Katalog

5AYFA CUMHURİYET 29 NİSAN 1997 SAU 10 DIŞ HABERLER K.lrak'ta ştdttetli çatışmalar • ANKARA (AA) - Kuzey Irak'ın Halepçe bölgesinde iki günden bu yana Kürdistan Yurtseverler Birli&i (KYB) ile Kürdistan Islami Hareketi fKÎH) arasında şiddetli çatışmalar yaşandığı öğrenildi. KYB Ankara temsilcisi Şazad Saib, AA'ya yaptığı açıklamada, çatışmalann gerçekte bu ay başmda başladığını, aralıklarla sûrdüğünü, ancak cumartesi gününden bu yana şiddetlendiğini kaydetti. Pakistan'da hastane baskını • Diş Haberier Servisi - Pakistan'ın Karaçi kentindeki bir hastanede tedavi gören mahkûmu kaçıran silahlı bir grubun, iki polisi öldürdüğü, üç kişiyi de yaraladığı bildirildi. Polis açıklamasına göre, en az üç kişi olduklan belirlenen silahlı kişiler, sabahın erken saatlerinde hastaneyi basarak, hakkında ölüm cezası verilen Sind milliyetçisi liderlerini kaçırdı. Milliyetçi Jeay Sind Tehrik Partisi'nin eski üyesi olan Ali Şah'm 1992 yılında tutuklandığı belirtildi. AB, İrania çabuk barıştı • BRÜKSEL (AA) - Alman mahkemesinin. Berlin'deki Mikonos Lokantası'nda Iranlı Kürt liderlerin öldürülmesinden iran'ın üst düzey yöneticilerini suçlu bulmasının ardından. bu ülkeden büyükelçilerini çeken AB üyesi ülkeler, bu hafta içinde büyükelçilerini yeniden göndermeye hazırlanıyoriar. Brüksel'deki diplomatik kaynaklar, Iran'a karşı alınacak tavnn AB ülkelerinin Luksembourg'da yapılacak olan Dişişleri Bakanlan toplantısında konuşulacağını belirterek büyükelçilerin tran'da olmalannın önemli olduğunu vurguladılar. Suucfi Arabistan'da idam • RİYAD (AA) - Suudi Arabistan'da bir uyusturucu kaçakçısı, başı kesilerek idam edildi. Resmi SPA Ajansı. ülkeye uyuşturucu sokma girişiminde bulunmaktan suçlu bulunan bir vatandaşın. ülkenin doğusundaki El- Ihsa bölgesinde dün idam edildiğini bildirdi. Suudi Arabistan'da, bu yıl 21 kişinin başlan kesilerek idam edildiği belirtiliyor. İşçi Partisi, 'İşçi Bayramı'nda yapılacak genel seçimlerde 18 yıllık Muhafazakâr Parti iktidarına son vermeye hazırlanıyor Ingfliz sohı 1 Mayıs'a lıazır• Son kamuoyu yoklamalan, 659 Avam Kamarası üyesinin belirleneceği seçimlerde îşçi Partisi'ne yüzde 40- 45, iktidardaki muhafazakârlara ise yüzde 28-35 oranında şans tanıyor. ÖZLEMVtfZAK/ REŞATAKAR Ingiliz halkı. son 18 yılın en kritik, en heyecanlı seçim kam- panyasını yaşıyor. Dünyanın bir- çok ülkesınde "İşçJBayrâım" ola- rak kabul edilen 1 Mayıs'ta san- dık başına gidecek olan yaklaşık 45 milyon Ingiliz seçmeni. daha çok iki parti arasında seçım yapa- cak. Margaret Thatcher dönemin- de 3 kez ve John Majordönemin- de de bırkez olmak üzere 1979 yı- lından beri iktidan elinde bulun- duran Muhafazakâr Parti. bu kez İşçi Partisi'nin yükselen oy potansiye- li karşısında muhalefete düşme nokta- sına geldi. Avam Kamarası'na seçile- cek 659 üyenin belirleneceği seçim- lerde işçi Partisi'ne yüzde 40 ile 45 arasında, Muhafazakâr Parti'ye de 28 ile 35 arasında oy şansı tanınıyor. Bu iki partıyi ise Liberal Demokratlar ta- kip ediyor. Büyük gazetelerin kamuoyu TONYBLAIR Piyasa solcusu Tony Blair. rakibi John Major"ın karşısına gençlığı. güler yüzlülüğü ve karizması ile çıkıyor. 43 yaşındaki Oxford mezunu bir avukat olan Blair, kendisini parlak fıkirlen olan "modem " bir kişi olarak tanımlıyor. Ancak Muhafazakârlara göre Blair, "kökleri olmayan bir ağac". Sıyaset yaşamına 30 yaşında anldı. Ve hızla ilerledı. Hükümet kadrolannda hiç görev almadı ve deneyimi yok. ancak Işçi Partisi'nin gölge kabinelennde görev aldı. Blair'in en büyük özelliği partisinin içinde gerçekleştirmiş olduğu evrim. "Yeni" İşçi Partisi'ni hızla sağa doğru kaydıran adam olarak da tanımlanıyor. llk sınavını sendikalann partideki etkinliğini azaltarak verdi. Gerekçesi ise "Biz geniş tabanb parti yaradyonız" oldu. Blair'e ve partısine oldukça önemli bir destek de medyadan ve iş çevrelerinden geliyor. Blaır ise kendi partısı ile Muhafazakâr Parti arasmdaki farkı şu sözlerle açıklıyor "Pazar ekonomis içinde yaşamak, Muhafazakâriann yaptığı gibi, 'Atla içine, ya yüzersin ya da boğulursun' demek değü. Bizim yapacağuniA toplum olarak insanımızın bu pazann içinde sağhkh bir şekflde yaşamasuıı sağlamak." JOHN MAJOR Silik ve eski moda Dtş Haberier Servisi - Dürüst ancak "eski moda" bir adam. Muhafazakâr Parti'nin lideri John Major hakkında yapılan tanımlama bu şekilde. Ingiltere seçimleri için Amerikanvari bir başkanlık kampanyası sürdürülüyor. Liderlerin kişiliklennin ön planda tutulduğu bu kıyasıya çekişme içinde John Major'un şansı oldukça az. Hem de başbakanhk yaptığı 5 yıllık dönemde lngiltere ekonomisi ve enflasyonda kaydettiği onca başanlı yola ve IRA ile banş görüşmelerindeki gelışmelere karşın. Siyasi gözlemciler lngiltere'de hıçbir politikacmın, Major'unki kadar, hem de bunca başanlanna karşın, itibannın sarsılmadığını belirtiyorlar. Partisinin dağılmasını önleyememiş bir lider konumunda. Akrobat bir babanın ve şarkıcı bır annenın çocuğu olan Major, eğitimini 16 yaşında bırakmış ve para kazanmak ıdn çalışmaya başlamış. Muhafazakâr Parti'ye katılana kadar bankacılık yapmış. Knket oynamayı ve elinde bıra bardağıyla sohbet etmeyi seven 54 yaşındaki Major, kendı imajını yenileme teklıflerine karşı çıkıyor ve *Bu iş yalnızca İşçi Partisi'nin teketinde" diye alay ediyor. yardım yapılıyor. Aynca her parti seçimlerde aldığı her 200 oy için devletten 7 paund (yaklaşık 1.5 milyon TL) yardım alıyor. Propaganda savaşı araştırmalanna göre Liberal Demokrat- lar'ın oylan da >1izde 8'lerde seyredi- yor. lngiltere'de Ikinci Dünya Savaşı'ndan bu yana iktidar sadece iki parti tarafin- dan paylaşıltyor. 1945-1951 yıllan ara- sında İşçi Partisi tarafından yönetilen Birleşik Krallık, daha sonra 1951'den 1964'e kadar Muhafazakâr Parti'nin yönetiminegecti. 1964-1970 dönemin- de tşçi Partisi, 1970-74'te Muhafaza- kâr Parti, 1974- 1979'da yeniden İşçi Partisi, 1979'dan itibaren de Muhafa- zakâr Parti iktidan yaşandı Ingiltere'de. Yüz müyonu yaür, aday ol lngiltere'de 21 yaşını dolduran her- kes milletvekilliği seçimlerine katıla- biliyor. Bunun için de 500 paund (yak- laşık 100 milyon) yeterli olabiliyor. Se- çim kampanyası ise toplam 32 gün sü- rüyor ve adaylar tüm propagandalan- nı ancakbu süre içerisinde yapabiliyor. Seçim sonrasında yüzde 5'in üzerinde oy alanlar, yatırmış olduklan parayı geri alabiliyor. Aksi halde para kaynı- yor. Ingiltere'de 1992'de yapılan son seçimlerde Galler bölgesindeki bir si- yasi partiden 4, tskoçya Ulusal Parti- si'nden 3, Kuzey Irlanda'da lngilte- re'den aynlmak istemeyen Ulster Bir- likçi Parti'den 9, Demokratik Birlikçi Parti'den 3 ve Ulster Halkçı Birlikçi Parti'den de 1 milletvekili, bölgelerini Avam Kamarası'nda temsil edıyorlar. lngiltere'de siyasi partilere mali yar- dım da parlamentodaki sandalye sayı- sma göre yapılıyor. Seçim sonrasında siyasi partilere her milletvekili için 3 bin 442 paund (yaklaşık 700milyon TL) Oxford Üniversitesi hukuk bö- lümünden mezun olan 1953 do- ğumlu Tony Blair'in genel başkan- lığa getınlmesınden sonra şekil değiştiren İşçi Partisi, bu kez ikti- dan garantileyebilmek için Ingiliz halkının büyük önem verdiği "Av- rupa BirtiğT ve "Ortak Para Bi- rimT konusunda büyük atak yap- tı. Blair diyor ki "Tek Avrupa ve tek para için son sözü tngfliz halkı söyleyecek_ Yani referanduma gi- dikcekve bu referandumda en er- ken S yıl sonra oiacak." Eğitimi 16 yaşında bırakan, da- ha sonra muhasebecilik, bankacı- lık ve banka yöneticiliği yapan John Major da Avrupa konusun- da topu halka atıyor ve "Biz Avru- pa' nın en güçlfi ülkesiyiz. Ekono- mimiz de hepsinden ryidir'" diye- rek tek para bırimı konusunda ace- le etmeyeceklerini, gerekirse referan- duma gideceklerini söylüyor. Major'ın en büyük başansı ise enf- lasyon oranını yüzde 6.5'ten 2.7'yedü- şürmesi. Major aynca, son tşçi Partisi iktidan döneminde yüzde 12 dolayın- da olan konut kredisi faızlerinin bu- gün yüzde 6.5 'lere düşürüldüğünü söy- leyerek mih/onlarca borçlu insanın des- teğini sağlamaya çalışıyor. INGİLİZ İŞÇİ PARTİSİ, SEÇİMLERE YENİ KİMÜĞİYLE GİRERKEN. PARTİNİN SOL KANADI SESİNİ YÜKSELTMEK İÇİN ACELE ETMİYOR Sosyalizm, parti programından düştü AVRUPA BİRLİĞİ Major'dan farkı yok gibi İş çi Partisi lideri Tonv Blair kendisinin AB konusunda Başbakan John Major'dan çok daha "yapKi" olduğunu iddia ediyor. Ancak Avrupa Para Birliği ve AB kurumlannın yeniden yapılanması konusunda Blair'in görüşlen de Major'unkiler kadar katı. İşçi Partisi de Muhafazakâr Parti gibi "İngütere'nin ekonomik çıkarianna uygun olıırsa ve ancak ulusal bir referandumla halkuı onayı ahndıktan sonra " Ortak Para Bırlıği'ne (EMU) sıcak bakacaklannı ifade ediyor. Avrupa Parlamentosu'na daha fazla egemenlik hakkı verecek oylama sıstemine de şiddetle karşı çıkıyor. Blair, dış politika, vergilendirme, savunma ve göçmen konulannın Ingiliz Parlamentosu'nun egemenliğınde kalmasmda ısrarlı olduklannı vurguluyor. Blair seçim kampanyasının öncesinde AB'ye karşı daha yumuşak bir tavır sergilemişti. Ancak AB politikalanna olumsuz bakan halkın oyunu kazanabilmek için tavır değiştirdi ve tngiltere'nin çıkarlanndan asla taviz vermeyeceğini vurguladı. Siyaset gözlemcileri Blair'm oylannın artmasında AB konusundakı tutumunun değişmiş olmasının büyük rolü olduğunu belirtiyorlar. Ingiltere'nin AB'ye karşı olumsuz tutumu, ülke ekonomisıni özelikle de yabancı sermayeyi oldukça etkileyeceğe benziyor. Ülkede yatınm yapan en büyük yabancı kuruluşlardan biri olan Alman şirketi Siemens seçım arifesinde liderlere uyanda bulundu. Siemens'in başkanı Jurgen Gehrels, tngiltere'nin ortak para birliğini kabul etmemesı halinde gelecektekı yatınm kararlannı gözden geçirmek zorunda kalacaklannı açıkladı. / • 'şçi Partisi, özellikle Tony Blair'in başkan seçilmesinden sonra büyük bir renk değişimine uğradı. tngiliz halkı, önceden sadece Muhafazakârlardan işitilen görüşlerin, işçi Partisi yöneticileri tarafından hararetle savunulmasını şaşkınlık içinde izliyorlar. işçi Partisi'nin seçim bildirisinde "Yeni îşçi Partisi" sözünün 126 kez yer almış olmasına karşın , "sosyalist" sözcüğü bir kez bile geçmiyor. Endüstri devrimine öncülük eden tngiltere'de, yaklaşık bir asırlık tarihi ile zamanın sol görüşlü liderleri tarafindan kurulan ve çoğunluğıınu sendikacılann oluşturduğu İşçi Partisi'nin bu geldiği nokta oldukça dikkat çekici. Partinin sosyalist kanadı ise, işçi Partisi'ni hızla merkez sağa kaydıran Blair karşısında "ştaıdilik" suskunluk andı içtiler. Ancak, "Bizler savaşın ortasında hâlâ birer askeriz" demeyi de ihmal etmiyor ve konuşmak için "zamanın" gelmesini bekliyorlar. EKONOMİ ÇAG İşçi, Memur, Köylü, Esnaf, Öğrenci; Türk, Kürt, Laz, Çerkez, Gürcü, Arap, Boşnak... Tüm Ulus ve Milliyetlerden; Alevi, Sünni İnançlardan HALKLARIMIZA... 1 MAYIS'TA Kayıplann, katliamlann, köy yakmalann, binlerce operasyonun; Ulusal onurumuzun ayaklar altına alınmasının; işçi kıyımlannın, özelleştirmelerin, taşeronlaştırmalann; Gecekondu yıkımlannın, zindanlardakl katliamlann; 1 Mayıs 77,88,93,96 şehitlerinin ve çekilen acıların, baskıların, sömürü ve zulmün sorumlusu SUSURLUK TAKİ DEVLETTEN HESAP SORMAK İÇİN; Adalet için; Söz, karar, örgütlenme hakkımız için; Halk Anayasası için; Halklanmızın birliğini, gücünü dosta düşmana göstermek için; Pisliği temizlemek, Devrime yürümek için; BAĞIMSIZ, DEMOKRATİK, ÖZGÜR BİR TÜRKİYE'Yİ KAZANMAK için; CEPHE'YLE BİRLİKTEYİZ. ABİDE-İ HÜRRİYET MEYDANI'NDAYIZ... •• •• HAKLAR VE OZGURLUKLER PLATFORMU Not : Toplanma yeri PERPA arkası (PERPA Alt Yol) Tarih: 1 Mayıs 1997, Saat: 09.00 Bir parmak bal programı Muhafazakâr Parti yöneticilerinin belki de tek can simidi ekonominin genel tablosu olduğu için. ekonomi, muhalefetin Major hükümetine karşı en zayıf noktalanndan biri. Gerçi ekonomik istatistikler ne olduğu belirsiz elastiki bir nesne gibi kimin elinde kalırsa o şekli alıyor. ancak muhalefetin dahi inkâr edemedıği bir gerçek var: Ekonomi ve yabancı yatınmlar iyi. Faızler ve enflasyon kontrol altında. tşsizlik 3 milyondan 2 milyonun altına düşürülmüş durumda. İşçi Partisi'nin iktidara gelmesi halinde ülke ekonomisinde en azından ilk iki yıl farklı bir uygulama yapması beklenmiyor. Ancak partinin uzun vadeli programlan var. Bunlardan biri gelir vergisinin tabanını aşağıya çekmek ve akaryakıttan alınan KDV'yi yüzde 5 oranında azaltmak. Aynca gıda, çocuk giysisi, kitap. gazete ve toplutaşıma ücretlerinden alınan vergileri de arttırmayacağını açıkladı. tşçi Partisi yüzde 2.5 oranındaki enfasyonu da koruma sözü veriyor. Borçlanma ise yalnızca yatınm için yapılacak. Iş yaşamında ise rekabet yasalannda yeni düzenlemeler yapılacak. Aynca kamu-özel sektör ortak yahnmlan teşvik edilecek. tşçi Partisi'nin programında işsizlik oranını daha aşağıya çekmek de var. Parti, özelleştirme programı çerçevesinde. özelleştirilen kuruluşlann kârlanndan belli bir bölümün bır fonda ' toplanması şartını getiriyor. Bu para ise 6 aydan fazla iş bulamayan gençlenn mesleki eğitimlerine harcanacak ve iş sahibi olmalan sağlanacak. tşçi Partisi sendika yasalannda da değişiklik yapacağını bildiriyor. Bu değişikliğe göre. çalışanlar sendikalara üye olup olmamakta serbest olacaklar. Bir kuruluştaki çalışanlann çoğunluğunun tek bir sendika tarafindan temsil edilmeyi istemelen halinde bu hak kendilerine tanınacak. ANAYASA tşçi Partisi'nin iktidara gelmesi, Ingiliz politik sisteminın de tarihinin en büyük 'reformu' ile karşı karşıya kalması anlarruna geliyor. Anayasal değişikliğin gerçekleşmesi durumunda referandumla Galler ve Iskoçya'nın kendi bölgesel parlamentolannın da oluşturulmasına olanak sağlanacak. KUZEY İRLANDA Gözler gölge bakanda Kuzey trlanda soluğunu tutarak tngıltere seçimlerinin sona ermesini bekliyor. İşçi Partisi lideri Tony Blair'in başbakan olması halinde Kuzey lrlanda, banş sürecinde farklı bir gelişme olacağuıa inanıyor. Blair, Başbakan John Major'un Kuzey trlanda ile ilgili son üç yıl boyunca yürüttüğü politikayı onayladı. Aynca Londra ve Dublin arasında vanlan anlaşmaya göre, lrlanda halkının çoğunluğunun onayı olmaksızın yapısal bir değışıklık de olmayacak. Ancak Blair'in kazanması halinde Kuzey lrlanda Bakanı olarak atama sözü verdiği Mo Mowlow, adanın bu en kanşık bölgesinde banş arayışlanna taze bir kan getireceğine inanıyor. tşçi Partisi kaynaklan Mowlow'un ilk yapacağı icraatlardan biri olarak 1972 yılında 13 silahsız Katolik protestocunun tngiliz askerleri tarafindan öldürülmesini yeniden gündeme getireceğıni ve yeniden bir soruşturma açılmasına çalışacağını belirtiyorlar. Mowlow'un yapacağı bir diğer iş de mezhep yürüyüşlerine daha çok serbestlik kazandırmak oiacak.Bu arada trlanda Kurtuluş Ordusu'nun (IRA) siyasi kanadı Sinn Fein, 1 mayıstaki seçimlerde 3 mılletvekilinin parlamentoya girmesınin beklendigini açıkladı. Ancak Sinn Fein'in kurallanna göre, parlamentoya seçilen milletvekilleri kraliçeye bağlılık yemıni etmeyecekleri için parlamentoya gırmeyecek. Bu milletvekileri Londra'da açacaklan bir büro ile basın kunıluşlan aracılığıyla politikalannı yüriitecekler. İSKOÇYA "| Daha fazla özerklik rskoç halkı için tngiltere genel seçimlerinı İşçi Partisi'nin kazanması "daha fazla özerkliğe sahip otacaklannı ummak" anlamına geliyor. Bağımsızlık ise hâlâ romantik bır hayal. tskoçlann kendi meclislerine sahip olma hayali muhafazakârlann 18 yıl süren iktidarlan döneminde tamamen suya düşmüştü. tşçi Partisi ise bu hayali yeniden gündeme getirdi ve tskoçya'da 165 milletvekilinden oluşan ayn bir parlamento oluşturulmasına izin vereceklerini açıkladı. Bu yeni yapılanma ile tskoç parlamentosunun halka hizmet vermenın yanı sıra, a>n bir bütçesi oiacak ve hatta vergileri bile arttırabüecekler. Ancak İşçi Partisi'nin tskoçya programı ile ilgili detaylan henüz o kadar net değil. Aynca Londra" nın. tskoçlann ekonomisini, dış ve savunma politikalannı kendi denetimi altında tutacağı belirtiliyor. tskoçlar halen İngıltere parlamentosunda kendi partileri tarafından temsil ediliyorlar: "BagınısLdık mücadeksini veren" İskoçya Ulusal Partisi (1UP). Ancak lL'P"nin 651 sandalyeli parlamentoda ancak 4 sandalyesi var. Son kamuoyu yoklamalan IUP'nin, İskoçlann oylannın yüzde 23'ü ile yüzde 28'ini alabıleceğıni ortaya koyuyor. Bu oran İşçi Partisi'nin oylannın oldukça gerisinde, ancak yıne de John Major'un partisinden fazla. Eğitim 'seçkin' bir lngiltere için İşçi Partisi'nin programında eğitim birinci plan- da görülüyor. Parti iktidara geldiği takdirde ulusal gelirden eğitime aynlan payı arttıracağını ileri sü- rüyor. Ancak partinin lideri Tony Blair'in seçim kampanyası sırasında sürekli tekrarladığı bu sözü yerine getirmesi oldukça zor gözüküyor. Zira Bla- ir'in diğer bir önemli vaadi de kamu harcamalarda kısıntı yapmak. Bütçeden eğitime aynlan pay yıl- da 60 milyar dolar. Diğer bir deyişle gayri safı yur- tiçi hasılanın yüzde 4.9'u. Blair, eğitim harcamala- nndaki artışla ilgili verdiği sözün yerine getirilme- sinin çok zor olduğunu kabul ediyor. Ancak boş ke- seden de atmıyor. Elinde para kaynağı elde edebi- leceği bir liste bulunuyor. Bunlann içinde en önem- lilerinden biri yoksulluk yardımını azaltmak ve bu- radan ayıracağı meblağı eğitime aktarmak. Bu meb- lağın ıçinden bir kısun da iş bulamayan kişilere eği- tim vermek için aynlacak. îşçi Partisi tarafından eği- tim konusunda öngörülen diğer bir program da okullan bir konsorsiyum içine almak ve iş dünya- sına çağnda bulunarakyeni okul binalanna yatınm yapmalannı teşvik etmek. Blair'in eğitim konusun- daki programı yalnızca eğitim harcamalannın pa- ytnı arttırmaktan oluşmuyor. İşçi Partisi'nin eğitim standardının yükseltilmesine yönelik çalışmalan da var. Eğitim otoriteleri tarafından yıl sonunda is- tenılen verimi vermediği tespit edilen okullar ka- patılacak. Bu arada üniversite öğrencilerinin dev- let tarafından karşılanan eğitim giderlerine de da- ha sonra gen ödenme koşulu getirilecek.