Katalog

16 P4SAN 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Türkinvest alacaklıları topianıyor • /VNKARA (ANKA) - NasnJlah Ayan'ın iflas eden şirketlerinin tasfiye işlemlen sürüyor AOG Türkjırvest Menkul Kıymetleri'yle. TF Trend Holding AŞ'de ikincı alacaklılartoplantısı için hazırlık yapılıyor. AOG Türkinvest Menkul Kıymetler AŞ'nin iflas işlemlerinı sürdüren lstaılbul 2"nci îflas Dairesi, şirket hakkındaki alacak ve istihak ıddialannın tetkik işlemlerinin bitirildiğini ve alacaklılar sıra cetvelinin incelemeye hazır hale getiri ldığini bildirdi. Müdürlük, sıraya ait şikâyetlerin tetkik merciine, alacagın esası ve miktanna ilişkin itirazlann ıse ilgili ticaret mahkemesıne yapılabıleceğını duyurdu. DTP den şeffafbk teklifi • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Demokrat Türkiye Partisi (DTP)mılIetvek'iIlen. konsolide bütçe uygulama sonuçlannın, aylık dönemler itibanyla Resmı Gazetede yayımlanmasını öngören bir yasa önerisini TBMM Başkanhğı'na verdiler. Aydın Mılletvekili Ismet Sezgin ve arkadaşlan tarafından hazırlanan Muhasebe-ı Umumiye Kanunu'na ek bir madde eklenmesinı öngören öneri yasalaşırsa, genel ve katma bütçe uygulamasının geçici sonuçlan Maliye Bakanlığı'nca aylık olarak, en geç izleyen ayın 20'sine kadar "Konsolide Bütçe Aylık Uygulama Sonuçlan" başlığı altında Resmi Gazete'de yayımlanacak. 4 kişi 30 milyona besleniyop • ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Hak-tş"in 15 mart-14nisan dönemini kapsayan araştırmasına göre, 4 kişilık bir ailenin zorunlu mutfak harcaması 30 milyon lıraya yaklaştı. Hak-Iş'ten yapılan açıklamada, 4 kişilik ailenin beslenme giderinin bir önceki aya göre yüzde 5.1 oranında artarak aile bütçesıne 1 milyon 423 bin 260 liralık ek yük getirdiği belirtildı. Kıyak emeklilik yiipürKikte • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Anayasa Mahkemesı'nin milletvekilleriyle ilgili "kıyak emeklilik" yasasını iptal etmesinden sonra bir kez daha gündeme gelen ve milletvekiilerine yeniden "kıyak emeklilik" olanağı sağlayan yasa yürürlüğe girdi. RP. DYP^ ANAP. DSP ve CHP mılletvekillennin ortak önerisiyle gündeme gelen yasayla milletvekilieri ! ile dışandan atanan bakanlar seçildikleri tarihten itibaren Emekli Sandığı ile ilgilendıriliyorlar. Emekli olan mılletvekillerinin iştırakçi olduklan sürece sosyal güvenlik kurumlanndan aldıklan aylıklan kesiliyor. BM izniyle gelen gıda satışı, tankerlerle yapılan mazot ticaretinin çok gerisinde kaldı Ne varsa kamyonda var BENCE • BM'nin petrol karşılığı sınırlı ticaret anlaşması çerçevesinde Irak'a yapılan gıda satışı, ilk altı aylık dönemde 80 milyon dolarda kalırken bu yıhn ilk üç aylık döneminde tankerlerle yapılan mazot ticareti sadece Gûneydoğu Anadolu Bölgesi için 75 milyon dolara yaklaştı. MUTLU GÜNEŞ SÖNMEZ Irak'a BM izniyle yapılan petrol karşı- bğı gıda satışının ilk altı aylık döneminin sonuna doğru, Türk fırmalan 80 milyon do- larlık anlaşma imzalarken Gûneydoğuda kamyonlarla yapılan mazot ticaretinden el- de edilen gelir, bu yılın ilk üç aylık döne- minde sadece bölge için 74.3 milyon do- lara ulaştı. BM 'nin 2 yıllık izninin ilk altı aylık dö- neminin sonuna doğru sağlanan ve 35 mil- yon dolan için akreditif açılan toplam 80 milyon dolarlık anlaşma, yöre işadamlan tarafından "Daha i>i olabilirdi" şeklinde yorumlanırken ikinci altı aylık dönemde bu tutann ikiye katlanacağı tahmin ediliyor. An- cak bölge işadamlan, BM izniyle yapılan satıştan elde edilen gelirin çok daha fazla- smın tankerler aracılığıyla yapılan mazot ticaretinden sağlandığını belirtiyorlar. Ak- deniz Bölgesi'nden yapılan ticaret de ek- lenince rakamın 100 milyon dolan aşaca- ğı kaydedilıyor. Ancak işadamlan bu rakamın, hüküme- tin kendilerine verdiği, her sefer için 4 ton taşıyabilme izni dahilinde olduğunu belir- terek bu sınırlamanın aşılması dunımun- da elde edilen gelirin en az beş kat artaca- ğı görüşünü savunuyorlar. Bölgede bu sı- nırlamanın üzerine çıkarak bazen 10 tonu bulan kasalarla mazot ticareti yapıldığı da kaydediliyor. Bunun karşılığında da pata- tes ve soğan başta olmak üzere sebze ve ku- ru gıda satışı gerçekleştiriliyor. Mazot ucuz Petrol-Iş'in verilerine göre. geçen yıl yapılan mazot ticareti toplamı 1 milyon ton civannda gerçekleşmiştı. Bunun para- sal değeri yaklaşık 48 milyon dolar olarak belirlenmişti. Bu rakam geçen yıl toplam mazot talebinin sekizde birine karşılık ge- liyordu. Bölgede, bu şekilde getirilen ma- zotun piyasadan yaklaşık 20 bin lira daha ucuz olması da talebi etkileyen faktör ola- rak gösteriliyor. Konuyla ilgili görüşlerini açıklayan Gû- neydoğu Anadolu Ihracatçı Birlikleri Baş- kanlar lCurulu Başkanı Abdiilkadir Çık- maz, BM izniyle yapılan ticaret anlaşma- lannın 80 milyon dolara ulaşmasının azım- sanmaması gerektiginin altını çizerken asıl gelirin tankerlerle yapılan mazot ticaretin- den sağlandığına dikkat çekti. Çıkmaz, top- lam ikı yıllık süre göz önüne alındığında altı aylık periyotlarla yapılacak tıcaretin ikinci altı aylık dönemi için 150 milyon dolann üzerinde bir gelir düşündüklerini ve şimdiden ihracat bağlantılan kurduklannı açıklayarak şunlan söyledi: "Bizim için asıl önemli olan tanker- lerle yapılan mazot ticaretidir. Bölge hal- kı asıl bu ticaretten gelir elde ediyor. İkinci altı aylık dönem için yeni bağlan- tılarımız var. BM'nin izniyle gerçekleş- tirilen sınırlı ticaretin ilk altı ayında da daha iyisi olabilirdi, ama bu rakam da fena sayılmaz. Satışlar BM'nin kontro- lünde belirleniyor. Toplam 80 milyon do- larlık ticaret kesinleşti. Geçen hafta iti- banyla 35 milyon dolarlık kısmı için ak- reditif açıldı. Bu rakam ikinci altı ayda 150 milvon dolan --ır-acaktır." Kâr payı için yasal yol: Aracı kurum; Kombassan da aracı kurum talibi Islami sermaye düzenî ESRA YENER ANKARA - Başbakan Nec- mettin Erbakan'ın talimatıy- la Islami sermaye için kurulan özel finans kurumlanna aracı kurum kurma izni verildi. "Kâr payı" adı altında şirket hissele- rine dayalı çıkanlan kâğıtlar üzerinden nema dağıtımında hu- kuki dayanak arayan Islami ser- maye gruplan, aracı kurum lcur- mak için sıraya girdiler. Asya Finans ve thlas Finans'ın aracı kurum başvurulannın ardından, Kombassan da özel finans ku- rumu ve aracı kurum kurmak için Hazine'ye başvurdu. Ge- lişmeler, "Sermaye piyasala- rı İslami sermaveye göre dii- zenleniyor" yorumlannaneden oldu. Piyasadan, kâr payı dağıtımı adı altında para toplayan Islami sermaye, Türk Ticaret Yasa- sı"nın, bir anonım şirketin ortak- lannın hısseleri alıp satmasını yasaklayan hükmü nedeniyle büyük bir hukuki engelle karşı- laştı. Daha çok şirket hissele- rini satıp, geri alarak kâr payı da- ğıtan bu sennaye gruplan. kâ- ğıtlann el değişimini aracı kur rumlar yofuyla yapniak için sı- ra)^ girdı. Islami sermaye gruplanndan, kâr payı dağıtımıyla en çok ser- mayeyi toplayan Kombassan Holding de aracı özel finans ku- rumu ve aracı kurum kurmaya talip oldu. 1995 sonunda 20 mılyar lira sermayeyle kurulan ve I yılda çoğunluğu yurtdı- şında yaşayan Türk yurttaşla- nndan oluşan 25 bin kişiden, pay dağıtmak adına 7.7 trilyon lira "kayıt dışı" para toplayan Kombassan Holding, 1996 so- nu itibanyla sermayesini yak- laşık 30 trilyon liraya çıkardı. Sennaye Piyasası Kurulu ra- poruna göre, 25 bin kayıt dışı or- taktan kâr payı dağıtımı adı al- tında para toplayan Kombassan Holding. bu kişilere, geri ala- mayacağı için hisse vermedi. SPK raporuna da, "kayıt dışı ortaklar" diye giren bu kişile- rin gönderdiği 7.7 trilyon lira- lık para da, bilançodaki "ban- kalar hesabı"nda alacak kale- mine yazılarak muhasebe kayıt- lanna yansıtılmadı. SPK yetkilileri, Kombassan Holding'in para gönderen 25 bin kişiye hisse dağıtması durumun- da, kâr payı adı altında faiz ve- rilmesinin ardından hısseleri • Sermaye Piyasası Kurulu'nca hazırlanan raporda, RP'ye yakınlığıyla tanınan Kombassan Holding'in silah ve savunma sanayii sektörüne gireceğini açıkladığı bildirildi. Silah ve uçağa da el attılar ANKARA (Cumhuriyet Bürosu- Sermaye Piyasası Kurulu'nca hazırlanan raporda, RP'ye yakınlığıyla tanınan Kombassan Holding'in silah ve savunma sanayii sektörüne gireceğini açıkladığı bildirildi. Holding Yönetim Kurulu Başkanı Haşim Bayram da. kâr payı adı altında sermaye topladığı kayıt dışı ortaklara gönderdiği mektupta, "Sivil hava şirketi kuruyoruz. Kendi uçaklarımızla uçacağız" dedi. SPK'nin, Kombassan Holding'i inceleyerek hazırladığı raporda; 1995 sonunda 20 milyar lira sermayeyle kurulan, 1996 sonunda sermayesini 25 bin kayıt dışı pav sahibinden topladığı 7.7 trilyon liranın da katkısıyla 30 trilyon liraya çıkaran şirketin, gıda piyasasından motor fabrikasına, kâğıt ve basım sanav iinden hipermarket zincirine, beton ve inşaat malzemelerinden film prodüksivon alanına. uçak ve silah ürerimine kadar tüm sektörlere girdiği belirtildi. Raporun, "Kombassan Holding'in İştirakleri" başlıklı bölümünde. "Ayrıca, Kombassan Holding AŞ yetkilileri, silah ve savunma sanayii konusunda da çalışmalarda bulunduklarını, bu sektörde de önemli atılımiar yapmayı planladıklarını ifade etmişlerdir" dendi. geri aiamayacağma dikkat çeke- rek, "Bu nedenle, bu kişilere hukuki dayanağı olmayan pay kâğıtları vermişler" dediler. Yetkililer, tüm Islami kural- lara göre işlem yapan şirketle- rin bu nedenle büyük sıkıntıya girdiklerine dikkat çekerek, "O nedenle bu gruplar aracı ku- rum kurarak, hisselerin ora- da el değiştirmesini sağlamak istivorlar" dediler. Başbakan'ın talimatıyla 5 Nisan 1997'deya- yımlanan bir SPK Tebliği'yle özel finans kurumlanna aracı kurum kurma izni verildi. Özel finans kuruluşu, Nur ce- maatinin önde gelen isimlerin- den Fethullah Gülen grubuna ait olan Asya Finans ile thlas Finans'ın aracı kurum kurmak için SPK"ye başvuruda bulun- duklan öğrenildi. Kombassan Holding Yöne- tim Kurulu Başkanı Haşim Bay- ram da, para topladığı kayıt dı- şı ortaklanna gönderdiği mek- tupta. özel finans kurumu kur- mak için başvuruda bulundu- ğunu, Bakanlar Kurulu'ndan iz- nin çıkmak ûzere olduğunu. ar- dından da aracı kurum kuraca- ğını bildirdi. Dolarlı telefon ücretine yargı freniANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Danıştay 10. Dairesi. Ersoy Erol adlı yurttaşın, Türk Telekom'un telefon kon- tur ücretlerinin her ay 3 cent karşılığı dü- zeyinde belirlenmesi yönündeki karan- nın yürüriüğünün durdurulması istemi- ni kabul etti. Mahkeme, tekel konumun- da kamu hizmeti olan bir işlemin fiyatı- nın yabancı para cinsinden belirlenme- yeceğini vurguladı. Kararda, kamu hizmeti için dolar üze- rinden tarife belirlemenin "kamu hizme- tinin önem ve ciddiyetiv le bağdaşma- dığı ve kamusal işlemlerde Türk Lira- sı dışında para birimi kullanılamaya- cağı" kaydedildi. Danıştay 10. Dairesi, Erol'un işlemin önce yürüriüğünün durdurulması, sonra iptali istemiyle yaptığı başvurunun gö- rüşülmesinin ardından aldığı kararda, Türk Telekomünikasyon AŞ Genel Mü- dürlüğü'nün, Yönetim Kurulu'nun kara- n doğrultusunda bir genelgeyle Aralık 1996'da kontur ücretini 3 bin lira olarak açıkJarken, ücretin her ay 3 cent karşılı- ğı yeniden belirleneceğini bildirdiğini anımsattı. Kamu hizmeti Telekom'un. yürüttüğü hizmetlerin karşılığı olarak alınacak ücretleri kârlı- lık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda belirlemekte serbest olduğu bildirilen 10. Daire'nın karannda, "Ancak idare- nin belirtilen yetkisi, yürütülen hiz- metin kamu hizmeti olduğu dikkate alı- narak sosyal gereklere ve ulusal eko- nominin hedeflerine uygun biçimde kullanılmalıdır" denildi. Kararda şöy- le devam edildı: "lleri sürülen bu hususlar. kontur ücretinin belirlenmesinde birer unsur olarak kabul edilebilir ise de devletin kurum ve kuruluşlarınca tekel niteli- ğinde kamu hizmeti olarak sunuldu- ğu açık olan bir hizmetin fiyatının, özel hukuk kişileri gibi akit serbesti- si içinde yabancı parayla belirlenme- si ve böylece değişken bir esasa bağ- lanması, kamu hizmetinin önem ve ciddiyetiyle bağdaşmayacağı gibi, bu tür hizmetlerin bedeiinin devletin ka- bul ettiği ve Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi para birimi üzerinden belirlen- mesi de asıldır. Öte yandan kamu hiz- metlerinin yürütülmesi sırasında, dö- viz kurlarındaki artışlardan etkilenen hizmetlerin fiyatlarının dinize endeks- lenerek belirlenmesi, ulusal ekonomi- nin hedefleri ve sosyal gereklerle de bağdaşnıamaktadır." İZZETTİN ÖIVDER Kökü Dışarıda İdeoloji 1970'lerde sotcu gruplara bir suçlama yönelti- lirdi: Kökü dışarıda ideoloji savunucuları! Solcu- lar, doğru olarak, ya Sovyetler ya Çin ya da sair bir sosyalist ülkeye sempati duyardı. Aynı şekil- de sağcılar da, ya ABD ya Almanya veya başka bir kapitalist ülkeye sempati duyarlar. Her iki grup için de aynı mantıksal veya duygusal yöntem ge- çerli ve haklıdır. Birinin doğru, diğerinin yanlış ol- ması söz konusu olamaz. Her iki grup da doğru davranmıştır ve davranmaktadır. Zira yeryüzün- de iki sistem vardır. Her iki sistem de, ülkeden ül- keye değişmekle beraber, genel hatları itibanyla üniversaldir. Sorun, tarafların hayranlık duygulan ile sınırlı olsa idi, fazla endişe ve eleştiriye mahal olmaz idi. Ne var ki, bir solcunun sosyalist bir ülkeye hay- ranlığı sadece bu boyutta kalırken, bir kapitalist veya sağcının eylemi salt hayranlığı aşmış ve ül- ke aleyhine eyleme dönüşmüştür. 1950 liberalleş- me politikaları, 1980 dışa açılma politikalan, bu arada uygulanan ithal ikameci politikalar hep ül- ke aleyhine sonuçlanırken, bu politikaların mi- marları Batılı çevrelerle yakın ilişki ve çıkar birliği içinde hareket etmişlerdir. işteTürkiye'nın bugün içinde bulunduğu olumsuz durum sadece kökü dışarıda bulunan politika ve uygulamaların değil, fakat dış güçlerle çıkar birliği içinde davrananla- nn eseridir. Dış ve iç güçlerin çıkar birliği yaptığı en son ör- nek, son IMF kararıdır. IMF en son gelışinde eko- nominin kötü durumda olduğunu belirlemişti. Hat- ta IMF bu eleştirisini yaparken oldukça da nazik davranmıştı. Aradan geçen kısa zaman içinde ne değişti ki bu sefer IMF bizi dev ilan etti. Türkiye devleşmedi, ama IMF, rolünü çok güzel oynadı. IMF, Türk halkını önce umutsuzluğa kaptırdı. Böy- lece gerdiği Türk halkı kendisine bir çıkış yolu ararken, çözümü de, biraz da pohpohlanarak, yi- ne IMF'de bulmuş oldu: Özelleştirme ve yaban- cılara satış! Dev olma uğruna şimdi de bu proje- leri uygulayacağız. Türk halkı artık kimlerin yabancılarla gerçek an- lamda işbirliği içinde olarak ülkeyi tam anlamı ile satışa çıkardığını artık anlamalıdır. Şu anda artık açıkça ortaya çıkmıştır ki, özelleştirme, kara pa- ra aklamadan çetelere güç sağlamaya dek bir di- zi çıkar ilişkisine hizmet etmektedir. KlT'leri ucu- za kapatmak için çeteler birbirine düşmüştür. Hal- kın ve ülkenin çıkarını kollayan ve gözeten yok- tur. işte sağcı ile solcunun dış ülke ile ilişki düzeyi ve böylesine bir ilişkinin ülke yararı ile bağlantı- sının sonuçları böyledir. Bir ideolojinin kökünün nerede olduğu önemli değildir. Önemli olan, o ideolojinin neye ve kime hizmet ettiğidir. ••• Geçen hafta iktisat Fakültesi Mezunlan Cemi- yeti toplantısında yeraltı ekonomisi, mafya, ser- maye ve devlet ilişkileri tartışıldı. Son komünist devlet olduğumuz yönündeki teşhislere uygun uygulamalar dolayısıyla mı acaba Türkiye'de bu ilişkiler ortaya çıktı! Özelleştirme karşıtlarına baskı HACER GEMİCİ ÖZDEN ADANA-REFAHYOL bütçe denkliği için özel- leştirmeye sanlırken özel- leştirmeye karşı hareket- ler de değışik yöntemler- le engellenmeye çalışılı- yor. 28 şubat tarihinde Ada- na Ugur Mumcu Alanı 'nda bir basın açıklaması yapa- rak 'Özelleştirmeye ha- yır' diyen Haber-Sen Şu- be Başkanı Yasin Aytaç hakkında dava açıldı. Yi- ne bir hafta kadar önce Ha- ber-Sen'in yetkililerden ızin alarak dağıttığı özel- leştirme karşıtı sokak bil- dirilerinde de 'T özelleş- tirilerek bazı kişilere peş- keş çekilmek isteniyor' ifadesi sakıncalı buluna- rak idari sonışturma baş- latıldı. Haber-Sen Adana Şube Başkanı Yasin Aytaç hak- kında Emnıyet Genel Mü- dürlüğü'nün baş\xırusu ile 28 şubat tarihli toplantı ne- deniyle dava açıldı. 'Özel- leştirmeye hayır' toplan- tısının amacını aşıp gös- teriye dönüştüğü ıddiası ile emniyetin kendileri hak- kında savcılığa suç duyu- rusunda bulunduğunu kay- deden Yasin Aytaç, "Sav- cı tarafından ifademe başvunıldu. Öğrendiği- mize göre savcılık hazır- lık soruşturmasını ta- mamlamış ve konu Adli- ye Hukuk Mahkemesi'ne dev redilmiş. Bugün, ya- rın davanın tarafımıza bildirilmesini bekliyo- ruz" diyekonuştu. Öte yandan, toplantının yanı sıra Haber-Sen'in, ge- çen hafta dağıttığı sokak bildirilerinde de amacını aştığı iddia ediliyor. TEKSTİL BANKASI A.Ş. ORTAKLARINA DUYURULUR Bankamız sermayesinin 1,7 trilyon Türk Lirası'ndan 3,4 trilyon Türk Lirası'na artırılması nedeniyle bastırılan 11. Tertip hisse senetleri 28 Nisan 1997 Pazartesi gününden itibaren, İstanbul'da Genel Müdürlük binasında ve diğer illerde Şubelerimizde dağıtılmaya başlanacaktır. 11. Tertip hisse senetlerinin, bu sermaye artışı ile ilgili "Rüçhan Hakkı Kullanım Makbuzu" ve "13 Numaralı Yeni Pay Alma Kuponları" karşılığında teslim edileceği Ortaklarımıza duyurulur. TEKSTİLBANK Abide-i Hürriyet Cad. Geçit Sok. No:10 Şişli 80270 İstanbul DİKK.AT! 5 yıllık TEMEL EĞİTİM ÇAĞDIŞIDIR ve ÇOCUK HAKLARI'na aykındır. Cahil çocuk aynı zamanda işsiz de kalacaktır. 8 yıllık TEMEL EĞlTİM'e geçmek zorunludur. ÇYDD İhracat bedeli 30 milyar dolar ANKARA (ANKA) - Dış Ticaret Müsteşan Osman Do- ğangün. Türkiye'nın bu yıl 50 milyar dolarlık ithalata kar- şılık 30 milyar dolarlık ihra- cat yapabileceğini tahmin et- tiğini açıkladı. Doğangün, 1996 yılında Türkıye'nin ihracatırun yüzde 7 oranında artarak 23 milyar dolara, ithalatının ıse yüzde 18 artarak 42 milyar dolara ulaştığını bildirdi. Doğangün. 1996 yılı verilerinin Türki- ye'nin ıhracatındakı yapısal bir sorunu bir kez daha gün- deme getirdiğini belirterek bu- nun tek razara ve tek ürüne ba- ğımlılık olduğunu söyledi Türkiye'nin pazar olarak AB'ye ve ürün olarak da teks- til bağımlılığından henüz kur- tulamadığını savunan Doğan- gün. AB'ye tam üyeliğı he- defleyen Türkiye'nin mevcut potansiyelıni harekete geçire- rek söz konusu yapısal soru- nu çözebileceğini bildirdi. Doğangün, AB ülkelerinın Maastricht kriterlenne uyum sağlamak için izledikleri sıkı para ve maliye polıtikalannın da Türkiye'nin bu ülkelere ih- racatını olumsuz etkılediğinı ve beklenen performansın al- tında kalınmasına yol açtığı- nı anlattı. BU AKŞAM 2105 NW Yaşar Kemal, cezaevlerinden saraylara uzanan iiginç yaşam öyküsünü Zülfü ÜvoneliVe artlatıyor AKLirsTTOLU