Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 MART 1998 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Kafkasya ve Orta Asya petrollerinin Bakû-Ceyhan üzerinden taşınması tartışılıyor
Petrol isükrar bektiyor
Aliyev'e
suikast hazırtığı
• BAKÛ (AA) - Çeçenistan
Devlet Başkanı Yardınıcısı
Vaha Arsanov, Rus
istihbaratının Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Haydar
Aliyev'e suikast hazırladığını
öne sürdü. Arsanov,
Azerbaycan Turan Ajansı'na
yaptığı açıklamada, Rusya
Savunma Bakanlığı Istihbarat
Dairesi'nin suikast hazırlığını
Azerbaycan güvenlik
yetkililerine bildirdiğini
söyledi. Vaha Arsanov,
suikast için bazı
Azerbaycanlılar ile
Moskova"da bulunan bir
Çeçen subayının
kullanılmaya çahşıldığını da
iddia etti. Gürcistan Devlet
Başkanı Edvard
Şevardnadze'ye 9 Şubat'ta
yapılan suikast girişiminin
aynı merkezde hazırlandığını
öne süren Arsanov,
Moskova'nm, Aliyev ile
Şevardnadze'nin yerine Rus
yanlısı güçleri iktidara
getirmek istediğini savundu.
Rumlardan
S-300 koşuhı
• LEFKOŞA (AA) - Kıbns
Rum Yönetimi'nin yeni
Savunma Bakanı Yannakis
Omiru, "Adanm tamamının
askerden ve silahtan
anndınlmasi için bir
anlaşmaya vanlması halinde,
S-300 füzelerinin Kıbns'a
getirilmeyeceği" yönûndeki
görüşlerini tekrarladı.
Yannakis Omiru. dün bakan
olduktan sonra verdiği ilk
demecinde, Rum
yönetiminin "savunmasını
takviye etmesinin egemenlik
hakkı olduğunu" ileri sürdü.
ABD'nin ve Avrupa
ülkelerinin Türkiye'ye baskı
yapmalannı isteyen ve
Türkiye'yi "bölgede
istikrarsızlık yaratmakla"
suçlayan Omiru, "Baskılar
Türkiye'ye yönelik olmalı"
dedi.
Cezayir'de26ölü
• PARİS (AA) - Cezayir'de
hafta sonunda meydana gelen
şiddet olaylannda 4 sivil ile
aşın dinci 22 militan
öldürüldü. Cezayir haber
ajansı APS, dün gece Sidi
Bel Abbas ile Sayda arasında
kalan Yob'da 4 sivil in
kaçınlarak öldürüldüğünü
bildirdi. Güvenlik güçlerinin
düzenlediği operasyonlar
sırasında da, aynı bölgede 19
aşın dinci militan, Oran'da da
3 militan öldürüldü.
Koreler'in
birteşmesizor'
• SEUL (AA) - Güney Kore
Devlet Başkanı Kim Dae-
Cung, Kuzey Kore ile
birleşmenin "zor" olduğunu,
ancak iki ülke arasında banşı
mümkün gördüğünü söyledi.
Japon sömürgeciliğine karşı
bağımsızlık hareketinin
başlatılmasının 97'nci
yıldönümü dolayısıyla
konuşan Kim, "Ülkenin
yeniden birleştirilmesini
sağlamak zor, fakat savaş
tehlikesini yok etmek
mümkün. Bunun için de her
ikı tarafın bu yönde irade
göstermesi gerek"' dedi.
yardm yağıyop
• BELGRAD(AA)-
Bosna-Hersek'teki Sırp
Cumhuriyeti'nin Başbakanı
Milorad Dodik. 40 günde 30
milyon dolar rutannda
uluslararası yardım
aldıklannı söyledi. Dodik,
Sırp Mülteciler Birliği'nin
yıllık toplantısına katılmak
için geldiği Belgrad'da
yaptığı açıklamada, Sırp
Cumhuriyeti'nin durumunun
günden güne iyileştiğini
kaydederek, Dayton Banş
Anlaşmasrnı
desteklediklerini vurguladı.
Dodik, yardımın 15 milyon
dolarhk ilk dilimıyle,
öğretmenler ve tıbbi
personelin geciken
maaşlannın ödendiğini
kaydetti.
Kml Kmerler'den
ateşkeseret
• BANGKOK(AA)-
Kamboçya'da, devrik lider
Prens Norodom Ranariddh
tarafından yapılan ve
hükumetin de uyacağını
açıkladığı ateşkes çağnsı
Kızıl Kmerler tarafindan
reddedildi.
Kızıl Kmerler'in
radyosundan yayımlanan
açıklamada, ateşkesin bir
aldatmaca olduğu öne
sürülerek "tkinci Eşbaşbakan
Hun Sen tarafindan organize
edilen ateşkesle direniş
birlikleri yok edilmek
istenmektedır'" denildi.
Dış Haberier Servisi - Türkiye,
Kazakistan, Gûrcistan ve Türkme-
nistan dışişleri bakanlan ile Azer-
baycan Dışişleri Bakan Yardımcı-
sı, Orta Asya petrollerinin Bakû-
Ceyhan üzerinden Batı pazarlanna
ulaştınlması konusunu görüşmek
üzere dün Istanbul'dabir araya gel-
diler. Istanbul toplantısına Hazar
Denizi'nde kıyısı olan diğer ülke-
ler, Rusya ve Iran doğrudan taraf
olmadıklan için çağnlmadı. Zirve-
de yalnızca Azeri, Kazak petrolü
• îstanbul'daki toplantıya katılan Azerbaycan ve Gûrcistan; Bakû-
Ceyhan hattma destek verirken Türkmenistan ve Kazakistan destek
için önce sorunların çözülmesi gerektiğini belirttiler.
ile Türkmen doğalgazının hangi
yollardan geçeceği değil, Bakû-
Ceyhan'danBatı'yaulaşıpulaşma-
yacağı tartışılıyor.
2 gün sürecek toplantıda beş ül-
kenin bu konudaki niyeüerini be-
yan eden ortak birbildiri yayımlan-
ması gündemde.
Toplantının açıhş konuşmasını
yapan Cem, konuyla ilgili bu dü-
zeyde ilk kez bukadar ileri bir top-
lantıya ev sahipliği yapmaktan bü-
yük memnuniyet duyduğunu söy-
ledi. "Toplantının 21. yüzyda bir
hazırhk toplanusı olduğunu diişü-
nüyorunT diyen Cem, Hazar hav-
zasınm, enerji kaynaklanmnbölge
ülkelerinin ekonomik kalkınmala-
nnın, bağımsızlıklannın, güvenlik-
lerinin pekiştirilmesi açısından çok
büyük önem taşıdığını kaydetti.
Bölge ülkelerinin öncelikle siyasi
kararlılığı mümkün olduğunca en
kısa sürede ortaya koymalan ge-
tstanbul
toplantısına
Azerbaycan,
Gûrcistan,
Türkmenistan
ve Kazakistan
kaüldı. Rusya
ve tran ise
doğrudan
taraf
ounadıklan
için davet
edümedi.
ABD DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN SON UYUŞTURUCURAPORU
'Türkiye, SusıırlııkTa
yüzleşmeye çahşıyor'VVASHINGTON (AA) - ABD
Dişişleri BakanhğYnın son uyuş-
turucuraporunda, Tûrk mafyasının
Batı A\Tupa uyusturucu piyasasını
büyük ölçüde denetlediği öne sü-
rüldü. Raporda, Türkiye'de geçen
yıl 3.634 uyusturucu bağlantıh tu-
tuklamanın gerçekleştirildiği ve
Türk güvenlik birimlerinin Avrupa
ve ABD'deki emniyet birimleri ile
yakın bir işbirliği içinde olduklan
vurgulandı.
Türkiye'nin önemli bir afyon iş-
leme merkezi haline geldiği de id-
dia edilen raporda, "Türkiye hâlâ
Susurluk skandah ile yüzleşmeve
çahşıyor" denildi.
Türkiye'de yasal afyon üretimi-
nin sıkı denetim altında ve uyuştu-
• Raporda Türk mafyası ile PKK'nin Batı Avrupa
uyusturucu piyasasını ele geçirdiği, Avrupa'da
tüketilen eroinin büyük bölümünün Türkiye'de
üretildiği öne sürüldü.
rucu madde tüketiminin "görece
düşük" olduğu kaydedilen rapor-
da, Avrupa'da tüketilen eroinin çok
büyük bir bölümünün Türkiye'den
gectiği ve Türkiye'de işlendığı öne
şürüldü.
Türk polisinin suç örgütlerine
karşı şiddetli bir mücadele verdiği
vurgulanan raporda, Türkiye'deki
yasadışı uyusturucu işlem merkez-
lerinin Istanbul çevTesi ile Güney-
doğu Anadolu'nun ücra noktalann-
da bulunduğu, uyusturucu madde-
lerinin önemli bölümünün kam-
yonlar ile tasındığı iddia edildi.
Raporda, PKK'nin uyusturucu
kacakçılığı yaptığı ve uyusturucu
maddeleri Avrupa' ya taşıyıp pazar-
ladığı, basın haberleri temel alına-
rak kaydedfldi.
Kumarhaneter ile kara para ak-
lanması arasmdaki bağlantının vur-
gulandığı raporda, TBMM'nin bu
yeTİerin kapatılması için de gerek-
li adımlan attığı ifade edildi. Ra-
porda, kara para suçlan konusunda
Maliye BakanlığYnda birimler
oluşturulduğu anlatıldı ve "Kara
para aklanmasnakarşıgetirüen ya-
salar, 1997'nûı en önemli başanla-
nndan biri oldu" denildi.
Raporda, Türkiye'de geçen yıl
3.634 uyusturucu bağlantıh tutuk-
lamanın gerçekleştirildiği ve Türk
güvenlik birimlerinin Avrupa ve
ABD'deki emniyet birimleri ile ya-
kın bir işbirliği içinde olduklan vur-
gulandı.
"Türkiye'rdn hâlâ Susurluk
skandalı ile yüzleşmeye çahşrjğT
ifade edilen raporda, Susurluk
skandalına, kamu görevlileri, siya-
siler ve uyusturucu kaçakçılannın
adınm kanştığı ve olayın kara pa-
ranın aklanması, "kirB" siyasi
oyunlar ve yasadışı infazlan içerdi-
ği savunuldu.
rektiğini ifade eden Cem, "bölge-
sel topianb" niteliginde olduğunu
belirttiği Istanbul toplantısını, ön-
celikle bu konularda değerlendir-
me ve görüş alışverişinde bulun-
mak için düzenlediklerini söyledi.
Türkmenler ve Kazaklar
tereddüttü
Türkmenistan Başbakan Yar-
dımcısı ve Dışişleri Bakanı Boris
Sıhmuradov, ülkesinin altematifli
bir boru hattı sisteminin kurulma-
smdanyanaolduğunu belirt-
ti. Türkrnenistan- tran doğal-
gaz boru hattı konusunda
ilerlemeler kaydedildiğini
ancak Türkrnenistan'ın
Transkafkasya güzergâhına
da önem verdiğini kaydeden
bakan, Transkafkasya yolu
ile ilgili sıkıntılar yaşandığı-
nı, bunun en önemli boyutu-
nu Hazar Denizi'nin hukuki
statüsünün hâlâbelirleneme-
miş olmasının oluşturduğu-
nu söyledi. Türkiye, Türk-
men doğalgazının Kazak, da-
ha sonra da Azeri petrolünü
ahp Ceyhan'a uzanacak pa-
ralel bir hat ile Hazar'ın alün-
dan Ceyhan'a ulaşmasını
hızlandıracak fızibilite çahş-
masımn hemen başlamasını
istiyor.
Kazakistan Dışişleri Ba-
kanı Kasımcöroert Tokayev
ise Bakû-Ceyhan boru hatü-
nı pratikte olumlu buldukla-
nru, ancak sonbahara kadar
mali ve teknik sorunlann çö-
zülmesi halinde projeye des-
tek vereceklerini bildirdi.
Kazakistan-Türkmenistan-
Iran yolu ile ilgili görüşleri-
ni de belirten Kazak bakan,
bu hattın ekonomik görüldü-
ğünü ancak ABD senatosu
tarafindan tran'a yaptınm
uygulanmasına yönelik kara-
nn, bu projenin gelişmesini
engellediğuıi hatırlattı.
Toplantıda Azerbaycan'ı
temsil eden Dışişleri Bakan
Yardımcısı Araz Azimov,
Bakû-Ceyhan hattına tam
olarak destek verdiklerini,
Ceyhan'ın en çekıcı ve ger-
çekleştirilmesi en mümkün
proje olarak görüldüğünü
kaydetti. Gûrcistan Dışişleri
Bakanı Irakh Menagarisvüi
de ülkesinin Bakû-Ceyhan'ı
ana yol olarak gördüğünübe-
Hrtti. Zirveye katılan 4 ülke-
nin temsilcilerinin, konuş-
malannda, Rusya ile ilişkile-
rini bozmamaya büyük özen
gösterdikleri gözlendi.
İtalya Dışişleri Bakanı Tanran'da
AB-îran arasında
buzlar eriyorDış Haberier Servisi
Avrupa Birliği.
tran'la geçen yıl don-
durduğuilişkilerini ye-
niden canlandırma yo-
lunda ilk somut adım-
lannı attı. Jtalya Dışiş-
leri Bakanı Lamberto
Dini, hafta sonu, tranlı
meslektaşı Kemal Harrazi ile Tahran'da
bir araya geldi.
Dini, yaklaşık iki saat süren görüşme-
nin ardından basına yaptığı açıklamada,
AB ile lran arasında "acık diyaJoğa" ge-
çilmesi çağnsında bulundu.
AB, tran'ı daha ılımlı bir çızgiye çeke-
bılmek için, yıllar önce Tahran'la "kıitik
diyaJog" başlatma karan almıştı. Geçen
yıl bir Alman mahkemesinin, bu ülkede
gerçekleştirilen bir suikastta Tahran reji-
minin parmağı olduğu şeklinde karar al-
ması üzerine, AB tran'la yürüttüğü kri-
tik diyaloğa da son vermişti.
Ilımlı çizgisiyle Omınan Muhammed
Hatemi'nin geçen mayıs aymda cumhur-
başkanlığına seçihnesinden sonra yumu-
şamaya başlayan ilişkiler, AB'nin geçen
hafta bakanlık düzeyinde yeniden temas-
lann başlatılması doğrultusunda kararal-
masıyla yeni bir döneme girdi.
Lamberto Dini. tran Dışişleri Bakaru
Harrazi ile düzenlediği ortak basm top-
lantısında. "tran hükümetinin dış politi-
• tran Dışişleri Bakanı
Kemal Harrazi ile
görüşen Lamberto Dini,
Avrupa Birliği ile tran
arasında açık diyaloğa
geçilmesi çağnsında
bulundu.
kasındaki yeni yöne-
limler. hiç kuşkusuz,
çok önemlibir geüşme-
yeişaretetmektedir. Bu
gelismelcr AB'ji hayü
ümitiendirmiştir.
tran'la bir diyaloğun
açdmasını dört gözJe
beküyonız" dedi.
tki günlük bir resmi ziyaret için cu-
martesi günü Tahran'a gelen Dini. ttal-
ya'nın, "Iran'm sectiği srj-asirejimesaj-
gı duyduğunu" sözlerine ekledi.
Geçen yıl ilişkilerin dondurulmasın-
dan sonra ilk kez AB'den üst düzey bir
yetkiliyi ağırlayan Harrazi de lran tslam
Cumhuriyeti ile .AB arasında yeni bir iş-
birliği dönemine girildiğini ifade etti. Ko-
nuşmasında "eleştirel dh'aloğun başansız-
hkİa sonuçlandığmı" kaydeden Harrazi.
"İran.açıkdi>ak)gtanyanadır'' dedi. Har-
razi şunlan söyledi: "Eleştiri dönemi ka-
panıyorve yenibir işbirliğidönenüninka-
pılan acıhyor. AB-Iran ilişkilerini daha
ileri götürmetiyiz. AB ile ikili Uişkilerimi-
a geüştirmek, çeşjrJi bölgesel krizlerin çö-
zümünde işbirliğine gitmek isti\oruz. IMi-
konosda\ası> la sarsılan gü\en. çokşükür
Id, karşıukh çabalar sonucu geri geli\or."
1992'de Berlin'de Mikonos isimli bir
lokantada tranh dört Kürt muhalif lidere
suikast düzenlenmiş, mahkeme olaydan
lran yönetimini sorumlu tutmuştu.
Endonezya
yine
yamyor
Endonezya'nın
Doğu
Kalimantan
Bölgesi'ndeld
Samarinda'da
yanma\ a de\ am
eden çalıbklan
söndürmeye
çanşan
köylülerin
çabalan yetersiz
kalıyor. Köylüler,
çaresizlik içinde
yangıru
seyrediyorlar.
Endonezya
hükümetinin
aylar sonra
yeniden başlayan
yanguüan
söndürmek için
yağmur
yöntemine
başMirmayı
planladığı
bildiriliyor.
Endonezya'da
aylarca süren
orman
yanguüan sadece
bu ülkede değfl,
komşu ülkelerde
deyoğunhava
kiriiliğinin
oluşmasına
neden oldu.
Arap Birliği, Kuveyt'i işgalinden beri Arap zirvelerine çağırmadığı Bağdat'a karşı yumuşadı
Irak9 Arap aîlesine geri dönüyorDış HaberierServisi-Arap Birliği, Irak'ın
Kuveyt'i işgal ettiği 1990 yılından beri Arap
zirvesine katılmayan Bağdat yönetimine ye-
şil ışıkyaktı. Arap Birliği Genel Sekreteri ts-
metAbdühnedd. Irak'ın Arap Zirvesi"ne ka-
tılmasınm "mümkün" olduğunu. ancak
Bağdat yönetiminin Arap dünyasında ken-
disine karşı esen havayı yumuşarmak için
adım atması gerektiğini söyledi.
Londra'da yayımlanan El-Hayat gazetesi-
ne bir demeç veren Abdülmecid, Irak Baş-
bakan Birinci Yardımcısı Tank Aziz'in Ku-
veyt ve Suudi Arabistan ile bir diyalog baş-
latmasını önemli bir adım olarak gördüğü-
nü ifade etti. Abdülmecid, "Irak'ın bu önem-
li adımını diğerleri de izJemeti" dıye konuş-
tu.
Irak yönerimi, ABD'yi. Irak petrolünü ele
geçirmeye çalışmakla suçladı. Irak'ta ikti-
darda bulunan Baas Partisi'nin yaym organı
El Tavra gazetesinde çıkan yorumda, "BöW
ge petrolü üzerinde egemenlik sahibi olan
Arnerika. Irak petroUerine de el koyma pe-
şinde" denildi. Gazete. ABD yönetiminin
Irak rejimini baltalamaya çalışmakla yetin-
mediğini, Bağdat'ta kendi kuklası olacak bir
yönetim kurma gayreti içinde olduğunu da
iddia etti.
Bu arada. bir Iraklı yetkili, BM ile Irak ara-
sında vanlan anlaşmayı ihlal etmesi halinde
BM Özel Komisyonu'nun (UNSCOM) ce-
zalandınlmasını istedi. Irak Devlet Başkan-
lığı danışmanlanndan Hamid ^usuf Ham-
madi. El Kadisiye gazetesine \ erdığı demeç-
te, "UNSCOM, başkanlık tesislerini denet-
lerken BM-lrakAnİaşması hükümlcrini çiğ-
ne>ecek olursa BM Güvenlik Konseyi'nin
yapbnmrylakarşüaş.mah" dedi. Öte yandan,
Başbakan Yardımcısı Aziz, dün Bağdat'ta
Rus temsilci Viktor Posuvalyuk'la yeniden
görüştü. 27 Ocak'tan bu yana Bağdat'ta bu-
lunan Posuvalyuk'un, Aziz'le göriişmesi
hakkında aynntılı bilgi verilmedi.
Mısır'dan Irak'a yardım
BM'nin merkezi New York'ta. Irak'a uy-
gulanan ambargonun kaldmlması için ön-
ceki akşam bir gösteri düzenlenirken Mı-
sır'dan Irak'a 30 ton ilaç ve gıda malzemesi
gönderildi.
ABD'nin eski Adalet bakanlanndan
Ramsey Clark'm öncülük ettiği 1500 kişi-
lik grup tarafindan düzenlenen gösteriye ka-
tılan bazı kişiler, dev maskeler takarak, elle-
rinde gıdasızhk ve ilaçsızlıktan ölen Iraklı
bebekleri temsil eden kuklalar taşıdılar.
POIİTtKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
Türkiye'nin Ortadoğu
Atağı
Türkiye, Ortadoğu'da uzunca bir süreden beri
ilk kez bölge ülkeleri ile pek iyi olmayan ilişkileri-
ni getiştirmeyi ve banşla güvenliğe katkıda bulun-
mayı amaçlayan bir dış politika girişimi başlatmış
durumda.
Dışişleri Bakanı Ismail Cem'in Körfez krizinin
en gergin günlerinde Bağdat'a gitmesi ile başla-
yan bu atılım çerçevesinde Dışişleri Bakanlığı
Müsteşan Büyükelçi Korkmaz Haktanır Iran'ı,
İkili Siyasi Işler Dairesi Başkanı Büyükelçi Aykut
Çetirge de Suriye'yi ziyaret etti.
Geçen hafta Ürdün'e giden Ismail Cem, 15
Mart'tada Islam Konferansı örgütü (İKÖ) Dışişle-
ri Bakanlan toplantısı için Katar'a gidecek. 21
Mart'ta ise Mısır'a uçacak olan Cem'in bu ay Su-
udi Arabistan'ı da ziyaret etmesi planlanıyor.
Böylece Türkiye'nin uzunca bir süre ihmal etti-
ği Ortadoğu, tekrar dış politika gündemine oturu-
yor.
•••
Türkiye'nin başlattığı yeni Ortadoğu atılımının iki
önemli hedefi var: Bölgede barış ve güvenliğin
sağlanması ve Israil ile askeri işbirliği anlaşmasın-
dan ötürü Araplarla bozulan ikili ilişkilerin tekrar
rayına oturtulması.
Ankara, bölgede banş ve güvenliğin sağlanma-
sına ilişkin önerilerini Ismail Cem'in Bağdat gezi-
si sırasında, Irak hükümetine sunduğu planda
açıklandı. Dört maddeden oluşan plan, Irak'ın BM
kararlanna eksiksiz uyması, Irak'a ambargonun
kaldmlması için çaba harcanması, Irak'ın toprak
bütünlüğüne saygı duyulması ve tüm bölgede kit-
le imha silahlannın yok edilmesi koşullannı kap-
sıyordu.
Cem'in geçen hafta Ürdün'de yaptığı temasla-
nn sonunda yayımlanan ortak bildiride, Dışişleri
Bakanı'nın Bağdat'a götürdüğü banş planının
Amman tarafindan kabul edildiği görüldü.
Ortak bildiride ayrıca Ortadoğu'da 'komşuluk
fonımu' oluşturulması ve bölgede uzun vadede
AGİT tipi bir güvenlik ve işbirliği sistemi kurulma-
sı öngörülüyor.
Komşuluk Forumu'nun işlevi, bölgede ekono-
mik ve siyasal ilişkilerin normalleştirilmesini sağ-
lamaktır.
Türkiye ile Ürdün aynca tıkanmış olan Israil-Fi-
listin barış sürecinin yeniden rayına oturtulması
için çaba harcamayı kararlaştırdılar.
•••
Türkiye'nin başlattığı yeni Ortadoğu atağı, böl-
gesel barış ve güvenliğin sağlanmasının yanı sıra
ikili ilişkilerin düzeltilmesini de öngörüyor.
Bu bağlamda, Büyükelçi Korkmaz Haktanır
lran, Büyükelçi Aykut Çetirge de Suriye'yi ziyaret
etmiştir.
Rusya'nın zaten çok iyi ilişkileri olduğu Iran'la
son zamanlarda Avrupa Birliği de (AB) ilişkileri
normalleştirmiştir. ABD ise ılımlı Muhammet Ha-
temi'nin cumhurbaşkanlığına seçilmesinden son-
ra Tahran'a her fırsatta göz kırpmaktadır.
Türkiye'nin bu ortamda, Iran'la ilişkilerini nor-
malleştirmesi kuşkusuz önemli ve gerekli bir giri-
şimdir. Nitekim Iran'la aramızda büyükelçi teatisi
bu ay gerçekleşecektir.
• • •
Ankara'nın Şam'a açılması da yerinde olmuş-
tur. Ancak Suriye ile ilişkilerin rayına oturtulması
konusunda fazla iyimser olmaktan kaçınılmalıdır.
Ankara'dan gelen haberierden, geçen hafta Ay-
kut Çetirge'yi kabul eden Suriye Dışişleri Bakanı
Faruk El Şara'nın ısrarla Türk-lsrail askeri işbir-
liği anlaşması üzerinde durduğunu oğreniyoruz.
Faruk El-Şara, bu anlaşmanın Suriye'de rahatsız-
lık yarattığını söylemiştir.
Yunanistan'la askeri işbirliği anlaşması yapan
Suriye'nin, Türk-lsrail işbirliği anlaşmasını eleştir-
meye hiç hakkı yoktur. Şam, bu tür yakınmalan bı-
rakıp, Ankara ile ciddi bir diyalog kurmayı kabul
ederse, bu, iki ülke için de yararlı olur. Türkiye, iyi
niyetle bir girişim yapmıştır. Bundan sonra top
Suriye'dedir.
özetle, yeni Ortadoğu atağı, yararlı ve olumlu
bir girişimdir. Yalnız, AGİT tipi bir güvenlik siste-
minin kurulması ya da tüm bölgenin kitle imha si-
lahlanndan arındırılması gibi hedeflerin, biraz ro-
mantik olduğunu belirtmek gerekiyor.
Ama, bunun dışında, atılım, Türk dış politikası
ve bölge banşı açılarından önemli bir gelişmedir.
İsrail, Lübnan9
dan
çekilmek istiyor
KUDÜS (AFP) - Isra-
il'in, Güney Lübnan'da-
ki birliklerini Filistin ile
arasındaki ilişkilerin dü-
zelmesini veya banş an-
laşmasının yapılmasmı
beklemeden geri çekme-
ye hazır olduğu bildiril-
di.
tsrail'in Lübnan'daki
faaliyetlerinin koordi-
nasyonundan sorumlu
Ori Lubrani, "Israil, BM
Güvenlik Konseyi'nin
425 sayıh karannı uygu-
lamak için arük Filistin
ile resmen banş anlaş-
ması sağlanmasını ya da
ilişkilerin düzclmesini
beklemiyor" dedi.
Lubrani, Israil Radyo-
su'na yaptığı açıklama-
da, Güney Lübnan'dan
çekilmeden önce güven-
lik konulannda görüş-
meler yapılmasmı iste-
diklerini, BM Güvenlik
Konseyi'nin 425 sayıh
karannda da bunun vur-
gulandığını söyledi.
tsrail Başbakanı Ben-
yamin Netanyahu, tsra-
il'in Lübnan'daki top-
raklardan çekilmesini
öngören karan, Lübnan
hükümetinin güvenlik
konulannda garanti ver-
mesi durumunda kabul
ettiklerini söyledi.
Netanyahu, Yahudi
kökenli bir grup Kana-
dalıyı kabulünde "Lüb-
nan'ı, orada gerekli gü-
venlikönlemlerini aldık-
tan sonra bırakmak ni-
yetindeyiz" dedi.
Bu arada, tsrail'de ya-
yımlanan Haaretz gaze-
tesi, tsrail Savunma Ba-
kanı tzak Mordehay'ın
tsrail'in Güney Lübnan
topraklanndan geri çe-
kilmesi konusunu ele al-
mak üzere Paris'e gide-
ceğini yazdı.
tsrail Radyosu ise
Başbakan Benyamin
Netanyahu'nun sözcüsü
David Bar-jllan'ın
ABD'nin. banş süreci ve
tsrail askerlerinin Güney
Lübnan'dan geri çekil-
mesi gibi konularda ye-
ni isteklerde bulunma-
ması için ikna etmek
üzere bugün VVashing-
ton'a gideceğini haber
verdi.