Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 EKİM 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
KKTC Maliye Bakanı Coşar, Türkiye'nin yavru vatanı ayakta tutacak önlemler almadığını söyledi
Kılırıs göçmen istiyorAHMETŞEFİK
TRABZON-Kuzey KıbnsTürkCum-
huriyeti (KKTC) Maliye Bakanı Salih
Coşar, Kıbns Rum Kesımi'nin gerçek-
leştirdiği göçlerle nüfusunu 700 bine
ulaştırdığım belirtti ve bunun karşılı-
ğında Tûrk kesiminin belirli bir politi-
kası olmadığını söyledi. Coşar, başta
Karadeniz olmak üzere. Türkiye'den
gerçekleştirilecek göçlerle KKTC nüfu-
sunun iki katına çıkanlması gerektiği-
ni bildirdi. Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği (TOBB) Başkanvekili Ali Os-
man Ulusoy, işadamlanru Kıbns'a ya-
tmm yapmaya çagırdı.
KKTC Maliye Bakaru Coşar, Trab-
zon Ticaret ve Sanayi Odası'jıı kabulün-
de yaptığı açtklamada, Türkiye'nin Kıb-
ns konusunda bir nüfus polıtikası ol-
'alih Coşar, Kıbns Rum Kesimi'nin gerçekleştirdiği göçlerle nüfusunu 700 bine
ulaştırdığım belirtti ve bunun karşılığında Türk kesiminin belirli bir politikası
olmadığını söyledi. Coşar, başta Karadeniz olmak üzere, Türkiye'den gerçekleştirilecek
göçlerle KKTC nüfusunun iki katına çıkanlması gerektiğini bildirdi.
madığını, bunun ciddi sıkıntılara yol aç-
tığını söyledi. Nüfus sorununun çözü-
me kavuşması halinde, Kıbns sorunu-
nun kendiliğinden çözüme kavuşacağı-
nı belirten Coşar, Türkiye'nin KKTC'yi
yaşatacak misyonu ayakta tutacak ön-
İemleri almadığını öne sürdü. KKTC'nin
Rumlarla yanşacak bir düzeye getirile-
mediğini, bugüne kadar ticaret alanın-
da Türkiye ile on yedi protokol yaptık-
lannı belirten Coşar, sonınun hâlâ be-
lirsizlik içinde kaldığını ifade etti.
Maliye Bakanı Coşar, bazı mallann
hâlâ KKTC'ye rahatça giremediğini,
Kıbns'a yapılan ambargonun bazı alan-
lardaetkili olmaya devam ettiğini belirt-
ti ve "Eğer KKTC ikinci Türkiye Cum-
huriyeti olaeaksa. AB nasıl kendi arasın-
da serbest dolaşunı öngörmüşse KKTC
ile Türkiye arasında da bir serbest do-
laşım ohnahdır" diye konuştu. Coşar,
"Biz Türkiye'den yardım istemiyoruz.
Türkiye bize parasal >ardım yapmasın.
Bizlere ekonomimizi geliştirecek, yaü-
ntn yapacak ve kurumlaşmayı sağlaya-
cak kolaylıklar göstersin" dedi.
Yaünm çağnsı
KKTC Maliye Bakanı Salih Coşar, nü-
fus sorununa ilişkin olarak da şöyle de-
di: "Kıbns Rum Kesimi 1974'ten sonra
gerçekleştirdiği göçlerle nüfusunu 700
bine ulaştırdı. Oysa biz, 200 binde kal-
dık. Bu durum böyledevamederse Rum-
lar uluslararası platformlarda bizi azm*
lıkolarakgösterecek. Nüfusumuzu en k»-
sa sürede ikiye katlamak zorundavTz."
Bu arada Trabzon heyetine başkan-
lık eden TOBB tkinci Başkanı ve Trab-
zon TSO Meclis Başkanı AK Osman
Ulusoy, Kıbns'a Türkiye'den yatınm-
cılann getirilmesi için elinden gelen ça-
bayı göstereceğini söyledi. Bu konuda
TOBB bünyesinde bir gezi ve toplantı-
nın da düzenlenebileceğini belirten Ulu-
soy, bütün Türk işadamlanru KKTC'de
yatınm yapmaya çağırdı.
KKTC Ekonomi Bakanı ErdalOnur-
han, Türkiye ile imzaladıklan ekonomik
entegrasyon anlaşmasına işlerlik kazan-
dınlmasmr istedi ve Türkıye ile KKTC
arasındaki ticaret hacminin iki katına
çıkanlması gerektiğini savundu.
DIEZE1TGAZETESÎMUSTAFAKEMALATATÜRK'E4SAYFAAYIRDI
'Ben Türkiye'yim'Çevhi Servisi- Alman Die Zeit gazetesi, 17
Ekim sayısında özelbir Atatürk Dosyası ha-
zırlayarak, Tıme Magazin 'in açtığı uluslara-
rası 'Yüzyılın Adamı' anketinde Hsteleri al-
tiist eden Mustafa Kemal Atatürk 'ün haya-
tını ve Türkiye Cumhuriyeti'nin doğuşu ve
75yülık sürecini anlatan dosyayıyayımladu
Ankettekison durumda, Mustafa Kemal Ata-
türk devlet adamları listesinde 513 bin 119
oyla birincüiği korur-
ken (aynı bölümde
Atatürk adına gelmiş
344 bin 800 oy daha
var), kahramanlar lis-
tesinde de 32 bin 526
oyla birinciliğin sahi-
bi. Mustafa Kemal
Atatürk ayrıca aynı
listenin 'üstün kuvvet
ve kabilivetler' bölü-
mündedeI39bin482
oyla birinci sıraya yükselmiş bulunuyor.
"New York'taki Tıme Magazin redaktö'rleri
gözlerine inanamıyorlardu Dünya çapında
internet, telefon, posta ve faksla katılımın
sağlandığı yüzyılın adamını seçmeye yöne-
likbir anket başlatmışlardu Ancak yüzyılın
adamı listesinin basında da, bir alt aynm
olarak düşünülen yüzyılın kahramanı liste-
sinin basında da Reagan 'dan, Churchül'den,
Jch bin
dieTürke
Mahatma Gandhi 'den önce Türkiye Cumhu-
riyeti'nin kurucusu, Mustafa Kemal Ata-
türk 'ün adı geliyordu. Türkler, Ankara ve Is-
tanbul basınının da ciddi teşvikleriyle ulu-
sal onurlarına sahip çıkarak yüzbinlerce
faks, mektup ve e-mail ile Tıme Magazin 'in
tüm hatlarını bloke etmiş ve adı etrafında bu-
güne değin asla böyle birleşmemiş oldukla-
rı Cumhuriyetlerinin kurucusu, ilk Cum-
hurbaşkanlan Mustafa Kemal Atatürk 'ü bi-
rinci sıraya oturtmuşlardu Bugün faks ve
diğer mesajlarla New York'ta gündeme ge-
tirilen Mustafa Kemal Atatürk, bundan tam
75 yıl önce ve yaklaşık aynı aylarda Anka-
ra da genç Cumhuriyeti kurmuştu " cümle-
leriyle başlayan dosyada Atatürk için ulusun
babası, öğretmeni ve kurtarıcısı ifadeleri
kullanılarak onun ortaçağda yaşayan bir
milleti tüm birey, kurum ve kuruluşlan ile
Batdüaşnrmayı başardığı da belirtiliyor. 'Ben
Türkiye 'yim' başlığı atılan ve Cumhuriyetin
kuruluş sürecini aynnalı birşekilde anlatan
dosyada, Mustafa Kemal Atatürk'ün yaşa-
möyküsünedeyerverüiyor. Cumhuriyeti ku-
ruluş süreciyle ele alan dosyada, Atatürk 'ün
'Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir' sö-
züyle demokrasinin temelini attığı vurgula-
nırken, bunun özellikle Osmanlıcı ve İslami-
yetçiler için geçmişle tüm bağlann koptuğu
anlamını tasıdığı da anlatılıyor. îlk meclis-
te Mustafa Kemal 'in "Gerekirse o baslan ke-
seriz" sözüyle bu kitlelere gereken mesajı
gönderdiği ve devrimlerini hiçbir engel ta-
nımaksızm gerçekleştirdiği vurgulanıyor.
Kemalist devrimin ilk kilometre taşının sal-
tanatın kaldırılması olduğu ve bir impara-
torluğun çöküş aşamasına geldiği noktada
parlamenter demokrasiye kansız bir geçiş
yaptığı dayazı içinde anlatılıyor.
Die Zeitgazetesinde çıkan ya/jda Atatürk'ün or-
taçağda v aşayan bir milleti tüm birey. kurum ve
kuruluştan ile Banhlaşnrmayı başanhğı benrtfliyor.
Erdoğan 'şehir başkanhğı' istiyor
• Istanbul Haber Servisi - Kenti yağmur sulanna
teslim eden Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanı
Tayyip Erdoğan, "şehır başkanhğı" sistemi ve yasalar
çıkaracak "şehir parlamentosu"' kurulmasını istiyor.
Beyazıt Polis Merkezi açıtdı
• Istanbul Haber Servisi - Tanhı Beyazıt
Karakolu'nun yıkılarak yenne Eminönü Polis
Karakollan Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından
yaptınlan 5 katlı Beyazıt Polis Merkezi, lçışleri
Bakanı Murat Başesgioğlu tarafından dün hizmete
açıldı.
Tazegüre idam cezası
• Istanbul Haber Servisi - ' Yeraltı dünyası'nın
isimlerinden Kürşat Yılmaz'ın kızı Ülkü Gümgüm'ü
kaçıran polis memuru Dursun Iri'nin iki kardeşini
öldürmek suçuyla Kartal 2. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde yargılanan Selami Tazegül dün
yapılan duruşmada idam cezasına. Birhan Dursun ise
24 yıl 26 gün ağır hapis cezasına çarptınldı. Tutuksuz
sanıklar Zekeriya Bacacı ile Ümıt Şimsek ıse beraat
etti.
DLMK'IHere gözaltı
• İstanbul Haber Servisi - Çağlayan Lisesi önünde
uyuşturucu karşıtı bir açıklama için toplanan
Demokratik Lise için Mücadele Komitesi üyesi
yaklaşık 200 ögrencıye polis "Gençleri zehirleyen
Susurluk'taki devlettir'" pankartı açmalan üzerine
müdahale etti. Ögrencıleri coplayan polis, 2 kişiyı
gözaltına aldı. Olay sırasmda ülkücü öğrencilerin de
sol görüşlü öğrencilere saldırdığı bildirildi.
YÖK kararları
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yükseköğretim
Kurulu (YÖK), ABD'dekı ünıversitelerin
diplomalanna. ilgili üniversıtelenn bölüm ya da
pTogramının bölgesel akreditasyon kuruluşlannca
onaylanması durumunda denklik venleceğini açıkladı.
YÖK, 1997-1998 öğretim yıhndan ıtibaren diploma
denkliği vermediği üniversitelere başlayan
öğrencilerin Türkiye'deki yükseköğretim
programlanna yatay ve dikey geçiş yapamayacağını
dakararabaSladı.
Kadro operasyonu
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kültür Bakanlığı
Özel Kalem Müdürii Pınar Aldemir Cengiz'in. eşi ve
kardeşinin de bakanhkta görevlendirilmesine gelen
tepkiler üzerine. Cengiz'in görevine son verildiği
öğrenildi. Özel Kalem Müdürlüğü'ne, bakanlıkta
basın müşavirliği görevini sürdüren Ahmet Kırlıkova
atanırken, Cengiz'in kardeşi, Personel tşleri Daire
Başkanı Ünal Aldemir'in de görevden alınacağı
bildirildi.
THY ücretlerine zam
• Ekonomi Servisi - THY ıç hat bilet ücretlerine 15
Kasım'dan geçerli olmak üzere ortalama yüzde 14.99
.zam yapıldı. Yeni tarifeye göre Îstanbul-Ankara ve
;tstanbul-tzmir bilet ücreti 12 milyon 400 bin liraya,
tstanbul'dan Adana ve Erzunım 13 milyon 800 bin
;liraya, Ankara-lzmir 12 milyon 600 bin, Ankara-
;Erzunım seferi ise 10 milyon 100 bin liraya
lyükseltildi.
Adalet Bakanlığı'nın tasansma göre faks ve bilgisayarlar da izlenebilecek
Telefon dinleme yasaflaşıyorANKARA (AA) - Adalet Bakan-
lığı'nın, ekonomik amaçlı örgütlü
suçlarla mücadele için hazırladığı
tasansında kuvvetli belirtilerin ol-
ması durumunda telefonlann dinlen-
mesi, faks ve bilgisayarlann izlenme-
si yasallaştınlıyor.
Adalet Bakanlığı tarafından hazır-
lanan yasa tasansında, bir kurumun,
kuruluşun veya teşebbüsün denetimi-
ni ele geçirmek; ihale, imtiyaz ve
ruhsat işlemlerinde etkinlik ve dene-
tim elde etmek. ekonomik faaliyet-
lerde kartel ve tröst yaratmak, mad-
de ve eşyanın fıyatlannın artmasına
sebep olmak, haksız menfaat sağla-
mak, seçimlerde oy temin etmek ve-
ya seçimleri engellemek gibi suçlar
işlemek için örgüt kuranlara, yöne-
tenlere veya örgüt adına faaliyette
bulunanlara 3 yıldan 6 yıla kadar ha-
pis cezası öngörülüyor.
Tasanda, ekonomik suç örgütünün
silahlı olması durumunda cezalann
yanya kadar arttınlması da hükme
bağlandı. Suçlara iştirak eden veya
faillere yardım ve yataklık kuşkusu
altuıda bulunan kışilerin telefonlan-
nın dinlenmesi, faks ve bilgisayar
gibi yazılı iletişim araçlannın izlen-
mesi öngörüldü. Bunun için yargıç
karan şartmı geriren tasan, gecik-
mesinde sakınca bulunan durumlar-
da savcımn da yetkili olmasını hük-
me bağladı. Ancak savcının, 24 sa-
at ıçensınde yargıçtan karar alması
gerekiyor. Tasanda dinleme ve tes-
pit kararlannın en çok 3 ay için ve-
rilebilmesi, bu sürenin en çok iki de-
fa 2 a> dan fazla olmamak üzere uza-
tılabilmesi öngörüldü.
lletişimin dinlenmesi sırasında
tasanda öngörülen suçlann işlendi-
ğine ilışkın şüphenin ortadan kalk-
ması durumunda dinleme karan sav-
cı tarafindan kaldınlacak ve elde edi-
len veriler, savcı denetıminde yok
edilecek. Hakkında araştırma yapı-
lan kişiye bu konudabilgi verilecek.
Tasanda öngörülen suçlan işleyen-
lerin cezalanna erteleme yasağı ge-
tiren tasan, bu kişilerin şartlı salı-
vermeden yararlanmamalannı da ön-
görüyor.
Tasanda, suçlann icrasından son-
ra yetkili mercilere baş\xırup bilgi
vererek suçlulann yakalanması hu-
susunda yardımda bulunanlann ce-
zalannın sekizde bire kadar indiril-
mesi de hükme bağlandı.
Başesgioğlu KEl toplantısmda
'Hedef, ortakpolis
örgütünü kurmak'
Istanbul Haber Servisi -
Karadeniz Ekonomik tşbir-
liği (KEl) Içişleri Bakanla-
n ve Yüksek Düzeyli Uz-
manlar Toplantısı Istan-
bul'da başladı. KEt kapsa-
mında "Karadenizpoüsör-
gütü ik uyıışturucu ve psi-
kotrop madde menşe tespit
vetahlil laboratuvannm ku-
rulmasr tartışılacak. Içiş-
leri Bakanı Murat Başesgi-
oğlu, komşu ülkelerden ba-
zılarının PKK'ye destek
verdiğini belirtti.
KEl toplantısı dün Ho-
liday Inn Crovvne Plaza Ote-
li'nde çalışmalanna başla-
dı. Açılış konuşmasım ya-
pan Başesgioğlu, bu top-
lantılann KEpye yeni ve
çok önemli bir boyut kattı-
ğını vurguladı. Başesgioğ-
lu şöyle dedi:
"KEİ üyesiüDceterüe fld-
li düze>de sürdüriilen gü-
venük işbirliğine ilaveten,
tüm üye ülkekri kapsavacak
müşterek bir işbirliği me-
kanizmasının hukuki temel-
lerinin altyapısını oluşrur-
mak amacıyla haarladıgj-
mız 'KEl'ye tştirak Eden
Devletler Arasmda Ulusla-
rarası Terörizm, Uyuşturu-
cu ve Psikotrop Madde Ka-
çakçılığı ve Organize Suç-
larla Mücadelede İşbirliği
Anlaşması' taslak metni
dipkMnatik kanaklan değer-
lendirmeye açıldı. Suç ve
suçlularla mücadelede ül-
keler arası bilgi akışını en
hızlı düzeve çıkaracak olan
•Karadenizpohsörgütü' Oe
'uyuşturucu ve psikotrop
madde menşe tahlil labo-
ratuvan'nın kurulmasını
amaçuyoruz. Terörizm ve
örgütlü suçlarfleuyuşturu-
cu maddekaçakçıüğı birbi-
riyle yakuı iuşkidedir. Te-
rör örgütleri arasındaki ya-
kın işbirliği göz önüne alın-
dığında bunlara karşı ko-
ordineli bir uluslararası mü-
cadelenin yapılması da bü-
yük önem taşımaktadn*."
Başesgioğlu daha sonra
katılımcılarla Güvenlik
Araç-Gereç ve Sistemleri
Sergisi'ni gezdi. Toplantı-
ya Arnavutluk, Ermenis-
tan, Gürcistan, Romanya ve
Ukrayna içişleri bakanlan,
Azerbaycan, Bulgaristan,
Moldova ve Rusya Fede-
rasyonu içişleri bakanı 1.
yardımcılan ile Yunanistan
Kamu Dü?eni Bakanlığı
Genel Sekreteri'nin başkan-
lığında oluşan heyetler ka-
tılıyor.
Ö f f r P H r İ f l o s t P f f İ ¥etibte
t* Mahallesi Keskin So-
U g r e i l C l U e b i e g l kak'tasaat20.30'datoplananbine
yakuı kişi de çeteleri ve çeteleri koruyanlann bir an önce yargılanması için sloganlar
attı. Saat 21.(M)'de Yolağzı Meydam'nda bir araya geien Ökmeydanı halkının alkışlı
protestosuna. ev sakinleri deışıİdannı söndürerek destekverdL Eylemin ardından mey-
danda yaklaşık iki saat süren bir şenlik düzenlendi. Sennur Sezer'in sunduğu şenlik
gecesinde, çok sayıda sanatçı ve grup sahne aldı. İYODER'li öğrenciler de Istanbul
U nh ersitesi Tıp Fakültesi kantini önünde düzenledikleri alkışlı gösteriyic çetelerin yar-
gılanması ve dokunulma/lıklann kaldınlması için yapılan -Sürekli Ayduüık İçin 1
Dakika Karanlık" eylemine destek verdiler. (Fotoğraf: AYKUT KÜÇÜKKAYA)
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI
Eğpi ile Doğruyu Ayırmak!
Bir süre önce Almanya'dan bir TV ekibi gelmiş-
ti.
Yaşar Kemal ile ilgili bir saatlik bir izlence ha-
zırlıyorlardı. Ünlü yazann, Alman Kitapçılar ve Ya-
zariar Banş ödülü'nü alması önemli bir olaydı. Be-
nimle görüşme yapma nedenlerini şöyle açıkladı-
lar
- Bazıları Yaşar Kemal'i göklere çıkanyor ve dü-
şüncelerini tam tamına paylaşıyor. Bazıları ise Ya-
şar Kemal'e bir "hain" gözüyle bakıyor.. Siz ikisi-
nin ortasında bir yerdesiniz. Yaşar Kemal'i hem se-
viyor hem de eleştiriyorsunuz.
Ünlü yazann Almanya'daki görkemli ödül töre-
ninde yaptığı konuşmayı okudum. Ve okurken de
Alman TV'cileriyle yaptığımız söyleşiyi anımsadım.
Hangi tutum doğru?
Yaşar Kemal'deki eğrilere bakıp doğrularını yad-
sımak mı? Sadece doğrularının etkisinde kalıp
içindeki eğrileri görmezden gelmek mi?
Yoksa...
• • •
Önce dogrulardan başlayalım.
Yaşar Kemal büyükromancı.. Nâzım Hikmetve
Aziz Nesîn'le birtikte, Türk yazınının "evrensel-
leşmış" üç devinden biri...
Niçin?
Çünkü insanın -hangi toplumda olursa olsun- in-
san olarak ortak bir yanı vardır. O ortak yanı yaka-
ladığınız ve buna bir de anlatım gücü kattığınız za-
man, evrenselleşirsiniz.. Yola Sibirya'dan da çık-
sanız, Çukurova'dan da çıksanız; giderek evren-
sele ulaşırsınız.
Bir Amerikalı gazeteci romancımıza sormuştu.
- Romanlannızda hep Çukurova'yı anlatıyorsu-
nuz. Ama sizi Fransız da seviyor, Alman'ı, Rus'u,
Amerikalısı da.. Nasıl oluyor bu?
- Ben Çukurova'yı anlatmıyorum ki.. "insanı"
anlatıyorum!
Işte bu, Yaşar Kemal'ın "en doğru" yanı!
•••
Romancı Yaşar Kemal'de "eğri" bulmak çok
zor... Ama bir de "siyasal insan" Yaşar Kemal var;
eğrileri de doğrulan da olan bir Yaşar Kemal.
Ödül töreninde şöyle diyor:
"Dünya bin kültühü bir çiçek bahçesidir. Bu çi-
çefderden hiçbirinikoparmayalım... Anadolu bir mo-
zaik kültürier ülkesidir. Türkiye'nin büyüklüğü de
zenginliği de Anadolu'nun kültürler ve diller zen-
ginliğinden dolayıdır... Bugün Türkiye'nin hiçbirûni-
versitesinde Kürt dili ve folkloruyla ilgili bir ensti-
tü yoktur."
Ve ekliyor:
"Yönetim, sizin kültürünüze ve dilinize özgürlük
vehrsek, siz bağımsızlık da istersiniz diyor."
Bunlann hepsi doğru!
Ame sevgili yazanmız bu doğrularia yetinmiyor.
Devam ediyor:
"Çok kültüriü Anadolu'da üniter devlet yaratı-
lamazdı... Üniter devlet sevdası Türkkültürünü, di-
lini egemen dil, tek egemen kültür yapmak iste-
di. Anadolu'da üniter devlet kunnak zordur. Ku-
rvlsa bile, Türkiye'nin her türtü zenginliğinin aley-
hinedir."
Işte eğriler burada başlıyor.
• • •
Birincisi...
Yaşar Kemal "alt kültür - üst kültür" aynmını
unutuyor. "Ulusal kültür" olarak adlandırdığımız
üst kültürün, alt kültürlerin "düşmanı" değil "bire-
şimi" olduğunu görmezden geliyor.
Bugün "Türk küttürü" dediğimiz şey nedir?
OrtaAsya kültürü mü? Türkmen kültürü mü? Yok-
sa Anadolu'nun binlerce yıllık kültür birikimine, bu-
günkü yirmi kadar etnik "alt kültür"ün de eklen-
mesiyle ortaya çıkmış olan bir "kültür ortaklığı"
mı?
Yemeğinden müziğine kadar.. Bunun içinde
Kürt'ün de Arap'ın da payı var.. Laz'ın, Gürcü'nün,
Çerkez'in, Boşnak'ın, Ârnavut'un, Ermeni'nin,
Rum'un, Yahudi'nin de..
AmaTürköğesininağırbastığı birgerçek.. Çün-
kü tek "ortak dil" Türkçe!
Ikincisi..
Yaşar Kemal "uluslaşma"nın, çağdaşlaşma ve
demokratikleşmenin ön koşulu olduğunu unutu-
yor.
Ne demek uluslaşmak? Aşiret düzenini aşmak;
etnik, yöresel, inançsal aynmlann ötesine geçmek
demek... Aynı topraklar üzerinde yaşayan insan-
lar arasında bir paylaşma duygusunun, bir "biz"
duygusunun doğması demek.
Yani bir "ûst kültür" oluşması demek!
Yaşar Kemal üniter devletin, kültürel çeşitliliğin
engeli olmadığını unutuyor.
Fransa'da da üniter devlet var. Fransa'daki Brö-
ton kültürü, Alzas kültürü, Korsika kültürü baskı al-
tında eziliyor mu?
Üçüncüsü...
Yaşar Kemal "kültürel özgürlük" ile "kültürel
özerklik" arasındaki aynmı unutuyor.
Kültürel özgürlük olmadan demokrasi olmaz!..
Elbette ki herkes kendi anadilini özgürce konuşa-
bilmeli. Elbette ki bir ulusu -yani üst kültürü- oluş-
turan etnik kültürler yaşamalı, onlarla ilgili araştır-
ma enstitüleri kurulabilmeli...
Ama çokkültüriülüğü kurumlaştıımanın tarihsel
sonuçları da unutulmamalı!
Yugoslavya'yı kan gölüne döndüren aynlık to-
humlarının basında "kültürel özerkliğin" geldiği
unutulmamalı.. Kuzey Irlanda'da Katolik ve Pro-
testan okullannın aynlmasının, bölünme eğilimle-
rini güçlendirdiği akıldan çıkmamalı.
• • •
Canlı yayında Ali Kırca "Türkiye sizinle gururdu-
yuyor" dediğinde.. Yaşar Kemal hattın öteki ucun-
da anında tepki verdi:
"Ben de Türkiye ile gurur duyuyorum!
Yaşar Kemal'in bu ülkeyi bölmek istediğini hiç-
bir zaman düşünmedim.. Yani yurdumuz aynı, bay-
rağımız aynı, "resmi" dilimiz aynı..
Yaşar Kemal'ler özgürce konuşabilmeli!
Konuşabilmeli ki ortak yaşamımızı kolaylaştıra-
bilelim.. banşa ve demokrasiye daha çok yakla-
şabilelim!
Konuşabilmeli ki "doğrusuna doğru eğrisine eğ-
ri" diyebilelim!
Aklını belli bir fikir. inanç ya da ideoloji ile
sınırlamış, bunun dışında düşüntneyi reddeden,
sadece itaat eden insanlara değil: bilimsel
düşünceye açık, özgiir ve çağdaş genç kuşaklara
ihtiyacımu var...
ÇAĞDAŞ EĞİTİM VAKFI
Tek 0212-276 28 99 Faks: 0212-28613 54
Vatafbatık Etiler Şb. Çev Bağış Hesap No: 2012776