Katalog

, 17 OCAK 1998 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Rtf(üıRu1ısi y ıulefönMİlMt\ıy Refah 7 ay Kulislere göre RP 'li bir grup milletvekilinin istifasıyla 3 ay içinde ara seçim zorunlu hale getirilecek ve böylece YSK engeli aşılırsa Erbakan bağımsız olarak TBMM'ye girebilecek. SEBAHAT KARAKOYUN ANKARA - Anayasa Mahkemesi'nin kapatma karanyla birlikte gözler RP'lilenn izleyeceği stratejıye çevrildi. RP'nin kapatılmasıyla birlikte 5 yıl siyaset yasağıyla karşı karşıya kalan Necmettin Erbakan'ın. anayasanın 69. maddesindeki boşluktan yararlanarak bağımsız olarak parlamentoya girmesını planlayan RP kurmaylan bu amaçla ara seçim formülünü tartışmaya açtılar. Kulislere göre RP'lı 26 milletvekili istifa ettırilerek ara seçim zorunlu hale getirilecek ve böylece Yüksek Seçim Kurulu (YSK) engeli aşılırsa Erbakan bağımsız olarak parlamentoya girebilecek. RP'lilenn gündeme getirdiği bu formülün gerçekleşme olasılığıni zayıf gören hukukçular. seçim aşamasında Erbakan'ın adaylığının YSK tarafindan engelleneceğinı sa\xınuyorlar. TBMM'de koalısyon ortaklannı sıkıştıracak manevralar hazırlamaya çalışan Necmettin Erbakan. dün Başbakan Mesut Yıimaz ile DYP Genel Başkanı Tansu ÇiDer'e sürpriz ziyaretler gerçekleştırdi. Anayasa Mahkemesi'nin karanndan sonra Erbakan'ı kurtarmanın yollannı arayan RP kurmaylan art arda yeni formülter gündeme getirmeye başladılar Anayasanın 69 maddesinde "Siyasi partilerin kapaülmasına bcyan ve faaliyetieriyie neden olanlann beş yıl süreyle bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve deneticisi olamayacaklarT hükmünün yer aldığına dıkkat çeken RP'li hukukçular, anayasanın 84. maddesine göre kapatma karannın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla Erbakan'ın milletvekilliğinın sona ereceğini, ancak, 69. maddenın Erbakan "ın bağımsız olarak TBMM'ye gırmesını engellemediğıni öne sürüyorJar. RP kıüıslerinde bu formüle işlerlik kazandırmak için ara seçimi zorlayıcı girişimlerden söz ediliyor. Bu girişimlerin başmda da bir grup RP'linin milletvekilliğinden istifa edebıleceklenne dikkat çekılıyor. Anayasanın 78. maddesine göre TBMM'de boşalan üyeliklerin sayısı, üye tam sayısının yüzde 5'ini bulduğu hallerde ara seçımlenn üç ay içinde yapılması gerekıyor. TBMM'de ölümler nedeniyle boşalan ıki üyelık dikkate ahndığında 26 RP'linin istifasının ara seçimin zorunlu hale gelmesi ıçin yeterlı olacağına dikkat çekiliyor. Hukukçular, RP kurmaylarının bu planının gerçekleşme olasılığını zayıf görüyorlar. 1995 yılında yapılan değişıklikle anayasada bir boşluk doğduğunu belirten hukukçular, "Bir partinin kapatümasına neden oian kişinin millefvekİlliği sona eriyor. Anayasadaki boşluk gerekçe gösterflerek bu durumda olanlann bağımsız olarak TBMM'ye girebilmeleri miimkün olamaz. Anayasa 5 yıl siyaset yasağı getiriyor, bağımsız da olsa milletvekili siyaset yapar. Bu durumda Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli karannda acıklayıcı bir hüküm yer almazsa ve o zaman seçim gündeme gelirse YSK gerekti önlemleri ahr" tezıni savunuyorlar. Anayasaya göre Erbakan ve iddianamede ismi geçen milletvekıllerinin üyeliği, gerekçeli karann Resmi Gazete'de yayımıyla sona erecek. RP'lilenn istifa ve gündeme getırdikleri diğer formüllerle ilgili karan, gerekçeli karann yayımma kadar geçecek süre içinde kesinlik kazanacak. Siyasiler, hukuk çevreleri, meslek örgütleri ve sendikaların kapatmaya tepkileri 'Mahkeme karanna saygı gösterilmeli'ANKARA / tSTANBUL (Cumhuriyet) - Anayasa Mahkemesi'nin RP'yi kapatması değışık değerlendırmelere neden oldu. Siyasiler, hukuk çevrelen, meslek örgüt- leri ve sendikalann tepkileri şöyle: Başbakan Mesut Yıimaz: Bir demokrasi- de bır siyasi partinin kapatılması her zaman üzûcü bir olaydır. Anayasa Mahkemesi'nin RP ile ilgili 'anayasa veyasalaraaykın bir ko- numa düşmüş olması tespitini' üzüntüyle kar- şılıyorum. Bızim, yargı kararlan üzerinde yorum yapmak gibi bir geleneğımiz yoktur. Anayasa Mahkemesi kararlan herkes için, yasama için de yürütme için de bağlayıcı ka- rarlardır. Sanıyorum RP yönetimi bu karan ve süreci en iyi şekilde değerlendirecektir Görüşmemizde Erbakan'a 'kendi partüeri içindebir özefeştiri yapmalan' önerisinde bu- lundum. Yargrtay CumhuriyetBaşsavcısı Vforal Sa- vaş: Ben söyleyeceğimı daha önce söyledım Sözlü açıklamalardan sonra herkesin mahke- menin vereceği karara saygılı olması gerek- tiğini belirtmiştim. Şimdi de herkes mahke- menin karanna saygı göstermelidir. DYP Genel Başkanı Tansu Çiller: Doğru bir şey değıldır. Türkiye bunu geçirmıştir, bütün dünya bunu geride bırakmıştır. Biz ra- kiplerimizi sandıkta milletin oylanyla yen- mek ısteyen bır gelenekten geliyoruz. Parti kapatma dönemini Türkiye geride bırakma- lı. Bu, Türkiye'nin çağdaşlığına, demokratık görüntüsüne yakışan bir olay değil. Türk-lş Başkanı Bayram Meral: RP'nin kapatılması karannm iyi irdelenmesi gereki- yor. Keşke bu noktalara gelinmeseydı. Yasa- lara uygun hareket edılmesi halmde bu tür sı- kıntılarla karşılaşılmazdı. Tüm yetkılilenn olaylarkarşısında soğukkanlı davranması ül- kenın yaranna olacaktır DtSK Genel Başkanı Rıdvan Budak: Hu- kukun karanna son derece saygı göstermek zorundayız. Fakat hep beraber göreceğiz kı RP ideolojısmde bır başka parti kurulacak ve siyasi yaşamda yenni alacaktır. Türkiye'de sosyal adaletsizlik devam ettiği sürece bu ideolojinin partılen her zaman halkın günde- minde bulunacaktır. Hak-lş Genel Başkanı Salim Uslu: Türki- ye'nin ayıplarla, gölgelerle ve kamburlarla çağdas demokrasıyı yakalaması mümkiin de- ğıldir. Dünyada devletı akıl yenne ideoloji ile yöneten Türkiye'den başka bir ülke kalmadı. Türkiye'de mıllet iradesı ve sağduyu her za- man galip gelmiştır. Karar ne kadar hukuki, ne kadar siyasi; kamu vicdanı bunu her za- man tartışacaktır. TİSK Başkanı Refik Baydun Partiler ken- di iç bünyelerinde rejime karşı, Atatürk ılke- lenne karşı, demokrasiye karşı davranışlara mani olurlar, uygar bir parti gibi çalışabilir- ler. Bu hepsi için geçerlidir. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TO- BB) Başkanı Fuat Miras: Yuksek mahkeme- nın verdiğı karara saygılı olunması gerekıyor. Hukukun verdıği karan bizim eleştirmemiz mümkün değil. Haklı sebeplere dayanıyorsa haklıdır, haksız gerekçelere dayanıyorsa hak- sızdır. Ankara Sanayi Odasi (ASO) Başkanı Za- ferÇağlayan: Anayasa Mahkemesi. RP'nin tutum davranış ve icraatında. anayasa ve ge- nel rejime aykın bır şey buldu ki kapatma ka- ran aldı. Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Si- nan Aydın Aygün: Demokrasiye inanıyoruz. bu nedenle partılenn kapatılmasına karşıyız. Ancak en iyi ve doğru karan Anayasa Mah- kemesi verir. Karara saygılıyız. Yüksek mah- keme en iyisini yapmıştırdiye düşünüyoruz. Özgürlük ve Dayamşma Partisi Genel Baş- kan Yardımcısı Saruhan Oluç: RP'nin kapa- tılması gündeme geldiğinden bu yana, Re- fah'ın demokrasi bahsindeki kötü sicilini bi- len ve şeriatçılığın yükselişine karşı müca- delede üzerine düşeni yapan ÖDP'nin bu ko- nuda net ve ilkeli bir tutumu oldu. Birincisi, siyasal Islamın gelışmesı karşısında atılma- sı gereken adımlar politik, demokratik ve ıdeolojik olmak zorundadır. tkincısi, tehlike- li ve rakip bir politik akım olsa bıle, örgüt- lenme özgürlüğünün rutarlı savunusu Re- fah'ın bile kapatılmasına karşı durmayı ge- rektirir. İstanbul Barosu Başkanı Yücel Sayrnan: Demokrasilerde antıdemokratik yollardan si- lahlı eylemle iktidar olmak istisnası dışında partilerin kapatılmaması gerektiğıne ınanı- yorum. Türkiye'de şımdiye kadar 20'nin üze- nnde parti kapatıldı. Bu parti kapatmalanna RP'nin hıçbır zaman karşı çıkmamak gibi bir katkısı da vardır. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Mehmet Yıldınm: Yasalar uygulandı dıye kımseyi suçlamamamız lazım. RP'nin kapa- tılmasının hukuki bir dayanağı yoksa hemfi- kirim. Ancak bugünkü kanunlar işliyorsa. bunlara uymak hepımızin borcu. İktisadi Kalkınma Vakn (İK\) Başkanı Meral Gezgin Eriş: RP'nin kapatılmasının, Avrupa ile ilişkilerde herhangi bir belirleyi- ci etkı yapacağmı zannetmiyorum. DSP Zonguldak Milletvekili Mümtaz Soy- sal: Türkiye'de yargı organlan var. Önemli olan, onlann ne diyeceği. Avrupa öyle isti- yor diye, Türkiye'deki yargı organlan başka türlü çalışamaz. CHP Samsun Milletvekili Murat KarayaJ- çın: Avrupa Birlıği'ne üye olan. demokratık- leşmesi sorgulanmayan ülkelerde de parti ka- patma kurumunun var olduğunu biliyoruz. Türkiy eGenç Işadamlan Derneği (TÜGİ- AD) Genel Başkanı Murat Bekdik: Türki- ye'nin siyasi hayata modem normlan koyma- yı ve parti kapatmadan. partilere karşı siya- si mücadele vermenin yollannı öğrenmesi gerekir. Müstakil Sanayici ve tşadamlan Derneği (MÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Yarar: Çok uzücü bır olay. Ümit ederdık ki. 21. yüzyıla gırerken, Türk hukuk sistemi, si- yasi bir partinin kapatılmasına yönelik değil, devam etmesine yönelik bir karar versin. A- ma böyle olmadı. 'Böyle bir karar beldemiyordıık' Haber Merkezi - Anayasa Mahke- mesı'nın RP'yı kapatma karannı açıldamasından sonra RP istanbul tl Başkanlığı başta olmak üzere ilçe bı- nalannın tabelalan indirilmeye baş- landı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Tayyip Erdoğan böyle bir karar beklemedıklennı açıklarken. Refah Partisı'nin kurucu Genel Baş- kanı Avukat AJi Türkmen. kapatma karannı bazı parti yöneticılennın yaptığı yanlışlara bağladı. Anayasa Mahkemesi karanyla ilgili konuşma- sına gerek olmadığını belirten RP'de- ki genç kuşağın öndegelen isünlerin- den İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan, "Anayasa Mahke- mesi karan açıkladı. Bizim, şu anda açıklanan karar üzerinde konuşma- mıza gerek yok" dedi. Büyükşehir Beledıyesı "nde, gaze- tecilerin RP'nın kapatılmasına iliş- kin sorulannı yanıtlayan Erdoğan, böyle bir karan beklemediğini söy- ledi. Erdoğan, "Bundan sonra neya- aılannı yarutlarken "Parti kapanırsa kapansın. 1nsan. karakterinden feda- kârnk edebilir mi? Biz yolumuza de- vam edecegjz" dedi "Partinin kapa- tdmasuıa neden olanlansuçluyor mu- pacaksınız?" sorusuna. "Ben İstau- sunuz?" şeklındekj soru üzerine Gür- bul Büyükşehir Belediye Başkanı ola- rak görevime aynı şekilde, aynı heye- canla, aynı aşkla devam edecegün" yamtmı verdı RP lideri Necmettin Erbakan'a getınlen siyaset yasağını değerlendirmekten kaçınan Erdoğan, "Bundan sonraki stratejiniz ne ola- cak?" sorusu üzenne de, "Ben şah- sımla ilgili stratejivi belirieyebilirim. Belediye başkanhğımla ilgili strattji- midevamlıaçıklıvorum dedı İstan- bul Büyükşehir Beledıyesı Başkan- vekili An' Müüt Gürtuna da, RP'nin kapatılmasıyla ilgili gazetecilerin so- tıına. "Hatalar olabilir, ama o, kişi- lerden kaynaklanmıyor" dedi. Sultanbeyli Belediye Başkanı Ali Nabi Kocak ise, "Karan AUah'a ha- vale ediyoruz" dedı. Karar hakkında fazla konuşmak istemediğini belir- ten Koçak, "Şahıslaruı açıklamala- nndan dolayı partinin kapatümasını beklemiyorduk. Sabretmemiz, bekle- memiz lazım. Milletin birliği doğrul- tusunda bize düşen göre>i yerine ge- tireceğiz" dıye konuştu. Refah Partisı'nin kurucu Genel Başkanı Avukat Ali Türkmen, kapat- ma karannı kamuoyunun bekledığı bır karar olarak niteledı Bazı parti yöneticılennın yanlışlıklaryaptığını, bunun sonucunda kapatma karannın geldiğini belirten Türkmen şunlan söyledi. "Sonunbaşlangıcuyaklaşık 2^ yıl önce yapılan Kocaeti mitingi oldu. Burada Şanlıurfa Milletvekili tbrahım Halıl Çelık'üıyaptığıkonuş- maya, partide ikinci adam durumun- da olan Şevket Kazan'ın hiçbir tepki göstermemesi bana göre, kapatma- nın ilk ayağı oldu. Daha sonra da ha- talar hirbirini izledl Kapatma kara- n şok etkisi yaratmadL" RP Edırne tl Başkanı Mustafa Iris. karan "Inan- mryordum" şeklınde yorumladı. Iris, RP dahil herkesin bu karardan ders alması gerektiğını savundu. Öte yandan RP'nin kapatılması habennin canJı yayınla açıklanma- sından sonra RP il ve ılçe merkezle- rinın tabelalan indirildi. Bilindiğı gi- bi parti binalannın mühürlenmeme- si ve malvarlıklanna el konmaması için parti bınaları ve eşyalan daha önce şahıslann üzerine geçirilmişti. Karann öğrenilmesınden hemen son- ra RP İl Merkezi'ne giden basın men- suplan içeri alınmazken, binaya ginş çıkışlarda partililerin çok dıkkatlı davTandıklan dikkat çektı Refah Par- tısı Sıvas II Başkanlığı'nın önceki ge- ce yansı boşaltılmasını görüntüle- mek ısteyen Ihlas Haber Ajansı (İHA) muhabırlen Orhan Koçyiğh, Murat Temizyürek ve kameraman Fatih Temizyürek, kımliği belir- lenemeyen kişilerin saldınsına uğ- radılar. 25günde kapatıldıANK4RA (Cumhuriyet Bü- rosu) - RP'nin ka- patılması istemiy- le açılan dava 7 ay 25 günsürdü. Yargıtay Cum- huriyet Başsavcısı Vural Savaş, RP'nin kapatıhna- sı istemini içeren iddianamesıni 21 Mayıs 1997'de Anayasa Mahke- mesi'ne gönderdı. Anayasa Mahke- mesi Başkanı Yek- ta Güngör Özden, ıddianameyı 23 Mayıs 1997'de partiye tebliğ etti. Partuıin ön sa- vunmasını verme- si için tanınan ya- sal süre 24 Haziran 1997'de dolmasına karşın, RP'nin ek süre istemini görü- şen yüksek mahke- me, ön savunma için 30 gün ek süre daha verdi. RP de ön savunmasını 4 Ağustos 1997'de Anayasa Mahke- mesi'ne verdi. RP'nin ön sa- vunmasuıın ardın- dan 6 Ağustos 1997'de esas hak- kındaki görüşleri- ni Anayasa Mah- kemesi'ne ileten Yargıtay Cumhuri- yet Başsavcısı Sa- vaş,'RP'nin kapa- tılmasnun /Vnayasa Mahkemesi üyeie- rinin ülkeye yapöğı hizmetlerin en şe- reflisi olacağını' vurguladı. RP'nin esas hakkındaki savun- ması için tanınan 30 günlûk süre 4 Eylül 1997'de dol- du. RP bunun için de ek süre istedi ve Anayasa Mahke- mesi, RP'ye son savunma için 30 gün ek süre verdi. RP, 6 Ekim 1997'de esas hak- kındaki son savun- Hasan Hüseyin Ceylan Ahmet Tekdal Halil tbrahim Çelik ŞevidYıimaz masını Anayasa Mahkemesi'ne sundu. Anayasa Mahkemesi Başkanı Özden, Başsavcı Savaş ile RP Genel Başkanı Necmet- tin Erbakan'ın sözlü açıklamalan için 11 Kasım 1997tarihinibelir- ledi. Sa\>aş'ın açık- lamalannın ardm- dan heyet üyeleri- nin karşısına çıkan Erbakan, sözlü sa- vunmasını yapmak üzere ek süre iste- di, heyet 7 gün sü- re verdi. Erbakan 3 gün süren savun- masında 11 saat konuştu. Sözlü açıklama- lann deşifresi yapı- lıp taraflara tebliğ edıldikten sonra, davanın açıldığı gunden beri rapor- torlük yapan Yusuf Öztürk, Başsavcı Savaş'ın ve Erba- kan'ın açiklamala- nnı da değerlendi- rerek, yaklaşık 450 sayfadan oluşan ra- porunu tamamla- mıştı. Öztürk, RP'nin hem anaya- sanın hem de Siya- si Partiler Yasa- sı 'mn ilgili hüküm- leri uyannca kapa- tılması gerektiğini vurguladı. Yüksek mahke- me, Yekta Güngör Özden 'in 31 Ara- hk 1997'de yaşsı- nınndan emekliye aynhuasının arduı- dan, yerine seçilen Ahmet Necdet Se- zer'in başkanliğın- da görüşmelerini sürdürdü. Anayasa Mahkemesi, dava- nın karar oturum- lan için 16 Aralık 1997tarihindenl6 Ocak'a kadar top- ' ım 53 saat görüş- me yaptı. Karar oturumlan sırasın- da, Yargıtay Cum- huriyet Başsavcısı Vural Savaş, Ana- yasa Mahkeme- si'ne başvurarak RP'ye 1998 yılı için ödenecek 1 trilyon 236 miryar liralık Hazine yar- dımına ihtiyati tedbir konulma- sını istedi. Anayasa Mahkeme- si bu istemi yerinde görerek oy- birliğiyle kabul etti. Fezlekeler yargıya gidecek ANKARA (Cumhurh^t Bü- ro8u)-Anayasa Mahkemesi'nin, RP'nin kapatılmasına eylem ve sözleriyle neden olduklannı açıkladığı milletvekilleri hakkın- da TBMM'de bekleyen dokunul- mazlık fezlekeleri de, karann Resmi Gazete'de yayımlanma- sından sonra doğrudan yargıya gidecek. RP Genel Başkan Yar- dımcılan Şevket Kazan, Ahmet Tekdal hakkjnda TBMM'ye ile- tilen fezleke bulunmuyor. Necmettin Erbakan: 2911 sa- yıh Toplantı ve Gösteri Yürüyüş- leri Yasası'namuhalefet, 298 Sa- yılı Seçimlerin Temel Hükümle- rine Ilişkin Yasa'ya muhalefet Hasan Hüseyin Ceylan: Din farkı gözeterek halkı kın ve duş- manlığa açıkça tahrik etmek. 5816 sayılı yasaya muhalefet. Kitabıyla halkı kin ve düşmaniı- ğa itmek. Devletin askeri kuv- vetlerini alenen tahkir ve tezyif etmek. tbrahim Halil Çelik: Cum- hurbaşkanına gıyabında hakaret. Belediye başkanlığı sırasmda görevini ihmal. Atatürk'ün ha- tırasma hakaret, Sendika Yasa- sı'namuhalefet. 2911 sayıb Top- lantı ve Gösteri Yürüyûşleri Ya- sası'na muhalefet. 5816 sayılı Atatürk Aleyhine Işlenen Suçla- ra Ilişkin Yasa'ya muhalefet. Halkı din ve mezhep farklıhğı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek. Siyasi Par- tiler Yasası'namuhalefet. Devle- tin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif etmek. Şevkî Yıhnaz; Hükümetin ma- nevi şahsiyetinı alenen tahkir ve tezyif etmek, amir ve komutan- lara karşı güven hissini yok et- meye matuf alenen tahkir ve tez- yif etmek. Atatürk Aleyhinde tş- lenen Suçlar Hakkındaki Ya- sa'ya muhalefet, yasanın suç saydığı eylemi övmek. Hüküme- tin manevi şahsiyetini ve TB- MM'yi alenentahkir ve tezyif et- mek. Gerçeğe aykm saglık ra- porlan alarak kullanmak. Din farklılığı gözeterek halkı din düşmanlığına açıkça kışkırtmak. Resmi evrakta sahtecilik. Cürü- mü övme ve yasaya itaatsizliği iyi gördüğünü behrtrne. Devletin askeri kuvvetlerini tahkir ve tez- yif (2 fezleke). Devlet bakanına gıyabında alenen hakaret. Cum- hurbaşkanına hakaret. Adliyenin manevi şahsiyetini tahkir vetez- yif.