Katalog

2»KASIM1998PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 KUSBAKISI MEMET BAYDUR Çjzmenin anımsatbğı Peppinolar • Giyinik uzandım İtalya'daki otel yatağına. Bütün kepazelik, bütün rezillik, bütün yanlışhk milliyetçi olmaktan kaynaklanıyor diye düşünürken uyuyakalmışım. Düşümde yurtseverlerin yeryüzünde babalannın evindeymişcesine davrandıklannı gördüm. Peppino Di Capri'yi sever mi- smiz? Ne güzeldır şarkılan... ll Sognatore ya da Luna Caprese ge- lı-yor aklıma hemen. Buz gibı bir Toskana şarabı eşliğinde. bıraz Parmajambonuna sanlmış ka\-un eşliğinde dinlenırse hele. tadına doyum olmaz. Lucio Dalla'nın, Milva'nın ya da Adriano Celen- tano'nun şarkılarını da çok se\e- nm ben. Sankı bu keyiflı şarkı- cılann, bu "hafif" müzik üstad- lannın daha büyük ustalarla ak- rabalıklan var gıbıdır Örneğın Donizetti, BeUinL, Rossini ya da Verdi'yle Birisı opera dese ak- lıma VVagner'den önce bu baba- lar takımı gelır nedense. Baba dedim de aklıma geldi, o filmın müziğini yapan Nino Rota'yı da çokseverim. Italyanasıllı Ame- rikan oyuncu Al Pacino'yu da. Modern hukukun temelı olan Roma Hukuku'nu bır tarafa bı- rakırsak geriye Rönesans'ın kal- dığını görüyoruz Leonardo da Vlnci, Michelangek», Raphaello. bir de... neydi adı? Uccello. Ha- ni birkaç hafta önce kuşlanndan söz etmıştık bir kuşbakışında. Aydınlanma çağından hoşlanmı- yorsanız Dino Martino'nun gü- zelim sesınden Dicitencello Vu- ie ya da O Marenariello'yu din- leyebilırsiniz. Dino Martıno, şu ünlü Amerikan asıllı ttalyan şar- kjcı Frank Sinatra'nın arkadaşı olan Dean Martin. Italyan olma- yan Jerry Lovis'la filmleri var- dı çocukluğumda. Film dedik de aklıma geldı, biz sınernateTc ğörmüş bır kuşa- ğız. Bir bakıma Vittorio De Sica ile büyüdük. Umberto D. örne- ğin. Bisiklet Hırsızlan, Milano Mucızesı. Bır de Federico Felli- 1) Vittorio De Sica, 2) Federico Fellini, 3) Giuseppe VerdL, 4) Peppino Di Capri, 5) Umberto Eco, 6) Bernardo Bertolucci, 7) Marcello Mastroianni, 8) Sophia Loren ni derler birisi vardı, kötü film- len bile çoğu yönetmenin film- lerinden daha lyiydi Beyaz Şeyh'i hatırhyorum, Intervis- ta'yı, Gemi Gidiyor'u ve mem- leketimı anımsatan Orkestra Pro- vası'nı. Postacı, Akdeniz, Cen- net Sineması gibi yapmacık ve koru'fîlmler sarrhamıştı ortîlllğY. Visconti, Beyaz Geceler'i çeki- yordu, ama onun yazarı bir Rus'tursanınm. Olsun. Film Vis- conti'nın filmiydi yine de. Paso- lini diye bir başka ademoğlu var- dı o zamanlar. Teorem filmini görüp unutmak mümkün müdür? Dünyanın en güzel Fransız film- lerinden birini de bır Italyan ko- münistı çekmişti. Bernardo Ber- tolucci'nin Paris'te Son Tango su Saymakla bitecek gibi değıl, ama tunlardan söz ederken Taviani Kardeşler'i atlamak mümkûn de- ğil. Padre Padrone, Aziz Loren- zo Gecesi derken Kaos adlı baş- yapıtı düşünüyorum şimdi. Ka- os büyük büyük yazar Pirandel- lo'nun dört öyldisü üstüne kuru- lu bır başyapıttır. Bu filmi yıllar- ca önce bizim evde, Afhka'daki evimizde Salvator Allende'nin eşi Tencha ıle beraber seyretmiş- tim. Bu güzel hanımefendi yet- mışinci doğum gününü bizimle kutlamıştı Taviani Biraderler'in Kaos'unu seyredip grappa içerek. Pirandello, bildiğiniz gibı oyun yazandır. DarioFogibi. Hani şu ülkesıyle durup dınlenmeden dal- ga geçen büyük ve değerli soy- tan, Nobel ödüllü cin Dario Fo. Faşistlen ve yobazlan çileden çı- karan, ılımlı tutuculann bıle öf- kelendiğı o güzelim anarşi çocu- ğu Dario Fo. Elio VTttorini geliyor aklıma. Dante ya da Boccaccio. Umber- to Eco. Yenı bir kitabı yay ımlan- dı Amerika'da geçenlerde. Dil ve Delılık. Su katilmamış bir Bo- lognalı ama tepeden tırnağa bır dünya vatandaşı Umberto. Sicilya'daydım yıllarca önce. Bızim güneydoğumuzu andıran bir köyde, bizım güneydoğulu- lanmızı anımsatan insanlann ara- sında. "Yabancılara" iyi davra- nıyordu Sıcilyalı köylüler. Saba- ha karşı küçük otelin küçük oda- sınadönüp Rigoletto'yu dinledim kulaklıkla. Büyü her yerdeydi. Lorca'nın"duende"si. Akde- niz'in ortasında, uygarlık tarihi- nin ortasında, bütün iyiliklerin ve kötülüklerin, bütün maceralann ve konaklamalann ortasında, mafyasıyla, Vatikan'ıyla, futbo- lu, mandolini, hırlısı hırsızı, ar- lısı arsızıyla, kahve kokusu ve alçakgönüllülüğüyle uyuyordu Italya. Ben de otel odasında ku- kumav kuşu gibi pencereye tü- nemiş Rigoletto dinliyordum. Dördüncü Enrico'yu düşünüyor- dum. Dördüncü Henry diye bi- linen bir Pirandello oyunu. Ak- h başında bir insanın deli takli- di yapmasmı anlatıyordu. Konu bır yerlerden tanıdık geliyordu. Gün ağanyordu. İki enayi balık- çıl kuşu gaga gagaya uçuşuyor- du. Rigoletto'yu otelde bırakıp çıktım, yürüdüm. Badem gözlü bir sokak köpeği kuyruğunu sal- ladı. Kasaba meydanında açık ya da hiç kapanmayan bir kah- vede kahve içtim. Üç beş saat sonra tıyatrocu birçok arkadaş- la toplantımız vardı. Böyle gi- dersen sempozyuma, zor alırsın tezkere diyerek otele döndüm. tspanyol Lorca'nın "duendes" o sabahın köründe Sıcilya'da do- lanıyordu. Seferisoradaydı, şap- kasını gördüm köşe başında. Res- soaberberin açılmasını bekliyor- du. Aydınlık suratlı üzgün Ceza- yır asıllı bir yazar gördüm. Nâ- zım oralarda bir yerde marangoz atölyesinde kıl testeresiyle bir tepsi yontuyordu, san-yeşıl la- civert- kırmızı beyaz çiçekleriy- le. Giyinik uzandım Jtalya'daki otel yatağına. Bütün kepazelik, bütün rezillik, bütün yanlışhk milliyetçi olmaktan kaynaklanı- yor diye düşünürken uyuyakalmı- şım. Düşümde yurtseverlerin yer- yüzünde babalannın evindeymiş- cesine davrandıklannı gördüm. Alt kattaki radyonun sesiyle uyan- dım bir saat sonra, ağzımda o gü- zelim kahvenin lezzeti. Radyo Peppino Di Capri çalıyordu. Pep- pino Di Capri'yi sever misiniz? Ne güzeldir şarkılan... En iyi YabancıFüm Oscan'na 45aday Türkiye 'yi Yabancı Film Oscan 'nda hangifilmin temsil edeceği henüz belirlenmedi Avrupa Caz Festivalleri Birliği'ne Türk başkan Kültür Servisi - Avru- pa'nın en önde gelen on caz festivalınin üyesi bu- lunduğu Avrupa Caz Festi- valleri Biröğinin 13-19 Ka- sım tarihlen arasında ya- pılan yılhk olağan toplan- tısında on üye ülkenin tem- silcileri bir araya gelerek Avrupa festivallerinın so- runlannı tartıştılar. Pon (Finlandıya), Vien- ne (Fransa), North Sea (Hollanda), Vıyana (Avus- turya), Umbria-Perugia (Italya), Molde (Norveç), Vitoria-Gasteiz (lspanya), Montreal (Kanada) ve Is- tanbul'dan (Türkiye) olu- şan birhğin eski başkanı Jyrki Kangas'ın önerisiy- le \e oybirliğiyle önümüz- deki üç yıl için başkanlığa tstanbul Caz Festivali Yö- netmeni Görgün Taner se- çildi. New York Başkonsolos- luğu'nda 16 Kasım'da \e- rilen ve Cumhuriyetin 75. yıhnın da kutlandığı dave- te; festival direktörleri, ajans ve plak şirketi temsılcilen. basın mensuplan ve eleştir- menlerden oluşan seçkin da\ etli topluluğu katıldı. Avrupa Caz Festivalleri Birliğı'nin 2000 yıhnın Ey- lül ayındaki toplantisı ıse Görgün Taner başkanlığın- da Istanbul'da yapılacak. CUMHUR C ANBAZOĞLU ROMA- Bu yıl 75. yaşını kutlayacak Oscar ödüllenne En İyi Yabancı Film dahnda tam 45 aday adayı başvurdu. 1947'den 1955'e kadar özel ödül adıyla dağıtılan En İyi Yabancı Film Oscan'na 45 ülkeden katılan aday adayı filmlerden beş tanesı 9 Şubat'ta asıl aday seçılecek \e 5460 Amerikan Film Akademisı üyesinin beğenısıne sunulacak. Akademi başkanı Robert Rehme'nın yaptığı açıklamaya göre Oscar'a bu yıl rekor sayıda yabancı film katılıyor. Geçen yıl 44 olan yabancı film sayısı 1996'da ise 39 tane ıdı. 21 Mart'ta Dorothy Changler Pavihon Salonu'nda dağıtılacak Oscarlar içın 73 ülkeye davet çıkartan akademi de bu şekilde yeni bir rekora daha ımza atmış durumda. Lısteye göz atıldığında ilk kez bır Kırgızistan filminın Oscar için yanşacağı. Lübnan ve Fas'ın da yirmi yıl sonra Oscar'a film gönderdiği görülüyor. Eleştirmenlere göre bu yılın adaylan arasında VValter Salles'in Berlin'de en iyi film ve en iyi kadın oyuncu (Fernanda Montenegro) ödüllennı kazanan 'Central Do Brazil' adlı yapıtı öne çıkacak. Fılmm yapımcısı Arthur Corhn'un daha önce beş kez 'Tango'- Carios Saura Oscar kazanması filmin önemli kartlanndan bin. Theo Angelopulos'un Cannes galibi 'Sonsuzluk ve Bir Gün', Manuel De Ofi\eira' nın 'Anxiety', Yugoslavya adına yanşacak Goran Paskaljevic'in 'Banıt Fıçısı'. Tay\an'ı temsil edecek Hou Hsiao-Hsien'in 'FlowersofShangai', Carios Saura'nın Tango' (Arjantin), Fransız Eric Zonca'nın 'Melekfcrin Hayal Edilen Yaşamı', Alman Tom Tykwer'in Lola Koşuyor'u, Nikita Mikhalkov'un 'Sibirya Berberi' adlı son yapıtı \e Roberto Benigni'nın 'La VHa BeDa' adlı yapıtlan diğer Favon yapıtlar. Aynca Eyal Halfron'un 'Circus Palestine' (Israil), Saidu & Mailisi'nin 'Cengiz Han'(Çın Halk Cumhuriyeti) adlı filmleri de bu listeye katılabilir. Türkiye için çok geç kalındı Türkiye'yi Yabancı Film Oscan'nda 'Banıt Fıçısı' - Goran Paskalyevic hangi filmin temsil edeceği henüz belirlenmedi. Geçen yıl Kültür Bakanlığı'nın 'Eşlaya'yı, sinema derneklerinin de 'Hamam'ı desteklemeleri nedeniyle sorunlu geçen Oscar seçiminin ardından bakanhk bu yıl için seçimin Sinema Platformu'a bırakılacağını açıkladı. Sinemacılar, hâlâ bir girişimde bulunmayan bakanlığın çok geç kaldığını söylüyorlar. Kültür Bakanbğı büyük ödülleri beiirlendiANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Cumhunyetın 75. yıldönü- mü ve Atatürk'ün ölümünün 60. yılı nedeniyle Kültür Bakanlı- ğı'nca 14 dalda düzenlenen ya- . nşmalar sonuçlandı. Roman da- lında büyük ödülü "Ankara 1920" ile Celal HafıfbUek. öykü dahnda T s u n a m r ıle Lütfîye Aydın kazandı. Kültür Bakanlığı'nın roman, öykü, şıır, resimli çocuk kitabı, masal ya da öykü, çocuk roma- nı, çocuk oyunu, deneme, ince- leme-eleştiri, oyun. karikatür. biyografi, bilimsel ıçerikli eser ve en iyi tasarlanmış kitap dal- lannda düzenlediği yanşmaya toplam 503 eser başvurdu. Bü- yük ödül 14 dalın 11 'inde veri- lirken 28 başan ödülünden an- cak 23'ü sahibini buldu. Büyük • Kültür Bakanlığı'nca 14 dalda düzenlenen yanşmalar sonunda; büyük ödülü roman dahnda 'Ankara 1920' ile Celal Hafifbilek, öykü dahnda 'Tsunami' ile Lütfiye Aydın kazandı. Şiir, masal, öykü ve en iyi tasarlanmış kitap dallannda ise büyük ödüle değer yapıt bulunamadı. ödül tutan 4 milyar400 milyon, başarı ödülü de 5 milyar 750 milyon olarak belirlenen yanş- malarda toplam 10 milyar 150 milyon liralık ödül dağıtılacak. Şiir, masal ya da öykü ve en iyi tasarlanmış kitap dallannda büyük ödüle değer yapıt buluna- mazken Ayla Çınaroğlu en ıyı tasarlanmış kitap dahnda 2 ayn yapıtıyla 2 başan ödülü aldı. Yanşmada büyük ödül kaza- nan yazarlar ve yapıtlan şöyle: Celal Hafifbilek-Ankara 1920 (Roman), Lütfiye Aydın-Tsu- nami (Öykü), Sait Munzur-Ye- şıl BisıkJet (Resımlı çocuk kita- bı), Havva Tekin-Yeşil Adanın Çocuklan (Çocuk romanı), Der- su Yavuz Altun-Benim Güzel Pabuçlanm (Çocuk oyunu), Os- man Bolulu-tnsan Insana Ekle- ne Eklene (Deneme). Betül-Hü- seyinÖzçelebi- Cumhunyet Dö- neminde Edebı Eleştıri (İncele- me-eleştiri), Ahmet Önel-Erte- leme Oyunu (Oyun), Özcan Ça- Lşkan (Karikatür), Doç. Dr. Hül- yaNutku-Cumhuriyetin 75. Yı- lında 75 Yılın Tanığı Bır Yazar Orhan Asena (Biyografi), Prof. Dr. Nurtıan Karadağ-Halk Ev- leri Tıyatro Çalışmalan 1932- 1951 (Bilimsel içerikli eser). Başan ödüllennı kazanan ya- zarlar \e yapıtlan da şöyle: İbrahitn Dizman-Gölgeden Akan Işık, Kemal Yalçuı- Ema- net Çeyiz (Roman), Dr. Sema Işısağ-Lacıvert Leylek, Özcan Karabulut-Belki de Kaybeden Zaman (Öykü). Şinasi Şentûrk- Soluğan, Arif Berberoğlu-Ağır ve Sıcak (Şiir), Zeynep Bassa- Emir Yaman (Resimli çocuk ki- tabı), ÇilerGazel-Kutsal Kristal, Zuhal Uğurlu Peksoy-Anı Def- teri (Masal ya da öykü), Hüse- yin Güney- Akçabebek Hollan- da'da, Aydoğan Yavaşb-BenMus- tafa Kemal (Çocuk romanı), Tû- Kn Tankut-Kmalı ile Kocaçam (Çocuk oyunu), Şükrii Gûnbu- hrt-Gümüşlü Kız, Şemsettin Ün- lü-Eski Beş Kelaynak (Dene- me), Tansu Bele-Erkek Yazının- da Kadın (tnceleme-eleştiri), Mustafa Asoglu-Onurlu Direniş Kuvayi Milliye, lüncer Cüce- noğlu-Neyzen (Oyun), Mahmut Akgün, Attila Peken (Karika- tür), Mustafa Çıkar-Hasan Âli Yücel ve Türk Kültür Reformu (Biyografi), CankutÜnal 1980- 1990 Dönemi Ankara'daki Özel Tiyatrolar ve Etkinlikleri (Bi- limsel ıçerikli yapıt), Ayla Çı- naroğlu-Yaşasm Kar Yağıyor ve Küçük Mor Balık (En iyi tasar- lanmış kitap). Y A DiCaprio, ChetBaker'ı canlandıracak • Operadaki HaySlet'ı sinemaya aktarmaya hazırlanan Warner Bros film şirketine, eserin yaratıcısı Andrevv Lloyd-Weber'in hayranlanndan tepkiler yağıyor. Weber ve Operadaki Hayalet hayranlannın, müzikalde Michael Cravvford'un canlandırdığı rolü John Travolta ya da Antonio Banderas'ın üstleneceği doğrultusundaki haberler üzerine tepkilerini dile getırdikleri belirtiliyor. • Madonna ve Leonardo Di Caprio'nun açık arttırmayla satışa sunulan kostümleri hayal kınklığı yarattı. Madonna'mn Evita filminde giydiği çiçek desenli ipek giysi sadece 2 bin 200 dolara, Di Caprio'nun Demir Maske filmindeki kostümü ise 3 bin 600 dolara alıcı bulabildi. • Hna Turner 60 yaşında! Geçen hafta 60. yaşını kutlayan Turner, hâlâ rock dünyasının en seksi kadını olarak anılıyor... • Sandra Bullock, Italya'^a yerleşmek ve artık kendi filmlerinin yapımcılığını da üstlenmek istediğinı açıkladı. Aşkta ve Savaşta filminin çekimleri sırasında ikı hafta ttalya'da kaldığını belirten Bullock, Italyan kültürüne âşık olduğunu ve bu ülkedeki insanlan çok sevdiğini söyledi. • Marilyn MOnroe. Playboy dergisi tarafından düzenlenen 'Yüzyıhn en seksi kadınlan' listesinde yıne birinci sırada.. Derginın, 1999'unilkayında yayunlayacağı listede Monroe'yu Jayne Mansfield, Raquel VVelch, Brigıtte Bardot ve Cindy Cravvford izliyor. Sophia Loren de ilk on arasında yer alıyor. • Sting'inyeni vıdeoklibı 'Freak the Mighty'de Sharon Stone oynuyor. Amenka'da kısa bir süre önce gösterime giren ve başrolünü Stone'un üstlendiği The Mighty filminin de müziği olan Freak the Mighty'nin videoklibinin son Andrew Lioyd -VVeber sahnesınde Alessandro del Piero da yer alacak. • Claude Lelouch. 20. yüzyıl tanhı uzenne bir film çekmeye hazırlandığını açıkladı. Yıllardır dünyada olan önemli olaylar üzerine notlar aldığını belirten Lelouch, filmin adının 'Au fur et a mesure' olacağını belırttı • Leonardo Di CaprİO, rakiplen Jim Carrey ve Brad Pıtt'i gende bırakarak efsanevi trompetçi Chet Baker'ı canlandırmak üzere Miramax film şirketiyle anlaşma yaptı. Filmin senaryosunu kimin yazacağı henüz belh değil. • Kate vvinslet evlendı... tngılizlerin genç oyuncusu, 25 yaşındaki yönetmen yardımcısı Jim Threapleton'la geçen hafta yaşamını bırleştirdi. • Maria de Medeîros. Antonıetta De Lillo'nun yeni filminde başrolü üstlenecek. Portekizli diva, Enzo Striano'nun kıtabından sinemaya uyarlanacak fılmde 1799 yılında ölüme mahkûm edilen devrimci, şair ve gazeteci Eleonora Pimentel Fonseca'yı canlandıracak. • Michael J. Fox yedı yıldır Parkinson tedavisı gördüğünü açıkladı. Geçmişte uyuşturucu ve alkol sorunu yaşayan 37 yaşındaki oyuncu, hastalığın ilerlemesini önlemek için önümüzdeki mart ayında bir beyin ameliyatı geçirecek. • Marco BellOCCtiiO. Luigi Pirandello'nun yapıtmdan sinemaya aktardığı yeni filminin önemli kısmmın çekimlerini 6 yüzyıUık bir vıllada gerçekleştirdi. La Balia isimli fibnde başrolleri Fabrizio Bentivoglio ve Valeria Bruni Tedeschi paylaşıyorlar. • Cus Van Saırt tarafından yeniden çekilmekte olan 'Sapık' filminin, Alfred Hitchcock imzalı orijinaline fazla sadık kalmayacağı belirtiliyor. Julianne Moore'un fibnde Vera Miles'i lezbiyen bir karakter olarak beyazperdeye taşıyacağı söyleniyor. BUGUN • BtLGİ ÜMVERSİTESİ'nde 14.00 ve 18.00 saatlerinde 'Usta Beni Öldürsene', 16.00 ve 20.00'de ise 'The Birds' adlı filmler ızlenebilir. (216 00 00) • MEBA SANATEYİ'nde saat 12.30'da Mine Ergen yönetiminde gerçekleştirilecek 'trlanda- Ingiltere' başlıklı seminer yer alıyor. (547 13 35) • BEKSAV'da saat 16.00'da gerçekleştirilecek 'Postmodern Mûdahale ve Başkakun Imkânı' başlıklı söyleşiye gazeteci-yazar Temel Demirer katılıyor. (349 91 551 • ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE DERNEĞİ ÇORLU ŞUBESİ, saat 15.00'te Çorlu Ticaret ve Sanayi Odast Konferans Salonu'nda yazar Öner Yağcı ve şaır Se>yh Nezir'in katıldığı '75. Yılda Edebiyat, Kültür ve Sanat' başlıklı bir panel düzenliyor. (0282-663 1717)