Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 MAYIS 1997 PAZARTESİ 10 DIŞ HABERLER Sağ ile solun kıyasıya mücadele ettiği Fransa'da, halkın seçimlere katılımı beklenenin üstündeydi Dk tıuiı sol ittifak kazandıDış Haberler Servisi - Fransa'da, erken genel seçımlerin ılk turu dün yapıldı. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, iktidardakı merkez sağ koalisyonu oluşturan Cumhunyet İçin Birlık Partısi ıle Fransız Demokrasi Bırliğı (UDF), oylann yüzde 31.5'ıni aldı. Sosyalist Parti ıse oylann yüzde 27'sini topladı. Sosyalist Parti boylece oy oranını önemli ölçüde arttırdı. Sosyalist Parti'nin oy oranı 1993 seçimlerinde yüzde 20'lere kadar düşmüştü. Seçimde Komünıst Parti yüzde 9.5, aşın sol parti yüzde 2, çevreci parti yüzde 3, aşın sağcı Ulusal Cephe Partısi ise yüzde 15.3 oranında oy aldı. Bu sonuçlara göre sağ partilerin, ikinci tur sonunda 255-287, Sosyalist Parti'nin ise toplam 242 ile 272 arasında sandalyeye sahip olması tahmın edılıyor. Fransa'da sol partıler bırincı turda ajn ayn seçimlere katılırken 1 haziranda yapılacak ikinci turda irtifak yapacağı belirtildi. Fransa'da dün birinci turu yapılan genel seçimlerde, beklenilenin üzerinde bır katılım sağlandı. Fransa'da dün 39 milyonu aşkın seçmen sandık başına gitti. Sabah yerel saatle 08.00'de başlayan oy verme işlemi, küçük yerleşim birimlerinde 18.00, büyük yerleşim birimlennde ise saat 20.00'ye kadar sürdü. Ilk turda seçime katılma oranı, yüzde 68.5 olarak gerçekleşti. Bu oran, 1993 seçimlerinde yüzde 69.1, 1988 seçimlerinde ise yüzde 66.1 olarak gerçekleşmiştı. 6358 aday yanştı Fransa'da seçimlerin ilk turunda 6358 aday, parlamentodaki 577 sandalye için yanştı. Fransa'da seçimlerin ılk turunda, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac Correze bölgesinde, Başbakan Alain Juppe Bordeaux kentinde, Sosyalist Parti lideri Lionei Jospin ise Haute Garonne bölgesinde oylannı kullandılar. Fransa'nm ortak para birimıne geçiş sonrası, hükümetin kemer sıkma politikalannı ızleme zorunluluğu, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın seçimleri bir yıl öne almasında en önemli etken olarak değerlendiriliyor. Cumhurbaşkanı Chirac, daha önce seçmenlere sol bir partinin seçilmesinin ülkenin dışandaki itibannı zedeleyeceği mesajı vermişti. Ancak dün yaptığı açıklamada, iktidara solculann gelmesi durumunda istifa etmeyeceğini söyledi. Fransa'da dün birinci turda yanşan adaylann 1 haziranda yapılacak ikinci tura katılabilmelen için kayıtlı oylann yüzde 12.5'ini alması gerekiyor. Cumhurbaşkanı tarafindan 10 ay erkene alınan genel seçimlerde halk, Başbakan Alain Juppe'nin uyguladığı temkinli serbest piyasa ekonomisi ile yeni iş imkânlan yaratacaklannı vaat eden sol partiler arasında seçim yapmak durumunda kalacak. RPR'nin adayı Alain Juppe, Avrupa'da tek para polıtikasını destekleyen, kemer sıkma politikasma devam edıleceğini söyledi. Kamu harcamalannın kısılması konusunda seçmenlerine söz veren Juppe, özelleştırmenin hızla gerçekleşeceği vaadinde bulunmuştu. Ulusal cephe kilit parti Sosyalistlenn önderliğinde komünistlerden ve yeşillerden oluşan muhalefet ise 7 sanayıleşmiş ülke arasında en yüksek işsizlik oranına sahip Fransa'da, 700 bin gence yenı iş sahalan açma vaadi de bulunuyor. Sol partilerin vaatleri arasında. haftalık calışma süresini 39 saatten 35 saate indirmek de yer alıyor. Uzmanlar, ikinci turun kaderini aşın sağcı Ulusal Cephe Partisi'nın ve ilk tura katılmayan seçmenlerin tavnnın belirleyeceğinı söyledi. Taleban BDT sınınna dayandıTaleban hareketi Afganıstan'da son kazandığı askeri zaferierte Ba- ğımsız DevtetlerTopluluğu'nun (BDT) güney sınırianna dayandı. Bu durum BDrdetelaşyarattı. Rusya, BDTsı- nırlannın korunmasında kendinedü- şen sorumluluğu anımsatarak Afga- nistan sınıriarında önlem alındığını açıkladı. Afganıstan'la 1200 kilomet- re sının olan Tacikistan, zaten ülke- deki iç savaşı kesin olarak durdura- madığından ve geçmişte muhalefe- tin bir bölumünü Afganistan'a kov- muş olduğundan dolayı gergin bır bekleyış içine girdı. Taleban, kuzey komşusuna sakjırmasa bile, Afganis- tan'dan yüz binlerce sılahlı göçme- nın Tacık sınırlannı geçerek tehlıke ya- ratması olasılığı var. Tacikıstan'la ılişkilen soğuk olan Ozbekıstan, Afgan gruplar arasında destek verdıği General Aldul Raşid Dostum'un askeri yenilgının ardın- dan ülkeden kaçması sonucu du- rum değerlendırmesı yapıyor. Afga- nistan'la 600 kılometrelık sının olan Türkmenıstan ıse ne olursa olsun ta- rafsızlık sıyasetıni izleme eğılıminde; bu tutum Rusya'nın tepkısıne yol BAGIMSIZ ÜL\ LETLERTOPLL LIGL "\üA Hakanİ Aksay | açıyor. BDT içinde ortak tavır belir- lenmesine çalışan Moskova, bir yan- dan askeri önlemler alırken bir yan- dan da Taleban hareketiyle ilişki kur- mayı deneyerek diplomatik kanalla- n açık tutuyor. Dıyalog yolunun müm- kun olduğunu yıneleyen Dışişleri Ba- kanı Yevgeniy Primakov, Rusya'nın, sorunu askeri değil, sıyasal yöntem- lerie çözme eğılımini ortaya koyu- yor. Ancak savaş, bazen pek çok ola- nağın ve evdeki hesaplann kullanıl- masına fırsat bırakmıyor. Taleban li- derterinden Molla Amir Han Mutta- ki'nin geçen sonbaharda Rusya Baş- kanı Boris Yeltsin'e yönelik bır de- mecınde, "Geçmiş Afgan deneyi- mıru unutursa hatriatınz" sozleri bel- leklerde. „ ., . ERMENISTAN Dış politikada arayışlar Ermenistan, Bağımsız Devletler Topluluğu ıçınde Rusya'nın belkı de en istık- rarlı ıttıfakı. (Moskovaya en yakın görunen Belarus ile ilışkıler, son aylardakı birlık tartışmalan sırasında belırgin bıçımde yıprandı; Kremlin'e herzaman sıcak bakan Tacikistan yönettmı- nin ıse kendı topraklanna bi- le tam anlamıyia hâkim ola- madığı ve cumhurıyettekı ıç savaşın dengelennın oldukça hassas olduğu biliniyor.) Eski Sovyet cumhunyetle- nyle "Banş için ortaklık" programı çer- çevesınde ılişkilerini geliştirmeye ça- lışan NATO'ya karşı şu ana kadar bel- ki de en mesafeli tavn takınan Erivan oldu. Geçen hafta "Ermenı Halk Ini- sıyabfi" adıyta örgütienen toplumsal ha- reket. olası bır Rusya-Belarus ikılı bir- lığine Ermenıstan'ı da üçüncü uye yapmak için etkin çaba sarf ettı. Kulis- lerden sızanlar arasında, böyle birgelışmeye Rus- ya lideri Boris Yettsin'in de sıcak baktığı haben vardı. Ancak ikilı birliğin başlangıa pek başanlı ola- madı. Öte yandan özel- likle Azeri petrolleriyle il- gıli gelişmelere bağlı ola- rak Batı'daki konumlannın zayıfladığı- nı gören Envan, dış ülkelerdekı lobıle- rini kullanarak dış polıtikasını Mosko- va dışında da etkinleştırmeye çalışıyor. Devlet Başkanı Levon Ter-Petros- yan'ın Daşnaklara karşı yumuşaması ve ıkı ay kadar önce Karabag'ın Erme- ni lideri Robert Koçeryan'ı başba- kanlığa getırmesı bunun bır işareti olarak değertendırilıyor. Ankara'nın düşmanı Moskova'nın dostu mu? Türkiye'nin Kuzey Irak toprakia- nnda sürdürdüğü askeri operasyon Rusya bastnında sıkça yer buluyor. Gazeteier, Rusya dtşişlerinin ve Bir- teşmiş Miltetter'in harekâtı eteştiren açfklamalannı tekrar tekrar anımsa- tıyor. Geçen cuma günkü sayısında bölgeyie ilgili gelişmelere geniş yerve- ren Kommersant Daily gazetesi. Kürt konusuyla Azeri ve Kazak petrolleri arasmda sıkı bağlar kurdu. Bakü, Tıf- lis ve VVashington'un, petrolün Tür- kiye'den geçmesi yolunda tavr be- lirlediğini vurgulayan gazete, Rus- ya'nın da önemli kozlan olduğuna dikkat çekti. Kürtlerin, Rusya'nın önemli müttefikleri arasında yeralma- sı gerektiği görüşünü savunan ga- zeteci Aleksandr Safronov, son za- manlarda çeşrdi Kürt akımlan arasın- da biriik eğiliminin güçlendiğini ve artık Rusya dışişlerinin "FHistin tipibir özerkiik" teziyle Kürtleri aktif destek- temesi gerektiğini yazdı. Kürtleri kas- tederek, "Başkalannırahatsızeden- ter bize yardımcı olabilir" aitbaşlığı- nı kullanan Kommersant, Rusya'nın petrol dengelerini değiştirmek için 1.5-2 yılı daha otduğunu ve bu zaman içinde Kürt konusunun iyi değerien- dirilmesini öğütledi. CÜRCİSTAN Türkiye'ye arabuluculuk rolü Gürcistan'ın en önemli siyasal ve as- keri sorunu Abhazya. Son zamanlarda hem Gürcü hem de Abhaz asken güç- len olası bir savaşa karşı hazırlıklannı yoğunlaştırdı. Gurcüler birkaç yıl önce- kı çatışmalann rövanşını almaya karar- lı görünüyor; ama tek kaygılan var Rus- ya'nın izleyeceği tutum. Abhazya ko- nusu Moskova ile Tiflis'in arasını iyice açmışdurumda Işin ilgınç yanı, Abhaz- ya yönetimi de Moskova'nın tutumun- dan hoşnut değil. Bu koşullarda Rus- ya'nın bölgedeki arabuluculuk rolü iyi- ce tartışılır oldu. Batıh ülkeler ve Ukray- na bu göreve aday olabilir. Ancak Tür- kıye askeri heyetinin geçen günlerde Gürcıstan'a yaptığı zıyaret ve ardından Gürcü basınında çıkan yazılar, arabu- luculuk ıçın Ankara'yı one çıkardı. Ab- hazya'nın da böyle bır durumu kabul- lenmesı ihtımali var. Ancak olayın Tür- kıye-Rusya ılişkilerini nasıl etkileyece- ğıni öngönmek zor. Bunu göz önüne alan Türk yetkıliler her zaman olduğu gibı "ihtiyatlı" konuşmaya özen göste- riyor. Topraklannda Rusya askeri üs- leri bulunan Gürcıstan ıle Türkiye ara- sındaki olası askeri ışbıriiğının bir baş- ka boyutu dahatartışılıyor Sınırlan kim- lenn koruyacağı. Şu ana kadar Gürcis- tan'da Türk sınınnı Rusya biriikleri ko- ruyor. Ancak giderek bozulan Rusya- Gürcistan ilişkileri, Tıflıs'i bu konuda da yeni arayışlara itiyor. Endonezya y da let: 136 ölü Dış Haberler Senisi - Endonezva'nın Borneo adasında genel seçim kam- parryasının son gününde İslamcı Birleşik Kaikınma Partisi \anlılannca gerçekleştirildiğisanılanbombalısaJdjndaolüsa>ısının 136'yauJaştıgıbik dirildi. Kurtarma görevlilerinin \erdiği bilgiye göre adadaİd Güne> Ka- limantan ejaletinin başkenti Banjarmasin'de çıkan olaylar sırasında tah- rip edilen binamn kalınülan arasından 136 ceset çıkarüdı. Yetkililer. kentte yaşanan kanşıklıklar sırasında mey- dana gelen patlamalar \t \angin sonucu biivük bir kısmı tahrip olan 4 katiı binamn ikinci kaana ait bölümler- de çok fazla ceset çıkabileceğini söy iediler. Çok katiı bir alış\eriş merkezi ve sinema salonlannın bulunduğu bi- nadaki dûkkânlarda cesedi bulunanlann tamamının, güvenlik güçlerivle göstericiler arasında çıkan çatışma- lardan korunmak amacıyla buralara sığınan kişilerden oluştuğu belirrjByor. NOKTA TUM İLLERDE MHP'NİN NABZINI Tunu BOZKURTLAR NEREYE GİDİYOR? / HANGi İLLER HANGi ADAYI DESTEKLİYOR? / MHP YARINA HANGİ LİDERLE GiDECEK? / İL BAŞKANLARI, OLAYLI MHP KONGRESi İÇİN NELER DiYOR? REFAH PARTISİ GENEL BAŞKAN YARDIMCISI ABDULKADIR AKSU: "ORDU İLE PROBLEM YOK" İSMET SEZGİN'DEN HÜKÜMETE UYARI: "RP, DARBEDEN ZAFER BEKLİYOR" GALATASARAY'IN SAMPİYONLUK FORMÜLÜ • BIR YAYIN DEVRIMCISI * U KIRCA • IÇ SAVAŞIN AROINDAN D€ĞIŞEN ZAIRE • RUSVA-NATO ANLAŞMASI DOGU-BAT1 GERGINUĞINE SON VERECEK • EĞLENCENM ROMANCASI KAKAVA ŞENUKLERI • EXECUT1VE EXCELLENCE" TURKIYEDE • ANKARA KUUS1 VE HUSA KART IN ÇCGILERI CASTRO HALKA SORUYOR Kübalılar tek partiyı tartışacâ• Komünist Parti kongresi öncesinde sendikalardan partiye, kadın kuruluşlanndan mahalle komitelerine kadar tüm Kübalılar, tek partili sosyalist sistemin uygun olup olmadığını tartışacak. HAVANA(Reuter)- Küba yönetimi, ülkedeki tek partili sosyalist sistemi halkın tartışmasına açtı. Hükümetin yayımladığı bildiride, konunun 11 mılyonluk adada tartışmaya açılacağı ve önûmüzdekı ekım aymda yapılacak olan Küba Komünıst Parti 5. Kongresi'nde ele alınacağı belirtildi. Bildinnin tam metnıni yayımlayan Komünıst Parti yayın organı Granma, u Halkın böyiesine bir belge hakkında açıkça ve dürüstçe görüş bfldirdiği bir ülkede demokrasi yoktur denemez" yonımuna yer verdi. 1 haziran-15 temmuz tarihleri arasında tartışmaya açılacağı bildirilen belgede, adanın bağımsızlığının korunmasının tek yolunun sosyalist sistem olduğu belirtılerek halka, ülkedeki sistemi desteklemeleri çağnsı yapılıyor. Tarihten ömeklerin verildiği belgede, Küba için sosyalist düzenden başka altematif bulunmadığı, Xübalılann ABD'den gelen tehditler karşısında bırleşmelen salık veriliyor. 8 sayfalık belge, ekim aymda yapılacak ve ülkenin 2 bın yılı ve sonrasında siyası geleceğinın belirleneceği parti kongresinde konunun ele alınacağını gösteriyor. Granma, söz konusu belgeyle başlayacak yeni tartışma dalgasının 80 bin sendika şubesı, 120 bin mahalle komitesı, % bın kadın birlıği şubesi, 4 bın işçi kooperatifi, 20 bin öğrenci sendikası şubesi, 770 bin Komünist Parti üyesı ve 500 bin Genç Komünistler Birliği üyesini kapsayacağını duyurdu. Granma'da yer alan haber- yorumda, ABD'nin, -Küba'da rejim değişikligi olursa ambargoyu kaldınnz" yönündeki teklıfıne karşı çıkan bir bıldiriyi 8 milyon Kübalının imzalayarak ülkedeki sosyalist yönetıme destek verdiği hatırlatıldı. Devlet baskanı kactı Sierra Leone*de askeri darbe ,^ • Devlet radyosundan açıklama yapan bir onbaşı, ülkede iktidann silahlı kuvvetlerin elinde olduğunu bildirdi. Dış Haberler Servisi - Batı Aftika ülkesi Sierra Leone'de, darbe olduğu bıldirildi. Başkent Freetown'da silah sesleri duyulmaya devam ederken devlet radyosundan yapılan bir açıklamada, Ahmet Tejan Kabbah hükümetinin devrildiği ifade edildı. Devlet Başkanhgı'na yakın bir kaynak, gazetecılere Kabbah'm Gıne'nin başkenti Conakry'e kaçtığını söyledi Kendisini "Onbaşı Gborie" olarak tanıtan bir asker, "Darbe başanlı oldu. Şu andan itibaren iktidar sflahh kuvsetlerin elindedir. Demokrasivi denedik, ama ülkemize gelen demokrasi gercek demokrasi değUdi" dedi. Bundan böyle bütün gelişmelerin kendısı tarafindan radyodan duyurulacağını kaydeden onbaşı, Devlet Başkanı Kabbah'ın ıse ülkeyi terk ettiğini söyledi. Darbe sırasında bır grup asker, başkentteki hapıshanenın kapısını kırarak, aralannda darbe girişimiyle suçlanan 9 asker dahil 700 mahkûmu serbest bıraktı. Devrildiği iddia olunan Başkan Kabbah, geçen yıl şubat aymda 4 yıllık asken rejimden sonra ilk kez yapılan serbest seçimlerle iktidara gelmişti. ILKOGRETIM BİR AN ÖNCE KESİNTİSİZ 8 YILA ÇIKARTILMALIDIR. 6u ılan Cumhurıyet'ın katkrtanyla Ocratofz olarak yayınlanmaktadır