Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 HAZİRAN 1997 SALI CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Ingiltere'nin ardından Fransa'da da solun seçimlerden zaferle çıkması, güçlenen eğilimi ortaya çıkardı
Avrapa'nnı seçîmi solAğlMlk SOlda Mayıs ayına kadar Avrupa'da
yalnızca iki ülkede sol iktidardaydı. Bugün 4
ülkede sol; yalnızca Almanya ve lspanya'da
sağ iktidarda. Diğer ülkeler
sağ-sol koalisyonlan
tarafından yönetiliyor.
Diğer Sol 21
Radikal Sosyalist Parti 12
Çevreciler 7
Bağımsız 1
Diğer sağ
14
MİŞELPERLMAN
PARİS- Fransa'da Sosyalistler'in
zaferi A\Tupa'nın sola yönelmesi-
nin ikinci işareti oldu. Ingiltere'de
biray önceyapılan seçimlerde lşçi Par-
tisi'nin iktidara gelmesinin ardından
Fransa'da da seçimleri sol ittifakın kazan-
ması ile A\Tupa Birliği (AB) bünyesinde
sol hükümetler tarafından yönetilen ülke
sayısı dörde çıkarken merkez sağ iktidar-
lar da azınlığa düşmüş oldular.
Sosyalist Parti lideri Lionel Jospin ın
zaferinden önce AB'nin politik çehre-
si şu şekildeydi: Ingıltere, Yunanistan
ve Portekiz sol hükümetler tarafından
yönetilirken, lspanya. Almanya ve
Fransa'da ise sağ iktidara hâkimdi.
Fransa'da sosyalistlerin iktidara gelme-
si ile birlıkte AB içindeki merkez sağ ik-
tidarlar azınlığa düşmüş oldu. Siyaset
uzmanlannın ifadesine göre, Avrupa'da
sola doğru kayış daha da artarak sürecek.
Fransız seçımlerinden sonra gözler Alman-
ya'da önümüzdeki yıl yapılacak olan seçım-
lere çevrildi.
Ingiltere'nin ardından Fransa'da da solun ka-
zanması Almanya "da alarm zilleri çaldırmaya baş.-
ladı. Hıristiyan Demokrat Partili Başbakan Helmut
Kohl'ün çevresi. solun zaferlerinden ders çıkanlma-
sı gerektiğini söylemeye başladılar. Hıris-
tiyan Demokrat CDA Sendikası'nın Baş-
kanı Rainer Eppdmana genel seçimlerde
sosyal adalet ve ışsizlikle mücadele konu-
lannm ön plana çıkacağını belirtirken. ik-
tidar ortağı Hür Demokrat Parti de Ingil-
tere ve Fransa'dan ders alınması gerektiği-
ni bildirdi. Hıristiyan Demokrat Birlik Par-
tisi ise tngiliz ve Fransız solunun para bir-
;üği içın kriterleri zayıflarmak ıstedigine
• dikkat çekerek. bu durumda para birliğinin
ertelenmesinin daha iyi olacağını savundu.
Solun zaferini sevınçle karşılayan Al-
man sosyal demokratlan ise. seçimlerin.
halkın işsizlik ve sosyal adaletsizliğe daha
fazla tahammül etmeyeceğini ortaya koy-
duğunu belirttiler.
Kıta, para birliği gibi tarihı değişimlere
hazsrlanırken. alınan sinyaller tngıltere
-Başbakant Bbirgıbi Jospinın öncelikle-
rinın de kendılerinden öncekı muhafazakâr
partilerin politik önceliklerinden çok daha
farklı olduğu yolunda. Birliğin bundan
böyle kararlannda sosyal öğeleri daha faz-
la öne çıkartması bekleniyor. Erken genel
seçimlerin resmi kesin sonuçlanna göre.
577 üyeli Ulusal Meclis'teki 318 sandalyeyi sol par-
tiler kazandı. Buna göre, yeni meclisin 273 üyesini
sosyalistler ve diğer sol adaylar, 38'ini komünistler.
7'sini çevreciler oluşturacak. Merkez sağın 257 san-
dalye ile temsil edileceği mecliste, aşm sağcı Ulusal
Cephe'den 1 milletvekili ile 1 bağımsız üye de yer
alacak. Seçmenlerin oy kullanma oranınm ise yüzde
71.07 olduğu belirtildi. Fransa Cumhurbaşkanı Jac-
qoesChirac. Başbakan Alain Juppe ve hükümetinin
istifasını dün kabul ederken. seçimlerin galibi Sos-
Pazarlık hemen basladı
Almanya alarmda tngiltere ve Fransa'da
peş peşe gelen sol zaferler, Alman sağcılannı
telaşlandırdı. Sağ
koalisyon üyeleri
seçimlerden gelen
mesajlann
önümüzdeki yıl
yapılacak genel
seçimler için
değerlendirilmesini
isterken sosyal
demokratlar zafer
havasına girdi.
kası. Fransızlara yabancı değil. Ik-
tidann iki kanadının farklı siyasal
görüşlere sahip olması zaman za-
man kavgalara, fırtınalara yol aç-
tıysa da, hiçbir zaman kurumsal
bunalım çıkmadı.
Tepküer olumlu
SOSYALİST LİDER JOSPIN, ZAFERDEN SONRA KOMTŞTU
'Fransayeni Avrupa istedi'Dış Haberler Senisi - Fransa'da sol ittifakın erken genel
seçimlerin ıkıncı turundaki zaferinin ardından Sosyalist
Parti lideri Lionel Jospin. Fransa'nın Avrupa siyasetinde
değişim için oy kullandığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Jacgues Chirac tarafından hükümeti
kurmakla görevlendırilecek olan Jospin. ülkenin
güneyindeki Cintegabelle'de çoşkulu bırkalabalığa yaptığı
konuşmada. "Fransız seçmenleri, kullandıklan oylarla
bizim istediğimiz şekilde bir Avrupa inşası istediklerini
gösterdiler. Seçmen, insanın hizmetinde bir toplumsal ve
ekonomik politika uygulanmasını istediğini belirtti" dedı.
Jospin. televizyonlardan naklen yayımlanan
konuşmasında. son genel seçimlerde. halkın gerçek bir
değişim. adalet demokrasi ve sosyal hayatın tamamen
yenilenmesini istediği içın Sosyalist Parti'ye oy
verdiğini ifade etti. tktıdan en az hatayla görüreceklerini
umduğunu ifade eden Jospin. "Benim geküğün kiiltür.
hata kültürü değil, sorumluluk külrürii_." dedi.
Jospin, milletin söz sahibi olmasının siyasetçiler açısından
riskli olduğunu. kendilerinin bu riski göze aldıklannı ve
kazandıklannı belirterek "Arnk halka hizmet ana
ödevimizdir" diye konuştu.
Sağcı ittifakın yenilgisinin hükümetin başansız olduğunu
gösterdiğini söyleyen sosyalist lider, "Kazanmakgüzelşey,
ama demokrasilerde kaybermek de mukadderdir.
Kav betmek de öğretickûr ve halk egemenliğinin
göstergesidir" dedi.
Jospin, konuşmasında. sosyalistlerin tüm Fransız halkının
çıkarlanna yönelik farklı bir siyaset ortaya koyacaklannı
söyledi.
Fransa'da genel seçimlerde sosya-
listlerin zafer kazanması, birçok ül-
kede olumlu karşılandı. Bir ay önce
yapılan seçimlerde kazandığı zaferle
İngiltere'de solu 18 yıl aradan sonra ye-
niden iktidara taşıyan tşçi Partisı lideri
Tony Blair, Fransız sosyalistlerinin zafe-
rini ilk kutlayan kişi oldu. Almanya'da
muhalefetteki sosyal demokratlar ve ye-
şiller, sonucu memnuniyetle karşılarken so-
lun zaferini. 1998 sonbahannda Almanya'da
yapılacak genel seçimler için "kendileri açısın-
dan ümit verici bir işaref olarak gördüler. Sosyal
Demokrat Parti Başkanı Oskar Lafonta-
ine, Jospın'e gönderdiği mesajda, "Bu,
Fransa ve Avrupa için büyükbir başandır.
İşsizlikvedaha fazla sosyal adalet için umut
doğdu. Bu umudun tüm Avrupa'da gerçek
olması için biriikte çalışalınT dedi.
Avrupa Birliği Dönem Başkanı Hollan-
da'da da Başbakan VVun Kok'un lideri ol-
duğu tşçi Partisi'nde, seçimleri sosyalist-
lerın kazandığı haberi büyük sevinç yarat-
tı.
ABDtemkinS
yalist Parti lideri Lionel Jospın'i de başbakanlık gö-
revine getirdi. 59 yaşında eski bir akademisyen olan
Jospin'ın yeni hükümeti birhafta içinde kurması bek-
leniyor.
'Biriikte yaşama' dönemi
Fransa'da genel seçimlerin ikinci turunu solun ka-
zanmasıyla, 5. cumhunyette 3. kez "birtikteyaşaına''
dönemi başlıyor. Sosyalıst Partı'nin parlamentoda
en büyük parti olması. sağcı Cumhurbaşkanı Chi-
rac'ı. yeni hükümeti kuracak SP liden Jospin'le bir-
iikte çalışmak zorunda bırakıyor. Chirac ise dün y ap-
tığı konuşmada iktidan sol bir lider ile paylaşacak ol-
masına karşın istifa etmeyi düşünmediğini açıkladı.
Yapılan çeşitli değerlendirmelerde. seçimleri asıl
kaybedenin Chirac olduğu, lüzumsuz bir kriz yarat-
tığı ve ülkeyi erken seçime götürerek kişisel hırsının
kurbanı olduğu ileri sürülüyor. Fransa'da daha önce
sosyalist Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın.
1986-1988 arasında sağcı Başbakan Jacques Chirac
ve 1993-1995 arasında yine sağcı Başbakan Edo-
uard Balladur ile izlediği "biriikte yaşama" politi-
ABD ise Fransa'da solun zaferine tem-
kinlı yaklaşıyor. ABD yönetimi seçimle-
nn galibi SP'yi kutlarken, Amerikan siya-
si gözlemcileri, seçim sonuçlannı Fran-
sa'daki ekonomik sorunlara bağlayarak,
bunun siyasi bedelini de merkez sağ ikti-
dann ödediğini ifade ediyorlar. Washing-
ton ile Paris arasında çeşitli uluslararası
konularda görüş aynlıklan bulunuyor. An-
cak, Başkan Bill Clinton yönetimi, Cum-
hurbaşkanı Chirac ile çok yakın bir ilişki
içinde. Fransız dış politikasınm Chirac'm
etkinliğinde yürütülmesi. iki ülke ilişkilerindeki iş-
birliğinin aynı şekilde devam edeceği şeklinde yo-
rumlanıyor.
Japonya Başbakanı Ryutaro Haşûnoto ise Fransa
seçimleriyle ilgili yorum yapmayıreddettive "Fran-
sız halkj seçimini yapd" dedi. Haşimoto, ülkesinin
Fransa ile ilişkilerinde değişiklik yapmaya niyeti ol-
madığmı söyledi. 1995'te Chirac'ıncumhurbaşkan-
lığına seçilmesinden bu yana, iki ülke ilişkilerinde
önemli gelişmeler olmuştu. Chirac, Tokyo'da "Ja-
ponya'nın dostu" olarak kabul edılıyor.
Komünistlerden
talep listesi
DışHaberierServisi-Fransa'daöncekigün yapılan ikin-
ci tur erken genel seçimlerden solun zaferle çıkmasından
sonra, Komünist Parti. hükümette yer alamak için sosya-
list müttefiklerine bir talep listesi hazırladı.
Komünist Parti yetkilısi Pierre Zarka. France Inter rad-
yosuna dün yaptığı açıklamada, hükümette yer almak için
öne sürdükleri talepler arasında Maastricht anlaşmasının
yumuşatılması, ücretlerin yükseltilmesi ve çalışma saat-
İerinin azaltılmasının bulunduğunu söyledi. Zarka, söz
konusu listenin, seçim öncesinde Komünist ve Sosyalist
partilerin ortak deklarasyonundan alındığını belirterek
"Listede ücrederin yükseltilmesi ve tüketimin canlandınl-
masıyla ilgili önerilerin yanı sıra çalışma saatlerinin kısal-
tdması, Maastricht anlaşmasının yumuşatılması yer al-
maktadır. Bu anlaşmanın vTimuşatümasıy la dış baskılar-
dan ve ekonomi ile toplum için trajik nitelikteki kriterler-
den kurtuluruz. Sorular açıkür ve bunlara yanrt bekliyo-
ruz" dedi.
Maastricht anlaşması. Avrupa para birliğine girmek is-
teyen ülkelerin bütçe açıklannın. gayn safi yurtiçi hasıla-
ünın yüzde 3'ünü aşmaması gerektiğini karara bağlıyor.
Zarka, Sosyalist Parti lideri Lionel Jospin'den tatmin
edici yanıt aldıkJan takdirde. sosyalistlerin önderliğinde-
ki bir hükümette aktif rol almak istediklerini söyledi.
Bu arada Fransa'da yapılan son kamuoyu yoklaması.
halkın yüzde 49'unun yeni kurulacak hükümette komü-
nist bakanlar görmek istediğini ortaya koydu. Sofres Ens-
titüsü'nün görüşünü aldığı bin kişinin yüzde 46 sı ise ko-
münistlere bakanlık verilmesine karşı çıktı.
İttifak onlara yaradı
Yeşiller sahnede
PARİS (AFP) - Fransa'nın bugüne kadar fazla öne çık-
mayan yeşilleri, parlamentoda 7 sandalye kazanarak dik-
katleri üzerine çekti. Diğer partilerin aksine eğlenceli bir
kampanya yürüten yeşiller. sokaklarda bildiri ve şarap da-
ğıtarak propaganda yaptılar. Altı arkadaşıyla biriikte par-
lamentoya girmeye hak kazanan parti başkanı Dominique
Voynet seçim sonuçlannın belli olmasından sonra yaptı-
ğı açıklamada öneri gelirse sosyalistlerin başını çektiği bir
koalisyonda yer almak istediklerini belirterek "Fembe, kı-
zıl ve yeşil ittifak iyi iş yapu. Bu seçmenin degişinı istediği-
ni gösteren bir işarettir" dedi.
\
Buldozer kayaya çarptı
Dış Haberler Servisi - Fransa'da
genel seçimleri 10 ay erkene ala-
rak. sol ittifakın ezici galibiyetine
yol veren Cumhurbaşkanı Jacqu-
es Chirac için birçok kişi."Siyasi
yaşamının en büyük kumannı oy-
nadı ve kaybetti" yorumunu yapı-
yor.
Chirac, Fransa'da eski Devlet
Başkanı Georges Fompidou'nun kendisine taktığı la-
kapla anılıyor: "Buldozer."
Chirac 1932'de, Fransa'nın merkezindeki Correze
Bölgesi'nden Paris'e göç eden bir işadamının oğlu ola-
rak dünyaya geldı. Fransa'nın en iyi okullannda eğitim
gören Chirac. ülkenin saygın okullanndan birisi olan
Ecole Nationale d'Administration'dan mezun oldu.
1968 öğrenci hareketinin en hızlı dönemlerinde, sol-
cular ve sendika liderleriy le hükümet adına gizli görüş-
• Eski Fransa Devlet
Başkanı Pompidoıf nun
"Buldozerim" dediği
Jacques Chirac, 1962 yılında
başladığı siyasi yaşamının
en ağır darbesini aldı.
meler yapmak üzere belinde ta-
bancası, Pigalle Genelevi'ne gi-
den kişi Chırac'tı.
Chirac. aktif politikaya ilk adı-
mını 1962'de. yani 30 yaşınday-
ken attı. 1981 de Cumhuriyet İçin
Birlik Partisi'ni kuran Chirac. ay-
nı yıl yapılan devlet başkanhğı se-
çimlerinde aday oldu.
Chirac. 1986 yılında sosyalist Devlet Başkanı Fran-
çois Mitterrand'm döneminde ilk sağcı hükümetini kur-
du. Ne var ki bu birliktelık kendisine pek başan getir-
medi ve Chirac. 1988 yılındaki devlet başkanlığı seçim-
lerini kaybetti.
Chirac. 1995 yılında diğer adaylar, sosyalist aday Li-
onel Jospin ve 30 yıllık arkadaşı Edouard Balladur'u
arkasında bırakarak, Elysee Sarayı'ndakı de\ let başkan-
lığı koltuguna oturmayı başardı.
IRKÇI LE PEN ATAĞA KALKTI
Bir sandalyeyle sağı sahiplendi
Dış HaberlerServisi- Fransa genel seçimlerinde yalnızca 1 sandalye kazanabılmesine kar-
şın ırkçı Ulusal Cephe. tüm sağın liderliğine soyundu.
Ulusal Cephe Başkanı Jean Marie Le Pen. seçim sonuçlannın açıklanmasından kısa süre
sonra yaptığı bir televizyon konuşmasında merkez sağın tarihsel bir çöküş içinde olduğunu
savunarak, bu kesim içindeki sağlıklı güçlerin yeniden örgütlenmesi çağnsında bulundu.
Cumhurbaşkanı Chirac'ın ilk turda oy, ikinci turda da sandalye olmak üzere iki kez yenil-
giye uğradıgını belirten Le Pen. "Chirac istifa etmeli ve yetkisini halka geri vermeUdir" de-
di. Le Pen'in yardımcısı Bruno Megret de merkez sağ partilerin seçim yenilgisinin ardından
kaçınılmaz olarak parçalanacağını savunarak, bu parçalanma içinden çıkacak yeni fraksi-
yonlardan en az birinin Ulusal Cephe ile işbirliği yapması gerektiğini söyledi.
Basında secim
'Ne güzel
yenilgi!'
Dış Haberler Senisi- Fransa'da
sol partilerin zaferi, Avrupa bası-
nında geniş yankı uyandırdı.
Fransız gazeteleri, sonucun erken
seçim karannı veren Cumhurbaş-
kanı Jacgues Chirac ve merkezı
sağ ittifakı için büyük bir ceza, sol
için de yeni bir şans olduğunu
yazdı.
İlk sayfa manşetini "Yeni Bir
Şans" olarak atan sol eğilimli Li-
beration, "Dünyanın en aptal sağ
kanadu son derece körii planlan-
mış siyasi çıkışlar ve bugüne kadar
tertip edilmiş en kötü seçim kam-
panyasıyla haürlanacaktırr
dedi.
"Jospin Başbakanlık Yolunda"
başlığını kullanan muhafazakâr
Le Figaro gazetesi, sonucun mer-
kez sağ hükümeti açısından tam
bir hezimet olduğunu, Chirac'ın
kumar oynadığını ve kaybettiğinı
yazdı. Fransa'da yayımlanan ko-
münist L'Humanite gazetesi. ha-
beri "Ne Yenilgi! Ne Güzel Yenil-
gi!*' başhğıyla verdi.
ABD'de yayımlanan Nevv York
Times gazetesi, ikinci tur seçim-
leri Fransız Cumhurbaşkanlığf-
na indirilmiş darbe olarak değer-
lendirdi.
Alman basinı, Fransız seçimle-
rini yorumlarken. Avrupa'nın ge-
leceğini öne çıkardı. Bild gazete-
si. seçim sonuçlannı '"Chirac'a
tokaf şeklinde yorumlarken, ış
çevrelerinin gazetesi Handelsb-
latt, Avrupa'nın geleceği için pa-
niğe gerek olmadığını bildirdi.
Frankfurter Rundschau gazete-
si. "Bu seçimler yalnız Fransa'nın
değil, Avrupa'nın politik çehresi-
ni de değişdrdi*1
dedi. AB dönem
başkanlığını y ürüten Hollanda "da-
ki gazeteler. Fransız solunun ba-
şansının, Hollanda için sıkıntı ya-
ratacağını savundular.
POLİTİKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
Fransız Solunun Zaferi
Fransa'daki seçimlerde solun ezici zaferi, yapaca-
ğı etki ve Avrupa'nın geleceği bakımından belki İngil-
tere'de işçi Partisi'nin kazandığı zaferden bile daha
önemlidir.
Önce seçim sonuçlan Fransa Cumhurbaşkanı Jac-
gues Chirac için yenilgiden ötede büyük bir hezimet
oluşturuyor.
Chirac, sağ partiler parlamentoda çoğunluğa sahip
olduğu halde, tasariadığı kemersıkma politikasını da-
ha rahat biçimde uygulayabilmek için erken seçime
gitti.
Fransa Cumhurbaşkanı'nın sağın daha da güçle-
neceğini umduğu seçimlerde bozguna uğraması, bü-
yük hesap hatası yaptığını gösteriyor.
Chirac, neden erken seçime gitti.
Bilindiği gibi, AB (Avrupa Birliği) 1 Ocak 1999'da Av-
rupa Para Birliği'ne (EMU) geçmeyi planlıyor. Bu dö-
nemde ulusal paralar sahneden çekilerek yerlerini
EURO diye adlandınlan Avrupa para birimine terk
edecek.
Ne var ki Maastricht Anlaşmasf na göre AB ülkele-
rinin Para Birliği'ne katılmaya hak kazanmalan için
bütçe açıklannın gayri safi yurtiçi hasılalannın yüzde
3'ünü aşmaması gerekiyor.
Fransa'nın bütçe açığı bu oranın üzerinde olduğun-
dan Chirac açığı indirmek amacıyla kemer sıkma pc-
litikası uygulayabilmek için erken seçime gitti. Seçim-
lerde sağın oy oranını arttıracağını, böylece ekonomik
önlemleri rahatça alabileceğini umuyordu.
Evdeki hesap çarşıya uymadı.
Fransız halkı, bütçede ve sosyal harcamalarda kı-
sıtlamayı öngören kemer sıkma politikasına "Hayır"
dedi. Işsizliğin yüzde 12.8'e tırmandığı Fransa'da,
sosyalist lider Lionel Jospin'in yeni iş alanlan açma,
sosyal harcamalan ve yatınmlan arttırma vaadi, acı ilaç
içmek istemeyen Fransız halkına daha cazip geldi.
• • •
Soruna daha geniş açıdan bakılırsa, Ingiltere'den
sonra Fransa'da da solun zafer kazanması, Avrupa'da
1980'lerdefırtına gibi esen Thatcherizm'm sonaerdi-
ği ya da ermek üzere olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Avrupalılar piyasanın acımasız kurallarına ayak uy-
durabilmek için "refah devletini" küçültmeye ya da
aşındırmaya yönelik ekonomi politikalarına, başka bir
deyişle aşın liberal. serbest piyasa ekonomisine "ha-
yır" demekte, ekonominin nihai amacının insan oldu-
ğunu anımsatmaktadır.
Ancak bu noktada solun ikilemine de işaret etmek
gerekiyor.
Lionel Jospin'den önce Fransa'da François Mit-
terrand, lspanya'da Felipe Gonzalez, Yunanistan'da
Andreas Papandreu, sol söylemlerle iktidara gel-
miş, ama bir süre sonra, bütçeyi ve harcamalan kısıt-
layıcı, enflasyonla mücadeleyi ön plana çıkaran sağ
ekonomik politikalara yönelmek zorunda kalmışlardı.
• • •
Fransız solunun zaferi AB'nin parasal birlik tasan-
sını da belirsizliğe itti. Fransız seçimlerinin kısa vade-
de belki de en önemli etkisi bu alanda görülecektir.
Lionel Jospin, gerçi Para Birliği'ne (EMU) karşı de-
ğil. Ancak parasal birlik konusundaki sert kararlann
yumuşatılması gerektiğini savunuyor. Sosyalist lider
sözgelişi, bütçe açığını gayri safi yurtiçi hasılasının
yüzde 3'üne indirmeyi başaramayan Italya ve diğer
bazı AB ülkelerinin de Para Birliği'ne alınmasını isti-
yor... 1999'da başlaması öngörülen Para Birtiği'nin
daha ileri birtarihe ertelenebileceğini söylüyor.
Bu görüşleri ile de EMU'nun en büyük savunucu-
su Almanya Başbakanı Helmut Kohl ile ters düşü-
yor. Kohl, Maastricht Anlaşması'nın hükümlerine ke-
sinlikle uyulmasından yana. Almanya Şönsölyesi, Ma-
astricht Anlaşması'nın öngördüğü biçimde Alman-
ya'nın bütçe açığını yüzde 3'ün altına ındirebilmek
için ülkenin altın rezervini satışa çıkarmaya karar ver-
di. Bu karan, Bundesbank'ın (Almanya Merkez Ban-
kası) sert tepkisine yol açtı. Alman halkı ise kıvaiç duy-
duğu 'mark'm yerini alacak olan EURO'ya zaten sı-
cak bakmıyor. Kohl'ün Maastricht Anlaşması'na uy-
mak için altın satma karannın halkın tepkisini arttırdı-
ğı bildiriliyor.
Bu ortamda Fransız seçimlerini EURO'ya karşı da-
ha mesafeli olan sosyalistlerin kazanması, Para Birli-
ği konusunda belirsizliğin artması, hatta projenin er-
telenmesine yol açabilir.
Chirac, seçime giderek Fransa'da yeni bir dönemi
başlatmayı umuyordu.
llginç bir raslantı olarak seçimler, Fransa ve Avru-
pa'da yeni bir dönem başlatacak konuma sosyalist-
leri getirdi.
SOSYALİSTLERİN İŞİ ZOR
yanda halk
diğer yanda AB
• Fransız solu, hem para birliği için bütçe
açığının düşük olmasını şart koşan Maastricht
anlaşmasına. hem de seçmenlerine verdiği
sözlere uymaya çalışacak.
Dış Haberler Servisi - Fransa'da önceki gün yapılan
seçimlerde büyük başarı elde eden Sosyalist Parti. bir
ay süren kampanya boyunca en fazla işsizlik sorununu
işledi.
Yeni hükümetin ilk 100 gününe ilişkin ekonomik
program, bütçenin, sosyal güvenlik kesintilerinin. ça-
lışma saat ve ücretlerinin yeniden ele alınması olarak
belirlenmişti. Ancak bir yandan seçim programımn söz
verilen yoğun içeriğini yerine getirmeye çalışacak olan
Sosyalist Parti'nin bir yandan da ortak para birimine ge-
çiş için tamamlaması gereken yükümlülükleri arasında
hayli zorlanacağı ileri sürülüyor.
Sosyalist Parti seçim kampanyası boyunca. iktidar-
daki Juppe hükümetinin ekonomik politıkalannı sert bir
biçimde eleştirirken, iktidara geldiği takdırde en az 700
bin gence iş imkânı yaratmak için projeleri olduğunu
açıkladı.
Fransa. üç milyonu aşan işsizlik oranı ile AB ülkele-
ri arasında, sıralamada ilk sırada yer alıyor.
Sosyalist Parti, iktidara geldiği takdirde, işsizlik so-
rununu çözmek için çalışma saatlerini 39 saatten 35 sa-
ate düşüreceğini. çaltşanlann maaşlannın arttınlacağı-
nı ve KDV oranlannın düşürüleceğini açıklamıştı.
Sosyalist Parti aynca, Fransa'nın. AB'nin ortak para
birimi "Euro"ya evet demiş ancak. bunun her ne paha-
sına olursa olsun evet anlamına gelmediğini belirtmiş-
ti. Ortak para birliğinin oluşturulabilmesi için Maast-
richt anlaşması gereği üye ülkelerin bütçe açıklannın
gayri safi yurtiçi hasılalannın yüzde üçünü geçmeme-
si gerekiyor.