Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8TEMMUZ1997SALI 10 HUKUMET PROGRAMI Hedef gergiııliği ortadan kalchrmakCİRİŞ ^navatan Partısı. Demokratık Sol Partı ve Demokrat Turkıye Partisi ulkeyı 54'uncu hukumet tarafindan ıçıne duşurulduğu rejım ve dev let bunalımından kurtarmak, ıçende \e dışanda kaybolan gu\enı yemden tesis ederek toplumdakı gcrginliği ortadan kaldırmak ve uzlaşmayı güçlendirmek, ahlakı vozlaşmayı durdurmak, kamu yo- netımındekı yıpranmaya <on \ermek, vatandaşın temız toplum ve >onetım ozlemını gerçekleştırmek. ulke eko- nomısını yenıden uretken nıtelığe kavuşturmak ve de\ le- tın saygınlığını sağlamak. laık demokratık cumhunyetı guçlendırmek amaçlanyla bır araya gelerek 55'ıncı ko- alisyon hukumetını kurmuşlardır Hukumetımızın gerçekleştıreceğı uygulamalann ba- sında devletin güvenilırtiğMn veniden tesis edilmesi gri- mektedir. Hedef devletın yaptığı her ı>e vatandaşın gu- ven du\ması ve herkesın aynı yasa uygulamasına muha- tap olmasıdır Hükumetimizin en önemli oneeliği Anayasamızın on- gorduğiı, temsilde adalet. yönetimde istikrâr ilkesini sağ- layan bir genel secimin gerekli kıldığı nufus sayımı veya tes- pıtinin yapılması ile seçmen kutuklennın veniden yazıl- masina ımkân tanıyan > asal duzenlemelenn yapılmasıdır Bu baglamda, yurtdışında bulunan yurttaşlanmızın bulun- duklan ulkelerde ov kullanabılmelen ıçm gerekli yasal du- zenlemeler \ e gınşımler y apılacaktır Hukumetımız adaletlı bır seçımın gerekli kıldığı bu du- zenlemelen en sağhklı bır şekılde yapmaya gayret ede- cek ve eknnomiyi secim ekonomisi tahribatına uğratma- dan. deviet imkânlannı secim vatınmlan uğruna savurgan- ca kullanmadan ulkevi bır genel seçime taştyacaktır. DEMOKRATİKLEŞME Çağdaş dev letın hedefı. bır yandan, kuvvetler aynlığı ılkesını hukukun ustunluğu ve demokrası zemınınde ha- yata geçınrken. dığer bır deyışle ıktıdan sinırlarken ay- nı zamanda yonetımın daha etkılı olmasinı sağlamaktır Bu husus Cumhunyetın temel hedeflen arasındadır Hukumetımız. Cumhunyetımızın demokratık, laık \e sosy al hukuk dev letı nıtelıklennı ozenle koruyarak, du- şunce \e anlatım. vıcdan ve dmı ınanç ozgurluklennı \e gınşımcılığı gelıştırmeyı toplumsal hayatm vazgeçılmez ılkelen saymaktadır Insan haklanna saygı, anayasamızda ve Türkıye'nın ta- raf olduğu çeşıtlı uluslararası antlaşmalarda da ıfadesını bulan bır msanlık ıdealıdır Hukumetımız, bu ıdealın gerçekleşmesı. Turkıye'de m- san haklannm çağdaş, evrensel olçulere uygun bır anla- yışla korunması ve gelıştmlmesı, ınsan haklanyiabağdaş- mayan uygulamalara meydan venlmemesi ıçın gerekli onlemlen alacaktır Kurulan koalısyon hukuiıetının önde gelen hedefı. mıl- letımızın vazgeçılmez değerlenyle devletımızın değıştı- nlemez ve değıştınlmemesı gereken nıtelıklen arasında- kı bırlıktelığı sağlamak ve sürdurmektedır Demokrasımızın eksıklıklennı gıdermek ıçın gerekl: duzenlemeleryapılacaktır kendı ınsanımızaborcumuzun bır gereğı olarak ınsan haklan açısından Türkıye çağımı- zın en ust duzey ulkelen arasına çıkanlacaktır Hukumetımız. hukukun ustunluğu ılkesme bağlı kala- rak. demokratık rejımı tum kurumlanyla eksıksız olarak ışletmeyı taahhut etmektedır Hukumetımızın en behrgın ozellıklennden bınsı de, uz- laşma kulturunu guçlendıncı davranışlar sergılemek ola- caktır Bu çerçevede, hukumetımız Ekonomik ve Sosyal Konsey 'in, ekonomik ve sosyal polıtıkalann oluşturulma- sına etkm bır şekılde katılımını sağlayacaktır Aynea. muhalefet partılen ıle duzenlı bılgılendırme toplantılan vapılacak. demokratık katılımcılığın tum ge- reklen yenne getınlecektır ^ayasada vapılan değışıklıklere paralel olarak kamu çalışanlanna sağlanan sendıkal haklann tam olarak kul- lanılırası ve bu haklann gelıştınlmesı ıçın gerekli çaba gostenlecektır Kışı hak ve ozgurluklennın korunması, gelıştınlmesı, modem de\ let olmanın v e demokrasının v azgeçılmez un- surlandır Demokrasının olmadığı >erde basın ozgurluğunden. basin ozgurluğunun olmadığı yerde kışısel hak \e ozgur- luklerden. demokrasıden, hukukun ustunluğunden soz edılemez Basının kendı kendisını kontrol etmesı esastır Bunun nasıl vapılacağı bır yasa ıle duzenlenecektır Ba- sınla ılgılı mev cut y asalar basın kuruluşlan ıle bırlıkte yu- kandakı ılkeler ışığında değerlendınlecektır Kamu yonetımıne guvenın temel koşullanndan bın de ıdan işlemlerde gızlılık ılkesıne sığınmamaktır Bız, Tur- kıye'nın çağdaş ulke olması, demokrasının tam ışleyebıl- mesı ıçın. ıdan ışlemlerde gızlılık ılkesının terk edılerek açıklık ilkesıne geçılmesımn gereklılığıne ınanıvoruz Bu amaçla bılgıye ulaşma serbestısını sağlayacak, vatanda- şm bılgı alma hakkmı kullanmasına tam olarak ımkân ta- nıyacak yasa tasanlannı hukumetımız donemınde yuce Meclıs'e sunacağız KAMU YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI Kamu >onetırranın yenıden y apılandınlmasında amaç, dev lette. hızmet sunan. vatandaşlanna guv enen. onlara gu- ven veren ve bıreyı on plana çıkaran bır yapının olu^tu- rulmasıdır Ulkemızde kamu yonetımının yenıden yapılandmlma- sı kaçınılmazdır Bu yenıden yapılandınlma ıle merkezı yonetım hantallıktan kurtanlarak halkın devletle butun- leşmesı sağlanacaktır Kamu personel rejımındekı sorunlann çozumune onem venlecektır Tutumlu ve etkm bır dev let teşkılatımn ge- rekli kıldığı sayıda kamu gorevlısının ıstıhdamına yone- hk çalışmalar v apılacaktır Kamu yonetımın ıyıle^tınlmesı ıle bırlıkte yerel yone- tımlenn etkınleştınlmesı ve guçlendınlmesı de ele alına- caktır \erel yonetım ve merkezı yonetım arasındakı go- rev. yetkı v e kaynak pay la^ımı v enıden duzenlenecek. hız- metîenn buyuk olçude yerel yonetımlerce yenne getınl- mesıne ağırlık venlecektır Bu yapının etkm kontrol me- kanızmalan olusturulacaktır Burokratık ışlemler azaltı- lacak, vatandasa guven aesas olacaktır Yerel hızmetlere ılışkın kararlann alınması, uygulan- ması ve denetlenmesı sureçlennde demokratık katılımı ve şeftaflığı sağlayıcı tedbırler alınacaktır ADALET ^dalet hızmetlennde adıl, hızlı, etkın \e ekonomik so- nuç almayı sağlamak uzere. teşkılet vapısında. hukuk ku- rallannda. hâkım, sav cı v e adalet meslek personelıne ılış- kın polıtıkalarda koklu duzenlemeler yapılacaktır Bu ara- da ıdan yargınm hızlandınlması amacıyla hazırlanmış bulunan yasa teklıf ve tasanlannın bır an once yasalaştı- nlması ıçın çaba göstenlecektır 54"üncü hükümet doneminde ortaya çıkan olay lar. >ar- gı bağımsızlığının ve etkili denetımin oneminı çok açık bir şekilde ortaya koy muştur. \argı bağımsızlığı veyargıçlıkgüvencesı ılkelennın fı- ılen hayata geçınlebılmesı ıçın. Hâkımler v e Sav cılar Yuk- sek Kurulu'nun bagımsız olarak vetkılennı kullanmasını \ e gorev lennı y enne getırmesını sağlayacak bır duzenle- me gerekmektedır Bu çerçev ede. Kurul 'da görev alan y ar- gıçlann her turlu etkılerden uzak olarak yalnızca anaya- saya. yasalara ve \ıcdanı kanaatlenne gore karar vernie- lenne olanak sağlanmalıdır Yargı bağımsızlığını tam olarak sağlamak uzere gerek- li tum yasal duzenlemeler, hukumetımız donemınde ger- çekleştınlecektır Milletvekili dokunulmazlıgı \« kamu gorevIDerinin yar- güanmalarındaki ayncabklann daramlmasına yönelik anavasal ve yasal adeğişikliklerin yapılması için çaba gös- teriİecektir. Organize suç örgütleriyle etkili v« kararfa bir şekildc mücadele edilecektir. Yururluktekı y asalar gözden geçınlerek, gunun şartla- nna cev ap vermeyen hülcumlennde gerekli duzenlemeler sağlanacak ve usul yasalan gûnun şartlanna gore gelıştı- nlecektır Yargıdakı tıkanıklıklargıdenlecek. davalann hızlı ve et- kın sonuçlandınlması sağlanacaktır Bu amaçla, yargı teş.- kılatı yenıden yapılandınlaeaktır Yargı sıstemının mo- dem araç ve gereçler ıle takuyesı ve bılgısayar kullanı- mmın y aygınlaştınlmasına y onelık çalışmalar hızlandın- lacaktır Mahkemelenmızın ış yoğunluğunu azaltmak amacıy- la davacı ıle davahlar arasında uyuşmazlıklann uzlaşma veya tahkım yolu ıle çozumunu ozendırecek yenı duzen- lemeler yapılacaktır Vatandaşlar ıle ıdare arasındakı ıhtılaflann azaltılması ıle vatandaşın yonetıme karşı korunmasinda. dığer çağ- daş demokratık ulkelerde olduğu gıbı yargı dı^ı denetım kurumlan olusturulacaktır Duruşma saygınlığının ve guvenhğının sağlanmasi ıçın gerekli onlemler alınaeaktır den bolgenın feodal vapısından ve dış tertıp ve tahnkler- den kavnaklanmıı>tır Bolucu terore kaı>ı mücadele etkı- lı bıçımde surdurulurken. demokratık hukuk devleti ku- rallanna tam bağlılık guvence ahına alınacaktır. Bu anla- y ışımızın bır urunu olarak, bolgedekı cıddı boyutlu guven- îık sorunu. sosyal ve ekonomik çozumlerle ve uluslarara- sı ılışkılerle bır arada ve butünluk ıçınde değerlendmle- cek \e bu çerçevede gerekli polıtıkalar oluşrurulacak ve kararlılıkla uvgulanacaktır Gunevdoğu Anadolu Projes.1 Türkıye'nın ve Guneydo- ğu \nadolu'nunenonemlıprojesıdır Bu bolgedekı tanm- sal ve sınaı uretımın artması ıle üretılen enerjının yurtı- çınde kullanılması tum ulke ekonomısını etkıleyecektır Bolgede yenı yatınm sahalannın açılması. ınsanımıza ış ımkânı sağlanması. bozuk olan gelır dağılımını lyıleştı- recektır Bu manada bolgedekı tanm. tanmsal sanayı \e ımalat sanayunın gelışmes>ı ıçın ozel sektore ve bolge gı- nşımcılenne. kuçuk ve orta olçeklı ışletmelere. esnaf \e sanatkârlara her tuıiu destek \e teşvık sağlanacaktır Guneydoğu ^nadolu'nun ekonomik ve sosyal kalkın- masını sağlamak ıçın bır yandan yoredekı ozel yatınmlar teşvık edılırken dığer yandan kamu sektorunun bölgede gelışmeyı hızlandıracak oncu yatınmlar yapması sağla- nacaktır Guneydoğu Anadolu'da ev lerde ve kuçuk ışletmelerde fason ımalat yapmay ı ozendırmek suretıyle bölgede ıstıh- dam olanaklannm varatılması ıçın gereken onlemler alı- nacaktır Bolgedekı hayvancılığın yenıden gelıştınlmesme yone- lık projeler uygulamaya konulacaktır Güvenlik nedeniy le koyleriıti boşaltmakzonında kalan vatandaşlanmızınsonınlarınasur'atleçözümgehrilecek- rir. Bolgede uretkenliğı arrrıncı bır yerleşim duzenlemesi- ne geçilecektir. Bolgede güvenlik onlemlen nedenıyle kapatılmış okul- lann oğrencılenne eğıtımde fırsat eşıtlığını sağlayabıl- mek ıçın vatılı bolge okullannın ımknlan ve kapasıtelen gelıştınlecektır Bu çerçevede meslekı ve teknık eğıtım olanaklanndan da bolgenın daha fazla vararlanması sağlanacaktır Geçmışte bolge ekonomısıne onemlı katkısı olan sınır tıcaretının onundekı engellen kaldırmak ıçın gereken on- lemler alınacaktır Sınır tıcaretındekı bu duzenlemelerde. bolgedekı uretıcımızı koruyacak \e kollayacak onlemle- re onem \enlecektir Boylece sinır tıcaretının yenıden bolgenın ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bu- lunması sağlanacaktıı Gunevdoğu Anadolu'nun. dolayisiyla tum ulkemızın guvenlığıne yonelık tehdıtoluşturan. Kuzey Irak'takı oto- nte boşluğu gıdenlene ve lrak ın toprak butunluğu sağ- rarlılıkla devam edecek, alınacak tedbırlerle hukuk ıçın- de kalınmak suretıyle vatanda^ımıztedırgınedılmevecek, zararlan karşılanacaktır Guneydoğu'da terorle mucade- lede onemlı ışlevler goren koy koruculuğu sıstemının nı- telıklı elemanlanndan uvgun gorulenlenn zamanla gu- venlık guçlen ıçensınde. dığerlennın de güvenlik guçle- n dışında ıstıhdam ımkânlan olusturulacaktır Terorun verdığı zarar halkımızm da de^teğıyle onlen- dığınde ulkemızın \e bılhassa terorden zarar goren bol- genın gelışme potansıyelı arttınlacaktır Ozel Tım e daha sağlıklı bır duzenleme getınlecektır SAVUNMA Bulunduğumuz bolgede, ıstıkrann korunması ve ulke- mızev onelık her turlu tehdıtlere karşı caydıncı olabılmek ıçın etkın bır savunma aucune sahıp olma ıhtıyacı aşıkâr- dır Llusun ve vatanın bekası ıle doğrudan ılgısı nedenı ıle Silahh Kırvvetler'le ilgili yaönm ve harcamalann losılma- sı miimkün değildir. Bu nedenle Sılahlı Kuvvetler'm modernızasyonu gay- retlen stratejık hedef planlanna uygun olarak yurutulecek ve on yıllık tedank planlan yasama organından geçınl- mek suretıyle uygulamalanna ışlerlık kazandınlacaktır Savunma sanayu polıtıka ve stratejı dokumanı en kısa zamanda hazırlanacak ve savunma sanayıınde dışa ba- ğımlılığın azaltılması hususunda herturiu taalıyet destek- lenecektır Bu maksatla yerlı ve yabancı ozel sektore açık, dunya pıyasalan ıle rekabet gucune ve ıhracat potansıyelıne sa- hıp. yenı teknolojılere suratle uyabılen, kendını yenıleme kabıİıyetı olan. dost \e muttefık ulkelerle dengelı ışbırlı- ğını mumkun kılan bır mılı savunma sanayunın oluştu- rulması vazgeçılmez hedefımız olacaktır Son y ıllarda Sılahlı Kuvvetlenmızın enştığı ustun mo- ral gucu. eğıtım sevıyesı. dısıplını ve modem yapısı mu- hafaza edılmek suretıyle caydıncı nıtelığı korunacak ve dost ulkeler ıle ekonomik asken eğıtım ışbırlığı faalıyet- lenmız artarak devam edecektır Sılahlı Kuv-\ etlenmızın belırtılen ulkelere eğıtım tec- rubesı aktarmasi yanında. bu ulkelenn bilahlı kuvvetlen- nın teçhızınde savunma sanay ıı urünlenmızın ıhracına her turlu gayret sarf edılecek Olasi tehdıtlen cay dırmada v e bolge banşına. dolaynsıy- la dunya banşına buyuk katkılarsağlayan Sılahlı Kuvvet- lenmızın NATO ve B\B bunyesındekı faalıvetlen artarak devam edecek v e bu şekılde kazanılmış tecrubeler Balkan ve Kafkaslarbölgesındeolumlu şekılde gelıştınlecektır Bu baglamda eğıtımı yuksek malıyetlere ulaşan Sılahlı Kuv- Başbakan Mesut V'ılmaz AN\P-DSP-D 1P Koalisvon hıikümerinin 69 sayfalık kırnıızı kitaptan oiuşan proğramını dün Meclis'te okudu. Ceza ınfaz kurumlan ıle tutukevlennın kurului} ve ıda- resı veniden duzenlenecek. güvenlik ve dısıplın tam ola- rak sağlanacaktır Hukumlulenn topluma yenıden kazan- dınlmasına onem venlecektır Llke butünluğunu bozmaya yonelık eylemlerle ve te- rorle etkın ve kararlı bır şekılde mücadele surdurulecek- tır Bu mucadelede hukuk kurallan çerçevesınde hareket edılecek ve alınacak tedbırlerden halkın zarar gormeme- sıne ozen gostenlecektır Anay asa değışıklıklennın gerektırdığı uyum yasalan- nın çıkanlmasına hız venlecektır YOLSUZLUKLARLA VE YASADIŞI FAALIYETLERLE MÜCADELE Son zamanlarda ortay a çıkan suç orgutlen \ e faılı meç- hul cınavetler zaman zaman halkımızm v e ulkenın bır nu- maralı sorunu halme gelmektedır Bugunku yasalar v e y argı sıstemı ıle bu mucadelede ek- sıklenmız olduğu anlaşılmıştır Her turlu kanunsuziuğun yanı sıra yolsuzluklarla da en etkılı şekılde mücadele et- mek hukumetımızın varoluş sebeplennden bındır Yolsuzluklar ulkemızde toplumsal guvenı sarsmakta ve beşen sermaverruzı tahnp etmektedır Volsuzluk dev let gucunun ıstısmandır Bu olay devle- tin her kademesındekı bazı sonımlulann kendılennı hu- kukun ustunde gonnelenne yol açmakta bu da tum top- luma yaygınlaşan bır alışkanlık halıne gelme tehlıkesinı taşımaktadır Yolsuzluklan onlemede temel ılke. dev let gucunu \e yetkısını kullanan her sev ıyedekı sorumlulann her an top- İuma hesap verebılır v e denetıme açık olmasıdır Bu amaçla. denetım kuruluşlannın her turlu sıvası et- kının dısında yapılanmalannı s>ağlayacak duzenlemelere gıdılecektır Kurallarkolay anlaşılırhale getınlecek. ıdarenın uy gu- lamada subjektıf dav ranışlan hızmette esneklık azaltılma- dan onlenecektır Dev letın her turlu mal ve hızmet alımında rekabet sağ- lanacakrır CÜNEYDOCUYA YÖNELİK POLITİKALAR Gunevdoğu Anadolu nun sorunlan, aslmda etnık ne- denlerden değıl coğrafi. sosyal ve ekonomik nedenler- lanıncaya kadar. bolgeve yonelık gereklı herturlü onlem alınmaya devam edilecektir IÇ CÜVENLİK VE TERORLE MÜCADELE Güvenlik guçlenmız. eğıtım ve donanım açısından ge- lışmekle beraber polıs say ımız nufusa oranla gelışmış ul- keler duzey ıne çıkartılamamıştır Guv enlık guçlennın eğı- tımının gelıştınlmesme ve teknolojık gelışmeye uygun donanım sağlanmasına devam edilecektir Polısımızın vatandaşla veniden kaynaşması sağlana- eak. güvenlik guçlenne guven artınlacak. teşkılat uzen- ne golge duşurulmeyecek ve şeffaflık sağlanacaktır Halkın ve gençlenmızın uyuşturucu ve zararlı alışkan- lıklardan korunması ıçın onlemler alınacaktır Organize suç örgüfleri ile kararlılıkla mücadele edile- cek ve yasal dıizenlemeler yapılacaktır. Teror Türkıye'nın uzun y ıllardır guv enlığını. ekonomı- sını ıç polıtıkasinı, dış polıtıkasmı olumsuz etkılemekte. ulkenın kaynaklannı tuketmekte ve ulkenın gucune ve hareket kabılıvetıne sekte vurmaktadır Güvenlik guçlenmızın cansiperane mucadelesıne rağ- men maalesef olağanustu halı kaldıracak şartlar henuz tam olarak oluşmamıştır Terortedırgınlığı ve kuşkusudevam ettığı surece ulke- nın gelışmesi ıçın gerekli bazı adımlar atıîamamaktadır Bugune kadar gerek güvenlik guçlenmızın gerekse sıvıl halkımızm v erdığı zav ıat tahammul olçulen dışında olma- sına rağmen halkımızm ulke butunluğu ıçm katlandığı fe- dakârlık her turlu takdınn otesındedır An^ak şunu kabul etmek gerekır kı olay uzun zaman- dır sadece guvenlık meselesı olarak gorulmuştur Huku- metımız donemınde ıse sorun sadece guv enlık sorunu olarak gorulmeyecek bolgeve yoneltk ekonomik \e sos- yal pılıtıkalara da gereken onem venlecektır Turkıye de dev let-vatandaş kaynaşması gerekli şekılde sağlanamamış olup bu. Gunevdoğu Anadolu da daha çar- pıcı bovutlarda kendını gostermektedır Teror sorununda guv enltk tedbırlennın yanında terorun dış kaynaklan uzenne gıdılecek. terore destek veren ul- kelerle olan polıtıkalar değerlendınlecek. terorun dış des- teğı gerek ulke bazında gerek orgut bazında onlenmeye çalışılacaktır Güvenlik guçlennın caydıncılığını arttıncı onlemler alınacaktır Bolgede ış olanaklan arttınlacaktır Teror ve bolucu evlemlerle mücadele kesıntısız ve ka- vetler mensuplannın ustun bır moralle hızmetınm devamı hususunda mumkun olan onlemler alınacaktır TURKIYE-AVRUPA BIRLİĞI (AB) ILİSKILERI Av rupa Bırlığı'ne tam uyelık Turkıye ıçm sadece bır he- def değıl, avnı zamanda anlaşmalardan doğan bır haktır Hukumetımız \B ıle ılışkılennde karşılıklı yarar denge- sinın sağlanmasını amaçlay acaktır Turkıye ıle <\vrupa Bırlığı arasında 1996 yılı başında gerçekleştınlen gumrük bırlığı çerçevesınde mevzuat uyum çalışmalan hızlandınlacaktır Bu kapsamda gum- ruk bırlığı sonrasında gerçekleştınlmesı gereken mevzu- at uyum çalışmalannm tamamlanmasi amacıv la. gumruk kanunu çıkanlacak fıkn mulkıyet haklanna ılışkın mev - zuatımızda değışıklıkler ve y enı duzenlemeler vapılacak, bu alandakı uluslararası sozieşmelere katılım sağlanacak- tır Dığer yandan bır kisım merkezı ve Doğu \vrupa ul- kelen ıle \B ortak tıcaret polıtıkalan çerçevesınde yuru- rulmekte olan serbest tıcaret anlaşmalan goruşmelen ta- mamlanacak ve ımzalanmış anlaşmalar vakıt geçınlmek- sizın yunırlüğe konacaktır Gumruk bırlığının getırdığı yenı rekabet ortamına sa- nayı sektorunun uyum sağlaması ve AB ekonomisi ıle Turk ekonomisi arasmdakı farkın azaltılması ıçın Turkı- ye ıle \B arasındakı malı ışbırlığıne ışlerlık kazandınla- caktır 1996 yılı başında gerçekleştınlen gumruk bırlığı ıle Turkıye ıle Avrupa Bırlığı arasındakı ılışkıler son done- me gırmıştır Budonemde. AB ıle ılışkılenmızde elde edılen gumrük bırlığı dahıl fıılı ve hukukı kazanımlar gelıştınlerek konsolıde edile- cektir ^B'nın, Turkıve ve vonelık yukumluluklennı yenne getırmesmde ısrarlı olunacaktir Gumruk bırlığının ruhuna uygun dengelı bır dınamığe kavuşturulması ıçın AB nın Turkıve ıle ışbırlığını geliş- tırmesi sağlanacaktır Boylelıkle Türkıye'nın veniden çızılmekte olan Avru- pa coğrafvasinda hak ettığı yen alması temın edilecektir ECİTIM Çağımızda. bılgı toplumu duzeyıne ulaşamamış ulus- lann varlıklannı surdurebılmelen ve uluslararası rekabet- te soz sahıbı olmalan şansı azalmıştır KKTC'nin her alanda desteklenmesine devam edılecekAfctfürk'teıı bu yana Cumhunyet dönemı dış polıtıkasmın temel çızgılen olan surekhhk, ıs- tıkrar ve akılcıhk, hukumetımızın dış polıtıka- sına yön vermeye devam edecektır Turkıye. bölgede guçlu, ıtıbarlı, komşulan ıle dost, dün- ya banşımn surdürülmesı ılkesmı komyan. ın- san hak ve ozgüriüklennı savunan, laık ve de- mokratık bır cumhunyettır Turkıye Balkanlar'dan Kafkasya ve Orta Asya'ya. Karademz ve Akdenız'den Ortado- ğu'ya kadar bırçok bolge ve lcültürün buluşma noktasmdadır Turkıye. bu konumunun gcek- tırdıği dış polıtıkayı uygulayarak, bölgesel da- yarışma ve ışbırlığıne önculuk edecektır ABD. •V.rupa ulkelen. Rusya Federasyonu ve Asya-Pasıfık bölgesındekı ülkeler ıle olan ılışkılenmızı dostluk veya ıttıfak bağlanmız çerçevesınde, karşılıkh çıkarlanmızı gozeten bır anlayışla yürüteceğız -\ynca tanhsel ve kultürel yakın bağlanmtz bulunan Balkan. Kaf- kas. Ortadoğu ulkelen var Orta Asya Türk Cumhunyetlen ıle ılışkılenmızı çok yönlü ola- rak gelıştırmek ıçın yoğun çaba göstenlecek- tır 20001ı yıllann eşığmde dünyada onemlı dönüşumier yaşanırken ve Avrupa yenıden y a- pılanırken. 4vrupa kurumlan ıle bııtünleşme yolundakı gınşımlenmızı devanı ettıreceğız Bu çerçevede, hukumetımızın öncehklı dış po- lıtıka hedeflennden bırını oluşturan AvTupa Bırlığı'ne mumkun olan en y akm zamanda tam uye olmaya yonelık gayretler hızlandınlarak sürdurulecektır Avrupa Bırlığı ıle ıhşkılenmız- de edındığımız butun kazanımlar korunup. ge- lıştınlecektır ABD ıle ıhşkılenm'zı. dostluk ve ıttıfak bağlanmız çerçev esınde, karşılıklı çı- karlanmızı gozeten bır anlayışla yuruteceğu Ulusal davamız olan Kıbns konusunda ant- laşmalardan kaynaklanan hak ve sorumluluk- lanmtza sahıp çıkarak. Kuzey Kıbns Turk Cumhunyetı'nı her alanda desteklemeye de- vara edeceğiz. HOkümetımız. Kıbns'm yalnız Kuzey Kıbns Turk Cumhunyetı ıçın değıl. doğrudan doğruya Türkıye'nın guvenlığı açı- sından da y aşamsal önem taşıdığının ve bu one- mm arttığının bılmcındedır \ynca. hukume- tımız. Ege'de yaşamsal çıkarlanmızı ılgılendı- ren tonulann karşılıklı anlay ış ve yapıcı ve ba- nşçı bırdıyalog ıleçozulmesı gerektığıne ınan- maktadır Kafkasya'dakalıcı banşın ve ıstıkra- nn tesısı ıçın bölge ulkelen arasındakı ışbırlı- ğının gelışrınlmesını amaçlavan herturiu girı- şım. geçmışte olduğu gıbı, desteklenmeye de- vam edilecektir Bu çerçevede. Ermenıstan'ın ışgal etmış olduğu Azerbavcan topraklanndan şartsız çekılmesı ve ıkı ülke arasındakı sorun- lann dıyalog yolu ıle çozülmesı hususlannda- kı gınşımlenn desteklenmesı sürdurülecektır Yenı Turk Cumhunyetlen ve ötekı Türk ve ak- raba topluluklan ıle ekonomik, tıcan, sınaı. teknık, sosyal, eğıtım ve kultürel alanlarda ılış- kılenn geiıştınlmesı ıçın vürütulen faalıyetle- re veniden hız kazandınlacaktır Ortadoğu'da banşçı ve dengelı pohtıkalan- mız devam edecek bolgedekı butün ülkeierle ve tanhsel yakmlıklanmız olan Arap ve Islam dunyası ıle ılışkılenmızgelıştınlecektır Irak'ın fiılı bolünmuşluğüne, bunun ıç güvenlik açı- sından ve ekonomik çıkarlanmız bakımından varattığı sakmcalar goz önunde tutularak. Bır- leşmış Mı'letler kararlan, ınsan haklan ve ulus- lararası hukuk ılkelen doğrultusundabıran ön- ce son venlmesı yolunda çaba gostenlecektır Balkan ulkelerınde yaşayan Turk ve akraba topluluklan bu ulkelerle her türlu ılışkılenmı- zın gelıştınlmesındc yapıcı bır unsurdur Bu topluluklann yaşadıkları ulkelerdekı ekono- mik kultürel ve sosyal koşullannm ıyıleşönl- mesınde destek olunacaktır Hukumetımız. yurtdışındakı vatandaşlanmızm sorunlannı ya- kmdan ızlemek v e çözümler bulmak amacı ıle yurtdışındakı vatandaşlarımızm da temsıl edı- leceğı bır 'Yurtdişı Vatandaşlar Üst KunılıT oluşturacaktır Türkıye, uluslararası toplumun saygın. dostluğu ve ışbırlığı aranan bır uyesı olarak. bölgesmde \e dünyada banş, ıstıkrar. guven. ışbırlığı ve refahın yaygınlaştınlması- nakatkıdabulunacaktır CumnupyetımiTinge- leneklen uyannca, dışpolıtıkamızın ulusal bır mutabakat çerçsv esınde yurutulmesıne özen gostenlecektır Bu anlayışla. ulkemızın geleceğının guvencesı ve çağ- daşlaşmanın oncusu olan gençlenmıze eğıtımde sadece firsat eşitlığı değıl, olanak eşitlığı de sağlanacaktır eğıtı- mın tum kademelennde. Ataturk ılke ve ınkılaplannı ozumsemış, mıllı, manev ı ve ahlakı değerlenmızı benım- semış, bılımsel duşunceye yatkın bılgı çağının gereklen- nı yenne getırebılecek bılgı ve becenlerle donanmış ın- sanlar yetıştırmek temel amaç olacaktır Sekiz yıllık zorunlu Uköğretim kesintisiz olarak (temd tğitim) uygulamaya konulacaktır. <\nayasanın 24 uncu maddesınde, dın veahlak eğıtımı ve oğretımının devletin gozetım ve denetımı altında ya- pılması ongorulduğunden, ılkoğretım (temel eğıtım) ve orta-oğretım kurumlannda zorunlu dın kultunı ve ahlak oğretımıne devam edilecektir Bunun dışında dın eğıtımı ve oğretımı ancak kışılenn kendı ısteğıne. kuçuklenn de kanunı temsılcılennm talebıne bağlıdır İsteğe bağlı Ku- ran kurslanndan ve hafızhk eğıtımınden Dıyanet Işlen Başkanlığı sorumludur Sekız yıllık ılkoğretıme (temel eğıtım) geçılırken. mes- lekı v e teknık lıseler bunyesındekı ortaokullara dev am et- mekte olan çocuklarla çıraklık eğıtımı goren çocukiann kazanılmış haklan korunacaktır Ortaoğretımde meslekı teknık ve becen kazandıran oğ- retıme onem venlecektır Her kademedekı okullar uygulanabılır bır plan çerçe- vesınde çağdaş eğıtım araçlan ıle donatılacak, ozellıkle oğrenme ve oğretme surecmı gelıştıren ve zengmleştıren bılgısayar desteklı eğıtım yaygmlaştınlacaktır lnsanlanmızın, ozellıkle gençlenmızle kadmlanmızm meslek edmmelen ve el becenlennı gelıştırerek uretıme yonelmelen, okuma-yazma bılmeyenlere eğıtım ımkân- İan sağlanacaktır Geleceğın bılgı toplumunu yakalamak ıçın genç nufu- sumuzun bılım ve teknolojıye çok daha fazla ılgı duyma- sını sağlayacak, gençlenmızı bılıme, bılım adamı. araş- tırmacı olmaya ozendırecek onlemlen almaya, bunlann şartlannı yaratmaya hız venlecektır Gençlenmızın ve yetışkınlenmızın çağdaş yontemler- le bılımsel araştırmaİarda bulunmalanna v e araştırma v e- nlennı değerlendırmelenne olanak sağlamak uzere kamu ve ozel kurum ve kuruluşlann bılım merkezlen kumıala- n ozendınlecektır Ozurlulenn eğıtım v e oğrenım olanaklannm çağdaş ül- keler duzeyıne çıkanlması amacıyla gerekli duzenleme- ler yapılacaktır Ozurlulerle ılgılı yasalarda mev cut duzenlemelere ış- lerlık kazandınlacak. ozurlulere meslekı eğıtım verecek merkezlenn kurulmasi sağlanacaktır Boylece bu vatan- daşlanmızın yaşamlannın kolaylaştınlması gunlük eko- nomik ve sosyal vaşama aktıf katılımlannın sağlanması- na zemın hazırlanacaktır Eğıtımm her kademesınde oğretmen açığının kapatıl- ması ve ogretmenlık mesleğının ozendınlmesi ıçın onlem- ler alınacaktır Lnıversıtelerde oğretım kalıtesının uluslararası stan- darda ulaştınlması. oğretım uyesı açıklannm suratle ka- patılması \ e unıv ersıtelenn kaynak ıhtıy açlannın karşılan- ması ıçın gerekli onlemler alınacaktır Lnıversıtelenn ve araştırma-gelıştırme kunımlannın, uluslararası ve ulusal duzcyde, bılgı kaynaklanna elekt- ronık ortamda ve hızla enşebılmelenm sağlayacak. bır yandan oğretımle araştırmanın butunleşmesını bır yandan da ortak araştırmay ı destekleyecek ulusal akademık ağ \e bılgı merkezının hızla tamamlanabılmesı ıçın her turlu destek sağlanacaktır Çağdaş eğıtım ve ıletişim teknolo- jısı etkılı bır bıçımde değerlendmlerek açıkoğretımde ka- lıtenın yukseltılmesı sağlanacaktır Açıkoğretımle orgun oğretım arasında ışlev sel bağlantı kurulacaktır YOK unıversıtelerarası eşgudum kurumu halme getı- nlecek. unrversıtelertam ozerldığe kavuşturulacak. oğren- cılenn unıversıte yönetımlennde temsılıne olanak sağla- nacaktır Unıversıtelerle sanayı ışbırlığının gelıştınlmesı ozen- dınlecektır Unıversıtelenn kendı yarattıklan malı kaynaklan kul- lanmalan kolaylaştınlacaktır Eğıtımın her kademesınde yurt olanaklannm arttınlma- sına ozen gostenlecektır KÜLTUR Turk kultur ve sanatınm kendı ozellıklen ıçınde gelış- mesme ve dunyaya açılmasına destek venlecektır Dev- let. zengm tanh koklen bulunan kultur hazınelenmızm ge- reğmce değerlendınlmesıne vonelık tum çalışmalan da ulusumuzun sanattakı ve kulturdekı çağdaş yaratıcılığını" da butun gucuyle desteklevecektır Başka ulkelerdekı soydaşlanmızın oz kulturlennı ve ana dıllennı yaşatıp gelıştırebılmelen ıçın gerekli ortam hazırlanacaktır Uluslararası anlaşmalann veyabulunduk- lan ulke y asalannın sağladığı rum haklardan v e ozgurluk- lerden eşıt olarak yararlanmalanna onem venlecektır Fıkır \ e sanat eserlen sahıplennın haklannm konınma- sına ozel olarak ıtına gostenlecek ve bu konuda yasal des- teğın sağlanmasına gayret edilecektir Mılletımızın sosyal ve kultürel hayatında onemlı rolu olan edebıy at. musıkı, resım, folklor, sınema. tıyatro. ope- ra v e balenın desteklenmesı ve gelıştınlmesı. kultur ve sa- nat polıtıkamızm ana hedefı olacaktır Dunya ulkelennın geleneksel v e çağdaş sanatlannın halkımıza tanıtılması ça- lışmalan desteklenecek ve Turk eserlennın yurtdışında sergılenmesıne onem venlecektır Anadolu kultur ve medemyetıntn tum mırası aynı onem ve eşitlık ıçınde değerlendınlecektır Yurtdışındakı eser- lenmız de dahıl olmaküzere tanhı ve külturel varlıklan- mızm tespıtı, korunması ve tanıtılması ıçın her turlu ted- bır alınacaktır Yurtdışına yasadışı yollarla kaçınlan taşı- nır kultur varlıklanmızın ulkemıze tadesı ıçın her türlü gayret gostenlecektır Doğal ve arkeolojık StT alanlannın korunması ve ın- sanlığın ortak mırası olarak gelecek nesıllere aktanlması ıçın etkın onlemler alınacaktır \rşıv hızmetlenne. eskı yapı ve eserienn korunması- na, eskı eser kaçakçılığının onlenmesıne yonelık tedbır- lenn ahnmasına ağırlık venlecektır Kutuphanelenn zengmleştın Imesı modem araç v e ge- reçlerle donatılması. yurt sathına vayılması okuma zevk ve alışkanlığının teşvık edılmesme gayret edilecektir Telıf ve tercume eserlenn yayımlanması ve yaygınlaş- tınlmasını kolaylaştıncı tedbırler alınacaktır Turk Cumhunyetlen ve topluluklan ıle kültunın her alanında çok sıkı'bır ışbırlığıne gınlecektır Türk tıyatro geleneğınm korunması, gehştmlmesı ve sanat kurumlanmızın ozerkleştmlmesı kultur polıtıkamı- zın temel unsurlan arasında yer alacaktır Ozel sektorun kultürel yatınmlan teşvık edilecektir VAKIFLAR Anadoludakı Turk kımlığı ve hâkımıyetının belgesı durumundakı eskı eserlenmızın korunması v e restorasyo- nuna ozel bır onem venlecek ve Vakıflar Genel Mudur- luğu ımkânlan genelde bu konuya yonlendınlecektır Aıle vakıflannın hukukı dunımu yenıden değerlendı- nlecektır Çağın anlayışına uygun bır yorum ve bunun ya- sal alryapisi oluşturulacaktır Llkemızde, zamanla vakıf müessesesının cıddı şekıl- ', deıstısmar edılerek vakıflar mev zuatına uymayan bır uy- ! gulama ıçıne gınlmıştır Bu konu hukumetımızce cıddı olarak gozden geçınlecek veyenı bırduzenlemeye kav uş- turulacaktır Bu çerçevede kamu kurum ve kuruluşlan bunvesındekı vakıflar kamuerkını vakıfçıkannakullan- ması sebebıvle oncelıkle ele alınacaktır CENÇLIK VE SPOR Gerçlenmızın Ataturk ılke ve inkılaplan doğrultusun- da sağlıklı ve ustun ahlaklı bıreyler olarak yetıştınlmesı ve onîann zararlı alışkanhklardan korunması ıçın gerek- li tedbırler alınacaktır •