Katalog

\ İ2EYLUL1997CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Siemens 150 yaşında I Ekonomi Servisi - SİMKO Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Arnold Hornfeld, Siemens'in Türkiye'de faaliyette bulunduğu -lOOyılı aşkınsürede birçok tesis açtığını ve TÜTk-Alman işbirliğine örnek uygulamalarla •katkıda bulunduğunu söyledi. Siemens'in 150. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen basın •toplantısında konuşan •Hornfeld, toplam 385 •bin çalışanıyla dünyada en fazla işgücü istihdam eden •Siemens'in geçen yıl 2900 yenı patent alarak . Avrupa'nın en fazla ar- ge yapan şirketı olduğunu vurguladı. Simko Genel Müdürü Zafer Incecik de, Siemens Türkiye'nın de geçen yıl 1.6 mılyar mark ciro yaptığını anımsattı. İTO Hindistan'ı araştırıyor - • Ekonomi Servisi - • tstanbul Tıcaret Odası ! (ÎTO) Hindıstan'la ilgili yaptığı pazar • araştırması kapsamında, Hindistan Jüt Üreticıleri " Geliştirme Konseyi ile " görüştü. Heyetı dün kabul eden İTO Genel " Sekreter Yardımcısı Dr. Cengiz Ersun. Hindistan'la ilgili yapılan pazar araştırmasının yakında kitap haline getirilerek İTO üyelerinin yaranna sunulacağını duyurdu. Dün yapılan tTO Meclis toplantısında ise iiye aidatlannın 1998yılıbaşında ' arttınlması görüşüldü. İgek Yolu 2000 Konferansı ' H Ekonomi Servisi - r Türkiye Dış Ticaret ,p.çrneği .(Türktrade) tarafthdan düzenlenen ve 26 ülkeden 80 temsilcinin katılacağı "Ipek Yolu 2000" konferansı. 15-16 eylül tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilecek. Açılış törenine Cumhurbaşkanı Demirel, Başbakan Yılmaz ve Dış Tıcaret Dernekleri Konfederasyonu Başkanı Albert Freei de katılacak. Sanayide işçi sayısı arttı • ANKARA (AA)- lmalat sanayiinde üretımde çalışanlann sayısı, bu yılın Nisan- Mayıs-Haziran aylannı içeren ikinci üç aylık döneminde, geçen yılın aynı dönerrune göre yüzde 4.4, çalışılan saat ise yüzde 4 oranında arttı. Devlet Istatistik Enstıtüsü'nden yapılan açıklamaya göre, ikinei üç ayda imalat sanayiinde alt gruplar itibanyla gıda sanayii özel kesiminde üretimde çalışanlann sayısı yüzde 7.3 artarken. kamu kesiminde çalışanlar yüzde 7.2 oranında azaldı. İttial kömiir 29 milyon • ANKARA (AA)- Belko Genel Müdürü Hasan Köktaş, kış için kömürle ilgili tüm hazırlıklann tamamlandığını, yeterli stok bulunduğunu, herhangı bir sıkıntı yaşanmayacağını büdirdi. Köktaş, Belko'nun halen kömürü torbalı olarak eve teslim 29 milyon liradan ve briket kömürü de 5 taksitle 25 milyon liradan sattığını belirtti. Naklıyede yüzde 47'lik bir artışı kömür fiyatına yansıtmadıklannı ifade eden Köktaş, geçen yıla göre kömür fiyatlanndaki artışın, enflasyonun ve dolardaki yükselişin çok altında kaldığını Lsöyledı. Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, borç ödemede zaafm başladığma dikkati çekti TemizeFden kriz uyansıEkonomi Servisi-Maliye Baka- nı Zekeriya Temizel, uzun yıllar- dır ilk kez bütçede faiz hariç açık başladığına dikkat çekerek bunun borç ödemede zaaf yarattığını söyledi. Temizel, buna benzer bir durumun geçen yıllarda yaşandı- ğını ve sonunda da Türkiye tari- hinin en büyük ekonomik kriziy- le karşı karşıya kalındığııu anım- sattı. Türkiye Serbest Muhasebecı Mali Müşavirler ve Yeminli Malı MüşavirlerOdalan Birliği (TUR- MOB) tarafindan bu yıl 16'ncısı düzenlenen Türkiye Muhasebe Kongresi dün İstanbul Lütfı Kır- dar Kongre Merkezi'nde başladı. Kongrenin açış konuşmasını ya- pan Maliye Bakanı Zekeriya Te- mizel. kamu açıklannın yüksek düzeyde seyretmesinin sosyal ve ekonomik darboğaza yol açtığı- nı. bu durumun da devlet ışleyi- şindeki esnekliği sıfira indırdiği- ni söyledi. Temizel şöyle konuş- tu: "Bütçe, faiz hariç açık vermeye başladı. Bu. borç ödemedezaaflar var demektir. Buna benzer bir du- rum geçen dönemlerde yaşanmış- ta. Ve sonucunda Türldve, tarihi- nin en büyük ekonomik krizlerin- den birini yaşadı. Bu gelişmenin önüne geçmenin en önemli yoüa- nndan biri de devlet geliıierinin düzenli olarak toplanabilmesi. ka- mu harcamalannın sağlıklı gelir kaynağı olan vergj yoluyla finan- se edilmesidir.'' Bakan Temizel. Türkiye'de bü- yük çoğunluğun vergisini öde- mek istediğini, ancak yüksek ver- gi oranlan ve uygunsuz ödeme koşullan yüzünden bu mükelle- Fıyetini yerine getiremediğini be- lirtti. Temizel şöyle devam etti: "Birçoklan, hiç hak etmedikle- ri halde vergi kaçakçısı konumu- na düşüyor. İnsanJar vergi öder- ken aynı zamanda kendilerini ya da işletmelerini de korumak zo- rundalar elbette. İnsarumızı vergi kaçakçısı konumundan çıkaracak bir vergi düzenlemesi \apmaiıyız. Vapılacak basit düzenlemelerle aynı vergiyi insanlardan. onlan vergi kaçakçısı konumuna düşür- meden de alabiliriz." Türkıye'nin en büyük sorunla- nndan birinin kara para olduguna işaret eden Temizel, "Bu ülkede yolsuzluk yapan ve kara para ak- lavanlar sivasi iradenin vetersizB- Temizel, TÜRMOB'un düzenlediği Türkiye Muhasebe Kongresi"nde konuştu. (L GUR GÜNYÜZ) ğinden dolayı yülarca ellerini kol- lannı saDayarak aranuzda dolaş- tılar. Ancak bu siyasi irade sağlan- mıştır. 55. hükümet yolsuzluk ya- panlann üzerine gitmekte karar- hdır" diye konuştu. TüRMOB Başkanı Mustafa Ozyürek. Türkiye'de ekonominin büyük bir kısmının halen kayıt al- tına alınamadığını "Kayıtdışı eko- nominin önünegeçmek için yeter- li yasal ve idari düzenlemenin ya- pılmamasından üzüntü duyuyo- nız. Sivasilerin bu konuda net ta- vır koymasını istiyomz" dedi. Gelirler Genel Müdürü Nevzat Saygıhoğlu da yaptıklan yeni bir çalışmayla bu yıl vergi borcu olanlann taksitlerini 12 aya çıkar- dıklannı, önceki yıllann borçlan- nı da 4 aya dağıttıklannı açıkladı. Iktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Meral Gezgin Eriş 'Avrupa'dan vazgeçflemez' Ekonomi Servisi - tktısa- di Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı MeralGezgin Eriş, Avrupa Birliğfnin (AB) başlamış olan genişleme süreci içinde Türkiye'nın hakkı olan yeri bir an önce alması zorurüulugu oldugu- nu bıldirdi. İKV Başkanı Eriş, Ankara Anlaşması'nın imzalanmasmın 34'üncü yılı nedeniyle yaptığı açık- lamada. Türkiye-AB ilişkı- lerinın çeşıtlı aşamalardan geçtığinı belirterek "Bu ko- nunun gerek AB gerekse Türkiyetarafindan Ankara Anlaşması'nın amacına ve ruhuna uygun bir biçimde • İKV Başkanı Meral Gezgin Eriş, Avrupa Birliği'nin objektif bir davranış içinde olması gerektiğini ifade ederek taraflann 34 yıl önce başlattıklan işbirliği ve birleşme sürecini tehlikeye düşürebilecek davranışlardan kaçınması gerektiğini belirtti. ele alınarak çözümlenmesi gereklidir" dedı. Türkı- ye'nın halen ortaklığın nı- hai döneminde olduğu ve anlaşma hükümlenne göre bu dönemi Ortaklık Konse- yi kararıyla tam üyeliğin iz- leyeceğıni kaydeden Eriş, "Türkiye için bu aşamada önemli olantaerUd tarafça pa> laşılan bir ortaklık bilin- ci içinde, Gümrük Birli- ği'ninen iyi şekilde uygulan- masına özen gösterilmesi. bu çercevedeAB tarafindan üstlenuen mali yükümlülü- ğün yerine getirilmesi \e ekonomik bütünleşme ha- reketini tamamlayacak tüm önlemlerin aluunasıdır" şeklinde görüş belirtti. Eriş. Türkiye'nin akılcı politikalarla yüksek çıkar- lannı savunurken AB'nin de Türkiye'ye karşı sorum- luluğunun bilincınde oldu- ğunu belirterek şöyle de- vam etti: "Türkiye uzun ve paıiaktarihi boyunca Avru- pa ülkeleriyle her zaman ya- kın siyasi. ekonomik ve kül- türel ilişkiler içinde ounuş- tur. Bu inşkilerin bundan böyle de karşüıkh güven içinde gelişereksürüdürüle- ccğine kuşku yoktur. Tü rki- ye için AB ne kadar vazge- çilmezse, AB için de Türki- ye o kadar vazgeçibnezdir.' 1 Egeli çiftçinin 'Ziraat 9 isyanıEkonomi Servisi - Ziraat Bankası kredi faizlerinin arttınlmasıyla ilgili olarak hükümete tepkiler artıyor. Ege Çiftçiler Demeği, Baş- bakan Mesut Yılmaz. Baş- bakan yardımcılan Bülent Ecevitve İsmetSezgin. Dev- let Bakanlan Güneş Taner, Işuı Çetebive Şükrü Gürd'e bir mektup göndererek kara- nn yeniden gözden geçiril- mesini istedi. Ege Çiftçiler Derneği Yö- netim Kurulu Başkanı Dr. Huhısi Tanman imzasıyla gönderilen mektupta, "Ka- zananı repodan değU, enf- İSTEK VAKFI YEDITEPE UNIVERSITESI KALİTELİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENİMİ KALİTELİ AKADEMİKLERLE YAPILIR Fen-Edebiyat Fakültemizin, aynı zamanda diğer birimleriınizin Temel Kültür ve Fen derslerini verecek daimi kadrosu. Prof. Dr. Prof. Dr. Prof. Dr. Prof. Dr. Prof. Dr. Prof. Dr. Doç. Dr. Yrd. Doç. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. Cevat ÇAPAN Ahmet ATAKAN Talat TEKİN Süheyla ARTEMEL Akile GÜRSOY Nebile DİREKÇİGİL Ahmet İnce Neşe Yıldıran Zeynep Gürata Barry Stoker - Gün Ongun Rabia İnce Garry Pattison Fiona Tomkinson Kemal Atakay Scott H. Boyd Can Bayraktar Özge Serin Melda Üner Oğuz Cebeci Vildan Üstoğlu Birsel Tavukçu M.A. Cambridge Universitesi Ph D. İstanbul Universitesi Ph D. TennesseeÜniversitesi M.S. Worcester Polytechnic Institute Ph D. Berkeley Universitesi Ph D. Durham Universitesi B. A. Durham Universitesi Ph D. Hacettepe Universitesi Ph D. Leeds Universitesi Ph D. Manchester Universitesi Ph D. Mimar Sinan Universitesi Ph D. Hacettepe Universitesi M. A. Warrick Universitesi Ph D. Susse.r Universitesi M. A. Edinburgh Universitesi Ph D. Glasgow Universitesi Ph D. Manchester Universitesi Ph D. Sussex Universitesi B.A.M.A. Oxford Universitesi M.A. Illinois Universitesi M.A. South Florida Universitesi A.B.D. Ohio Devlet Universitesi B.A.,MA. Wisconsin Universitesi B.A. Chicago Universitesi M.A. Boğaziçi Universitesi M.A. Boğaziçi Universitesi M.A. Van Karman Enstitüsü B.A. Wartburg Universitesi 21. YÜZYILIN RÜYA KAMPÜSÜNDE EĞİTİM RÜYA TAKIMI İLE GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR. lasyondan değiL, üretim ya- parak alınteri ile sağlamaya çalışan milyonlarca çiftçiyi mağdur edecek, üretimden soğutacak bu karann yeni- den gözden geçirilerek, dü- zeltilmesini bekKyoruz" de- nildi. Mektupta Ziraat Ban- kası'nın Merkez Bankası gi- bi kullanılmak istenildiğini kaydeden Dernek Başkanı Dr. Tanman. "Şaşüacak olan, bunun faturasmm şim- di üreticiye çıkanlmasıdır" dedi. Unilever'e hammadde Ege Çiftçiler Demeği di- ğer yandan ham yağ ithala- tının serbestleştirilmesi ko- nusunda Devlet Bakanı Işuı Çelebi'ye bir mektup gön- derdi. Mektupta. tanma da- yalı milli sanayiye devletin Hazinesi'nden sağlanan on- ca teşvik yetmezmiş gibi üreticinin cebinden kaynak aktarmanın doğru olmadığı belirtilerek, "Hamzeytinya- ğııun ihracaünın yasak ol- ması başta Holianda serma- yeü Unilever olmak üzere zevtimağı sanayicisine ucuz hammadde sağlamakür*' denildı. Aynca mektupta Bakan Çelebi'yi yabancı sermaye- nin değil ait olduğu bölge halkının yaranna kararlar al- maya davet edildi. YORUM OZTIN AKGUÇ Beş Yüz Büyük Firmanın Finansal Yapısı İstanbul Sanayi Odası'nca (İSO) açıklanan 1996 sonu itibanyla beş yüz büyük fiımaya (BBF) ilişkin bilgilerden yararlanılarak, söz konusu firmaların fi- nansal (mali) yapısı şöyle ortaya konulabilir. • BBF'nin finansmanında yabancı kaynaklann payı özkaynaklardan daha fazladır. 1996 sonu itibarıyla BBF vaıiıklannın yaklaşık yüzde 40.0'ını özkaynaklarıyla, yüzde 60.2'sini de yabancı kaynaklarla fonlamaktadır. Varlık finans- manında özkaynak (öz sermaye) payı özel finma- larda yüzde 41.3'e kadar çıkarken, bu kapsamda- kı kamu teşebbüslerinde yüzde 37.7 düzeyinde kalmaktadır. Buna karşı kamu teşebbüsleri, var- lıklannın yüzde 62.3'ünü yabancı kaynaklarla fon- larken, bu pay özel firmalarda yüzde 58.7'ye in- mektedir. • BBF'nin özkaynaklannın önemli bir bölümü yeniden değerteme fonlarından oluşmaktadır. 1996 sonu itibanyla BBF'nin özkaynak yapısı ya da bıleşimi yüzde 25.3 ödenmiş sermaye, yüzde 21.1 yedek akçeler (oto-finansman), yüzde 53.6 değerleme fonlan şeklindedir. Bu yapı özel fırma- larla kamu teşebbüslerinde belirgin biçimde fark- lıdır. Özel firmalarda özkaynak yapısı, yüzde 34.9 ödenmiş sermaye, yüzde 34.5 yedek akçeler, yüz- de 30.6 değerleme fonlan şeklinde daha dengeli ve sağlıklı iken, kamu teşebbüslerinde, düzeltilmiş şekliyle özkaynak yapısı içinde değerleme fonla- nnın payı yüzde 89.7'ye değin yükselmekte, öden- miş sermayenin payı ise, birikmiş zamların indiril- mesi nedeniyle yüzde 10.3'e düşmektedir. BBF kapsamındaki kamu teşebbüslerinde 1990-1994 döneminde birikmiş zamlar nedeniyle net yedek akçe bulunmamaktadır. Yeniden değerleme fonları, amortismana tabi maddi duran variıkların fiyat artışlanna (enflasyo- na) göre değerlerinın düzeltilmesinden kaynaklan- makta, gerçek anlamda kaynak sağlamamaktadır. Bu nedenle, özellikle kamu teşebbüslerinin öz- kaynakları, büyük ölçüde kâğıt üstündedir. Bu ku- ruluşların bu boyutta ve ve yapıda özkaynakla, fi- nansman sorunlannı çözmelerine olanak yoktur. Kaldı ki değerleme fonlarının en azından bir bölü- mü ödenmiş sermayeye eklenmiş olduğundan, değerleme fonlannın payı gerçekte bilançolarda gösterilenlerden daha yüksektir. • BBF'nin yabancı kaynaklannın büyük bölümü kısa sürelidir. BBF'nin finansmanda yararlandığı yabancı kay- naklann büyük bölümü yaklaşık dörtte üçü 1996 yıl sonu itibanyla yüzde 75.2'si kısa, bir yıl ve da- ha kısa sürelidir. Bir yıldan uzun süreli yabancı kay- naklann payı ise yüzde 24.8 düzeyinde kalmakta- dır. Buna göre varlık finansmanında kısa süreli ya- bancı kaynaklann payı yüzde 45.3 olurken, uzun süreli yabancı kaynaklann payı yüzde 14.9 olmak- tadır. BBF kapsamındaki kamu teşebbüsleri ile özel firmalann yabancı kaynaklarının vade yapısı farklıdır. Kamu teşebbüslerinde yabancı kaynak- lann yaklaşık yüzde 70.0'i kısa, yüzde 10.0'u uzun süreli iken, özel firmalarda bu paylar sırasıyla yak- şalık yüzde 80.0 ve yüzde 20.0 olmaktadır. • On yıllık dönem itibanyla BBF'nin kaynak ya- pısı betirgin bir değişme göstermemektedir. BBF, 1986 yılında varlıklarının yüzde 38.4'ünü özkaynak, yüzde 61.6'sını yabancı kaynaklarla fonlarken, bu oranlar 1996 yılında da sırasıyla yüz- de 39.8 ve yüzde 60.2 olmuştur. Bu dönemde ka- mu kuruluşlarında varlık finansmanında özkay- naklann payı yüzde 42.3'ten yüzde 37.7'ye geri- lerken, özel firmalarda yüzde 34.8'den yüzde 41.3'e yükselmiştir. Yukarıdaki analiz BBF'nin mali yapısının çok sağlıklı olmadığını, son yıllarda belirgin bir değiş- me göstermediğini ortaya koymaktadır. Ancak son on yılda BBF kapsamındaki özel firmalarda mali yapı bir ölçüde iyileşirken, kamu teşebbüsleri bo- zulmuştur. Bununla beraber 1994 yılından sonra BBF genelinde mali yapıda göreceli bir iyileşme gözlenmektedir. ^İRKETLERDEN ATAMIZIN BAŞLATTIĞI TÜRK RÖNIÎSANSINI DFVAM ETTIRECEK NESÎLLER YETÎŞTİRİR • Maxi TV, yayın hayatına Tatilya'da binlerce çocuk ve yetişkin davetlinin katıldığı bir şenlikle başladı. Türkiye'nin ilk ve tek çizgi fılm kanalı, CINE 5 dekoderleri ile izlenebilecek. • Gonca Grubu, reklam ajanslan ve halkla ilişkiler firmalanna özel olan yazıhmlannın teknolojisini geliştirerek piyasaya sürdü. Multimedyanın tüm bileşenlerinin etkin kullanıldığı sistemde, dokunmatık ekran desteğiyle enformasyona ulaşılıyor. • Carrefour, 5-21 eylül tanhleri arasında okula dönüş hazırlığı yapan öğrenciler için uygun fiyatlarla alışveriş imkânı sağlıyor. Carrefour kampanya süresince saat 23:0O'e kadar açık olacak. • Kopiteknik Grubu, fotokopı, faks ve printer özelliklerini bünyesinde toplayan Nashuatec D- 420'i piyasaya sundu. Üç özelliği de bünyesinde banndıran D-420, tek makine fıyatma kullanıcının beğenisine sunuldu. • Me\"ve Suyu Endüstrisi Derneği'nin, Uluslararası Meyve Üreticılen Federasyonu adına düzenlediği ve sponsorluğunu Tetra Pak'ın üstlendiği Meyve Suyu Teknolojisine Yeni Bakış Açılan vvorkshopu 17-20 eylül tarihlerinde Svvissotel'de yapılacak. • Bank KapitaL Antalya Valisi Hüsnü Tuğlu'nun katılımıyla 11. şubesini Antalya'da açtı. Teknolojinin tüm olanaklannı kullanarak hizmet sunmayı amaçlayan banka. risk yönetımi konusunda uzmanlığıyla. KOBİ'lere danışmanhk hizmeti veriyor. • Nuh Grubu, bünyesinde faaliyet gösteren şirketlerde. hizmet sürelerinde 5 yıl ve katlannı dolduran personelini düzenlediği tören ile ödüllendirdi. • Alcatel-Teletaş, sektörün önde gelen client'server iş uygulamalan çözümlerinden SAP R/3 için Sun Enterprise serverlannı kullanacak. • Uluslararası Tarun Teknolojileri ve Eldpmaman Fuarı AGRO-TECH'97, 24-27 eylül tarihleri arasında Antalya Belediyesi Fuar Alanı'nda gerçekleşiyor. Çiftçiyi yeni tanm teknolojileri ile tanıştıracak olan fuar. artan tanmsal talebin karşılanmasmda önemli bir rol üstleniyor. • Amko Devolopment Corporation'un sponsorluğunda dünyanın en ünlü dans topluluklanndan bıri olan "The Joffrey Ballet of Chicago", Yapı Kredi Sanat Festivali '97 çerçevesinde "Billboards" gösterisıni sunmak üzere 12-13-14 eylül tarihlerinde Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu'nda sahne alacak.