Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 OCAK 1997 ÇARŞAMBA OIAYLAR VE GORUŞLER Bunlann Bilmediği... TALİPAPAYDIN A dam mılhyetçı. vatanse- ver Ulkucu' Dınıne bağ- lı Yaşı gereğı gözükara, bıçkın Dovüşçu Kutsal değerler içın yapamaya- cağı şey yok Bır yerlere çekldigı zaman lam bır seruvencı kesı- lır, en beıalı ışlere gırebılır Kendısıne, vatan haını olarak gostenlen solculara saldırabılır Kım bılır kaç solcuyu tepe- ledı Ehne sılah "senldı, ıssız yerlere go- turûlüp anş eğıtımı yaptınldı Vatan içın dıye ba^layan nutuklar çekıldı Doldu- nıldu ıyıce Hıç düşunmedı, bu sozlenn arkasında ne var1 Varsıl çocuklan seç- kınlenn çocuklan, neden bu ışlenn ıçın- de değıller17 Onlar hep yurtdışında, goz- deunıversıtelerdeokırjorlar Vatan tnıl- let onlann umurunda değıl Kendısı ve çevresmdekı arkadaşlan, hep yoksul ke- sımden derlenmış Kotû koşullarda bu- yumüşleı Bu nasıl olmuş neden boyle oltnuş, duşunmeye \akıt olmadı Para- sızhktan, aılenın geçım sıkıntısı yuzun- den rahat bır oğrenım ortarru bulamadı hıçbmsı Ne klasıklen okuyabıldıler, ne bır sanat hobılen oldu Ne humanızmden haberlen var, ne ınsan haklan bıhncın- den Şovence bır yorumla tek yanlı tanh bılgılen edındıler duşünmeden ınanan tıplere donuştuler Içlerınden bazılan çok sonra "kuDanıl- dıklannırT ayırdına vardı Ama ış ışten geçmıştı Herbın, bılınen bılınmeyen nı- ce kanlı olaylara kanştı Duşunmekten başka suçu olmayan yazarlann, sanatçı- lann, bılım adamlanrun kanlısı oldular Ustu kapatılsa bıle kendı ıçlenndekı sor- gulama suruyor Bır cehennemde yaşı- yorlar Bu gençlere aslında çok büyuk kotü- luk yapıldı Daha ılk yıllarda ışın başmda ıken ıç- lennde tanıdıklanm oldu Bazılannın oy- kusunu yazdım Kabına sığamaz delıf ı- şek çocuklardi Her bmnın ayn sorunla- n vardı E\ de, okulda anlayış gösterdme- dı Hep ıtıldıler Eğıtım haklanm dogru durust kullanamadılar Düşvmdürülme- dıler Kendılennı kanıtlamak gereksını- mı ıçınde>dıler, kaba guce vöneldıler O yaşlarda en kolav yoldur Hele bınlen çekı>orsa kuçuk çıkarlar da sağlıyorsa ne yapsınlar başka9 Oysa bu çocuklar geçerlı bır eğıtım gorselerdı, sağlam bırkulturle yoğrulsa- lardı. Doğu'nun, Batrnın duşünûrlen ıle tanışsalardı, sanat urunlenyie beslense- lerdı, bırer aydın kışılığı kazansalardı boyle mı olacaklardı0 tnsanhğın gehşım tanhını bılımsel bır gözle oğretmeden, sanat urunlenyle beslemeden, şıırle mu- zıkle resımle tanıştırmadan yetışen genç- lık, yüzeysel koşullanmalara yatktndır Bu çocuklann hıçbmsı Yunus'u, Mevla- na'yı, dogru durûst okumarruştır 9 Senfonfyı dınlememıştır Bal- zac'tan. Çehov'dan. Lorca'dan haberlen yoktur Nâam'dan ıkı şıır ezberlememış- tır Gonullenndekı kafalanndakı boşlu- ğu, kın, nefret ve acımasızlık doldurmuş- tur İnsanın msan olması kolay değıl Eğı- tım bunun ıçın gereklı K.ımı uluslann neden çabuk kalkındığı, çağdaş uygarlı- ğı yaşadığı. kırrulennın de genlıkten, ka- ranlıktan kurtulamadığı, nedenlenyle nı- çınlenyle oğretılmeden, gençlen bu ko- nular ustûne duşündurmeden ılkelhkten nasıl kurtulunur'' Yanlışlardan nasıl uzak kalınır0 Asıl yurtseverhk gen kalmış, yoksul duşmuş halkımızı kurtarmanın yollannı araştırmak bunun ıçın çalış- maktır Gençlığıbukonularayoneltmek- tır Obûr yandan gozünü daha çok kazan- mak, mallanna mal katmak hırsı buru- müş, bunun ıçın her >olsuzlugu yapabı- len, ele geçırdığı erkı kışısel çıkarlan ıçın lcullanan kesım de "Bunlar vatansever, bunlar kahraman" gıbı sozlerle aymaz- lığın örneklennı vermekteler Çok daha başka, yuce msan değerlerımn aynmın- da değıller Hangı öğrenımı gormüş olur- larsa olsunlar, bır sanat ve kultur formas- yonundan yoksundurlar Kısa goruşlu, sığ ve bencıl kışılıklen büyük ınsan de- ğerlennı kavramaya >etmemektedır Pa- ra ustune para, mal üstune mal, neyı ço- zecektır° Dıyelım kı ehndekı yetkılen kotuye kullandm, karanlık ışlere gırdın, servetını buyuttun, varsıllaştın, her tur konforu yaşıyorsun, mutlu olmaya yeter mı bu1 * Onurlu bır başan mıdır0 Eskıden bır sure saklanabılınruş, şımdı saklana- mıyor Yûzüne yuzune soyluyorlar, ga- zetelere yazıvorlar, herkes okuyor, ogre- nıyor Insan bıraz onur taşıyorsa nasıl go- ze alabılır bunu, nasıl katlanabılır1 ' Eğıl kıtaplara, ınsanhğın yarattıgı e\ - rensel güzellıklen. değışmez doğrulan bıraz tat. ığreneceksın yaşadığın pıslık- lerden Beethoven'm 3 Pıyano Konçer- tosu'nu dınle Ama yırmı kez, otuz kez dınle, gır ıçuıe ıyıce Nasıl zavallı kala- cak o senın ozentılenn1 Demem şu kı, kuçük amaçlar uğruna "kullananve kullajulan" bu ınsanlar, bü- yûk kultur değerlennden uzak kaldıkla- rı ıçın böyle olabılıyorlar Iş gelıp gene eğıtıme dayanıyor Geçerlı ve çağdaş bır eğıtıme Takken Düştü Haçça Abla! G ençlığımızde bızım mahallede bır Haç- ça (Hatıce) Abla vardı Babam ımam olduğu ıçın bızım e\e sık gelır, bu ne- denle de kendısını ıyı tanırdım Bu Haçça Abla, aynı zamanda kadın dervış geçınırdı Mahalletun yemyetme genç kız- lannı bır evde toplar, gunduzlen Ku- ran dersı venr, gecelen de zıkır çek- tınrdı Aslına bakılırsa, kotû amaç- lı bır kadın degıldı ÇevTesıne hız- met ıçın çırpmırdı lşte bu Haçça Abla, bır akşam evınde. genç kızlara zıkır çektınyor Çevresmetopladığı kızlann oluştur- duğu daırenın tam ortasına geçmış. haykınyor Hu Allah, hu Allah' Rıtme uyarak, başım bır sağa. bır sola salhyor En coşturucu yennde zıknn, daırede bulunan kızlardan bı- nsı gozünu açıp bakmca ne görsûn Haçça Abla'nın takkesı başından düşmuş, onun durumdan haben yok Zıkn keserek de haber veremıyor Başhyor "Tak-gen düş-tü Haç-ça \b-4a. Tak-gen düş-tü Haç-ça AWı" de- me>e Bu durum ne kadar tekrarlanmış- tır bılınmez, ama bılınen gozunu açan Haçça Abla ne gorsun, başın- dakı takke onunde durmuyor mu° Başı açık ıbadet edemezler ya ka- dınlar, hemen alıp başına koyuyor takkeyı Tevhıt dışı konuştuğu ıçm de sınırlenıyor kendısını uyaran kı- za Yanıtı ılgınç "Tev-hidi boz-dun kız oros-pu, tev-taıdi boz-dun kız oros-pu!" Yanı, on-on ıkı yaşlanndakı bu kızcagız, tevhıdın sonunu bekleme- lı\e sonunda haber \ ermelı ıdı Ama kadınlann başı açık te\ hıt ve ıbadet edemeyeceğı kendısıne oğretılen o yavrucak, Haçça Abla'yı günahtan kurtarmak ısterken, dervışı tarafın- dan orospulukla suçlanmış oluyor- du Bu olayın tum ılçeye yayılması çok sürmedı Herkesın ağzında '•Takken dûştû Haçça Abia, tevhidi bozdun kız orospu" sözlen, bır şıır dızesıymış gıbı dolaşmaya başladı Hatta bızım mahallenın çocuklan sokakta gorduklen Haçça Abla'nın arkasından koro hahnde bağınyor- lardı "Tev-hi-di boz-dun kız oros-pu." Nereden mı aklıma geldı yıllar sonra bu sozler7 Bır Fadime Şahin çıktı ortaya ve tevhıdı bozuverdı Türkıye'de Haçça Abla'nın takkesının dûştü- ğûnü soylemek ona mı kalıyordu sankı1 ' Herkes mışıl mışıl uyurken, şenat adına uçkur düzerıı tıkır tıkır ışlerken ortaya çıkıp takkenın dûş- tuğünu soylemenın anlamı var mı yanı0 tlgılı ılgısız herkes. gozlennı kapatıp Haçça Abla'nın ntmı ıle zık- rederken, ya da Mfislüm Gündüz yolunda yururken olacak ış mı yanı bu' Saadettin Malkoç Artık, vergilerinizi :: * tüm Garanti şubelerine yatırabilirsiniz, Üstelik, öğle tatilinde bile. Yillık gelir vergisi, Gelir geçici vergisi, Gelir sropajt, Kurumlar vergisi, Kurumlar geçici vergisi, Kurumlar stopajı, Katma değer vergisi, Banka ve sigorta muameleleri vergisi, Fon payı, Daınga vergisi, Savunma sanayii destekleme fonu, Toplu konut fonu, Veraset ve intikal vergisi, Götürii vergiier... & GARANTİ Başka bir arzıınıızî PENCERE TÜSİAD ve MÜSİAD Marks denınce kımısının cınlen tepesıne çıkar, sa- kallı Yahudı'ye demedığını komaz, AJIahstz kıtapsızko- munızmın babası değıl mı bu henf Marksıst olmak, kâfiriıkle anlamdaş sayılır Kımısı de vaktıyie aşın Mark- sıst ıken Sovyetler'ın yıkılmasıyla bu ışten vazgeçmış- tır; kQftehor artık sırtını sermaye babasına dayamakta yarar goruyor; doneklığını "değışım" dıye nıtelıyor, çı- kanna bakıyor Ne var kı Marks'ın uygariık tanhındekı yen, bu gıbı zıpırtıklardan uzaktadır, ınsan duşuncesıne katkıları vazgeçılemeyecek olçude denndır TUSİAD ıle MUSİAD arasındakı aynm, Marks'ın oğ- retısı dışlanarak açıklanabılır mO • Çağdaş demokrası -ozellıkle erken donemınde- bur- juva sınrfının urunudur; daha sonralan, ışçı sınrfının baskılanyla 'sıyasaT demokrası 'sosya/' nrtelığını ka- zandı, 'katılıma demokrası' emekçı kıtlelennın ulke yonetımıne ağıriıklannı koymasıyla ortaya çıktı. Tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan? Bur- ]uva sınrfı sanayıleşmeyle eşzamanlıdır Toprak sahıp- lığıne dayanan 'anstokrası'nm kılıseyle ışbırtığınde oluşturduğu sıyasal ıktıdan yıkarak demokrasıyı kur- duğu ıçın, bunuvanın laıklığı zorunlu ve doğaldır Batı'da demokrası çıkışının laıklıkleozleşmesı, sınıf- sal bır sureç ve olgu Ya Türkıye'de ne oldu'' • Cumhunyet Osmanlı'dan tarım toplumunu mıras olarak ustlendı Ne sanayıleşme vardı 1923'te, ne de sanayıleşmenın oluşturduğu burjuva sınıfı' Asker ve sıvıl burokratlaria aydınlann başını çektığı antıemper- yalıst Kurtuluş Savaş/'ndan sonra yenı bır devlet ku- ruluyordu 1923 Cumhunyetı ulusal demokratık sos- yal yapısını oluşturmak ıçın sanayıleşmek zorunday- dı, burjuva sıntfını devlet elıyle oluşturmak sıyasetı, bu amaçla yurutulmuştur Cumhunyetın ılk zengınlen, Ankara'nın desteğıyle guvenılırbırortamdagelıştıler Sanayıleşme 1923 Dev- nmı 'nın ışıdır Tek partı donemınde, laıklık devletın te- mel ılkesı olduğundan, bunuva sınrfının oluşturulması daha çok Istanbul, Ankara, Izmır uçgenınde hızlanmış, Anadolu ıllen eşraf tutuculuğunda geleneksel yaşamı- nı surdurmuş, devietçılığın taşrada kurduğu fabnkalar, Anadolu'yu benek benek donatmaya başlamışlardır • TUSİAD (Turk Sanayıcılen ve Işadamlan Derneği) çekırdeğınde, Cumhunyetın erken donemınde oluş- muş sermaye sınrfının ıkıncı ve uçuncu kuşağı toplan- mıştır Batı'da okumuş, burjuva sınrfının guncel bılın- cıne enşmış, dunya bakışlan açısından laıklığı yeğle- yen, deyım yenndeyse 'sosyefeyaşamı 'na donuk top- lum kesımlennın temsılcılen Batı ıle aramızda ıç ıçe geçmış halkalan oluşturuyorlar Batı'da burjuva sınıfı laıklığı yeğler, otekı dunyaya değıl, yaşadığımız dun- yaya donuktur TUSİAD, bugun Ortadoğu'daveTürkıye'de yaşanan şenatçı saldın karşısında yennı seçmek zorunda kalır- sa, ne yapacaktır'' Ya da ulkedekı demokrası sava- şımında dıncılığın karşısına çıkabtlecek gerçek bır guç mudur'? • 21 'ıncı yuzyıla 3 kala Türkıye'de TUSİAD ıle MUSİ- AD ıkılemı oluştu Bu ıkılemın açıklaması daha kapsamlı bır yazıda ele alınabıhr, ama Anadolu'nun kapalı ış dunyasında ku- çuk olçekte sermayecı ve sanayıcı yetışiyor TUSİAD uzun yıllar emekçıye gereklı orgutlenme ozgurluğüver- meyen bırduzenı savunduğu ıçın, bugunku yalnızlığı- nın sıkıntısını yaşamaktadır Bu kez Anadolu eşrafının dıncı ağırlığı, MUSİAD adı altında ortaya çıkıyor Ganp bır çelışkı, amaTUSlAD'ın geleceğı de aydın- larla emekçı sınıfının laıklıkarayışındakı sıyasalyazgıya mı bağlanıyor'' AVUSTURYA USEULER VAKFl 16vel7Ocaktarüılerinde Siiıburg FlUrrooni 0<U Oıkestrası De *Y«d Yıi Konserteri" gdeneftnln y«rteşmesine destek veren tüm sanatsever ktşl ve kuraluşUra te$ekkûr ederis AARDNNOMMAZ ABDİ İBRAHtM tLAÇ SANAYİ ve TlCARrr A $ AHMET V t Ü MINGER HOLDİNG ANADOLU ULUSUARABASI TlCABEr VE TAŞIMACIUK A ^ A PS TEKSTİL SANAYİ VE TİC A Ş AVUSTURYA KÛLnjROFiSl AVUSTUKYA LİSESİ VE "rtCARn OKULU BALNAK HOLDİNG BAYTURİNŞAAT TAAHHÛT A Ş BAYTURTRADING BEKTAŞOGLU İNSAAT TAAHHUT A Ş BE.RDANTOCSTİLSANAYİ VE TİCARET A Ş BESAN BESİN SANAYİ VE TİCARET A Ş BOYNER HOLDİNG A Ş BRODERİ NARİN tŞLtMELİ KUMAŞ SANAYİ A Ş BUYUKYONCAU SU İŞLETMELERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU CERRAHGİL ŞİRKETLER GRUBU COMAG CONT1NENTAL ^AADENCJLtK SANAYİ VE TİCARET A Ş DEMİR HAYAT SkiORTA A Ş Dr SEMA ONaaiOĞLU DOGUŞ HOLDtNG A Ş DUNYA HAU A5 E G O ELEKTRİKLİ ALETLER SANAYt A Ş ELTTE lNTERNAnONAL LTD ŞTİ EMGEN OTrtK A ^ ERKOSINAİURUNLERTİCARETVE^ANAYİLTD ŞTİ FOUR SEASONS HOTEL ISTANBUL GALERİİKİ AYDINLATMA URUNLERİ TlCARIT A Ş GARANTİ BANKASI A S CEZİ OTELCİLİK A 4 HALK SİGORTA A Ş HALK YAŞAM SİGORTA A Ş HASTEKS MENSUCAT SANAYİ VE TİCARET A Ş INTERBANK A Ş KOÇBANK KORTEM MÛMESSİLLİK VE TİCARET A Ş KUTMAN ŞARAPLAR1 KVK MOBİL TELEFON StSTEMLERl TİCARET A Ş LİBA LABORATUARLARI LUMİNA AYDINLATMA VE TEKNOLO)! URÛNLERİ SAN TİC A Ş NİLDEM SİGORTA ACENTELİK HİZMETLERİ A Ş NBSAN OTOMOTtV A Ş ONDULİNE AVRASYA A Ş ORANTURTİCARETVEVAPURACENTALIGILTO ŞTt PAMUKBANK T.A Ş ROCHE MÛSTAHZARLARJ SANAYt A Ş RENAULT MAİS MOTORLU ARAÇLARİMAL VE SATtŞ A S SİMKO TİCARET VE SANAYt A Ş TAF DIŞ TİCARET VE PAZARLAMA LTD ŞTİ TATKO TEKFEN HOLDİNG A Ş TEKSERİNŞAAT SANAYt VE TİCARET A Ş TTTtZ TML TOLGA ETİ- AN1S1NA TURKCELL tLETtŞlM HtZMEUERt A Ş TURK HENKEL KlMYEVt MADDELER SANAYİ VE TİC A Ş VİLMEKS KİMYEVİ MADDELER SANAYİ VE TİCARET A Ş YAP1 VE KREDİ BANKASI A Ş