Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 ŞUBAT1997 PAZAR
DEĞİŞEN DÜNYADANHUSEYIN BAŞ
Küçükbir kentten büyük derslerFransa'nın gunev ınde yer alan kuçuk V ıtrolles
kentmde ılk turu > apılan beledne seç.ımlennde
Le Pen'ın "Llusal Cephesi" ada> ı Catherine
Bruno'nun. sosyalıst partisinın lıstesı başta
olmak uzere sağcısiyla solcusuyla tum partılere
tark atmas-ı \e kımse ıçın surprız olmayan bu
başarisını 9 şubat pazar gunu (bugun)
surdurebıleceğı olasılığı. bır anda beldenın
sınırlarını aşarak. ulkenın tumunu ılgılendıren
boyutlara ulaşmasma yol açmiştır
1995 Hazıran ayında \apılan beledıye
seçımlennın ıptal edılmesıyle geçen 2 şubat
pazar gunu ılk turu yapılan seçımde "aşın sağ"
panının ^crtlık vanlisı kanadını temsıl eden.
niedya ve kultur du^manlığı ıle de "kuçuk
Goebbels" olarak anılan Bruno Megret 199s
seçımlennın ılk turunda 20 bın oydan altı bın
kusurunu almış. ancak. seçım kampanyası
harcamalannda yasal lımıtlen aştığı ıçın bır % ıl
sure\ le "seçilememe" cezasına çarptırılmiştı
Ama bu engelı aşınak. "küçük Goebbels" ıçın
pek zor olmadı Parîısı onun \enne. o gune
kadar kımsenın adını bıle du\madığı karısı
Catherine Megret'yı lıstesının ba^ına yerleştırdı
Bo\lece "vasak" aşılmış oluyordu Lstelık
"Bonnie and Chde" olarak da anılan karı-koca
şımdıden iş bolumu bıle vapmışlardı Catherine
Megret. "Eşler kocalanna vardım etmelidir"
dıyordu Bruno îse kartlannı daha açık
o\nu\ordu "Karım beledi>e başkanıolduğunda
sadece sosval işlerte ilgilenecek. Ben de "buvuk
> onehmler konusunda onun danışmanı
olacağım" dıvordu Ozetle Megret gıtmış.
Megret gelmıştı
Hem de ne gelış Kadın Megret. geçen pazar
yapılan ılk turda oyların yuzde 46 69"unu
alarak kocasina 678 ov fark atmavı başarmış,tı
Şımdıkı sosyalıst başkan J. Jacques \nglade'ın
başını çektığı lıste ıse yuzde 36 99 oyla
yetınmek zorunda kalmış. ıktıdardakı sağ
bırlığın adayı Roger Guichard ıse yuzde
16 30"la uçuncu sırada yer alabıimıştı Sağın
olduğu gıbı sosyalıstlerın de "ov" kaybetmelerı
kuşkusuz, nedensız değıldı
Sağın da solun da oy kavbetmesıne karşın.
ON larını onemlı olçude arttıran "aşın sağ"ın bu
"önlenemeyen" yuksehşımn ardmda. oncelıkle
ıktıdarın tumunu elıııde tutan sağ bırlığın
ulkenın ıçınde devındığı ekonomık \e sosyal
krızın ustesınden gelmekte acız kalmasının
etkısı mevcut Dahası bu krız. gıderek daha da
ağırlaşmakta \e ınsanların geleceklen
konusunda umutsuzluğa duşmesine neden
olmaktadır Kuşkusuz \ ıtrolles de bundan
nasıbını almıştır Bırzatnanlarsosyalıst
beledıyelere örnek olarak gosterılen kentte
yaşayanlann uçte bın ışsizdır Yaşamın tum
alanlanndakı çokuntu gozlen tırmalamaktadır
Ustune ustluk sosyalıstler adı "sahte fatura"
yolsuzluğuna karışan ve bu konuda hakkında
soruşturma açılan eskı beledıye başkanı J J
Anglade \e ekıbını. "daha Kisini
bulamadıklan" gerekçesıyle yenıden aday
gostermışlerdır Faşıst partının, sağdan sola tum
adaylan. " Bunlann hepsi çûrumuş" dıye
suçlamasının umutsuz ve mutsuz kıtlelen
etkılemesı ıse kımseyı şaşırtmamıştır
Fransa'nın guneyınde yer alan bu kuçuk
kenttekı beledıye seçımlerının. ulkenın tumunu
ılgılendırecek olçulere çıkmasi, kuşkusuz
rastlantı değıl O kadar kı. Vıtrolles'dekı
gelışmeler. başı "aşın sağJa" belada olan
Fransa'yı değıl orneğın, kokdendıncı kuşatması
tehlıkesıyle karşı karşıya bulunan Turkıye ıçın
de alınması gereken onemlı dersler
ıçermektedır Fransa'da "sağ partileri" bıtırmeye
yemınlı taşıst ulusal cephe Vıtrolles
seçımlerıyle ulkede dorduncu beledıyenın de
kapısına davanmıştır Kapıya dayanan bu korku.
ıktıdardakı sağ bırlık partılerını, "aşın sağ"a
karşı "cumhumetçi cephe" adı altında. ıkıncı
turda kendı adayını gerı çekerek. seçmenlennı.
"birieşik soPun lıstesıne oy \ermeye
çağırmıştır Aşın sağı. "soPdan daha tehlıkelı
gormevenlenn dırenmesıne karşın bu konuda
ılk kez "akıl volu" seçılmış gorunmektedır
Arıtmetık olarak. başarı nıumkundur Ancak
bırleşme konusunda geç kâlındıgı "atı alanın
çoktan İ skudar'ı geçtiği" olasılığı da butunuvle
goz ardı edılmemehdır Sağın adavı. o da genel
merkezın zoruyla ıkıncı tura katılmama kararı
almıştır Seçmenlennın onu ne oranda
ızleyeceklerı yanıtlanmasi haşlı guç bır sorudur
Ne \ar kı. "aşın sağa karşı" cumhurıyetçı
cephenın. umut kırıklığından ılk turda sandık
başına gıtmeyen yuzde 24'e yakın bır
seçmenın. hıç değılse bır bolumunu harekete
geçırmesı olasılığı da kuşkusuz yabana
atılmamalıdır
\ ıtrolles beledıye seçımlen "Le Pen"m aşın
sağ partisinın zafenyle sonuçlansa da.
sonuçlanmasa da. faşıst partının yukselışının
onlenmeMnın tek \e etkın yolunu açmıştır Sağ
bırlık. ılk kez asıl tehlıkenın "aşın sağ"
olduğunu gormuştur Sol ıse salt beledıye
seçımlen ıçın değıl, gcnel seçımler ıçınde.
"birliğin" onemını ka\ramış \e şımdıden bu
yonde ılerisı ıçın umut veren çabalara
gırışmıştır Fvet. \ ıtrolles deneyımınden bızım
ıçın de alınacak dersler \ar
Hüseyin Baş
Bir
'diller
dağı'
uzmatu
•m-
1930 da Paris te doğan Georges
Charachidze'nm babası Gurcu,
annesi îseFransız Omrunu. Arap
lann bır zamanlar "Dillerin Dağı
olarak adlandırdıklan Kafkasya
konusunda vaptığı araştırmalarla
geçıren Charachıdze. Abakçadan
Lazcava. Osetçeden Ibıhçaya uzanan
on ıkı dıl bılmektedır 80 unsuzden
oluşan Ibıhçava (,bu bır rekordur) va
kıt tek kışıdır Charachıdze've gore
"Ibıh halkı kav bounuştur. Son Ibrh da.
1992"de Turkive'nin bir kovunde ha-
vatavedaetmıştir".
Eskı Sovvetler Bırlığı donemınde
Kafkasya vagınlmesinınzorluğukar-
şısında Charachıdze otuz vıldan bu
yana Turkıve'v ı zıv aret etmış ve Ana
dolu'dakı Kafkasva kokenlıler veCer
kezler arasında arastırmalarvapmıştır
Fransa nın Llusal Doğu Dıllerı ve
L'ygalıkları Enstıtusu nde protesor
olarak gorev vapan Charachıdze nın
aralannda"Kafkasya'ıunHind-\vrupalarihi",*'Pro-
methe ve Kafkasva". "Gurcistan Feodalitesi" gıbı
eserlennın de veraldığı çok savıda kıtabı bulunmak-
tadır Kırk vıl bıılıkte çahştığı unlu dılbılımcı ve ta-
rıhçı Georges Dumezil ıle çok sav ıda kav ıt. v uzlerce
sayta metın ve gramer araştırmalarıvla. "Ibıh" dılı-
nın vok olmasinı onlemıştır
Çeçenistan seçınılerının ardından Rusya vı oldu-
ğu gıbı Kafkasv a'v ı da v akından tanıy an Charachıd-
ze nın Rusya Çeçenistan ve çoklannın barut tıçisi
olarak gorduğu Kafkasv a konusunda Le Monde da \ -
eralansovleşisi Turkıv e'v ıdev akından ılgılendıren
gorûşlen ıçerıvor
Tanhçı ve dılbılımeıve gore bolgede venı savaşlar
patlak verebılır
-27 Ocak 1997"de. başkanlığa Aslan Mashadov gi-
bi ılımlı bir liderin seçılmesinden sonra. Çeçenistan'da
banş şansını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Eğer gerçekten varsa. bu seçımler banş ıçın bır
şanstır Zıra Mas'ıadov siyasal pianda "biraşın"de-
ğıldır Dahası "Islamcı" da değıldır Bu ozelhğı ıle
de Çeçenlenn çoğunluğunun dusuncelennı temsıl et-
mektedır Çeçenlersavaştanvanadeğıldıler Amasa-
vaş bır kez başlavınca anık seçme hakları voktu Ya
zateı kazanılacak va da olunecektı Bugun Rusva ıle
vapılması olasi bır anlaşmavla barı^ ^ansinı gerçek-
leştırmek ıstıyorlar Çeçenler siyasal \e ıdeoloıık bır
sıstenı olarak "İslamı" reddetmektedır Islamla ılıs-
kılerınet değıldır Hele"tekduze"hıçdeğıldıı Çeçe-
nistan'dakı banş surecı yme de Moskova'da banş
vanlisı olanlarla savaştan yana olan farkh efılımier
arasında ne olacağına bağlıdır Rus ordusunun venıl
gisı kuşkusuz Çeçenlenn ozel veteneğınden olduğu
gıbı Rus devletı \e reıımının zavıt duruma duşme-
sınden de kavnaklanmaktadıı
- İsvancı Çeçen şeflerinden biri olan S ılman Radu-
vev seçinılerin sonuçlarını tanımadığuıı açıklamış ve
Rusva'va karşı >eni terorist evlemlere gırişme tehdi-
dinde bulunmuştur. Çeçenlerin bolunme riski nedir?
- Gerçekten de bolunme ve şıddetlı bır genlım ris-
kı mevcuttur Çeçenistan'da sert sıvasal karşıthklar su-
reklı bır bıçımde silaha sarılmakla sonuçlanmaktadıı
Siyasal karşitbklar çoğunca şıddete donuşur \ıtc-
kım Rusva Çeçenistan a saldırıv j geçmeden hemen
once Cehar Dudavev 'le karşitları bırbırlerıne tank \ e
roketlerle saldırmak uzerevdıler Eğer Rusva bugun
deaynı vanlişlıktadırenırseCeçenlervenıdenkavna-
sacaklardır
- Moskova, Çeçenistan'ın Rusva Federasvonu bü-
tunluâu içinde ver alnıası »erektiğıni sov lemev i surdur-
mtkkdır.C, ec,cnkı ıs«. ba;;ınısi7İıkı\tenımdı. dırcnıvor-
lar. Bu ourıınuU bır ıızlaşma nasıl olacaktır?
- \akııı bıı sure onte vapılan açıklamalara bakılır-
sa. bu konuda herhangı bır uzlaştna olası gorunmu-
Çeçenler sa>aştan >ana değildiler. \ma savaş bir kez başlajınca artık seçnıe hakian >oktu. \a ^afer ka/anılacak >a da olünecekti. Bugün Rusva ile vapılması olası bir
anlaşmayla banş şansını gerçekleştirmek istivoriar. Çeçenler siyasal ve ideolojik bir sistem olarak "İslamı" reddetmektedir.
eçenistan bir iç saldmdır. Çünkü Ruslar içın Çeçenistan, tıpkı Tayga ya da Sibirya gibi Rus
toprağının bir parçasıdır. Tacikistan ise dış saldındır. Tacik çatışması Rus ya da eski Sovyetler
Bırlıği'nin toprak bütünlüğünün ihlalidir. Rusya'nın, Tacikistan'dan. Çeçenistan'da yaptığı
gıbı gen çekilmesi hemen hemen olanaksızdır. BDT'nın kurulmasındaki temel düşünce,
onun Sovyetler Birliği'nin yerini almasıydı. Rusya ile Beyaz Rusya arasındaki birleşme tasarısı,
Ruslann nereye varmak istediklerini ortaya koymaktadır.
Ç
vor Seçımlenn yapıldığı gun bıle. her ıkı tarafda av-
rıteldençalmayadevamedışordu Bu. kuskusuz ko-
nunun goruşulmeyeceğı anlamına gelmıyor \ma, tu-
tumları. bır uzlasma olasılığına ızın vermıyor Sava
şın çelışkılennden bın de Rıısların bır yandan "Çe-
çenler bizım vurttaşlanmızdır" savını ılen surerken
obur vandan onları sistematık bır bıçımde ortadan
kaldırmavaçahşmalandır Ceçenlerıçınbağımsizlık
salt bır geleneksel hak arama sorunu değıldır Bır va-
rolus sorunudur Ruslar ıse. kendı açılanndan Çeçe-
nistan ı serbest bırakmalan durumunda. siranın Kaf-
kasya yageleceğınınbıhncmdedır Çeçenistan'ın ba-
ğımsızlığını tanırsa Kuzey Kafkasya'dakı Dağıs-
tan'dan \bhaz>a'va uzanan obur kuçuk cumhunvet-
ler de "Bu neden bize de tanınnıamaktadır?" d'ye-
ceklerdır Bovle bır olasıiıkta bırdızı savaş patlak ve-
recek Rusların ısyanlan bastırmak ıçın otuz beş yıl
surevle çar ordularını kullanmak zorunda kaldıkları
19 v uzv ıl donemıne donulmuş olacaktır
- Çeçenistan'ın bağımsızlığı, Rusva Federasvo-
nu'nun parçalanmasının belirtisi olarak gorülebilir
mi.'
- Bu butunuvle olasıdır Kuzey Kafkasya halkları
ıçın bağımsızlık dusuncesı sorunların çozume ulaştı-
rılmasinda ^u an gundemde değıldır \uz ellı vıldan
bu vana Kafkasvada bulunan \e son derecede aktıt
olan bır topluluk oluşturan kazaklar genlım varata-
bılırler kazaklar Slavdır Ama kulturlerı. neredeyse
Kafkastır Rusya'vı veOrtodoksluğusavunmaktadır-
lar Buozellıklenvlede Kuzey ICafkasya'nın tum ku-
çuk cumhurıvetlennde ve Çeçenistan'da bır ıç sava-
şm mavası durumundadırlar
- Hazar Denizı petrolunun ta>jinması sorunu Çeçe-
nistan sav asmınpatlakvermesininbelirlevıcioğelerin-
den bırı olarak gorülebilir mi.'
- Geopolıtık sonuçlan ıtıbarıvla petrolun ta^ınma-
-ı son derece önemlıdır Soz konusu olan ıkı eskı bu-
yuk ımparatorluk arasındaki rekabettır Rusv a ve Tur-
kıve hatın sav ılır rezerv lere sahıp olan Hazar Denizı
petrollerının kendı toprakları uzerınden taşınmasını
davatm ıktad.r Rusva. petrolun karadenız'dekı \o-
\orossisk Lımanı na ulaşmasiııı guvence altına al-
mak istemektedır Savaşın nedenlerınden bırı bu ol-
nıuştur
- Rusrejimininolası gelişmelerindc Çeçen sonınun-
dan alınacak ne gibi dersler vardır?
- Butun bunlar Rus devlettnın. Rus olmayanlarla
olan sorunlannın ne banş ne de savaşla çozume ulaş-
tırılmasındayetersızkaldığınıortayakoymuştur Rus-
ya ınanılırlığını bır olçude yıtırmıştır Tanhı ve ken-
dıne guvenı guçlu bır ımparatorluk olduklan duşun-
cesıne day anan bır u]ke ıçın bu durum oldukça v ahım-
dır Ruslann duşunce tarzını. nasıl fıkır yuruttuklen-
nı anlamak gerekır Rusya'da savaşakarşı olanlar, ay-
nı zamanda. Çeçenıstan'ın bağımsızlığmada karşıdır-
lar En kararlı savaşkarşıtlan bıleÇeçenıstan'ın Rus-
ya'nın bır parçası olduğu goruşundedır Çok sayıda
Rus. hatta lıberal aydınlar ıçın. savaş, Çeçenistan ın
Rusya'va saldırmasıvla başlamıştır
- Ruslann Çeçenistan yenilgisi. Rus ordusunun et-
kisini v itirdiği anlamına mı gelmektedir?
- Sanmıvorum Rus ordusu çok sayıda nedenden
oturu guç durumdaysa da ulkenın sağlanı ıstıkrarlı
ve temel oğelerınden bırı olma durumunu korumak-
tadır Rus kamuoyunun buvuk bır bolumu verleşik
"İslam" korkusuyla. ordunun tepkı gostermesı ve
Ruslann her zaman Rus olduklannı ortaya koymasi
gerektığını duşunmektedır Bu ortalama Rusun de-
rınlıklennde ver alan bır merkez du^uncedır Boris
Veltsin'den sonrabıryonetıcı ekıbının v a da ordunun
guçlu etkısı altında y a da dupeduz onun tarafından da-
vatılan bır hukumetın işbaşına geleceğı duşiınulebı
lır Rus lıberal solunun da sonuçta, bır generalı var
Soz konusu olan. ordunun hemen tumu tarafından
desteklendığı kesınlıkle bılınen General Lebed'dır
- Moskova, bajjımsız cumhuriyetlerde vaşayan 25
milyon Rus azmhğmı koruma hakkını elinde tut-
maktadır. Bu. eskı merkezle" venidevletler arasın-
daki üişkilerde beliıievici bir öğe midir?
- Kesınlıkle oy ledır Bu. Rusların bılıncıne gıderek
daha guçlu bır bıçımde verleşen bır oğedır Sorun çı-
karan cumhurıvetlere yonehk şıddetlı ya da sert ey-
lemlere gırışılmesının davanaklarından bındır Kaza-
kıstan'da "Rus azınlığı", neredeyse "çoğunluktur".
Ruslar sozuedılen "azınlıklanna"eskı Sovyetler Bır-
lığı nın "FransızkokenlıCe/ayirlilergibi".terk edıl-
melen mumkun olmayan "a/ınlıklan" olarak bak-
maktadırlar Ayrıca "vahşj" olarak gorduklerı çevre
halklarını da uy garlaştırdıklarına ınanmakta. bu y uz-
den de bu halkların kendılenne borçlu olduklannı du-
şunerek bunlann kendılenne baş kaldırmalarını nan-
korluk savmaktadırlar
- Rusva. Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) için-
de ver alan eski SovAet cumhuriy etleri arasındaki bır-
liği dennleştirerek veni bir So\>etler Birliği'nın vara-
tılmasını mı amaçlanıaktadır?
\ onetıcılerın ve kamuoyunun buvuk bolumunun
eğılımlerı bu vondedır Belkı daha u\ gar. dahaaz şıd-
det yanhsi daha az komunist. hatta daha az totahter
bır bıçımde yapılanmak ıstenmektedır BDT'nın ku-
rulmasındaki temel duşunce. onun Sovyetler Bırlı-
ği'nin yennt almasıydı Rusva ıle Beyaz Rusva ara-
sındaki birleşme tasansı, Rusların nereve varmak ıs-
tedıklerını ortava koymaktadır
- Tacikistan'da 30.000 Rus askeri konuşlandınlmış
durumda. Bu çatışma bolgesi ile Çeçenistan arasında
bir koşutluk kurulabilir mi?
- Ruslar ve bazı vonetıcıler bov lesı bır koşutluğun
var olduğu duşuiKesındedır Onlara gore her ıkı olay
da Ruslarakarşisaldınnıtelığıtaşıvor Çeçenistan bır
"iç" saldındır Çunku Ruslar ıçın Çeçenistan. tıpkı
Tavga v,a da Sıbırva gıbı Rus toprağının bır parçası-
dır Tacikistan ise "dış" saldmdır Tacık çatışması Rus
ya daeskı Sovvetler Bırlığı nın toprak butunluğunun
ıhlalıdır Tacikistan dakı "İslamcı" sava^çılar "dışa-
ndan". Mganıstan dan gelmektedir Eger Rusya bu
bolgedtP askerlennı çekerse. Orta \sva ülkelerını
sozu edılen dış etkılere terk etmış olacaktır Rusya ıçın
\fgan kavnakh teror odaklanndan bın bu bolgedır
Rusva nın Tacikistan"dan Çeçenistan da vaptığı gı-
bı gerı çekilmesi hemen hemen olanaksızdır
- Imparatorluknostaljisinesaplanmış. bir Rusva'nın
demokratik bir ulke olnıası nıümkun miıdıir?
- Sonvu tersınden alabılırız Rı.s olmavan çevre
cumhufıvetleıının temsiİLilen "O/gurluğumuz ve
otonomimİ7 ancak Rusv a «erçek bir demokratik ülke
olduğunda garanti altına alınmış olacaktır" demekte-
dırler Eger Rüsya demokratik bır ulke olursa. o za-
man ımparatorluk kavranv da ortadan kalkacaktır \-
nıa ımparatorluk nostalıısının yakın bırgelecekte or-
tad ıı k. !k ı. ıgı\'ı ılgılı ^ı.lı
r
'ikr hcıuız gorunmu-
voı B ı is^ _ı.n(ek dcnokı îsinı ı geisekleşmesı ola-
sılığını dişlıvor
SATALIE \OIGAYREDE (Le Monde)
ANKARA NOTLARI
MLSTAFA EO1EKÇİ
Bodrum'un
ÖtekiYiizü... (1)
Anlatacağım olay bır Amerıkalının başından geçtı
David S. 1988 den ben Turkıye'ye gıdıp gelen, ulkemı-
zı çok seven bır Amerıkalı genç Turkıye'de en sevdığı
yerlerden bın de Bodrum Cebınde on bın Amerıkan do-
ları parası var Yaşamı boyunca bınktırdığı para bu Da-
vıd bu parayı değerlendırmek. Bodrum da bır ış kurmak
ıster
Davıd ne yapsam, ne etsem derken bın zengın ol-
duğunu soyleyen Nezihe G. adında bır bayanla Ingılız
Karen H. adındakı bayandan bırortaklıkonerısıalır Or-
tak bır restoran açacaklar ışleteceklerdır
Davıd bu ortaklığı kurallara uygun olarak yapmak ıs-
tedığınden "Işlemlerınoterkanalıylayapalım"öer Ne-
zıheG adındakı Turk ortak Davıd e kendısının çok zen-
gın bır ış kadını olduğunu vereceğı bu on bın doların
sadece bır Parıs gezısı masrafı olabıleceğını. Davıd ın
bır Amerıkan yurttaşı olarak hıçbır sorunla karşılaşma-
yacağını, oyle bır olay olursa kendısının rahatiıkla ço-
zebılecegını soyler Davıd sozleşmenın noterde yapıl-
masındaısraredınce Davıd ınonune bır lokantada no-
ter kâğıtlarını koyarlar Davıd bırazTurkçe bılmektedır
Noter kâğıtlarının uzerındekı TC Beyoğlu 21 Noter M.
Atıf Çataklı yazısını ve çevırmen damgalarını gorunce,
onlan da noter damgası sanır Kâğıtlar da gerçek kuş-
kulanmaz 8u gerçek noter kâğıtlarının uzerıne Nezihe
G Karen H ıle Amerıkalı kurban Davıd S nınadlanya-
zılarak, uzun uzun ortaklığın amaçları ustalıkla yazılıp
sergılenmıştır Istanbul dakı Beyoğlu 21 Noterı nın res-
mı kâğrtları ıse, Bodrum da bır lokantada boyle kullanı-
lıyor Bodrum da herhangı bır notere gıdıp sozleşmeya-
pılabılecekken, neden boyle bır yola sapıldığını anlamak
guçtur
1992'nın Mayıs ayında Bodrum da istanbul Resta-
urant" adıyla ışyerını açarlar Davıd, uç ortaktan bırı
olarak, lokantada 6-7 ay parasız çalışır Bu arada Da-
vıd'ın on bın doları da yenı açılmış lokantanın masraf-
larına, buzdolabı, vb gıbı alımlanna harcanır Davıd, her
harcamanın belgelerını saklamaktadır Nezihe G her
şeyın yasal olduğunu, Svvıssotel ın yuzde beşının ken-
dısının olduğunu, ayrıca Zıhnı Denızcılık Şırketı nın or-
taklarından olduğunu soyler durur
Istanbul Restaurant'maçılışından6-7aysonra bırge-
ce sekız polıs lokantaya gelıp Davıd'ın burada ızınsız ça-
lıştığını, ellerındekı kâğıtlan ımzalamazsa kendısını ka-
rakola çekeceklerını soylerler Davıd lokantanın ortağı
olduğunu soylersede dınlemezler Davıd, son çare ola-
rak sozde ortağı olan Nezihe G 'y> a
f
a
r
Nezihe G ken-
dısıne
- Senın lokantada gorunmernen gerekırdı, demekle
yetınır. hıçbıryardımdabulunmaz Polısler Davıd ılokan-
tadan dışan atarlar Lokantayı da ıkı gun muhurleyıp
sonraaçarlar Yıl, 1997 dır aradanbeşyılgeçmış Ame-
rıkalı Davıd S hâlâ on bın dolarını alacak Davıd, onla-
ra
- Kendı payımı sıztere satayım' der Almazlar Lokan-
tanın gunluk cırosu 300-1000 dolar arasındadır
Dolandırıldığını anlayan Davıd S Istanbul da resmı
noter kâğıtlarının alındığı Beyoğlu 21 Noterı M Atıf Ça-
taklı ya gıder
- Bana da sızın kâgıtlannızdan venrmısınız? dıye so-
rar
- Veremeyız, yasalara aykırıdır' yanıtını alır
- O zaman, nıçın Nezihe G 'ye bu sızın antetlı kâğıt-
larınızı venp de, benım dolandınlmama neden oldu-
nuz?
- Bız yapmadık!
Davıd, uzun-ytilaF Ttırieje'de kaknca, ortarnaalışjrıış>
olmalı, "Herhalde ortağırnNezıhe G 'ye bu Beyoğlu 21
Noterı'nın antetlı kâğıtlannı cınler verdı
1
" der
Davıd, bu noterı Noterler Bırlığı ne şıkâyet eder Ora-
dan da bır şey çıkmaz Gerçekten Davıd cın çarpmışa
donmuştur Davıd son çare olarak, Bodrum'dan Jale
A. adlı bır savunmanla anlaşarak parasını alabılmek
ıçın, Nezihe G ıle Karen H haklarında dava açar
Arkadaşları Turkıye dedavaların uzun surduğunu an-
latırlar Davıd telaşlanır Davanın bır an once bıtmesı ıçın
tum belgelerı savunmanına verır Sahte noter sozleşme-
sı (Turkçe, Ingılızce) Amerıka'da kendı oturduğu kentte
bastırılmış lokanta menosu faturası banka hesapları
odedığı paraların makbuzları hepsı var Dava 1993'te
açılmış, 1996 da bıtmış Bılırkışı Yılmaz B. raporunda
Istanbul Beyoğlu 21 Noterı M Atıf Çataklı dan neyol-
la alındığı bılınmeyen resmı noter kâğıtlarına yazılmış
sozde ortaklık sozleşmesı ıçın 'Bu sozleşme ahlaka ve
yasa/ara aykın bır sozleşme değıldır" deyınce yargıç da
kararı basar Boylece bu sozde sozleşmeyle Davıd ın
10 000 USD'sı de cebellezı edılıverır Yine bılırkışı Yılmaz
B raporunda ' Bankalardan gelen yazılarda lokantanın
ortak hesabına yatan paraların kımın tarafından yatırıl-
dıgı bellı olmamaktadır" dıye yazınca Davıd lyıce şaşı-
rır Hıç banka parayı kımın yatırdığmı yazmaz mı
7
Son-
ra bır saptama yapılır "Lokantada domates patlıcan,
yumurta, gazoz vb ıçın 18 mılyonlukmal var 'denır Ço-
ğu Davıd'ın parasıyla alınmış yazarkasa, masa, sandal-
ye buzdolabı gıbı demırbaşlar ayrıca odedığı kıra hıç
goz onune alınmaz Domates patates parasmdan 18
mılyonun uçte bırı olan 6 mılyonun Davıd e verılmesını
ıstemıştır bılırkışı Yargıç da bunu onaylamıştır Oysa bu
para ıle o lokantada ıkı kışı yemek bıle yıyemez1
Davıd odedığı 1 mılyar 80 milyon lıra tle artı 7600 DM
(beş yuz kırk milyon lıra) kıra yerıne, bır bardak soğuk
su ıçer1
(Arkası salıya)
• • •
Oruç ayı bıttı bır ay boyunca kımı gencı polıtıkacılar
"siyasal ıftarlar' duzenledıler Yıllardır soyleyıp yazıyo-
ruz polıtıkacı ıftarveremez yemek verır Oyemektede.
gelenler ıstedığı ıçkıyı ıçebıhr Yobaziıgın onune nasıl ge-
çeceğız7
Ne dıyeyım, boğazlarında kalsın yobazların
Sevgılı okurtar Şeker Bayramınız kutlu olsun
1
BULMACA SEDİT\iŞA\i\
1 2 3 4 5SOLDANSAĞA:
1/ Damızlık dışı
havvan Gıvsı II
• fan — " Unlu
kankatur sanatçı-
mtz Yapılmasın- 3
da sakınca olma-
van 3/Sert ve faz-
la kızarmavan bır
domates turu
Bızmut elementı- "
nın sımgesi 4/ j
Harman venndekı
tahılın taş \e top- 8
raklakarışıkkalın- n
tısı Bır - - - ne-
şe sav bu uhanın baharı-
m" (\edım) 5/ Ikı kışılık
bır varış teknesı 6/ Kaz
Dağı mnmıtolojıkdonenı-
lerdekıadı Tekerleklı ka- 3
rataşıtı 7/Bır bağlaç Ba- 4
şansızlık sonuçsuzluk 8.'
Yurdumuzda bır gol
Adana nınbırılçesı 9/Kı-
lımc benzer. renklı ve mo-
tıflı uzun yolkık Anka- 8
ra nın bır ılçesi q
VLK.\RIDA\\Ş\ĞI\\:
1/Çok kokulu bır turkahve
cehennem arasında bulunduğuna ınanılan yer Bır akarsu-
y un herhangı bır kesımınden sanıyede geçen suv un oy lumu
3/ Huvsuz atları vola getırmek ıçın dudaklarına takılan kıs-
kaç \abaiici 4/Akdenızbolgesindcbırakarsu Hınt-İran
dıl grubuna \erilen ıd 5 \>agın vuksck olan ust bolumu
6/ Kuvruksokumu kcmığı Lç kışıyle oynaııan bır kağıt
ovurıu 7/Eskı Mısırdaguneş tanrisi Nıjer ın baskentı 8/
Babanın kız kardeşı Kalıcılık 9/Bır ıştekı engellerı yen-
me kararı Vucut ısısı
Bır çeşıt sınek 2/Cennetıle