Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenr Orhan Erinç #
Genel Yayın Koordınatoru Hikmet
Çetinkava 0 Yazıışleri Mudürlerı
Ibrahim Yıldız, Dinç Tayanç (Sorumlu),
# Haber Merkezı Müdurü Hakan Kara
# Gorsel Yönetmen: Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Damşoğlu • Utıhbarat
Cengiz Yıldınm 9 Kültur Handan Şetıköken
0 Spor Abdülkadir Yücelman 9 Makaleler
Sami Karaören • Duzeltme Abdullah Yaacı
• Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen Mehmet Faraç
Yayın Kurulu
Orhan Erim;. Okta\ Kurtböke.
HikmetÇetinkava, Şükran Soner,
Ergun Bakı, Dinç Tayanç, İbrahim
^ ıldre. Orhan Bursah. Vtastafa
Balba>, Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay 0 Haber Mudunı Doğan
Akın Atatürk 8ul\an No 125. Kat 4. BakanlıUar-Ankara
Tel: 4195020 (7 hat), Faks 4195027 # Izmır Temsılcısı
SerdarKınk.H ZıyaBlv 1352 S 23Tel:4411220, Faks
4419117 9 AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğlu, tnönüCd.
119 S No-1 Katıl.Tel 363 12 11. Faks 363 12 15
Koordınator Ahmet Korulsan 0
Muhasebe BOlent >. ener 0
tdare HüseyinGürer0Işletme.
ÖnderÇetfk0Bılgı-tşlem NaU
tnal 0 Bılgısayar Sıstem
Mürüvet Çiler
MEDYA C: • Yönetım Kurulu
Başkanı - Gene! Mudür Gûlbin
Erduran 0 Koordınator Reha
tytman # Genel Mudur Yardımcısı
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
51395 SU-51384«H>1,Faks 5138463
VanoıU>aıı «c Basan: Venı Gun Haber Aıansı Basm \e Yayıncılık \ Ş
rırkocaŞıCai
;
v 41 Ca^aloglu 34334 istPK 246 ktanbul Tel (0 212ı 51205 05 (20 hat) Faks (0 252ı 513 85 <)5 : MAYIS 1997 Imsak:4.14 Güneş: 5.54 Öğle: 13.08 İkındi: 16.57 Akşam: 20.08 Yatsı: 21.42
Melanie Bitti'nin
kariyeri
• Haber Merkezi - Dünyaca
ünlü Brezılyalı manken
Melanie Bıtti, mankenlik
kanyerinin Türkıye'de
başladığını söyledi. Manken,
mayo firması Nelson'un
1994-95 kataioğunda boy
gösterdıkten sonra şansının
açıldığını belınerek
önümdzdekı yıl tekrar
Türkıye'ye gelmek istediğıni
vurguladı. Brezılya'nın fakir
mahallelerinden binnde
doğan Melanie Bıtti, bir
italyan fotoğrafçı tarafından
sokakta keşfedilmışti
l
Bergamalıları
destekliyoruz7
• Haber Merkezi - Çağdaş
Yaşamı Destekleme Derneğı
(ÇYDD). siyanürle altın
çıkarmak için çevrenin
kırletılmemesıni ısteyen
Bergama halkının büyük bır
toplumsal tepkiye gırdiğini
bıldirdi Yapılan yazilı
açıklamada. Bergamalılann
olağanüstü bılınç ve
kararlılıkla çevTeyi
savunduğunun altı çızilerek.
"ÇYDD olarak bu hareketı
hem kutluyor hem
desteklıyoruz" denıldı. Öte
yandan Eurogold ftrması
tarafından yapılan yazilı
açıklamaya göre Danıştay,
Bergama'da altın
işletmecılığı ile ilgili
yürütmeyı durdurma talebini
reddettı.
Altan Erbulak
anıldı
• İstanbul Haber Servisi -
Sanatçı Altan Erbulak.
ölümünün 9. yılında
Zıncirlikuyu
Mezarlığı'ndaki kabn
başında anıldı. Altan
Erbulak'ı anmak ıçin eşi
Füsun Erbulak. kızlan Ayşe
ve Sev ınç Erbulak ile bazı
sanatçı dostlan mezan
başında toplandılar. Füsun
Erbulak törende yaptığı
konuşmada. eşı için yaşama
dönük anma törenlen
düzenledıklerini, onun
kıtaplannı bastırdıklannı ve
adma yanşma
düzenlediklerini belirterek
Altan Erbulak'ın da bu
şekilde anılmak isteyeceğini
söyledi. Kızlannın,
Erbulak'ın mezannı
çıçeklerle süslemesinden
sonra tören sona erdi.
Reklamcılar
Derneği
• Haber Merkezi-
Reklamcılar Derneği'nin
öncekı gün gerçekleştırdiği
13'üncü Olağan Genel
Kurulu"nda yönetim kurulu
başkanlığına yeniden Klan
Reklam Ajansı'ndan Haluk
Mescı getinldi. Faruk
Kaptan'ın asbaşkan. Hulkı
Aktunç'un genel sekreter,
Öner Birol'un saymanlığa
seçıldıği genel kurulda,
Mehmet Ural. Izmır Tolga,
Sait Aytemur da üyeliklere
getirildiler.
1 milyon 390 bin öğrencinin yanştığı ÖSS sonuçlarmm pazartesi günü açıklanacağı bildirildi
Sınav maratonu ild ay sürecekİstanbul HaberServisi-AnadoluTeknik. Anado-
lu Meslek ve Meslek Liselen Sınavı yann. Lisan-
süstü Eğıtıme Geçış Sınavı ıse pazar günü yapıla-
cak. Milli Eğitim Bakanlıgı"nın gerçekkştireceği mes-
lek liseleri smavına 344 bin 833 öğrenci katıhrken
yaklaşık 58 bin üniversite mezunu ise ÖSYM'nın
düzenledıği Lisansüstü Eğitime Geçış Sınav ı'nda ya-
nşacak. Mayıs ve hazıran aylannda öğrencileri 9 ay-
n merkezi sınav bekliyor.
Anadolu TekniL Anadolu Meslek ve Meslek Li-
seleri Sınavı yann saat 10.00'da, 344 bin 833 orta-
okul son sınıf öğrencisınin katılımıyla yapılacak. Tür-
kiye genelindeki 80 il merkezi ile Lefkoşa. Medi-
ne, Riyad ve Trablus'ta gerçekleştirilecek sınav so-
nucu 35 bin 120 öğrencı ahnacak. Smavda adayla-
ra 100 dakika içinde çö'zmelen gereken 100 Jçst so-
rusu yöneltilecek. Öğrenciler, 30 Türkçe, 20 sosyal
ile din kûltûrü ve ahlak bilgisi, 30 matematık ve 20
fen sorusu çözecek.
Adaylann sınav sırasında, sınav kımlik kartı ile
fotoğraflı ve onaylı başka bir özel kimlık belgesi.
yumuşak kurşunkalem, silgi bulundurmalan gere-
kiyor. Sınav sonuçlan hazıranın üçüncü haftasında
• Anadolu Teknik, Anadolu Meslek ve Meslek Liseleri Sınavı yann,
Lisansüstü Eğitime Geçiş Sınavı ise pazar günü yapılacak. 21 bin öğrencinin
katılacağı Türk ve Yabancı Özel Okullar Giriş Sınavı 25 mayısta, 358 bin 924
öğrenciyi ilgilendiren Anadolu Liselerine Giriş Sınavı 1 haziranda
gerçekleştirilecek.
açıklanacak.
Bu yıldan başlayarak lisansüstü eğitim yapmak
ve araştırma görevlisi olmak isteyenlerin gırmesi zo-
runlu hale getınlen LES ise yaklaşık 58 bin kişinin
katılımıyla 4 mayıs pazar günü saat 09.30'da yapı-
lacak. Türkiye genelindeki 40 il merkezi ile Lefko-
şa'da gerçekleştirilecek sınavdaadaylara, sayısal ve
sözel bölümden oluşan bir yetenek testı uygulana-
cak. Adaylar. sınava gırerken yanlannda. "1997-
LES Suıava Giriş ve Kimlik Belgesi" ile fotoğraflı
ve onaylı ikinci bir özel kımlik belgesi. banka bel-
gesi. yumuşak kurşunkalem ve sılgi bulunduracak.
Üniversite mezunlan ile sınav tarihi ıtıbanylabırlı-
sans programından mezun olabıleceklerin katıldı-
ğı sınav sonucunda. her aday ıçın sayısal. sözel ve
eşıt ağırlıklı üç ayn LES puanı hesaplanacak. Sınav
tarihinden itibaren ikı yıl için geçerli olacak LES
sonuçlan. adaylann adreslerine gönderilecek sınav
sonuç belgesiyle duyurulacak.
Geçen 6 nisanda 1 milyon 390 bin lıse son sınıf
öğrencisınin yanştığı, üniversite koşusunda ilk aşa-
ma olan OSS sonuçlan 5 mayıs pazartesi günü açık-
lanacak. ÖSYM Başkanı Dr. FethiToker, yaptığı ya-
zilı açıklamada, sınav sonuçlannın değerlendinlme-
sı işleminin tamamlanmak üzere olduğunu belirte-
rek. sonuçlann 5 Mayıs 1997 pazartesi günü Sınav
Sonuç Gazetesi'ndeyayımlanacağınıkaydetti. Aday-
lar. 1997 ÖSS puanlannı da 6 mayıstan itibaren
900'lü hatlardan telefonla öğrenebilecekler.
17 mayısta Ortaokul Sonu Devlet Parasız Yaölı
veBursluhık Sınavı. 18 mayısta da Ara Sınıflar Dev-
let Parasız Yatılı ve Bursluluk Sınavı gerçekleştın-
lecek. Yaklaşık 21 bin öğrencinin katılacağı Türk
ve Yabanci Ozel Okullar Giriş Sınavı ıse 25 mayıs-
ta yapılacak. Anadolu LiselerineGirişSmavı da 358
bin 924 öğrencınin katılımıy la 1 haziranda gerçek-
leştinlecek. Fen ve Anadolu Oğretmen Liseleri Sı-
nayı'na 249 bın 131 öğrencı 14 haziranda katılacak.
İlkokul Sonu Devlet Parasız Yatılı ve Bursluluk Sı-
navı ıse 15 haziranda yapılacak. tlkokul ve ortaokul
sonu ile ara sımflar devlet parasız yatılılık ve burs-
luluk sınavlarına yaklaşık 500 bin öğrenci gırecek.
Üniv ersıteye giriş yanşmın ikinci etabı sayilan ÖYS
ise 22 haziranda yaklaşık 800 bin öğrencinin katı-
lımıyla gerçekleştirilecek.
Öte yandan Özel Dersaneler Birliğı (ÖZDEBİR)
tarafından yapılan .Anadolu Lısesı Deneme Sınavı'mn
sonuçlan açıklandı. Smavda Özel Yüzyıl Işıkİlko-
kulu öğrencisı Kaan KaranıancL 906.769 puanla bı-
nnci oldu.
• Ataköy Muhittin Üstündağ Lisesi'nden İbrahim
Sever'in 894.749 puanla ikinci. Özel Ayazağa Işık
llkokulu"ndan Ahmet Gökçe Aydos'un da 893.243
puanla üçüncü olduğu sınavda ilk 10'a gıren öğren-
cılenn tamamı Istanbul'dan çıktı.
Cem Vakfı
'Temel eğitim
14 yıla
çıkanlsm'
İstanbul Haber Servisi -Cem Vakfı.
son günlerde dını ve genç beyinleri
siyasete alet etmek ısteyenlenn ülke-
nin geleceğini karartacak adımlar at-
maya çalıştıklannı belirterek kesınti-
siz temel eğitimın 14 yıla çıkanlma-
smı istedi.
Cem Vakfı'ndan yapılan yazilı açık-
lamada. sekız yıllık kesintisiz eğıtı-
min Milli Eğitim Temel Kanunu'nun
gereği olduğu belırtilerek.bazı çevre-
lerin Temel Eğitim Kanunu'nun geçı-
ci 2. maddesine dayanarak 5 artı 3 for-
mülünü dayatmak ıstediği kaydedildi.
Açıklamada özetle şu görüşlere yer
verildi:
"Türkh^mizin geleceğini emanet et-
tiğimu; çocuklanmifl 2000'li >ıUann
çağdaş çizgisine taşıyabilmenin ve ya-
şam biçimlerini kendi iradeleriyie se-
çen özgür, bağıınsız bireyleryetiştirme-
nin voîu. eğitimi 8 yıl değil, 14 yıl yap-
tnaktan geçmektedir. Gelişmiş Batı ü\-
kelerihde olduğu gibi. 14 yıl eğitim
mecburi olmabdır. Gerekli vasa deği-
şiklikleri bir an önce yapılmalı ve ke-
sintisiz 14 yıl eğitime geeilmelidir. Ço-
cuklanmız ve gençlerimiz.siyasi çıkar-
lara kurban edilmemelidir. Ülkemi-
zin. bevni vıkanmış çağdışı insanlara
değil, bilimle. kültürie. sanatla voğrul-
muş, çağdaş, aydınlık gençlere ihtiyacı
vardır."
Bilisim ödütteri
Türkiye Bilişim yakfi'mn (TB\
r
), ilk kez verdiği
"Bilişim Medva Ödülleri" önceki akşam Sabancı
Center'daki Hacı Ömer Konferans Salonu'nda
düzenlenen bir gecede sahiplcrini buldu. Sanatçı
Leyla Tekül ve müzik gruplannın renklendirdiği
gecede 33 yayın kuruluşuna "Başan" ve "•Büyük"
kategorilerinde ödüUer verildi. Ödül törenine
katılan Türkiye Ga/eteciler Cemiyeti Başkanı N'ail
Güreli, bilişim ve teknoloji konusunda Türkiye'nin
bundan 40 v ıl öncesine oranla çok umut vcriti bir
noktaya geldiğini belirterek, "Ancak bu teknolojik
gelişim sürecinin, beraberinde tekelleşmevi de
getirip getirmeyeceği konusu endişe verici" dedi.
TBV Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Eczacıbaşı ise
bilişim konusunda başanlı olan kişilerin iş
dünvasında başarıh olmaları için artık yaşlannuı
bü\ ük ve denevimli olmalanna gerek kalmadığını
vurguladı. Ceceve Sakıp Sabancı ve çok sayıda ünlü
işadamı da kaüldı. (Fotoğraf: KADER TUGLA)
TBMM Başkanı Kalemli'den üniversitelere çağn
^Tarbşmaları kürsüye taşıyın'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM Başkanı Mustafa
KalemlL üniversite öğretım
üyelerine seslenirken ''Meclis
Başkanı olmam nedeniyle,
boğazım dokuz boğum. Siz niye
konuşmuyorsunuz, niçin
TBMM'de tartışılan konulan
kürsülerde tarüşmıvorsunuz"
diye sordu. Ankara Üniversitesı
Tıp Fakültesi'nce düzenlenen 1.
Prostat Hastalıklan
Sempozyumu'nun açılışını yapan
Kalemli, üniversite ile parlamento
arasındaki engellenn kaldınlması
gerektiğini söyledi. Bazı karanlık
"züiniyederin" Türkiye'yi kendi
suııfı değil, "başka kategoriler
içinde" düşündüğünü v e dünyayı
da buna zorladığını kaydeden
Kalemli, "Bir yargıç edasıyla
Türkiye'yi yargılamaya kalkmak,
Türkiye'nin menfaatleri üzerinde
kalem oynatmak, fıkir sarf etmek,
kimsenin haddi ve hakkı değildir"
diye konuştu.
'Üniversitelerde
tartışümıyor''
Üniversitelerin kendi içıne kapalı
disiplinler olmadığını belirten
Mustafa Kalemli, şunları söyledi:
"Ünhersiteler, bütün millete
açıktır. Niçin üniversitelerdeki
kürsüler, Meclis'te tartışılan
konulan tartışmıyor.
MiIletvekiUeri. parti liderlerini
çağırsanız ve tartışsanıza... Siz
niye konuşmuyorsunuz? Hani
konuşan Türkiye? Konuşan
Türkiye sadece Meclis'te mi
olacak? Sadece üroloji kongresi
vapılması nedeniyle prostatı mı
konuşacak? Siz de konuşun ve bizi
de çağınn. Esas bizim sorguya
çekiieceğuniz yerter oralar. İşte o
zaman güzeli ve doğruyu
buluruz." Türkiye'de sistemin
tartışıldığına dıkkati çeken
Kalemli. "Cumhuriyetin temel
ilkelmnden taviz verecek hiçbir
tartışmanın içinde kimse
bulunamaz. Bövle bir hakkı yok"
uyansında bulundu.
Asil Nadir'in radyosu
Kıbrıs FM yaymda
e-posta : tan (a vol. com. tr
LEFKOŞA (.\A) - İşada-
mı Asil Nadir'in kurduğu
"KıbnsFM"Kuzey Kıbns
Türk Cumhuriyeti'nde de-
neme yayınına dün başladı.
Radyodan ilk konuşma-
yı yapan Asil Nadir. "De-
mokrasimizin çoksesliliği-
ne yeni, taze, genç ve güçlü
bir solukla katkıda bulunu-
yoruz. Beklenti ve duygu-
larını/a getireceği çağdaş
sesle, bu soluğun sizin solu-
ğunuz olduğu çok kısa bir
sürede görülecektir** dedi.
Türkıye'ye yatınm yap-
mak için geri döneceğını
belirten Nadir. bunun za-
manının henüz belli olma-
dığını söyledi.
Nadir. Türkiye'de geç-
mişte özellikle basın işiyle
uğraşnğını anımsatarak ba§-
ladığı ışı süratle devam et-
tirdiğinı ve eski hızından
bir şey kaybetmediğini kay-
detti.
Radyonun deneme yayı-
nına geçmeden önce düzen-
lenen basın toplantısında
konuşan Kıbns FM murah-
has üyesi Mehmet Ali Ak-
pınar. radyonun Atatürk il-
keleri vedevrimleri ile Kıb-
ns Türk Cumhunyeti Ana-
yasası'na dayalı. demokra-
tik. laık ve sosyal hukuk
devletininsavunucusuola-
cağını söyledi. Kıbns FM
Müdürü ErdincGündüzde.
radyonun 103.4 ve 100.2
frekanslanndan yayın yap-
tığını kaydederek yayınla-
nnın. KKTC'ninbürünün-
den, Kıbns Rum Kesimi'nin
Lımasol dahil olmak üzere
Trados Dağlan'ndan kuze-
ye bakan her yennde ve Tür-
kiye'nin. Mersin'den baş-
layıp Manavgat'a kadaruza-
nan bölgelennden dinlene-
bileceğini anlattı.
KKTC'de şu anda, Bay-
rak Radyo Televizyon Ku-
rumu'nun dışında üç özel
radyo ile ıki özel televiz-
yon deneme yayınlannı sür-
dürüyor.
Sınav
öncesi
uykunuzu
iyi alm
Çeviri Servisi - Her
yaşta insanın korkulu rü-
yası sınav lar bazı kışi-
İerde kalıcı psikolojik
hasarlara yol açıyor. İCi-
şinin yaptığı işlerin ve
bilgi derecesinin başka-
ları tarafından ölçümü
olarak tanımlanan sınav -
lar. duyarlı. endişeli ve-
ya kendine güveni zayıf
kişileri daha fazla etkili-
yor.
Sınav korkusu ile ba-
şa çıkabilmenin yollan-
nı araştıran psıkologlar.
ailelere ve öğretmenlere
bu konuda büyük sorum-
luluk düştüğünü belirti-
yor. Sınav öncesinde or-
taya çıkabilecek psiko-
lojik travmalara dikkat
çeken yetkililer. özellik-
le çocuklan rahatlatma
yollannın aranmasının
altını çizıyor. Semptom-
lann kalıcı olması duru-
munda bir çocuk psiki-
yatristıne başvurulması
gereklılığı önem kazanı-
yor.
Sınav öncesi depres-
yonunun semptomlan-
nın her zaman belırgin
olmadığına dikkat çeken
uzmanlar, endişeli ve bu-
nalımlı çocuğun içıne ka-
panıp çe\Tesine karşı il-
gısinı yıtırebileceğini
kaydedıyor. Bazı durum-
larda uykusuzluk, kann
vebaşağnsı veyabulan-
tı şeklinde ortaya çıkan
bu semptomlar, genel-
likle ilgi çekmeye yöne-
liktir. Saldırganlık ve zor-
balık şeklinde de kendi-
ni gösterebilir Bu gibi
konularda sorumluluğun
çoğu aıleye düşüyor.
Sınav dönemlerınde
çocuğun günlük progra-
mında bir değışıklik ya-
pılmaması viirgulanıyor.
Çocuğun normal uyku-
sunu uyuması ve fazla
ağır olmayan yiyecek-
lerle beslenmesi tavsiye
edilıyor.
Özellikle uyku saatle-
nnden fedakârlık yapıl-
maması üzerinde duran
doktorlar, uykusuzluğun
sınav depresyonunun yol
açtığı semptomlan kuv-
vetlendireceğini söy-
lüyor.
SÖYLEŞİ ATTİLA İLHAN
Berkes, Devreye GiriyorL
Halkımızın dediği gibi, meğerse 'kalp, kalbe kar-
ş('ymış! Şu ara hatırasını sık sıkyâdettiğim. Ni-
yazi Berkes, çıkıp beni teyit etmeye gelmesin mi?
Lafın gelişi, böyle dedim; aslında eve geliyorum kı,
tele/sekreterde Fahri Aral'dan bir not:"-... Berkes'in
altını çizmiş olman, beni çok heyecanlandırdı; te-
sadüf, şu ara biz de onun 'hatıralar'/n/ yayımladık;
sana bir tane göndereceğim!" Fahri Aral, önem-
li bir yayınevimizin yöneticisi; dediğinı de yapıyor,
bir gün sonra. Niyazi Berkes'in 'Kayboian Yıllar'
adını verdiği 'Harrra/ar'ı, elimde!
Bir dalgınlık anı: 70'li yıllar, Ankara'dayım, o, In-
giltere'den gelmiş, yayınevindeki odamda lâfa
dalmışız; dışarda. yeni bir darbe getirecek devrim-
ci/ülkücü çatışmasının silah sesleri; fakülte kapı-
larında, vurulmuş öğrenciler!.. Ben, harıl hanl, 'Ay-
nanın Içindekiler' adlı roman dızisinı. üzerine yer-
leştimneye çalıştığım sosyal, ekonomik ve siyasi plat-
formu, ona anlatmaya çabalıyorum; inkılâbın ya-
nda bırakılması, jakobenliğın yerini, bonapartizm'in
alması üzerine, yaptığım tahlıller doğru mu, değil
mi; sonradan yaşadığımız 'ikiliğin' temelleri, o za-
mandan atılmadı mı, vs...
O günlerde, o mahcup tebessümüyle yaptığı gi-
bi, bu defa hatıralarını naklederken de, son gün-
lerde size söyledıklerimi teyit ediyor. Onu minnet-
le anıyorum.
Kadrocular1
ve öbürleri...
l l / e m a f e m ' Kurtuluş Savaşı ve ertesindeki
l \ haliyle. başkadır; 30'lu yıllann brtalarından iti-
baren, Türkiye'de gelıştırılen, sonradan adına 'Ata-
türk llke ve Inkılaplan' denilen 'söylem' başkadır.
Bu değişmenin. Niyazi Berkes, canlı şahıdi olmuş:
Gâzi henüz sağ, o Ankara Halkevi'nde çalışıyor,
çevreyi henüz yeni yeni tanımaktadır; diyor ki:
"...o zaman ben politik ideolojileri henüz iyi
bilmiyordum. Örnek olarak aldığım bu iki yanı
tanıdıktan ve onlann zıddı olanlan tanıdıktan
sonra Halk Partisi'nin içine henüz girmemiş, fa-
kat girmeye çalışan sağ ile sol (ya da o zaman
ad verilmeden söylenen faşist ile Marksist) kol-
lar bulunduğunu sezmeye başlamıştım. Bu
gözlemimi Kadro dergisi çevresinde toplan-
mış olan kişiler ile halkevi binasında bütün hal-
kevleri başkanı olan Necip Ali'yi (Küçüka) ta-
nıdıktan sonra daha kesinlikle farkettim..."
"...Kadrocular'la tanışmadan önce, onlar hak-
kındaki ilk uyanyı Aydoslu'dan işitmiştim. Ne
var ki kitaplık işi yönetmeni olarak bana ayn-
lan odanın tam karşısında bulunan Ticaret Oku-
lu'nun Müdürü olan Şevket Süreyya Aydemir
on beşyirmi metre ötemde bulunmakla kalmı-
yor, aynca kitaplık komisyonunun görebildi-
ğim tek üyesi bulunuyordu. (...) çok geçmeden
Şevket Süreyya ile tanıştım. Demek ki bir yan-
da faşistlerle, öte yandan Marksistlerle tanışa-
caktm."
"...Felsefe Üniversitesi'nden sonra şimdi bir
çeşit Politika Üniversitesi'ne girmişim meğer!
Aydoslu grubu, Kadrocular'ın peşinde CHP'li-
lere, bunlann 'kızıllar' olduğunu sezdirmek için
çaba harcıyorlar" ('Kayboian Yıllar', s. 74, lleti-
şim Yayınları).
Yolların ayrılması...
Meraklısı, elbette Berkes'in hatıralannı alıp oku-
yacaktır. Okunmayacak gibi değil! Türkiye'de
siyasi hayattn üzerine oturtulduğu bir sürü sahte,
kof ve tehlikeli yalanın içyüzünü, bırer birer, hem
de titizlikle dibini kurcalayarak açıklıyor. Son gün-
lerde burada konuştuklanmız açısından, ılginç olan,
o yıllarda yaşanılan 'yol aynmını' pek güzel ve isa-
betle tesbit etmiş olması. Ne diyor bakar mısınız:
"...şimdi düşünüyorum bu anılann karşısın-
da da, anlıyorum ki, o zamanlar parti içinde bir
bunalım olmaktaydı. Bunu Kadro ekibi ile ta-
nıştıktan sonra anlamaya başladığımı sanıyo-
rum. Parti içinde onlan tutan, isteyen ve beğe-
nen kişiler vardı. Bir de onlann sayısından faz-
la olan ve onlara düşman olan kişiler vardı. Ve
bir gün onlar. bu tümcemi bitiremeyece-
ğim!"('Kayboian Yıllar', s. 84, lletişim Yayınları)
Evet, aynen böyle yapmış, Ve bir gün onlar in-
kılâbın canına okudular' diye kesip atacak yerde;
o kibar veçelebi haliyle, mahzun vemükedder, '...bu
tümcemibıtiremeyeceğim' demiş! Mızrak çuvala
sığmaz: 'Parti içinde onlan (Kadrocular'ı) tutan, is-
teyen ve destekleyen kişiler' kimlerdi, bilmiyor mu-
yuz? En başta, Mustafa Kemal desteklemişti. Ya-
kup Kadri, hatıralarında, onun gönlünü almak için
Gâzi'nin nasıl evıne kadar geldiğini, heyecanla an-
latır.
Neyazık ki, cumhurbaşkanlığı makamı, Gâzi'nin
bu çatışmayı, mümkün mertebe sabırla ızlemesı-
ni gerektiriyordu; 30'lu yıllann ikinci yarısı. bir bu-
nalım konjonktürü içinde geçecekti: ekonomik bu-
nalım, faşizmin yükselişi, dünya savaşı ıhtimali git-
tikçe netleşiyor; daha vahim bir şey var: hastalığı-
nın ağırlaşması ve Hatay Meselesi! Sonuç, ne ol-
muştur: 'öteki Kemalizm'\n, yani sonradan 'Ata-
türk llke ve Inkılaplan' adını alacak 'vitrin Atatürk-
çülüğünün', öneçıkması!
Niyazi Berkes, hatıralarına neden 'kayboian yıl-
lar' demiş sanıyorsunuz?
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.ada.com.tr./-bilgiyay/yazar/ailhan.htm!