Katalog

3OCAK1997CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI SEKA'da stok bunahmı•! RALIKESİR (A\) - SEKLA'nın. ga:ete kâğıdı üreten Baıkesir fabrikası, aşın stok nedeniyle 2 aydır ncrmal üre- tırr yapamıyor. Bu durumun. gazetele- rinithal kâğıda >önelmesinden kaynak- landığı bildiriliyor. SEKA Balıkesir kâjıt Fabrikası, biriken stoklan eriteme- diâ için normal üretimini azaltmakzo- rurdakaldı. Yetkililer, yılda lOObin ton gaıete kâgıdı üretme kapasitesinde olan fabnkanın 19Wda 95 bin 238 tonluk üretimden sonra her yıl daha az üretım yaptığını, son iki ay içinde de normal ürerim yapılmadığını belirttiler. SEKA Bajkesir fCâğıt Fabrikasrnın 1981 yı- lında ışletmeye alındığını. 40 bin met- rekaresi kapalı bin 795 dönüm alanda kurulduğunu \e son yıllardasarma. kes- me ve beyazlatmada yapılan yatınmlar- la Avrupa standartlannda üretim yaptı- gını söyleven fabrika yetkilileri. karşı- laştıklan sıkıntının. gazete kâğıdı ithala- tının kola\ laştınlmasmdan kaynaklandı- ğını bildirdiler. Uyerinde 700'ü işçi olmak üzere 850 personel bulunduğunu beürten Selüloz Iş Balıkesir Şubesi Başkanı Ali Tepe ise. SElvA Yönetim Kurulu'nun. dış pazar bulmayaağırlıkvermesi aerektieini söy- ledı. TOFAŞ'zedeler tazminat Alacaklarmı tahsil edemeyen Türk inşaat firmaları, Kara Afrika'yı keşfe çıktı Libya bitti, yaşasın Etiyopya bekliyor : BLRSA (AA) - Türkiye'nin en büyük otomobil üreticisi durumundaki TOFAŞ [Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş'de. bu- günden itibaren işten çıkanldığı açıkla- nanbin 11 ışçi, işverendenalacaklantaz- ^minatı bekliyor. 27 Aralık'taüretimeara jverilen TOFAŞ'ta halen üretim yapılmı- tyor. Üretimin başlayacağı 13 ocaga kadar fabrikadabircanlılıkgörülmezken. işten çıkanlan işçilenn de dün işyerine gelme- dikleri bildinldi. 1 Türk Metal Sendikası yetkilileri, işten çıkanlacak işçilere durumun daha önce tebliğ edildiğini belirterek. "Tazminat- ların ödenmesini bekliyoruz. İşten çı- karma bi/im istediğimiz bir şev değil arna. yapılabilecek bir şey de yok. İti- ^az etsek ne olacak?" diye konuştular. Türkiye Taşıt Araçlan Yan Sanayici- leri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kuru- lu Başkanı Ahmet Arkan, otomotiv sa- nayiindeki durgunluğun ana ve yan sa- hayiin tamanını etkilediğini belirtti. Ar- kan, sektördeki krizin bedelsiz kullanıl- rnış otomobil ithalatına izin verilmesin- den kaynaklandıgını ileri sürdü. Firma- lann biriken stoklan nedeniyle üretime ara vermeleri ve TOFAŞ'ın toplu işçi çı- karmasına değinen Arkan, "İşinden çı- karılan TOFAŞ işçisi, bugün hiikii- mete. Bakanlara. Başbakan'a protes- to telgrafı çekmeli ve hakkını arama- lıdır" dedi. Renaulfda da üretim yok Piy asada otomobil satışlannın durgun- luğu sürerken. ikinci büy ük fabrika olan pyak Renault Otomobil Fabrikası A.Ş"de de üretim yapılmıyor. Yeni yila işten çıkanlma kaygısı için- de giren Renault ışçilen. üretimin dur- ması nedeniyle zorunlu ızin kullanıyor- !ar. 26 aralıkta üretime ara veren Rena- ult. üretime TOFAŞ ile birlikte 13 O- cak'ta başlayacak. • Türk inşaat firmaları, şimdi Kara Afrika'da diğer ülkeleri keşfetmeye çalışıyor. Geçen yıl Etiyopya'da bir çimento fabrikası için açılan ihaleyi kazanan Enka İnşaat'ın yöneticileri, hafta sonunda anlaşma imzalamak için bu ülkeye gidiyorlar. MLTLÜ GÜNEŞ SÖNMEZ" Uzunyıllarişyaptıklan Lib- ya'danalacaklannı bir türlü tah- sil edemeyen Türk inşaat fir- maları. şimdi kara Afrika'da dı- ger üfkelerin keşfine çıkıyor. Kıtanın kuzeyinde vaşadıklan hayal kınklığından sonra. Afrı- ka'nın dennliklerinde ilk atağı gerçekleştirerek geçen yıl Eti- yopya'da büyük bir fabnkanın ihalesini kazanan Enka Inşa- at'ın yönetieıleri, bu hafta so- nunda anlaşma imzalamak için "Habeş diyan"na sefere çıkı- yorlar. Libya'da halen 130 milyon dolann üzerinde alacağı bulu- nan Türk inşaat firmalannın bu ülkeyı terk edışının hızlandığı- nı beürten sektöryetkilılen. Af- rika'nın kendisıni venileme sü- Enka İnşaat Etiyopya'da çimento fabrikası recıne gırdiğinı \e bu aşamada yeni ülkelerle temas kurulabıle- ceğini belirtıyorlar. Etiyopya'da kurulması plan- lanan bir çimento fabnkası için açılan ihaleyi kazanan Enka İn- şaatın. 40 milyon dolara mal olacak bu fabrika için ilk çalış- may ı gelecek hafta başlatacağı belirtildi. Enka İnşaat Yönetim Kuru- lu Lyesı INejat Giil. Etiyop- ya'dakı kalkınma veyenıleşme hareketlerınden bu ülkedekı büyüklelçimiz Okan Gezer ara- cılığıyla haberdar olduklannı açıkladı. Gül. Etiyopya Bayın- dırlık Bakanı Haile Asse- iae'nin ueçen yıl haziran ayın- da HABİTAT 2 Konferânsı için Türkiye'ye gelışinde bu ül- kedekı inşaat işlenyle ilgıli gö- rüşmelerde bukınduklannı an- latarak şunlan söyledı: Umidi kestiler "Afrika'yı tanımak ve orada iş sahamı/ı genişletmek için ça- lışmalarımızı yoğunlaştırmış,- tık. Çünkii artık Lib>a ile işyap- manın zorluklannı görmüştük. Aslında Libya'daki işlerimiz de sürüyor. Ancak 15 milyon dola- ra yakın alacağımız \ar \e bun- dan nerede>se iimidi kestik. Bu iilke zaten pazar olma niteliğini yavaş >avaş yitiriyor. Şimdi da- ha çok gelişme potansiyeli olan kara Afrika'nın derinliklerine yönelmek gerektiğine inanıyo- ruz. Geçen ilkbaharda girdiği- miz ihaleyi kazandık. Mukave- le im/ası ve şantiye hazırlıkları için hafta sonunda bu ülkeye gi- diyoruz. Ethopya birçok ülke- den ekonomik yardım almış du- rumda. Yeni yollar. yeni binalar yaparak kalkınma siirecini baş- İatan bir iilke. Bu aşamada Türk İnşaat firmaları için de yeni bir pazar olabilir." Etıyopya'nın bir atlama taşı olarak görülebileceğini beürten Nejat Gül. daha sonra Uganda \e Mozambik gibi. bölgedeki diğer ülkelere yönelme arzu- sunda olduklannı açıkladı. Nejat Gül, Etiyopya"daki in- şaat ışleri için bu ülkenin Istan- bul'dakı fahn başkonsolosu Atilla Vurtçu ile temas kurula- bileceğini de belirtti. Diğerleri de volda Türk inşaat firmalannın Lib- yayı terk edişınde. alacaklann yanı sıra. bu ülkenin inşaat ala- nında pazar olmaktan çıkması- nın da etkilı olduğu belirtiliyor. Türkiye İnşaat Müteahhitleri İş\eren Sendikası (TİMSE) Genel Başkanı Sami San. Lib- va'da halen 130 milyon dolar- dan fazla alacaklarının bulun- duğunu belirterek. "Bizini için Libya bitti sayılır. Artık ya\aş \a\aş bu ülkedeki bağlantılan- mı/ı bitiriyoruz. Zatcn yeni iha- ieler yapılmıyor. Yapılanlarada Türk firmalannın ilgisi y ok de- necek kadar az. Şimdi biz de Enka gibi Afrika'nın diğer ül- kelerine yönelme çabasında o\- malmz." 96'ııın enflasyonu yüzde 82'nin üzerindeANKAR.4 (Cumhuriyet Bürosu) - De\ let Is- tatistik Enstitüsü (DtF.) tarfından \arın açıkla- nacak olan 1996 yıllık enflasyonunun yüzde 82'nin üzerinde olduğu öğrenildi. Hazıne yetkı- lılerinin. 1996 enflasyon oranını dikkate alarak bu yıl için planladıkları enflasyonj endekslı iç borçlanma kağıtlannın faız oranını y aklaşık y üz- de 90 olarak saptadık- lan bildinldi. DYP Ge- nel Başkanı. Dışişlerı Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çil- ler. limanlar ve çimen- to fabnkalannın bu ay içinde satılacağını söy - ledı. Başbakan Yardirhcr- sı Tansu Çiller. Dev4et Bakanlan L'fiık Söyle- mez, Ayfer Yılmaz ve ekonomi bürokratları ile dün yaklaşık bir sa- at süren bir toplantı yaptı. Çiller. toplantı- nın ardından yaptığı açıklamada. 1997yılı- nın ilk müjdesini fın- dık. zeytin \e pamuk üretıcisine \ erdıklerini kaydederek. üreticile- re yapılacak ödemeler için gerekli 4 trilyon li- ralık ödeneğin gönde- Çiller- Özelleştirme 97\\e damgasını vuracak. rildığini söyledi. Çiller. 1997 yılına "özelleştir- me damgasının vumlacağını" sa\unarak. ocak ayı içinde 6 kurumun satışının tamamlanacağı- nı anlattı. Çiller. "Bunlardan ikisi mutlaka biti- rilecek. -l'ünde de çok önemli merhaleler katedi- lecek. Bunun içinde Etibank. Çitosan, Erdemir ve limanlar var. Bütün bu atüımlar yülardır pe- şinde koştuğumuz meseleler. o nedenle çokönem- siyorum" dedı. Türkıye'nın giimrük bırlığıne «ırmesiyle di- ğer ülkeler açısından fınaııs \e ticaret merkezı halıne geldiğini kaydeden Çiller. 7 5 mılyardo- larlık V'enişehırproıesınestart verıldığinı bildır- di. ^tanbul yakınlannda gerçekleştirilecek pro- jeyle 120 bin kişiye iş olanağı sağlanacağını kaydeden Çiller. "Bu- rası Singapur benzeri yüksek teknolojiyle donatılmış finans ve ti- caret merkezi olacak ve Türk-Fransız ortak- lığıyla gerçekleştirile- cek** dedi. TöpiarrtıdarDÎE tü-' rafından yapılan son hesaplamaiarda 1996 yılı sonu itibariyle yıl- lık enflasyonun yüzde 82'nin üzerinde ger- çekleştiğının günde- me geldiği öğrenildi. Bürokratların bu çer- çe\ede, bu yıl çıkarıl- ması beklenen enflas- yon üzerinde rısk pu- anıyla belırlenecek ye- ni iç borçlanma kağıt- lannın yıllık ortalama yüzde 90 düzey inde fa- ızle gerçekle^eceğini söylediğı belirtildi. Top- lantıda. limanlar \e çimento fabrikalarının satış karannın en geç bir hafta içinde alınması gere- ğinin gündeme getirildiği. aynca teküf süreleri dolan Petlas. Etibank, TURBAN'ın bazı işletme- lerinin ıhalelerinin ay sonuna kadar tamamlan- ması konusunun ele ahndığı öğrenildi. Kardemir'in eski ve yeni f iyatları Cinsi Eski fiyat (tonATL) Yeni fiyat (ton/TL) 8 mm tellik 32.000.000 33.000.000 8 mm kaneal 31.600.000 32.600.000 10 mm kaneal 31.600.000 32.600.000 12 mm kaneal 31.400.000 32.400.000 14-18 mmyu\arlak 31.100.000 32.100.000 20-32 mm yuvarlak 31.300.000 32.300.000 32 mm yu\arlak 31.400.000 32.400.000 40-80 mm \ur\arlak. .31.400.000 32.400.000 Nervürlü vuvarlak: 12 mm yuvarlak 32.000.000 33.000.000 14 mm vuvarlak 31.800.000 32.800.000 16-22 mm yuvarlak 31.750.000 32.750.000 24-26 mm vuvarlak 32.800.000 33.800.000 Profiller: ' NP I 160 S.B 38.500.000 40.000.000 NP I 200 S.B 39.000.000 40.500.000 NP L 160 S B 38.000.000 39.500.000 NP I 200 K.B 37.500.000 39.000.000 NP L 180-200 K.B 37.500.000 39.000.000 Gl 110-140 47.000.000 48.500.000 Zam sürprizi demir ve kömürle sürüyor Ekonomi Servisi- Zam fur- yası yeni y ılın ikinci gününde dede\ametti KarabükDemir Çelık Fabrikası (KARDE- MİR) ürünlerine. dünden ge- çerli olmak üzere değişik oranlarda zam yaparken. tas, kömürü de y üzde 6 zamlandı. KARDEMİR AŞ Genel Müdürlüğü'nden yapılan ya- zılı açıklamaya göre. yeni dü- zenleme kapsamında. ton ba- şına yuvarlak demirlere 1 mil- yon. profildemire 1.5 milyon. pik ve kok kömürüne 500er bir lira zam yapıldı. Bu arada taş kömürüne ya- pılan zam oranı da dünden iti- baren uygulanmaya başladı. Buna göre bir ton taş kömürü- nün KDY hariç fiyatı yüzde 5.9 oranında artırılarak 9 mil- yon 360 bin liradan 9 milyon 910 bin liraya çıkarıldı. Fiyat- lar dö\ ıze endeksü olarak ar- tınlacak. Öte yandan bir ton Çata- lağzı kömürünün fiyatı 9 mil- yon 250 bin liradan 9 milyon 690 bin liraya. Armutçuk kö- mürünün fiyatı 9 milyon 100 bin liradan 9 milyon 640 bin liraya yükseltildi. 9 milyon lı- ra olan Amasra kömürünün fi- yatı da 9 milyon 530 bin lira olarak belırlendi. ÇİFTÇI DOSTU / SADULLAH LSUMÎ fTütün Üreticisinin Düşük Fiyat KuşkusuYATAĞAN - Ege ekici tütün piyasa- jlsının açılışına ıki aydan kısa bir zaman îkaldı. Tekel tütün tespitlerini bitirdı. Tüc- fcar da tamamlamak üzere. Her yıl ya- pılması gereken normal işlemlerde bir -îerslik yok. Ancak, geçmış yıllarda 'emeğınin karşılığını alamayan üreticiler ;itedirgin. Bu yıl da tüccar ve sigara sa- •hayicilerinin oyununa gelmekten kor- ikuyor!.. Her yıl aynı senaryolarla soyu- Jan üreticiye artık bıkkınlık gelmiş. Tü- |ün ve Tekel sözü geçince hemen hep- * ;inin tüyleri diken diken oluyor... Ama lene de kasaba ve köy kahvelerinde en ok konuşulan konu tütün ve baş fi- /at... Susurluk olayları ile ilgıli gelişme- l'er bile ikinci planda kalıyor... • 1980 yılından sonra iş başına gelen •• lükümetlerın bugüne kadar izledikleri ! jolitikalar hep tüccarın ve sanayicinin | şine yaradı. Üreticiler ise çoğu zaman j nasrafının karşılığını bile alamadı. ' Geçen yıl bir ömürboyu unutulama- acak kadar acıklı olaylar yaşandı. Hü- ;ümetin ilan edeceği alım fiyatını daha ceden öğrendiği sanılan bazı ihra- atçı firmaların adamiarı kasaba ve • cöylere gece yarısı baskınları düzenle- ı 'erek üreticilerin elinden tütünlerini son j lerece düşük fiyatlarla kapattı. Ayrıca, j satış koçanlarını ve tütünlerini alıp gö- •ürdükten sonra da vaatlerini yerine ge- îırmedi. Üreticiye olan borçlarını hem feksık hem de çok geç ödedi. Bu ne- nenle üreticiler bankalara ve esnafa clan borçlarını zamanında veremedi ve J<atmerli faizler ödemek zorunda kaldı. Geçen yıl başına gelenleri düşün- jükçe üreticilerin cinleri tepesine çıkı- r or. Aynı vurgunu tekrar yaşamamak ;in de kendi aralarında küçük çapta ia olsa orgütlenmeye çalışıyorlar. iftmaçlan. tüccara tek tek muhatap ol- inak yerine toplu pazarlık yapmak. Şöylece daha güçlü olacaklarına inanı- yorlar. Üreticiler hükümetlere de güve- ııini kaybetti. Bol vaatlerde bulunduğu İçin önceleri Erbakan'a umut bağla- ^anlar oldu, ama son günlerde o da kal- madı. Zira, üreticilerin çoğunluğu hükü- metin kendilerini tüccara karşı koruya- cak önlemleri almaktan kaçındığı inan- cında. Bir kısım üreticiler Milli Tütün Ko- mitesi'nin bu konularda hazırladığı öne- rileri bile görüşmediğini ileri sürüyor!.. Milyonlarca tütün üreticisinin yüzler- ce sorunu var. Yatağan'da CHP ilçe ör- gütünün düzenlediği 'tütün ve zeytin- yağı' konferansında önemli sorunlar tespit edildi ve partınin genel merkezı- ne ve hükümete iletilmesi kararlaştırıl- dı. CHP İlçe Başkanı Halil Arslan'ın hazırlayacağı raporda üzerinde duru- lan sorunlar şunlar: 1. Baş fiyat düşuk ılan ediliyor. Tüc- car çeşitli oyunlarla ortalama fiyatı da- ha da aşağılara çekiyor. Üreticilerin elı- ne geçen para tarlaya yaptığı masrafı bile karşılamaya yetmiyor. 2. Tütün paraları çok geç ödenıyor. Tekel de biraz geciktiriyor, ama tüccar parayı verene kadar üreticilerin canını çıkarıyor. Borçlarını zamanında vere- meyen üreticiler bankalara katmerıı fa- ız ödemek zorunda kalıyor. Ödemele- rin yapıldığı zaman ise üreticinin elıne geçen paranın alım gücü yan yarıya azalıyor. 3. Tekel'in tespıtleri sırasında randı- manlar açıklanmadığı için. üreticiler tüccarla pazarlık yaparken aldanıyor. 4. Tütün ile ilgili çalışmalar kasım ayında bittiği halde. piyasa ancak şu- bat ayının sonlarına doğru açılabiliyor. Ureticmin paralarını alması böylece 4 ay geciktirılmış oluyor. Halbukı. piyasanın ocak ayı başında açılması mümkün... Yatağanlı tutun ütreticilerin tespit et- tiklerı sorunlar Turkıye'nın hemen he- men her tarafında yaşanıyor. Nitekim, Mılli Tütün Komitesı de bu gerçekleri bildiği ıçın, aylarca süren çalışmalar so- nunda Türk tütünunün ve üreticisinin sorunlarını giderıcı onlemlerı belirledı ve bu konuda hazırladığı raporu komı- tenın sekreterlığini üstlenen Tekel Ge- nel Müdurlüğu'ne teslim etti. Geçmiş yıllarda emeğinin karşılığını alamayan üreticiler tedirgin. Bu yıl da tüccar ve sigara sanayicile- rinin oyununa gelmekten korkuyor! Her yıl aynı senaryolarla soyulan üreticiye artık bıkkınlık gelmiş. Mıııı Tutun Komitesi yasal bir kuru- luş. Komitede üniversite. maliye, tarım ve ticaret bakanlıklarının temsilcileri var. Ayrıca, Ziraat Odaları. Tütün Eksperle- ri Derneği ve Tütün Ihracatçıları Birliği de komitede görev yapıyor. 12. genel kurulun başkanlığını da Tekel'in eski genel müdurlerınden Orhan Özel gibi değerli ve tecrübeli bir bürokrat yürü- tüyor!.. Hemen hemen ilgili tüm kuru- luşlar Mılli Tütün Komitesi'nin önerile- rini cıddi buluyor ve Türk tütünü ile üre- ticisini kurtaracağına inanıyor. Ama ne yazık ki bu kadar önemli bir önerı pa- keti bir yıldan beri Tekel Genel Müdür- lüğü'nde bekletıliyor! Bu gidışle belkı de rafa kaldırılacak! Ureticiyi kurtaracak öneriler Tütün komıtesinın en önemli 4 öne- rısıni şöyle sıralayabiliriz: 1. Tekel iki ayrı genel müdürlüğe ay- rılmalı. Yaprak tütün konusu ile yeni ku- rulacak 'Tütün Ofisi Genel Müdürlüğü' ilgilenmelı. 2. Yıllardan beri uygulanan ve üreti- cinin sömürülmesine fırsat veren 'ilkel pazarlama s/sfem/'nden vazgeçilmeli ve Batılı ülkelerle olduğu gibi 'açık art- tırmalı satış sistemı' getirilmelidir. 3. Mutlaka mılli tütün politikası tes- pit edilmeli ve hiç kimseye veya kuru- ma taviz vermeden uygulanmalıdır. 4. Tütün üreticilerınin kooperatifleri bir birlik çatısı altında toplanmalıdır. An- cak, birlik özgür olmalı ve yöneticileri- nı genel müdür de dahil olmak üzere kendi seçmelidir. Devlet hiçbir şekilde müdahale edememelidir. Birinci ve üçüncü maddeler Türk tü- tününü. ikinci ve dördüncü maddeler de üreticısıni soygundan kurtaracaktır. Mılli tütün politıkamız tespit edilir ve yu- rütme ışi Tütün Ofisı Genel Müdürlü- ğü'ne bırakılırsa ışler mutlaka bir düze- ne girecektir. Tütün kooperatifleri birli- ği ise ureticileri dev şirketlere karşı ko- ruyacaktır. Açık arttırmalı satışlar da üreticilerin aldatılmasına ve dolandırıl- maşına engel olacaktır. Üretim merkezlerinde yapılacak sa- tışlardatıpkıborsalarda olduğu gibi, tü- tünler teşhir edilecek ve tüccar da açık arttırmaya katılacaktır. En çok parayı veren tütünü alacaktır. Bu tür satışların en önemli yanı, alıcının kapıdan çıkma- dan tütün bedelını ödeyecek olması- dır. Tabii aynı anda üretici de parasını alacaktır. Halbuki, şimdi tütün satışla- rı adeta gizli yapılmaktadır. Üretici, de- ğerini ve fiyatını bilmediği tütününü tüc- car yazıhanelerıni dolaşarak satmaya çalışmaktadır. Parasını da 5 ile 6 ay beklemek zorunda bırakılmaktadır. Şimdi uygulanan sistem tam bir işken- cedir. Üreticilerin aldatılmasına fırsat vermektedır. Hükümet, 16 yıldan beri ezilen, horlanan, sömurülen milyonlar- ca tütün üretıcisini biraz olsun insan gi- bi yaşatmak istiyorsa Milli Tütün Komitesı'nın önerilerini, özellikle açık arttırmalı satışları 1977 Ege Ekici Tütün Piyasası'na yetiştırmelidır... • YORUM OZTIN AKGUÇ Odemeler Dengesi Tahmini Ekonomimizin yumuşak karnını ödemeler denge- si oluşturduğundan, ödemeler dengesıne ılışkın ge- lişmeler dış kredi notumuzu büyük ölçüde etkiledı- ğinden ve bunalım belirtkelerini (sinyallerini) verdiğin- den: ödemeler dengesıne ilışkin verılerı yakından iz- lemek. ekonomik beklentiler açıklanırken ödemeler dengesine ağırlıklı yer vermek gerekli olmaktadır. 1996 yılında ödemeler dengesine ilişkin gelişme- ler el yordamı ile bazı göstergeler aracılığıyla izlene- bildi. Resmı açıklamalar çok gecikti. Yıl sonuna ka- dar ancak yılın ilk üç ayına ocak-mart 1996 dönemı- ne ilişkin ödemeler dengesi tablosu açıklanabildi. Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) tahminine göre, 1996 yılının dış ticaret açığı 19.350 milyon USD ve carı işlemler açığı da 6850 milyon USD olarak ger- çekleşecek. Daha önce bu köşede açıklandığı gibi, kışısel tahminimız, açıklanan DPT gerçekleşme tah- mininın altında kalacağı yönünde. Böyle olmakla be- raber, 1996 yılında dış ticaret ve cari işlemler açıkla- rının bir önceki yıl düzeyleri olan sırasıyla 13.212 mil- yon USD ve 2.339 milyon USD'nin üstünde olduğu kesin. Ödemeler dengesi incelenırken, carı işlemlerle sermaye hareketlerı ayrılmakta, cari işlemlerdeki ge- lışmelerde, dış ticaret dengesi, görünmeyenler den- gesi ve karşılıksız transferler alt başlıkları altında top- lanmaktadır. Ekonomide, heleTurkıyeekonomısı gi- bi belirsizliğin fazla olduğu bir ekonomide sağlıklı tahminler yapmak güç olmakla beraber 1997 yılın- da ödemeîer dengesıne ilişkin şu öngörülerde bulu- nulabilir: 1997 yılında dış ticaret açığı 1996 yılına göre aza- lacaktır. DPT tahminine veya hedefine göre, 1997 yılında mal dışsatımı 29.500 milyon USD, transit ticaretle birlikte 30.100 milyon USD olacaktır. 1996 yılının ke- sin dışsatım rakamı belli olmamakla beraber. 24.0 milyar USD dolayında olduğu tahmin edilebılir. 1996 yılının gerçekleşme düzeyıne göre, DPT'ce dışsatım- da yüzde 25.0 oranında artış beklenmektedir. Bu düzeyde dışsatım artışı olanaksızdır. Herhalde DPT 1997 yılı hedeflerinı çizerken, Sayın Erbakan'ın is- lam ülkeleri gezilerinden sonra yaptığı açıklamaların etkisi altında kalmıştır. 1997 yılında 27.0 milyar USD düzeyinde dışsatım gerçekleştirilebildiği takdirde iyi sonuç sayılmalıdır. 1997 yılına ilişkin olarak DPT'nin dışalım tahmini FOB değer olarak 49.450 milyon USD, CIF değer olarak da 50.000 milyon USD'dir. 1997 yılında eko- nimide yavaşlama, hatta duraklama beklendığınden, dışalımın büyük ölçüde artmasına ılışkın ekonomik bir neden yoktur. Bu nedenle içinde bulunduğumuz yılda dışalımın 42-43 milyar USD dolayında olması daha gerçekci gözükmektedır. Bu durumda dış ti- caret açığı DPT'nin tahmin ettiği gibi 19.350 milyon USD düzeyinde değil 15-16 milyar USD arasında ka- labilir. Bu düzeyde bir dış ticaret açığı, en azından 1996 yılına göre artış gostermemış olur. Cari işlemler açığı 1996 yılına göre bir ölçüde de olsa daralacaktır. DPT'nın 1997 yılına ilişkin olarak "Göriınmeyen gelirier" tahmini, 6850 milyon USDturizm geliri, 1800 milyon USD faiz geliri ve 13.000 milyon USD diğer gelirier olmak üzere 21.650 milyon USD'dir. Buna karşı DPT. 1350 milyon USD turizm gideri, 4700 mil- yon USD dış borç faiz ödemesı ve 6100 USD de di- ğer giderler olmak üzere 12.150 milyon USD tuta- nnda "Görünmeyen Giderler" tahmini yapmıştır. Buna göre Türkiye, 1997 yılında görünmeyenler den- gesinde 9500 milyon USD fazla verecektir. Ekono- mideki duraklamaya bağlı olarak "Görünmeyen Di- ğer Gelirier", DPT tahminlerinin altında kalabılir. Karşılıksız transfer tahmini, 3400 milyon USD iş- çi dövizi. 300 milyon USD bedelsiz ithalat ve 550 mil- yon USD de resmi transferler olmak üzere 4250 mil- yon USD'dir. DPT'nin karşılıksız transferlere ıhşkin tahminleri gerçekci gözükmektedir. DPT'nin 1997 yılına ilişkin cari işlemler açığı tah- mini 5600 milyon USD'dir. Ancak kişisel beklentimiz, dış ticaret açığının 19.350 milyon USD düzeyinin al- tında kalacağı yönünde olduğundan. cari işlemler açığının 3 milyar USD dolayında oîacağı yönünde- dir. Sermaye hareketlerinde yavaşlama olacaktır. 1997 yılında Türkiye'ye gerek uzun vadeli gerek kı- sa sureli sermaye girişlerinde, 1996 yılına göre bir azalma görülecektir. DPT'nin bu konuda, özellikle portföy yatırımlarına ilişkin 4450 milyon USD hede- fi ile 5600 milyon USD tutannda uzun sureli kredi kul- lanımı beklentisi gerçekci gözükmemektedir. Ser- maye hareketleri, çok çeşitli etmenlerin etki altında kaldığından tahmini zor bir kalemdir. Bu konudaki beklentiler bir başka yazı konusu olabilecek önem- dedir. Kişisel beklentimiz. DPT tahmininden bir ölçüde farklı olarak. önemli politika hataları yapılmadığı sü- rece, 1997 yılında dış ticaret ve cari işlemler açık- larının 1996 düzeyinin altında kalacağı yönündedir. Acil önlemler gerekli 6 97, hayvancılık için son şans yılı Ekonomi Servisi-Setbir Yönetim Kurulu Başkanı Ah- met Arsan. 1996 yılının Türk ekonomisi için zor bir yıl olduğunu belinerek Türk tanm ve hayvancıhğının en bü- yük sorununun AB'nin ortak tanm politikasına uyumu olduğunu bildirdı. Arsan. yaptığı yazılı açıklamada. ta- nm ve hayvancılık alanında dünya ölçeğinde ele alınmış Setbir'in önlem paketi •Yeni bir tanm ve hayvancılık politika- sı esas alınarak öncelikle AB Ortak Ta- nm Politikası na uyum sürecinde sektö- rel yapılanmaya öncelik verilmesi •Bu temel yapılanma içinde başta süt ve et boardlannın oluşması ve sektörel ku- rumlaşması teşvik edilmeli ve AB'deki "FEOGA" örneğindeki sektörel destek- leme fonu oluşturulmalı •Temel sektörel öncelik, tanm ve hay- vancılıkta üretim gücünün artnnlması ve ıhracatçı bir yapınm tesis' olmalıdır. •Hayvancılık başta olmak üzere tüm gı- da ürünlerinin ihracatı teşvik edilmeli- dir. Hatta yılda 10 milyar dolarlık ihra- cat kolayhkla ulaşılabilinir. Ekonominin çeker sektörü gida sektörü olmalıdır. •Sektörün haksız iç ve dış rekabetine y- ol açan olumsuz şartlarortadan kaldınl- malıdır. Kayıtlı ekonomik yapısı başta vergi. resim ve teşvikler yeniden düzen- lenmelidir. •AB ile yapılan müzakerelerde başta hayvancılık olmak üzere tüm tanm ve hayvancılık sektörünün ürünleri birbü- tünlük içinde ele alınarak kotasızbirya- pı oluşturulmalıdır. ve uygulamaya konulmuş yeni bir üretim mo- deline şıddetle ihtiyaç olduğunu ifade etti. Tarım ve hayvancılık sektörünün so- runlarınm çözü- münün 20 mil- yon üreticinin geleceği ile eş- değer olduğunu bildiren Arsan. •"Bir tanm ve havvancılık iilke- si olan Türki- ye'nin. önemli bu sektörünün ve buna bağlı sana- yinin gelişimi ve 20 milvon üreti- cisinin geleceğine hükümetimizin bu alandaki yeni politikalannın oluşturularak süratleve karar- lılıkla uygulan- ması ile çiizüm bulunacaktır" dedi.