkat çek- ti. Çiller'in, "sorunlu iller" gerekçesiy- le kurmaylannı da tırpanlayan ataga geç- mesi gerilimi tırmandırdı. ÖzerÇiDer'e yakınlığıyla bilinen Aydın Milletyekili Ali Rıza ĞöDÜl'ün, Genel Başkan Yar- dımcısı Nahit Menteşe'yi hedef alması, Çiller'in Teşkilat Başkanı MehmetGöl- han'ın seçim bölgesi Ankara'yı da ön- celikli kongre yapılacak yerlerin listesi- ne alması tepki çemberini genişletti. sine ipotek koyacak her tür- lü sistemin karşısında olduk- larını söyledi. Halkın irade- sınm önünü açan seçim sis- temlerinın getırılmesi gerek- tiğini kaydeden Uras. yerel yönetimlerin demokratikleş- mesinin seçim yöntemine bağlı olduğunu söyledi. lşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek. yerel yöne- timlerde iki turlu seçim sis- teminin uygulanmasını doğ- ru bulmadıklarını. ancak bu yöntemin solu yok edemeye- ceğini kaydetti. İki turlu sis- temin yeTel güçlerın öne çık- masına neden olabıleceğine dikkat çeken Perinçek şöyle konuştu: "Köklü bir toprak refor- mu ve demokratik devrimin tamamlannıası gerçekleşme- den uygulandığı zaman özel- likle güneydoguda birtakım mahalli beyleri. şeyhleri Mec- lis'e taşır. Sistemi destekJemi- yorum. Bu sistem >anlış. Yüzde 10 barajının tama- mıyla kaldırılması lazım. Köklü demokratik reform- ta'rfa' seçime gidilmetidir. Türkiye'de secimler maska- ralıga döndü. Bütün milletve- killerini parti liderleri seçi- yor. Listelere en > akın adam- larını ko>tıyor. Halk da bu maskaralıkta bir fıgüran ola- rak rol alıvor."' İstifa ediyorum! u Artık çamaşırlarımı Ariston turbo kurutmalı çamaşır makinesiyle kurutuyorum... Çünkü; Ariston turbo kurutma teknolojisi* çdmaşırlarımı yıpratmadan, kırıştırmadan ve ekonomik kurutuyor..." TURBO • u ^ - r « 01** .fob f - • JM- G U N D E M MLSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada Meydana gelen olaylarda yaşamını yitiren 30'u aşkın kişinin 3 Mart'takı cenaze töreni büyük bir gösteriye dönüştü. Arnavutlar, 3 Mart'ı her yıl ana- cakları ulusal yas günü ilan ettiler. Kosova'da yaşananların taraflarını şöyle sırala- yabiliriz: - Yugoslavya yönetimi/Kosova bölgesi. - Arnavutluk. - Makedonya-Yunanistan-Bulgaristan. - Rusya-ABD-AB. - Türkiye. Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Milose- viç'in izlediği politika. dün Ergun Balcı'nın da vur- guladığı gibi, bölgedeki gerginliğin tırmanmasında birinci rolü oynuyor. Slobodan adı Sırpçada "öz- gür" anlamına geliyor ama Miloseviç'in Kosova'ya bakışı. adıyla örtüşmüyor. Belgrad yönetimi, eskı Yugoslavya'da özerk böl- ge olan Kosova'ya o günkü haklarını bile vermek istemiyor. Gerginliğin kökeninde yatanlardan biri bu. 1997 Eylülü'nde Belgrad'da Dışişleri Bakanlı- ğı'ndan biryetkiliyle Balkanlar'ı konuşurken sıra Ar- navutlara geldiğinde şunu söylemişti: "Ahh onlar... Apaçiler... Neredeyse tarih öncesi devirde yaşıyortar. Okullara çocuklarını gönder- miyorlar. Ne istedikleri belli değil..." Bu bakış. Belgrad'ın Arnavutlara istedikleri hak- ları vermeyeceğini gösteriyor. Burada Arnavutla- rın da uzlaşmadan uzak, inatçı bir yapıları olduğu- nun altını çızelim. Olayın öteki tarafı Arnavutluk'ta ise gösteriler var. Tiran'ın ünlü Iskenderbey Alanı, Kosova çığ- lıklanndangeçilmiyor. Arnavutluk yönetimi, Make- donya'da ve Yugoslavya'da Arnavutların yaşadığı bölgelerin kendi haritası içinde olması gerektiği düşüncesinde. Gelişmelerle biraz ilgili Arnavutun önüne Balkan haritasını koyduğunuzda, ustaca çizgilerle ülkenin "gerçek sınırlannı" çiziyor. Kosova'nın karışması, Makedonya'nın Gostivar ve Tetova başta olmak üzere kuzey ve batısında- ki pek çok kentin gerilmesi anlamına geliyor. Ma- kedonya karışınca bu ülke topraklarının büyük bö- lümünün kendisine ait olduğunu iddia eden Yuna- nistan ve Bulgaristan, "ne oluyor" demeye başlar. Milliyetçi Makedonlar ise gerçek başkentlerinin Solun (Selanik) olduğunu iddıa edıyorlar. Çıkın içinden çıkabilirseniz... Bosna-Hersek politikasını Kosova'ya uyarlar- sak: Rusya Sırpları tutar, ABD Arnavutları... AB de biraz geç kalır... Türkler hangi tarafta? Türkiye Balkanlar'a seyirci kalabilir mi? Hayır. Bugünkü gelişmelere mantıklı bakabilen pek çok Sirp, Türklere düşman değil. "Türkiye ile hesabı- mızı yüzyılın başında bitirdik" diyor. Ama şunu da anımsatmadan geçmeyelım. 1989 Haziranı'nda Kosova Meydan Savaşı'nın 600. yılı için bölgede tören düzenlendi. Sırplar o günü, "ulusal bilinçle- rinin bilendiğigün" olarak anıyor. Aradan geçen 6 asra karşın kimi Sırp tanhçiler şunu savunuyor: "O gün Osmanlı 'ya yenilmedik. berabere kaldık. Sonraki gelışmeler aley- hımıze oldu." Geçen eylülde Üs- küp'ten Tiran'a gıderken Cemil adlı Arnavut ise bana dönüp gülümseye- rek şunu söylemişti: "Balkanlar'da birlikte yapmamız gereken çok şey var." Türkiye'nın Balkan ül- keleriyle kuracağı barış zeminine dayalı sağlıklı ilişkiler önemli bir zengin- lik. Atatürk 1930'larda Balkan Paktı'nın temeli- ni atarken bunu öngör- müştü. Konuyu. Kosova böl- gesinde Ikinci Dünya Sa- vaşı sırasında yaşanmış, Kosovalılardan dinledi- ğim, kulaktan kulağa ge- len şu diyalogla noktala- yalım: Sırp askerleri cepheye giderken yaşlı bir çiftçi somnuş: - Oğlum yine savaş mı başladı? "Evet" yanıtını alınca, ikinci soruyu yöneltmiş: - Türkler hangi tarafta? Asker, "Amca bu sefer savaşta Türkleryok" kar- şılığını vermiş. Çiftçi şa- şırmış: - O zaman bunun adı savaş olmaz ki... TURBO L164.760.000J TL. Sıcak hava akımt ile %2 ütü için nem payi bırakarak %98 kurutma saglar. 15 atiet ekstra yıkama prg-, 2 adrt kurutma progta F'ıyatlanmız, yolntz peşin altmlor ıçin olup KDV dohildir. Ayrıca 12 oyo varan vadetl sotışiarımız hakkında ücretsiz danışma hattımızdan btlgı alabılırsmiz. Fıyatianmız, 15 Marî 1998$ kaöar geçertidic Msrionl Elettrodomesto Beyaı Efya Sanayı vç Tİc A.^ • 1850 Yetkili Saöcı • TSE yeterUlik .^jv.. 0 8 0 0 belgesine sahip Türkiye çapında °*iQî 211^1*2 220 yetkiti servis ve konusunda / * 2 1 1 «* 3 uzman 650 servis elemanı âARSTON ARİSTONE v i n i z e d e ğ e r k a t a r Ç O K S E Ç E N E K , E K O N O M İ K F İ Y A T çek Parlamenterler geliyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Çek Parlamentosu Dışılişkiler Komisyonu Başkanı Vilem Holan (59)başkanhğındabir he\et yann akşam Ankara'ya geliyor. Önceki yıla kadar Savunma Batanlığı'nı da yapan Holan \e beraberindeki Dışılişkiler Komısvonu ü>esi Çek parlamenterler. e\ sahibı Murat Kara>alçın'dan başka. TBNİM Başkanı Hikmet Çetin. Dışişlen Bakanı lsmail Cem ve Milli Savunma Bakanı Ismet Sezgin ile de görüşecekler.