Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MART 1998 PAZARTESİ 8 DIŞ HABERLER Arnavutluk'un Türkiye Büyükelçisi Saimir Bala, Kosova sorununda ülkesinin aldığı tutumu Cumhuriyet'e anlattı Tıran'dan Kosova'ya açık destekLALE SARlİBRAHtVlOGLU - Kosova krizini siz nasıl değeriendiriyorsunuz? BALA: Kosova krizinin çok uzun bir tarihi var. Eski Yugoslavya Federasyonu'nun 1974 yılında Kosova Arnavutlan'na verdiği özerklik statüsü haksız biçimde 1989'dagen alındı. Statü kaldınlınca Arnavııtlann hakları da ortadan kalkmış oldu. Arnavutça dersler engellendi, yasaklandı ve okullar kapatıldı. - kosova ArnavutlarTnuı bağımsızlık istemlerini destekliyor musunuz? - Bağımsızlık isteminin tarihi bir gerçeği vardır. Kosova özerk olduğu zaman da Yugoslav yönetimi haklannı yine vermiyordu. Ama Arnavutça ders programı. Arna\ ut üniversitesi ve parlamentosu vardı. 1989 yılında Kosova liderleriyle hiç tartışmadan Arnavut haklan kaldınldı. Tiran. Kosova Amavutları'nın haklannı alma mücadelesine destek veriyor. Koso\a milletinin isteklerinin tanmmasını istiyor. 1996 yıhndaki eğitim anlaşmasının uygulamaya konmasını istiyor. Diyalog başlatılmasını \ e demokratik yollarlarla çözum bulunmasını istiyor. Biz silahlar sussun. kan dökülmesin istiyoruz. Böyle devam ederse Balkanlar'da savaş başlayabilir. - Kosova'daki Arnavut azınlık bağımsız mı olmalı? - Kosova Arnavutlan azınlık değil. millettir. Bir millet olarak geleceklerini kendileri tayin ederler. Biz başka bir millete 'Bunu yapın" diye emir vermiyoruz. Her millet kendi kararlannı alabilir. Biz Kosova'daki Arnavutlann istemlerini destekliyoruz. Bir millet bağımsız olmak için ısrar edebilir. Bu onlara aittir. - Türkiye'nin Kosova krizine yaklaşımı konusunda Ankara'da da farkh sesler çıkıyor. Türkiye'nin Kosovalılara daha fazla arka çıkması istemleri de var? Siz Türkiye'nin bu konuda Ldedigi polhikayı nasü görüyorsunuz? Ne yapmali? -Çözüm için Belgrad'a baskı yapılması gerekiyor. Türkiye'nin de Belgrad'a doğrudan daha fazla baskı yapmasını ve diyaloğa S U N U Ş Federal Yugoslavya 'nın Sırbistan Cumhuriyeti sımrları içinde yer alan Kosova 'daki Arnavutlann ayaklanması Sırplarca kanlı bir şekilde bastırılmava çahşıhyor. Belgrad'a göre Kosova 'da çoğunluğu oluştıtran Arnavutlann savısı vaklaşık 1.5 milyon, Arnavutlıık a göre vaklaşık 2.5 milyon. Yine Kosova 'da savıları 15bin kadar olan Tiirk azınlık bulumıyor. Kosovalı Arnavutlar'a 1974 vılında eski Yugoslavya yönetimi tarafından tanınan özerk statü bu azınlık grubumı bağımsızlığa götürecek nitelikte olduğu savıyla yeni Yugoslavya vönetimi tarafından 1989 vılında iptal edildi. Kosovalılann Arnavutça eğitimine ilişkin Yugoslavya ve Arnavutluk arasında 1996 yılında vanlan eğitim anlaşması henüz uygulamaya konmadı. Arnavutlann eğitim konusundaki talepleh yine Kosova bölgesini bağımsızlığa götürecek unsurlar içeriyor. tkinci büviik Arnavut azınlık grubıı Makedonya'da\>aşıyor. Balkanlar'daki kargaşadan en fazla etkilenecek ülkeleı\anxmda Türkiye de bulumıyor. • • • •' Balkanlı olduğu ölçiide^4\vupalı olacağım belirten Türkiye için barut fıçısı bu bölge; Tiirk nzmlıklann vanı sıra Batı ya ıılaşun yolıı mlması nedeniyle büvük önem taşıyor. Yugoslavya 'nın Türkiye Büyükelçisi Dr. Darko Tanaskoviç ile Arnavutluk'un Türkiye Büyükelçisi Saimir Bala, Kosova 'daki Arnavut azınlık ve Sırplar arasında tırmanan şiddet olaylanna ilişkin gelişmeler konusunda sorularımızı vanıtladılar. zorlamasını istiyoruz. Türkiye'nin Kosova için başlattığı gırişimleri. Belgrad üzerinde baskı yaparak devam ettirmesini istiyoruz. Türkıve önemli bir üyesi olduğu NATO olmak üzere uluslararası örgütler nezdinde de Kosova Arnavutlan için gınşimde bulunmalı. Bütün Batılı ülkelerden de beklentimiz budur. Özellikle Türkiye'nin girişimleri çok önemli y4rnavutluk, Kosova Arnavutlan'nın haklannı alma mücadelesine destek veriyor. Kosova milletinin isteklerinin tanmmasını istiyor.' olacaktır. Aramızda Türkiye ile tarihi bağlar var. Sayın Demîrel ve diğer Türk lıderlerine Kosova halkına büyük katkılanndan dolayı teşekkür ederim. Sayın Demirel'in Mıloseviç'e mesajı gerçekçi destektir. - Kosova'daki Arnavutlar'ın burada yaşayan Türk azınlığı Arnavutlaştırmak istediği yolunda Belgrad'ın yaptığı açıklamaya katüıyor musunuz? - Bize göre bu tam bir yalandır. Kosova'daki milletler kardeş olarak yaşıyor ve aralannda bir sorun yok. Kosova Arnavutları ile Sırplar arasında birlikte yaşam konusunda da sorun yok. - Sayın Bülent Ecevit bir açıklamasında Amavutlan dikbaşh millet olarak nitelendirdi? Siz kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz? - Dikbaşlıiık yakıştırmasını kabul etmiyoruz. Arnavut milleti mert. savaşçi. misafırperver millettir. - Türkiye ve Arnavutluk arasında askeri ilişkilerin de iyi olduğu biliniyor. Bu konuda ayrınü verir misiniz? - Iki ülke arasındaki askeri ilişkiler de çok iyi. Türkiye lojistik ve teknik destek veriyor. 200 kadar askeri personel Türjpye'de eğitim görüyor. Arnavut askerleri rahatsızlandıklannda Gülhane Hastanesi'nde tedavi görüyorlar. Geçen yıl Arnavutluk'ta yaşanan krize karşı oluşturulan barış operasyonunda 800 Türk askeri görev yaptı. Arnavut polisınin yeniden yapılandınlması için faaliyet gösteren Batı Avrupa Birliği (BAB) içinde iki Türk askeri de var. Türkiye. Arnavut Silahlı Kuvvetleri'nin NATO standardına getirilmesi için katkıda bulunuyor. Î.E. ULAGAY İLAÇ SANAYİİ TÜRK A.Ş. Görsel Yazılım Uzmanı • Delphi programlama ditine hakim • VB bilmesi tercih sebebi • İngilizce bilen, üniversite mezunu . > Veri Tabanı Uzmanı • MS SQL 6.5 veri tabanını çok iyi bilen -, • ORACLE bilmesi tercih sebebi • İngilizce bilen, üniversite mezunu Teknik Destek Elemanı • Teknik llselerin Bilgisayar veya Elektronik bölümü mezunu • PC bakımında tecrübeli • Windows uygulamalarını bilen (Win 3.1, Win 95, Excel, Word) • İngilizce bilen adayların, yeni çekilmiş resimli özgeçmişlerini BİM Eteman rumuzu ile, Davutpaşa cad. No: 12 (34473) Topkapı/ istanbul adresine APS ile göndermeleri rica olunur. İ.E. ULAGAY İLAÇ SANAYİİ TÜRK A.Ş. Product Manager • İ.E. ULAGAY ise one of leading national pharmaceutical company established 95 years ago. • We are looking for Product Managers (preferably with 1 year experience) to be employed in the Marketing Department. • Candidate (Male/vvtth completed military service or Female) should have a degree in Medicine, Pharmacy, Biology. • Excellent command of written and verbal English. • VVillingness to trave! to communicate at ali levels. • Knovvledge of Window's application. Please send your CV in English together wfth a recent photo with APS/Fax not later than 20.03.1998 to Adres: İ.E. ULAGAY İLAÇ SANAYİİ TÜRK A.Ş. Davutpaşa cad. No: 12 (34473) Topkapı/ İstanbul Fax.0.212.577 56 47 All applications will be treated strictly confidential. Yugoslavya Büyükelçisi Tanaskoviç Kosova krizini değerlendirdi. 'Türkiye terörü kınamalı'- Dışişleri Bakanı İsmailCem, Cumhurbaşka- nı Süleyman Demirel'in özel temsilcisi sıfatıyla beraberinde bir mesaj ile Belgrad'a gitti ve Yu- goslavya Cumnhurbaşkanı Slobodan Miloseviç ile göriiştü. Bugiin için Türkiye'nin Kosova po- litikasını nasıl göhiyorsunuz? TANASKOVİÇ: Eski Yugoslavya'nın dağıl- ması ve Bosna savaşı ile birlikte 7 yıldır acıma- sız bir yalnızlığa itildik. Dışişleri Bakanı isma- il CerrTin Belgrad'ı ziyareti. Kosova krizi çer- çevesinde olumlu tek olay. Özellikle benim için bu, karanlıkta tek güzel ve umut verici sınyal, tünelin ucundan görünen aydınlıktır. Türkiye'nin Kosova'daki gelişmelerle ilgili olarak şu ana ka- dar izlediği resmi tutumu yapıcı ve dengeli. - Gayri resmi turum nedir? - Türkiye'de bir grup 'Türkrye'nin Kosova ko- nusunda özel hassasiyeti var' diyor. Bunlar Ar- navut lobisi. milliyetçiler ve lslamcılar. Bu grup taraflı davranıyor. Kosova konusunda hassasi- yet savında bulunanlara, bu bölgeyle ilgili özel bir hak vermiyor. Modern politikada tarihsel bağlar bu görüşü savunanlara bir hak vermiyor. Ama bu bağlar. ortak kültürlerden faydalanma- ya ve temkinli yaklaşıp. yardım etmek için im- kân \eriyor. Türkıye'nin bazı ülkelere hassas. bazılanna hassasıyetsiz yaklaşmasını istemıyoruz. Toprak bütünlügünün korunması gıbı uluslararası ilke- lere saygı göstermek gerekiyor. Türkiye'de Ko- sova'nın bağımsızlığını destekleyen sert tutum yanlısı politika izleyenlerin dav ranışlan çok teh- likeli ve hatalı. Böyle bir yaklaşım Türkiye'de resmi politika olarak benimsense Ankara hem bir dost kaybetmii} hem de içışlerine müdahale etmiş olur. - Kosova Arnavutlan'nın eylemlerüıi terör eylemi olarak mı nitelendiriyorsunuz? Bu konu- da Türkiye ile görüşteriniz örtüşüyor mu? - Türkiye de özeilikle Güneydoğu'daki terör konusunda çifte standarda maruz kaldı. Anka- ra'dan terörle mücadelede anlayış bekliyoruz. Devlet Bakanı Sayın Şükrii Sina Gürel önceki gün yapılan bakanlarkurulu toplantısından son- raki açıklamasında. Kosova'da kanın durdurul- ması gerektiğıni söyledi. ama terörle mücadele konusuna değinmedi. Sırplar terörle mücadele ediyor. Acıdır hiç kimse bundan söz etmiyor. Sırp polisi, Kosova Kurtuluş Ordusu'nun yuvasını te- mizledi. Tabii ölen oldu. Türkiye'nin Güneydo- ğusu'nda olmuyor mu? Türkiye terörü kınama- lı ve Arnavutlara. bağımsızlık fikrinden vazge- çip Sırplar ile diyaloğa gırmeleri için nasihat et- meli. Bütün herkesten beklentimiz de budur. - Türkiye Balkanlar'da sizce ağabeylik arayt- şuıda mı? - Balkanlar'da hiçbir ülke ağabeylik ve baba- hk istemiyor. Balkan girişimi ya da Güneydo- ğu Avrupa ülkeleri sürecı olarak anılan zirveye bu yıl evsahipliğı yapacak olan Türkiye, Yu- goslav ya'ya karşı dengesiz ve saldırgan yakla- şırsa bu süreçte nasıl başanlı olur? Cumhurbaş- kanı Demirel'in Cem aracılığıyla Yugoslavya Cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç'e gönder- diği mesajın iki verinde Belgrad'ın toprak bü- tünlüğünü Türki\e'nin desteklediği vurgulanı- yor. AncakbasındaCem'inKosovaıçinöngör- düğü ve "3'lü plan" diye nitelendirilen konu- lan Belgrad plan olarak görmüyor. Sayın Cem'in yaptığı açıklama basında \an- sıtıldığından daha nüanslı ve iyi niyetli bazı gö- rüşlersergiliyor. (Yugoslasyayaklaşık ~> yıl ara- dan sonra Demirel'in özel temsilcısi sıfatıyla da olsa bir Türk Dışişleri Bakam'nın Kosova so- rununun patlak verdiği bir sırada Belgrad'ı zı- yaret etmesini iç politika açısından da önemsı- yor. Büyükelçi. Cem'in doğrudan Kosova ko- nusunda Belgrad'a gitmiş. olmasına karşın Tür- kiye'den ilk defa 7 yıl aradan sonra ikilı ilışki- ler için bir dışişleri bakanının ülkesine gittiğini söyledi.) - Türkiv* Balkanlar'da nasıl bir rol oyanaya- bilir? - Türkiye bölgesel bir güç. Balkanlar. Türki- ge olarak gösterilı\or. - Anıavutlar ile aranızdaki eğitim sorununa açıkhk getirir misiniz? - Koso\a'da Arna\ utça dili ilkokuldan üniver- siteye kadar \ erilir. A\ rupa'da o sev iyede kim- liğini koruvan tek azınlık Kosova Arnavutla- n'dır. Ama onlar Sırbıstan'dan yalnızca okul bi- nalan istiyor. Ne \ apacaksınız diye sorulduğun- da 'Sizin işini/dfğil" \anıtı alınıvor. Sırbıstan Eği- tim Bakanlığı ile bağlantı istemiyorlar. Eğitim programlannın eğitim bakanlığınca ona>lan- masını da istemiyorlar. Eğitim Bakanlığı ımza- lı yazışmalan tanımı> orlar. Tanırlarsa bu Sırbis- tan'ı tanımak anlamına gelecek. - Kosova'daki Türklerin durumu nasıl? Mev- cut kanşıklıktan etkilenebilirler mi? - Yugosla\ > a dakı Türkler aydın ınsanlardan oluşuyor \ e maceracı tav ır içinde değiller. Sırp- ye'ye muhtaçtır. Türkiye Balkanlar'a dostça yaklaşırsa denge unsuru olur. Yugoslavya da Türkiye'nin Batı'ya açılan kapısıdır. -Türkiye'nin Bosna savaş.ındaki tutumu ileKo- sova konusundaki \aklaş.ımım nasıl görüvorsu- nuz? Bosna savaşı sırasında acı tecrübelerimiz ol- du. Türkiye. bu sırada Müslüman Boşnaklara des- tek verdi. Türkiye. 70 senelik dostluğu feda et- ti. Şimdi durum farkh. Türkiye bize tavsivede bulunuyor. Ama bazı Batılı ülkelergibi baskı >ap- mıyor. - Arnavutlara verilmiş olan özerklik hakkını geri alarak bü\ ük bir hatava düşmediniz mi? - O dönemdeki karnıaşık durumda yaklaşım- lar farklı olabilir. Özerkligin alınmasında Arna- vutlann bağımsızlık dayatmalan temel nokta- dır. Avnca haritalarımızda Kosova. özerk böl- lar ile aralan çok ıyı. Koso\a Arnavutlan Türk- leri sevmi>or. Onlara göre Türkler de Müslüman \e Osmanlı Imparatorluğu topraklanndan gel- miş topluluk. Bu nedenle Amavutlar ile doğal müttefik olmalan gerektığini düşünüyorlar. Ar- navutlar. buradakı Türklen Arnavutlaştırmak istiyorlar. 'Biz burada Müslümanız ve bir mil- lettiz' diyorlar. - \rna\utlar ile sorunun temeli dinsel mi? - Yalnızca dinsel değil. Balkanlar'da genelde bir Arnavut problemı var. Amavutlar bölgenin en direnişçi insanları. Makedonya'da da prob- lem yaratıyorlar. Yunanistan'da da. Amaç Bü- yük Arnavutluk'u kurmak. Balkanlar'da küçük ülkeler Büyük Yunanıstan. Büyük Sırbıstan gi- bi düşünceler ıçindeler. Ama Büyük Arnavut- luk'u gerçekten kuracağma inanan ülke Arna- vutluk'tur. Belgrad, Kosovalı Amavutlar için yönetimde reformlar öngören bir proje hazırladı Sırplardan göstermelik acbııı DışHaberlerServisi-Sırbıstan yö- netiminin. Kosovalı Arnavutlara yerel yönetimler konusunda bir re- form projesi sunmaya hazır oldu- ğu bildirildi. Geçen hafta Sırp polisinin saldı- nlan sonucu 80 Arnavutun öldürül- dügü Kosova'da ise Belgrad yöne- timi aleyhine gösteriler sürüyor. Dün, 20 binin üzennde Arnavut. katliam kurbanlannı anmak için başkent Priştine'de bir araya geldi. Sırp gazetesi Danas. Sırp Başba- kan Yardımcısı RatkoMarkoviç'in. yerel yönetimlerde yeniliklere gi- dümesini hedefleyen bir proje ha- zırladığını bildirdi. Danas'a göre söz konusu proje, Kosova'nın 28 be- lediyesinde çift meclisli bir yöne- tim şeklini öngörüyor. Projeye gö- re bu meclislerden biri Sırp ve Ka- radağlı temsilcilerden. diğeri ise o • Başkent Priştine'de gösteriler sürüyor. Dün düzenlenen gösterilere 20 binin üzerinde Arnavutun katıldığı, gösterilerin bugün de devam edeceği bildirildi. bölgede yaşayan "ulusal azınlık" ve etnik gruplann temsilcilerinden oluşacak. Bu meclislerin başkanhklan dö- nüşümlü olacak ve her iki meclisin başkanlan her üç ayda bir beledi- ye başkanlığı görevini yürütecek- ler. Ayrıca meclislerde alınan tüm kararların her iki meclis tarafından onaylanması gerekecek. Anlaşmaz- lık durumunda ise özel bir komis- yon anlaşmazlığı bir ayda çözme- ye çalışacak. bu süre aşıldığı tak- dirde hükümet bu sorunu bir ka- ramameyle çözme yoluna gidecek. Gazetenin parlamento kaynak- lanna dayanarak verdiği haberde. söz konusu proje önerisı sayesinde. herhangı bir etnik grubun bir diğe- ri üzerinde "kendi isteğini empoze etmesininönlenebilecegi" belırtildi. Kosova'nın başkentı Priştine'de ise dün, 20 binin üzennde Arnavut. Belgrad yönetiminı protesto etmek için gösteri düzenlerken Priştine'de- ki Katolik Kilisesi'nde de geçen hafta öldürülenler anısına bir ayin düzenlendi. Kosova Enformasyon Merkezi'nden \ apılan açıklamada, gösterilerin süreceği bıldınldi. Kosova Arnavutlan'nın liderle- ri. diyalog için Batı'nm arabulucu- luk yapması yönündeki çağnlarını dün de yineledi. Bölgedeki Arna- \ utlan temsil eden Koso\ a Demok- ratik Birliği Partısi yetkilileri. pa- zar günü vaptıkları açıklamada, ABD'nin ve Avrupa Birliği'mn "derhal müdahale etmesi" çağn- sında bulundu. Belgrad yönetimi ise Batı'nın arabuluculuâunu red- dediyor. AJtı üyeli Temas Grubu'nun veAB'nin Kosova sorununa arabj- lucu olarak seçtiğı eski İspan^a Başbakanı Felipe Gonzales, Kos)- \a'>a gidip gitmemesinin Yııgosla - ya De\ let Başkanı Slobodan Mib- se\iç" ın elinde olduğunu söyledi, Gonzales, dün basına yapıığı açu- lamada. u DevletBaşkanıSlobodjm Milose%iç"inta\n belirlevki olacat- tır. Milose\iç ülkesinde bö\le bir he- yeti istemediğini söylerse. *onuç »1— mamız da mümkün olmaz"