Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
29 ARALIK 1997 PAZARTESI CUMHURİYET SAYFA
13
Tekel kimm cebine?
Tutun tekehnın devletın elmden ahnmasma
ılışkın ılkgınşımler, 12E\lul un hemen ardın-
dangundemegelmıştı 12E\lul unGumrük\e
Tekel Bakanı emeklı generalRecai Baıuralp,
tutun tekehnın kaldınlmasına karşı çıkan bır
resmı yazı \azdıktan tam 11 gun sonrn gore-
ıınden ıstıfa etmekzorunda bırahlmıştı Tekel
maddelerımn dışalımma olanak tamvan yasa
ıse neohheralızmın şampı\onu TurgutÖzal ın
başbakan olduğu donemde çıkarıldı Sıra ulu-
sal sıgaralanmızın marka \efabnkalannin sa-
tışma geldı 25 Arahk tanhınde çıkan ve Res-
mı Gazele'deyavımlanan hukümet kararının bı-
nncı maddesı şo\ le "TEKEL, kendine ait si-
gara markalannı ve diğer variıkları tahsıs et-
mek suretiyle ortaklıklar tesis edebilir."
Devlet Bakanı EyupAşık da açıklama vap-
tı
"Samsun ve Yeni Harman sigaralan, İn-
güiz-Amerikanşırketı BAT'a satıldı. Sıgara-
nın isun haklan British Amerikan Tobac-
co 'ya geçtLn
Uluslararası prketlenn ıştahını kabartan
TEKEL ın dummuna goz atmakta yarar var
"Istanbul Sanayi Odast 'nın 500 büyük sa-
nayi kuruluşu sıralamasına gore TEKEL,
Türkiye'nin en büyük sanayi üretim kurulu-
şu. TEKEL'in 1997 yüı sattş hasüatı 400 tril-
yon Hra olacak. TEKEL, bu paranın yüzde
63 'ünü, yani 250 trilyon lırayı devlete akta-
racak. Bunakarşın TEKEL, 1997büançosu-
nu yıne de 8 trilyon lira kâr ile kapaiacak."
CHP Partı Meclısı uvesı Mustafa Gazalcı
bırbasın bıldırısı ıle Turk tutunculuğunu \esı-
gam sarumnı olduren bu hukumetkamnnın mut-
laka TBMM ye getmlmesı \egen ahnmasını
ıstedı "Oyun açık oynanıyor. Ulusal Kurtu-
uış Savası 'yla kovduğumuzemperyalizm, şim-
dielini kolunu sallaya sallayagelıyor. Geçen
hükümetler bu oyuna çanak tuttular, ortam
haurladdar, şimdiki iktidar oyunun son per-
desini oynuyor. Baştaparûm CHPolmak üze-
rebütün ulusal güçleri bu oyunu bozmaya ça-
ğırıyorum."
Savın Gazalcı çokı\i nnetlı Denevımleronu
gostenvor kı Gazalcı nın u\esı bulunduğu ve
"Atatürk'ünpartisi" olduğunu ılerı suren CHP
de dahıl hıçbır partı bu kanuda kıhnı btle h-
pırdatmaz
Yaşavacağız ve goreceğız Dılenz bız va-
nıhnz
mım
Cumhurrvet devnmınm ana ku-
cağında yetışmış, uvgarhk dostu
Ord Prof Cahil Arf ı yıtırdık
Değeriı matematıkçmızı yakm-
dan tanımış olan esh TÜBİTAK
Başkanı Sabancı Unıversıtesı Rek-
toru Prof Dr Tosun Terzioğlu,
Arf ın kışılığıne ılışhn şu ıpuçla-
nnı \erdı bıze "Görünüşte mate-
matikten başka bir şey düşünmez
gibıydi. Oysa, birçok konuya ilgi
duyardu örneğin, matematiğin
hem yaratıcüık süreci hem de es-
tetik açısından özellikle müzjk ile
yaktn ilgisi olduğunu söylerdi."
Gerçekten CahıtArf, 1960'taya-
vımlanan bır makalesınde ozetle
şugöruşlendılegetınvoniu "Mü-
ziğin ilk unsurları basit seskrdir;
edebiyatın ilk unsurları kelime-
ler, daha doğrusu bunların tem-
sil ettiklen duygulantmlardır; re-
sim sanaıınm ılk unsurları renk-
lerdirvs. dtyebdeceğimizgıbıma-
tematiğin ilk unsurianntn doğal
saytiar ve nokta, doğru, düzlem
gibi basitgeometrikşeküler oldu-
ğunu söyleyebiliriz. Matematikçl-
nin bir hesap makinesi olduğu
hakkındaki sanı biraz değisebilir,
ama matemaükçiyine de esas iti-
barıyla bır otomat olmaktan kur-
tulamaz. Acaba hakikaten öyle
mi? Bence hayır. Kanaatunce ma-
tematikçilerin büyük çoğunluğu
matemaüğe, genel olarak yayıl-
mış olan sanının aksıne bir gu-
zel sanat gözü ile bakarlar. Mate-
matik her şeyden önce tıpkı re-
sim, mû-ik, mimari vs. gibibırgü-
zel sanattır. Bence matematikte
anlamak denilen şey, coşkuyu ıçe-
ren bir ruh haüdir; o ruh haline
erişmek, dmlediğimiz veya oku-
Cahit Arf ve alkış
duğumuz teoremin estetik unsu-
runu sezmek demekür."
Demekkı Cahıt Arfhocamızdan
genç kuşaklarınalması gereken bı-
rıncı ders, her meslekte duygunun,
sanatın gozardı edılmemesı
îkmcı derse gelınce Bu, daha
önemlı Cahıt Arf, 1940 'larınba-
şında Ingılızmatematıkçı Du Val'ın
tstanbuî Cmversıtesı 'nde anlattı-
ğı bır teondenyola çıkarakbır haf-
ta eve kapanır \e "ArfHalkalan "
ıle "Arf Kapanıst" çıkar ortaya
Sonrasını şöyle anlatır ünlü mate-
matıkçımız "Bundan sonra kötü
bir isyaptım: Çevreden alkıs ara-
dım. Bunun için de çevreden mü-
hendislerie konuşup onların işle-
rini anlamaya çalısünu Onların
bir problemini çözersem beni ol-
kışlartar diye düşündüm."
Bu ıstek Arf ı vem teonlerfor-
muller üretmeye ıter tstanbuî \e
Maryland üntversıtelennde yaptı-
ğı çalışmalar ıle Inönu Ödülu 'nü
dekazanır 4ncakyıllar sonrayap-
tığı değerlendırme çarpıcıdır
"Alkıs da kazandım. Fakatböy-
le alktş için iş yapmak iyi bir şey
değiL ınsan, zannediyorum kiken-
diproblemini bütün gücü ile ya~
pabildiği kadar götürmeye çalt-
şırsa, b'dıme çok daha büyük bir
katkısı olur..."
Bencılhğın çıkara dönük şak-
şakçıhklann doruğa ulaşhğı gu-
numûzde Cahıt Hoca 'nın bu söz-
lerının altı çızılmelı' Benlığınızle
baş başa kaldığınızda şu soruyu
kenduuzesorabûıyormusunuz Bi-
time, uygarhğa, insanlığın mutlu
geleceğine hangi Arf halkasını
ekledim ya da eklemeliyim? "
Işte erdem burada
Güneydoğu için
veri tabanı
Geçen cumartesıgunkü köşemızde Sosvolojı Derne-
ğı Başkanı Prof Dr Birsen Gökçe'nın Gunevdoğu
Anadolu Bölgesı 'ndeh terörden koy koruculuğuna, ıs-
sızhkten otonter vaptya değın çesıtlı sorunlara ılışhn
saptamalanna ver vermıştık. Bugun Savın Gökçe 'nın
çözüm onerılerını sıralayacağtz
- Doğu ve Güneydoğu'daki birleştirici unsurun
doğru saptanması ıçın btlimsel arastırmalar yapıl-
malı ve polüika oluşturmada araştırma sonuçların-
dan, sosyolog,psıkohg vesiyasetbiümcilerinden mut-
laka yararlamlmalıdır.
- Pohtıka oluşturmada yöreye hızmet veren, halkla
yahn ılışhsı olan kamu görevhlenne kaynak bşı ola-
rak basvurulmalı, bınkım ve deneyımlen değerlendı-
nlmelıdır
- Terörisü etkisiz hale getirmek güvenlik güçleri-
nin işidir, Ancak teröristin finansman kaynaklanm
kurutmak ve lojısük desteğinı kesmenin de devletin
diğerkurumlannın işi olduğu daima habrlanmaUdır.
- Gerek yorenm vapısından ka\naklanan otonter
yaklasım, gerekse guvenhk güçlennm bashcı yakla-
şımları, olumluyonde kanalıze edılmeh bunun ıçın de
halkın sürdurülebılır kalkınma hamlelerı ıçıne bızzat
gırmelen vanı katılımlan saglanmalıdır
- Göç normal bir olgudur, ancak halkın bu konu-
da bilinçlenmesute yardun edümell, alternabfler ser-
gilenerek halk yönlendirümeltdir.
- Kültürelfarklılıldann yaşamasına olanakvenlme-
/j, küllurelhaklartanınmalıdır özellikle yöre ıçın Kürt-
lüğun 'küttürei bir gerçekük', bır alt kımhk olduğu
gorüşünden hareket edılmeh, Kürtlüğün değıl Kürt-
çulûğun ülke butunluğunü zedeleyıcı bır unsur olduğu
gözununde bulundurulmahdır Esasen demokrası.fark-
lıhklan kabul eden bır sıyasal bır sıstemdtr Ancak
farkîUıkları arttırmagıbı bır sorumluluğu olmadığı da
daıma hatırlanmalıdır
- Özellikle bürokrasinin yeniden yapılanmasına
gereksınim vardır. Yönetim devamlı gelıstırilmeye
muhtaçtır. tşbıriığı ve değışen koşullar hıçbır zaman
gözardı edümemelidır. Yerelyönetimm yetktlen art-
tınlmalıdır Yöre msanlanna kendı sorunlaruun çö-
zümünde daha çok sorumluluk verilmesı olumlu so-
nuçlar doğuracak ve sorunlartn aşdmasında ciddi
mesafeler katedüebilecektir.
Savın Gokçe onerılerım hmı uçuk vazarlannya da
"medyatik veünlü olmaya, yüklüce paralar kazanma-
ya " donük rapor hazırlavanlann \aptığı gıbı oturdu-
ğu yerden, onvargı ıle gelıştırmıyor Bu yûzden Gok-
çe nın belırlemelerı, soruna parmak basmak ısteyen-
ler ıçın bılımsel bır ven tabanı olusturuyor
Demirel'in resmi indirildi, Erbakan 'ınki asıldı
Ankara Metrosu 'nun
açılışında izdiham
ANKARA (Cumhurbet Buro-
su) - Ankara Metrosu. RP'lı Me-
lih Gökçek yönetımındekı Anka-
ra Anakent Beledıyesf nın bozuk
organızasyonununyarattığı sıkın-
ölareşhğınde hızmete gırdı Teme-
h SHP"lı Beledıye Başkanı Murat
Karayalçm donemınde atılan met-
ronun açıhşını yapmak. RP Genel
Başkanı Necmettin Erbakan'a
kısmet oldu RP ve MHP'lılenn
govde gostensıne dönüşen toren
alanında. yurttaşlara "Türk bav-
rağı" >enne Erbakan \e Gokcek
flamalan dağıtıldı
Metro açılışında kalabalık nede-
nryle Kıala> Meydanı'nda ızdıham
yaşandı Guvenlıkguçlenmnonun-
de durduklan banyerler vıkıhrken
12-16 yaşlarındakı çocuklar po-
hslerce tartaklandı, ba>gınlık ge-
çırenler alanın arkasına taşındı
Izdıham sırasında 1 pohs memu-
rudayaralandı Mehter takımının
"Fetih Man«"m çaldığı alanda.
tstıklal Marşı okunurken bozkurt
ışaretı yapıldı
Cumhurbaşkanı Sülevraan De-
mirel'ın. sabah saatlennde plat-
formdabulunan resmınuı. torenın
başlamasından kısa sure once kal-
dınlarak yenne Erbakan'm resmı-
nın asılması dıkkat çektı Alanda-
kı tek Alaturk resmı, Erbakan ve
Gokçek'ın resımlennm arasmda
yeraldı Turkbayrağınınbulunma-
dığı alanda dınleyıcılere Erbakan
ve Gokçek'ın resımlennm yer al-
dığı flamalar dağıtıhrken kargaşa
yaşandı Kalabalık nedenıyle kay-
bolan çocuklar ıstasyonlardan
anons edıhrken ılk gun bedava ol-
ması nedenıvle metroda da ızdıham
yaşandi Alanda, BELKO'nunozel
helıkoptenyle Nike markalı bere-
ler dağıtıldı
"O Türkiye'yi duzluğe çıkar-
tacaktı, ne vazık ki 55. hukümet
geldi" anonsuyla sahneve çagnlan
Erbakan, mananlann ülkeyı gen-
de bırakacaklanna ılışkın propa-
ganda j'apıldığını ıddıa ettı Met-
ro projesının yanhş zıhnıyetler ta-
rafından uyutulduğunu savunan
Erbakan, Cumhurbaşkanı Süley-
man Demirel'ı eleştırerek "Her
fırsatta demokrasiden bahseden
Çankaya, Meclis çoğunluğunu
tanımam dedi. Bugünku uçun-
cu, dörduncu, beşinci sınıf par-
tilerden kurulmuş olan bu ucu-
be>i getirdi, milletin başına koy-
du. tşte altı a>dır çektiğimiz ıs-
tıraplar bu yuzden meydana gel-
di. Insan haklan çiğnenmiş, ın-
sanların dinini öğrenmesi engel-
lenmiştır" dedı
Torende, Gokçek de 70 yıllık
cumhunyet yonetımıne meydan
okudu Gokçek, kendısınden on-
cekı beledıve yonetımlennm pro-
jelennı sahıplenerek RP'nın 4 >ıl-
hk gorev süresınde yaptıklannın,
70 yıllık cumhunyet tanhının hız-
metlennı ıkıye katladığını savun-
du Altveustgeçıtler,havuzlar,fıs-
kıyelerveAltınpark a yerleştırdı-
ğı oyuncakparkını ornek gosteren
Gökçek, Çankaya Beledıvesım ve
hukûmetı çalışmalannı engelle-
mekle suçladı RP'nın kapatılma-
sı ıçın senaryolar hazırlandığını
savunan Gökçek, ">e RP kapa-
nacak ne de sağduyulu insanlar
provokasyona gelerek sokağa
dökülecek" dedı
Kaçakyolcu taşıyan gemiyi
yeni sahibi ihbar etti
KEREMILGAZ
ttalya'ya Turk, Irak \e Pakıs-
tanlı goçmen kaçıran ve karaya
oturan gemının Istanbul'da. Kar-
tardanyolaçıktığıbelırlendı Ge-
mının !»ahıplennden Adnan Ka-
ramanoğlu, kendısının kaçak goç-
men taşuna konusunda bılgısı ol-
madığını one sürerek "Geminin
saöş işlemlerini üzerirae gcçir-
medim. Gemiyi satın aldığını
Doğruyol Kardeşler Deniz \e
Kara Nakliyat AŞ'nin sahibi Is-
hak Doğruyol sahte orakla ge-
miji Çanakkale Boğazı'ndan ge-
çirerek kaçak goçmen taşnordu"
dıye konuştu Kendısıne yonelık
suçlamalan kabul etmeyen Doğ-
ruyol ıse sorulanmıza yanıt \er-
mekten kaçındı
Turkıye'den ttal>a'ya adam ba-
şına 3 bın dolara goçmen taşıyan
veC atazaro kıyılanndakaraya otu-
ran "Araraf* ısımlı gemıde
800'den fazla kaçak yolcu ve do-
ğurmak ûzere olan hamıle bır ka-
dın bulunuyordu Sahıl guvenhk
yetkıhlerı, gemının, 22 Arahk'ta
Çanakkale Boğazı'ndan Lıman
Başkanlığı'na transıt geçış yapa-
cağınıbelırttığınııfadeettıler Yü
ıçuıde 3 kez Beyrut'a gıden "Ara-
rat" ısımlı gemının geçış yaptığı-
nın ertesı günühakkında ıhbar gel-
dığmı açıklayan yetkıhler, "ih-
barlı gemiler listesi"ne gırdığını
ancak ış ışten geçtığını soyledıler
"Araraf ısımlı gemiyi Ishak Doğ-
ruyol'un sahte evrakla Çanakka-
le Boğazı'ndan geçırdıgını soyle-
yen Karamanoğlu, bu konuda ıh-
barda bulunduğunu da belırttı
2 Eylul'de gemiyi Doğruyol Kar-
deşler Denız ve Kara Naklıyat AŞ
adına tshak Doğruyol'dan satın al-
mak amacıyla ışlemlere başladığı-
nı anlatan Karamanoğlu, ancak 19
Aralık'ta aralanndakı anlaşmaz-
lık nedenıvle almaktan \azgeçtı-
ğını \ e bunu Istanbul Lıman Baş-
kanlığı'nabıldırdığımsoyledı 22
Aralık'ta Lıman Başkanlığı'na ts-
hak Doğruyol'un gemiyi boşalttı-
ğını ve kaçıracağı yolunda şıkâyet
dılekçesı verdığını soyleyen Kara-
manoğlu, ertesı gün de îstanbul
Denız Polısı Mudurluğu'ne şu ya-
zıyı gonderdığmı bıldırdı
"Istanbul Liman Başkanlı-
ğı'na bilgi verdifimiz halde ts-
hak Doğruyol gemiyi 22.12.1997
tarihinde Kartal'dan hareket et-
tirmiş olup 23.12.1997 günu sa-
at 11.00 itibanvla evraksız ola-
rak Çanakkale Boğazı'nı geç-
miş ve az evvel Polis İmdat 155
No'lu telefona da sözlü bulundu-
ğumuz ihbar neticesinde gemi-
nin v urtdışına kanunsuz vollar-
dan insan kaçınlacağını ihbar
ederiz. Gereğinin acilen yapıl-
masını saygılarımla rica ede-
rim."
HAYVANLAR ISMAIL GVLGEÇ
U M5Ut
KtM KlME DUM 0ÜMA BEHÎÇAK behicakldturk.net
HARBİ SEMtH POROY
MIRMIRLAR UĞVR DURAK
TARIHTE BUGUN MÜMTAZ ARIKAN 29 Arahk
AKTÖR SADİ'NİN ÖLÜMÜ
ia41'ee susou, TIYATKO OYUNCUSU Fmeer pKv (ABL \
ADI, UÜSBYIN $AD< KA&IGÖ2OĞUJ), SO rAŞtUDA O'LPÜ..
GALArASAHAY LtSeSl 'MOEfJ SOHGA, glH £(3eeDB HU-
KUK OKOUÜf OiAM ^ADIl
ÇCXMKOASuMDA BAÇLAYAhl
nyAreo TunatsuNA uYAeAK. « YAÇINDA SAHAIEYE
ÇiKUIÇTI. "SUIZHAlJEmu IOJMPAhlYAS^NDA gf&CAÇ
VIL KOM£CV£A/ OLARAK. ÇALtŞTUOAN SOMRA, 13ZC '
pe DA&ÛLBBDAYl 'YB 6EÇM<$n. Su S/&4LA/&A,
IBAJUİ&E&IC AHMET MUIZl 'UIN VAPm Oİ/VJ 'HfSSE-l
ŞAflA'PA B'OW ££&V£>f GOLÜA/U OYHIYHISAK. ÛAJ
KAZAA/M/fTT. 1S2S'TB, ICBMOı KUSOUĞO "MlLLÎSAH-
ue* mpuııueuyLA ç&ftru w/eA/eceee Ç/&4A/
ŞAOt, 19Z6 -Z* yiUAüiUDA DA RAŞıT &2A VE BEH-
ZAT Sum'LA ÇAUŞMŞri
GÖRÜŞ \
CEMAL ŞENER
Ali'siz Alevilik Olur mu?Toplumsal yapılanmalarda bazı kışılıkler bazı olu-
şumlarta ozdeşleşmıştır Bunlardan bınsı de Islam ta-
nhındekı Hz. Ali ve Alevilik arasındakı ıhşkıdır Bınsın-
den soz edınce otomatık olarak diğer olguyu çağnştır-
maktadır Islam tanhınde Hanefilık ıle Hz Alı arasında-
kı ılışkı veya Şafiılık ıle Hz Alı arasındakı ılışkı Alevılık-
te gorulduğu gıbı bır çağnşımı yapmamaktadır
Buna benzer, sıyasal tanhte, duşunce tanhınde, dın-
ler tanhınde sayısız ornek vardır Musa'sız Musevılık-
ten, Isa'sız Meryem Ana'sız Hırıstıyanlıktan, Hz. Mu-
hammed'sız Islamıyetten, Budha sız Budızmden, Hz.
Bahaullah sız Bahaılıkten vs soz edemeyız Tıpkı
Mark sız Marksızmden, Mao'suz Çın Devrımı'nden,
Lenin sız Sovyet Devnmı'nden Gandi sız Hındıstan'dan,
Mustafa Kemal'sız Turk Ulusal Kurtuluş Savaşı'ndan
soz edemeyeceğımız gıbı
Bu orneklen sayfalar dolusu sayabılmz Aynı benzer-
lıklerı felsefe dunyasında, bılım dunyasında vs olduk-
ça fazla mıktarda sıralayabılınz
Son yıllarda ulkemızde Alevilik, kendını yuksek ses-
le ıfade etmeye başladığından bu yana yalnızca ken-
dını ozgurcerfadeedemedığı ıçın değıl, aynı zamanda
kendı başına guçlu bır ıçerığe sahıp olduğu ıçın de
prestıj kazanıyor Tabıı bu durumdan rahatsızolanlarAle-
vılığe yonelık eleştınlennın dozunu bu oranda arttırma-
ya başladılar Bu eleştınlerden, geleneksel karşıtlan
olan Emevı Muslumanlığımn eleştırılerı yadırganmadı
Ama "duşünce özguriüğü" adı altında yapılan eleştın-
lenn bır kısmının Alevılen rahatsız etmedığını soylemek
olası değıl Bunlardan bınsı de Hz Alı ve Alevıler ılışkı-
sıne yonelık eleştındır Daha doğrusu Alevı duşunce-
sınde Hz Alı'nın yenne ılışkın eleştındır
Bu zıhnıyete gore "Alevılıöınfe/am/atlgısı yoktur",
"Hz Alı Alevı değıl, Sünnıydı,Islam şenatçısıydr, "Ale-
vışenatıHz Alı'dendoğacak , "AlevıhğıHz AJı'yebağ-
ladığınızoranda şıddeb de kabul edersınız", "Aievı bağ-
nazlığının Islam Hızbullah'ından farkı yok", "Zaten Hz
Alı'ye bakınız, herhangı bır toplumsal, sıntfsal analız
yapmamış", "Yazmış olduğu bır kıtap da yok", "Laık ve
aydınlanmacı değıl", "Hz Alı enbûyukAlevı katılı", "Beş
bın kızılbaşı ateş hendeklenne atmış" vs. vs
Alevilik ıslamıyetın Anadolululaşmasıdır Alevilik Is-
lam ıçmdekı katı, softa, bağnaz, akıl dışı yorumlara kar-
şı aklı yorumu one çıkaran, ınsan sevgısını, eşıtlığı, bo-
luşümu, ınancın temelıne sokan Tann ınancını ınsan-
laştırarak "enel-hak" dıyen eşıtlıkçı, ozgurlukçu, bolu-
şumcu bır toplumsal yapılanmadır Onu şıddetle, bağ-
nazlıkla, şenatçılıkla vs ozdeşleştırmek sadece Alevı-
lığı tanımamak ve ona hakaret etmekdeğıl, aynı zaman-
da zıhın korluğudur
Hz Alı Alevıler ıçın her turtu kotuluğe karşı olmayı er-
demleştırmış bır semboldur Onun felsefesı zalıme kar-
şı mazlumun yanında olan yoksullann umududur
Anadolu'da Hz Alı ve Alevilik etle kemtk gıbıdır O
olmadan dığen olamaz Anadolu'dakı Alevılerın Hz
Alı'ye duydukları sevgıyı saygıyı, hayranlığı, bağlılığı ke-
lımelerle cumlelerle ıfade etmek olası değıldır
Anadolu Alevılen ıçın Hz Alı'nın yen o denlı erışılmez
bır yer kı, bu olguyu hıçbır benzetme ıle anlatabılmek
mumkun değıldır
Hz Alı ustune Anadolu'dakı halk ozanlarının sevgı,
saygı ve muhabbetlennı ıfade eden nefesler bır araya
toplansa dev bır antoloıı oluşur
Alı sevgısı ıle yanıp tutuşan, ınançları uğruna dara-
ğaçlannâ meydan okuyan Osmanlı'nın ve Selçuklu'nun
haksız somuru duzenıne karşı Anadolu halkının sıkıl-
mış yumaığu olan halk ozanlarının yazdıklan nefesler-
de Hz Alı adı çıkanlırsa ortada bomboş bır defter ka-
lır Anadolu aydınlanmasının tarıhı koklerı kazılmışolur
Pir Sultan Abdal ın, Viranı'nın, t4es«mi'nın, Kul HTm-
met'ın Şah Hatayı'nın yuzlerce nefesı Hz Alı ıle ılgılı-
dır Alevı tanhının serçeşmesı olan bu ozanlar Hz Alı'yı
tanımryortar mıydı7
Alevı halkı ve Alevılığı oğrenmek ıs-
teyen insanlar Alevılığı bu kaynaklardan değıl de yeni
yetme yazarlardan mı oğreneceklerdır?
Günumuzden 1400 yıl once yaşayan Hz Alı'nın sı-
nıfsal tahlıl yapmadığı, bır kıtabının bıle olmadığı, laık
ve aydınlanmacı bıle oimadığını savunmaya, kargalar
bıle katıla katıla guler
Yukanda sözunu ettığım zıhnıyet, Hz Alı'yı Alevıle-
nn gozunde düşurmeye çalışıyor Alevılere, Alı'nın şu
şu hatalan var, onun arkasından gıtmeyın demeye ge-
tınyor Pekı bu yaklaşım duşunce ozguriuğune, ınanç
özguriüğune sığar mı''
Bızım kalkıp Hırıstıyanlara, isa iyi değıl, şu şu hata-
lan var, toplumun sınıf tahlıllennı iyi yapmamış, laıklığı
de savunmuyor, dıyebılme hakkımız var mı^ Bızım Mu
sevılenn Musa'sını eleştınp o elektnğı bıle bulamadı, bıl-
gısayar bılmıyordu vs dıye eleştın hakkımız var mı' Ve-
ya Hındulara, aaa çok ayıp edıyorsunuz, ınsan aslan
varken ıneğı kutsal kabul eder mı, deme hakkına sa-
hıp mıyız'' Boyle yaparsak komık duruma duşmez mı-
yız'
Alevıler veya başka ınançlara ınananlar, kendını ay-
dın kabul eden ınsanlardan hangı dıne, nasıl, ne şekıl-
de ınanmalılar dıye fetva beklemıyorlar Kendılenne dı-
şandan nasıl ınanacaklarının dıkte edılmesını beklemı-
yorlar Bu dın adamlığına soyunmak olur Alevıler ken-
dılennı kendılen ıfade etmek ıstıyorlar Alı'ye mı yoksa
Velı'ye mı oncelığın venleceğının dışandan dıkte edıl-
mesının hem kendılenne saygısızlık olduğunu hem de
bu ışe kalkışanın kendine saygısızlık ettığını duşunu-
yorlar
Hz Alı ve Alevılığı şerıatçılıkla vs ozdeşleştırmeye
çalışmak, ulkemızde laıklığın en kararlı savunucusu
olan bu toplumsal yapıyı dınamıtlemeye çalışıp şenat-
çılığın hesabına çalışmaktan başka bır şey değıldır
Alı'yı Alevılıkten veya Alevılığı Alı'den ayırırsanız, bu
ıkı kavramın bırlıkte oluşturduğu değerler toplamını or-
tadan kaldırmış olursunuz Bu değerler toplamı soyut-
lanırsasadece IsJamın bağnaz, softa yorumu ortada ka-
lır
BULMACA SEDAT YAŞAYAN
SOLDAN SAĞA.
zılan dılde kulla-
nımdan düşmüş
olaneskısozcukve
deyımlen kullan-
ma 2/Zorunluge-
reksınme maddele
nıçmdevletçesap-
tananfıyat Enku-
çük sosyolojık bı-
nm 3/ Tuna Irma-
ğYndakullanılanbır
çeşıt yolcu kayıgı
XI Oruca başlama
zamanı Çok
onemlı kışı" anla-
mında uluslararası kısaltma
5/ ttalyada bır o\a Dogu
Karadenız Bölgesı'nde ünlu
bır dağ geçıdı 6/ Küçuk su 2
yolu. Hıle duzen II Boru
sesı Gözdekı canlılık Bır
hayvan 8/ Kendısıne manı-
lan sırvenlenkımse Çok
kokulu bır tur kah\ e 9/ Be-
zekçılıkte kullanılan veşıl \e
p«mbe dalgalı bır veşıt se
def
YUKARIDAN AŞAĞIYA
1/Sevımsızlık, soğukluk V
Radyum elementının sımgesi Kuzev denızlennde vaşayan ve ka-
racığenndenbalıkyagı çıkanlan balık 3/ Kır koşusu Hıeap 4/ Sa-
ğırvedılsız Fotografçılıkta' bulanık' anlammdakullanılan söz-
cuk 5/ Bır cıns şeker 6/ Sanı Bır yen bolmek. sının belh etmek
ıçın yapılan tahta perde 7/ Ucu dovulup fırça durumuna getınlen
ve dıştemızlıgınde kullanılması Muslumanldcça sünnetolan bır tur
ağaç çubuğu tlkel bır sılah 8/ Ben Musa vım sen Fıra\un'lk-
rareız şeytan-ı - - - Uvüncu olmcm bu haıa Pır Sultan ölür dınlır"
Bırrenk 9/Kuzusesı Çok kullamlmaktan \ ıpranmış eskımış
\