Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 ŞUBAT 1998 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Uğur Mumcu'yu Anmak... Prof. Dr. COŞKUN ÖZDEMİR B uyuk gazetecı buyuk gazete Uğur'dan sonra yıne o kadar vurtsev er Uğur Mum- cu'nun olumunden sonra gorduğu ılgı \e sevgı anma torenlenn- dekı o görkemlı şahla- nış anısına gostenlen saygı ve des- tek sevındıncı olduğu kadar duşun- durucudur Toplum psıkolojısı ve m- san davranışlannın kokenı ıle ılgılı çozumlemelen gereklı kılan bır ol- gudurbu Uğur'la*Unutulmazvene- redeyse benzersiz bir cenaze törenTnı yaşadık Durmaksızınyağanbıryağ- murun alında yüz bınlerce ınsan bu- yuk bır ınançla onun ardından yuru- muştu Yuruyen Tûrk halkı ıdı Ama kuşkusuz onun duşunen, duyan, an- layan, yurdu ıçın kaygılanan, Turkı- ye'deki yönetıme Turkıve'dekı yö- netım bıçımıne karşı çıkan \e Mum- cu nun duşuncelennı paylaşan bılınç- lı bır bolumünü oluşruruyordu 24 Ocak'larda sokaklan Cumhuriyetga- zetesiıu. pek çok ılımızdekı koca ko- ca salonlan hınca hınç dolduranlar ve onun anısına ıçtenlıkle alkış tutanlar da yıne avnı kalabalıklardır kuşku- suz Pekı bu yuz bınlenn belkı de mılyonlann 24 Ocak'lar dışında ne vaptığını nasıl davTandıklannı yurdu- muzda olup bıten tum olumsuzluklar karşısında ne tepkıler \ erdıklennı me- rak etmez mısınız9 Uğur'un yazı yaz- dığı gazete sağlığında 50 bın cıvann- da satıyordu Gıttıkçe ağırlaşan koşul- larda o gorûşlenn savunucusu olma- ya de\ am ettığınden kuşku duymadı- ğımız, o çızgıden hıç sapmayan aynı satıyor Cenaze torenındekı anma torenle- nndekı o buyuk ohevecandolucoş- kunun sahıplennın buyuk bır bolu- mu Turkıve Cumhunyetı ıdeallerı- nın odunsuz savunucusu. ulkenın ser- mayeye bağlı ve bagımlı olmayan -ku- pon vermeyen, cuma gunlen bırbı- nnden guzel kıtaplardağıtan- tek ga- zetesıne, yıllardır suregelen ağır ko- şullarda. vaşaması ayakta durması gıttıkçe guçleşen benzersiz bır yayın organma gunde bır gazete alarak ol- sundestekvermıvorlaT Acababuka- labalığın ne kadan kupon gazetelen- nı yeğlıvordur1 Çanak çomlek, bar- dak, yastık, çarşaf ıçın başka çaremız yok dıyenlere ne dıyebılınz1 Ama on- lar ıçın bıle bır Cumhunyet gazetesı almak çok mu zordur dersınız9 Sorun elbette sadece Cumhunyet gazetesı alarak onun zengın ıçenğmı okumak- tan ıbaret değıldır Ama aynı zaman- da Turkıve nınsağıktıdarlarelındesu- ruklendığı açmazlar. ugradığı ıhanet- ler, \ozlaşmalar, yoksulluklar kırlen- meler ve nıhayet çeteler karşısında dırenen cumhunyet ıdeallennı. ay- dınlanmayı emeğı aklı bılımı, eşıt- lığı savunan bır dırenış kalesını sa- vunmaktır Haksız adaletsız bır rekabet orta- mında vahşı serbest pıyasa koşulla- nnda bu coşkulu kalabalık nasıl olur da bovlesıne ıçtenlıkle andığı. alkış- ladığı bağrına bastığı Uğur Mum- cu nun gazetesıne çok ıhtıyaç duydu- ğu bu desteği vermez Sorulanmızı surdurecek olursak bu heyecanh coş- kulu topluluk adım başında v e hemen her kurumda her yerde rastladığımız haksızlık, yolsuzluk, ruşvet, ahlaksız- lık, yalancılıklar ve turlu çeşıtlı uçkâ- ğıtçılıklarve yıllardır laık cumhunye- te ve Atatürkdevnmlenne voneltıîen saldınlarkarşısında ne vapıyor7 Ne tep- kıler gostenvorlar9 Bu buyuk yazann anısına saygının ıçtenlığını bu tepkı- lerle, bu karşı duruşlarla olçmemız doğru olmaz mı9 Bu eşsız, araştırma- cı kalemı şımdı tekrar tekrar dınlıvo- ruz \e bugun gündemı ışgal eden çe- telen, daha 7O'lı vıllardan başlayarak o mançlı gur sesı ıle olaylann detayı ve kanıtlan ıle ortaya koyduğunu bır kez daha anımsıyoruz algılıyoruz Çeteleşmeyı ve onun ıçınde yer alanlan ısım ısım sayıyor olaylan bır bır sıralıyordu bu yığıt Turk evladı Te- rorun tırmanışını, lslamı teror orgut- lennı, Guneydoğu sorununu, emper- yalızmın ovunlannı, Bulganstan yo- lu ıle aynı kaynaktan gelen sılahlann Turkıye'ye sokularak sağcı ve solcu gençlere dağıtıldığını buhaınceplan- lan kanıtlan ıle ortaya koyuyordu bu kalpaksız Kuva- yı Mıllıyecı Can Dündarda yaptığı bır T V programın- da Uğur un 7O'lı yıllardan başlaya- rak çeteleşmeyı adım adım nasıl mey- dana çıkardığını sergılemışti Ama ne Turkıye'yı yonetenler ve ne de Turk medyası, Turk basını ve sozde aydın- lar onun tek başına ulaştığı gerçekle- n yetennce goremedıler onemını kav - rayamadılar Bırçoğu da bu eşsız gazetecıyı bu benzersiz jurtseverı kuçumsedıler Bugun onun etrafındakı bırleşmeyı elbette sevınçle karşılıyorum, ama ben yureğımdekı yarayı deşme paha- sına Turkıye'dekuçumsenemeyecek sayıda sozde Turk aydını ve yazan- nın kompleksler ve yanılgılar belkı de kıskançlıklar ıçınde ona dudak bu- kuşunu yukandan bakışını, hatta onu karalama çabalannı anımsamaktan ve burada soz konusu etmekten ken- dımı alıkoyamıyorum Hayatı paha- sına en yığıtçe savaşımı vermekte ol- duğu gunlerde onu MİT uyesı ordu casusu, sosyalızm karşıtı olarak suç- lama\ a çalışan şaşkmlan (en hafıf de- yımle)anmadanedemıvorum Bugun oşaşkın odonekaydınlarvarolmak- ta devam edıyorlar Bugun yanılgıla- nnı anlayanlar, sağliğında yaptıklann- dan ulu orta eleştın ve karalamalar- dan utanıyorlar mı acaba9 Bu kahraman çocuğu anlayabıl- mek gerçeğı gorebılmek ıçın olumu- nu mu beklemelıv dıler0 Bugun sağ ol- sa ıdı demokrası ınsan haklan şen- atçı orgutlenme, Kurt sorunu, ordu mudahalesı gıbı konularda Uğur Mum- cu neler yazacak neler soylevecektı9 Yaşadığı gunlerde goruşlennı ku- çumseyıp onu bugun coşku ıle anan ve oven yazarlan aydınlan, bunlan duşunmeye davet edebılır mıyım9 Olumunden yıllar sonra bugun gercek- ten Uğur Mumcu yu ve duşuncelen- nı, beğenıyor ve desteklıyorlarsa ve o gunlerde Turkıye'nm gerçeklennı çok daha ıyı gorduğunü ıtıraf edebılıyor- larsa, olumunûn beşıncı yılında bugun gûncel sorunlanmız uzenne yazdık- lan ve savunduklan ıle o bugun sağ olsa ıdı onun yazıp savunacaklannı kı- yaslamayı deneyebılırler mı acaba9 Her turlu şıddete, terore karşı ıdı Uğur Ulkenın butunlüğune bağlı ıdı Dın dıl ırkaynmıyapmavanbırsol dunya goruşunu savunuyordu Turk bağımsızlık savaşına, Kuva- yı Mıllıye ruhuna cumhurıvet ıdeal- lenne Anadolu aydınlanmasına ına- nıyordu Cumhunvet devnmlennın aydınlanmanın oncusu buyuk Ata- tûrk'e, buyuk bır ınançla bağlı ıdı Her turlu yolsuzluğun uzenne gı- dıyor soldan çark edenlen donekle- n,çıkarcılanteşhıredıyordu Bağım- sız ozgur laık demokratık ınsan haklarına, emeğe savgıh, temız bır devlet ve temız bır toplum ıçın savaş verıyordu Bu kavramlann duşmanlan onun vucudunu vok ettıler Bakın o vıne seslenıyor gur sesı ıle kulak venn "Bağımsuiık Mustafa Kemal'den armağandır bıze. Emperyalızmın ah- tapot kollanna teslim edilen ülkemi- zin bağımsızhğı içın kan doktuk, so- kaklara, mezar taşlanmıza basa ba- sa de\letı \onetenler. gızlı emırlerle başlanmızı ezmek, kanlanmızı em- mek ıstediler. Korkmadan oldük Ey halkım unutma bizi Bir gun mezarlarımızda guller açacak Ey halkım unutma bızi Bır gun sesımız hepımıan Kulaklannda \ankilanacak E> halkım unutma bızı Ozgurlüğe adanmış bır top çiçek gibiyiz Şimdı birlikte>iz Ev halkım unutma bızı, unutma Tansu Hanım Ne Biliyor... ÖMER NİDA S ık sık mıkrofonu elıne alarak 46 ru- hundan (ne menem ruhsa) felsefe- sınden sozedıp, hıçbırdayanaği ol- maksızın Adnan Menderesın ov- gusunu > apmaya çalışan Tansu Ha- nım Demokrat Partı ıktıdan done- mıne ılışkın ne bılıyor 0 Bızım yaşta olanlar o donemı etıyle kemığıyle y aşarken Tansu Hanım daha çocukru lçyuzunu bılmedığı o doneme tutunmasının ne anlama geldığını ıyı bılıyoruz Yalnız şunu belırtmeden geçmemek gerekır. bugun çektığı- mız tum toplumsal sancılanmız, o çok beğen- dıklen donemm uygulamalanndan kaynaklan- maktadır tnönu'nun kafasını yaranlar bındığı trenı Kaysen ye sokmayanlar, Topkapı'da şışlemeye kalkanlaronlardır Seçımı kazandıklan ılkgun, yıllardır Turkçe okunan ezanı Arapça okutan- lar hderien toprak ağası olduğu ıçın toprak re- formuna karşı çıkanlar, basını susrurmak ıçın ola- ğanustu yetkılerle donatılan Tahkikat Komisyo- nu'nu kuranlar, ulusumuzu kendı ıçınde "Va- tan Cephesi" safsatasıy la bolmeye kalkışanlar unıversıte oğretım uyelennı "kara cüppeliler" olarak nıteleyenler onlardır lspat hakkı ıstemlenne "Ismail Hakkı" ben- zetmesıyle alay edenler, "plan değil pflav istiyo- ruz" dıyenler, halkı kışkırtarak 6-7 Eylullen yaratacak kadar sorumsuz davTananlar Koy Enstıtulennın kokune kıbnt suyu dökenler, Mec- lıs'ın karan olmaksızın. savaşmak uzere Ko- re'ye asker gonderenler, gençlen sokaklara do- kenler yıne onlardır Son donemlennde oğren- cı gostenlennın etkısını kırmak ıçın her gun radyodan konuşup. sıkışınca da "işçi smıfi" de- yımını kullanarak tutunacak dal arayan "seçım bstesineodun ko>'sam kazarurdr dıyerek dolay- lı bıçımde seçmenlen bılınçsızlıkle aşağılama- ya çalışan. o çok beğendıklen hderlendır Hep 46 ruhu, hep 46 felsefesı Başka soy- lemlen, dayanaklan yok Hem Tansu Hanım'a hem de otekı sozumona hderlere sormak gere- kır Hey Allah'ın kullan, ağzınızdan bır kez de 1923 ruhu deyımı çıkıverse olmaz mı" 7 Bır de aydınlanmanın, Cumhunyetın çocuklan ola- caksınız' Yazıkkıne>azık 46 ruhu, 46 ruhu Sozunu ettığınız bu ru- hun ne menem şey olduğunu onumuze koyun da bız de anlayâlım baylar Sonra şu 'febefe' so- zu de nedır Allahaşkına 0 Neyın felsefesı 0 Sokratmı, Eflâtun mu, Aris- to mu yetıştırmıştınız 9 Sozunu ettığınız l febe- fe' oğesının bır kınntısını ortaya koysanız da bız de anlasak Felsefeyı, 1920'lenn onden Mus- tafa Ketnal Ataturk un konuşmalannda orta- ya koyduğu eserlerde arasanız daha ıyı olmaz mı 9 Soylemlennızı de '1923 ruhu' olarak değış- tırmenızı onennm Şunu da ıyı bellemek gerekır Gencı tüm gı- nşımler, çağdışı tum akımlar sureç ıçınde yok olup gıdecektır Nasıl mı 9 Bılımın yaygınlığın- dan ve dennlerde olan köklennden alınacak guçlerle yok olup gıdecektır PENCERE Yurnaşlar Yasası... Yurttaşlar Yasası (Medenı Kanun) değıştınlıyor, bu amaçla bır ta- san hazırtandı • 'Yurttaşlar Yasası' kavramı Avrupa'da demokrası devnmının uru- nudur, Fransa'da Yurttaşlar Yasası, aıle hukukunda Hınstryan şen- atını kaldırdığı ıçın kılıse tepkı gosterdı, bu yolda çetın kavgalar su- regeldı Isvıçre, Almanya, Fransa, sıyasal ve ulusal btrtıklennı, sos- yal ve ekonomık yaşamı duzenleyen 'medenı /canun'larla pekıştır- dıler 'Aydınlanma Devnmı'nm gereğı, hukukun dıne değıl, akıl ve bı- lıme dayanması, çağdaşhğın gereğıdır Yurttaşlar Yasası (Medenı Ka- nun) bır toplumda yaşamı duzenler; kışı, aıle, mıras eşya, borçlar bolumlenyle ınsan hayatını kurallara bağlar Batı'dakı demokratık devnmın ardından Turkıye'de şenat huku- kuna son verılerek laık hukuk sıstemıne 1926 yılında çıkanlan Me- denı Kanun'la geçılmıştır Cumhunyet yonetımının en çarpıcı demok- ratık devnmı bu atılımdır Lozan Antlaşması, ulkemızdekı Rum, Ermenı ve Yahudılen 'azın- lık' statusunde sayarak kendılenne ozgu cemaat hukukunu uygu- lamalannı ongoruyordu 1926'da 'Yurttaşlık Yasası' çıkınca azın- lıklar devlete başvurarak bu haklanndan vazgeçtıklennı Adalet Ba- kanlığı'na bıldırdıler, hangı dınden, mezhepten, etnık kokenden olur- sa olsun, Turkıye'de herkes 'Yurttaşlar Yasası 'nın eşıt koşullan ıçın- de yaşamayı yeğledı • Kadınımız 1926'da benımsenen Medenı Kanun'la Batı uygarlı- ğının o gunku aşamasında varabıldığı duzeyde haklara kavuşuyor- du Bır demokratık devnmdı bu1 Avrupa, medrese kutturunden 15'ıncı yuzyılda sıynlmaya başla- mıştı, Turkıye'de medrese oğretımı 20'ncı yuzyıla dek surdu, cum- hunyet devnmıyle kaldınlabıldı, Şerıye Vekâletı 1924'te tanne go- muldu, ıkı yıl sonra çıkanlan'Yurttaşlar Yasası' laıklık devnmının ge- reğıdır Insan Haklan Bıldırısı' 18'ınci yuzyıl urunudur, ama, kadın hak- lanntn ozellıkle gundeme gtrebılmesı ıçın 19'uncu yuzyılı beklemek gerekıyordu 20'ncı yuzyıl bu alanda çok venmlı oldu, yaşanan ıkı dunya savaşında erkeklenn cepheye grtmelen kadının toplum ya- şamında one çıkmasmı sağladı 21 'ıncı yuzyılda kadın-erkek eşıtlı- ğı, ınsan kavramının ozunde gerçek anlamını bulacak 1926'da benımsenen Turk Medenı Kanunu, çağına gore kadını- mızı Batı uygariığının duzeyıne enştırse bıle gunumuze gore bu yol- da gen kalıyor • Yurttaşlar Yasası (Medenı Kanun) günumuzde değıştınlırken ka- dın-erkek eşıtlığı kapsamında olumlu adımlar atıldığını soyluyortar, gazetelere yansıdığı kadarıyla bu konuda bır ılerleme soz konusu Sevınılecek bır olgu' Tarıhsel anlamı ne ? 2000'e 2 kala bır yandan Turkıye'nm Iran'a benzeyecegı soyle- nırken, 'Yurttaşlar Yasası Tasansı'nüa kadın-erkek eşıtlığını amaç- layan kurallar onenlmesı, cumhunyet devnmının toplumsal kokun- de tuttuğunu gostenyor Karşıdevrımcıler şenat hukukunun ılkelenne gore 'Yurttaşlar Ya- sası'nı genye çevırebılırter mı'? Mıras hukukunda kadına erkekten daha az pay tanıyan kuralı kım Medenı Kanun'a geçırmek curetını goze alabılır'? Erkek "Boş ol" dedığı zaman evlılığın bıttığını vur- gulayan şenat kuralmı kım savunabtlır 7 Cumhunyet devnmı hayatın ta kendısıdır' Yaşayarak oğreneceğız bunu 21 'ıncı yuzyılda Anadolu'nun ışıl ışıl aydınlandığını goreceğız YJJJTJ Yenilenen İstikbal Koleksiyonu'nda, şimdi Yaylı Yataklar, benzersiz kampanya avantajlarıyla. En yakın İstikbal Satış Noktası'na bugün uğrayın, bu esnek ş koşullardan mutlaka yararlanın. Bu kampanyada, ishkbal Yatak, Ev Tekshl, Panel Mobıh/a ve Baby * Collectıon urunieri peşın fıyahna 1 +3 taksıtle, Kanepe, Ohjrma Grupları, Kofluk Takımları ve Studıo Collechon urunlerı ıse peşın fıyahna 1 +5 taksılle sahşa sunulmaktadır * Yatak ve Ev Tekstıl grupbnnda belırlı urun ve modeller ıçın, ozel kampanya hedıyelerı (Streteh Çarşaf, Alez Yatak Koruyucu, Yastık ve Kırfantierjvenlmekledır Aynnhlı bkjı istıkbal Sahş htektabn'ndan alınabılır ! * * * ü c M ı TSkalıa ItaK !L>0S00 361 555» 1 m istiktal[I h-h»fcl 11 ı n ıı ı »11 mı%t«'ıi <ı»j«ı<t "yenileyin, yenilenin'