Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 KASIM 1998 PAZARTES
10 EKONOMI
m
»11»
An
Aracı Kunmtar
Gtooaı MenDeg»
Ortalama
Bankalar
Akbank
AltemaMbaı*
öşbar*
Esbank
GarantBankn
ŞekBrbank
TKjknmaBanfcası
TljBanfcfe
Tekstfca*
TSKB
Toprateank
YapıKredlB
1125
5400
1175
1825
1900
970
1825
6.500
1875
28 000
Borsa Analizi
1«B
BJ& KM
031
0 31
311
173
0 74
0 74
752
643
141 338
159 5 7X
049
106
183
0 91
301
273
432
629
859 1296
m
H M
122
122
3 78
174
193
167
218
143
212
802
395000 3644 8162 5268
8700
1800
1775
1700
1025
3900
584 13B8
0 67 1 41
132 326
131
064 473
204 213
300 603
9 44
061
171
2 02
4 64
4 56
Camva Cam Urüntert Sanayl
Anadoiu Cam
DenekCam
TraKyaCam
Oftalaına
1.225
6900
2525
3600
Boya8anayN
BayraMıBoya
ÇBSBoya
MaraM
MegesBoya
Yasrç
Ortalama
«paaftk
«radoluBrac*
EgeBrac*
:myas Breuhk
GtrayBte**
Ortalama
BüyükMaî
Çarçı
Kipa
Ortatama
4 750
3600
28 500
3150
31000
8400
25.500
22 500
17 750
2 750
azatar
12 750
4900
15000
295 000
36500
Çhmnta Sanayl
AdanaÇ (B)
AdanaÇ C
Afyon Ç
Akçansa
AstenÇmenlo
iabcnı
Bına Çranto
BokıÇırantc
Çmbeton
GMaş,
Konya Çm
MaSnÇm
MfldeÇtıı
OrtatenH
fava laşan
ÇetebıHaraSer
THY
USAŞ
Ortalama
3800
1150
34 500
4 850
49000
13 750
12 0OC
2 0O0
2 700
15.250
7300
4200
3900
4000
11.250
a n *
44 000
16550
405 000
064
238
105
119
108
123
071
263
4 57
146
191
174
634
4 61
346
149
444
765
6 47
435
22 91
1063
1496
23 87
063
078
632
280
595
180
443
133
068
234
173
144
173
209
353
219
378 84
62 97
701
14 74
16 06
399
2259
995
1997
4 77
'62
13 70
67 94
8813
29 71
4659
55 61
1742
30 77
743 45
78831
276 70
1501
1164
22 55
1962
1898
4 31
1358
688
614
906
500
989
6 75
1210
1141
37 07
4 22
8 76
951
4691
1134
345
1536
865
2092
228 50
838
1663
22 86
62 01
1032
29 02
2163
29 90
596
551
1136
517
159
58 78
565
903
545
1058
4448
515
3 71
900
373
454
704
t H M
232 92
232
52014
1554 89
97711
94818
145060
751'9
108430
119516
202 56
722 81
722 81
138405
1134 07
160586
129634
732 03
81325
142 81
18943
146 03
73 35
9903
84251
49932
149 56
233 53
153 73
26268
57 32
8633
237 06
160 39
155 27
'4622
47154
19892
64 99
34951
455 49
30880
270 21
46 31
4631
243 43
6311
16044
104 89
64 57
50 53
83 71
128 74
5'75
3187
83 51
4653
67 38
69 81
va Yan Hbmettor
1193
689
603
691
Perakenda ve Toatan
EGSDışTicaret
Mıtpa
Sabah Pszartama
Tofaş Oto Te
Ortalama
tokumasa
AkmTakstl
Aksa
AftnyıEb
Arat
BardanTaksU
BrftMansucai
BoaşTekstH
Bosa
SoyasanTetaa
CeylanOyrrı
Edclpik
EĞSEgİBer
GaftMc
KarsufskSıl
.ScsKatJte
Mertsa Mensucat
femteks
^eınıs Hokjrıg
OkanTekstıl
Poien
Sotea
SoUaş
SörfflezPamuMu
Srfaş
Tumtelo
UkıKonMamn
VaktoTetaH
Vunsa
Ortalama
5500
2 075
5300
11000
myH
2575
1650
4500
2325
3650
3850
10000
3350
1*75
7000
1525
3100
2 750
740
2650
50500
29500
4050
24 750
3300
1875
2900
1700
21750
730
2450
1500
1000
4 000
5400
7800
1400
900
10300
6500
4.300
'86
096
199
560
206
054
051
127
049
112
072
069
086
116
235
067
018
138
038
1 11
367
079
199
7897
059
1 17
073
588
8 88
017
044
059
3 74
036
076
063
0 71
049
146
150
112
109
8 91
17369
3 9"
56 75
6 47
31
120 72
Dcarot
1 İ3
596
1050
12 01
1044
352
345
175
602
948
000
5 71
1444
7 51
270
1551
571
49 68
2151
1879
2366
5090
390
282
358
42 69
7356
287
1714
238
118
1680
190
850
655
382
542
1055
691
476
LattKÛrünteri Sanayl
Bnsa 6800 455 455
Good-Year
Ortalama
Enerf
AMatEMft*
ÇutaromElektnk
EntfkBsHrtt
Kepez Etoktj*.
Ortalama
7900
81000
350.000
5700
300000
350
197
1556
964
212
544
932
Seramft ve Porseten
EgeSer
Eyap
Gofbuolsd
KOtarryaPor
Ortalama
850
2900
4700
6600
067
048
085
116
067
680
503
1611
13 51
1746
670
1354
699
383
326
1243
753
4.31
415
358
357
000
5067
908
713
3015
803
35 68
650
1170
1753
15 88
361
758
1165
8.36
27 51
5282
4 75
090
10 06
32 83
26 68
1834
1540
423
469
4 07
7 78
477
900
593
1256
1263
25 47
14 84
Banayl
600
1069
822
657
809
30 71
939
457
853
942
Dayantt Tükettn Mabannteri
Emsan PasÇeik
MasEvAI
Kknasan
RabEv Al
VesM
Ortalama
TUPbm
Çaş-Afcnyunus
MarmansAlYun
MamvMart
Net Tıran
Pelrotant Tur
Ortalama
5400
8100
950
550
4550
27500
5500
4.500
26.500
8.200
2750
1.250
2 750
10000
750
258
•047
170
256
246
158
069
413
294
207
106
055
082
059
085
4 81
891
870
1144
659
953
1393
958
10 32
469
366
644
346
672
641
535
369
9849
7 07
656
451
201
333
5.06
38087
35561
18032
348 08
1276 77
9750
786 47
1062 22
660 78
9137
10531
3757
4492
13456 •
48 43
289 48
103 63
19789
272 84
11863
9138
178 86
8459
21592
1663 73
25 71
10566
585463
15024
13648
268 20
33134
90132
28 05
16194
335 97
232 28
15178
88.12
5684
41210
73525
3640
86.32
153 78
17214
62 74
226 62
104 51
37173
353 91
166 86
182 33
31061
23835
115 08
105 44
13589
152 55
359
113
-651
1510
379
62
449
394
356
22721
5353
4353
10719
23887
5155
14961
Bofctrft Makkıatari va Aygjtfan Sanavl
«ana Elett •**
Asetsaı
Betotetaırk
Netas
Tetetas
TSmrans
Ortalama
Bnta, Içtü,
AnadokıGıda
Apete
Dardanel
Fngo-Pak
KentGda
KnstaiKola
KonfnjtGıöa
Maret
MerkoGıda
MudunuTavuk
Pastavla
PenguenGda
PınarEt
PmarSut
Pmarun
SelcukGıda
TatKorearve
UnalTarm
VanEt
Tukaş Konserve
Ortalama
4650
6600
3500
6500
13000
9200
193
122
145
203
197
144
166
658
9 37
485
666
463
30.32
642
rotun sanayl
4250
19000
t6000
970
4 400
14 750
9900
1750
5500
3500
5 000
6600
19550
1900
7600
41500
3650
8 700
4100
7500
4300
172
292
643
083
089
200
588
099
064
072
222
153
245
084
2 67
142
572
147
293
3 0O
145
334
192
679
1296
2930
16 57
6.73
564
55 73
1041
962
1613
1479
14 71
1943
839
751
2557
2158
1751
2406
4014
1501
20 36
763
4 01
30 57
357
3T0
6 07
433
1733
494
1858
17 03
1156
20 48
1506
2497
756
466
829
1356
589
521
3191
13 01
22 06
986
48 84
13 80
972
1541
20963
273 30
96 49
83 50
14487
15850
82 86
25033
11006
172 38
293 76
226 48
67 96
93 73
66 30
8113
13545
5192
176 87
123 35
25272
7956
299 73
103 32
146 76
79 92
173 81
13638
m
Hohflm
Aiam>, Hottig
BorusanYaL
DoganYayınHol
Eczaabas Yat
EfesHoicSng
EnkaHottng
İMasHoUmg
KoçHoldıng
MaznarZ_Hol
Medya Hol
NetHoöro
Sabancı HoHmg
Transtuık Hdd
T Ş « C a m
Ortalama
K11JI
mn
42000
8200
3000
1925
4 750
2 850
62000
20500
31500
1575
1 700
13O0
5400
650
3650
ffll
792
077
179
3 28
?04
253
?1?<>
13»
788
inn
134
069
3 35
104
286
339
ıw
R J M
33.33
3.80
748
143 31
1382 49
59911
6151
1484
3557
10 61
2908
1063
4942
62 43
2199
29 39
m
H M
1953
322
1180 04
7
58
1619
2858
14 79
1979
16 07
42 57
4 01
24-7
880
19 58
23 33
Demlr, Çelft, Metal Ana Sanayl!
Burçelık 3500 129 18 30 3 73
ÇeikHalat 7600 295 1359 1933
Çemtas 2400 0 87 4 37
Demrsaş 2 800 145 7 35 4 91
Oöktaş 4 500 140 19 52 6 96
EragliDÇ
tonrDÇ
Metaş
Ortalama
U5UU
600
7900
ifSO
052
219
195
Basan Yaym Sanayü
BugunYayreik
ÇBSPnntas
OımnOfset
HumyetGaz.
Mermectya Yay
Mıllryet Gaz
Sabah Yayncı*
Ortalama
Metal Eşya,
AJartc Sanayi
MakmTatam
Tezsan
Ortalama
0
17500
2850
4150
930
2 425
2150
000
384
252
203
067
158
139
166
/54 1Ö
2341
59 48
000
14 57
492
1148
1057
16 77
650
24 86
-62 20
000
723
373
46 42
788
591
465
1579
859
28 35
56 26
1020
20 89
3210
23459
19 70
3146
14959
5"0
1030
79 72
893
4126
17169
103 73
50 06
47 49
147 81
8148 38
49 92
3217
1307 66
72 33
414 97
39548
7662
57 94
1061
20095
11394
MaMne ve Gereç Sanayl
14 000 218 7 57 * 4 54 102 86
650
6900
135
3 71
197
1061
710
803
GayriMenkulYatınmOrtai
Alarto G.Yat.Ort
EGSG.MYO
Osmar*GM.Y0
VatofGYatOn
Ortalama
MoHyavei
KetobekMob
Ortalama
Otomotiv ve
Anadokj Isuzu
Xaş Doğan
EgeEndusln
MP
Kordsa
MluAtaj
3tokar
Otosan
>arsan
ToöşT OtoFab
JzeHttakna
kafı Fren
Ortalarna
3750
3300
1575
2325
0 76
n«108
3 51
096
252
408 74
116
1346
7
05
Dofeme Sanayil
2600 128
134
544
4 70
Yan Sanayl
9900
18 750
29500
13 750
9IX
4550
19500
72 000
2800
4700
24550
320000
?30
382
3 72
1»1
312
106
5 63
238
125
119
469
?97
2 26
544
1509
951
395
825
925 48
48 39
3 75
460
4 41
563
1001
514
nastkÜrüntorSanavl
Egeptost
EgeProS
Pmaş
Raks EleMronık
Ortaiama
51000
5100
2525
57 000
Yap Mabemeieri
Borova Yap
Dogusan
Haznedar Tugia
Intema
Demr Ookun
Ortalama
3400
4800
3060
3360
2 475
170
104
156
150
131
192
512
116
0 77
W9
140
504
256
493
858
609
395
345
1219
11596
2267
583
594
drida
132
556
040
85(12
272
458
438
4 72
809
464
666
12 31
1097
40 45
3.51
4 71
435
603
8 42
350
389
660
19 72
8 r
680
699
13 76
13 87
2686
15941
126165
15110
n
28 79
132 88
056
24 71
93 53
19832
7868
54 56
160 40
164 34
"H 36
116 52
11142
507 80
7417
50 89
11686
156.61
6083
107 35
49558
29584
31639
198 05
255 56
266.24
223.29
55 05
33195
214 09
21968
Putrol ve Petrol Ürünlepi Sanayü
Aygaz
PetkiTi
Petrol Ofis
Turcas
Tupraş
Malama
31000
85000
37000
5000
35000
Leasing&Factorinj
AkMFnans
Facto Fnans
Finans Leasmg
IhlasFnans
Iktrsat Leasmg
jziînans fact
Rant Leasmg
oprak Leasng
VakrfLeasmg
Yap KraJ leas
Ortalama
Hnorta
Anadoiu Sıgorta
Emek Sıgorta
Bay Sıgorta
Halk Sıgorta
Ortalama
1625
900
1425
1 175
1450
1025
1150
1875
2 475
1075
8500
3400
2125
760
1275
910
^800
382
8500
839
214
1588
1262
1
1fB
071
040
436
0 42
0 57
059
068
(184
064
13'
?S?
?44
1M
0 52
090
098
y *
1685
752
1191
44 53
52 38
752
169
210
553
232
377
171
172
181
345
436
1363
582
397
058
855
'81
1442
817
1098
1338
999
693
1352
1250
169
6.41
114
522
153
128
110
097
094
2 62
254
7 6"
2 97
4 07
1464
164
17 81
663
63 95
137298
165.44
58.73
31545
242 84
24192
103822
234 71
5686 93
133125
12319
1146 38
47048
25663
28854
90504
408
9318
3584
5849
7158
13118
60 88
6409
DenHr, Çeft Dtşaida Metal Ana Sanayl
Sorjsan
Erbosan
Sarkuvsan
Ortalama
GübreveTa
Bagfaş
OubreFab
Hektaş
Ortatama
taç sanaynDevaHoJdng
Eczacıbası feç
Orialama
fnlıiu
AltematflY Ort
AlaYat.0n.
AUantsYalOrt
Atlas Yabrııı
AvrasyaYatOrt
SumnangYat.Ort
Demr Yalmt Ort
•nans Yatffn On
GararftYatOrt.
GlobalYatnmOrt
IşYatnnOH
JYtntzYaLOrt
VatafYatnm
VartâYO
Taç.YatOrt.
YapKredYatOrt
Ortalama
83OC
5 10C
12500
1
108
2 i
832
"19
493
618
MÜI atoÇRaTI OW1
14
7
5Û
18000
1850
1 150
6100
610
980
4000
390
1150
490
19
7
5
400
690
660
590
670
400
1400
430
1 750
520
3
257
11/
2 12
054
1 32
109
036
066
206
018
045
031
165
019
026
0 45
028
09/
l)2b
0 79
031
132
023
060
10 95
1940
7 i 5
1193
65 39
1160
13 87
118
423
040
074
099
494
0 41
086
065
059
228
050
2 67
552
092
161
KâğrtveKâğrtOrünteri
IsıMarAm&aiaı
Kaplamın
Kartonsan
Kav
Orauksa
Serve
TreKutsan
VikmgK&grt
Matema
Düer
Adel Kalemcılıfc
iakAmbalaı
Jermod
Esem Spor
jnrjş Ambalaı
Sesğı Hastaneten
Gurruşsuyu
Yataş
| İMKB Ortalamas.
6900
4 700
8800
960
3500
5600
2950
1850
7200
3400
2 425
4 700
5500
22 250
840
10500
T Y sonu
D ar^os ackarmav'a
r
Bu sayfada yer
ESYATIRIM
hazırlanmıstır.
409
0 73
1 13
085
086
492
105
1 6
T
"M
169
150
133
140
219
264
1 74
040
158
129
312
ar
42 99
2857
445
1602
7 31
12 84
1345
376 54
927
586
2162
563
12 92
1004
4 61
522
7 69
1064
4 91
3 1
357
3 70
tayl
1229
941
486
947
5 47
1461
1097
7 29
432
34903
352
760
130
108
2056
85"
333
1133
765
1142
735
2 57
657
3 01
10858
493
509
351
523
820
165 32
20142
5055
'1881
120 78
12442
12
7
83
126 77
12009
16134
147 33
2193
0 74
057
119
040
050
28 42
104
246
41
0 59
9738
125
090
20 40
199
151
2138
22210
2919
26 95
8 57
6318
55046
2689
706 82
6620
8190
66 08
315 61
192 42
256 37
15018
7223
10718
11819
12360
196 00
alan tablolar.
1tarafından
NAFTA kapsamındaki bir örnek MAI ile yaşanacaklara ışık tutuyor
Ulus devletlerîn
yetki alaıu daralıyor
• Kanada'da yatınm yapan ABD'lı Ethyl
Şırketı'nın, Kuzey Amenka Serbest Tıcaret
Bolgesı (NAFTA) anlaşması çerçevesmde, geçen
yıl Kanada hukumetıne açtığı yaklaşık 345 mılyon
dolarlık da\a, dunya çapında serbest tıcaret
anlaşmalannın kamu yaran aleyhıne nasıl
kullanılabıleceğı yonunde alarm sınyallen venyor
MUTLU DEMİRKAN
Tıcaretın serbestleştınlme-
sı yönundekı çabalar ve ulus-
lararası anlaşmalar yoluyla
çokuluslu şırketlere tanınan
haklar, ulus dev letlenn yetkı
alanını gıderek daraltıyor
ABD'hEÜı\lŞırketııle Ka-
nada hukumetı arasında ya-
şananlar, Çok Taraflı Yatınm
Anlaşması (MAI) ıle yaşa-
nabılecek olaylara somut bir
ornek oluşturuyor
Kanada da yatınm yapan
ABD'h Ethyl Şırketı'nın, Ku-
zey Amenka Serbest Tıcaret
Bolgesı (NAFTA) anlaşma-
sı çerçevesınde, geçen yıl Ka-
nada hukumetıne açtığı yak-
laşık 345 mılyon dolarlık da-
v a, dunya çapında serbest tı-
caret anlaşmalannın kamu
>aran aleyhıne nasıl kullanı-
labıleceğı yonunde alarm sın-
yallen venyor
Ethyl davası, Turkıye'nın
de aralannda bulunduğu 28
OECD ulkesınm göruşmele-
nnı surdurduğu MATve en
yakın örnek olarak gosten-
len NAFTA çerçevesınde ger-
çekleştı Nısan 1997'de Ka-
nada parlamentosu, Ethyl Şır-
ketı'nın uretımde kullandıfı
MMT adlı maddenın naklıye
sını \e ıthalatmı çevTe \e ın-
san sağlığına zararlı olduğu
gerekçesıyle yasakladı Bu-
nun uzerıne Ethyl Şırketı
NAFTA'nın çeşıtlı hukumle-
nne dayanarak, 14 Nısan da
Kanada hukumetı aleyhıne
da\aaçtı Parlamentonun ka-
ran gereğı MMT fabnkasının
kamulaştınlmasının ve şır-
ketın "iyi şöhretinın" zede-
lenmesmın karşılığı 345 mıl-
yon dolarlık tazmınat ıstedı
Sağlığa zararlı üretim
MMT, toksık manganez
bazlı benzıne katılan bir bı-
leşıktı Kanadalı parlamen-
terler, MMT emısyonunun
halk sağlığı uzennde belır-
gın btr nsk oluşturmasından
kaygı duyuyorlardı MMT
kullanımını ızleyen Kanada
Çevre Koruma Fonu (EDF),
bıleşığın bir katkı maddesı
olarak halk sağlığına zararlı
\e A\Tupa ıle ABD'nın Ka-
hfornıya eyaletınde kullanı-
mının yasak olduğunu açık-
ladı Parlamenterler, Kanada
Çevre Koruma Yasası 'na da
yanarak MMT nın ıthalat ve
taşınmasını tamamıyla ya-
sakladılar
NAFTA hukumlenne go-
re Ethy 1 Şırketı nın Kanada
hukumetının aldığı karar uze-
nne gorduğu zarardan dola-
>ı telafı ıstemıyle davaaçma
hakkı vardı NAFTA'mn>a
tınmlarla ılgılı 11 bolumun-
de, bir uluslararası tıcaret ve
yatınm anlaşmasında ılk de-
MAI'nin provası NAFTA
ABD. Kanada ve Meksıka arasında ım-
zalanan Kuzey Amenka Serbest Tıcaret
Bölgesı'nuı (NAFTA) temellen, 1965 yı-
lında Kanada ıle ABD arasındakı Auto
Pact adlı bir anlaşma ıle atıidı Bugünküha-
lıyle anlaşma, uç ülke arasındakı ekonomık
tlışkılenn gelışmesı sonucu 12 Agustos
1993 tanhmde ımzalandı \e 1 Ocak 1994
tanhınde yürurlüğe gırdı
NAFTA, üye ûlkeler arasında tıcaretı ve
yatırnnlan smırlayıc» tûm engellenn G ATT
kurallan çerçevesınde ve bir geçış sürecı
ıçınde kaldınlarak bölgede bir serbest tı-
caret alanı kurulmasını öngorûyor Yakla-
şık 360 mılyon nüfusu ve 6.8 tnlyon do-
larlık satın alma gucünu kapsayan NAFTA
bolgesı 1994yılındadünyatıcaretuunyûz-
de 19'unu gerçekleştırdı
NAFTA hukukuna göre, herhangı bir
üye ülkede yatınm yapan bir özel şırket,
ıle o ulkenm yasama organı arasinda bir an-
laşmazlık doğduğu zaman. şırket o ulkeyt
davaedebılır Budurumdabolgede çok ta-
raflı bir jun heyetı oluşturulur Junde, uyuş-
raazhk olan şırketın bağlı olduğu ulkeden
ve karşı ulkeden bunun yanında bir de çok
taraflı bir kurul tarafından atanan bır uye
bulunur
fa olmak uzere şırketlere
"ozel vasal bir statü" olarak
hukumetler aleyhıne ulusla-
rarası mahkemelere dav a aç-
ma hakkı venlıyordu Anlaş-
ma gereğı hukumetler ulus-
lararası mahkemelerde yar-
gılanabılıyor ancak hukumet-
ler şırketlerden tazmınat ta-
lep edemıyordu
Ethyl davası NAFTA'nın
vatınmcı v e dev letı karşı kar-
>ıva getıren mekanızmasına
bağlı olarak açılan uçuncu ve
en buy uk dav a ıdı Dav a, Ya-
tınm Uyuşmazhklannın Ço-
zumu tçın Lluslararası Mer-
kezden(ISCID)bıryetkıh-
ye göre, benzer davalar ara-
sında en buyuk tazmınat ıs-
tenenııdı Lyuşmazlıkbuyı-
lın temmuz ayında, Kanada
hukumetının Ethyl Şırketf ne
20 mılyar dolar odeyerek bır
ozur mektubu yollaması ıle
çozume kavuştu Kanada par-
lamentosu MMT kullanım ve
taşmımını yasaklayan karan-
nı değıştırdı ve Ethyl Şırketı
dedavayıgençektı Kanada
hukumetının. NAFTA'dan le-
hınde karar çıkabıleceğınden
umudu olmaması nedenıyle
bu karara vanldığı one surul-
du Şırket benzer bır dav ada
Meksıka hukumetmden 97
mıjyon dolar tazmın
Ülkedeki
ekonomik
bunalımdan
buyük şirketleri
sorumlu tutan
onbinlerce Güne\
Koreli işçi,
başkent Seul'de
büyük bir
yürûyüş
duzenledi.
Küresel krize karşı işçi eylemiEkonomı Servısı - Asya da hukumet-
ler ekonomık bunalımdan kurtulma ça-
balannı yoğunlaştınrken gıderek guçle-
şen yaşam koşullan, ışçı tepkılennın bu-
vumesıne yol açıyor Bolge ulkelen eko-
nomık knzden kurtulabılmek ıçın her
geçen gun farklı bır v ontem denerken Gu-
ney Kore de dun onbinlerce ışçı, ekono-
mıyı ıflasın eşığine getıren buyuk şırket-
lenn cezalandınlması ıstemıyle bır yu-
ruyuş gerçekleştırdı
Yuruvnşe katılan Guney Koreli ışçı-
ler, zor durumdakı şırket ve bankalara ış-
ten çıkarmalann onlenmesı ve yenı ış
alanlan yaratılması ıçın venlen fonun
arttınlmasını îbtedıler Kore Işçı Sendı-
kalan Konfederasyonu onderlığınde ya-
pılan eylemde konuşan ışçı lıden Lee
Kap-Yong bunahmın suçlusu olarak
gosterdığı buyuk şırketlenn cezalandı-
nlması gerektığını belırttı
G7 zırvesının ardından toplanan As-
ya-Pasıfık ulkelen merkez bankası baş-
kanlan ve malı uzmanlan, kuresel ser-
maye hareketlenrun duzenlenmesı yönun-
dekı G7 kararlannı uvgulamak ve re
form kararlanru ülkelenne enkısa zaman-
da uyarlamak konusunda soz verdıler
Fılıpınler'de ıse hukümet knzden kur-
tulabılmek ıçın dev lete aıt buyuk şırket-
lenn bır kısmını açık arttırma ıle sataca-
ğını açıkladı Füıpmler'de komşulannı
sarsan bankacılık knzı v e ıflaslardan ka-
çınabılmek ıçın alınan radıkal önlemler
sonucunda karlar duşmuş ve yaklaşık
100 bın kışı ışten çıkanlmıştı Ulkenm
en buyuk 1000 şırketının gelırlennın ge-
çen yıla gore vuzde 34 'luk bır azalma gos-
terdığı bıldınlıyor
Yabancı fonlar yatırınıcıyı üzdü
Yılın Uk8ayındafaaliyetteki 13fondan 8'iyatırımcısına
zarar ettirirken 5fon yatırımcısının yüzünü güldürdü
Sektör Endeksleri
06/11/96
Bankalar
AraoKurumlar
Leaang&Factomg
Holdıng
Yatnm
GaynmenkulYatOrt
Sıgorta
Gıda. Içto Tutun Sanayıı
Mobıtya ve Doşeme Sanayıı
DokumaSanayı
Bıractlık
Kâgıt ve Kâgrt Urunterı
Basım Yayır Sanayıı
Gubre ve Tanm Saçlan Sanayıı
llaç Sanayıı
Boya Sanayıı
Petrol ve Petrol Urunlen Sanayıı
LastıkUrunlen Sanayıı
Piastik Unjnier Sânayıı
Seramık ve Porselen Sanayn
Cam ve Cam Urunlen Sanayıı
Çımento Saray
Dermr Çelık Metal Ana Sanayıı
D Ç Dcşında Metal Ana San
Dayamklı Tukelım Maliemeıer:
Bektnk Mak ve Aygrtlar San
Otomotiv ve Yan Sanayıı
Metal Eşya, Makına ve Gereç San
Enerçı
Yapı Malzemelen
Perakende Tcaret ve Toptan Tıcaret
Buyuk Magazalar
Dıger
Tunzm
Hava Taşmaalıgı ve Yan Hcmetter
9619
25 57
108 49
82 83
86 87
54 72
94 01
55 74
66 38
73 25
106 09
77 77
89 68
11820
63 63
9138
11024
55 61
59 53
28 73
47 01
87 20
65 33
76 98
90 99
48 96
53 24
70 75
5716
4614
77 48
149 34
8150
44 44
124 52
28/10/98
8175
25 57
99 45
6929
86 30
49 51
43 30
52 97
62 00
73 59
82 08
76 77
83 85
10214
4810
8009
88 07
5090
74 51
2617
4158
7818
62 09
67 54
77 27
44 59
47 06
65 97
54 20
43 01
76 55
124 01
76 64
3128
111 50
Sektört«r 27 12.1996 9Ûnu 100 e endekslenmiştlr
Haftalık
Fark%
1768
000
909
19 53
0 65
1051
11712
522
706
-0 46
2925
131
696
15 73
32 29
14 10
2518
924
2011
980
1305
1153
522
1398
17 78
984
1312
7 25
550
7 27
121
20 43
646
42 09
r 68
Yılhk
Fark%
34 81
74 43
8 49
1717
1313
•4528
599
^1426
33 62
26 75
609
22 23
1032
18 20
36 37
8 62
10 24
-44 39
•40 47
7127
52 99
12 80
44 67
23 02
9 01
5102
-46 D
2925
•42 82
53 86
22 52
49 34
18 41
55 56
24 52
AtNKARA (AA) -
Turkıyede, 1997 yılı
temmuz avından bu yana
faalıyet gosteren yabancı
yatınm fonlan bu yılın
ağustos ayında
yatınmcısını uzdu
Sermaye Pıyasası Kurulu
(SPK) \enlenne gore,
toplam net varlık değerlen
yaklaşık olarak 2 1 mılyar
dolar cıvannda bulunan
Turkıye'dekı yabancı
yatınm fonlan ağustos
ayında yatınmcısına getın
sağlayamadı Faaliyetteki
toplam 13 fonun 5 ının
fıyatında ay boyunca
herhangı bır değışıklık
olmazken, 8 fon yuzde 0 2
ıle vuzde 17 7 arasında
değışen oranlarda
yatınmcısına zarar ettırdı
Ağustosta en fazla zarar
ettıren fon yuzde 17 7'lık
kayıpla Amencan Grovvth
Portfolıo (B) fonu oldu
Bu fonu yuzde 17 6'lık
kayıpla aynı fonun A tıpı
takıp ederken, Alıance
Internatıonal Health Care
Fund B tıpı yuzde 16 5 ıle
en çok zarar ettıren
uçuncu fon oldu
1998'ınılk8ayhk
donemınde de
faaliyetteki 13 yabancı
fonun sadece 5'ı
yatınmcısını
sevındınrken, genye
kalan fonlar yatınmcılann
para kaybına neden oldu
Soz konusu donemde
Cıtıselect Enhancen Fund
yatınmcısına dolar
bazında yuzde 16 5 getın
sağlarken, Cıtıselect
Grovvth Fund 13 8'lık
getın ıle ıkıncı sırada yer
aldı Bu donemde
yatınmcısını uzen
fonlann başında ıse yuzde
15 3'luk zarar ıle
Amencan Income
Portfolıo \ ve B tıpı
fonlan geldı Bu fonlan
yuzde 5 42'lık kayıpla
Alıance Internatıonal
Health Care Fund (B)
takıp ettı
GOZUCUYLA
TÜRKEL MtNİBAŞ
Clinton'ın Koltuğu
Diinyanın Geleceği
Demokrat Partı adaylan seçım oncesı çalışma
lannda eğıtım ve sosyal guvenlığe ağırlık vennct
ABD'lıler de skandala değıl, yakın geleceğe o^
vermeyı tercıh ettı Başkanın partısı de 64 yıl son
ra ılk kez seçımlerden koltuk sayısını arttırarak çık
mayı başardı
6-7 ay oncesınde Clinton'ın sonunun geldığın
ılan edenler bıraz şaşırdılar Çunku onlar da bız az
gelışmışler gıbı egıtıme, sosyal guvenlığe yonelıl»
çalışmaların oy getırmeyecegıne ınanıyorlardı Mo-
nica Lewinsky ve benzen malzemelerle sadece
ABD değıl dunya kamuoyunun meşgul edılmesı-
nın temelınde de zaten bu rahatlık vardı
Ne var kı yaşam tercıhler uzenne kuruludur'
Ekonomık krız donemlerınde de halk ıçın once-
lık, krızle bırlıkte genışleyecek ışsızlık ve açlık so-
rununun çozulmesıdır Dolayısıyla "fermuargate'
turu skandalların oya donuşturulmesı zannedıldı-
ğı kadar kolay değıldır
Zaten Ciınton'ın, Guney Asya'da krızın patla-
masının hemen ardından yaptığı açıklamalarda
soyut vaatler yerıne gerçekleşmelere dayalı ven-
lenn kullantlması da seçmenın oncelıklerının doğ-
ru tespıt edıldığını gostermekteydı Ömeğın 1997
Temmuzu'nda 193 bın kışjye, aralığında da 463 bın
kışıye yenı ış olanağının açıldığı demeçlerı, huku-
metın halkı knzden etkılendırmeyeceğı guvence-
sının en somut ıfadesıydı
Seçım çalışmalarında eğıtım ve sosyal guvenlı-
ğe ağırlık verılmesı bu guvenceyı pekıştırdı, ama..
Clınton ekıbının koltuk tazelemesınde, kuresel krı-
zın yenı bır atlama taşına geçılmesı etkılı oldu
Ressesyondan deflasyona doğru gorunen bu ge-
çışte başkan değışımını gundeme getıren herhan-
gı bır sonuç krızın daha da dennleşmesıne neden
olurdu
Her ne kadar ABD'dekı seçım sonuçları psıko-
lojık bır rahatlama yarattıysa da Federal Rezerve'nın
(ABD Merkez Bankası) yaptığı bıraraştırma "fırma-
farın ve tuketıcılenn ekonomık tablodan kaygı duy
duğu" sonucunu vermekte
1
Bu da onumuzdekı
donemde Rambo'nun makamına duyulan guve-
ne sureklılık kazandıracak çabalann hızlandırılaca-
ğını gostermekte
1
öte yandan kuresel krızın etkısıyle dunyanın bu-
yume hedefi yan yanya kuçultulerek yuzde 2'ye du-
şurulduğunu Japonya, Çın gıbı krız ıçındekı ul-
kelerın
•ıthalat hacmınde ABD mallarına olan talep duş-
meye,
• buna karşılık kendı ıhraç ettıklerı mallar ABD
ıç pıyasasına gore daha ucuz olduğundan ABD pa-
zarına olan ıhracatlan fıyat bazında arttırmaya
başladığını,
• dış tıcarettekı bu olumsuz yapının ABD'nın
butçe açığını ılk 8 ayda yuzde 50 arttırarak 110 mıl-
yar dolara ulaştırdığını, açığın yıl sonuna kadar
200 mılyar doları bulmasının beklendığını unut-
mamak gerek'
Kısacası, ne ABD ne de dunya "başkan" yenı-
lemeye henuz hazır değıl özellıkle de
• Çın'le bır dızı tıcarı anlaşma yapılmış, Çın pa-
zannın başta otomobıl, kımya urunlen de olmak
uzere Amerıkan ıhracatına açılmasının bağlantıla-
rı kurulmuş,
• Bırleşmış Mılletler Toplantısı oncesınde Ja-
ponya Başbakanı ıle Clinton'ın olağanın ustunde
uzunluktakı goruşmesının hemen ardından Japon-
ya, bankacılık reformunu kabul etmışken'
Kısacası ABD'dekı seçım sonuçlarının yarattığı
olumlu havanın sureklılık kazanması bu anlaşma-
ların ışlevselleştırılmesıne, durgunluğun canlan-
maya donuşturuleceğı sınyallerının verılmesıne
bağlı
Zıra orta ve uzun vadede pıyasalarda canlanma,
taze para anlamına gelen bu gelışmeler, spekula-
tıf dalgalanmalara kendını bırakmaktansa analıtık
duşunce doğrultusunda yatınm yapanlar ıçın onem-
lı bır yol gosterıcı ozellığı taşımaktadır New York,
Parıs, Tokyo borsalannda lyımser psıkolojıyle alım-
lara gıdılmesının gerısınde de zaten bu davranış
bıçımı bulunmaktadır
e-posta: cumek(g turk.net
MERKEZ BANKASI KURLARI
ClNSf
1 ABD Dolan
1 Alman Markı
1 Avustralya Doları
1 Avusturya Şılını
1 Yunan Drahmısı
1 Belçıka Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Yenı Israıl Şekelı
1 Fransız Frangı
1 Fın Markkası
1 Urdun Dınan
1 Hollanda Fionnı
11ngılız Sterlını
1 Sunye ürası
1 Handa ürası
11spanyol Pezetası
1 Rumen Leyı
1 Isveç Kronu
11svıçre Frangı
11ran Rıyalı
100 Italyan Lıreti
1 Japon Yenı
1 Bulgar Levası
1 Kanada Dolan
1 Kuveyt Dınan
1 Avrupa Para Bınmı
1 Lüksemburg Frangı
1 Norveç Kronu
1 Portekız Eskudosu
1 S Arabıstan Rıyalı
DOVİZ
AUŞ
288 710
173 820
182 810
24 738
8 412
45 718
51806
56 595
153 980
479 320
432 630
2 037
36 968
210 840
17 468
2 437
189 780
948110
340 020
8 412
39136
1690
77 211
SATIŞ
290100
174 660
184 010
24 835
8 465
45 943
52103
57 457
154 930
481830
434 800
2 054
37 353
212 200
17 660
2453
190 640
960 600
343 040
8465
39 400
1704
77 350
9 KASIM 1998
EFEKTİF
AUŞ
288 360
173 610
181400
24 676
984
8 391
45 549
61516
51676
56 386
345 960
153 600
478 740
2944
428 300
2 029
23
36 831
210310
51
17381
2 422
66
188 600
924 600
8 307
38 991
1669
76 246
SATIŞ
290 830
175 010
185 850
24 897
1026
8486
46118
64 670
52 233
57 675
390130
155 320
483 030
4 417
439150
2 062
35
37 495
212 730
77
17 771
2468
99
191840
984 810
8 571
39 550
1725
78 317
16609
1 5765
11681
34 270
6 3143
5 5678
5 0490
18725
14123
7 7665
13671
1642 65
ÇAPRAZ KURLAR
1 ABD Dolan
Alman Mırta
Avustralya Doları
Avusturya Şılını
Belçıka Frangı
Danımarka Kronu
Fransız Frangı
Fın Markkası
Hollanda Flonni
Ispanyol Pezetası
Isveç Kronu
Isvıçre Frangı
Italyan Llretı
118 627
15217
34 270
7 3630
170 24
3 7505
UuveylO
1 Stertın
11rtanda L
1ECU
1 SDR
1S0R
JaponYenı
Kanada Dolan
Lüksemburg Frangı
Norveç Kronu
Portekız Eskudosu
S Arabıstan Rıyalı
3 3113 ABD Dolan
1 6609 ABD Ooları
1 4988 ABD Dolan
1 1825 ABO Doları
1 4009 ABO Doları
406 400 TL