Katalog

Cumhuriyettmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru: Hikmet Çetinkaja •S'azıışlen Müdurlen tbrahim Yıldız - Dinç Tajanç • Sorumlu Mudur Fikret llkiz • 'Haber Merkezı Mudüni: Hakan Kara •Gorscl Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberter Şinasi Danışoğlu 0 tstıhbarat. Cengiz Yıldınm # İCültur Handan Şenköken # Spor Abdülkadir Y ücelman # Ekonomı Seda Oğuz 9 \tikaleler Sami Karaören 9 Duzeltme Abduİlah Yazıcı# Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu •Bılgı-Belge Edibe Buğra • ^ un Haberlen Mehmet Faraç Ya>in Kurulu. Öhan Sdçuk (Başkan). Orhan Erinç. Oktay Kurtböke. Hiknıet Çetinkaya. Şükran Soner. ErgunBakı,DinçTa>anç. İbrahim Yıldız. Orhan Bursalu Mustafa Balba>, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balba> Ataturk Bulvan No. 125, Kat 4. Bakanlıklar-Ankara fel- 419502017 hat). Faks. 4195027• tzmırTemsılcısı. Serdar Kızık, H.Zıva Blv 1352 S 2 3 Tel:4411220. Faks 44191 P # A d a n a Temsilcisi- Çedn Yigenoğtu. lnönü Cd 119 S. No: 1 Kat: 1, Tel-363 12 11. Faks 363 12 15 Mûessese Müdüru: t stün Akmen •Koordinatör Ahmet Koruhan 9 Muhasebe Bülent Y ener 9jdare Hüseyin Gürer 9 Işletme Önder Çelik'9 Bılgı-tşlem Nail İnal 9 BılgısavarSıstem Mürüvet ÇUer MEDYA C : • Yonetım Kurulu Ba}kam - Gene! Mudur Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman • Genel Mudur Yardımcısı Miıre Akdağ Tel 514 07 53 - 5139580-513846&41,Faks 5138463 YafımUvan ve Bısan: Yenı Gun Haber Aıansı. Basm \e Yayınctlık A Ş Turkocajı Cad 39 41 Cagaloğlu 34334 lstPK.246 Istanbul Tel 10 212ı 512 05 05 ı20 hatl Faks (0 212ı 513 85 95 2EYLÜL1997 îmsak: 4.53 Güneş: 6.24 Öğle: 13.11 Ikindi: 16.49 Akşam: 19.44 Yatsı: 21.09 Polo Ralptı Lauren modeUeri Çeviri Servisi - Dünyaca ünlü modaevi Polo Ralph Lauren 1997 sonbahar kreasyonlannı piyasaya çıkardı. Gözalıcı, seksi ve modern çizgileriyle tanınan modaevinin spor modellere ağırlık verdiği izleniyor. Klasik giysilerde bile genç görûnüme ve rahatlığa öncelik tanıyan Polo Ralp Lauren 1968'de ünlü tasanmcı Ralph Lauren tarafindan kurulmuştu. Kadın. erkek ve çocuk gıysisi. aksesuvar, ev eşyalan ve koku üreten şirket, aynca pek çok tıbbı araştırmaya da finansal destek sağlıyor. ZÜPih'te yüzyılın soygunu • CENEVRE (AA) - tsvıçre'nin Zürih kentinde bir postaneyı basan silahlı kişıler, 53 milyon Isviçre Frangı'yla kayıplara kanştı. Yüzyılın en büyük soygunu olduğu belirtilen ve yaklaşık 6.18 trilyon lira tutannda paranın çalındığı soygunun, silahlı 5 kişi tarafindan gerçekleştirildiği bildirildi. Sabah saatlerinde posta idaresine ait plaka ve işaretler taşıyan bir kamyonetle postane bahçesine giren soyguncular, para kasalannı kamyonete yükleyerek olay yerinden a>Tildılar. Polis, çalınan paranın ls\içre Merkez Bankası'na gönderilmek üzere postanede bulundugunu açıkladı. 140 milyon yıllık yumurtalar • ANKARA (URA)- Avrupa'da araştırmalar yapan iki amatör araştırmacı. 140 milyon yaşında dinozor yumurtalan buldu. tki fosil avcısımn Portekiz'de bir sahil kasabasında bulduğu yumurtalann her biri 13 santimetre boyunda. 100 adet yumurta bulan amatör araştırmacılar, Avrupa'nm ilk dinozor embriyosu fosillerinı bulan kişiler unvanını kazandılar. Papa davet edilecek • ANKARA(UBA)- Türkiye "demz-güneş- tarih" üçgenine oturttugu turizm stratejisine, "inanç turizmi"ni de oturtmaya çalışıyor. Turizm Bakanı tbrahim Gürdal, "Papa hazretlerini Vatikan'a gidip, bızzat Türkiye'ye davet edeceğim" dedi. Gürdal, "Papa Türkiye'ye gelir \e Hıristiyan hacılara, 'Meryem Ana Kilisesi'nde hacı olun' diye davet çıkanrsa, 25 milyondan fazla Hıristiyan, Isa'nın 2000. doğum yılında Türkiye'ye akar" diye konuştu. Moda fuarına Türk tasanmcı • Haber Merkezi - Beymen Academia Tasanm Yanşması birincisi Yeşirn Chambrey, dünyanın en önemli moda olaylanndan biri olarak görükn ve bu yıl 5-8 eylül tarihleri arasında düzenlenecek "Pret-a- Porter Paris" Fuan'na katılwor. Chambrey, fuarda, "Yenı Dünyalar, Aray ş, Kavuşma" temasıyla hazırladığı 1998 yaz koieksiyonunu, "Atırosphere D'ete" bölününde sergileyecek. Nükleer santral kurma hazırlıklan yapılırken Devlet Planlama Teşkilatı'nın raporunda itiraf edildi 'Temiz enerjüer göz ardı edüiyor'CEM ULLTAŞ Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) Ulusal ÇevTe Eylem Plaru çerçevesinde hazırladığı "Enerji Sektöründen Kaynaklanan Hava Kirlfliği'' adlı raporda, Türkiye'nin, temiz ve yenilenebilir enerji kay- naklan açısmdan "çok iyi bir ko- numda" olmasına karşın, bu potan- siyelin üretime kazandınlmasında gereken önemin verilmediği itiraf edildi. Türkiye için 1995'te başlatılan ve DPT koordinatörlüğünde yürü- tülen projede 19 ayn çalışma gru- bu içinde yer alan enerji raporu, res- mi açıklamalann içinde ilk kez farklı bir tablo ortaya koydu. Ener- ji üretimi sırasında, çevre sorunla- nna çözüm olarak önerilen nükle- er santrallara karar vermeden ön- ce diğer tüm altematiflerin dikka- te alınması gerektiğinin vurgulan- dığı raporda, bu alanda yapılması düşünülen yatınmlann, dışa ba- ğımlılık, istihdam olanağı, ithal yakıt sorunu gibi ülke çıkarlannı yakından ilgilendiren konular açı- • DPT'nin hazırladığı raporda, kurulacak enerji santrallannın tüketildiği bölgelerde kurularak iletim ve dağıtım kayıplannın azaltılması gerektiği belirtildi. sından da değerlendirilmesi gerek- ğı kaydedıldi. (Bu ölçüde enerjinin geri kazanımı, Akkuyu'da yapımı planlanan 1000 megavatlık 2 nük- leer santrala denk düşüyor.) tiği belirtildi. Çevre açısından atık üretiminin en aza indirilmesi kadar israfin ön- lenmesinin de çok önemli bir fak- tör oldugunun belirtildiği rapor- da, enerji tüketiminde tasarrufa, enerji üretiminde de yerinde üre- time gidilmesi önerildi. Yani, ku- rulacak enerji santrallannın tüke- tildiği bölgelerde kurularak iletim ve dağıtım kayıplannın azaltılma- sı gerektiği belirtildi. Elektrik iletim ve dağıtım ka- yıplan Bangladeş'te yüzde 31. Hin- distan'da yüzde 22, Türkiye'de yüz- de 20 gibi çok yüksek değerlerde olmasına karşın Güney Kore'de yüzde 12, ABD'de yüzde 8 ve Ja- ponya'da yüzde 7 düzeyinde oldu- ğunun kaydedildiği raporda, basit bir hesapla kayıplann yüzde 20'den yüzde 10'a indirilmesi halinde 2 bin megavat kapasiteli bir enerji sant- ralı üretiminin geriye kazanılaca- Enerji kaynaklan Hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik alınması gereken önlem- İerin, arz-talep dengesinin sağlan- ması. gerçekçi fiyatlandırma, "ka- muoyunun kabulü" gibi teknik, ekonomik, politik ve sosyal faktör- lerin de yer aldığı geniş bir çerçe- vede değerlendirilmesi gerektiği kaydedilen raporda, temiz ve ye- nilenebilir enerji kaynaklan konu- sunda da şu özet bilgilere yer ve- rildı: Hidrolik Enerji: Hidro- lik enerji açısından, ortalama akış koşullannda yılda 433 milyar ki- lovatsaat olarak belirlenen brüt po- tansiyele karşılık, teknik olarak üretilebilecek miktaryılda 122 mil- yar kilovatsaat olarak saptandı. Ekonomik değer taşıyan hidrolik kapasite ise yüzde 30 dolayında değerlendirilebiliyor. J e o t e r m a l enerji: Bu enerji türünün 31.100 megavatlık potansiyeli bulunuyor. Şehirve se- ra ısıtmalannda daha yaygın kul- lanılması gerekiyor. Rüzgâr enerjisi: Sağlık- lı veriler mevcut değil. Ancak Mar- mara Bölgesi başta olmak üzere birçok bölgede yıllık ortalama rüz- gâr gücü yoğunluğu metrekareye 20 vatın üzerjnde. Bu konuda po- tansiyel belirleme ve uygulama ça- lışmalarma hız verilmesi gerekiyor. B i y o k ü t l e : Hayvan ve bit- ki artıklan ile tezek üretimi 1993 yılı itibanyle 2.4 milyon ton ve 8.5 milyon ton olarak gerçekleş- ti. Tanm açısından önemli bir gir- di olan tezeğin yakılması halin- de, biyogaz üretiminde kullanıl- ması ve artık maddenin gübre olarak kullanılması gereklidir. Bu yolla üretilebilecek biyogazrn yıl- lık potansiyelinin yıllık 1.4-2 mil- yon TEP dolayında olabileceği hesaplandı. Gezegenimizin Dostları' adlı kitap okutulacak Oğrencilere çevre dersi İstanbul Haber Servisi - llköğretim okullannda öğrencilere çevre bilincinin aşılanabilmesi için öğretmelere çevre dersi verilmeye başlandı. Doğal Hayatı Koruma Derneği'nin (DHKD) başlattığı çalışma kapsamında öğretmenler, "Gezegenimizin DostiarT adlı kitabı okutacak. DHKD'mn yaklaşık 3 yıl önce başlattığı ve ilköğretim öğrencilerine çevre dersi verilmesine yönelik proje hayata geçiyor. Procter and Gamble AŞ'nin desteklediği projenin tamtımı amacıyla düzenlenen müfettiş ve öğretmenlere yönelik 3 günlük seminer, dün Darphane binasında başladı. DHKD Eğitim Danışmanı Gülruh Hotin, amaçlannın Türkiye nüfusunun yüzde 20'sini oluşturan ilköğretim öğrencilerini çevre bilinci içinde yetiştirmek oldugunu vurguladı. tstanbul II Milli Eğitim Müdürü Ömer Bahbey, toplum olarak öğrencilere çevre bilincinin aşılanması gerektığini ifade etti. Projenin Milli Eğitim müfettişleri tarafindan inceleneceğini ve hazırlanacak raporun Milli Eğitim Bakam'na gönderileceğini belirten Bahbey, "Türkiye'ye örnek olacak çahşmanın örderligini yapacağız" dedi. 1995-96 eğitim öğretim döneminde 5 ildeki 66 okulda okutulan Gezegenimizin Dostlan, 4 ye 5. suııf öğrencilerine yönelik ve "Oğrencflerin yakuı cevTeterinin önemli sorunlannı anlamalan, biümsel bir düşünce tarzına ka\uşmalan ve çevTeye karşı sorumlu bir da\Tanış bkâmini kazanmalan" amaçlannı taşıyor. İCıtap. "hava kalhesini korumak, çöpümüzün idaresi. su kalhesini korumak ve biyolojik çeşirMk" olmak üzere dört bölümden oluşuyor. Kitapta izlenen sistem ise hazırlık, araştırma ve eyleme gecme olarak sıralanıyor. olu 'da sonbahara merhaba Hakan (•öıııleklcri 21). >ıl kııtl;ıııı:ısııul;ı Sokak ( (Kiıklan (iiiıuilliikTİ l)enu-<>i \anınna Bolu llolel l)orukka\a'(hı sunbahar-kış so/onıı iirünk'riııi tanıtun hiı (k'filc (lii/cnlali. ()/an ürhon'ıın sııniR'iılıık \ciptı<îı ve koııscr \erdi<>i dcfllcde şirketin \cni iiriinii C'ascolini nıarka u-ııi <>ömlekleri de taıııtıldı. Defilede hıı \ ıl kış se/oıuında cunlı \e pastel ıvnklertlen olıışan <4Ömleklerin ııi(Kİa>a ağırlıizını ko\aca<>ı helirtildi. Dmctlik'iin >oğun iliiisiııi lopla\an Ahmet kaya \e Müsliim Ciirses l hen/erİeıinin de katıldıgı geccde Hakan Gömlekleri Sokak , ^'ncııkları (iöniilliileri Demegi"nt 5(M) nıihon liralık yardımda • bulundu. J Erkekler beyinlerinin büyük olmasıyla övünüyorlar ama... Kadunn hafizası daha güçlü Çeviri Servisi - Konu erkeklerin ev- lenme yıldönümle- rini ya da eşlerinin doğum günlerini unuttuklan yolun- daki klişe şikâyetler değil. Ancak yine de son bilimsel araştırmalar göste- riyor ki erkekler, ha- fızalan söz konusu olduğu zaman ge- nel anlamda kadın- lardan çok daha ba- şansızlar. Ingiltere Camb- ridge Üniversitesi tarafindan yürütü- len araştırmalar sonucunda erkekler- le aynı yaş grubu ve sosyal sımfa da- hil kadınlann hatırlama, özellıkle de detaylan hatırlama konusunda erkek- lerden daha yetenekli olduklan bi- limsel oranlarda kanıtlandı. Hatta ha- mile olan ve unutkanhk şikâyetleri ile uzmanlara başvuran kadınlann bile bu testlerde erkeklere göre daha faz- la bilgiyi hatırlayabildikleri ortaya kondu. Oysa başka bir Ingiliz araştırmacı grubu, yeni olmayan bir bilgiyi, ya- ni kadın beyninin hacim olarak erkek beyninden daha küçük oldugunu, kli- nik testlerle tekrar belirledi. Üstelik hamilelik esnasında kadın beyninin milimetrik ölçülerle biraz daha top- landığı da saptandı. Kadın beyni es- ki büyüklüğüne ancak bebeğini dün- yaya getirdikten 6 ay kadar sonra ula- şıyor. Ve genç anneler diğer hem- cinsleriyle aynı hafıza gücüne tekrar kavuşuyorlar. Uzmanlar için ilginci, araştırmada ortaya çıkan dunım erkeklerin de- taylara dikkat etmedikleri için onla- n tekrar hanrlamamalan değil. Erkek beyninin hafızaya ait kısmı- nın kadın beyni kadar aktif obnama- sı. Erkeği kadınla. hatırlama konusun- da aynı düzeye çıka- racağı düşünülen tekrar tekrar öğret- me ya da gösterme egzersizleri de bu konuda erkeklere çok fazla yardımcı olamıyor. Yediğini haürlamıyor Aynca koku vetat almaalanlanndada 18-80 yaş arası 4 bin kişi üzerinde yapı- lan testler gösteri- yor ki, erkekler bir kez yedikleri bir yiyeceği, gözleri bağ- landıktan sonra tadından ve kokusun- dan hatırlayamıyorlar. 14 yıl boyun- ca farklı aşamalarla tekrarlanan test- ler, erkek hafizasımn 20. yaştan son- ra azalmaya başladığını göz önüne se- rerken, kadınlarda hafizanın azalma- ya başladığı yaşın 55 oldugunu dabe- lirliyor. Psikoloji çevreleri, kadın hafıza- sından bin yıllardır aileyi ve nesilleri birbirine bağlayan detaylan hatırla- masının beklendiğini ve kadın hafiza- sının bu nedenle daha antrenmanlı ol- dugunu da iddia ediyorlar. Foça Festivali 5 eylülde tZMtR (AA) - Foça Bele- diye Başkanı Nihat Dirim, 5-7 eylülde yapılacak Foça Festivah'nin, Türk ve Yunan halklan arasındaki dostluğun pekişmesi amacını taşıdığını söyledi. Kıyı Ege Belediyeler Bir- liği'nin karanyla, bu yıl bir- liğe üyeher belediyeııin Türk- Yunan halklan arasındaki ba- nşı destekleyecek etkinlikle- rin yapılacağını belirten Di- rim, "Yunanistan'dan 200 konuk davet ettik. Aralann- da Midilli ve Salaz adalan- nın valileri de var" dedi. e-p>osta : tan (q prizma.net tr AMATEM'e ilk başvuru yapanlann büyük çoğunluğunun 20 yaşın altında olduğu saptandı Uyuşturucu kvıllaıııııu yayıhyor ÖZKAN GÜVEN Türkiye'de uyuşturucuyla tanışma ya- şı gittikçe küçülürken uzmanlar, buna ne- den olarak eğitim sistemindeki boşluğu gösteriyorlar. Uzmanlar, bu yıl hayata ge- çirilecek olan 8 yıllık kesintisiz eğitimin başanyla uygulanması halinde uyuşturu- cuyla mücadelede olumlu adımlann atı- labileceğini kaydettiler. Geçen yıl uyuş- turucu nedeniyle 42 kişinin yaşamım yi- tirdiği ülkemizde 7 milyon gencin bu mad- deye öğrenim çağında başladığı belirtil- di. Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Tedavi Merkezi'ne (AMATEM) 1994 yılında tedavi amacıyla 2 bin 591 kişi baş- vuru yaparken, bu rakamın 1996 yılında 2 bin 917'ye ulaştığı saptandı. 1994 yılın- da "ilk başvuru yapan" 822 kişiden 581 'inin 20 yaşın altında olduğu kayıtla- ra geçti. 1996 yılında ilk başvuru yapan 851 kişiden de 251 'inin yine 20 yaşın al- tında olduğu saptandı. Geçen yıl yapılan • AMATEM ve Hacettepe Halk Sağlığı Vakü'nın 1550 kişi ile görüşmesinden çıkan sonuca göre, uyuşturucu kullanımına başlamada sosyal çevre ve arkadaşlık ilişkileri önemli rol oynuyor Çalışmada, insanlann bağımhlık ve tedavi konusunda da bilgisiz olduğu belirtiliyor. bir başka araştırmaya göre uyuşturucu kullananlann yüzde 74'ünün 20 yaşın al- tında olduğu belirlenmişti. Uyuşturucu kullanan 7 milyon gencin ise bu tür mad- delere öğrenim çağmda başladığı vurgu- lanmıştı. AMATEM ve Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı'mn 1550 kişi ile görüşme- sinden çıkan sonuca göre esrar, bağımh- lık yapıcı madde olarak görülmüyor. Esrann bağımhlık yaptığını belirten AMATEM KJinigi Şefi Doç. Dr. Duran Çakmak. "Esrar, kullanımdaki ritüel dav- rantşlar nedeniyle bağımhlık oluşturarak üretkenliği düşürüyor" dedi. 1991 yılında binde 7 olan esrar kullanımı, 1995 yılın- da yüzde 4 oranında arttı. Başlamada sos- yal çevrenin ve arkadaşlık ilişkilerinin önemine işaret edilen çalışmada, insanla- nn bağımhlık ve tedavi konusunda da bil- gisiz olduğu belirtildi. Doç. Dr. Duran Çakmak, 15-18 yaş grubu gençlerin mad- de bağımlılığında özellikle ele alınması ge- reken bir grup oldugunu belirterek "Çün- kfi bu grupta yer alan insankr,ergenük dö- nemindedir; bu dönem çocuğun kafası- nın kartşık, vann ne yapacağını bilemedi- ği bir dönemdir. Özellikle arkadaşlık çev- resinin daha fazla olduğu. toplumla çaüs- ma içinde olduğu dönemidir. Bu dönem- de çocuğun sağlık problemlerinin çözü- mü, işbûüği ve destekten geçer" diye ko- nuştu. Madde bağımhhğını engellemek için 8 yıllık eğitim çerçevesindeki öğrenciler başta olmak üzere her yaşa göre eğitim ve- rilmesi gerektiğini savunan Çakmak, "Ço- culdara rütün, alkol, uyuşturucu, uyancı maddelerin tanıulması ve kendilerini ko- ruması gerektiği öğretümeli. Okullarda insanlar, kendilerini geliştirmeyL, sosyal ilrşkilerin geüştirümesine yönelik eğitihne- B" dedi. Madde bağımlısı gençlenn okul- dan uzaklaştınlmaması gerektiğine dikkat çeken Çakmak, tedavi için okul ve aile- nin işbirliği yapması gerektiğini kaydetti. 8 yıllık eğtim programmın iyi hazırlan- ması halinde madde bağımlılığıyla müca- delede başan sağlanacağını belirten Ha- cettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Vak- fı'nda görevli Doç. Dr. BebnaAkşitde özel- likle çocuklann eğitimle ilgili olarak ilgi alanına giren noktalann tespit edilmesi- nin gerekliliğine işaret etti. Okullardaki reh- berlik hizmetinin büyük önem taşıdığını vurgulayan Akşit, rehberlik hizmetini sunan kişilerin öncelikle bu konuda eğitil- mesi gerektiğini söyledi. Doç. Dr Bebna Akşit kredili sistemin öğrenciler arasın- da uyuşturucu madde kullanımına zemin hazırladığını belirtti. Çevreye zarar veriyor Greenpeace'ten PVC karşıtı kampanya ASUMANABACIOĞLU İZMIR - Dünya, çevreye en çok zarar veren plastik çe- şidi PVC'den vazgeçiyor. PVC'nin üretimi ve kullanı- mı strasında insan ve çevre sağlığına yönelik büyük teh- like yaratması nedeniyle ge- lişmiş ülkeler PVC 'den vaz- geçmeye başlarken Türki- ye'de PVC üreten kuruluşla- nn. 'milligururumuz' diye ta- nımlanması eleştiriliyor. Gre- enpeace, Türkiye'de de bu tehlikelı endüstrtnin yayguı- laşmasının önlenmesi ve kul- lanımından vazgeçilmesi için kampanya başlattı. Greenpeace Mediterrane- an tarafindan hazırlanan "r^t kim'in Karanhk Yüzû" baş- lıklı çalışma, Izmir Aliağa'da kuruluolan ve benzerleri ara- sında Avrupa'nın üçüncü bü- yük petrokimya kompleksi olan ALPET'teki (Aliağa Pet- kim) fabrikalardan çevreye yayılan toksin maddelerin neler oldugunu, bu toksin maddelerin kaynaklannı, çev- re ve ınsan yaşamı üzerinde- ki ölümcül etkilerini göste- riyor. ALPET Klor Alkali ve PVC (Polivinil Klorür) fab- rikalanndan çevreye yayılan toksin maddeleri belirlemek amacıyla Greenpeace tara- findan 1996 yılından başla- yarak ömekleralındığı ve ör- neklerin Greenpeace'in araş- tırma laboratuvannda analiz edildiği belirtilen araştırma dosyasında, ağır metal ana- lizlerinde cıva dahil olmak üzere çeşitli toksin ağır me- tallere rastlandığı belirti1 '1 '