Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 1997 CUMA HABERLER tstanbuVda bazı solgruplarla emniyetgüçleri arasında çıkan çatışmada 16polis ve 20 göstericiyaralandı GÖSTERİÇİLERBİRBİRİNE GİRDİ -ÇeşitligruplarAbide-iHürriyetMeydanınagirmeküzerePiyalePaşaBulvannda TEKTİPKIYAFET-Geçenyüki 1 MayıskutlamalanndatektipkıyafetlerivledikkatçekenDHKC'lilerbuyılbenzerkı>afetieriniyan- toplandılar. İşçi PartUiler ile bir grup arasında çıkan taşlı sopalı kavga. görevlilerin araya girmesiyle yatıştınldı. lannda getirdiler. Alana giremeyen DHKC'liler kıyafetleriyle kısa bir süre gösteri yaptiktan sonra dağıldılar. Emekçilerdenbirlik çağnsı OTLAR Coşku ve gerilim iç içeydi • Polis, bu 1 Mayıs'ta da Taksitn"e hiçbir grubu sokmama konusunda karariıydı. Sa- bah saat 07.00'den itibaren 1200 polis ve 700 çevik kuvvet polisi Taksim'e tüm giriş ve çı- kışlantuttu. • Güvenlik güçlen. 1 Mayıs'ın 'simgesel alanı" Taksim'den geçenleri sıkı bir arama- dan geçırirken 1977'de33 kişınin öldürüldü- ğü Kazanci Yokuşu'nun başındaki karanfil- ler, 20 yıl Önceki 'Kanlı 1 Mayıs'ı yaşatan- lan lanetliyorgibiydi... • 1 Mayıs 1977'de meydana gelen olav lar sı- rasında ilk ateş açılan yer olan Sular İdare- si'ni çevreieyen duvarlar üstünde y ine siv il ve resmi kıyafetii polisler vardı. Bu tablo. 1977"yi yaşayanlara bir kez daha acı dolu da- kikalar yaşaüyordu. • Saatler 11 00'i gösteriyor. Tek kolu olma- yan 60-65 yaşlannda bir yurrtaş, elinde bir demet karanfil. Biraz buruk. biraz heyecan- lı. Polislerinettenduvarördüğü Atatürk Anı- tı'na doğru yüriiyor. Anıta ulaşması müm- kün değil. Sessizce elındeki karanfilleri anıt çevresindeki bir ağacın tepesine doğru fır- latıyor. Adi: Halil Oyman. Duyarlı biryurt- taş olarak 20 yıl önce ölenlerin anısına çi- çek bıraktığinı söylüyor. Ama yaka paça si- vil polis otosuna bindırilerek gözaltına alı- nıyor. • Bu yıl konfederasyonlar da polisler kadar kararlı. Ama onlann kararlüığı farklı. Geçen yıl KadıköVde yaşanan olav lann yeniden ya- şanmaması için kararlı onlar. Bunun için de tüm tedbiıieri almışlar. • Konuştuğumuz tüm sendika ve kitle ör- gütü liderlerinin hemen hepsınin ••(Jmanz başladığı gıbi banşçıl biter" dileğinde bu- lunması. liderlerde dahil olmak üzere çogu kışinin. her an ıstenmeyen bir olayın patlak verebileceöi endişesi taşıdığını göstenyor- du. • CHP mitingde üst düzeyde ve geniş katı- hmla temsil edildi. CHPGenel Sekreteri Ad- nan Keskin. milletvekilleri Ercan Karakaş, Algan Hacaloğlu, Mehmet Moğultay; Meh- met Sevigen, Mustafa Kul. Mahmut Yıldız. Haydar Oymak, PM meclisi üyesi ressam BedriBaykam • Türkıye'nin yaşayan en 'kjdemli' sosya- listlerinden Rasih Nuri İleri, bugünü eski kutlamalarla kıyasladı.İlk katıldığı 1 Mayıs törenini anımsamayan tleri. 194O'lı yıllarda- ki katı yasaklara rağmen kırlara çıkarak 1 Mayıslan kutladıklannı söyledi. • Mitingi gazetemize değerlendiren liderler- den Bayram VJeral, son anda katılmaktan vazgeçen Hak-İş'in ayıp ettiğini belirtirken. mitingi ise "dört dörtlük" diye niteledi. Ge- nel Sekreteri Şemsi Denizer de provokasyon endişesine rağmen kaolımın yüksek olması- nın önemini vurguladı. Katılını sayısı için " 100 bini aşn " tahmini yapan Rıdvan Budak da Hak-İş'e tepkisini şu sözterle dile getirdi: "Olay olacak diye meydanlan boşalfırsak Türkiye'ye hiçbirzaman demokrasi geunez" Siyami Erdem, ise "İnsan hak ve özgürlük- leriyle donanlmış bir Türkive'nin yaranlabil- nıesi, 1 Mayıs'ı kudayabümekle çok yakın- dan Ugilidir"' sözleriyle 1 Mayıs'a yüklediği işlevi özetledi. • Vinçlere çekilen büyük bez afişlerin önünde yer alan kürsüden marşlann yanı sı- ra sürekli Zülfü Lıvaneli'nın parçalan çalı- nırken mitinge katılan Suavi. Ferhat Tunç. Nilüfer Akbay gıbi sanatçılar tepki göster- dı. Suavi. "Sürekli olarak kasetlen çalınan arkadaşlan bu meydanlarda göremiyoruz. Insan ya sistemden yana tavır alır ya da kar- §ı olur" diye tepkisini dile getirdi. İstanbul Haber Servisi - İstanbul'da gör- ketnli bir katılımla kutlanan 1 Mayıs tşçı Bayramrnda "Ozgürlük ve demokrasi için birlikte mücadele'" çagnsı yapıldı. Geçen yıl 3 göstericinın ölümüyle sonuçlanan olaylı kutlamalann yarattığı tedirgin orta- ma karşın yüz binı aşkın kişı. Şişli Abıde- i Hürriyet Meydanı'nı doldurdu. Polisin ba- zı sol gruplann alana girmesine izin verme- mesı üzerine çıkan çatışmada 16 polis me- muru ile 4"ü ağır 20 gösterici varalandı. Aralannda, hastanelerde tedavi gören ya- ralılann da bulunduğu çok sayıda kışi gö- zaltına alındı. Taksim'de gösteri yapmak isteven 9 kişilik bir grup da güvenlik güç- lerince tartaklanarak gözaltına alındı. 12 bın 500 polisin göre\ yaptığı 1 Mayıs mi- tingi sırasında 5 bin asker ise Ali Sami Yen ve Fenerbahçe Stadı'nda bekletildı. 1 Mayıs kutlamalannın ilk törenı Tak- sim'de yapıldı DİSK. Türk-tş. KESK. CHP. ÖDP \e demokratik kitle örgütleri temsılcılennden oluşan bir grup. saat 08.00'deGümüşsuyu'ndakiTürk-lş 1. Böl- ge Temsilcılıgi önünde toplandı. Konfede- rasyon genel başkanlan ve temsilciler yü- rüyerek 1977 1 Mayıst'ndaöldürülen37kı- şinın anısına Kazancı Yokuşu başına ka- ranfil. Taksim Atatürk Anıtı'na çelenk bı- raktı Taksim'de. her yıl 1 Mayıs'ta öldürülen- lerin anısına Taksim Anıtı'na karanfil ko- yan Halil Ovman ile Kürtçe v e Türkçe * Ya- şasın 1 MayTs" yazılı pankart açmak ıste- yen Devnmcı Emek Partisi'ne üye 9 kişı gözaltına alındı. Türk-İş. DİSK ve KESK'in organıze et- tiğı. Hak-İş'ın ise son anda çekildıği Şişlı Abide-i Hürnvet Meydanı'ndaki mitinge katılmak için sendika. siyasi partı. demok- ratik kitle örgütü ve sol gruplar saat 08.30'dan itibaren Okmeydanı Pıyalepaşa Bulvan \e Perpa'nın arkası ile Darülaceze önünde toplanmaya başladılar. Saat 11.00'den itibaren bulvardan mitıng alanı- na doğru vürüyüşe geçen katılımcılar. ge- niş güvenlik önlemleri altında oluşturulan 8 polis noktasından tek tek aranarak alana girmeye başladılar. Türk-Iş Genel Başkanı Bayram Meral. DİSK. Genel Başkanı Rıd- van Budak. KESK Genel Başkanı Sivami Erdem Türk-tş Genel Sekreteri Şemsi De- nizer. DİSK Genel Sekreteri Kemal Davsal alana ilk giren grup içindeyeraldılar. Kor- tejin en önünde 1 Mayıs Tertip Komite- sı'ninbelirlediğı "1 Mayısşehhleriniunut- madık". "Ozgür Emek DemokratikTürki- ve", "1 Mayıs, Birlik Mücadclc Davanış- ma" \ e "Çetelerin değil bu memkket, bi- zim" vazılı pankartlaryeraldı. Sendikala- nn. >iv asi partileri'- ve demokratik kitle ör- gütlennın alana girişlen sırasında sık sık •'\asasin 1 Mavıs"."Çeteler Meclis'te, öğ- renciler hapiste". "Faşizme karşı omuz omuza", u Ne şeriat ne darber sloganlan atıldı.Mitinse. aralannda CHP Genel Sek- reteri Adnan Keskin'ın de bulunduğu 10 CHP'lı milletvekili.bırçok vazarve sanat- çı katıldı. Mitingde ilk konuşmayı Tertip Komite- si adına DİSK Genel Sekreteri Kemal Day- salyaptı. Daysal konuşmasında. özgürlük, demokrasi ve bağımsızlık içınde bir araya geldiklenni belirterek çetelerden, karanlık odaklardan. emekçıleri açlığa mahkûm edenlerden hesap soracaklarını belırtti. Davsal'ınkonuşmasınınardındangeçmiş 1 Mayıslarda öldürülenler için bırdakikalık alkışlı saygı duruşunda bulunuldu. Konuş- ması sık sık yuhalanan ve ıslık sesleri ile ke- silen Bayram Meral. 1 Mayıs'ın ızinle de- ğil. ulusal bir bayram olarak kutlanmasını istedi. Meral. "Daha dün Nevruz'dan ra- hatsız olanlar onu bugün bav ram olarak kuduyorlar. Atatürk ilkelerine, Misak-ı Mil- li sınırlanna. demokratik, laik, sosyal hukuk dev letine.parlamentersisteme.emeğesahip çıkmak; çetelerc, aşiret reislerine karşı dur- mak için buradayız. Hükümet hangi olum- lu adını attı da. biz ona destek vermedik?" diye konuştu. Tek çözüm örgütlenme Budak da konuşmasında tek çözümün örgütlenme ve emek ortak paydasında ol- dugunu belirterek. özgürlük ve demokrasi ıçın birlikte mücadeleçağnsı yaptı. Budak, bu birlikteliği, demokrasiyi ve sosyal hu- kuk devletini kurmak için sürdürmek ge- rektığinı vurguladı. Budak. "1 Mayısheryıl daha kötü koşullarda kutlanıyor. Demokra- si isterken. tank seslerini, Susurluk çeteleri- ni dinlivoruz. Biz bunlan hak etmedik. Tür- kiye için kimse bizim kadar özveri göster- medi. Biz şeriata da. darbeve de hayır diyo- ruz"dedi. Siyami Erdem de yeni dünya düzenciîe- rine. emegi köleleştirme girişimcilerine karşı emekçilerin meydanlarda toplandığı- nı. adalet, özgürlük, banş ve demokrasi için haykırdıklannı söyledi. Mıtingın son ko- nuşmasını. katledilen eski DlSK Genel Başkanı Kemal Türkler'ın eşı Sabahat Türkler yaptı. Türkler, özelleştirmeye, çe- telere, faşizme vegericılığe karşı özgürde- mokrat ve bağımsız Türkiye için emekçi- ierin meydanları doldurduğunu söyledi. Türkler. yeni 12 Eylüllere. darbe gırişim- lenne, işten atılmalara karşı örgütlü müca- dele çağrısı yaptı. Miting alanındakı toplu- luk. yapılan konuşmalardan sonra saat 15.30 sıralannda sessizce dağıldı. Şişli Abide-i Hürriyet'te miting sürerken PERP\ önünde toplanan çeşitli sendikalara bağiı işçiler. de- mokratik-ekonomik isteklerini dile getiren dövizler taşıdılar. Türk-İş Başkanı Bav ram Meral ve DİSK Başkanı Rıdv an Bu- dak. sabah 0830'da Atatürk anıtına 1 Mayıs çelengi bıraktılar. 15 bayramda 41 ölü, yüzlerceyaralı DEVTtİM SEVtMAY Türkiye"de I Mayıs İşçi Bayramı kutla- malannın bilançosu ağır. Türkiye'nin kut- ladığı ya da kutlama sancılannı çektıği 15 Işçı Ba>Tamı"nda 41 kişı öldürüldü, >ak- laşık 8 bin kişi gözaltına alındı. yüzlerce insan yaralandı. Kutlanan yıllar, olaylar, gözaltılar özetle şöyle: " - îlk kez DİSK, 1976 yılında resmi Ba- har BavTamı'nı İşçi Bayramı olarak ilan edip Taksim'de miting yaptı. -1977 ise tarihe "kanlı 1 Mayıs" olarak geçri. 500 bin kişimn katıldığı Taksim'de- ki mıtmgin bıtıminde 5 ayn noktadan alan- dakilerin üzenne ateş açıldı. Çıkan olay- larda kimi ezilerek. kimi de kurşunla 37 kişi öldü. 126 kişi yaralandı, 522 kişi de gözaltına alındı. - 1979 yılına gelindiğinde ise Türki- ye'nin bazı illerinde sıkıyönetim vardı ve İşçi Bayramfnı kutlamak yasaktı. Buna rağmen İstanbul ve Ankara'da binlerce ın- san alanlara çıkmak istedi. Ankara'da çı- kan çatışmada 4 kışi yaralandı, 665 kişi gözaltına alındı. lstanbul"da isegözaltı sa- yısı 987'ydi. - 1980'de de sıkıyönetim nedeniyle 1 Mayıs mitinglerle kutlanamadı.Darbenin sindiımesıyle 5 yıl boyunca İşçi Bayra- mı "nm "adı bik" anılmadı. - 1986'da ilk 1 Mayıs konuşması döne- min SHP Genel Başkanı Aydın Güven Gürkan tarafından TBMM'de gündemdı- şı gerçekleştirildi. 1 Mayıs sözünü duyar duymaz ANAP, MDP ve kimi bağımsız milletvekıllennin yumruklarını sıkarak kürsüye yürümeleriyle kavga TBMM'ye taşındı. - 1980 darbesınden sonra 1 Mayıs ilk kez 1987 yılında kutlandı. Çeşitli sendika- ların salonlarda gerçekleştirdikleri kutla- malann ardından 12 kişi gözaltına alındı. - 1988'de.37kişminöldüğü kanlı 1 Ma- yıs'ı anmak isteyen SHP, Kazancı Yoku- şu'na karanfil bırakmak istedi. Ancak po- lis bu eylemi engelledi. 1988'in bilanço- su ise 81 gözaltıydı. -1989'daki kutlamalarda polis yine ka- labalığa ateş açtı. Şişhane'de trafık polisi- nin ateş etmesi sonucu 1 kişi öldü, 8 kişi yaralandı. 3 bin kişı gözaltma alındı. - 1990'nın 1 Mayıs'ındada Taksim, gü- venlik güçleri tarafından ablukaya alındı. 2 bin kişinin gözaltına alındığı gün sokak çatışmalannda 7'si polis 10 kişi yaralan- dı. Belinden kurşunlanan bir öğrenci ise felç oldu. - I991'de. 12 Eylül'den sonraki ilk ya- sal miting düzenlendi. Mitinge Izmir'de izin verilirken, yasaklı İstanbul'da çıkan olaylarda ise 13 İcişi yaralandı, 600 kışi gö- zaltına alındı. -1992 'dekı kutlamalar Ankara'da Kara- yollan Genel MüdüriüğüSalonu'ndager- çekleşti. Törenlere SHP Genel Başkanı Erdal tnönü de katıldı. -1993. DlSK'inyılı oldu. Byılaradan sonra DİSK ilk kez alanlara çıktı. Ancak yer Taksim değildi. tstanbul'da Pendik ve Şişli Abide-i Hürriyet Meydanf nda iki ayn miting düzenlendi. -1 Mayıs. 1994'te KESK'in dearalan- na katıldığı demokrasi platformu tarafın- dan Abide-i Hürriyet Meydanı'nda kut- landı. İşçilerin 1 Mayıs Marşı'nt okuma- larına kaışılık telsizierden ilahiler ve Meh- ter Marşı duyuldu. Çıkan olaylarda 30 ki- şi yaralandı, 50 kişi gözaltına alındı. - 1995'in İşçi Bayramı ise sakin geçti. Demokrasi Platformu 8 ilde miting dü- zenledi. CHP. 1 Mayıs'ın resmi bayram olması ıstemıni TBMM'de yineledi. -1996 1 Mayısı isekanabulandı. Kadı- köy'deki olaylarda polisin ateş açması üze- rine 3 kişi öldü, aralannda polislerin de bu- lunduğu 175 kişi yaralandı, 403 kişi de gözaltına alındı. Piyalepaşa Bulvan'nda ise gerginlik başla- dı. Sendikalann ardından siyasi partilerala- na girerken, Türk bayraklan taşıyan İşçi Partisi ile TKP/ML pankartı arasında çatış-' ma çıktı. Taşlı sopalı kavga sırasında iki ki- şi varalandı. Polisin müdahale etmediği ça- tışma sonrasında İP'liler kortejden aynla- rak miting alanına girdı. İP İl Başkanı Tu- ranÖzlü. akşam ıl merkezinde düzenledi- ği basın toplantısında partılerine •'miting- leri sabote crmcv i görev haline getirmiş ba- şıbozuk gruplar" tarafından saldınldığını savunarak."İPkortejindeTürkbayrağının ve Mustafa Kemal'in resminin bulunması bu saldındaki en önemli etken olmuşrur" dedı. 100'eyakın yaralı tşçi Partısi'nın alana gırmesinden sonra aralannda Haklar ve Özgürlükler Platfor- mu, Demokratik Mücadele Platformu,.Tİ- >-¥AÜ, HADEP. ÖDP ile sosyalist dergi çev- ıÇleYinin yer aldığı büyiık bir gnıp engel- lendi. DHKP-C ve MLKP yazılı pankart- lar açan gruplann kortejinde yürüyen çok sayıda genç. geçen yıl olduğu gibi tek tip gömlek. yelek ve keplenyle yerlerini aldı- lar Kortejde yaşlan 6 ile 12 arasında deği- şen çocuklann da bulunması dikkat çekti. İstanbul Emnivet Müdür Yardımcısı Hü- seyin Arpacı ve Terörle Mücadeleden So- rumlu Emnivet Müdür Yardımcısı Mehmet Çağlar, kortejin düzenini sağlayan sendika temsilcilerivle görüşerek grubun miting alanına aranarak ve ellenndekı "sakıncalr pankartlan bırakarak girmesi gerektığini söyledi. Sendıkacılann sol gruplar ile po- lis arasındakı arabuluculuk girişimlen ba- şansızlıkla sonuçlandı. Pazarlık sürerken kortejin arkasında yer alan bazı gruplar yürüyüş yönterini değiş- tirerek Kasımpaşa'ya doğru vürüyüşe geç- tiler. Saat 14.00'te başlayıp'l5.00'e kadar süren bekleyişın ardından ön tarafta bulu- nan ve Devrimci Güç Birlıği adı altında toplanan gruplar da alana girmeyip Kasım- paşa'ya doğru vürümeye başladılar. Güv enlık güçleri kendilerine sapanla taş atan grubu iki kilometre kadar takıp etti. Daha sonra panzerlerle ve köpeklerle gru- ba müdahale etti. Göstenciler ve polis ara- sında taşlı sopalı çatışma başladı. Bu sıra- da polis tarafından coplanarak dövülen 4'ü ağır 20 gösterici yaralandı. Olaylar sırasın- da 16 polis de kendilerinin attığı gözyaşar- tıcı bomba ve göstencilerin atüğı taşlarla yaralandı. Olaylar sırasında çok sayıda ki- şi de gözaltına alındı. Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'ne bağlı polisler. olaydan son- ra •'Herşey vatan için" ve "Vatan sana ca- nım feda'" sloganlan atarak yürüdü. Yüz- leri kana bulanmış yaralılann fotoğraflan- nı çeken gazeteciler de polis copundan na- sibıni aldı. Güvenlik güçleri tarafından tar- taklanan basın mensuplannın fotoğraf ma- kinelerine el konuldu. Polis müdahalesiy- le dağıtılan grup. Perpa'nın arkasında tek- rar bir araya gelerek Okmeydanf na dog- ru yürüyüşe geçti. Gruplar, Okmeydanı Şark Kahvesi önünde barikatlar oluştura- rak lastık yaktılar. Güvenlik güçlerinin panzerlerle geldiklenni gören göstericiler, belediyeye ait kamyoneti yakarken bazı otomobillen de tahrip ettiler. Polisin uya- n amacıyla havaya ateş açmasından sonra grup. Okmeydanf nın içlenne doğru çeki- lerek dağıldı. Şışlı'dekı miting alanına gi- remeyen ÖDP'lıler ise Şişhane üzennden Tünel'e kadar vürüdü. Tünel'de yapılan mitingde konuşan ODP Genel Başkanı U- fiık L'ras. hükümetı eleştirdı. Miting. "Devrim ve 1 Ma>isşehideri" için yapılan saygı duruşunun ardından sona erdi Validen sendikalara teşekkür İstanbul Valisı Rıdvan Yenişen olaylann ardından Emnı>etten Sorumlu Vali Yar- dımcısı Osman Demir ve İstanbul Emni- yet Müdürü Ramazan Er ile birlikte Em- niyet Müdürlüğü'nde açıklama yapti. Ye- nişen. olaylarda 7 sıvilin yanı sıra 16 çe- vik kuvvet polısınin hafif şekılde yaralan- dığını söyledi. 22 ki^inın gözaltına alındı- gını ve sılah kullanılmadığını belirten Ye- nişen. meydandaki kutlamalann "olgun" bir havada geçtığini ifade ederek sendika- lara teşekkür etti.