Katalog

SAYFA CUMHURIYET 2 OCAK 1997 PERŞEMBE 10 DIZIYAZI 'Özgürlüğün, demokrasinin Türkiye'sini yaratmaya adayız' SoldaYeni Soluk oo Serdar KIZIK Bazı ODP'lılere gore eğer ODP\ı sevenler partı- sı kurulsa bugunkunden daha buyuk bır halka oluşa- cak Bu anlamda. ODP'yı ılgıyle ızleyıp bır olçude umutla bakan daha genış bır topluluk soz konusu an- latılanlara gore Partıy ı daha da buy utmek, genışletmek, daha etkın kılmak ıçın geleceğe ılışkın nelenn tasarlandığı. ODP'lı yonetıcılerın bu konuda nelen planladığı onem taşıv or Bır kere. geleceğe ılışkın "umut" vurgulaması \ar değerlendırmelerde one çıkan Bu bır olçude. ÖDP"> ı "gidilecek son köy " olarak gormekten kaynaklanıyor Partı yonetıcılennegoreyıllardıruygulananpolıtıka- lann topluma yanıt verememesı, "ODP'yi gerekli" kılıyor Bu çerçevede partının geleceğıne ılışkın goruşlerı almaya, Gencaj Gürsoy'dan başlayalım Gursoy'un değerlendırmelennde hem eleştırel hem de kendı açı- sından umut dolu yanlar \ar Bu noktadan sonra ye- nı ve farklı şey leryapılması gerektığını soyluvor Tur- kıye'ye ulaşma ve toplumsal muhalefetı orgutleme açısından gerçek ve sahıcı partı olunacaksa eğer. bu- gunku bovutlann ustune çıkılması gerektığını belır- tıyor ODP'ye umutla bakıvor. çunku, "Türkive'nin koşuüan, bo>le bir parthe mecburedrvor ortarru. Tür- kiye'de her şe> barmış durumda. Dola>isıvla diıze çı- kacaksak esas olun budur. Bu emek. boşa gitmevecek- tir"dıve duşunuyor Oğuzhan Mtifrıioğlu. ODP'nın sorununun Türkı- yenın sorunu olduğunu savunuyor Bu vannla "ÖDP'nin kaderi. Türkive'nin kaderine bağlıdır. Va emekçi guçler. avdınlar ODP içerisinde bir ara>a ge- lerek bu pisliği. bu gerici guçleri saf dışı bırakacaklar \a da bu karanlığın içerisinde ka>bolup gideceğiz. ÖDP. Turkij e'nin kaderini değiştirmev i hedefliyor, kı- saca özetlemem gerekhorsa gelecek budur" dıyor Tektaş \ğaoğlu ODP'yle ılgılı herturdeğerlendır- mede. "partinin henuz 10 a\hk bir geçmişi olduğu gerçeğinin''esas alınmasını ıstıyor Beklentılenn de bu nedenle gerçekçı olması gerektığını v urguluyor. "Ö> le her şe\ ceplerimizde değildî ki hemen çıkanp ortava kovalım. Belki benim cebimde \ardu onun ce- binde vardı: ama tiinıunun bir arava getirilip bir sen- teze ulaştırılması gerekivor. Bu da sıireç içinde ola- cak" derken Ay rıca partının bır araştırma donemı geçırdığını \ e onumuzdekı gunlerde bılım çevrelerıyle. entelektuel çevrelerle ıhşkılerın daha da artacağını soyluyor Mücadele. barış ve demokrasi kanaltarında sıkı$tı Turkıye'nın sorunlannın salt bariş \e demokrasi mucadelesıyle çozulemeyeceğını sovleyen Gulnur Savran ıse geleceğe vonelık vakla^ımlarını şovleak- tarıvor "Bugün Tiırkhe sermavenin. savaşın ülkesL Dev letmafŞalaşmış. Buna karşu ÖDP ozgurluğıin, de- mokrasinin. emeğjn Türki>e'$ini \ararmava adavdır, tarafolmakzorundadır.Türkiye'ninönündekisorun- lar sadece banş, demokrasi mueadetesiv leçözülemez." Savran'a gore femınızmle ılgılı yapılınasigereken- ler de var ODP açısından Bınnası. ODP'nın polıtı- kalan, kadınların konumlannın değıştırılmesıne yo- nelık olmalı Ikıncısı de ODP, taraftan olduğu emek- çı sınıfın kadınlardan ve erkeklerden oluştuğunu gor- mek durumunda "Ailesi reisi erkeklerdir dherek po- litikalanmızı kuramayız. Çeşirli işlerin kadm-erkek işi diye pav laştınlmış olmasına karşı çıkmalıyız. Bun- lan vapabilmemi/ için de kadınların parti içinde ak- tif haJe gelmesi lazım. Bence ODP'nın bu sureçte >olu açık. \mazor bir sıireç olacak. Hâlâerkeklerdedirenç- ler var" dıv or Sav ran Metin Çulhaoğlu'nun yaklaşımlan da benzer nıte- lıkte Yapılması gerekenler şunlar. ona gore "...Ben. feminist olan feminizmden vazgeçsin: sendikacı ken- di sorunlannı bir kenara bıraksın. sadece parti için ça- hşsm diye bir şe> sovlemivorum. \ncakpartiiibireyin. sosyalizmin dünvadaki durumunıı bilip buna uvgun politikalar üretmesi demektir. Böyle vaparak buhın- lüğe ulaşabiliriz. Şu an en temel ilitiyacımız bu." Kurt sorununun. barış ve ınsan haklan mucadele- sının Turkıve'dekı sosvalıst hareketı bıraz kuruttuSu ınancında Çulhaoğlu Bu nedenle, bınncısı ıktıdara ta- lıp olduğunu açıkça deklare etmelı ODP Ikıncısı, ıs- tedığı ıktıdarın sosyalıst bır ıktıdar olduğunu \e par- tının bu anlamda sosvalıst bır kımlık taşıdığını vur- gulamalı Uçuncusu. temel eksenınınemekçıleroldu- ğunu, sosyalızmı toplumun her kesımı ıçın ve her alanda kabul ettığını açıklamalı Ve bunlan. bır bıi- tunluk ıçensınde kabul ettığını duyurmalı Sosyalizm vurgusu Srtkı Coşkun'un değerlendırmelennde de sosva- lızm vurgulamalan ağır basıvor ODP nın \apmak zorunda olduğu en koklu ış şu Co^kun'a gore "ODP; bugun hâlâ sosyalizme bağlı insanların. sosvalist fikir- lere bağlıltğının gereğin i. sosy alist fikirleri pratığe dok- melcrini.yukumluluklerini yerinegetirmelerini sağla- maktır. Siz bugunun sorunlanna vanıt veremiyorsa- nız. topluma sağlam reçeteler sunamıyorsanız. inan- dırıcılığınızı yitirirsiniz. Bugun sosy alist nkirleri olan bir kadroya ulaşmak.onunla gerçekten ilişki kurmak. kendisi gibi ay nı amacı pay laşan; ama farklı vurgular- da tartışan Marksistlerte, devrimcilcrlc. komunistler- le beraber yeniden bugünün Turkiye'sne egemen ol- nıa. bugunun dunyasının bilgisini edinme, son olanı kullanma. y annı bugunden değıştirme ey leıninin içe- risinde beraber yoğrulmayı goze almak /orundayiz. ÖDP bugun bu akrhitcvi başlath. farklı duşunen in- sanların bu farklılığını. somut bır enerjiye donıiştiır- meyi başlatn. İşte geleceği bunun ustunden kurmak ge- rekiyor." Ertuğrul Kürkçü'nün vurgulamasi. asıl bundan •»onraMnınonemı konusunda Çunku "Bundan son- ra ne yapacağız? Bana gore ODP. dayanışma topluluk- lannı kurabiliıierse, başlangıçtakinden çok daha guç- lu bir muhalefet ruzgânnı estirecektir. \Ie\cut partı- lervar olandemekleri.sendikalan. kitleorgutlerinı ele geçirmcyi ister. Bizim yaklaşımımız^o/ konusu bu top- luluklar gelsin. bizi ele geçirsın noklasında. ODP se- çim zamanı. kitle orgutlerinden. sendıkalardan da ba- ğımsı/ olarak aday gosterebilir. ODP. bunu başarabil- diği olçude kendi varlığını da topluma kabullendirmiş olacak. Farkımı/ da bu olsa gerek." ODP ve vapmasını onerdığı konular arasinda bır v "geriJlataktiği"'de\arkurkçu"nun Şoyle ~Karşıta- rafın elinde medya gibi kitleleri etkileyebilen çok guç- lü bir araç var. Bizim bu durum karşısında yapabile- ceğimiz. parça parça kendımizı biriktirmektir. Bu, ay- nı zamanda bir gerilla taktiğidir. En guçsuz olduğun noktada. en etkıli yontemleri kullanacaksın. kitleler- le bire bir ilişki kurmamız gerekmektedir. Refah Par- tisi'nin şu an yaptığı gibi. l nutmamalı ki bız 70'li yıl- larda etkin olarak. demokratık kitle orgutlerıy le. top- lumun hemen her kesimiy le bire bir ilişki içerisindey- dik..-" \slı Delikara partının şu anda ayaklannı çok sağlam yere bastığını duşunuvor \akın gelecekte de daha genış kamuov u olu^turacaklannı. gundemı etkı- leyecek konularla toplumun karşısına çıkacaklarını belırtıyor Bu konuda hem partı tabanına hem demok- rat kesıme hem de kendılenne güvendıklennı vurgu- Ne geçmış tukenmıştı tumüyle ne de umutlar Her şey, bugun de sokak- ta yanıtı aranan, "S'e olacak bu mem- leketin h^i" sorusuyla başladı bır ya- nıyla Herkes arayış ıçınde soruyor- du, ne yapılabılır. kımlerle \e nasıl Başlangıçtakı bır dızı ınlı ufaklı toplantıda bazı sorgulamalar yapıldı geçmışe daır Vıcdanlar tazelendı Sonuçta yenı bır şeykryapılacağı gö- ruldu kı, kollar sıvandı Bûyuk bır btrieşmeye, böylece yol açıhyordu Partmın kuruluşu. ıkı ana damardan, Bırleşık Sosyahst Par- ü (BSP) ıle Geleceği Bırlıkte Kura- lım Partı Gınşımı'nden (GBK) \e bunlann dışındafobazı bağımsız un- surlardan sağlanıyordu... Türkıye solunun geçmışte bırbın- nı boğazlamaya kadar \ aran çatışma- larla ılgılı sabıkası. ürkutuyordu ın- sanlan. Ama tanhsel gerçekhktı bu bırleşmey i dayatan Ote yandan bır- leşme. sol ıçın daha buyülü bır soz- cuk olmalıydı kı tartışmalar kırma- dan, dokmeden, yıkmadan. boyle bır noktadan başladı Sınıf partısı de£ıl. kıtlesel sol bır partıde uzlaşılmıştı Gınşımcılerbu- nu, en genış muhalefet odağını yarat- ma gerekçesıyle açıklıyorlardı Kıt- lesel bır partının gereklılığı vurgula- masında, sosyal demokrat partıienn Ö D P ' N İ N Y A K I N K U R U L U S S Ü R E C İ yıllardır solun mucadelesının kayma- ğını yediğı ve sonuç olarak tükettıği savunuluyordu Partı, sosyahst mı değıl mıydı9 Tartışmalar sürup gıder- ken 80 öncesı değerlendırmeler su ustune çıktı bır anlamda \ıne "sos- yalist", yıne "devTİmcı" vurgulama- İar yapılıyordu Yıllardır kendılennı sosyahst diye tanımlayan Sovyetık gruplar bir yanda, "devTİmcUer" ote yanda. Bu tartışmalarda Dev-Yol 'cu Bülent Forta, 1974 yılından ben ne- sm diye sorulduğunda. "Sosjalistim" demedığını anıınsayacaktı Sonuçta bu sorun ıdeolojık yanıy la değıl, sağ- duyuyla aşıhyordu Belkı de bır bö- lunme geleneğınm bıknncılığına kar- şı gelışıyordu bu duygu Turkıye'de bırleşme, hele solcular arasındaysa başlı başına bır büyü ol- malıydı Bırleşmenm, ıçı ne kadar boş olursa olsun ınsanlan çeken ma- nılmaz bır gızemı vardı çunku \ ıllardır karşı karşıya duran ınsan- lan. gruplan ne tutuyor bu arada° Yan yana gelmenın kurallan denıle- bıhrbelkı Belkı de soz vermenıngu- cu Bu çerçevede bırlık sürecınde ya- zılı metınlerde vırgulu şuray a mı koy- sak, buraya mı tartışmalannın çoğun- luğu aşıldı, aşılamayanlar da surece bırakıldı Partıde. hıç kımsenın de- ğışmeden. yıpranmadan eskı varlığı- nı surdurmeye hakkı olmadığı yakla- şımı, bûyuk olçude onaylanıyordu Tartışmalarda bır onemlı konu da kadın, çevre ve dığer muhalefet ha- reketlenn çevresınde döndu Bırlık sürecınde kadmlar ılk olarak bır ara- yageldıklennde, kadmayonelık şıd- detın partı suçu olmasını ıstedıler Bu noktada feminızm gıbı muhalıf hare- ketlenn partıde konumlanmalan çe- şıth sonılar ve tartışmalar yaratıyor- du Kımılen, kadın olarak sosyahstol- manm ne anlama geldığını sorgula- dı Kadınlann. ozgurluğü, bıreysel- leşmeyı, aşkı ve sosyalızmı nasıl al- gıladiklan, nasil yaşadıklan yada ya- şamadıklan tartışıldı Kımılen ıçın artık tek başına kadın hareketı gen- de kalmış, sosyahst kımlıkler one çıkmıştı Kımılen ıse eskı duruşlan- nı bozmuyorlardı Sonuçta bazılan- na göre asıl sorgulamalar yapılma- dan aşkın v e devnmın partısınde uye. yonetıcı ya da kurucuydu kadmlar.. 'Parti maço mtı?' Öte yandan Adnan Bostancıoğlu gıbı düşunen bazılan. antımılıtarıst. çevrecı, femınıst gıbı oluşumiann Batı'da olduğu kadar net, açık ve dı- namık olmadığını söylüyor, Turkı- ye'de bu konulann teonsımn yapıldı- ğı kadar pratığının olmadığını vur- guluyordu Kadınlarayönelıkşıdde- tın dısıplın suçu olması karşısında ba- zılan "Partide adam kalmaz" dıyor- du L'fuk L ras sormuştu o zaman "Bu parti o kadar maço mudur ki bunlar söyleniyor?" Sonuç olarak bu sorun da uzlaş- mayla aşıldı Ideolojık tartışmalar çerçevesınde ıse kımılen partının Marksıst bır temele oturmasmı ıstı- yor. kımılen buna karşı çıkıyordu Orneğın Taner Akçam "Klasik Marksist cevap iflas etti Üreten biziz, yöneten biz oiacağız, genel formülü ile yetinmenin halledemejeceği so- runlaria karşı karşıyayız bugün" dı- yordu Ertuğrul Kürkçii ıse 22 Ekım 1995"te Toplumsal Araştırmalar Vak- fı Kadıkoy Şubesı'nde şunian soyle- yecektı "Şimdi iki hafta önceki yeri- mizde değiliz. Eğer şaka vapılmıyor- sa toplanhdaki durum budur. Artık BSP'nin de GBK'nin de işi bitnıiştir. Ortak bir parti kurma konusunda ta- rafiar anlaşıyor. Partide farklılıklar korunacak, ama herkes eşit olacak ve nihavet parti devTİmci olacak-." Kuruluş surecı bır dızı guçlukle tamamlanırken Turkıye'ye ">«nibir ufuk" açıhyordu ÖDP'lılere göre luvor Sadun \ren. ODP nm ıvı voldaolduğunu soylüyor Bununla da kalmıyor, geleceğe çok umutla baktığını vurguluvor Çunku partıde kımse duşuncelerınden oturu kınanmıyor. herşev konuşuluvor Kımsenın ıh- raç kaygısı yoİc MasisKurkçugilıseODP'nın bıryanıvla kuçuk. a- ma sınıf hareketıy le etkıleşımde olması gereklılığınm onemını v urguluyor "Dort dörtluk bir parti, sıflra sı- fıreldevarçiftsrfır.işçisınıfu."tanımlaması ve "Böy- le birev olur mu" sorusu da bu y uzden "Biz emekçi kitlelerin. ezilenlerin bulunduğu durum ile yakmdan etkileşim içinde olmahv ız. Bız buv uk bir sektör olaca- ğınuza daha kuçuk. ama kesinlikle sınıf hareketiy le et- kiteşim içerisinde olmalıv ız. Bunu tercih ettiğimiz için ÖDP'nin dunımu kötiı. demek ki işçi sınıfının duru- mu kotıi" dıyor Bu noktada Bulent Forta'y la tartışaJım partının ge- lecegını - ODP'nın bundan sonra temel projesi ne olmalı? FORTA - Solu tekrar çekebılecek, toplumsal dalga \aratabılecek projeler uretılmelı Bakın. ODP"lıden çok ODP dostu var ODPve sicak bakanlar partısı kursak daha genı^ olabılırız Bu. aynı sikıntılan duv- duğumuzugosterıyoruz Bunu kurgulamalıyız BBP az oy lu bır partıdır. ama hukumet kuruyor, hukumet ındınyor Krızanları bovlebırşeydır Terazıdeıkıguç eşıtse. bır gram bıle koy sanız durum değışır RP bun- dan uç dort sene onceyuzde 7 5Tuk bırpartıydı ODP olarak bunlan dıkkate almalıyız - Geleceğe iUşkin temel tartışma konularınız neler? FORTA-Sıvaset bır testtır Sizeiktidarvenrler.be- ceremezsentz duşururler. Turkıye'nın onundekı prob- lemlere vanıtlar uretme perspektıfınde onumuzdekı donemlerde bunu başarmalıvız Başararr.azsak tanh bırdızı partının başansızlıklany la doludur Ancak be- nım aorebıldıSım bunu başarabılecek tek auç. ODP'dır Gelecek konusuna bakarsak. bızım aramızdakı tar- tışma da asıl bu yonde Ancak Turkıye'dekı hangı partının bu kadar netleşmış bır cevabı var DSP vıdu- şunun. sonuçta Ecevit'ın partısıdır Boy le olması doğ- ru bır şey değıl Bın oturmuş toplum adına ve^ayet venyor Bu anlamda ODP. alternatıf bır poiıtıkasergılemek zorunda Bunu ODP"de arayabıleceğım ıçın burada polıtıkayapıyorum Sonuç olarak ODP dıştangorun- duğu gıbı hızıpler partısı değıldır Gıderek bır kitle partısı oldukça havatında sol partı gormemıi} P-18 vaşlarındakı bır suru ınsan buraya dolacaktır Birikim partisinin güvencesi \hmet Asena. ODP'nın bırıkımıne dıkkat çekıvor geleceği değerlendırırken "\rtikaktif Dolitikayakoy- malıvız bu birikimimizi. Temel olarak ODP. gerçekçi ve uy gulanabilir bir fikir anlamında Türkiye'ye nasıl baktığını daha net ortava koymalı. İkincisi hızla sağa kajan Turkiye topJumu için bu kay ışıonlevecekbir ur- gutlenme avağıru oluşturmak zorundadır" dıvor Orgutlenme konusunun onemıne. PM uvesı Melih Pekdemir de dıkkat çekıvor "ÖDP'lilerin yapacağı pek çok iş var. Sorunlanmızı ortaklaşa çözebilme esp- risi içindeev lerde, sokaklarda kendisini orgutleme aşa- masına gelirse onemli bir adım atmış oluruz" dıvor Dığer yaklaşımlannı sıralıyor ardından "Kunıluşundaki siyasi gruplar arasındaki mutaba- katlar. artık ikinci plana atılmalı. Bunun verine. par- ti içinde yeni fikirler çevresinde. veni mutabakatlar oluşturulmalı. Hangi gruptan olursak olalım. dava- nışma meclisleri uzerinde geniş anlamda parti calış- ması fıkrini, partinin yeniden kendini uretme politi- kası olarak benimsemek gerekiyor^." Sol dalga Genel Bdşkan YardımciM SaruhanOluçulkedesol dalganın vukselmesi gerektığmı belırtıvor Bu çerçe- vede toplumun solunda duran. ıster ODP nın dostu ol- sun ıster olmasin emekten ınsan haklanndan, siyasi demokrasıden yana olanların ortak mucadeleMnın sağlanması gerektığını duşunuyor Oluç a gore ODP budoğrultudabazıadımlarattı \ncak bunun tamam- lanması gerekıyor Oluç a gore bu salt ODP açısın- dan değıl, sosval demokratlar açısından da onemlı Şo\ le açıyor konuyu "Turidye'de sol dediğimiz za- man çok geniş bir \elpazeortava çıkıy or. Sosyal demok- rasiden başUyarak radikal sola kadar uzanan bir vel- paze soz konusu. Bunlann her birinin, ozellikle 80'Ii vılların ikinci doneminde ve 90'larda yaşadıklan çok ciddi kimlik sorunlan var. \e bu kimlik sorunlannın onemli bir kısmı aslında bu akımların gerçek hareket- lebutunleşmemelerinden kaynaklanıyor. '»ani emek- çileıie butunleşemivorlar. Soldaki bu kimlik sorunu, politıkalardaki befırsizlık sorunu çözulemediğı mud- detçesosyal demokratlar kendilerini liberal olarak ta- rumlamaya başlıyorlar. O alanda doğan boşlukta ra- dikal solcular. sosyalistler. devrimciler ise kendilerini demokrasi mucadelesıvle tanımlamaya başlıyorlar. ÖDP kimlik sorununun aşılması adına bazı adrmlar atmaya başladı. Birtakını şekillendirmeler başladı. Bu doğrultudaki adımların sağlıklı surdürulmesi halinde ben hem radikal solun hem de sosyal demokratlann, sorunlannı çözeceklerine inanıvorum." Mustafa Kahya da ODP'nın dışına taşarak daha genış sol pers- pektıtte bakıyor geleceğe "Solun yukselmesi, ÖDP'nin tek başına iıstesinden geleceği bir konu de- ğiL tum emek cephesinin birliği. ozverisiy le olabilecek bir dummdur. Ortak hareket etmek. sorunlara bera- ber, tek v ucut olarak çıkış yollan aramak gerekmek- tedir. ÖDP. bu amaç içinde onemli öznelerden birisi- dir. \akit kaybetmenin tum emekçi kesimin aleyhine olabileceği bir zaman dilinıi mevcut. Eskiden haftada bir. ayda bir gündem değişirdi. Gunumuzde oyle bir noktaya gelindi ki her giın. hatta gıinde birkaç kez gundem değişiroldu. Bunun ustesinden gelebilmek de dy le kolay bir iş değil. \ncak tum guçler bir araya ge- lerek sorunu ^ozer." Vlurat Belge ne duşunuyor 9 O ar- tık partı gıbı partı olmanın gereklılığıne dıkkat çekı- vor Bazı konularda daha çok netlığe gıdılmesı gerek- tığmı soyluyor Bunun sağlanamadığını ama konu- nun onemının kavrandığını \ urguluyor "Daha fazla netlik konusunu tartışıyoruz. Eski grup- lan kesip parti gibi parti olalım anlavışı hâkim artık. Toplumda bu kadar işsiz varken, avrıca teknoloji bu oranda yaşamımızın içerisine yerleşmişken bunlan çok iyi irdelemeliy iz. Veni projeler uretmeh'yiz. Tartış- malıyız, toplumavaymalıvız fikirlerimizL Aynca biz- den farklı seslerin çıkmasını da bir dezavantaj olarak görmüyorum. Bunu kendi lehimize çevirebiimenuıyol- lannı aramalıvız..." Sonuç olarak ODP lı yonetıcıler geleceğe umutla bakıyorlar Ancak bu konuda yapıl- ması gereken bırdızı sorumluiuğa. ışe vegorevedık- kat çekerek Yarın:CenelBaşkan UfukUraslasöyleşi ANKARA NOTLARI MUSTAFA EK31EKÇİ Müzik Devrimiyle DomuzEti! Emeklı Orman Muhendısı Ismaıl Zengıngönul anlattr domuz etı oykulennı Şoyle. "Yıl, 7953 Bız, uç Turk orman muhendısı gorgulerımı- zı, bılgılenmızı arttırmakıçın ABD'deyız Rus çıftçılennden, bırgrup ABD'de eğıtım, gorgugezısıyapmaktalar Bu ara; Amenka 'nın orta-batı eyaletlennden lowa 'ya (Ayova oku- nur) Rus çıftçılerı gelır Eyalet, tumuyle tanma dayalı bıf eyalet Arazı düz, buyuk fabnkalar gorunmez Iklım kara-, sal Ancak halk varlıklı, erınç ıçınde yaşamakta Rus çıftçıler gezdıkçe tarlalarda sadece ekılı mısırlan". gorurler Herevde arazıde kullanılan ptkaplardan traktor-, lerden başka, Chevroletarabalardan Cadıllac arabaya cfe-; ğın arabalar da var '• Akşam yemekte, Rus çıftçılenmn şefi, ev sahıbme, me-', rakla sadece mısır ekımıyle boyle bır varsıllığa nasıl ulaş^, tıklannı sorar Amenkalı çıftçı - Kor musunuz der, gerçekten gormedınız mı her mısır. tarlasının koşesınde bulunan bır domuz yetıştırme yerını?! Bız tarladan ıkı urun alıyoruz Topraktan mısırı alıyoruz; onu domuza yedırıyoruz domuzu satıyoruz Etı densı kn lı, kanı ıle iyi para edıyor Hem de domuz, otu ete çevırerC en ekonomık hayvandır" ; Ismaıl Zengıngönul, kendı başlanndan geçenı de şoyle anlatıyor " "1954 yılı 4 Temmuzu ABD'nın kuruluş bayramı Bız^ üç Turk ormancısı, Idaho (Aydaho) eyaletınde bır kentte- yız Orman ıçınde, Federal Orman Işletme Muduru'nun ko- nuğuyuz Orman Işletme Muduru 'nun oğretmen olan eşi bıze çok donanımlı bır yemek masası hazırtamış \ Ortada fırınlanmış domuz etı Çevresınde haşlanmış\ sebzeler, masada dolu şarap bardakları •' Oğretmen bayan, domuz etını 60 km uzunluktakı kent-, ten alıp getırmış O tanhlerde Turk'er, Kore 'dekı Kunurı sa^ vaşlan nedenıyle, Amenkan halkı arasında bır masal kah^ ramanı J Bız, masaya oturur oturmaz domuz etını görunce ırkılJ dık j oğretmen bayan hemen anladı \ - Ben Yahudılerle Muslumanların domuz etını dınsel ınançlan yuzunden yemedıklennı bılmelıydım dıyerek uzun-- tüsunu belırttı Bız de çok uzulduk Ancak domuz etı ye-, meme ınancımızın da Yahudılıkten geldığını oğrendık1 O sofrada, domuz etı yememenın kabalığını bugun hâlâ uzu-> lerek anımsıyorum " ' Ismaıl Zengıngönul, ormancı olduğu ıçın onun anılart çok 1964 yılında, Antalya'da Duzlerçamı ormanlannda, or» beş bın hektartık alanda Turkiye de ılk kez doğal yaşama; ortamını kurarlar Burada yaban hayvanları yaşamı çalış-' malanna başladıktan sonra oğrendıklerı onu daha da çoKç uzer Şoyle der Zengıngönul < 'Dunyada tanma ılk geçılen yerın Yukan Mezopotam- ya da Dıyarbakır'm üce ılçesı olduğu arkeolojik kazılarla, ortaya çıktıktan sonra bugunku Batman ılınde, Batman du- zengeçınde (regulatorunde) su altında kalan bır hoyukte-ı kı kalıntılarda ınsanoğlunun ılk evcılleştırdığı hayvanın ya-j bandomuzu olduğunu oğrenınce, ınsanlardakı koşullanl malann ne denlı kotu sonuçlardoğurduğunu anladım Ya^ bandomuzunun evcılleştınlmesı 75-20 bın yıl once 1 Benım korumasına, gelışmesıne çok çahştığım Anado- lu dağkeçısı (Anadolu Bezoar dagkeçısı) ıle Anadolu muf- lonunun (Anadoluyabankoyunuj bugunku karakeçı ıleev-ı cıl koyunun atalan olduklannı yabandomuzundan aşaği, yukan 1000 yıl sonra evcılleştırıldıklerını oğrenınce, Ame j _ nka'dakı domuz etını yememe uzuntumu hâlâ anımsa-> nm " i Kanımca domuzun, domuz etının yaygınlaşıp yenme-i mesınden benım çok sevdığım. yaşamlan dağlarda ge-J çen ormancılarımız da sorumludurlar Keçıyı yok etmeyj gonulden ıstıyorlar Onun yenne domuzu koymaya bırtur- lu yanaşamıyorlar Her ay orman dergılen çıkarırlar Bum lann bınnde, domuzun yararlarına ılışkın btr satır goremez- sınız ; Domuz yetıştırme ıle domuz etı ulkemız ıçın Batı muzn ğı denlı onemlı Bugun, açın ozel uzgoreçlerı bır dolu laf salatasından başka şey gormezsınız Batı muzığının sevı-i lıp yaygmlaşması ıçın kım hangı uzgoreç (televızyon) na yapıyor' ! • • • ; Sevda-Cenap And Muzık Vakfı'nın, dınletılerınden soz etmeyı çoktandır kafamda tasarlıyordum Vakfın Başkani Mehmet Başman ıle eşı Sevgi Başman canla başla ça- lışmaktalar Mehmet Başman, 1950 yılında Koy Enstttule- rım kapatması ıçın Adnan Menderes'ın baskı yaptığı, an- cak sozunu dınletemedığı Demokrat Partı nın ılk Mıllı Eğı- tım Bakanı Avnı Başman ın oğludur Menderes, ona dış oeçıremeyınce, Koy Enstıtulennı kapattırmak ıçın Tevfih fieri yı bulur • Elım değmedı yazamadım, 6 Aralık 1996'da, Hılton da, Sevda-Cenap And Muzık Vakfı nın geleneksel odul toren) vardı Altın madalyalar idil Bıret ıle Suna Kan'a verılmış- tı (6 aralığın seçılme ozellığı şu Cenap And 4 Nısarl 1981'de, Mehmet Başman ın ablası Cevza And, 6 Aralılf 1988 de olduler 6 Aralık 1989 da ılk muzık odulu kondu)ş O torende, Vakıf Başkanı Mehmet Başman'dan sonra vaî kıf yonetım kurulu uyesı muzıkbılımcı Erdoğan Okyay Idj Bıret'ı anlatırken Idıl'ın oğretmenlerınden Alman pıyanıstı VVilhelm Kempff ın (D 1895 O 1991) 1927 de Mustafâ Kemal'le yaptığı bır konuşmayıanlattı Kempff. ldılBıret'13 eşı Şefik Buyukyuksel e Almanya'dakı evınde konuşma; yı şoyle anlatmış • "Çankaya 'dakı O 'nun çalışma odasındayız Ataturk ko\ nuşmasına yapılan devnmlen anlatarak başlıyor O 'na go] re klasık muzık, devnmlerın kaynağını oluşturan Batı ekh nının (kulturunun) ayrılmaz bır parçası Çagdaşlaşmanm gereğı olarak klasık muzığın Turkiye de yaygınlaşmasınır) onemıne değınıyor Kemal Paşa, muzıkte devnm yapıl-; madığı takdırde, yapılan tum obur devnmlenn eksıkkala, cağından, kokleşemeyeceğınden kaygılanıyor" ', Emeklı Turkçe Öğretmem Ozan Şevket Yiıcel Kahraf manmaraş tan yolladığı yenı yıl kartına şunian yazmış < "Sağlıklı, mutlu umutlu yıllar dıleğımle selam ve sevl gıler Domuzlann da yenı yılını kutluyorum " B U L M A C A SEDAT HŞ414A 1 2 3 4 5 6 7 8SOLDAN S\ĞA: 1/Taşçılar ve hey- kelcılertarafından, taş oyarken kulla- nılan bır tur demır tokmak 2/Toprak. 3 kumvesamanele- meye yarar ın de- hkh kâlbur Dağ sirtlarında geçıt veren çukuryer 3/ Ustundenamazkı- lınan kılım. post gıbı şevlerden ya- 8 pılmış seccade 4/ g Buyuk kardeş, ağabev On ıkı havvanlı eskı Türk takvımınde tım- sahyılınavenlenad 5/Ro- ma mıtolojısınde verımlı- lık tanrıçası Tabaka 6/ Taş, ağaç ovukları ve ıçın- dekı su bınİantısı Bırno- ta 7/Kıiçukkorfez Oruç- lu. oruç tutan 8/ Kuzu se- " : sı Tunalrmağı nda>olcu taşımakta kullanılan bır çe- g I şıt kay ık 9/ Piston Bıtış- me çızgısı V UKARIDAN AŞAĞ1YA: . , 1/Sıcakbolgelerde yetıştınlen vekoklennden "tapvıoka" ddi lı mşasta elde edılen bıtkı Bır soru ekı 2/ 'Kımıne bır- - - vermezgıyesı Kımınınatınaatlasçul eyler (YunusEm- re) Kâğıdasanlarakhazırlanmış elde Uişınd(.ak buyukluk- te nesne 3/ Doşemelık olarak kullanılan bır tur kumaş 4/ Lzak Fransa da bır kent 5/lrı ve uzunca tanelı bır uzum cınsı Bırnota 6/"—eşekleyüksekdağaçıkılmaz'"(<\ta- sozu) 7/Yurdumuzda tunstık bır gol Tarla sinırı 8/Ma- denlerı >ontmakta kullanılan çelık araç Bır oğretım kuru- mu 9/"Zayıflamak, sararmak anlamında verel sozcuk