Katalog

17ŞUBAT1998SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Washington'm kabul etmesi durumunda BM Genel Sekreteri hemen Bağdat'a hareket edecek Aıuıan Çin: Dünya halklan saldırıya karşıPEKİN (AFP) - Çm Dışişleri Bakanı Kian Kiçen, Irak'a saldınlmamasi konusunda bütün dünyada bir konsensüs oluştuğunu savunarak Irak'a askeri müdahalenin, durumu daha da kötüleştıreceğını kavdettı. Kian. "Çin. farklılıklann görüşmeter yoluyla çözülmesinden yanadır. Giice başYurulması. sonuıa çözüm oluşturmayacağı gibi can ve mal kaybma yol açacaktir" dedı. Önceki gün. Dışişleri Bakanı Ismail Cem ite bir ara>a gelen Kıan, "Dünya halklan, silahlann denetimi yüzünden yeni bir silahlı çaoşmay a girilmesinden yana değüdir" dıye konuştu Çın. lrak'ta knzın patlak verdıği ekim ayından ben. Bağdat yönetimınin BM silah uzmanlanna istenen bütün tesısleri açmasını, ancak bunu sağlamak ıçin diplomatik yollann kullanılması gerektığını sa\unuyor. ABD'mn BM Büyükelçisi Bül Richardson, cumartesı günü Pekin'e gelerek aralannda Kian Kiçen'in de bulunduğu üst düzey yetkıhlerle Irak krizinı bir kez daha ele almıştı. Irak'taki silah tesisleri \e silah teknolojısı ıle ilgili Çinli yetkililere bilgı aktaran Richardson. BM'nin beş daimi üyesinden bin olan Çin'i, Irak'a güç kullanılması karanna evet demesı ıçin ikna etmeye çalışıyordu. Richardson'la birlikte seyahat eden ABD'li yetkililer, Washington'ın Pekin'den tam bir destek almadığını, ancak Pekin'in, BM Güvenlik Konseyi'nde çekimser kalabileceği yönünde mesaj verdiğinı açıkladılar. Kıan'ın, Irak'a saldınlmaması konusunda dünya kamuoyunun görüş birliğinde olduğu açıklamasınm, Richardson ve beraberindeki heyetin Pekin'in BM Güvenlik Konseyi'nde takınacağı tavırla ilgili açıklamalanndan hemen sonra gelmesı dikkat çekti. ABD'denizinbekKyor Mübarek, ABDyi uyardı Körfez ateşi herkesiyakar Dış, Haberler Servisi - Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek. Irak'a yönelik askeri bir ope- rasyonun bölge için olduğu kadar ABD ve In- giltere açısından da çok ciddı sonuçlardoğura- cağını söyledı. Mübarek. iktıdardaki Ulusal Demokratik Parti'nin haftalık yayın organı Ma- yo'ya verdıği demeçte. "Irak'a yönelik gerçek- lestirUecek askeri bir operasyon. sadece Irak, Körfez ve Ortadoğu ülkeleri için değiL ABD ve lngUtere açısından da cok ciddi sonuçlar doğ- rucaknr" dedı. Irak'ın parçalanmasına yol açacak herhangı bir saldın konusunda bölge ülkelerini uyaran Mübarek. u Hiçbir Iraklı lider ne bugûn ne de gelecekte ülkesinin parçalanmasım istemez. Irak'ın parçalanması bölgede yeni bir şiddet daigasının oluşmasına neden olacaknr" dedı. Bırleşmış Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofı Annan'm Bağdat'a yapmayı planladığı ziyaretın, Irak krizinin diplomatik yollardan çözülmesi için son umut olduğunu belirten Mü- barek. gerek Iraklı liderlenn gerekse Annan'ın görüşmelerde gerekli esnekliği göstermelerini umduğunu söyledi. Mübarek. Irak lideri Saddam Hüseyin'e. kri- ze yol açan başkanlık saraylannı BM Özel Ko- misyonu'na (UNSCOM) açması için dört kez çağrıda bulunduğunu söyledi. ABD'nin 1991 yılındaki Körfez Savaşı sıra- sında bölgedeki güvenilirliğini büyük ölçüde kaybettiğinı belirten Mübarek. "Arap kamu- oyu; Irak. Libya, tran ve Sudan'a yapünmlar uygulayan ABD'nin Ortadoğu banşı için hiçbir şey yapmadıgını gordü" dedi. Ürdün ele$tlr!yor ABD 'nin bütün hesabıpetrol WASHINGTON (AFP) - Ürdün Veliaht Prensi Hasan tbtıTalal. ABD'yi. Irak sorunun- da çifte standart uyguladığı gerekçesiyle kına- dı.Prens Hasan. haftalık Newsweek Dergisi'nin son sayısında yer alan röportajda BM'nin, ls- raıl ıle Irak'a aynı standartlan uygulamaması üzerine Filistin'in Irak lideri Saddam Hüse- yin'e verdiği desteğe değindi. Prens Hasan. "Burada bir ülkenûikücükdü- şürülntesi söz konusu. Birleşmiş MilkrJer'in (BM) kararlannın uj gulanmasında çifle stan- dart var" dedı. ABD'nin Ortadoğu polıtikasının petrol. si- lah satışı ve tsrail'le olan ılışkıleri temelleri üzennde inşa edildiğini belirten Prens Hasan, "Rz halk politikaana inanıyoruz. petroi potiti- kasına değü" dedı ABD'nin Irak'ı vurması halinde birçoksi- vilin yaşamını kaybedecegine dikkat çeken Ür- dün Veliaht Prensi Hasan, "Aklı başında hiç kjmse shilfcri bedef almaz ama temiz sa\aş da yoktur"dedi. Prens Hasan. Irak'ın parçalanma- sı halinde fanatık gruplann kitle imha silahla- nnı ele geçirmesinin söz konusu olduğunu ha- tırlatarak bölgedeki sorunlan ele almak üzere bir merkez kurulması çağnsında bulundu. Ürdün'ün kitle imha silahlanna sahip oldu- ğunu söyleyen Prens Hasan; Türkıye, Israil, Iran. Sunye ve Mısır'm da bu silahlara sahip olduğunu tahmın ettiğini belirtti. İngllterede hükümete uyarı 'Saddam, kendi silahımızla vurur' LONDRA (AFP) - Ingiltere'de bir grup emekJi general, Ingiltere'nin Irak'a yapacağı bir saldmnın "buroerang" etkisi yaratacağını ve Irak'ın Ingiliz silahlanyla karşı saldınya geçe- bileceğini belirterek Ingiliz hükümetini uyardı. Ingiltere'de yayımlanan Daily Telegraph ga- zetesine yazdıklan mektupta emekli generaller, Ingiltere hükümetinin Irak'a silah ihracatı de- netimlerinde başansızlığa uğradığmı hatırlattı- lar. Emekli generaller, "bumerang etldsinin" Somali. Ruanda ve Bosna gibı ülkelerdeki olay- larda görüldüğünü belirterek "Silahh kuvvette- rimiz sorumsuz silah saüşlanyla tehlikeye aül- mıştir" dedıler. Üç emekli general, AB'nin en büyük iki si- lah tüccan Fransa ve tngiltere tarafından kale- me alınan ve bu hafta Brüksel'de tartışılacak olan "Sflah Sanmı Yöneomi Avrupa Birüği Söz- leşmesi'm de eleştirdı. Bu sözleşmenin ikinci bir Irak'a silah satışı skandalına engel olama- yacağını öne süren generaller. sınırlı silah satı- şı konusunda daha titiz bir yaklaşım bekledık- lerini yazdılar. Dış Haberler Servisi - Körfez'de savaş tamtam- lan çalarken. krizi sona erdirmek için "son şans" gözüyle bakılan BM Ge- nel Sekreten Kofı Annan. Bağdat'a gıtmek için "ABD'nin uzlaşma\a hanr olduğu" yönünde işaret bekliyor. BM kay- naklan. Annan'ın, ABD'nin BM Daimi Büyükelçisi ve Güvenlik Konseyi'nin diğer daimi üyelerinin (îngiltere, Çin, Rusya \e Fransa) temsilcileriyle yapacağı görüşmede anlaşma sağ- lanması durumunda en kısa zamanda yola çıka- bileceğini belırtiyorlar. Bağdat'ta Iraklı yetki- lilerle görüşmesi için Rusya, Çin ve Arap ülke- leri tarafından zorlanan Annan, bu geziyı, Was- hington ya da Bağdat'tan sorunun çözümüne yö- nelik bir işaret almadan yapmak istemiyor. ABD. Irak'ın kitle im- ha silahlannın yok edil- mesinden sorumlu BM Özel Komısyonu (UNS- COM) uzmanlanna bü- tün tesıslerde sınırsız in- celeme yapmasına izin verilmesi temeiine aykı- n bir uzlaşmaya yanaş- mıyor. Devlet Başkanlı- ğı saraylannın ıncelen- mesine karşı olan Bağ- dat, Rusya'nın girişimiy- le 8 başkanlık saraymı 60 gün süreyle Annan tara- fından atanan diplomat- lar ve silah uzmanlann- dan oluşan "özel bir grup"un denetimine aç- mayı kabul etmıştı. Kaynaklar, Iraik'ın 60 günlük zaman sınınnı kaldırması durumunda çözülmesi gereken diğer sorunun "UNSCOM'un rolü" olacagını belirti- yorlar. • Şu anda sorun, ABD'nin, Fransa'nm getirdiği yeni formülü kabul edip etmeyeceği. Formül, Irak'taki kitle imha silahlannın denetiminde UNSCOM'a ana rolün verilmesini, ancak incelemelerde bulunabilecek tek grup olmamasını öngörüyor. Irak Paris'teki Iraklılar bir gösteriyle ABD saldırganbğını kınadı. 'BM'nin cihazlan gider' BAĞDAT (AFP)-Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in üst düzey bir danışmanı, ABD'nin Irak'a saldırması halinde kitle imha silahlannı denetmekle görevli BM'nin denetim ve gözlem cihazlannm da tahrip olacagını ileri sürdü ve UNSCOM Baskanı'nı savaş çığırtkanlığı yaprnakla suçladı. Saddam Hüseyin'in üst düzey danışmanlanndan General Amir El-Sadi, "Bir askeri saldın BM'nin denetleme ve gözlem sistemini de tahrip eder" dedi ve Irak'ın hiçbir zaman BM Özel Komisyonu'nun elindeki malzemeye dokunma girişiminde bulunmadığmı haürlattı. El-Sadi. UNSCOM Başkanı Richard Butkr'ı da her iki tarafı kışkırtarak asken bir çatışmaya doğru sürüklemekle suçladı. Düzenlediği bir basın loplantısında konuşan El- Sadi, "Buflen bir ABD ya da bir Ingiliz poHtikacı gibi davrarayor. L >SCOM Başkanı savaş davuOannnı çahnması için dinden gelen baskıyı uyguluyor ve kışkırtıcılık yaptyor" dedi. Fransız formülü BM kaynaklan, şu anki sorunun, VVashıngton'un "Irak'taki kitle imha silahlannın denetiminde UNS- COM'a ana rolün verilmesi, ancak incelemelerde bulunabilecek tek grup olmaması" yönündekı yeni Fransız formülünü kabul edip etmeyeceği ol- duğunu kaydediyorlar. Körfez Sava- şı'nın ardından 1991 yılında alınan karara göre Güvenlik Konseyi'nin. Irak'a 1990 yılında uygulanmaya başlanan ekonomik ambargoyu kal- dırması ıçin UNSCOM'un Bağdat'ın kitle imha silahlannı yok ettiğini onay laması gerekıyor. Bağdat yönetimi i;* Annan'a çağ- nsını yineledı. Irak parlamentosu dün olası bir ABD saldınsını önlemenin BM Genel Sekreteri'nin görev i oldu- ğunu bildirdi. Meclis, Annan"a hıta- ben yazdığı mektupta. "Irak'ın elin- de kitle imha süahlan bulunmuvor. Bu aslsız suçlamalar Irak'a karşı bir saldın düzenlemek için yaradlan boş gerekçekr" sözlerini kullandı. Irak Dışişleri Bakanı El Sahaf da, An- nan'ın Bağdat'taki temaslannın başa- nlı olması için ellerinden geleni ya- pacaklannı bildirdi. Papa 2. Jean Paul de Annan'ın I- rak'ı ziyaret etmesi çağnsında bulun- du. Katar Dışişleri Bakanı ŞeyhHamit Bin Cesim Bin Cebr El Tani, dün Bağdat'a gıtti. Bağdat Havaalanf nda Irak Baş- bakan Yardımcısı Tank Aziz tarafından karşıla- nan Katarlı bakanın, Irak krizine diplomatik çö- züm bulunmasına yöne- lik çabalara katkı sağla- mak amacıyfa geldiği kaydedildi. Irak'ı, 1991 Körfez Savaşfndan bu yana ilk kez bir Körfez ülkesi yetkilisi ziyaret ediyor. Irak Dışişleri Ba- kanı Muhammed Said El SahaTın da bugün Pa- ris'te Fransa Cumhurbaş- kanı Jacques Chirac ile görüşeceği ve kendisine Irak Devlet Başkanı Sad- dam Hüseyin'in mesajını sunacağı bildirildı. El Sa- hafyann da Pans'te, BM Genel Sekreteri Kofı An- nan'la görüşecek. Iran Dışişleri Bakanı KemalHarraziEl Sahaf ve Ürdün Dışişleri Baka- nı Fayez El-Taravne ile önceki gece birertelefon görüşmesi yaptı. El- Sa- haf ve El-Taravne, BM Güvenlik Konseyi'nin BM Genel Sekreteri Ko- fi Annan'ın Bağdat'ı zi- yaretine "yeşil ışık" yak- masını isterlerken, Har- razi, Ürdün'ün Irak krizi- ne çözüm bulma çabala- nnı övdü. Batı ile Körfez'deki Arap ülkelerinin polıti- kalan arasında sıkışmış bir konumda bulunan Ürdün, Iı'alc'a olası bir saldında Israil savaş uçaklannın kendi hava sahalanndan geçişine izin vermeyeceklerini açıkladı. Rusya yine uyaıtfa Rusya ve Yunanistan, Irak ile BM arasında ya- şanan krizin çözümü için şıddete başvurulmasının " ağır sonuçlar dogurabi- leceğini" bildirdıler. Rusya Dışişleri Bakanı Yevgeni Primako>, Yunanis- tan Dışişlen Bakanı Teodoros Panga- los ile görüşmesinden sonra düzenle- nen ortak basın toplantısında, Yuna- nistan ve Rusya'nın krizin çözümü için "sryasi ve diptomatik olanakla- nntükenmedigi" kanısında oldukla- nnı söyledi. Avustralya ise birliklerinin Kör- fez'e gitmek üzere bugün yola çıka- cağım açıkladı. ABD Savunma Bakanlığı'ndan askeri yetkililer hava saldırılarını etklsiz buluyor 4 Ancak çölde delikler açarız'Dış Haberier Servisi - ABDnm Körfez'deki askeri yığınağının. Was- hmgton'ın hedeflerini gerçekleştirme- sine yetmeyeceği öne sürüldü. ABD Başkanı BUlClinton.olası bir operasyonun amacını, Irak'm kitle im- ha sılahlan üretme kapasitesinı kayda değer bir ölçüde azalrmak olarak ta- nımlamıştı. ABD Savunma Bakanlı- ğı Pentagon'dan üst düzey yetkililer. ABD'nin Körfez'de ciddi bir askeri yığınağının bulunmasına karşın, bu hedefı gerçekleştirmesınin zor oldu- ğunu savunuybr. Nevv York Tımes gazetesınde çıkan bir habere göre Pentagon yetkılileri. düzenlenecek bir hava saldınsınm Saddam Hüseyin'ı devirmek biryana, silah programlanna bile zarar verme- yeceği görüşünde. Hava saldınlanna kuşkulu yaklaşan üst düzey yetkililer- den binsi. harekâtın, "çölde delikler açmaktan ibaret kalacağmı" düşünü- yor. 1991 Körfez Savaşf nda Çöl Ayısı lakabıyla tanınan General Norman Schwarzkopf, Saddam Hüseyın'ın Kuveyt'ten çekibnesi için bir ay bo- yunca birbiri ardma binlerce bombar- dıman uçağı kaldırmıştı. Sonunda Irak'ınKuveyt'tençıkanlması işı.beş yüz bin piyadeye kaldı. Bu kez ne Kongre, ne ABD kamu- oyu. ne Beyaz Saray. ne de ABD'nın müttefikleri, binlerce askerin hayatı- nı tehlikeye atacak bir kara harekâtı- na sıcak bakmıyor. Aslında hava harekâtı da risksiz sa- yılmaz. Körfez Savaşı'ndan sonra Irak, ülkeye kaçak olarak soktuğu teç- hizatla yeni radar sistemlen geliştırdi. Bağdatrejiminin elinde çok sayıda ka- radan havaya füzeler ve savaştan kal- Kuveyt'teki Ingiliz askerleri savaş ma binlerce uçaksavar mevcut. Amerikan asken yetkilileri Irak sa- vunmasının fazla zorlanmadan halle- dılebileceği görüşünde. Bunun ıçin Körfez Savaşı'ndaki gibı önce elekt- rik, haberleşme sistemleri ve askeri altyapınm çökertilmesi gerekli. Askeri yetkililer Rusya. Çın, Fran- sa \ e Arap ülkelerinden yükselen iti- raz seslerinın. Clinton'm hedeflerı da- raltmasma yol açabıleceğını. \urula- cak noktalann, biyolojik \e kımyasal silahlann bulunduğu saptanan \eya şüphe edilen tesislerle sınırlı kalabile- ceğini de söylüyor. Askerlenn bir bölümü. harcanan çabagözönünealındığında. sınırlı ha- rekâtın marjinal bir değer getireceği görüşünde. Asker içınde. Irak vuru- lacaksa, bütün önemlı noktalann \-\i- uçaklanna lazer güdiimlü füzeler verieştiriyor. (Fotoğraf: Reuters) rulması görüşü hâkım. Cumhunyet Muhafızlan'na aitkarargâhlar, haber- leşme tesisleri, hepsi... Saddam'ın biyolojik ve kimyasal silahlannı vurmak sanıldığı kadar ko- lay değil. Hem bu silahlann bulundu- ğu tesislerle ilgili bilgiler yeterince ke- sin değil, hem şu birkaç hafta ıçinde lraklılann, sılahlan saklayacak yeni yerler bulmuş olması çok mümkün. Irak'ın elindeki öteki silahlann liste- si ıse geçen aylarda uydu aracılığıyla hemen hemen tamamen çıkanlmıştı. Askerlere göre bu silahlann bulundu- ğu tesisleri, asgari sivil kaybıyla yok etmek mümkün. Körfez'deki asken yığınak sürekli artıyor. ABD'nin iki, tngiltere'nin bir savaş gemisine yakında bir tngiliz ge- misi daha katılacak. Güvertelerde yüzlerce Momahavvk füzesi mevcut. ABD hava savunmasının en güçlü bombalan, silahlan Kuveyt. Suudi Arabistan ve Bahreyn kıyılannda ha- zır. B-2 hayalet uçaİclan ile B-52 ağır bombardıman uçaklan cabası. Suudi Arabistan, bu kez üslerin kul- lanıhnasına izin vermeyeceğini açık- ladı ama erken uyan uçaklan AWACS'lann gelmesine hayır deme- di. Askerlere göre her şeye rağmen, 1991 taktiğiyle, önce hassas hedefle- ri vunjp Irak savunmasını çökertmek mümkün. Körfez Savaşı'ndan bu ya- na geliştirilen tekniklerle, hedeflerin daha büyük kesinlıkle saptanıp vurul- ması da mümkün. Pilotlann, hedefe nişan almak için alçalmalarına da gerek yok. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Tüpkler ve Kürtler Türkiye'de haftalardır ABD'nin Irak'a ilişkin emel- leri konusundatahminleryürütülüyor; Batı'nın Kör- fez konusundaki planları hakkında senaryolar üre- tiliyor; Kuzey lrak'ta bir Kürt devletinin kurulup ku- rulamayacağına ilişkin tartışmalar yapılılıyor. Peki, Türkiye'nin bu karışık bölgede asıl yapma- sı gereken nedir? Milliyet gazetesinde Taha Akyol.pazar günkü ya- zısında bu soruna parmak basarak şöyle diyor: "Irak'ın tam tersine Türkiye'de Türklerle Kürtler öy- lesine iç içe geçmiştir ki, ayırmak çok zordur. An- cak, Türkiye'de Kürtlerin etnik kimlıklennin inkâr edilmesinden kaynaklanan ciddi rahatsızlıkları var- dır. Üniterdevletin içinde lıberal hürriyetlerle bu et- nik travmalann giderilmesi gerekir. O zaman Tür- kiye korkmaz, aksine bölgede cazibe merkezi olur." Taha Akyol'un bu görüşlerinin altma biz de imza- mızı atanz. Türkiye, Güneydoğu'da ekonomik ve sosyal kah kınma programlannın yanı sıra demokrasi çıtasını da yükseltip Kürt vatandaşlanmıza kültürlerint ge- liştirme, söz gelişı, kendi dilleri ile televizyon prog- ramlan izleme, ya da radyo dinleme olanakları sağ- larsa, Kuzey lrak'ta kurulabilecek herhangi bir Kürt oluşumu bizım vatandaşlanmıza çekici gelmez. • • • Türklerle Kürtlerin, birbirieri ile aynlamayacak ka- dar iç içe geçtiği görüşü de çok doğrudur. Yaşar Kemal bir televizyon programında "İki halk etle tır- nak gibidir. Anadolu bölünemez" demişti. Aslında Türklerle Kürtlerin iç içeliği, kader birliği bin yıl önce başladı. Türkmenler (Müslüman Türk- ler) ilk kez 11. yüzyılda Iran'ın Batı bölgelerinde iler- lerken Kürtlere rastladılar. ikisi de savaşçı göçebe çoban toplulukları olan Türk ve Kürt boyları arasın- da büyük bir yakınlık doğdu. Nitekım Büyük Sel- çuklu devletinin kurucusu Tuğrul Bey'in en yakın yardımcılan Kürt beyleri idi. Daha önce de yazdık. Alpasian'ın. sayıca çok ye- tersiz ordusu ile 1071 yılında Bizans Imparatoru Romanos Diogenes'e karşı kazandığı Malazgirt zaferinde de Diyarbakır ve Van yörelerinden gele- rek Türk ordusuna katılan Kürt birliklennin önemli payı vardır. 12. yüzyıltn sonlarında 3. Haçlı Seferleri sırasın- da Hıristiyan ordularını bozguna uğratan ünlü Kürt komutanı Selahattin Eyyubi'nin ordusunun önem- li bölümü ise Türkmen savaşçılanndan oluşuyordu. Timur, 1387'de Anadolu'ya ilk kez girdiğinde onunla savaşıp geri püskürten Türkmen Beyi Ka- ra Mehmet'in müttefıki Kürt beyleri idi. Daha ön- ce Karakoyunlu Beyi Bayram Hoca da, Moğol kö- kenli Celayir devletine karşı Zırkî ve Süleymani Kürt- leri ile birlikte savaşmıştı. • • • 11-14. yüzyıllarda Anadolu'da yaşayan Türkler doğudan gelen Türkmen dalgaları ile sürekli olarak beslenirken, Kürtlerin yaşadığı bölgelerde çok sa- yıda Türk beylikleri kuruldu. Orneğin 12. yüzyılda Güneydöğ'u ArlâÖofü'da Silvah'da "Artukoğullan", Diyarbakır'da "Inaloğullan", Muş'ta "Çubukoğulla- n", Erzurum'da "Saltukoğullan" gibi Türkmen bey- likleri görülür. Bu dönem, yöredeki birçok Kürt aşiretının Türk- leştiği zaman dilimidir. Kız alıp verme, kan kardeş- liği, ekonomik ilişkiler, ittifaklar, iki halkın kaynaşma- sına yol açmıştır. Söz gelişi, 13. yüzyılın sonlannda Malatya yöresinden, Bizans'a karşı denge sağla- mak için Selçuklu Sultanı tarafından Batı'ya gön- derilen "Germiyanoğullan"aşiretiTürk-Kürt kanşı- mıdır. • • • 15. yüzyılın sonlanna doğru ıse Anadolu, bu kez Türkmenlerın doğuya, Iran'a göç etmesine tanık oldu. Şah Ismail'in 1502'de Iran'da Şii Safevı dev- letinı kurması üzerine, tımarlan ellerinden alınmış Si- pahiler, eski güçlerini yitirmiş, hoşnutsuz Türkmen beyleri, Iran'a aktılar. Böylece bu sefer Doğu Ana- dolu'da sayılan azalan Türklerin Kürtleşme süreci başladı. Yavuz Sultan Selim, 1514'te Çaldıran zaferinden sonra, Idris Paşa'yı (Idris-i Bitlis) yöredeki Kürt aşı- retlerini Osmanlı devletine bağlamakla görevlen- dirdi. Idris Paşa'nın diplomatik çabaları sonucun- da Kürt beyleri Osmanlı devletine bağlanmayı ka- bul ettiler. Diyarbakır ve Mardin'de Safevı yöneti- mine karşı ayaklanan Kürtler Osmanlı devletine bağlandılar. Osmanlı. Kürtleri Safevi saldırılarına karşı koruyacak, Kürtler ise devletin doğu sınırları- nı savunacaklardır. • • • Türklerle Kürtler Anadolu'yu birlikte Müslüman- laştırmış, dış saldırılara karşı birlikte savunmuşlar- dır. İki halkın Türklerle Kürtler kadar birbiri tarafından özümsendiği az görülmüştür. Bu bakımdan demokrasi ve insan haklarının ül- kenin batısından en doğudaki ucuna kadar eksik- siz uygulanması, büyük devletlerin Kuzey Irak ya da başka bir bölgeye ilişkin tasanlarına karşı en sağlam güvenceyi oluşturur. MENUHtN DEN ABD YE ÇAĞR1 de süahsızlandır' BRÜKSEL (AFP) - Ya- hudi kökenli tngıhz pi>a- nistYehudiMenuhm,ABD Başkanı Bttl CBnton ile In- gıltere Basbakanı Tony Bla- ir'e gönderdıği mektuplar- da, iki lideri Irak'la olası bir savaştan tüm güçlenyle ka- çınmaya çağırdı. Lord unvanlı sanatçının Brüksel'deki derneğinden gönderilen mektuplarda li- derlenn. "Israil \v Irak'aait kitleimha silahlannın bütü- nüyk denetimini v« imhası- nı talep etmesi" çağnsında bulunuldu. Menuhm, mek- tubunda iki liderin bu teh- likeli durumu sona erdır- mesıni ıstedi. Yahudi sanat- çı aynca, liderlerin Arap ül- keleri ve lsrail'dekı kökten- dınci tırmanışa engel olma- lannı istedi. Lord Menuhin. mektu- bunda ABD \e tngilte- re'nın "Kudüs'ün üç ana din ile dallan tarafından ko- runan. dünya ülkeleri tem- sOcileri tarafından resmi olarak desteklenen Buieş- miş Milktlcr'c bağh bir böl- ge olması" ıçin ellerinden gelen en büyük baskıyı uy- gulamalan için lıderlerden söz ıstedi Mektupta iki süper gü- cün Israil'den nükleer silah- lannın hızla ve tümden sö- külmesını talep etmeleri ıs- tendı. Menuhın'in Clin- ton'a gönderdıği mektupta ifade edilen tavnn. ABD'ye Ortadoğu'da büyük bir prestıj sağlayacağı belirtil- dı.