Katalog

20 EKİM 1997 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 13 Adam olmakBır a\ nanız olnm Sahn lunaparkta- kı "kahkahalar odası"ndan almaym onu Neıçbukey nedışbukev Bıldık m- sanı, vansıttıklarmı tümyahnhğı ılegös- terenınden seçın Yüreğımze ılıştırıve- rın Topluma tutu\erın İster düşuncesı- nıhulahupvapmış bıro\ana bırbuya- na çevırmekle olan pohtıkacna ıster bencılhğın doruğuna ba\rak dıkmeye çalışan sozde aydına, ıster bınlerce so- mutgerçek apaçıkortadcnken sovut ya- pav olgular olaylaretrafinda donen med- yatore, ıster tuketılen \aşamlar karşılı- ğında varsıllaşan sonradan gormelere Gun gelır bunca tanıklığa dayana- mayıphnhvenrgönlunuzdehavna Var- sınkırılsın Sız\mede adamolun Tıp- h şaır Gonca Aydemir ın 2 baskısmı \apan "Cşüdüğümu Söyleyemedim" kıtabındakı şıırınde tanımladığı gıbı adamakılh çetın ıştır adam olmak /ne koltuğa vapışmaktır /ne statıne sığın- mak. / hergun onlarca e\raka, ımza atmak, mühur basmak ustune çakallık/astım azariamakda değıldır 'bırfakülteyı bıttr- mek./karun kadar zengın olmak hıç de- ğıldır/çetın ıştır adam olmak/ızahı da adamahlh çetın \a 'duşmanına helal ol- sun dedırtmektır orneğımdost \oluna baş ko\maktır bı verde/erdemlı fazılet- lıolmaktır\ada fdedıkya ızahımum- kun değıVçetın ıştır adam olmak/ vesse- lam Cumhuriyet Balosu Cumhun\etokurları bu\ıldage- leneksel "Cumhuriyet Balosu "nu 29 Ehm degerçekleştırecekler Cum- hunvet okuriannın vaptığı çağnvago- re sanatçı Bahadır Tokmak \e Tur- gut Yıidız ın da konuk olarak katıla- cakian balonun da\etı\elen gazete- mızın Ankara burosundan SanatKu- rumu ndan \e Dost Kıtabevı nden edımlebüecek. 1923 dexrımını al- çakgonullu sıcak, dostlukla orulmuş bır vemekte kutlamak ıstevenlere du- vurulur ISIK KANSU Konu yenıden gündeme gelmışken Meclıs Araştırma Komısyonu 'nun rapo- rundakı bılgıleregore, Çillerler'ın şır- ketlenmn dunımuna bır goz atıvere- lım Sahıbı oldukları Marsan Holdıng, 1991 de 13 mıhon 17 bın 289 lıra 1992 de 13 mılyon 657bın 719 lıra ku- rumlar \ergısı odemış Ancak holdıng, Çıller ın Başbakan ol- duğu 1993-94-95 yıllarmda kurumlar vergısını ödemesını gerektırecek bır kâr elde etmedığını bıldırmış Bu arada hol- dıng aılenın ABD deh servehnın omur- gasını oluşturan GCD şırketının sahı- bı olmuş, Turlaye de de yatlar almış Aıleye aıt Marso A Ş de, 1991-95 \ıl- ları arasında hıç kurumlar vergısı öde- memış Markım 'e gelınce 1991 de 7 mıhon 495 bın 700 lıra kurumlar vergısı \er- Oku dagelmış ancak Çıller ın Bakan \e Başba- kan olduğu 1992-93-94 yıllarmda za- rarettığını belırtmış Şırket 1995 tetas- fıve edılmış Aılenın Antalva Beldıbı ndekı Hazı- ne arazısı üzerınde pansıvon ışleten Av- taş Şırketı de 1991-92-93 te faahyet göstermemış, 1994-95'te ıse zarar ettı- ğı gerekçesıyle hıç kurumlar \ergısı odememış Çıller çıftımn mımarı proje ışı ıle uğ- raşan Mıtaş adlı şırketı 1991 'de 1 mıl- \O n679bın500,1992'de2 mılvon 828 bın 319 1993'te 4 mılyon 640 bın 818 lıra kurumlar \ergısı odemış Şırket Çıller ın Başbakan olduğu 1994-95 te ıse "zarardayım" dnerek kurumlar \ergısı odememış Ancak Malıve Baş- bakan 'ın şırketının 1994 vılı ıçm zarar ettığı sa\ ını reddetmış \ e tam 2 mıh on 592 bın 3 1 7 lıralık kurumlar vergısını soke soke almış' Çıller 'ın ortağı olduğu YeşıhurtA Ş ıleSankım 4 Ş de 1991 den 95 edeğın zarar ettığı gerekçesıvle kurumlar ver- gısı odememış Ayrıca, ABD deh GCD şırketı de aılenın bü\~uk oğlu Mert'ın 1990 91'de ortağı olduğu Interroyal A Ş de zarar etmış Uzatmayatım Çıller aılesının sa- hıbı \e ortağı bulunduğu, bın holdıng olmak üzere tam 9 şırket, Çıller 'ın eko- nomıden sorumlu Bakan \e Başbakan olduğu 1991-96 arasındah 5 vılda "top- lam " 45 mıhon 911 bın 722 lıra kurum- lar \ergısı odemış Çıllerler ıle uzun uzun muhabbet et- mek ısteyenlere. Meclıs Araştırma Ko- mısyonu raporunu okumaları onerılır Hıç olmazsa konu sıkıntısı çekmezler Tanh Vakfi'nın, 1998 de Cumhuriyet'ın 75 kuruluş yıldönümü ıçın önerdığı ta- sanmlan duyurmayı sürdü- rüyoruz Vakfın, ıkıncı tasarımı "Türkiye Cumhuriyeti Ser- gisi" başlığını taşıyor Ser- gı, tarıhsel arka plan olan Osmanlı tmparatoriuğu 'nda çağdaşlaşma tasanmlannın kaynaklanna, Ittıhat ve Terak- h 'nın bu alandah gınşımle- nne değınecek Cumhurtye- 75. kunuluş tasarımları ün Türktye 'yı çağdaşlaştırma tasanmının cumhunyetı ku- ranlann duşuncelennde olu- şum sürecını çok yonlulüğu ıçınde özetleyecek. Sergı, cumhuriyetöncesın- de gündehk yaşamın bellı başlı yönlenm her adımda görselleştırerek anlatacak. Bu anlatımda, değısımın ar- kasındakı teknolojık, ekono- mık ve toplumsal dınamıkle- nn ortaya konulmasına ça- ba gostenlecek. Sonuçta, sergıyı tzleyen- lenn kendı vaşamlan, aıle- lerı ve yakın çevrelen ıçm aynı surecın nasıl yaşandığı- nı düşunmelen \e hatta ola- sı ıse araştırmalan özendın- lecek. Üçüncû tasarım, genç cumhunyetçılen yüreklendı- rıyor "Gençlerin Gözüyle Cumhuriyet Yerel Tanh Ya- nşması". Bu yarışmada, lı- selı gençlerden, aılelen, ma- hallelen ve vakın çevrelen ıle ılgılı olarak seçeceklerı bıralanda, cumhunyetın 75 yü boyunca yol açtığı değt- şıklıklen, gelışmelen ayrın- tılı olarak araştınpyazmala- n ve belgelemelen ıstenecek Yarışma konusu olarak, Da- nışma Kurulu 'nun seçımıne bağh olarak, "Yöreniz ve 75 Yılhk Cumhuriyet" gıbıge- nel bır konu venlebıleceğı gıbı, "Ailenize Cumhuriye- tin Getirdikleri" gıbı daha dar bır konu daseçılebûecek. Nükleerden nemalanmak Akkuyu da nükleer santral kurulmasına karşı çıkanlan duvmamak elde mı ? Çevre Muhendıslen Odası Başkanı Rıfat Göksu karşı çıkış gerekçelenm şoyle sıralıvor "öncelikle nükleer santral işletildiğinde, kullanılan radyoaktif maddelerden çıkan atığut ne yapdacağı tartışma konusu. Bu sorunun, tüm dünyada henüz kesin çözümü bulunabilmiş değiL Diğeryandan, santral çalışırken doğabilecek radyasyon sızıntısının yaratacağı felaketler akla geliyor." Goksu nükleer santralın "enerji açığı" nedemvle gereklı olduğunu ılen sürenlenn goruşlenne de şu yanıtı venyor "Türkiye yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklan konusunda çalışma veyatınm yapmayı bıraktu Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklan Dairesi 4 yd önce kapatıldu Yerine TEAŞ'ta Wükleer Santral Dairesi açüdıT Iş geliyor dayamvor vıne paraya Duşunun, 2 mılyar dolaıiık bıryatınm bu Yalnızca promosvonu ıçın, vanı "Nükleer enerji ckidir " demek ıçın mılyonlarca dolar harcanmış Goksu nun dıkkat çekmek ıstedığı nokta şu "Milyon ve mılyar dolarların uçuştuğu bir alanda bu işten nemalanmak isteyenler de çıkabilir." G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada bır basın toplantısı duzenledı Temızel Ankara'da şu noktanın altını çızdı "Kemer sıkmak zorundayız. Sıkmazsak ıkıbınde enflasyon uç hanelı olur " Istanbul'da da şu noktanın altını çızdı "önlem alınmazsa önumuzdekı uç yılı demokratık sıstem ıçın- de geçıremeyız " Bu tumceyı Turkçeye şoyle çevırebılırız "Eğer ekonomıde kemer sıkmazsak demokrası kemen sıkı- lacak." llk rakamların açıklanmasından ıtıbaren 1998 yılı butçesının hedeflerı de bellı olmuştu -Çalışana yuklenmeye, ranttyeye yuklemeye devam <• Yanı, yuk toplumun her kesımıne değışık şekıllerde yayılıyor Temızel, 1998 ıçın rantıyecının aynı hızla kazanmaya devam edeceğını saklamıyor Vergılerı dengeleyecek reform ıse bır sonrakı yıla kalıyor Eğer bır reform, "az sonraya" ertelenmış- se bılın kı o reform "son raydadır" Bırtürlu o raya ulaşılamaz 55 hukumetın bu bılınenı değıştırmesını dıleyıp demokrası kemenne donelım Kemer demokratık mı sıkılacak antıdemokratık mı? Sonuç olarak mutlaka sıkılacak ama, nasıl sıkılacağı bellı değıl Bu duruma şu soz yakışır - Kemer sıkmalarda çare tukenmez Temızel durumu bu kadar vahım anlatıyor ama, rahatlamak ıstedığınde sanırım buyuk gazetelerımıze bakıyordur Nasıl da guzel şeyler olduğunu goruyordur, şoyle denn bır nefes alıyor- dur Bütçe hayaleti... Kasım başından ıtıbaren bır ay sureyle Meclıs'te goruşule- cek olan butçenın fotoğrafı korku fîlmlerıne afış olur. - Toplam butçe 14 katrılyon 793 trılyon - Faız odemelenne gıdecek para, butçenın yuzde 4O'ı - Faız gıderlerındekı artış yuzde 157 - Ongorulen butçe açığı uç katrılyon 993 tnlyon Kısacası butçe fotoğrafında değışen bır şey yok Ortada ko- caman faız, çevresınde ıç borçlar dış borçlar, otede bende personel gıderlerı, kuytu koşelerde yatırımlar Yazının başında da vurgulamıştık Butçede hayal yok Tum rakamları durustçe kamuoyuna duyurdular Ama rakamlann ürkütuculuğu karşısında "hayal et" mantığının yerını "haya- let"\n aldığını soylemek abartma olmaz Herşeyden once bu fotoğrafın kahramanları değıştırılmedık- çe butçe donemlerınde lyımser olmak zor gorunuyor Hukumetın DSP kanadının ıddıası o kı, 1998 değıl ama, 99'dan ıtıbaren tablo değışecek Hazırlanan program uç yıllık Ikıbıne çok daha rahat gıreceğız Uç ay sonrasının bellı olma- dığı ulkede, uç yıl sonrası ıçın ongorude bulunmak, Mars'ta ha- yat varsa ınsanlar şımendıfer kullanıyor mu sorusuna yanıt ara- mak gıbı bır şey Yazıyı bağlarsak Malıye Bakanı, "Bu kemer sıkılmazsa de- mokrası sıkılacak" dıyor Eyy çalışan lar Nıçın kemer sıkıyoruz dıye uzulmeyın Sıktığınız kemer de- mokrası pantolonunu tutuyor Gevşettınız mı yandık HAYVANLAR ÎSMAIL GÜLCEÇ KJM KtMfc ÜDM'M^M BEHİÇAK > HARBİ SEMtH POROY Y/fcı/Mı \ * VA2I .' 1 BULLT BEBEK jvrıuı ÇİFTÇÎ Turizm Bakanı İbrahim Gürdal 'lç denetim yasası çıkarılmalı' tstanbul Haber Servisi - Tunzm Bakanı İbrahim Gürdal, tunzmde yerel otontelere yetkı devredılmesı gerektığını behrterek sektorun ıç denetımı ve dayanışmasını sağlaya- rak rekabet gucunu arttıracak mes- lekı orgütlenme yasalannın çıkanl- masıru ıstedı Gürdal. Dunya Tunzm Orgütu'nun (DTO) tstanbul'da bugun başlayacak 12 Genel Kurulu nedenı>le bır ba- sın toplantısı duzenledı Gürdal, tu- nzmın 15 yıldır ızlenen polıtıkala- nn olumlu sonucu olarak ıhracat ge- hrlen ıçmdekı yuzde 25'lık pavla çkonommm en onemlı sektorlenn- den bın halıne geldığını soyledı Turkıje'nın yeni ve konforlu tesıs- fere, hızmet kalıtesıne, modern ış- letmec !ık anlayışına ve urun çeşıt- lılığıne sahıp olduğunu belırten Gur- dal, tunzm pazarındakı payımızın her geçen gun arttığını bıldırdı Gur- dal, ıç aınzme yonelık yerlı tuketı- cının talep profılını dıkkate alan kapsamh polıtikalar oluşturulması- nın önemh olduğunu vurgulayarak toplumun tüm bıreylerının turi2m- den yararlanması gerektığını kay- dettı DTO Genel Sekreten Frances- co Frangialli de 131 ülkeden 1300 hukumet ve sektor temsılcısının ka- tıldığı genel kurulu, tunzm tanhm- dekı en buyuk toplantı olarak nıte- lendırdı Türkıye'nın toplantıya ev sahıplığı yapmasının ve 26 uyelı yö- netım kurulunda lıderlığı ustlenme- sının orgutte oynadığı onemlı rolu gösterdığını belırten Frangialli, ulus- lararası tunzm gelırlennın 16 yılda yıllık ortalama yuzde 9 artarak 1996'da 425 mılyar dolara ulaştığını vurguladı Frangialli, bu sureçte uluslararası tunst vanşlannın da yıl- lık ortalama yüzde 4 6'lık artışla 1996'da 595 mılyona ulaştığını kay- dettı TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAJV 20Ekim O/UML£NMf$ PORTAK4L! 197S'TB BU&UhJ, SYt>NEY'D£KI UNLÛ BlHASl AÇlLOl. YAPIYA r CnUMLEMUlÇ POeTAZAL"APIHI VERMtŞTt. SUMA KAKŞIUK, PAUtMABKALI MıMAgt JOE&N OrzOM "YBLKBMLERıKII ^/f//e*»/f TEKAie' SETlMLEMESIfJİ YEGUYOHDU. AUŞICMtflfJ ÇOK DIŞtNDAKÎ SİÇlMIYLE, YAP1, BİR SAAJAT M£/StÇ£2İ OLARAK DUŞUUULMUŞ, AMCAK. /NŞAAr StRASlHOA MALÎ SiaNTtLAR NEDENIYLE rŞ ONBeŞ YIL SURMÜÇTV. SYDNEY UMANtNDA DEhilZE UZANAN BIR SueuNOA >mPtLAAJ BI'NA, KENTIN SIM- GESt OLMUÇ, TÜM DUA/YAUIM OA İLSl- SlfJİ ÇEZMlÇTİ POLİTİKA VE OTESİ MEHMED KEMAL Çıngıraklı Tatar... Aziz Nesin'ın 1948'lerde yayımlanmış "Azızna- me" dıye bır kıtabı vardır Daha ılk sayfasında şoyle başlar Zannetme kı daım bışekcesıne Sız her anırdıkça huu çeker bu mıllet Alkış beklerken sız eşekcesıne Venr hakkınızı yuu çeker mıllet O donemın basın savcısı unlu Hicabı Dınç, bu dortluğu alır, bu dortluğu turlu yorumlara tabı tu- tar, turlu aniamlar verır, Polıs bulamaz Çunku kaçak gezıyor, turlu ıllerde dolaşıyordur Sonunda yakalanır, dort ay hapıs yatar Aklanır - Boşta gezer Tutar, boşta gezmeyeyım dıye bır mı- zah kıtabı yazar Işte o kıtap, bu kıtaptır Azız Nesın o donemde mızah yazmaktadır Sonraları Sabahattin Ali'yle bırfeşecek, "Mar- ko Paşa" dıye haftalık bır dergı çıkaracaktır içın- den "Ah bır mızah dergısı çıkarsam" dıye geçır- mektedır Gun gelecek, dergıyı çıkaracak neden sonra Bızde mızah dendı mı akla Nasrettın Ho- ca gelır Hoca'ya Çıngıraklı Tatar da derler Mar- ko Paşa mızah edebıyatımızda çok sonradır Mıllet Meclısı oturumlarında mızah dergılerıne çatmak yeni değıldır 1876 Meclıs-ı Mebusanı'nda Sultan Abdülaziz ve Sultan Abdülhamrt'e çok çatılmıştır Bızde mızah ustası olarak, başta, Nasrettın Ho- ca gelır Bırçok oykû onun ıçın anlatılır Bır oyku mu anlatacaksınız, "Hoca Nasrettın derkı" dıye başlarsınız Karagoz Hacıvat da Hoca'dan gen kal- maz Ikısının, Karagoz ıle Hacıvat'ın, bır ınşaatta çalışırken ışçılen çok guldurduklen ve zaman kay- bına neden oldukları ıçın asıldıkları soylenır Ka- ragoz ve Hacıvat mızah yoluna gıderler Bırçok mızah ustası vardır, sırasına gore değıl de rasgele bazılarını yazalım Şıır yoluyla mızah yapanlar arasında şaır Eşref gelır Sonra Neyzen Tevfik, ardından Borazan Tevfik. Bu ustalar oy- ku soylerken şıırı unutmazlar Bal Mahmut zen- gın sofralarında fıkra anlatır Son zamanlarda Laz fıkralan soylemek adet ol- muştur Adet olmuştur, ama bol soylenmemek- tedır Başbakan Karadenızlıdır Vaktıyle bır Karaoğlan efsanesı ortalığı dolaşır- ken bır Lazoğlan fıkrası o kadar yayılmamıştır Oysa Lazoğlan fıkrası çok yaygın olmalıydı Temel Reıs fıkralan anlatılıyor Temel gazete okur "Herbeş çocuktan bın Çın- lıdır " Duşunmuş "Benım dört uşağım var, desene peşıncısı Çın- lı olacak " Partıyı hesaplamış Uç partılı var, gen kalan sekızten dordu solçu olacak "Dört solçuyta nereye gıdıyorsun " "Onlar solcu değıl, Mao'cu " BULMACA SEDAT YAŞAİAH 1 2 3 4 5 6 7 8SOLDA\ S\Ğ\: 1/ Soprano sesı bozulmasın dıye gençlığınde ha- 2 dım edılmış olan erkekşarkıcı 2/ 3 Türkıye'nın pla- 4 ka ışaretı Ar- pa, buğday ve benzerlennın kalburdan geçı- nlmış bölümü 3/Dürulerekbo- ru bıçımı venl- mış derı ya da kâğıt tomar Tellı balık- çıl 4/ Küçuk magara Eskı dılde su Yünden dövûlerek japılan kalın vekabakumaş 5/Ekın- 3 lere zararlı bır bocek Ilkelbenhk 6/Arkeolo- jıde, eskı kentlenn me- zarlıklanna venlen ad 7/ Düşünce Palamut balığının ınsı 8/ Torun 8 sahıbı kadın Bır ek- 9 meklık hamur topağı 9/ Leşle beslenen yırtıcı bır kuş YUKARTOAN AŞAĞIYA: 1/ Kargabûken ağacından çıkanlan etkılı bır zehır 11 Mevkı, makam Kjsa çızme 3/ Eskı Yunan tıyatrolannda sahneye venlen ad 4/ En- mekte bulunan buzun sıcaklığı ıle kaynar suyun buhar sı- caklığı arası seksene bölûnerek derecelenmış olan sıca- kolçer Yığıt 5/Bırrenk Bır elektrolız aygıtındakı ar- tı kutup 6/ Yapısına gırdığı sözcüğe "*yenı" anlamı ka- tan yabancı önek Destan II Güney Amenka'da büyük bır uygarlık kurmuş olan eskı halk Parça ıle tüm arasın- da bulunan bağıntı 8/ Kum, çakıl ya da mucur dokülerek yapılan ve bldozerle sıkıştınlan yol 9/ Bır tıvatro oyun- cusunun uzun soluklu konuşması Iskanıbılde bır kâğıt TURBAN soruşturması I Baştarafı 1. Sayfada yat: 1.689_378.OOO,AsırZüc- caciye: 501.723.235, Ömer Dönmez İnşaat: 1. 559. 584.000, Cağaloğlu İnşaat: 500.250.000, Guzeray: 54. 050.000, Güzeray: 859. 703.870, Ramazan Ozsoy: 308.660.000, SadıkÇam İn- şaat: 379.176.500, Egem Tekstil: 54.050.000, Damla Elektrik: 2.927.256.000. Ka- zan AŞ: 3.045.200.000, Öz- hünkar: 1.938.571.933, De- mir Petrol: 1.534.330.000. Ahmet Alpay: 227.523.000, Yıidız Kırtasive: 63.768.000, Terzioğlu inşaat: 783. 725.000, Cevat Erkan İnşa- at: 4J6U19.500, Işıl Elekt- rik: 4.230.167.869, Özgün Medikal: 441.232.000, Ser Mobilya: 427.707.500, De- mir Petrol: 316.106.250, Se- tek Firması: 2.665.790.000, Mahlis Doğan: 1.049.950.000 ve Ismail Kaygusuz: U40J62.778TürkLirası." Dığer 4 dosyayla ılgılı "evrakta sahtecilik, satate evrak tanzim etme ve bi- lerek sahte evrak kullana- rak usulsüz atama yap- ma" savıyla suç duyuru- sunda bulunulduğu oğrenıl- dı Yukanda anılan fırma- lara aıt faturalann, TUR- BAN'a aıt Çe^me Otelı ve Marmans Tatıl Koyu'nde de kullanıldığı kaydedıldı Gıder belgelennın eskı Çeş- me Otel Muduru Sabri Bay- raktar tarafından tanzim edıldığı ve Omer Bılgın'ın bılgısı dahılınde bu ışletme müdurünce muhasebe ka- yıtlanna alınmak suretıyle, hıçbır hızmet ve mal teslı- mıne aıt olmayan bu gıder- lenn tamamının, zımmete yonelık olduğu ılen suruldu Ihtılasen zımmet. gorevı kotuve kullanma suçlannı ışledıklen savıyla Ömer Bıl- gın. ışletme mudurlen Cen- gjz Kurt, Sabri Bayraktar, Omer Kırmızı, genel mu- dür yardımeısı Ahmet Dun- dar ıle personel Mustafa Özltier, Saüh Özdemir, Bil- gehan Özkan ve suç orta- ğı olduklan ılen surulen dı- ğer ust duze> >onetıcılen hakkında suç duvıırusunda bulunulmuş ıse de Bodrum Cumhuriyet Başsavcılı- ğı 'nca hazırlanan dosyalann sonuçlandınlmamış olma- sının düşundurucu olduğu vurgulandı