Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26EYLÜL1997CUMA CUMHURlYET SAYFA
KULTUR 13
Spielberg'den fantastik, bilimkurgusal, özel efekt bombardımanı bir dinozor temaşası daha
Öteden beri korkulanmızın. kuşkulan-
mızın. fobilerimizin üstüne üstüne gide-
rek renkli fanteziler kurmasını iyi bilen
Hollywood sinemasuun 4yıl önce 'Juras-
sic Park'ta brraktığımız dinozor rauhab-
betini sonıma dek götürerek sürdûıdügü
ve yine tûm dûnya medyasını ele geçiren
tantanalı tanıtım kampanyalanyla önü-
müze sürülen son Steven Spieiberg fılmi
'The Lost Wortö Jurassk Park - Kayıp
Dûnya'yı mecburen gidip seyrettik, ma-
lum "devam filmi' antipatimizle nefretı-
mizi gemleyerek.
Sevgili Jeff GotdbJum'un oynadığı, ilk
fılmden sağ kalan aydın kahramanımız
Dr. Ian Malcolm, bu kez Kosta Rika acık-
lanndaki başka bir volkanik adada yaşa-
yan dinozorlan uygar dünyaya götürüp
onlann sırtından para kazanmayı hedef-
leyen genetık laboratuvan patronu, John
Hammond"un da yeğeni olanparagöz Pe-
terLudlovv'un (Arfiss Howard)yoluna taş
koyuyor. Hasılat rekorlan kırmış 1993
yapvmı ilk fılmdeki felaketle sonuçlan-
mış o dinozor lunaparkının fikir babası
olan ve dınozorlan doğal çe\Teleri ıçin-
de koruyarak 4 yıl önce. 'Jurassk
Park'taki dehşetengiz olaylarda yitırdiği
itibanru yeniden kazanmak isteyen John
Hammond da (Sir Rkhard Attenboro-
ugh), uyanvk yeğeninden önce davrana-
rak, insan rnüdahalesinden uzak dinozor-
lann mükemmel bir ekolojik sistem için-
de gelişip serpildikleri bu yeni adaya 4 ki-
şılik bir araştırma ekibini yollayacaktır.
Günümiizde okyanusta var olan tarih
öncesınden kalma, tam bir kayıp dünya
görünümündekibu adada, kötüniyetli in-
sanlarla iyilerin kapışması ve özellikle
yavrulannm rahatsız edilmesinden gıcık
kapmış anaç dinozorlann ortahğı dehşe-
Kayıp Dünya - The Lost World: Jurassic Park / Yönetmen:
Steven Spieiberg / Senaryo: David Koepp / Kamera: Janusz
Kaminski / Müzik: John VVilliams / Oyuncular. Jeff
Goldblum, Julianne Moore, Sir Richard Attenborough,
Pete Postlethwaite, Arliss Hovvard, Vince Vaughn, Richard
Shiff, Vanessa Lee Chester /1997 ABD (UIP) yapımı.
te boğması üstüne gelişen fılm, düş gücü
gelişkin Spieiberg" in yine yüksek tekno-
lojiyi devreye sokarak çarpıcı görsel
efektlerle ödümuzûkopartan, yerli yersiz
bir gerilimle, yürek kaldıran bir heyecan
temposuyla bezediği, beceriyle kotanl-
mış, esaslı bir dinozor karabasanı halin-
de seyrediyor baştan sona.
Sertyapılı,bıçkın amanamuslubir av-
cı (Pete Posttethwaite). belgeselci bir ka-
meraman (Vince Vaughn), aygıt donanı-
mından sorumlu cesur bir ekipman uzma-
nı (Richard Shiff) ve güzel pakontolog
Sarah Hardmg'den(JulianneMoore) olu-
şan keşif ekıbıne son anda. kız arkadaşı
Sarah'ı olası birtehlikeden kurtarmak is-
teyen kahramanımız Jeff Goldblum da
katılıyor tabii. Goldblum-/ Dr Mal-
colm'un eski bir zenci gözağnsmdan ol-
ma, tipik zamane veledi, cıngöz kızı da
(Vanessa Lee Chester) babasından ha-
bersiz, gizlice sefere dahil oluyor. Aslın-
da tipkı geçmişteki 'Jaws\ 'Indiana Jo-
nes' örneklerinden hatırlanacağı gibı su-
yunun suyunu çıkarmakta ı\ ıce ustalaş-
mış, 'Box-Office'in harika çoeuğıT, ışini
bilir dahi yönetmen Steven Spieiberg gi-
bi. 'dinozorlardaki büyük tkari potanst-
yelin farkındaki" paragöz Ludknv'un bir
ordu araç-gereçle takviyeli. kalabalık eki-
bınin de, kahramanlanmızın ardından
vardtğı adadaki araştırma operasyonu gi-
derek bir kurtarma operasyonuna dönü-
şecektir...
Nihayet Oscar'cıklanna kavuştuğu
'Schindter'in Listesi'yle artık tam olgun-
laştı zannedilirken bu yeni dinozor fırtı-
nası niteliğindekı son fılmiyle yine tek-
nik atraksiyonlu çocuk masallanna de-
vam eden Spielberg'ın 75 milyon dolar
gibı makul bir bütceye mal olmuş 'Kayıp
Dünya'sı, ortalama seyircinin içine ba-
lıklama dalacağı ve patlamış mısır tüke-
timini arttıracağı cinsten, şamatah, cüm-
büşlü, gerilimli,dehşetengiz bir sirkyada
panayır eğlencesi sayılabilir.
Tıpkı 16 yıl kadar öncesinın 'E-T.'sı gi-
bi 1993*te olay-film'e dönüştürülüp ufak
çapta bir dinozor endüstrisinin palazlan-
masınayol açmış 'Jurassic Park'ın deva-
mı niteliğinde 'Kayıp Dünya'yla bir kez
daha rurnayı gözünden vurmayı amaçla-
mış 'büyümeven dâhi çocuğumuz'.
Dehşetle gerilimi, korkuvla heyecanı
ustaca harmanlayan üstadtn, ınsanlan
önüne katmışkovalay an, tarih Öncesınden
Çikagelmiş bu korkunç canavarlan, hem
ince ınce hazırlanmış kocarnan maketle-
rin, hem de bilgisayar üretimi dijital di-
nozorlann, duruma göre birlikte kulla-
nılmasıyla oluşturulmuş. En tehlikelisi
olan heybetli etobur Tyranosaurs Rex'le-
rin (T.Rex-Tiranazor'lann) yanı sıra, Ve-
lociraptor, Karnivor vb. gibi ot yiyen,
uçan, kapan çeşitlerini de öğrendiğimiz,
tarih öncesininenbüyük yaratıklan dino-
zorlann, malum korkutma ve heyecan-
landırma klişelerinin yinelendiği sahne-
lerde yeri göğü sarsarak bol bol boy gös-
terdiği 'Kayıp Dünya'. ortalama seyirci-
ye hitap eden, dehşet ağırhklı, son dere-
ce spektaküler ama ilk filmin tekrann-
dan pek öteye gıdemeyen bir seyirlik iz-
lenimi bıraktı bizde.
Kulak tırmalayan bağırtı ve çığhkla-
.nyla filmin ezen, yıkan, mahveden. par-
çalayan 'kötü adam'laruu oluşturan di-
no'lar sayesinde yine küpünü doldurma-
yabakan Spieiberg burunkıvnlacak cins-
ten bir becen ve gövde gösterisine giriş-
miş bu kez. Seyircisini önce eglendirip
ardından korku ve dehşet sahneleri için-
de bırakarak tel tel germeyi hedefleyen o
tutmuş' formülünü yine uygulayan Spi-
eiberg'in kuşkusuz iyi filmlerinden biri
değil 'Ka>ıp Dünya - Jurassic Park' ama
şimdidenen çokparagetirecek filmlerin-
den biri olmaya aday herhalde.
Kıskançbk ve
öç=Röntgencîlik
" Aşk Tutkunu - Addicted to Love/ Yönetmen: Griffın
Dunne / Senaryo: Robert Gordon / Kamera: Andrew
••< Dunn / Müzik: Rachel Portman / Oyuncular. Meg Ryan,
?tfl$ttttew Broderick, Tcheky Karvö, Kelly Preston,
^ Maureen Stapleton, Nesbitt Blaisdell /1997 ABD (WB)
^ Görmektegeckaldığımızu
Addfctedto
-' Love - AşkTutkunü", mevsimin ilk dişe
. -' dokunurromantikkomedısi (daha doğ-
rusu -romantikintikamkomedisi-) sayı-
-• labilir. Terkedildikleri sevgililerini hafı-
V. ye gibi ızlerken tanışıportakbir hedefüs-
* tüne yoğunlaşırken birbirlerini keşfeden
romantik bir astronomla, güzel ama zil-
- li bir kadın fotoğrafçının beraberliğini
- konuedininu
AşkTuÜaınu"röntgencili-
ğin özüne yedirildıği, dikizci fılmler zin-
• cirinin yenibir halkası. Parlakbuluşlara,
- aydın işi esprilere dayanan, mizah ağır-
- lıklı, Robert Gordon imzalı, 7 yıl kadar
beklemış bir senaryoya dayanan, türün
bildik tema.karakterve durumlannın ye-
nilendiği "Aşk Tutkunu"nun yönetme-
niyse. Scorsese'nin "After Hours"uyla
tanıdığımız sempatik oyuncu Griffin
- Dunne. Teleskobunu, yıldızlardan bir
New York okuluna atanarak onu terk et-
miş, öğretmen sevgilisinin (Kett>r
Pres-
ton) sevimli, becerikli bir Fransızla
(Tcheky Karya) mercimeğı fınna verdi-
ği yeni aşkına çevirmış, bir gün yeniden
çocukluk aşkının kendisine döneceğini
hayal ederek, yeni âşıklann aşk yuvası-
nm karşısında, olanı-biteni daha yakın-
dan röntgenleyebilmek için bir daıre tut-
muş astronomla (Matthevv Broderickhiç
iyi bir seçim olmamış bu role), aynı terk
edilmişlik açısmdan mustarip, kıskanç-
lık ve intikam ateşıyle yanıp tutuşarak
ekildiği Fransız sevgilisinin izini süren.
öfkeli fotoğrafçı kadının ("Ateş Atnnda
Cesarct^te farklı birroldeboy göstermiş,
şirin, zarif Meg Ryan yine eski kulvan-
na dönüyor) kurduğu ortak cephe, yeni
âşıklara etmediğini koymayacaktır.
Sonyıllarda MegRyan'ı romantikko-
medilerin kralıçeliğı tahtına oturtan
"When Harr> met SaD>-Harry SaDj Oe
Taraşınca", "VVTıen a Man
Lo\es aWoman-ErkekSever-
se". -Sleepless in Seatüe-Sev-
şnin Bağladıklan" gibi gişe-
si parlak, namlı, tutmuş ro-
mantik komedilerin çizgisini
sürdüren "AşkTutknııu'', mi-
zahi özellıklerinın ağır bastı-
ğı, yan karakterlerle de zen-
gınleştirilmiş, "Arka Pence-
re" benzeri kimi fılmlere
göndermelerde bulunan ve
zevkle izlenerek bir çırpıda
tüketilen, modern bir duygu-
sal güldürü denemesi. Eski
oyuncu, taze yönetmen Grif-
fin Dunne'dan umulmadıkbir
başan. Son tahlilde hafif ve
uçucu ama seyri eğlenceli,
keyifli, ıncelikli, neşelibir aşk
masalı "Aşk Tutkunu". Tü-
rün tutkunlanna salık verile-
cek bu yepyeni romantik ka-
rakomedide, ülkemizde doğ-
muş Fransız aktör Tcheky
Karyo'nun performansı da,
ayn bir övgüyü hak ediyor.
Sophk Marceau ve Sean Bean.
Anna Karenina
- Yönetmen,
senaryo:
Bernard Rose /
Kamera: Daryn
Okada /Müzik
yönetmeni: Sir
Georg Solt i/
Oyuncular:
Sophte •— "" •*
Marceau, Sean
Bean, James
Fox, Alfred
Molina, Mia
Kishner, Danny
Huston, Fiona
Shaw, Saskia
Wickham/1997
ingiltere (WB)
Romamn gölgesinde188O'li yıllann başı, devrim öncesi
Çarhk Rusyası. Kont Vronsky (Sean Be-
an) St.Petersburg ganna giren trenden
inecek olan annesini karşılamaya gel-
miş.Annesinin yol arkadaşı genç, güzel
kadmı gören Vronsky bir anda yıldınm
aşkıyla vurulur genç kadma.Oysa kadın,
yaşlı, soylu ve variıkh Karenin'in (James
Fox), bir çocuk annesi karısı Anna Kare-
nina'dır (Sophie Marceau).İkınci kez
görkemli bir baloda karşılaşır çıft. tçten
içe Vronsky'ye tutkun Kitty'nın (Mia
Kirshner) ilgisını farketmeyen Vron-
sky'nin gözü Anna'dan başkasını gör-
mez.Yakışıkh subay kont Vronsky'nin ıs-
rarlı ilgisine sonunda kayıtsız kalamaz
Anna ve ateş bacayı sarar.Çarlık Rusyası
yüksek sosyetesinde dedikodulara yol
açan ateşli bir ilışkinin dolambaçlanna
dalan Anna-Vronsky çiftinin yasak aşkı,
kadının bir türlüyaşlı kocasından boşana-
maması sonucunda, kaçınılmaz çevTe ve
toplum baskısmdan ka>naklanan sorun-
larla kuşatıhr.
Yasak aşkın kahramanı çiftin zorunlu
bir ttalya sürgünlüğunden St. Peters-
burg'a dönüşleriyle eve kapanan, bir dü-
şük yaptığı sevgilısi Vronsky'yle sık sık
tatsızlıklar yaşayan, oğlundan ayn düş-
müş, madde bağımlısı olmuş, aklı karma-
kanşık Anna, çareyi ıntihar etmekte bu-
lacak ve çocukluğundaki gibi suya atlar-
casına trenin önüne devrilerek mum ale-
vi gibi sönecektir finalde.
19. yüzyıl Rus edebiyatının dev yazar-
lanndan Tolstoy'un, çürümüş burjuva ah-
lakını ve evlilık kurumunueleştirerek, ka-
ü gelenek-göreneklerin kıskacmda, arzu-
larına teslim olarak kendi kişiliğini ger-
çekleştirmeye çabalayan bir kadının tra-
jik yazgısını anlatan ölümsüz romanın-
dan sinemaya yapılan uyarlamalara bir
yenisini eklemiş lngiliz yönetmen Ber-
nardRose. en uygun mekânlarda. St. Pe-
tersburg'da (eski Leningrad'da!) çekilmiş
bu son "AnnaKarenina"fılmiyle. En son
Beethoven'ın deliliğe giden, tutkulu, ya-
ratıcı sanatçı kişiliğıni ele alan "Immor-
tai Betoved" filmiyle anımsadığımız, işi-
ne titiz Bernard Rose, Tolstoy'un roman
sanatının doruklanndan zengin, derin, ha-
cimli büyük klasigini 1.5 saatlik filme dö-
nüstürmeye soyunmuş. Ancak sonuç, An-
na'nın duygupaüamalannı, psikoloj ik ev-
rimini yansıtmanın üstesmden gelen Sop-
hie Marceau'nun yüzü suyu hürmetine
seyredilen, görsel bir Anna Karenina öze-
tinden öteye gıdemeyen, dev romanın göl-
gesinde kalmış, cüce bir film olmuş. An-
na dışındaki karakterlerin yeterince işle-
nemedıği, uyum ve bütünlükten yoksun,
fazla lngiliz kaçmış bu donuk uyarlama-
da. Tolstoy babanın ütopik görüşlerini dı-
le getiren, en sevdiği roman kişilerinden
olan, aşkı yaşayamadan ölmektenkorkar-
ken sevgili Kitty'sine kavuşan Levine'i
canlandıran Alfred Motina. James Fox
(Aleksev Karenin), Fiona Shaw gibi iyi
oyuncularla MikeFiggis'iıı "StonnyMon-
day"inden hatırlanacak Sean Bean gibi
kazmalar bir arada. Tolstoy'un, geçen
yüzyılın sonunda, başka bir erkeğe tutu-
lan ve giderek sonunu hazırlayan evli bir
kadının trajik öyküsünû aktaran klasikro-
manından. senarist-yönetmen Bernard
Rose eliyle sinemaya uyarlanmış "Anna
Karenina"yı epeyce özenilmiş dekor-
kostümleriyle, kısabir süre önce ölen, ün-
lü orkestra şefı Sh"GeorgSoiti'nin çaldır-
dıgı. Çaykovski'nin 6. senfonisi, Kuğu
Gölü gibı klasik müzikleriyle parlak bir
dönem fılmı havasına yer yer erişse de,
başanlı bir uyarlama saymak olası değil
sonuçta. Sophie Marceau'nun. Greta
Garbo'nun, VrvienLeigh'nın \ e Anastas-
ya Vertinskaya'run sinema tarihine geç-
miş performanslanyla aşık atan kompo-
zisyonuyla çekilir kıldıgı "Anna Kareni-
na'', belleğin bir köşesine postalanarak
zamanla unutuluverecek cinsten, vasat bir
uyarlama. Yine de Tolstoy'un başyapıtı-
nı okumamışlara önerilebilecek, bir gör-
sel Anna Karenina özeti sayılabilir. BBC
yapımı, albenili, Özenli, kostümlü dram
meraklılannınsa tam içine düşeceği bir
fılm.
Fellini için bir kitap, bir sergi
Kâbuslarını
reklama
Kültûr Servisi - 1993
yılmda yaşamını yitiren
ünlü ttalyan yönetmen
Federico FeUini'nin son
çahşmasını konu alan bir
sergi Italya'da açıldı. "Gfi
Ultimi Sogni di Fellini"
(FeUini'nin Son Düşleri)
adh sergide yönetmenin
ölmeden önce gerçekleş-
tirdiği son iş olan bir di-
zi reklam filminin setin-
de çekilmiş fotoğraflar y-
er alıyor. Fellini sinema-
ya verdiği uzun aradan
sonra bir arkadaşının ri-
cası üzerine ve büyük öl-
çüde de ekonomik ne-
denlere dayanarak Roma
Bankası için üç kısa rek-
lam filmi çevirmiş; bu
çahşma, ne yazık ki Fel-
lini'nin kamerayla son
buluşması olmuş.tu.
ttalyan sinemasının
efsanevi yönetmeni Felli-
ni'nin son görüntülenni
sevenlerine ulaştıran bu
sergiye bir de kitap ek-
lendi. Federico Fellini
Vakfı ve Capitani yayın-
lannın ortak ürünü olan
Gianfranco Angelucci
imzalı kitapta, yönetme-
nin çeşitli yazılarından
r!
«IHtrtvlar, kenâîsîne bir-
çok filmde eşlik etmiş
olan fotoğrafçı ve kame-
raman Mimmo Cattari-
nich'in resimleri. Felli-
ni'nin yazdığı bazı mek-
tuplar, ilk fotoğraflan,
orijinal senaryolan, ger-
çekleşmeyen iki reklam
spotu için çekilmiş re-
simler, filmlerin taslak-
lan ve Paolo VıUaggk),
Fernando Rey ve Anna
Fakhi ıle çevrilen üç rek-
lam spotunun kısa ko-
nuşmalan yer alıyor.
Bütünbunlar, sinema-
dan elini eteğini çekmiş
72 yaşındaki Fellini'nin,
durgunluğuna ve sıkıntı-
sına çare olsun diye, ye-
niden çalışmış obnak, bu
arada da biraz para ka-
zanmak için kabul ettiği
küçük bir işe göre biraz
abartümtş, şeyler tabii.
"Paolo VBlaggio ona
bu şansı tanıdı; çünkü ar-
kadaşını üzgün ve işsiz
görmekten bıkmışn" di-
yorTullioKezJch, "üaha
önce 'Ginger ve Fred' fB-
minde kullanmak için
sahte reklam spoüan ya-
ratmış olan Fellini, so-
nunda gercekten büyük
birözveriyle bu işedebaş-
ladı."
Bu üç reklam spotu-
nun, Fellini'nin artistik
dünyasının kapsadıklan-
nı ya da çahşmalannda-
ki şiirselligi yansıttığıru
söylemek çok güç; ancak
şöyle de bir gerçek var ki
Fellini ile ilgili en ufak
bir şey hâlâ insanlar için
merak konusu. Şimdi
Italya'da yüzbinlerce ki-
şi bu efsanevi yönetnvene
ilişkin herhangi yeni bir
aynntı yakalamak umu-
duyla Marche'deki Banş
Ko^'nda bulunan sergi
salonuna koşuyor.
Ortak görüş ise söz ko-
nusu üç reklam spotunun
her şeye rağmen FeUi-
ni'nin kendine özgü o
farklı stilini ve ruh halini
ortaya koyduğu. "Spot-
lar. FeUini'nin kâbusla-
nndan oluşmuşlardı ade-
ta," dıyor psikanalist Va-
lentino Andreoti.. "bu
yorgun ve hasta adama
rahat vermc>en sıkıcı ve
eski hayaletierden". Ki-
mi zaman tren yoluna
konmuş bir sandalyeye
bağlanmış ve karşıdan
gelen trenleyüz yüze ge-
len, kimi zaman yolunu
kesen yaralı bir aslanla
mücadele eden, kimi za-
man çıkışı olmaya bir tü-
nelde anı bir sarsıntıyla
gömülme tehlikesiyle
Federico Fellini.
karşı karşıya kalan. kimi
zaman da otuzuncuRatın
köşesine asılmış düşme-
yi bekleyen bir adama
çevrıliyor FeUini'nin ka-
merası.
Spotlara konu olan bu
çılgınca fıkirlerden bazı-
lan gercekten de FeUi-
ni'nin kişisel kâbuslan.
Fellini'nin 1960yılından
başlayarak kaydettiği bu
repertuvann birkısmı ay-
hk Dolce Vita ve 11 Gri-
fo dergilerinde, bir kısmı
yönetmenin 1970"lı yıl-
lann başında yayımladı-
ğı "Libro dei Sogni"
(Rüyalann Kitabı) adlı
kitapta. bir kısmı da
I995'te Roma'da açılan
Büyük Fellini Sergisı'nin
kataloğunda yer almıştı.
Fellini'nin, Roma
Bankası yetkililenni bu
kâbuslann bir reklam
spotu olarak izleyenler
üzennde büviik etki ya-
ratacağı konusunda ikna
etmek için yazdığı mek-
tup ise gerçek bir dıya-
lektik ömeği sayılabilir.
"Gerek banka kelime-
si, gerekse Roma ismi in-
sanda sempati ve güven
duygusu uyandu-mrj'or"
diyor Fellini: "O halde
bir bankanın kendilerine
nasıldestek olabilece^rû.
kendilerinenasıl sahipçt-
Vaponlan sıkıntılanndan
kurtarabikceğini insan-
lann kulağına fısıldama-
hVTZ."
Bir yol fflım-macera-aksiyon kanşınuTuzak - 3reakdown / Yönetmen, Senaryo: Jonathan Mostovv / Kamera:
Doug Mlsome / Müzik: Basil Poledouris / Oyuncular: Kurt Russell, J.
T. Walsh, Kathleen Ouinlan /1996 ABD (Pinema)
Hali v'aktyerinde Bostonlu Jeff (KurtRusseU),
' karısı Arrçyle (Kathleen Quillan) beraber gıcır
gıcır arabasna kurulup San Diego'ya doğru yo-
la çıkarkeaşeytani bir tuzağa düşürüleceğinden
habersiz, bıtün dertlerini geride bırakarak yeni
başlangıçlaa direksiyon kıracağını düşünüyordu.
Amerika'nn çorak, ıssız, uçsuz bucaksız gûney-
' batısında. uukçizgismin ötesine uzanan, uzun ve
boş yollard, uygarlıktan kilometrelerce uzakta,
manzarah ügbaşlannda ya da vahşi çöllerde
aheste ahesî seyrederken ansızm önüne çıkanbir
arabaya çaimaktan son anda kurtulan Jeff, bu
'> arabanın giçide dahatehdit edici olacağını dabi-
• lemezdi. Dıha sonra kızgın güneş altındaki çö-
! lün ortasma yepyeni arabasmın bırdenbire bo-
; zulacağı daiiç hesapta yoktu. Bereket çıkagelen
bir TlR'm ardımsever şoförünün (J. T. Waish)
önerisiyle. en yakın tamirciden bir çekici çağır-
mak üzeTe Arn>r
'nin TlR'la gitmesine karar ve-
ren Jeff, arabasında beklerken tesadüfen arızayı
onanp Amy'yle randevulaştığı dagbaşı lokanta-
sına yollandığmdaysa hiç ummadığı bir durum-
lakarşılaşacaktı; barmenle müşteriler kansını hiç
görmemişlerdi! Üstelik Amy'yi TlR'ına almtş
şoför de. kansmdan habersizdi, Jeff'i de ilk kez
görüyordu ve polis de Jeff'e değil şoföre inanı-
yordu. Amy'ninkaçınldığındankuşkulanan Jeff,
orman kanunlannın geçerli olduğu bu ıssız yö-
rede, önceden hesaplanmış, soyulup soğana çev-
rileceği, ölümcül bir tuzağın içine çekilmekte ol-
duğunun artık farktndaydı ve şehirli, efendi ima-
jından sıynlarak amansızbir can ve mal pazann-
da, var gücüyle mücadele etmeye hazırdı...
Bugün gösterime giren 'Breakdown-Tuzak",
kısa fılm ve belgeselden yetişen. Jonathan Mos-
to» adındakiyetenekli. yenibir Amerikah yönet-
meni tanıtıyor sinemaseverlere. tlk filmi "Flight
of Black AngePla dıkkatini çektiği, efsanevi ya-
pımcı Dino De Laurentiis"in sağladığı olanaklar-
la ikincı fılmi "Breakdown-Tuzak"ı. SamMont-
gomery'yle yazdığı kendi senaryosundan çeken
Jonathan Mostov,. genelde bir 'deja vu' duygusu
verse de, ilginç bir macera-gerilim çeşitlemesi
ortaya koymuş.
Insanm evinden ve uygarlıktan kilometrelerce
uzakta, hiç bilmediği, yabancısı olduğu, üstelik
yasalarca ve polislerce korunmadığı, bankadaki
tüm hesabının kökûne kibrit suyu dökecek bir
katakulliye getirildiği. kansmm dakaçınldığı bir
durumda mecburen şiddete, vahşete başvurarak
tam bir ytrtıcı kesildiği.
l4
herkesin, her zaman
başına gelebilecek" türden bir serüvenı nakleden
"Tuzak"ın lokomotifı, çocukluğundanberi çeşit-
li rollerde seyrettığimiz. macera fılmlerinin de-
mirbaş yakıştkhlanndan Kurt Russell kuşkusuz.
Ahşılmış macera-heyecan türünden, çağdaş bir
westeme, şaşırrmacalı, sürprizlere açık yol fıl-
minden sürükleyici bir aksiyona kadar uzanan,
günümüzünbuen geçer akçe alt-türlerinin güzel-
ce harmanladığı "Breakdown-1uzak'', yeni ba-
ğımsız bir yönetmenin taze soluğunu içeren, yer
yer keyifli, panltılı sahneler banndıran bir kara
fılm çeşitlemesi aslında. Çalımlı, akıcı, tempolu
bu kara-fılm denemesi çok önemsenmeyebilir,
ama gençyazar-yönetmen Jonathan Mostow adı-
na dikkat. Günün birinde daha iyi fılmler yapa-
cak izlenimini veren Jonathan Mostovv'un yazıp
yönettiği bu oyalayıcı "Tuzak", türün merakhsı-
nı kolayca tuzağına düşürebilir; tam anlamıyla
hoşnut bırakmasa da, kimi ucuzluklara fezlaca
yaslansa da.
Sevecen aile babası, cin fikirü çete reisi, T1R
şoförü rolündeki J. T. V/alsh'ın da epeyce otnuz
verdiği "Tuzak", zaman zaman etkileyici, eğlen-
dirici ve sürükleyici olabilen, düzgünce bir yol
filmi-macera-aksiyon kokteyli. Macera fılmkrinin yakışıklı demirbaşı Kurt RusseU "Tuzak"ın lokomotifı.