Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 EYLUL 1997 SALI CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
İzinsiz kurslan şimdiye kadar denetleyemeyen Diyanet İşleri Başkanlığı harekete geçti
10 binden fazla tarikat kursu
M E B M ü s t e s a r ı B e n e r C o r d a n
'8 yıl tek başına yetersiz'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Milli
Eğitim Bakanlığı (MEB) Mûsteşan Bener
Cordan, 8 yıllık kesintisiz eğitime geçişle
Anadolu'daki dinamik güçlerin yeniden sah-
neye çıkacagını, ancak eğitimreformuiçin bu
uygulamanm tek başına yeterli oknadığmı
söyledi.
Bener Cordan, dûn Ankara Üniversite-
si'nde başlayan 4. Ulusal Psikolojik Danışma
ve Rehberlik Kongresi'nin açılış törenine ka-
tıldı. Kongrede, nuk ve Ortaöğretimde Yeni-
den Yaptlandırma v* YönleiKİinne" başlıklı
konferans sunan Cordan, Türkiye'nin çağı
yakalaması için 2000'li yıllann eğitim refor-
munu gerçekleştirmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye'de her yıl 1 milyon 200 bin öğrenci-
nin ilköğretime başladığını vurgulayan Cor-
dan, "Bu MEB'in sorumluluk ve yükümlü-
lûklerini artünyor" dedi.
llköğretime başlayan ögrencilerin yûzde
27'sinin ortaokula kayıt yaptırmadığına işa-
ret eden Cordan. 8 yıllık kesintisiz egitimin,
özellikle kız ögrencilerin egitimin ikinci ka-
demesine almması için çok önemli bir adım
olduğunu söyledi. Cordan, planlanan eğitim
reformu çerçevesinde 2'li öğretime son veri-
leceğini, sınıf mevcutiannın 30'a indirilece-
ğini anımsattı.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Tarikatlar tarafından özel olarak
kunılan ve izinsiz çalışan Kuran
kurslannın sayısının Diyanet işleri
Başkanlığı'nın resmi kurslannın i-
ki katı olduğu belirlendi. Diyanet
İşleri Başkanlığı'na bağlı 5 bin 244
Kuran kursuna karşılık, yasal daya-
nağı bulunmayan kurslann sayısı-
mn 10 bınin üzerinde olduğu öğre-
nildi.
Diyanet İşleri Başkanlığı, rejim
karşıtı öğretim veren kurslan kapat-
maya hazırlanırken, eğitim uzman-
lan. Kuran kurslannın imam-hatip
ortaokullanna alternatif olarak ge-
lişmesinden kaygı duyduklannı be-
lirttiler. Eğitim uzmanlan 2 milyo-
nun üzerinde öğrencinin devam et-
tiği Kuran kurslannda matematik,
Türkçe, yabancı dil gibi bilim ders-
lerinin verilmesinin Tevhidi Tedrisat
Yasası'na aykın olduğuna dikkat
çektiler.
Uzmanlar, yasal olmayan Kuran
kurslannm sayısımn 10 binin üze-
rinde olduğunu belirterek. Diya-
net'in Kuran Kurslan Yönetmeli-
ği'nin 27. maddesindeki Kuranı Ke-
rim, inanç, ibadet ve ahlak dersleri-
ne eklenen 6 saatlik seçmeli ders
programınuı değiştirilmesi gerekti-
ğini vurguladı. Yeni eğitim yasasıy-
la birlikte, Kuran kurslannm dene-
timi Diyanet tşleri Başkanlığı mü-
fettişleri, ilgili müftü ve müdürlere
bırakılırken, yasal olmayan kurslar
hakkmda denetimin yoğunlaştığı
öğrenildi. Millı Eğitim Bakanlığı ve
sağlık müdürlerince, bu binalann
eğitim-öğretim ve sağlık koşullan
açısından uygunluğunun test edile-
cegi bildirildi. Eğitim uzmanlan, ta-
tillerde açılan Kuran kurslannın, i-
mam-hatip okullanna gizli yönlen-
düme yaparak, 8 yıllık kesintisiz te-
mel eğitimi deleceği konusunda
kaygılı olduklannı bildirdiler.
Gazetemizde önceki hafta yayım-
lanan "Dini bilgi yerine zehir aşıla-
nıyor" haberi üzerine, çeşitli vaat-
lerle genç beyinlerin zehirlendiği
Pursaklar Yatılı Kuran Kursu hak-
kında başlatılan soruşturma sürü-
yor.
Diyanet İşleri yetkilileri, yasal
olmayan kurslann denetim altına
alınmasından yana olduklannı be-
lirterek, "Kaçak kurslar denetimi-
miz dışında. Dolayısıyla burada ve-
rilen dersleri kontrol edemiyoruz.
Bu tür kurslann Milli Eğitim Ba-
kanlığı müfettişlerince denetknme-
si gerekiyor. Dolayısıyla bizün bir
guişimimiz söz konusu değU* açık-
lamasını yaptılar.
Hüseyin Koca
'Okuüarda
Alevilik
derside
verilmelV
GAZİANTEP(Cumhuri-
V€tGûnc> İlkri Bürosu)-Ha-
cı Bektaşi Veli Kültürünü
Tanıtma Derneği Yönetım
Kurulu üyesi Hüseyin Koca,
anayasada var olan "Din eği-
timi zorunludur" maddesi
kaldınlmadığı takdirde, eği-
timde demokratik yapının
sağlanmasının olanaksız ola-
cagını söyledi.
Hacı Bektaşi Veli Kültür
Demeği Yöneticisi Hüseyin
Koca, kesintisiz 8 yıllık te-
,mel eğitimi destekledikleri-
_ni, ancak 4. maddeyle Kuran
kurslannın düzenlenmesi ve
denetiminin Diyanet İşleri
Başkanlığı'na verilmesıni
kesinlikle doğru bulmadık-
Iannı vurguladi.
Okullarda bugün Sünni
eğitim verildiğine işaret e-
den Hüseyin Koca, Alevili-
ğin göz ardı edildığine dik-
kat çekti.
"Hangi hakla benim çocu-
ğuma Sünni din eğitimi veri-
lebilir" diye soran Hüseyin
Koca. "Madem din dersi zo-
runlu. o halde benim çocu-
ğuma da Alevüik dersi veril-
mclidir. Yani herkes kendi
mezhebini öğrenmelidir. Hiç
künse bir başkasına kendi
mezhebini zorla dikte ettir-
memelidir. Aksi halde yapı-
lan zorbalık olur ve insanlar
arasında kutuplaşma bit-
mez" diye konuştu.
DISK
Işçi
9 eylülde
hükümeti
uyaracak
İstanbul Haber Servisi -
DİSK, yurt çapmda gerçek-
leştireceği eylem programı-
nı belirledi. Hükümetin zam
uygulamalanna karşı uyan
niteliği taşıyan eylemler, 9
eylülde Türkiye'nin her ya-
nında yapılacak kitlesel ba-
sın açıklamalanyla başlaya-
cak. Hükümete "Eüni cebi-
mizden çek" çağnsı yapan
DİSK Genel Başkanı Rıdvan
Budak. Devlet Bakanı Gü-
neş Taner'i eleştirerek "Yi-
ğitse iç borçlarm faizini öde-
mem desjn" dedi.
Budak, güvenoyu alır al-
maz petrol ürünlerinden te-
kel maddelerine, şekerden
kâgıda dek zam yağdıran ye-
ni hükümeti. 9 eylülde alan-
krda uyaracak eylem prog-
îamıyla ilgili yaptığı yazılı
&çıklamada, Türkiye toplu-
Jnunun demokrasi içinde ka-
Jarak siyasi gerilımleri atla-
tabileceğini kanıtladığını,
bunda srvil toplum örgütleri-
nin, basınrn ve emekçilerin
yükselen tepkisinin önemli
rolü bulunduğunu vurgula-
dı.
REFAHYOL hükümeti-
nin iflasmın, halka ters dü-
şen, toplumun taleplerini
görmezden gelen hükümet-
lere ders olması gerektiğini
anlatan Budak. 8 yıllık ke-
sintisiz eğitim yasasının 55.
hükümetin hanesine olumlu
puan olarak yazıldığını, an-
cak bu olumlu adım gerekçe
yapılarak tüketim maddele-
rine yapılan zammın top-
lumda şok etkisi yarattığını
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin hazırladığı ağustos ayı basın raporu açıklandı
Iletişim özgurlüğü yine engellendi
• Gösterileri izleyen
sekiz gazetecinin
yaralandığı ağustos
ayında belirsiz sayıda
gazetecinin de
tartaklandığı vurgulandı.
7 gazetecinin gözaltına
ahndığı geçen ay, sol
eğilimli dergilere polis
tarafından 6 kez baskm
yapıldığı kaydedildi.
İstanbul Haber Servisi -
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti
ağustos ayının da iletışim öz-
gürlüğü açısından engelleme-
lerle geçtiğini açıkladı. Cemi-
yet, geçen ay afiş. pankart,
telgraf ve basın açıklamalan-
nın sekiz kez engellendığini
bildirdi.
TGC'den yapılan yazılı
açıklamada, basına yönelik
saldırılar konusunda ağustos
ayında ilginç bir gelişmenin
yaşandığı ifade edildi. Çeşitli
baskılara, saldınlara ve engel-
lemelere hedef olan gazete ve
dergi gibi ıletişim araçlanna
ağustos ayında afiş, pankart,
bildiri ve telgraf gibi diğer
iletişim araçlannın da eklen-
diğinin belirtildiği açıklama-
da, iletişim özgürlüğünün bu
yolla da engellendiği kayde-
dildi. Geçen ay üç kez bildiri
dağıtma, üç kez afiş ve pan-
kart asma, bir kez telgraf çek-
me, bir kez de basın açıkla-
ması yapma girişimınin en-
gellendiğinin anımsatıldığı
açıklamada, atv'nin Kasımpa-
şa'daki stüdyolannın da saldı-
nya uğradığı ifade edildi.
Gösterileri izleyen sekiz
gazetecinin yaralandığı ağus-
tos ayında belirsiz sayıda ga-
zetecinin de tartaklandığı vur-
gulandı. Yedi gazetecinin gö-
zaltına alındığı geçen ay, sol
eğilimli dergilere polis tara-
fından 6 kez baskın yapıldığı
kaydedildi. Açıklamada. altı
derginin toplatıldığı. bir der-
ginin ise 30 gün süreyle kapa-
tıldığı belirtildi. Cemiyet
açıklamasında RTÜK'ün
ağustos ayında radyo ve
TV'lere 10 kez yayın durdur-
ma, 9 kez de uyan cezası ver-
diğini bildirdi.
Kasunpaşa'daki atv srüdyosunu basan saldırganlar, tekbir getirerek ellerindeki sopalarla etraftaki eş>alan tahrip ettiler.
atv'ye saldınya knıamaİstanbulHaber Senisi- Futbol maçından çık-
tıktan sonra tekbir getirip, "İmam-hatipler ka-
paulamaz" sloganını atarak atv 'nın Kasımpa-
şa'daki stüdyosunu basan, yaşlan 16 ıle 24 ara-
sında değişen 12 genç dün basına göstenldı.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, emniyetin bası-
na yönelik saldınlara karşı caydıncı önlem al-
masını istedi.
Kasımpaşa-Kuşadasıspor arasında Kasımpa-'
şa Stadı'nda önceki akşam oynanan ve evsahi-
bi takımın 3-0 galibiyetiyle biten maçtan sonra
yaklaşık 200 kişilik bir grup, atv'nin Zincirli-
kuyu Caddesi'nde bulunan stüdyolan önünde
toplandı. Cç katlı bınanın kapısmı açan 15 ki-
şi, tekbir getirerek ve "Imam-hatipler kapan-
lamaz" sloganını atarak sopalarla stüdyoyu tah-
rip ettiler. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terör-
le Mücadele Şube Müdürlüğü'ne bağlı ekipler-
ce gözaltına alınan 12 saldırgan dün basına gös-
terildi. Yaşlan 16 ile 24 arasında değişen genç-
lerin basına gösterildikleri sırada gühneleri dik-
kat çekti. Basın mensuplannın "Sarhoşmuydu-
nıız?" sorusuna gençler, "Bizalkol ahna>iz. Da-
mardan çekeriz" yanıtını verdıler.
Yapılan açıklamada. 12 gencin saldınyı yap-
tıklannı itiraf ettikleri belirtildi. Açıklamada,
gençlerin stüdyo içinde bulunan tahta parçala-
n ile dekor yapımında kullanılan cam sütun,
masa, telefon ve müzik setini parçaladıktan son-
ra olay yerinden 200 kişilik grupla aynldığı vur-
gulandı. Grubu 24 yaşındaki imalatçı SabitÜn-
ver Ünlü ile 16 yaşındaki öğrenci T. D.'nin tah-
rik ettığinin ifade edildiğı açıklamada, gözaltın-
daki diğer gençlerin isimleri şöyle sıralandı:
C.T.(16).O.T.(17),EserDoğan(20),Aydın
Aksanyel (19). Banş Ydmaz (20), Müslüm Ba-
lorhan (23). Ömer Aha (19), F. D. (18), Fatih
KirB(19)veH.T.(17).
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel atv Yöne-
tim Kurulu Başkanı Dinç Bilgin'e gönderdiği
telgrafta şunlan belirtti:
"Bir grup taranndan atv'nin Kasımpaşa'da-
ki stüdvolanna karşı girişilen çirkin saldınyı kı-
nıvor. geçmiş olsun dâeklerimi iletiyorum."
Türkiye Gazeteciler Cemıyetf nden yapılan
açıklamada, basına yönelik saldınlara karşı em-
niyetin caydıncı önlem alması istendi. Basına
yönelik eylemlerin basının görevini sürdürme-
sinin önüne geçemeyeceğinin vurgulandığı
açıklamada, "Güvenlik güclerinin basına yöne-
lik bu tür saldınlara karşı ca> dıncı önlem alnıa-
sını ve saldırganlann arkasuıdaki güçlerin de
ortava çıkanunasuu bekliyonız" denildi.
Basın Konseyi Genel Sekreteri Nilüfer Yal-
çın da atv stüdyolannı basan yaklaşık 200 ki-
şinin camlan ve telefonlan parçaldıktan sonra
dışan çıkarken yasadışı İBDA-C örgütünün işa-
retini yaptıklannı belirterek "Laik, demokratik
Türldye'yi ortaçağ karanlığına sürükkmek is-
teyen bu gözü dönmüş saldırganlar befli ki sal-
dınyı önceden planlamışlardır" dedi. RTÜK
Başkanı OrhanOğuzarv "ye yapılan saldınyı kı-
nayarak, çalışanlanna "Geçmiş olsun" dedi.
Halk danslanyanşmasıBaşbakanhk Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nce düzenlenen \e Türkiye'nin de aralarında bu-
lunduğu 7 ülkeden 8 ekibin kaüldığı
tt
l. Alün Boynuz Dünya Üniversiteleri Halk Danslan Fesrivıdi
ve Yanşması'', Lütfii Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda önceki gece > apıldı. Türkrye'yi
Gazi ve Hacettepe üniversrtelerinin temsil ettiği yanşmada, Macaristan, Bangladcş, Makedonya, En-
donezya, Azerbaycan ve Kuzey Kıbns Tûrk Cumhuriyeti'nden (KKTQ gelen halk danslan ekiple-
ri, ülkelerinin folklorik özelliklerini sahneye taşıdılar. Yanşmada, birinciligi Hacettepe Üniversitesi,
ikinciligi KKTC, üçüncülüğü de Gazi Üniversitesi halk danslan ekipleri kazanırken jüri. Endonez-
ya ekibini "Halk" , Makedonya ekibini "En Sempatik Topluluk", Macaristan ekibini "En İyi Mü-
zik", Bangladeş ekibini de "En İyi Giysi*' ödülüne değer gördü. (Fotoğraf: BERTAN AĞANÖĞLU)
Anadolu liseleri
kayıtları başhyor
İstanbul Haber Servisi -
Anadolu lisesi kesin kayıtlan
ile kontenjanlan dolmadığı
için ön kayıt tarihini 13 eylüle
kadar uzatan kolej kayıtlan
bugün başhyor.
Ön kayıtlan 29 ağustosta
tamamlanan Anadolu
liselerinde de kesin kayıtlar
bugün başhyor. Kayıtlar, 5
eylül tarihinde saat 17.30'da
sona erecek. Kontenjanlannı
dolduramayan kolejler ise ön
kayıtlanna bugünden itibaren
devam ediyor. Kontenjanlannı
dolduran kolejler şöyle:
İstanbul: Alman Lisesi (erkek-
kız), Amerikan Robert Lisesi
(erkek-kız), Italyan Lisesi.
NTD Fransız Lisesi (kız), ST.
G Avusturya Lisesi, S. Joseph
Fransız Lisesi (kız-erkek), S.
Michel Lisesi, Üsküdar
Amerikan Lisesi (kız-erkek),
VKV Koç Lisesi (kız-erkek).
Ankara: Ayşe Abla Lisesi,
Tevfik Fikret Lisesi.
İçel: Tarsus Amerikan Lisesi
(erkek).
Izoıir: tzmir Amerikan Lisesi
(erkek-kız).
Ön kayıtlan devam eden
kolejler ve taban puanlan ise
şöyle sıralanıyor:
istanbul: Ataİisesi 510.108,
Batı Lisesi 510.000, Boğaziçi
Lisesi 500.000. Cent Lisesi
550.325, Doğuş Lisesi
502.000, FMV Ayazağa Işık
Lisesi 590.000. FMV Işık
Lisesi 580.000. ttalyan
Ortaokulu (kız) 600.056,
ttalyan Ortaokulu (erkek)
583.084, Italyan Lisesi (erkek)
596.000, NTD Fransız Lisesi
(erkek) 610.004, S. Benoit
Fransız Lisesi (kız) 595.022,
S. Benoit Fransız Lisesi
(erkek) 600.033, ST. Pulcherie
Fransız Kız Ortaokulu
575.058.
Ankara: Bilim Lisesi 460.000,
TED Ankara Kol. Vakfı Lisesi
479.131.
İçel: Akdeniz Palmiye Lisesi
350.000, Tarsus Amerikan
Lisesi (kız) 480.000.
Adana: Yeni Lise 400.000.
Zonguldak: TED Karadeniz
Ereğli Kol. Vakfı Özel Lisesi
381.200.
Listede bulunanlann dışındaki
okullar ise durumlan hakkında
bilgi vermedi.
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Yahya Kemal ve Türk
Olmak
Siz bu satırlan okurken, ben yurtdışında olaca-
ğım. Fakat aktüel bir yazı olmadığından, yazıp bı-
rakmakta bir sakınca görmüyorum. "Musa Anter
Banş Treni" girişiminin sonaermesine kızanlar var.
Banş güzel bir şey. Aklı başında oian hiç kimse ba-
nşa karşı çıkmaz, çıkmamalı. Fakat son on yılda
Balkanlar kan ve ateş içindeyken, bir banş treni ha-
zırlamakgereksinimini duymayanlann, şimdıki du-
yariılıktarı beni biraz şaşırtıyor...
Ya Filistin'de neredeyse kırk yıldır savaş sürer-
ken, oraya da bir "banş uçağı" neden gitmedi aca-
ba.
Işte bunlar biraz düşündürüyor beni.
• • •
Musa Anter'i de hiç tanımadım. Öldürülüş biçi-
mini nefretle kınamamak mümkün değil. Bu ayn bir
şey.
Fakat bizim öğrenciliğimizde Aksaray'da bir Dic-
le Öğrenci Yurdu vardı. Kürt kökenli arkadaşlan-
mızın kaldıklan bu yurt, cemiyet seçimlerinin "bin-
dirilmiş kuwet"\ idi. Nerede bir "ilerici-gerici" ça-
tışması çıksa, bu yurdun oğrencileri ellerinde so-
palanyla gericileri desteklemeye gelirdi. O zaman-
lar Kürt kökenli öğrenciler genellikle "gericisaflar-
da" idiler. Bu yurdun sahibı Musa Anter imış.
Bunu anılannda okumuştum. Ve o anılarda An-
ter'in Türkiye'deki ilerici ve sol hareketlere hiçbir
katkısı olmadığını da gördüm.
işte bunlar beni çok şaşırtıyor...
• • •
Sadun Tanju'nun Inkılâp Kıtapevi tarafından ya-
yımlanan "Eski Dostlar" başlıklı kitabını, bir gece-
de su içer gibi okudum. Diğerleri bir yana ama,
Yahya Kemal'i sanki yeniden keşfettim.
Lise çağlannda Yahya Kemal'in şiirterinı, biraz da
öğretmen zoruyla okuduğumuz için tadını alama-
mıştık. Bu şiirlerin tadını ancak üniversite çağında
alabildim.
Yahya Kemal'in düz yazllarını "keşfetmem" asis-
tanlığım sırasında oldu. Ve öyle sanıyorum ki; u-
lus, ulusçuluk, din vb. gibi temel konulardaki "sen-
tezimi", Yahya Kemal'in katkısıyla gerçekleştirebil-
miştim. "Doğu"\ıe "Baf/"arasındakiyerimızin "öe-
lirlenmesi" ve "içe sindirilmesi" konularında, ba-
na büyük katkıda bulunmuştu.
Ama bazı şeyleri unutmuşum. Sadun Tanju'nun
kitabını okurken pek çok şeyi, içım titreyerek ye-
niden anımsadım.
"...Birgün tarihçi Camille Julien'in 'Fransız mil-
letini bin yılda Fransa'nın toprağı yarattı' cümlesi-
ne takılmış; 'Bizi yaratan da Malazgirt'ten beri üze-
rinde yaşadığımız bu toprak olmadı mı?' diye dü-
şünmeye başlamıştı. Sonunda da, tarihimizin des-
tancısı olup çıkmıştır..."
Gerçekten binbir etnik kökenden gelen bizleri
"Türk" yapan bu toprak değil midir?
Sadun Tanju'nun aktardığı satırlarla Yahya Ke-
mal'i dinleyelim:
"TariN öğrenmek, yaşadığım zamanı anlamak-
tır. Bizi yıkmak isteyenler demek ki bizim vartığı-
mızı etkin şekilde duyuyorlar. Peki biz kendi etkin-
liğimizi aynı etkinlikte duyuyor muyuz? Nasıl bir
miltetiz biz? Geçmişimiz ne? Nasıl geçip geldikza-
manın içinden, neleryaptık, ne gibizenginlikler bi-
riktirdik, ne düşler gördük, neler düşündük, bili-
yor muyuz? Bizi yaratan topraktır. Toprağı vatan
yapan biziz. Bu gördüğümüz şehirler, şu denizin
sona erdiği Boğaz, Boğaz'dan çıkınca izlediğimiz
kıyılar, Iskenderun 'a kadar sonsuz bir bağlılık gibi
sürüp giden eski ilahların toprağı, sonra peygam-
berier ülkesi Suriye... Ta güneşli Arabistan'a ka-
dar bir mavi çerçeve içindeki koskoca toprak kit-
lesi hâlâ bizim! Bu kıyıdan yükselen dağlann ar-
dında beyaz şehirler var, hepsinin minarelerinde
günde beş vakit ezan okunuyor... Bizim dilimizi
konuşan, Allah'ın karşısında bizim dualanmızı oku-
yan, bizimle ağlayıp bizimle gülen milyonlarca in-
san buralarda yaşıyor. Onların kalbi, kuvveti, ha-
yatı bizim! Biz bu dünya üzerinde hâlâ bir kuvve-
tiz, değil mi?
öyleyse bu kuvveti halkımıza duyurmak lazım-
dır."
Sadun Tanju şöyle devam ediyor: "Alfred de Vı-
gny'n/n genç ruhlara özgüriük ve bağımsızlık aşı-
lamak için yazdığı 'Kurdun Ölümü' şiirini çok se-
ver Yahya Kemal.
Kurt amansız avcılar ve köpekler tarafından sa-
nlıp öldürülürken, dişi kurt yavrulannı alıp dağlara
kaçar. Çünkü görevi, yavrulanna yaşamayı ve baş
eğmemeyi öğretmektir.
Bizim de görevimizyaşamaktır. Kendi vatanımı-
za, Anadolu'ya çekiliriz ve orada ulusal gücümü-
zü yeniden kazanarak tarihin önüne çıkarız.
Bu görüş Mustafa Kemal'in anlayışı ile uyum
içindedir. Mustafa Kemal'in gözünde Yahya Ke-
mal, ölüm kalım derdine düşmüş bir toplumun ru-
hunu ve düşüncesini biçimlendiren sanatkârdır.
Şairin mütareke ve Kurtuluş Savaşı yıllannda İs-
tanbul'da kalarak yaptığı işi en iyi o değertendir-
miştir. Savaş sonunda onu Bursa'dan alıp Anka-
ra'ya getirdiği gün, özel dolabında sakladığı ga-
zete kupürlerini çıkartıp gösterir, 'Bunlarla bize
manevi bir güç verdiniz' der..."
Ahmet Hamdi (Tanpınar) mütareke yıllannda
İstanbul Darülfünunu'nda talebedir. Yahya Ke-
mal'in dersleri ona ve arkadaşlanna, ulusal bilinç-
lenmenin, umudun ve dirilmenin ateşini verir. Bu
derslerin etkisini şöyle anlatır:
"SankiAnadolu'nun dağlannayaslanmış, dövü-
şen vatan savunuculan, ilk fetihlerin kahramanla-
nyla beraber yürüyorlardı. Mustafa Kemal ve Is-
met adları, ufkumuzdan, panltılarla, gelecekteki
olaylann büyük doğuşlan gibi geçerdi. O zaman
içimizde, erimiş altın renginde bir şey külçelenir,
yangını gözümüzün üstünde tüten vatanla, kendi-
mizi bir bütün halinde görürdük."
Yahya Kemal, bu pırıltılı "mozayiğin" en parlak
taşlarından biri ve en iyi anlayanlannın önde gele-
niydi. Bir başka yazımda onun Islamiyetle ilgili gö-
rüşlerini sunacağım.
Vatanseverler, insanlar, doğaseverler, toprak
erozyonu size sevebileceğiniz hiçbir şey
bırakmıyor.
T.E.M.A.
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma
ve Doğal Varlıklan Koruma Vakfi
Tel: (0.212) 281 10 27 / 268 09 85