Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 2 MART 1998 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
îşgücünün (Emeğin) Serbest Dolaşımı
TOMRİS ÇAVDAR iııksekEndustn Muhendm
A
\rupa Bırlıgı tarafın-
dan kabul edılmış olan
temel ozgurlukler ara-
sında bırlığeujeulke
•^ atandaşlannın serbest
dolaşım hakkı da yer
almaktadır A\ rupa Bırlığı (AB) vatan-
daşlığı kendı konumunu dolaşım oz-
gurlugu savesınde guçlendırmektedır
\erleşme ış edırune ışgucunun ser-
best dolaşım hakkı gıbı olanaklar da-
ha şımdıden Avrupa \atandaşlığı çer-
çevesınde gerçekleşme yoluna gırmış-
tır •'Serbestdolaşım" kavTamı meslek-
sel eğıtımın yapılması, mesleksel ye-
terlılıklenn tantnması v e mesleklenn yu-
rutulmesı konulannda Avrupa'nın ha-
reket noktasını oluşturmaktadır Kışı-
lenn yeterlılık ve becenlen ıle bırlık-
te ozgur dolaşabılmelen hakkı, AB
anlaşmasının 8 ıncı maddesı ıle guven-
ce altına almmıştır Avrupa Bırlığı'nde
(AB)ıçpazar "içinde mallann, kişüe-
nn. hizmetlerin ve sennayenın serbest
dolaşımının sağlandıgu iç sınırlan olma-
\an bır alan" olarak (md 8) tanımlan-
maktadır
Uluslararası ışgucunun hareketlılığı
nedenn le çeşıtlı ulkelerdekı ış\ erenler-
ce obur ulkelerden gelen ışgucunun
nıtehklennın ıstıhdama vonelık olarak
degerlendırılmesınde "meslek stan-
dartlan ve belgelendırme" konusu ozel-
lıkle onem kazanmaktadır AB ıçensın-
de bu sorunun çozumu konusunda he-
nuz somut onenler gelıştınlemerruştır
tşgucunun serbest dolaşım ozgurluğu
ancak belırlı sayıda meslek \e ulke
çerçevesınde sınırlı kalmıştır
AB nın oluşum surecınde onemlı
yen olan "Roma Sözleşmesi" hukum-
lenne gore ışgucunun serbest dolaşı-
mının en geç geçış donemının sonun-
dasağlanacağıvebudonemıçınde ıs-
tıhdam ucret ve başka çalışma koşul-
lan bağlamında tum a>nmcı ışlemle-
nn kaldırılacağı ongorulerek serbest
dolaşımın kapsamı (md48) ve uygu-
lama yontemîen (md 49) behrlenmış-
tır
Av rupa Bırlığı ne (AB) uye olan ul-
ke v atandaşlannın öbur uye ulkelerde
serbestçe dolaşabılmesıne >onelık tu-
zukdeğışıklığıonensınde şımdıkıdu-
rumun ıvıleştınlmesı doğrultusunda,
bırlığe u>e ulkelerden herhangı bın-
sınde ış başvurusunda bulunan kışımn,
ışe gınşınde ve mesleksel egıtım ola-
naklarına kavuşturulmasında, o ulkenın
vatandaşlan ıle aynı haklara sahıp kı-
hnması duşunulmektedır
Meslek Standartlan ve Belgelendır-
me: Belgelendırme, ışgucu pı>asasını
oluşruran en onemlı kesımlenn, ışgo-
renlenn ve ışverenlenn, bırbırlen ıle
olan etkıleşımınm guçlendınlmesı açı-
sından onemhdır tşgucunıtelıklennın
belgelendınlmesı ışgorenlere sahıp
olduklan bılgı v e becenlen yenı bır ışe
başvururken sergıleme olanağı verdı-
ğı gıbı, yenı bır ışı oğrenme ya da ış de-
gıştırme durumlannda, ulusal duzeyde
olduğu kadaruluslararası alanda da ko-
la> lıklar sağlamaktadır
Meslek standartlannın gelıştınlme-
sı, ınsan gucu profılının nıtelık ve m-
celık açısından ongorulen olçutlere go-
re belırlenmesı zorunluluğundan doğ-
muştur tşgorenlenn çalışma alanlan-
na gore uzmanlaşmalan ve yapılacak
ışın ozellıklen ıle bu ışı yapacak olan
kışılerde bulunması gereken ozelhkle-
nn saptanması gereksınımı, belırlı stan-
dartlann oluşturulmasını kaçınılmaz
kılmıştır Bu bağlamda hızmetlenn,
meslek standartlanna uygunluğunun
olçulebıldığı sınavlar meslekı yeterlı-
lığın guvencesını sağlayacak bır belge-
lendırme sıstemının oluşturulması zo-
runluluğunu da berabennde getırmış-
tır
Serbest Dolaşım Açısından Diploma
ve Belgelenn Değerlendırılmesı: AB
ıçensınde ışgucunun serbest dolaşımı
duşunulduğunde, belge ve belgelen-
dırmeye doğrudan değınen 89/48/EEC
sayılı konsey dırektıf onensınm ınce-
lenmesı gereklıdır Bu onenye gore,
diploma ve belgelenn karşılıklı olarak
tanınmasını kolaylaştıncı yonde yakla-
şımlann benımsenmekte olduğu ve bır-
lığe uye ulkelerden herhangı bınsınde
ış başvurusunda bulunan kışılenn sa-
hıp olduğu diploma ve belgelenn ka-
bul edılmesınde, o ulkenın vatandaşla-
n ıle aynı hakJara sahıp kılınması he-
deflenmektedır Bu bağlamda, konsey
dırektıf onensınm 1 'ıncı maddesı huk-
mu, yukanda değınılen "diploma" ve
"belge" kavramlanna aşağıdakı tanım-
lamalan getırmektedır
Diploma: Bır uye ulke mevzuatınca
3 yıldan daha az sureh ortaoğrenım
sonrası bır eğıtım sonunda venlen ve
hamılının o mesleğın vasıflanna sahıp
olduğunuve 3 yıllık meslekı deneyımı-
nı gostenr
Belge (Sertifika): Bır uye ulke mev-
zuatınca orta duzeyde genel ve mes-
lekı bır kurs sonunda venlen ve hamı-
lının o mesleğm ıcrası ıçın gereklı va-
sıflara sahıp olduğunu ve ıkı yıllık mes-
lekı deneyımı gostenr
Duzenlenmiş Meslekı Faaliyet: Bır
uye ulkede, ıcra edılmesı bır diploma
sahıbı olma>ı gerektıren herhangı bır
meslekı faaliyet anlamına gelır
Konsey dırektıf onensınm 5 madde-
smde ıse "Ü>e ulkede bir mesleğı icra
etmenin belge sahibi olmav ı gerektirdi-
ğı durumlarda bıle, ıstenen belgcve sa-
hıp olmav an başvuru sahıbının ıstemi
(talebı) reddedılmeyebılmektedır" go-
nışu ortaya çıkmaktadır Konsev dırek-
tıf onensının8'mcımaddesınde yuka-
nda anlatılan dunıma açıklık getınl-
mekte v e "Başvuru sahibının ıstenen bd-
geye sahip olduğu, ancak nıtelikkrinin
uve ulkedekı vetkili binm tarafından
yetersiz bulunması dunımunda basyu-
ru sahıbının talebı reddedilmevebılrnek-
tedır" denılmektedır
Aynı onennın 6 maddesınde "Bel-
ge sahıbının almış olduğu egitim. ev sa-
hibi üye ulkedekınden farklı ıse; ev sa-
hibi uve ulke başvuru sataibuıin Ud yılı
aşmavan bir uyum döneminden geç-
mesini ıstejebılir" denılmektedır
Yukanda gorulduğu gıbı meslekle-
rm kapsadığı faaliyet alanlanndakı fark
lılaşma >a da belge sahıplennın sahıp
olduklan nıtelıklenn yeterlı gorulme-
dığı durumlarda, eksıklığın gıdentme-
sıne yönelık çeşıtlı kolaylıklar getınl-
mektedır
AB ulkelenndekı durum ıncelendı-
ğınde, bılgı ve becenlenn belgelendı-
nlmesıne yonelık olarak, olabıldığı
oranda çok sayıda genç ve yetışkının
egıtım sıstemı ıçensındekı butun ola-
naklardan ve belgelendırmeden varar-
lanması hedeflenmektedır Bırlığe uye
olan ulkelerde kazanılan diploma ve
belgelenn bırçoğu okulegıtımı bırço-
ğu ıse çıraklık eğıtımı v e benzen bır egı-
tım surecının sonunda elde edılmekte-
dır Bır yandan AB üyesı ulkeler ara-
sında ortaklaşa gelıştınlen diploma ve
belgelenn denklığvne yonelık projeler
ote yandan, ıkılı anlaşmalarla belırle-
nen ortak yetküendırme yaklaşımlan uy-
gulamaya geçınlmekte v e yme de alı-
nan sonuçlar bu sorunun çozumune yo-
nelık somut katkılar getırememekte-
dır Gıderlen Avrupa Sos>al Yardım
Fonu'nca karşılanan ve 4.B ulkelen
ıçensınde yaşayanlann mtelıklennın
(Euroqualıficatıon) belırlenmesıne yo-
nelık olarak sektorel duzeyde uygula-
nılmasına çalışılan bır proje bu konu-
dakı çabalara ornek olarak gostenlebı-
lır Boyle bır vaklaşım, hem egıtım
programlannın gıderek bırbınne ben-
zemesını sağlamakta ve hem de ışgu-
cu nıtehklennın karşılıklı olarak tanın-
ması v e kabul edılmesıne dayanak oluş-
turmaktadır Şımdıye kadar sayılan çok
srnırlı da olsa, Ingılız sıstemrnde yer alan
teknıker duzeyındekı bazı dıplomala-
nn, Fransız dıplomalan ıle denklığı
sağlanmıştır Benzer sonuçlar trlanda
v e Fransa tarafından geçerlıhğının or-
taklaşa kabul edıldığı, beş Irlanda bel-
gesmde de kabul edılmıştır Ancak bu
gıbı u> gulamalar sayıca çok az olup, >al-
nızca belırlı mesleklerle sınırlı kalmış-
tır
Ulkemızdekı durumu, ara ışgucunu
oluşruran hedef kıtie çerçevesınde ın-
celedığımızde 3308 sayılı Çıraklık ve
Meslekı Egıtım Kanunu'nun 17 mad-
desınde kalfalık belgesının, 28 ve 29
maddelennde ıse ustalık belgesının ve-
nleceğı ongorulmektedır
Ancak AB'de ışgucunun ve meslek-
lenn serbest dolaşımı yaklaşımlann-
dakı olçutler goz onune alındığında bu
belgelenn tanımı ve kazandırdığı nıte-
lıklenn (vasıfların) neler olacağı ve
hangı surelere karşılık olduğu açık bır
şekılde belırtılmemıştır Yalnız, usta
adaylannın ustalık belgesının sınavına
katılabılmelen ıçın
• (Kalfa ıseler) Mesleğınde en az uç
>ıl çalışmış ve bakanlıkça açılan usta-
lık eğıtımı kurslannı başan ıle tamam-
lamış olmalan gerekır, veya
• (Kalfa ıseler) Mesleklennde en az
beş vıl çalışmış olmalan gerekır
• (Meslek lısesı mezunu ıseler) Mes-
leklennde en az bır yıl çalışmış olma-
lan gerekır koşullan getınlmıştır
İlgilı Taraflann Lçlii Yapıda Uzlaş-
ması: AB'de 85 368// EEC sayılı kon-
sey karan ıle mesleksel egıtım mtelık-
lennın karşılaştınlabılırlığıne ılışkın
komısyon faalıyetı başlatılmıştır Bu
çalışmaya gore, uye devletlerce kabul
edılen nıtelıklı ışçılenn ış tanımlan ve
bunlann kullanımı ve karşılaştınlabı-
lırlığı on plana çıkmaktadır Bu bağlam-
da, AB ve uye her devlet, şu gorev ler-
den sorumlu bır koordmasyon bınmı
oluşturacaktır
• Ilgılı mesleklenn seçımı,
• Ortak kabul edılen ış tanımlanmn
haziTİanması,
• Mesleksel egıtım nıtehklennın
uyumlaştınhnası
Ulusal duzeyde meslek seçımı, ortak
kabul goren ış tammlannınhazırlanrna-
sı mesleksel egıtım nıtehklennın uyum-
laştınlması ve benzen çalışmalann an-
cak butun ılgılı taraflann, yanı devlet,
ışçı v e ışveren kesımlerrnın uzlaşarak
aldıklan kararlara bağlı olması onen-
Ien ve çeşıtlı ulkelerde uygulanmakta
olan bır yaklaşımdır Aynı şekılde, Ro-
ma Sozleşmesrnın 128 maddesı de, ış-
çı ve ışveren kuruluşlan arasmda va-
kın ışbırlığını ongormuştur Özellıkle,
kurulacak olan belgelendırme sıstemı-
nın sağlıklı bır ışlerlığe kavuşturula
bılmesı ıçın, surecın butun aşamalan-
nın ortaklaşa gelıştınhnesı buyuk onem
taşımaktadır
Sonuç
Yukanda anlatılmaya çalışılan yak-
laşımlar ışgucu pıyasasma ılışkın bıl-
gılenn gelışunlmesını de gereklı kümak-
tadır Aynı şekılde, butun taraflann
(devlet, ışçı ve ışveren), ortaklaşa ka-
bul ettığı bır sınav ve belgelendırme sıs-
temının sektorel bazda uygulanması,
uyarlanabılır olması ve gençlenn yetış-
tmlmesıne yonelık olarak egıtım prog-
ramlannın gelıştınlmesı buyuk onem
taşımaktadır
Bu bağlamda, ulkemızdekı "Istih-
dam ve Eğftim Projesi'' çerçevesınde uç-
lu bır yapı ıçensınde (devlet, ışçı ve ış-
v eren) yurutulen v e hedeflen arasında
ulusal duzey de meslek seçımı ortak ka-
bul goren meslek analız ve ış tanım-
lanmn hazırlanması da bulunan Mes-
lek Standartlan ve Belgelendırme bo-
lumunun, ışgucu hareketlılığının sağ-
lanmasuıda belırlı olçülerde katkılan
olacağı kanısındayız
Aynca bu konuda ıstıhdam ve eğı-
tım surecı ıçensınde yer alan farklı ta-
raflann ulusal bır sıstemın oluşturul-
masındakı çabalan da nıtelığın sağlan-
masına yonelık yaklaşımlarda onemlı
katkılar sağlayacaktır
Mumcu'nun Öldürülmesinin DeğerlendirilmesiARADA BİR
A>. Dr.CENGİZ ABBASGtL
Demiryollapı ve
Ulaşım Politikası
Karayollarındakı trafık kazalan toplumu dennden
etkılemektedır Sonuçları gerek maddı gerekse
manevı olarak dayanılmaz boyutlara varmaktadır
Bu bağlamda bazı seçeneklerın uzennde duşun-
menın zamanı çoktan gelmtştır, geçmektedır
Öncelıkle karayollarındakı trafik anarşısıne son
vermenın çarelerı elbette vardır Bunda gorev, ge-
rek vatandaşa gerekse trafikle ılgılı devlet bırımle-
nne duşmektedır Bunlar hemen alınması gereklı
onlemlerdır Ama asıl onemlı olan devletın ulaşım
polıtıkasının ele alınmasıdır Çunku ellılı yıllardan
bu yana uygulanan ulaşım polıtıkasının yanlışlığı
açıkça ortaya çıkmıştır
Toplu ulaşım ve taşımacılıkta demıryollarının
uvey evlat muamelesı gormesı sonucu bu gunle-
re gelmış bulunmaktayız Karayollannda hemen he-
men her gun yaşanan facıalar nıce ocaklar son-
durduğu gıbı ulusal ekonomıye de azımsanmaya-
cak yukler vurmaktadır Işın gerçeğı boyle oldu-
ğuna gore artık ulusal bır demıryolu polıtıkasının
belırlenıp uygulanmasının zamanı çoktan gelmış-
tır Bunun ıçın öncelıkle yasal altyapıyı oluşturmak
ve sıyasal ıstenç kararlılığı ıle bırlıkte ekonomık
olanaklar yaratmaya çalışmak gerekır
Cumhurıyetımızın ılk yıllarında ulusal bağımsız-
lık ruhu ve coşkusu ıle demıryollanna gereklı ozen
gosterılmıştır Bu nedenle olayın onemı gereğı
1927'de demıryollan ve lımanlarımız ıçın 1402 sa-
yılı yasa kabul edılmıştır Ellılı yıllara kadar bu ya-
sa ve ulke yarartan gereğı demıryollanmız olabıl-
dığınce yonetılmeye çalışılmıştır Ancak 1953'te bu
yasa 6186 sayılı yasa ıle yururlukten kaldırılmıştır
1983 yılına gelındığınde konunun onemı nedenıy-
le 119 sayılı yasa hukmunde kararname ıle bu kez
demıryolları genel mudurluğu kuruluşu duzenlen-
mıştır Ama 1984'te 233 sayılı yasa hukmunde ka-
rarname ıle bu duzenlemeye de son verılmıştır
Adı geçen 233 sayılı kanun hukmundekı kararna-
me kamu ıktısadı teşebbuslen hakkında bır du-
zenlemedır
Devlet demıryollarına da bu duzenleme ıçerı-
sınde Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı bır kamu ıktı-
sadı kuruluşu olarak yer venlmıştır Öte yandan 3348
sayılı Ulaştırma Bakanlığı Teşkılat ve Gorevlerı
Hakkındakı Yasa nın 8 ve 9 madde hukumlerı ge-
reğı yenı demıryolları yapılması ve organızasyonu
bakanlık ıçerısındekı bır genel mudurluğun obur
sıradan ışlen arasında sayılmıştır Işte yetmış yıl-
dan berı gelınen yasal çerçeve budur Yanı sozun
ozu ulusal çıkarlarımız ve sağlıklı toplu taşımacı-
lıkta vazgeçılemez onemde olan demıryollanmız
bır bakanlığın gıderek bır bakanın ıstencıne bağ-
lanmıştır Bu nedenle demıryollarımız konunun
onemını kavramış bakanlar sayesınde ancak ha-
kettığı ılgıyı gorebılır duruma sokulmuştur Bere-
ket versın şu anda bakanlık koltuğunda oturmak-
ta bulunan Sayın Menzır konunun onemını kav-
ramış gorunmektedır Ancak ulusal çıkarlarımız
ıçın vazgeçılmez onemde olan demıryollarımızı
sağduyulu bır bakanın lyı nıyetıne bırakmak en
azından ınsafsızlık olur Sozun ozu, ulusal demır-
yolu ve ulaşım polıtıkasını ulke çıkarları doğrultu-
sunda yenıden ele alıp yapılandırmakzorunlu ha-
le gelmıştır Bunun ıçın öncelıkle kışısel yonlendır-
melere kapalı olacak bağımsız bır kuruluşun ya-
sal dayanaklannı oluşturmak gerekır Bundan son-
ra sırf ulusal çıkarları amaçlayan yatırım seferber-
lığıne gırılmelıdır
Doç. Dr. SEZGİIN KIZILÇELİK SnasCumhunyetUniversıtesıEğıtımFak
J
J Rousseau'nun Toplumsal Soz- cu konumda olan Mumcu, aydınlanmacı de-
leşme adlı kıtabının Isvıçre ma-
kamlannca yaktınlmasına şıddet-
lı tepkı gosteren Voltaıre, Rous-
seau'ya kıtabındakı goruşlenne
# ılışkın olarak şoyleyazmışnr "Ba-
yun, söv tediklerinizin çoğunda sizinle av nı du-
şüncede değUim; ancak onlan sovleme hak-
kınızı olunceve dek savunacağım." Ben de
Uğur Mumcu'nun tum goruşlenne katılma-
makla bırlıkte, onun gıbı aydmlann çoğun-
lukta olduğu bır toplum duzenınden yana-
yım
Öncelıkle Mumcu'nun Turkıye toplumu-
nun neresınde olduğu sorusuna yanıt arama-
mız gerekır
Mumcu, Batı'da 17 ve 18 yuzyılda var
olan totalıterlığe, kastçı-feodal toplum yapı-
sına, baskıcı dınsel dunya goruşune karşı gı-
nşılen bır ozgürleşım hareketı nıtelığındekı
aydmlanma ve onun uzanımı olan modem-
lık projesırun savunucusudur O, 1920'lerde
Mustafa Kemal ve arkadaşlan tarafından ıv -
me kazandınlan Turkıye aydmlanmasının
son donem korkusuz savaşuncısı ve gerçek
aydınıdır Kısacası Mumcu, Kemahst duzen-
den, yanı kapıtalıam, endustnyalızm, ulus-dev -
let, demokrası ve laıklıkten yana bır toplum
duzenmın -altını çızerek vurguluyorum- ger-
çek aydınıdır
Mumcu'nun oldurulmesı olayını uç nokta-
da çozumleyebılırız (analız edebılınz)
1- Mumcu'nun oldurulmesı, Turkıye'dekı
demokratık- laık sısteme karşı yapılan bır
eylemdır ve bu eylemın "zekâ ozurlu-avdın-
lanamamış koktendinci guçler" tarafından
yapıldığı yadsınamaz bır gerçeklıktır Çun-
kû Mumcu, ozde bırbırlenyle ılıntılı olan de-
mokrası, laıklık, ınsan haklan, bırey ve akıl
gıbı aydınlanmacı değerlen savunan bır ay-
dındır Aydınlanmacı değerlen savunmada
ve Turkıye toplumunun aydınlanmasında on-
ğerlere karşıt olan Turkıye toplumunu dınsel
değerlere gore şekıllendırmek ısteyen guçle-
re karşı etkın bır bıçımde gerçek bır aydın ola-
rak savaşım venyordu
2- Mumcu'nun oldurulmesı, Turkıye'dekı
aydın sınıfın etkm olmasını engellemeye, ay-
dınlan hıç yapamayacaklan bır şeye, yanı
susturmaya yonelık bır çabanın somut bır
gostergesıdır
Aydın olmanın bedelının hapıshane ya da
bedenın olumu olduğu Turkıye de, aydın ol-
masının karşılığını ıkmcı seçenekle odeyen
Mumcu ve Mumcu benzen aydınlann, orne-
ğın Türan Dursuo, Bahriye Uçok'un katılle-
nrun yonetım tarafından bulunamaması da çok
ılgınçtır
Turkıye'de oldurulen aydmlann hepsının or-
tak yanı, aydınlanmacı değerlere onem ver-
melen, demokrası, laıklık, ınsan haklan, eşıt-
lık v e ozgurlükten yana olmalıdır Katıllen
ıse bu değerlere karşı olanlardır Bu aydın cı-
nayetlenne "fail-i meçhul" denmesı ıse tam
Aziz Nesin'ce bır durumdur Turkıye'de suç-
lular o kadar çok kı Mumcu'nun Suçlular ve
Gûçlfiler adlı yapıtında da dedığı gıbı bu suç-
lular aynı zamanda gûçludurler
Yıne Turkıye'de hep aydınlanmacı değer-
len savunan ınsanlann oldurulmesı ve katıl-
lenn sozde bulunamayışı, sıstemın ne kadar
demokratık ve laık olduğu hakkında da bıze
ıpucu vermektedır Sız hıç bu ulkede muha-
fazakâr, koktendinci bır aydının olduruldu-
ğunu anımsıyor musunuz
9
Ben anımsamı-
yorum Çunku benım goruşume gore muha-
fazakâr ve koktendinci bır zat, zaten aydın ola-
maz, onlar daha çok gerçek aydınlan oldur-
mekle meşguldurler
3- Mumcu'nun oldurulmesı, Turkıye'dekı
demokratık- laık kesım, başka bır deyışle
"GerçekKemalistler" ıçın (ılk donem Mum-
cu davasına bakan MHP'lı DGM Başsavcısı
olan zat da lcendısının Kemahst olduğunu
söyluyor!) ışlevseldır, yararlı olmuştur Tur-
kıye'dekı demokrat-laık kesımde yer alan ın-
sanlar arasındakı sosyal ılışkıler çok guçlu ve
sık ohnaktan öte gevşek yapılıdır Turkıye'de-
kı demokrat- laık kesıme karşı bır yığın guç
odaklan varken onlann kendı kendılenyle
uğraşmalan anlaşılır gıbı değıldır Mum-
cu'nun oldurulmesı, Turkıye'de demokratık-
laık kesım uyelennın bütunleşmesıne katkı-
da bulunmuş ve orgütlenmelenne ıvme ka-
zandırmıştır Orneğm, Mumcu oldurulme-
den once Ataturkçu Duşünce Derneklen'nın
sayısı 4 ıken Mumcu'nun oldurulmesınden
kısa bır sure sonra bu sayı 70'len geçmıştır
Ozde, Mumcu'nun oldurulmesı demokratık,
laık değerlen benımseyen toplum kesımlen-
nı daha da bılınçlendırmış, bır bakıma demok-
ratık-laık kesımın yenıden toparlanmalanna
onayak olmuştur Nasıl kı Sokrates'ın ıdam
edılmesı, ınsanlığın evnmıne ve ılerlemesı-
ne olumlu katkıda bulunmuş ıse Mumcu'nun
oldurulmesı de Turkıye'dekı demokratık-la-
ık surecın gelışımıne olumlu ışlevde bulun-
muştur
Sonuç olarak şunu söyleyebılınz Mum-
cu'nun savunduğu Kemalızmın ılkelennı be-
mmseyen sosyal demokrat partılenn (done-
mın SHP Genel Başkanı olan Erdal Inö-
nü'nun Mumcu'nun katıllen bulma konu-
sundakı "namus" sozu, onemlı kamusal-top-
lumsal olaylan kısa surede unutmaya yat-
km/kısa hafızalı, Turk toplumunda kurutul-
muş guller gıbı unutuldu) orgutlenn, denıek-
lenn, unıversıtelenn ve aydınlann daha du-
yarlı, bılınçh, orgutlu ve etkın (aktıf) olma-
lan gerekıyor Yoksa yenı Mumcu'lann -en
sonuncusu MetinGoktepe'dır- oldurulmele-
n dunımunda toplumda onlann kaıtllennı, hak-
lannı arayacak guç odaklan kalmayacak,
Meclıs'te aydınlan savunacak sıyasal partı-
ler olmayacaktır
Mumlannız sonmesın Aydın kalın Mum-
cu'lar uretın Gelecek sızm olsun
ESKI
BUZDOLABIIMIZI, FIRININIZI,
CAMASIR MAKINENIZI, BULASIK MAKİNENİZİ
PEŞİNATA SAYIP YERİNE YEPYENİ
SUPERLINE BUZDOLABI VERİYORUZ.
ESKI TELEVIZYONUNUZU PESINATA SAYIP
YERİNE YEPYENİ 70 EKRAN SABA TELEVIZYON
VERİYORUZ.
LGE MUDUHIUKLERI GUIKYİOGU »I»M» (0 377) 43S 10 71 435 54 H •
»YA 1STDNIUI IO?I2) ?M 34 21 • 7» (1 57 • MT» ANtlHllU »HKAlt» ı|-31?| Î4t U *t 34i M 73 •
U KAMOENIZ SAMSUN |0 3t2l ?31 35 7İ (4 H»I) • tCf IZMIR (0-232| 435 N U (4 H»T| •
MT« (1 7421327 12 45 (? H«T1 • MtMMM» / İSUNIU. f l D t l 3M17 7İ13 H»T]
Kalite kontrol altında!
CUMHURİYETTEN
OKURLARA
ORHAN ERİNÇ
Bakan'dan 'Bilgi'ye
Engel
Koalısyon hukumetının "demokratıkleşme" kav-
ramından, hukukun evrensel ılkelerı yenne bakan-
lannın kışısel demokrası anlayışını yaşama geçır-
meyı anladığı art arda ızledığımız çalışmalarla or-
taya çıkıyor
"Halkın bılgılenme hakkı"n\n ana kaynağı olan
ıletışım ozgurluğu bır yandan hazırlatılan tasarı ya
da tasarı taslakları ıle daha da sınırlı duruma ge-
tınlmek ıstenırken bır yandan da yururluktekı ya-
sa maddelennın bu hakkın kullanılmasını engel-
leme yonunde yorumlanması aşamasını yaşıyo-
ruz
önumde bır fotokopı var "Resmı Gazete Yargı
Bultenı"adınıtaşıyor Adalet Bakanlığı Egıtım Da-
ıresı Başkanlığı taraftndan sureh olarak yayımlan-
dığı, sayısının 41 olarak belırtılmesınden anlaşılı-
yor
Adalet Bakanı Oltan Sungurlu'nun Cumhurı-
yet Başsavcılıklan ıleOGM Başsavcılıklanna gon-
derdığı ve konusu "duruşmalarda ınzıbatın sağ-
lanması" olan bır genelge
Adalet Bakanı genelgesıne şoyle başlamış
"Yargılama esnasında salona gınlerek fotoğraf
çekılmesı ve kamerayla çekım yapılması sebebıy-
le, yargılama yapan hâkımlenn dıkkatlennın da-
ğıldığı sanıklann savunmalannı gereğı gıbı ser-
bestçe yapamadıkları, tanıkların da rahat bır şe-
kılde beyanda bulunamadıklan ve davalann taraf-
larının kendılerını manevı baskı altında hıssettık-
len, duruşmanın ınzıbatının bozulduğu, duruşma
salonunda kargaşa yaşandığı, bunun da yargıla-
manın huzur ve guven ıçınde yurutulmesını men-
fı yonde etkıledığı anlaşılmaktadır
Bılındığı gıbı konu ıle ılgılı olarak mevzuatımız-
da yer alan hukumler aşağıdakı gıbıdır "
Genelgede daha sonra CMUK ıle Devlet Guven-
lık Mahkemelennın Kuruluş ve Yargılama Usulle-
n Hakkındakı Kanun'un maddelerı anımsatılıyor
Ve sıra gelıyor Basın Yasası'nın 33 uncu mad-
desıne Madde, evlenmelen yasa ıle yasaklanmış
kışıler arasındakı cınsel ılışkılenn haberleştınlme-
sını kımı cınsel suçların yazılması halınde mağdur-
lar ıle 18 yaşını doldurmamış suç faıl ve mağdur-
larının kımlıklerının açıklanmasını yasaklıyor ve
yaptınm getırıyor
Genelge şu cumlelerle sona enyor
"Bu ıtıbarla,
Duruşmanın ınzıbatı, CMUK'un 378'ıncı mad-
desı gereğınce reıse aıt bulunmakla bıhıkte, yu-
kanda ışaret olunan hususlar dıkkate alınmak su-
retıyle mahkemeden talepte bulunup bulunul-
mayacağı konusunda kanunı gereğının takdıredıl-
mesının ve ılgılı kanun hukumlennın uygulanma-
sında duyahık gosterılmesının muvafık olacağı
duşunulmuştur
Keyfiyeton yargı çevrenızdekı Cumhunyet Baş-
savcılıklanna ve Cumhunyet Savcılarınıza duyu-
rulmasını nca ederım "
Kendısı de avukat olan Adalet Bakanı'nın, sav-
cıların ıstekte bulunurken "memunyetımıze mu-
zekkereyazılmasına" demelennden hareketle sav-
cıları kendı memuru gıbı gorduğunu soylemek
haksızlık olabılır
Yalnızca yazılı ıletışım araçları ıçın geçerlı olan
Basın Yasası'nın 33 uncu maddesını, seslı ve go-
runtulu ıletışım araçları ıçın geçerlı saymasını an-
lamanın da olanağı yoktur
Adlıye'de gorev yapan guvenlık guçlennın Cum-
hunyet Savcılarının emnnde olmasına karşın ko-
rıdorlarda basın mensuplanna yoneltılen saldırı-
lar konusunu gormezden gelmesı de yadırganıcı
bır durum değıldır
Basınımız 1863 yılı Şubatı'ndan bu yana açık ya-
pılan duruşmalan ızlemektedır Adlıye muhabırle-
rının geleneğınde de duruşmanın ınzıbatını boz-
mak gıbı bır davranış bulunmamaktadır Duruşma
salonlarının enını-boyunu belırleme yetkısı Adalet
Bakanlığı'nındır Kuçucuk odaları duruşma salo-
nu olarak kullanma zorunluluğu, kımı zaman ta-
nık olduğumuz goruntulerı yaratmaktadır ama
bunda da gazetecılenn suçu yoktur Adına "saray"
deyıp 40 odalı bır ışhanı anlayışıyla kondurulan bı-
naları gazetecıler yaptırmamıştır
O halde bu genelge neyın nesıdır?
Arkadaşlarıma nca ettım Verdıklen lıstelere go-
re çeteler, sıyasal cınayetler soygun suıkast ve
yolsuzluklarla oğrencı gosterılerıne ılışkın 40 ı aş-
kın dava, yurdun çeşıtlı yerlerınde suruyor Buna,
gelışmelerın gosterdığıne gore eskı RP yonetıcı-
lerının yargılanmaları da eklenecek
Amaç, bu davalardakı gelışmelerın kamuoyuna
yansıtılmasını engellemek değılse bakan acaba ne-
yı amaçlıyor?
•
Mıllı Guvenlık Sıyaset Belgesı nın ardından Sa-
vunma Sanayıı Stratejı Belgesı'nde yapılan değı-
şıklıkler ıle S-300 fuzelen konusunda bu kezEge
adaları ıçın yaşanan sorunu Lale Sanıbrahımoğ-
lu yazdı
•
Anayasa, devnm yasalan, Anayasa Mahkeme-
sı ve Danıştay kararları ıle kılık kıyafet yonetmelı-
ğıne dayanılarak yurutulen turban soruşturmala-
n ve Mıllı Egıtım Bakanlığı nın çağdaş oğretımeyo-
nelık yenı uygulamalarını Ebru Toktar haberleş-
tırdı
•
Fethullah Gülen'e yakınlığıyla bılınen Izmır
Akevler Grubu nun lıderı Süleyman Karagül-
le'nın, eskı RP nın Izmır Buyukşehır Beledıye baş-
kan adayı Süleyman Akdemır olmak uzere adıl
duzen teorısyenlenyle bır araya gelerek Adıl Du-
zen Partısı adıyla ayrı bır partı kurdugunu, bu ge-
lışmelerın 30 yıllık tartışmasız lıder olan Erba-
kan'ın kanzmasını sarstığını Cem Ulutaş gunde-
me getırdı
•
Manısa'da ışkence sanığı pohslerle ılgı lı dava-
nın aynntılarını Necatı Aygın ve Hakan r>irik ak-
tardı
•
Uzanlar'ın kendı şırketten Asya Hurdaalıktan ME-
TAŞ'a pıyasanın çok ustunde mal aldığın ve ME-
TAŞ'ın Imar Bankası'na bılınçh olarak bcrçlandı-
rıldığı ıddıalannı Menh Ak haberleştırdı
•
Önumuzdekı pazartesıye kadar gonluruzce bır
hafta geçırmenız dıleğı ve saygılanmızla
orhan.erincfr; raksnet.com