Katalog

/ 26ARALIK1997CUMA İşsizler ordusu büyüyecek Enerjide İngiliz modeli • Avrupa'da enerji özelleştirmesinin en ağır (Sonuçlannm yaşandığı İngiltere modeli az gelişmiş ülkelere dayatılıyor. . FtLtZGÜMÜŞ Az gelişmiş ülkeler Dün- " yaBankası'nındaetkisiyle, enerji özelleştirmesinde " tngiliz Modefi"ni örnek alıyor. Uluslararası işçi sen- dikalan bu modelin kamu aleyhıne ağır bilançosuna • dikkat çekiyor. Türkiye'de- ' ki enerji özelleştirmesinin ise İngiliz modeİinın de ge- risinde olduğu belirtiliyor. Türkiye'de ekonomi çev- releri, 10 termik santralın özelleştirilmesinin ardın- ' dan, TEDAŞ'ın 25 dağıtım • şebekesinin özelleştirme ihalesine endekslendi. Ha- zine Müsteşan'nın ıstıfası- ' nın "dedikodu konusu" olan ihale sonuçlan, hükü- mette günden güne gecıkti- " rilirken Avrupa Birliği'nde de bu alandaki özelleştir- : meler ülkeleri anlaşma ma- ' salanna orurmaya zorluyor. Uluslararası ışçi sendi- kalan tüm dünyada enerji ' alanındaki özelleştirmele- Bilanco tekelleşme - tngiliz modeli sonra- sında enerji sektöründe çalışan işçilenn 3'de biri olan 50 binden fazla ışçi, işinden oldu. Bakım ya- tınm ve hızmetlerin azal- tılması sonucu dağıtım şebekesinde acı süprizler beklenıyor. -Hıssedarlar çok mem- nun. Bölgesel şirketlenn devir ücretleri özelleştir- me dönemindeki değer- lerlendırmelerinin yüzde .200-400 üzerinde. Yöne- ticıler, çok ucuza aldık- lan hısselen daha sonra ^çok yüksek fıyata sattık- lan ıçın çok zengin oldu. Sonunda kamu baskısı altında hükümet durumu incelemek ıçin bir komis- yon kurdu. - Rekabet olmadığı için fiyatlardenetlenemi- yor. Üretim kapasitesınin yüzde 60"ını elınde bu- lunduran iki ana şirket, aynı zamanda fıyatlan da belırliyor. Dağıtım şır- ketleri ise bölgesel tekel- ler olarak çalıştıklann- dan fiyatlann düşürül- mesi ıçin bir baskı yok. Hükümet bunun üzerine fiyatlan iki kez yüzde 15 oranmda düşürdü. - Yeni üretim kapasite- si tamamen doğalgaza bağh. Bunun sonucu kö- mür madenleri kapatılı- yor. - Dağıtım şirketlerinın üretim santrallannı satın almasına hükümet kanş- madı. Aynı şekilde elekt- rik, gaz, su ve bazı yerler- de telekominikasyon hiz- metlerini veren süper şir- ketlerin tekel oluşturma- lanna izin verildi. rin bilançosunun, işçi aley- hine ve çokuluslu şırketler lehine olduğunu ortaya ko- yuyor. İşçi sendikalan, üç- te bir işçi kıyımı ve hisse- darlann bıre 4 kazanmasıy- la sonuçlanan özelleştirme- lere karşı Uluslararası Ener- ji Işçilen Sendikalan Kon- federasyonu'nda (ICEM) dayanışmaya gidiyor. Türk- lş'e bağh Türkiye Elektnk ve Gaz Işçileri Sendika- sı'nın (TES-İŞ) da üyesi ol- duğu ICEM bu konuda bir rapor hazırladı. Raporda, Dünya Banka- sı'nın 1993 yılında elektrik işkolu ile ilgili ortaya koy- duğu "5 ilke" içinde "Ban- ka geiişmekte olan ülketerin enerji sektöründeözeUeştir- meyi etkinbirbiçimdetakip edecektir" ıfadesıne dikkat çekilıyor. Enerji işkolunda yeni ço- kuluslu şirketlerin ortaya çıktığı belirtilen raporda, bu alanda petrol ve gaz işko- lunda Shell ve Exxon'un or- taklaşa çalıştığı ifade edili- yor. Elektrik işkolunda ise Electncite de France, Po- vverGen. RWE Energie, NRG Energy ve diğer bır- çok şırketin, Orta ve Doğu Avrupa, Güney Amerika, Asya ve Kuzey Afrika'da yeni pazarlar ve yeni kâr olanaîdan aradığı ve yerel şirketlere göre çok üstün ol- duklan belirtiliyor. ICEM, özelleştırmenin "deneme tahtası" olduğu belirtilen Ingiltere'yi, ulu- sal elektnk yapısının yeni- leştirmenin ne kadar hatalı olduğunu gösteren bir ör- nek olarak kabul ediyor. Al- tı yıl önce kamu elektrik şır- ketinin üç ayn üretim şirke- tine ve 1 ulusal elektrik na- kil şirketi ile 12 bölgesel da- ğıtım şirketine bölündüğü belirtiliyor. Raporda, Dün- ya Bankası ve özelleştirme danışmanhğı yapan şirket- lenn dünyadaki çeşitli hü- kümetlerin, İngiliz elektrik özelleştirmesinin bilanço- sunu, bir model olarak kul- landıklanna dikkat çekili- yor.ICEM. Avrupa Bırliği ve 49 diğer ülke tarafindan imzalanan "Enerji Beyan- namesi Anlaşması"nın glo- bal enerji şırketleri tarafin- dan bir koz olarak kullanıl- dığanı belırtiyor. Anlaşmaya bir "Sosyal Protokol" eklenmesi konu- sundaki kampanyalannın ise yanıt alamadığmın altı çiziliyor. lstanbul Elektrik Mühendisleri Odası Baska- nı Hüseyin YeşO de "Türla- ye'de yapılmaya çalışüan özelk^tirmerekabetide ön- gönnüyor. Tamamen bölge- sel tekeller oluşturuluyor. Bu anlamda tngiliz mode- linden bile daha kötü bir özelleştirme yapıidığı söyle- nilebilir. Bizim için o veya bu model önemi yok, ancak özellestirmenin sermaye ya- ranna ve kamu zaranna is- lemediği açıkça görülüyor" dedi. Okinawalılar'ın oyu önemsiz! • Referandumda 'hayır' denmesine karşın Okinawa'da ABD helikopter üssü yapımı için Japonya Başbakanı devreye girdi Dış Haberler Servisi - Ja- Lnamine "Okina^a'daher ne ponya ile ABD arasında gü- venlik konusunda stratejik bir konumda olan Okinawa adasında ABD'ye ait bir as- keri helikopter üssü yapılıp yapılmaması tartışmalan Ja- ponya Başbakanı Ryutaro Haşimoto'nun da devreye gırmesi üzerine ıyıce alev- lendi. Başbakan Haşimoto, ada- da geçen pazar günü yapılan referandumda helikopter ala- nı inşasına "hayır" denmesi- ne karşın ınşaata ızin verme- si konusunda Okinawa kenti Beledıye Başkanı'na baskı yapmayabaşladı. Geçen çar- şamba gecesi başkan Teteu- y> Higa ile Haşimato arasın- da birtoplantı yapıldığını du- yan 100 kadar muhalıf baş- 'kanlık konutunun önünde protesto gösterisi düzenledi. Helikopter alanını protes- to eden yerel halktan Toşio şekilde olursa olsun ABD üs- sü istemiyoruz. Okinawa ABD usleri ile dolu. Bu yüz- den ne doğru dürüsttarunne de başka bir şey ^pabfliyo- ruz"dedi. Japonya Başbakanı'nın belediye başkanına baskı yapmasını eleştiren siyaset bilimcisı Minoru Morita Ho- şimoto'nun ekonomık ka- zanç uğruna Okınawa halb- nın demokratık haklannı ih- lal ettiginı belirti. Başkan Hi- ga'nın ise üzerindeki siyası baskı nedeniyle istifa edece- ği belirtiliyor. Japonya'nın en güneyin- de bulunan ve Tayvan'a ya- kınlığı nedeni ile stratejik bir konumda olan takım adala- nn yüzde 20 sinden fazlası ABD üssü olarak kullaml- mış, bu adalar ancak 1972 yı- lında Japonya'ya iade edil- mişti. Yikn Son Yattrım Ftrsatı" RESMI SPONSOR Hayalinizdeki Opel'ler şimdi hayal bile edemeyeceğiniz koşullarla Opel Bayileri'nde. Opel'e herşeyin ötesinde bir u yatırım fırsatı" dememizin nedeni şu: Gücün, konforun, güvenliğin otomobili Opel Vectra, bu yıl ikinci el otomobil piyasasında, yüzde yüzü aşan değeriyle sahiplerine çok kazandırdı. Vectra ve diğer Opel modelleri şimdi inanılmaz koşullarla Opel Bayileri'nde. Sizi de Opel sahibi yapacak bu fırsattan 31 Aralık'a kadar vararlanabilirsiniz.. ADANA Arpel ADAPAZARI Ekin ANKARA Opal, Opan, Opis ALANYA Hedef ANTALYA Opak AYDIN Koyuncu BALIKBSİR Tınaz BOLU Kervan BURSA Yüce Hünkar ÇANAKKALE Ekşi ÇORLU İnan ÇORUM Giray DENİZLİ Funoto DİYARBAKIR Canlar ELAZIĞ Karalar ERZURUM Erdemir ESKİŞEHİR Alpata GAZİANTEP Teymur İSKENDERUN Anıl İSTANBUL Aks. Ataköy Balkan, Boğaziçi, Erpaş Gedizler, Gerçek, Maslak Odak, Sağlam İZMİR Egem Opaz KAHRAtÂAHtAARAŞ Sarpel KAYSERİ Demirel KOCAEÜ Ekcan KONYA Özkaymak MALATYA Kavuklar MAMİSA İnclm MERSİN Gedizler MUĞLA Gurbek ORDU Opkar RİZE Vardallar SAMSUN Reis SİVAS Taştanlar ŞANLIURFA Gapel TOKAT Taştanlar TRABZON Vardallar UŞAK Hitit VAM Doğu ZONGULDAK Tümar