Katalog

NtSAM 1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER MRTA yine vuracak Dış Haberter Servisi - Peru'daki sisteme karşı verdikleri mücadeleyi sûrdürmeye kararlı olduklannı açıklayan Marxist Tupac Amaru (MRTA) örgütü bu amaçla askeri ve ekonomik hedeflere yenı saldınlar düzenleyeceklerini bildirdı. MRTA öıgütünûn Hamburg'da bulunan sözcüsü Isaac Velazco, Reuter ajansına telefonla yaıtğı actklamada. argütün, Peru'daki şiddet yanlısı sistemle ve ınsan haclannı :hlal eden devlet terörûyle mücadelesini sûrdürmeye kararlı olluğunınfade etti. Velazco, sonuna kadar dayanacaklannı kaydederek "^apılan bu baskın sonrasmda, ülkedcki iç savaş şiddedenecektir" dedi. Sczcü, •'Müeadelenıiz. devlet başkanına karşı değttdir, mücadetemiz şkdet >aıhs sistemc ve devlet terörüne karşıdır" şeklınde konuştu. fcRTAnn hedefleri. rehine krizi başlamadan belirlediğıni kaydeden Vdazco, Jiuılann neler olduğu konusunda aynntıya girmedi. Polis, örjütün rikûmete ve yabancı diplomatlara ait binalara ve medya kıruluslainı saldınlar düzenleyeceğini tahmin ediyor. Önceki gece givenlık güçlennin düzenlediği baskında Japon Büyükelçiliği kcnutundâkı tüm üyelerinı kaybeden MRTA'dan adınm açıklanmasını istemeyer. bır genlh ıse "Yoldaşlanmızın ölmesi bizi korkutmadL MRTAökneyecek" dedi. Büyükelçılıktekı mıhtanlarla temaslan sınsında. mılitanlarn kendisine, görüşmelerde ilerlemelerin sajlandığını söylemış olduklannı belirten Velasco "Ne kazandık, ne de k»bettik ancak kavbeden Peru haDadır. Biz Penı halkının yaranna obcak potitik süred yaratma imkânını kaybetnk" dedi. Zırtvaraçlar konutusardi. Askerler konutun damına çıktı. ©nr^ Kapılar havaya uçuruldu ve çok sayıda asker ıceri girdi. Askerler konutun önünde toplandı. Komandolar kapıdan içen akın etti. Yerel saat 15:31 Bölgede helikopterler uçtu Ga/ay vaya PT J- * >ksayıda 8 „ Çatışma başladı. Tavandan açıian deükten dumanlar cıktı. Japonya BCıyükelçılığı konutu Barcelona Caddesı AFPgrahk Futbol oynarkenvuruldular• Lima'daki Japon Büyükelçiliği'ne düzenlenen operasyon sırasında Tupac Amaru gerillalannın büyük salonda futbol oynadıklan bildirildi. • Mini futbol turnuvası sırasında büyük bir patlama olduğu ve gerillaların çoğunun bu patlamada öldüğü belirtildi. Sağ kalan gerillalar çatışmada hayatını kaybetti. Dış Habeıier Servisi - Peru'nun baş- kentı Lima'daki Japon Büyükelçiliğı ko- nutundakı 72 rehineyı kurtarmak içın dûzenlenen operasyonda tamamı öldü- rülen Mancıst Tupac Amaru (MRTA) gerillalannın futbol oynarken gafil av- landıklan bildirildi. 1 rehinenın. 2 askenn ve binadakı 14 gerillanın tamamının ölümüyle sonuçla- nan operasyonun emrinı veren Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimori, daha sonra vaptıgı konuşmada. "Operasyon- dan başka çözüm yolu yoktu" dedi. Fu- jimori 'nm rehinelerden Perulu Yjjrgıç Caâos3ijiâ6ti Acuna ve ikı aske«n ölürn haberini verirken göz yaşlannı tutmak- ta zorlandığı gözlendi. 2(N) metrelik tünel Fujimori'nin TSİ 22.17'de verdiği emirle büyükelçilik binasına, operasyon düzenleyen 140 kadar kara ve deniz ko- mandosunun, binaya 200 metrelık bır tünel yoluyla girdikleri ve binanın stra- tejik noktalannı tutarak operasyonu ger- çekleştirdikleri bildirildi. Operasyon sırasında Tupac Amaru gerillalannın binanın büyük salonunda lıkta düzenlediği kokteylin bir kâbusa dönüşmüş olmasmdan dolayı utanç duy- duğunu ifade etti ve Japon hükümeti, Peru hükümeti ve Peru halkından özür diledi. Bu arada, dörî ay süren görüşmeler- den sonra alınan operasyon karannın son derece gızli tutulduğu, Japonya Baş- bakanı Ryutaro Haşimoto'nun da bas- kından haberdar edılmediği bildirildi. Sadece Japon Büyükelçiliği konutunda- ki rehinelerin operasyondan bırkaç da- kika önce uyanldıklan kaydedildı. Fu- jimori sonradan yaptığı konuşmada, operasyonun neden olacağı can kaybı- nın en aza indırgenmesi ıçin rehinelere birkaç dakika öncesinden bazı sınyaller yoluyla haber verildığini belirttı. Sağhk gerekçesi Peruhı askerler, arkadaşlannm koruması alünda bir rehineyi binanın dışına çıkarmaya çalışıyor. (Fotoğraf: REUTER) futbol oynamakta olduklan belirtildi. Bolivya Büyükelçisi Jorge Gumuck), gerillalann kendi aralannda minı futbol turnuvası düzenlediklerinı açıkladı Büyükelçi "Futbol oynadıklan sırada bir patlama oldu ve teröristkrin çoğu 51- dü" dedi. Gen kalan MRTA genllalan- nın da askerlerle girdikleri kısa ancak şıddetli çarpışmada öldükleri kaydedil- di. 40 dakika süren operasyonda yaralan- dığı bildirilen 25 rehıneden biri olan Ja- ponya'nın Lıma Büyükelçısı Monhısa Aoki, "Operasyonbaşladığındaöleceği- mi sandım" dedi. Büyükelçi Aokı dü- zenlediği basın toplantısında, askerlenn konuta girerek ilk bombayı patlattıkları anda havatının sona erdığinı düşündü- ğünü anlattı. Büyükelçi Aokı, aynca MRTA genl- lalannın baskını gerçekleştirdıği 17 ara- Fujımori, büyükelçilik binasına ope- rasyon karannın, MRTA örgütünün lide- n Nestor Cerpa'nın, Kızılhaç'a bağlı doktorlann binaya sadece haftada bir kez girebileceklenne ilişkin karanndan sonra alındığını belirttı. Fujimori "Bumüdahalcden sonra biz, Perulular bundan böyle daha güçlü ola- cağH" dedi. ABD Savunma Bakanı William Co- hen, Peru'nın başkenti Lima'daki Japon- ya Büyükelçilik konutunda aylardır tu- tulan rehinelerin kurtanlınası için dû- zenlenen operasyonda hiçbir rollerinın bulunmadığını söyledi. William Cohen, Peru askerlerinin operasyonu uygulama bıçimı ve aylarca sabırla davranmalan- nı da "övgüye değer" olarak nıtelendır- di. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nıcholas Burns de "Üzüntü verid olay terorizmin korkunç bedeüni gösteriyor" dedi. Kurtarma operasyonu ardından Latin Amerika ülkelerinin devlet başkanlan da Fujımori'ye kutlama mesajlan gön- derdıler. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Peru OlayıTupac Amaru Devrimci Hareketi (MRTA) geçen yıl 18 aralıkta Peru'nun başkenti Lima'da son yıllann en büyük ve başanlı eylemlerinden birini gerçekleştire- rek Japonya Büyükelçiliği'nde 500'ü aşkın kişiyi re- hin almıştı. Peru komandolan bu olaydan 126 gün sonra aynı derecede başanlı bir operasyonla elçilıkte kalan 71 re- hineyi kurtardı. Elçilik binasına düzenlenecek bir ope- rasyonda nehınelerin yaklaşık % 60-70'ınin ölecegi tahmin ediliyordu. Eylemde sadece iki güvenlik gö- revlisi ile bir rehinenin ölmüş olması Peru komando- lannın başansı hakkında bır fıkir verebilir. ••• Lima'daki operasyondan en kazançlı çıkan kişinin Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimore olduğunu söylemek yanlış sayılmasa gerek. Başanlı operasyon, Fujimore'nin içeride ve dışan- da prestijıni önemli oranda arttırdı. Bu olgunun Peru demokrasisi açısından hayırlı olup olmadığı ise ayn bir konudur. Fujimore, 1990 seçımlennde rakıbi ünlü yazar Ma- rio Vargas Llosa'yı yenılgıye uğratarak Devlet Baş- kanlığı görevine geldı.1990'da ülkede yüzde binleri aşan enflasyon, 1995'te yüzde 15'e düştü. Gerillala- ra karşı ise amansız bir savaş açılarak 1992'de Ay- dınlık Yol Örgütü'nün liderı Abimael Guzman ıle MRTA lideri Vıctor Polay yakalandı. Ama bu arada Fujimore, demokrasıden gıderek uzaklaşarak kışısel yönetim, ya da kışısel diktatöriü- ğe kaydı. 1992'de düzenlediği darbeyle kongre ve ba- ğımsız mahkemeleri feshederek ülkeyi 8 ay bir dikta- tör gibi yönetti. Iktidara geteli ben otoriter egılimlenni her fırsatta gösteren Fujimore'nin, önceki günkü başanlı operas- yondan sonra prestıjinin artması, otoriter eğilimteri- nin de güçlenmesıne yol açabılir. • • • Şimdı gelelim madalyonun öteki yüzüne. Lima'da elçilik binasında bulunan 14 gerillanın hepsi operas- yon sırasında öldü. Ajanslar gerillalann 20yaşın altın- daki köylü çocuklanndan oluştuğunu bildinyor. Rehi- neler ise gerillalann kendılerine karşı gayet iyi ve na- zik davrandığını belirtiyor. Kısacası, operasyon sıra- sında Peru komandolannın bır tür yargısız infaz ger- çekleştirdikleri anlaşılıyor. Gerillalar 126 gün süren eyiemleri sırasında dünya- nın dikkatını Peru'ya ilişkin bazı gerçeklerin üzenne çekmeyı başarmışlardır. Nedır o gerçekler? Fujimore'nin enflasyonu düşüımeyı başarmasına karşın, Peru halkının yansı hâlâ yoksulluk sınırında yaşıyor. Bu yoksulluk özellikle kırsal alanlarda daya- nılmaz boyutlarda bulunuyor. Çalışan nüfusun en az yansı ışsiz durumda. Fujimore'nin teröre karşı savaşta kullandığı yön- temler ıse yıllardır insan haklan örgütleri tarafından sert biçimde eleştiriliyor. Peru cezaevlennde binlerce tu- tuklu yatıyor. Bunlann önemli bölümü, bır ihbar ya da işkence ile alınmış itiraf sonucunda hapse atıldı. Insan haklan örgütlennin şımşeklenni çeken bır uy- gulama da "gızli mahkemeler." Fujimore, yargıçlann korkudan gerillalara sert ceza veremediğıni öne sü- rerek 1992'de "gizli mahkeme" uygulamasını başlat- tı. Reuterajansı "gizlimahkemelerin" bir komedi ola- rak nitelendirildığinı bildiriyor. Tanınmamak ıçin başlanna kukuleta geçırmiş yar- gıçlann başkanlığındaki mahkemeler genelde bırkaç dakikadan uzun sürmüyor. Savunma avukatlannın doğru dürüst savunma yapma olanaklan yok. Yargıç- lar en sert cezalan venmeye özen göstenyor. Bu yöntemle yüzlerce suçsuz insanın cezaevlerine tıkıldığı bıldıriliyor. Peru olayının bu yönünü de gözden kaçırmamak gerekiyor. PORTRE / NESTOR CERPA Mermi değil kitap severdi Dış HaberlerServisi-Japonya Büyükelçiliği'ni ele geçiren Tupac Amaru Devnmci Hareketi (MRTA) gerilalann lideri NestorCerpa CartoKnL 18 yıl önce de, birkaç sendıkacı yol- daşıyla birlikte Lima'daki bir dokuma fabrikasını işgal etmişti. Eylem, polisin fabnkayı basması ve 6 işcinin ölümüyle sonuçlandı. Salı günü tarih tekerrür etti... 43 yaşındaki Nestor ve 13 gerilla bir polis baskını sonucu öldürüldü. Anti terör polisi, Güney .Amerika tarihindelü en uzun re- hine eyleminin beyni olan Nestor'u şiddet yanlısı ve öfkeli bır terörist olarak tanımlarken liderin ailesi ve dostlan onu bambaşka biri olarak anımsıyor. Onlara göre Nestor, kendinı Marksist Devrim'e adarruş, duygusal, kitaplan kurşun- lardan daha çok seven, gereksız şiddetten kaçınan. çekıngen bir insandı. Nestor'un Fransa'da sürgünde yaşayan annesi Feücita "O çok akılh ve veteneküydL Şid- det v^nhsı degikfi" diyor. Nestor'un yoldaşlanndan Javier Vela, "Nestor dağda çok sakin- di. Tanmmamak için hiç kente inmezdL Hep Mar\ ve Lenin'in kitaplannı okurdu" diye anlatıyor. Işçi sınıfi kökenli bir ailenin çocuğu olan Nestor Cerpa Cartolinı. babasmın ölümüyle 17 yaşında okulu bırakarak çalışmaya başladı. 1977 yılında, Cronotex dolcu- ma fabrikasındakı işçileri örgütleyen bir sendikaya katıldı. Fabrika işgahnin ardından Nestor tutuklandı ve serbest bırakıldıktan 10 ay sonra yeraluna inerek MRTA'nın örgütlen- mesi ıçin çalıştı. Nestor, yeraltında olduğu dönemde Katolik kiliseleri, Kentucky Fried Chıcken fast-food restoranı gıbi hedeflere saldınlar düzenledi. 9O'lı yıllann başlannda Nestor. dığer liderlenn tutuklanmasıyla MRTA'nin liden oldu. Japonya kesenın ağzon açacak PORTRE / ALBERTO FUJİMORİ Reyting operasyonu Dış Haberler Servisi - Peru Dev let Başkanı Alberto Fujimori. Japon- >a Büyükelçiliği'ne dûzenlenen baskınla yedi yıllık çalkantılı iktidan- nın en büyük zaferini kazandı. Fujimori, baskından bir saat sonra se- vinç ıçınde konuta girdi ve eylemi düzenleyen askerlerin coşkulu alkış- lanyla karşılandı. Fujunon saldın karannı, desteğinın yüzde 38'e düşmesinin ardından aldı. Eylemcilerin kanlı sonu, Fujimori'nin teröre ödün veımeyen güçlü lıder imajını da- ha da güçlendırdi. Japon göçmeni bir ailenin çocuğu olan Alberto Fujimori, 1938 yılında, Lıma"da doğdu. Fujimori, 1990 ydında "halkadamı" kimliğiyle seçım kampanyasına baş- ladı Dev let Başkanı sert ekonomik reformlar ve solcu genlalara karşı verdiği mücadeley- le halkın desteğini kazandı ve 1995 yılında oylann yüzde 64'ünü alarak ikmcı kez Başkan seçildi. Fujimori döneminde binlerce gerilla tutuklanırken binlercesi de sılah bıraktı. tn- san haklan örgütleri Fujımori'yi yargısız ınfazlar yapmakla ve toplu cinayetler işlemekle suçluyor. Fujimori iş başına geldığinde serbest piyasa devnmı gerçekleştırerek yüzde 7650 oranında olan enflasyonu yüzde 15.6'ya düşürdü ve ülkenin büyüme oranı yüzde 12.9'a çıktı. Ama Peru'nun makroekonomi mucizesine karşın halkın yansından çoğu yoksulluk sınınnm altında yaşıyor ve işgücünün üçte ikisı işsız. • Lima'daki başanlı operasyonun ardından Japonya'nın Peru'ya mali yardımı yeniden başlatmaya hazırlandığı bildirildi. Operasyonun yatınmcılan da rahatlattığı belirtiliyor. Askerler zofer sarhoşu İki saat süren ve bütün gerillalann ölii- dından Pcnı acıl asken komuta merkezin- de toplanan askerler sevinç ve coşku içinde "zaferierini" kutladılar! Bomba ve silah seslerinin ye- rini kahkalar, alkışlar ve birbirinc tokuşturulan kadehlerin sesleri aldı. , Dış Haberler Servisi - Lima'daki Japonya Büyükelçiliği konutundaki rehinelerin kurtanlmasının ardından Japonya Başbakanı Ryutaro Haşimoto, Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimori'ye 'tüm kalbiyle' teşekkür ederken Tokyo'nun da Peru'ya mali yardımı yeniden başlatmaya hazırlandığı bildirildi. Japonya Başbakanı Haşimoto. operasyonun ardından düzenlediği basın konferansında yaptığı açıklamada "Rehineter kurtanldığı için Fujimori'ye ve Peru hiikümetine tüm kalbimle teşekkür ederim" dedi. Yardım kapıda Bu arada, Japon Maliye Bakanı Hiroşi Mitsuzuka. 126 gün süren rehine krizinin sona ermesinden sonra ülkesinin artık Peru'ya mali yardımı arttırmaya hazır olduğunu ifade etti ve "Başbakan Haşimoto'nun bu konu üzerine ciddrv-etk eğjldığini" kaydetti. Tokyo yönetimı, Japon asıllı Alberto Fujimori'nin 1990 yılında devlet başkanlığına seçilmesi ardından ekonomik darboğazdaki Peru'ya büyük miktarlarda mali yardımda bulunmuştu. Tupac Amaru gerillalannın 17 aralıkta Japon Büyükelçıliği konutunu basması üzenne Japonlar Peru'ya mali yardımı askıya almışlardı. 126 gün süren rehine knzinı noktalayan kanlı operasyonun, yatınmcılann da yüreğine su serptiği belirtiliyor. Gözlemciler, krizin sona ermesiyle yatınmcılan kaygılandıran belırsizliğın de ortadan kalktığını ve artık Peru'daki planlanan ekonomik gelışme sürecının devam edebileceğıni kaydettiler. Peru'daki Merrill Lynch bankası yatınm uzmanlanndan Miguel Palomino. "Yaünmcüan huzursuz eden belirsizük faktörü ortadan kaldınldT dedi. Lima Ünıversitesi Ekonomik Yatınmlar Merkezi'nden Haldor Lopez Alba, 'kurtarma operasyonu'nun ardından sadece Peru'ya değil, Latin Amerika'nın geneline yabancı sermaye akışının artacağını vurguladı. Alba "Yatinmcılann çoğunun Peru'ya gebnek konusunda kuşkulan vanh. Operasyonun olumlu etkfleri kısa vadede ülkede, uzun vadede tüm bölgede hissedilecektir" dedi. Çin çok sevindi Dış Haberler Servisi -18 hafta sûren rehine bunalımının sona ermesinden rahatladığını belirten Çin her türlü terör eylemini kınadığını bildirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Peru hükümetinin ve bunahmı çözmek için çeşitli girişimlerde bulunan taraflann çabalanru kutladı. Sözcü "Rehinelerin kurtanlnıası btâ rahatiattı. Çin yönetimi her zaman her tûriü terör eylemine karşı olmuştur" dedi.