Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16OCAK1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Özellestinme
yasasna ktsmi
iptal istemi
• ANKAItA(AA)-
Arayasa Mahkemesi.
Ankara 5. idare
MahkemeM*nın. Havaş'ın
satişına davanak oluşturan
4046 sayıl Özelleştirme
Yasası'nınbazı
hükümlemin iptali
istemiyle yaptığı
basvuruyu "dosyada
eksiklik büunduğu"
gerekçesi\le iade etti.
Yüksek Nühkeme'nin
dünkü toplantısında,
Arıkara 5. !dare
Mahkemesi "nın 4046 sayılı
ya^ay a ilişicîn itıraz
yoluyla gerirdıği
basvurumn ilk incelemesi
yapıldı.
Dış borç
stoku arttı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hazıne
Müsteşarlığı dün. eylül
sonu itibanyla dış borç
stokunu açıkladı. Dış borç
stoku 9 ayda 5 mılyar dolar
birden artarak eylül ayı
itibanyla "3 milyar 278
milyon dolardan 78 milyar
42 milyon dolara ulaştı.
Orta ve uzun vadeli borçiar
1 milyar dolar artarak 58
milyar 808 milyon dolara
yükselirken kısa vadeli dış
borçlardakı çıkış 4 milyar
dolan aştı. Büyük bölümü
sıcak paradan kaynaklanan
kısa vadeli dış borç stoku
15 milyar dolardan 19
milyar 234 milyon dolara
yükseldi.
THY'de
toplusözleşme
• İstanbul Haber Servisi -
Türk Ha\a Yollan'nda
(THY)çalışanyaklaşık7
bin kişiyi kapsayan toplu iş
sözleşmesi görüşmeleri
sürüyor. Türkiye Sivil
Havacılık Sendıkası (Hava-
Iş) ile Türkiye Ağır
Hizmet tşverenleri
Sendıkası (TÜHİS)
arasında dün yapılan
görüşmede. Hava-Iş
Sendıkası Genel Başkanı
Atilay Ayçin. sendika
olarak iyi niyetle masaya
oturduklannı belirterek
"Sorun. toplusözleşme
masasında çözümlensin ve
kimse başka yerlerde
çözüm aramasın ' diye
İonustu.
Polis yine
mandalladı
• İZMtR (Cumhuriyet
Ege Bürosu) - REFAHYOL
hükümetinin memur
maaşlanna yaptığı yüzde
30 zammı polisler
"mandal eylemı" ile
protesto etti. Telsiz
konuşmalannda. subaylara
yapılan zamlann
kendilerine de yansımasını
isteyen polisler sık sık
"mandala" basarak
konuşmalan kesti. tki
kanal arasına giren eylemci
polisler. "Açız. aç. Zam
zam" anonsu yaparak
seslerini duyarmaya
çahştılar.
Hak-İş'in mutfak
araştırması
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Hak-İş
Konfederasyonu" nun
araştıımasına göre, 4
kişilik bir aılenin mutfak
harcaması bir önceki aya
göre yüzde 4.1 oranında
artarak. 25 milyon 575 bin
liraya ulaştı. Hak-tş'in 15
Ara'lık 1996-14 Ocak
1997 döneminı kapsayan
araştırmasmda. 4 kişilik
ailenin gıda harcaması bir
ay içinde 1 milyon 7 bin
340 lira arttı. Artış oranı,
geçen yıhn aynı dönemine
göre yüzde 105.3 olarak
gerçekleşti.
SEKA yatırımları
erteleniyop
• KOCAELİ (AA) -
Türkiye Selüloz \e Kâğıt
Fabrikalannın(SEKA)
olağan yatınmlannın
sürekli ertelendiği ve
kurumun. "bilerek ölüme
götürüldüğü" öne sürüldü.
Selüloz-İş Sendikası'nın
istegi üzerine SEKA ile
ilgili kapsamlı bir
araştırma yapan Kamu
Işletmecili&ini Geliştirme
Merkezi Vakfı (KİGEM),
kitap haline getirilen
araştırma sonuçlarına
ilişkin raporun önsözünde,
kurumu. yatınmsızlık
nedeniyle büyük
telılikelenn beklediğini
savundu. SEKA'nın
teknolojik. mali ve
ekonomik durumunu ele
al u\ araştırmada. diğer
K-İTlerin karşı karşıya
kaldığı tehlikelerin SEKA
için de geçerli olduğunun
gcrüldügçü vurgulandı.
Bulgaristan'dan getirilen şekerin iki bin tonla sınırlı olmadığı Öne sürülüyor
İtlıal şeker 'zan' altuıdaHÜLYA GENÇ
Tanm Bakanlığı.başlattığı zehirli şeker it-
halatı konusunda iki gündür suskunluğunu ko-
rurken. Bulgaristan'dan şeker ithalatı yapan
firma sayısının birden fazla olması. kükürt-
dioksıt oranı yüksek şekerlerin miktannın 2
bin tonla sınırlı olmaması tehlikesini günde-
me getırdi. Bulgaristan'dan şeker ithalatı ya-
pan birçok Fırma bulunduğunu dile getiren pi-
yasa çe\releri. bu zamana kadar yalnızca
Enargo Enerji ve Gıda Tanmsal Ürünler adlı
firmanın söylentilere kanştığını hatırlatarak
u
Bu firmanın temmuzdagetirdiği şekerlerde
yapılan incelemelerde Tanm Bakanhğı yüz-
de 22 kükürtdioksit bulmuş ve sınırdan geçi-
şine izin vermişti. Daha sonra tahlillerin ger-
çeğiyansrtmadığı. kükürtdioksitoranınınyüz-
de 6O'ı bulduğu iddia edildL Aynı durunıda
olan birçok firma daha olabilir" dedıler.
Yüksek oranda kükürtdıoksit ıçeren şeke-
rin gıda sanayiinde kullanılmasında sakınca
olmadığını hatırlatan uzmanlar. şekerin ne-
rede kullantldığının önem taşıdığına dıkkat
çekerken. Tanm Bakanlığı'nın 6 a> önceki bir
olay için soruşturma başlatmakta gecikme-
sinin kuşku yarattığını ifade ettiler.
Önceki gün Tanm Bakanı Vlusa Demirci.
Bulgaristan'dan 2 bin ton zehirli şeker ithal
edilmesine göz yumduklan gerekçesıyle 3
bürokrat hakkında soruşturma başlatmıştı.
Bulgaristan'dan zaman zaman şeker ithal
ettiklerinı söyleyen Saka-Korkmaz Pazarla-
ma AŞ yöneticilerinden Feridun korkmaz.
ithal ettikleri şekerdeki kükürdioksıt oranının
standartlara uygun olduğunu savundu. Pıya-
sada Bulganstan'dan ithalat yapan birçok fir-
ma olduğunu sö> leyen Korkmaz. bu zama-
• Yüksek
miktarda
kükürtdioksit
içeren şekerin
gıda sanayiinde
kullanılmasında
bir sakınca
olmadığını
hatırlatan
uzmanlar. söz
konusu şekerin
nerede
kullanıldığının
önem taşıdığına
dikkat
çekiyorlar.
na kadar 5 bin ton şeker getirdıklerinı açık-
ladı. Korkmaz. ellerinde ithal ettikleri şeker-
le ilgili raporlann bulunduğunu vurguİadı.
Kükürtdıoksıtın şekerin rengini beyazlat-
mak amacıyla kullanıldığını hatırlatan Kork-
maz. "Direkt olarak ahndığında yüzde 20 ora-
nında kükürtdioksit içeren şekerin kullanımı
öneriliyor. Daha > üksek kükürtdioksit içeren
şeker gıda sanayiinde kullanılıyor. Bundaise
üst suur yüzde 70"i buluyor" dedı.
8 temmuzda Bulgaristan'dan ithal ettiği 2
bin ton şekenn zehirli olduğu ıddia edilen
Enargo şirketı ise y önetıcılerinin şehirdışın-
da olduğu gerekçesıyle şimdılikaçıklamayap-
maktan kdçınıyor. Basında\eralan daha ön-
ceki haberlerde. söz konusu firmanın Bulga-
ristan'dan ithal ettığı şekerde yalnızca y üzde
22 oranında kükürtdıoksite rastlandığı dile ge-
tinlmı^. bu oranın Tanm Bakanhğı tarafın-
dan zararlı görülmediği \urgulanarak ürü-
nün sınırlardan ginşine izin \enldiğıne yer ve-
nlmiştı. Aynı fırmanın temmuz sonuna doğ-
ru getirdiği şeker yüklü gemıden alınan nu-
munelerde kükürtdioksıt oranı \üzde 24-28
arasında tespit edilmiş, Enargo firması ikin-
ci bir test yapılmasına gerek duymayarak kü-
kürtdioksit oranı yüksek olan şeker yüklü ge-
mıyi geri göndermişti.
Bulgaristan'dan ithal edilen şekerlerin zan
altında olduğunu söyleyen Yetış Dış Ticaret
Yönetim Kurulu Başkanı ve sahibi Tiırgay
Yetiş. Bulgaristan'da birkaç küçük fabrika
bulunduğunu belirterek "Meksika ve Brezil-
ya'dan ithal ettiği ham şekeri işleyebiliyor"
dedi. Brezilya baştaolmak üzere. Meksika ve
Fransa'dan şeker ithal ettiklerini dile getiren
Yetiş. "Bize de zaman zaman Bulgaristan'dan
şeker ithalatı>apmamıziçin ciddi tekJifler ge-
liyordu. Hatta gönderilen numuneleri ince-
lettirdik. Standartlara u> gunluğunu tespit et-
tik. Buna karşın ithal etmeye cesaret edeme-
dik. Çünkü Bulgaristan'dan ne geleceği belli
otanaz" diye konuştu. Numune alınan ile gön-
derilen ürün arasında kalite farkı olabilece-
ğıne dikkat çeken Yetiş. bırisinın mutlaka gi-
dıp gemiye şeker yüklenırken basında bek-
lemeM gerektığini vurguİadı.
6 ay öncesine kadar Brezilya"dan ithal edi-
len veya Türkiye Şeker Fabrikalan'ndan sa-
tın aldıklan şekeri paketleyerek piyasa sür-
düklenni belirten Rami ToptancılarÇarşısı es-
nafı veReisGıda'nın sahibiMehmetRets,"'Pi-
yasada nereden geldiğini bir türiü çözemedi-
ğim. bizden en az yüzde 10 ucuza satılan şe-
kervar" dedı. hhalatçıdan veya iç pıyasadan
aldıklan şekenn toptan fiyatının bile piyasa-
dakilere göre daha pahalı olduğunu hatırla-
tan Reis, "Biz İstanbul geneünde marketle-
rin yüzde 70'ine yakımyla çaiışıyorduk. Son
zamanlarda hiçbir market satniuş olduğum
şekeri pahalı bulduğu için satın almadı. Biz
de artık şeker satmamaya başladık" dedı
Asker ve polis dışmda temmuza dek ek zam yapılmayacağı açıklandı
Maaşlara ek zam 6 ay ertelendi
ANK.AR.A(Cumhuriyet Büro-
su) - Başbakan Necmettin Erba-
kan. başta RP'li Maliye Bakar.ı
Abdüllatif Şener olmak üzere hü-
kümet üvelennın vaatlenne kar-
şın. asker ve polis dışında kalan
memurlann maaşlanna yıhn ılk
6 aylık döneminde ek zam veril-
mesinin gündemde olmadığını
söyledi. Erbakan, yalnızcaöğre-
tim üyeleri \ e yargıçlar için bir ça-
lışma vapılabileceğıni kaydetti.
Erbakan. dün toplanan Ekono-
mik Kurul'un açılışında vaptığı
konuşmada, VTjrtdışında çalışan ış-
çiler ile vurtıçınde yaşayan tüm
kişi ve kurumlardan Ziraat Ban-
kası"na31 Aralık 1996'ya kadar
50 bin mark yatıranlara tanınan
bedelsiz otomobi! ve makıne it-
hal etme ızninin yeniden başl^ıj'-'
ma'sı. koîiusunun görüşüleceŞjnı,'j'
söyledi.
Erbakan, süper döviz. döviz
hesapları ve bedelsiz ithalattan
Hazıne'ye 3.5 milyar dolar gelir
geldiğini sövledi. Kamu tek he-
sabında da 600 trilyon liraya ya-
kın bir para bulunduğunu belir-
ten Erbakan, birinci paketın üç ka-
leminden 11 milyar dolara yakın
bir paranın elde edildiğinı iddia
Ekonomik Kunıl toplantısında konuşan Erbakan giindemlerinde ek /ammın olmadığını açıkladı.
etti. Erbakan konuşmasına şövle
devametti: ''Do'letin arsalannın
değerlendîrilmesi hususunda ise
bijjıaşs'a beTe'^\plere yetki \eren
kanunaaki degışiklik de Meclis'in
gündemindedir. Bu kanun vasıta-
sı ile bir yandan Ha/ine ara/ilori
süratle projelendirilip yüksek fı-
yatla satılma imkânını bulacaktır.
Bir taraftan da bilhassa gecekon-
du bölgelerinin ıslahı için çok
önemli bir adım olacaktır. İ çün-
cü paketimize ait kanunlardan.
yurtdışındaki vatandaşlanmıza
emeklilik hakkı tanıyan kanun.
TBMM "ye takdinı edilmistir. Bu-
gün veya yann bunun kanunlaş-
masını bekliyoruz."
Erbakan. hangi şekilde olursa
olsun, gelecek 3 ay içinde. Tele-
kom'dan "2 tane 500 mihon do-
lann". Hazine've aktarılacağını
söyledi. Avrupa'dakı yurrtaşîara
dönük emeklilik imkânmınvürür-
lüğe gırmcsi ile beklenen ? mil-
v ar doların. 15 marta kadar vak-
İaşık üçte birınin y urda girecegı-
nı savunan Erbakan. "Bu tutar.
takriben 1.7 milyardolan bulacak-
tır" dedı.
Erbakan. bir soru üzerine de.
TSK personeline verilen ek ma-
aş zammının ardından. polislere
ilışkinuygulamanındahazırlan-
dığını söyledi. Erbakan. yılın ılk
6 aylık döneminde diğer kamu
çalışanlanna ek maaş zammı ve-
nlmesınin söz konusu olmadığı-
nı belınirken yalnızca öğretım
üyeleri. yargıç ve savcılar için
yenı bir düzenlemenin hazır-
îanabileceğinı kaydetti.
TOBB Başkanı Miras
'İhtisas
komisyonlan
kurulmalı'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB) Başkanı Fuat Miras. çok
sayıdaki ticaret borsalannın artık
işlevini yıtirmeye başladığını. ihtisas
borsalarının kurulmasının zorunlu
olduğunu söyledi.
Miras. dün TOBB Ticaret Borsalan
Konseyi toplantısının açılışında vaptığı
konuşmada. TOBB'nin önderliğinde
Moskova'da bir ticaret merkezınin
açılacağını söyledi.
Miras. ticaret borsalarında komisyon
tescil ücretinin bınde 3 ile binde 1
oranında azalarak değerlendirildiğini.
ay nca basit alınan tescil fiyatının 20
milyon lira olarak belirlendiğini
kaydetti. Toplantıda. bu bedeller
konusunda görüşüleceğini kaydeden
Miras. alınacak kararlann Sanayi ve
Ticaret Bakanlığf na bildirileceğini
söyledi. Miras, çok say ıda ticaret
borsasının bulunduğuna da dikkat
çekerek. kısa sürede ıhtısas
borsalarının kurulması gerektığini
belırtti.
Türk Kamu-Sen Başkanı Resul Akay Hazine'ye verdiği dilekçeye yanıt bekliyor
Sendikalar nema için Damştay yolunda
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk
Kamu-Sen Başkanı Resul Akay. kamu ça-
lışanlannın nemalannın eksık ve yanlış ol-
duğuna ılişkin bir dılekçeyı. 21 ocaktaHa-
zine Müsteşarlığf na vereceklenni. 1 şuba-
ta kadar tatmin edici bir yanıt alamazlarsa
Yüksek Planlama Kurulu kararının iptali
istemiyle Danıştay'a gideceklerini bildirdi.
Türk Kamu-Sen yöneticilerinın Türk-tş'i
ziyaretinde konuşan Akay. gre\ li toplusöz-
leşmeli sendika hakkını elde edemeyen me-
murlann. işçilere göre daha fazla sorunla-
n bulunduğunu söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ne-
catiÇelik'ı. 7 aydan bu y ana memurlara ver-
diği sözü yerine getirmediğı için eleştiren
Akay. yüzde 30 maaş artışının yetersiz ol-
duğunu belirtti. REFAHYOL hükümetinin
çahşanlara eşh ücret artışı sağlamak ge-
rekçesıyle Meclis'ten aldığı yetkı yasasının
belli kesimlerin lehine kullanılmasının ta-
lihsizlik olduğunu kay deden Akay. şu görüş-
leri dile getirdi:
-Görünen o ki. hükümet aldığı yetkiy le
yalnızca belirii gruplarındurumundaiyileş-
tirmelere gitmiş. TBMM'yi kündeye getire-
rek, aldatmıştır. 1 ocaktan geçerli olmak
üzere, TSK'ye \erilen zam oranında bir ar-
tış diğer kamu görevlilerine de verilmeli-
dir."
Resul Akay. 21 ocakta nemalann yanlış
ve eksik olduğuna ılişkin tüm kamu görev-
lilerini kapsayan bir dilekçey i Hazine Müs-
teşarlığı'na vereceklerini belirterek. dilek-
çeye 1 şubata kadar yanıt alamazlarsa Yük-
sek Planlama Kuru'lu'nun karannın. yasa-
dışı olduğu ve iptali ıstemiy le Damştay 'a baş-
vuracaklannı söyledi.
Yüksek Planlama Kurulu uzmanlannı ya-
sal yollara gıdebilecekleri konusunda uya-
ran Akay. "Yapacağımız im/a kampanyası
nema oranlannın eksikolduğu doğrultusun-
da olacak. Hazine Müsteşarlığı önünde bu-
nu kitlesel bir gösteriye dönüştürme ama-
cındayız" dedi.
Türk-lş Başkanı Bayram Meral de. ka-
mu çalışanlannın sendika hakkını alama-
masını. siyasilerin "başansızlığı, ayıbı ve
vurdumduymazlığr olarak değerlendirdi.
Çalışanlann ortak sorunlan olduğunu ve bir-
likte hareket edilmesi gerektiğini kaydeden
Meral. kamu çalışanlannın sendika hakkı-
nı elde etmeleri için bugüne kadar yapılan
girişimlerden sonuç ahnamadığını söyledi. Kamu-Sen Başkanı Resul Akay Türk-İş Başkanı Bayram Meral'le görüştü.
Petrol-iş suç duyurusunda bulundu
Petlas'm satışı anayasaya aykırı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hava-
İş'in Havaş. Liman-İş'in de limanların
satışında Özelleştirme tdaresi
Başkanlığı'mn (ÖİB) anayasaya aykın
uygulama vaptığı gerekçesiyle dava
açmasının ardından. Petrol-lş Sendikası
da Petlas Lastik Sanayi AS'nin
özelleştirilmesine ilişkin olarak aynı
gerekçeyie Ankara Cumhuriyet
Başsavcılığı'na suç
duyurusunda bulundu.
Petrol-îş Sendikası'nın suç
duyurusunda, Anayasa
Mahkemesi'nin, daha önce
Özelleştirme Yüksek
Kurulu'nun özelleştirme çalışmalannda
anayasaya aykınlık saptadığına dikkat
çekildi.
Anayasa Mahkemesi'nin özelleştirmede
yapılacak değer tespitinin yöntemlen
ile değer tespit komisyonlannın oluşum
biçimi. görev ve yetkilerinın doğrudan
yasama organınca yapılması gerektiğini
açıkça bildirdiği voırgulanan dilekçede.
bu karara karşın Petlas'ın Özelleştirme
Yasası hükümlerine göre satış ihalesinin
tamamlandığı belirtilerek uygulamayı
yapan kamu görevlilerinin anayasayı
i'hlal suçu işledikleri kaydedildi.
Dilekçede. sorumlular hakkında gerekli
soruşturmanın yapılarak.
cezalandınlabilir bir eylemın söz konusu
olup olmadığının araştınlması istendi.
Anayasa Mahkemesi. Havaş'ın satışıyla
ilgili açılan davaya bağlı olarak
Özelleştııme Yasası'nın değer tespiti ve
ihale yöntemlerine ilişkin
hükümlerinin iptali için
yapılan başv uruyu.
"dosvada eksiklik
bulunduğu" gerekçesiyle
iade etti. Anayasa
Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör
Özden. Hava-lş Sendikası'nın Havaş'ın
satışının iptali istemiyle Ankara 5. tdare
Mahkemesi'ne açtığı davada. davalı
ÖlB'nin savunmasının alınmadığının
belirlendiğini bildirdi.
Özden. Ankara 5. Idare Mahkemesi'nce
davalı idarenın savunması alındıktan
sonra dosyanın yeniden Anayasa
Mahkemesi'ne ıletileceğini ve
başvurunun buna göre
sonuçlandınlacağını kaydetti.
Türkiye dış ticarette seçenek olmaktan cıkıyor
Avrasya gemisini kaçınyoruz
TRABZON (Cumhuriyet) - Dış tıcare-
tımızın geleeeğı açısından büyük umutlarbes-
lenen Kafkasya. Orta Asya ve diğer BDT
piyasalannda. Türkiye seçenek olmaktan
çıkıyor. Hükümetlerin ve bürokrasinin ih-
mali. altyapı ve üstyapı konusunda gerekli
adımların atılamaması. özel kesimler tara-
fından yapılan bazı hatalar ve bu kesimle-
rin büyük bir kısmının dış ticaret vebuböl-
gelere yapılan yatırımlar konusunda cıddı
birdestekle karşılaşmamalan. geleceğe iliş-
kin umutlan yok ediyoT. Bu bölgeye yöne-
lik olarak çalışan firmalar, Türkiye'nin hem
dış ticaret ve hem altyapı konusunda acil ön-
lemler alınması halinde önümüzdeki dö-
nem büyük hayal kınklıklannın yaşanaca-
ğı uyarısında bulundular.
1988 Ağustosu'nda Sarp sınır kapısının
açılması. bunu ızleyen y ıllarda SSCB'nin ta-
rih sahnesinden çekilmesiyle biçımlenen
yeni uluslararası ılişkiler sistemi Türkiye
açısından büyük umutlar vaat edıyordu. Tür-
kiye'nin jeopolıtik ve ekostratejik konu-
mundan kaynaklanan bu umutlar. zaman
geçtikçe uınutsuzluğa dönüştü.
Bunun en önemli nedeni. Türkiye'nin
bu piyasalara yönelik ciddi bir çaba içinde
olmaması gösteriliyor. Türkıye'nin Doğu-
Batı arasında geçiş yolu konusunu sürdür-
mesi ve bu bölge ülkeleriyie ekonomik ve
tican ilışkılerini en üst düzeye çıkarabilme-
sı için öncelikle de\ letler arasında işbirliği-
nin kurulması ve Türkiye'nin altyapı ve üst-
yapı konusunda bölgeye yönelik yeni bir
yapılanma ıçine girmesi gerekiyordu. An-
cak çeşitli uluslararası konjonktürel geliş-
meler. ülkelenn kendı içdinamikleri veTür-
kiye'nın sağlıklı bir Avrasya politikası ız-
leyememesi dev letler arası sürecin geliş-
mesini önledı. Belkı bundan daha önemli bir
ihmali ise Türkiye'nin ve bu bölgeye en y a-
kın yer konumunda olan Karadeniz'in alt-
yapı olarak hazırlanmasmdaki gecikmeol-
uşturdu. Özellikle ulaşım sistemleri konu-
sunda büyük sıkmtılan bulunan bölgenin.
uluslararası ekonomik ve ticari hareketlilik
üzennde büyük roller oynaması bugünkü ha-
liyle olanaksız sayılıyor
Polıtik ve ekonomik istikrarsızlık yaşa-
malanna rağmen bır kısım bölge ülkesi Tür-
kiye'nin üstlenebıleceği rolleri şimdiden
üstlenmış bile. Bunun en somut örneği Gür-
cıstan. Türkıye'nın Karadeniz limanlanna
karşı. kara ve demiryollan bağlantılan bu-
lunan ve daha büyük kapasitelere sahip Ba-
tum ve Poti limanları Kafkasya ve Orta As-
ya tıcarı hareketi için en ıyi seçenek konu-
munda.
IŞÇIMN EVREMNDEN
ŞUKRAN SONER
Mucize!
Sizi bilmem ama ben televizyonkolik oldum. Ça-
kışan haber ve program saatlerine bir televizyon da
yetmez oldu. Birinde tarikat liderlerinin aşk entrıka-
larının her gün bir yenisine açılan birbirinden sürük-
leyici öyküleri, bir diğennde bizi Susurluk'ta simge-
leşen çeteler ve kirlenmelerin yeni bir boyutuna, bil-
gısine ulaştıracak açıklama.
iki odadaki televizyonları farklı kanallara zaping-
leyerek odadan odaya koşturmak, holden ikisıni bir-
den izlemeye çalışmak gibi garip alışkanlıklar edin-
dim. Sonra da dostlarla konuştuğumda. kimi en he-
yecanlı, anlamlı sözcükleri kaçırdığıma hayıflanıyo-
rum.
Durum, izleyicileri yıllarca televizyon karşısına mıh-
layan dizilere benzedi. Gelişmelerin, yenı bilgilerin bü-
tününe baktığınızda, alınan yol günler, aylar içinde
aslında bir arpa boyu oluyor. Ama biz her gün şok(!)
bilgi ve şok(!) haberierin şokunu, heyecanını yaşıyo-
ruz.
Sonunda şok bilgi, şok haberierie şoke olduk.
Sevdiğini kaybetmiş. sinir ilaçları yutturulrnuş in-
sanlann acıyı dumura uğratan şaşkınlığt, refleks ka-
yıpları genel halimize yansımış gibi. Erbakan-Çiller
ikilisi, takımlannın tam desteğinde, fırsat bu fırsat, Çil-
ler'i malvarlığı hesaplaşmasından sıyırtmak, tarikat-
ları Başbakanlığa taşıyarak laikliğin köküne kibrit su-
yu dökmek gibi önemli ışlerini arada kotarıveriyor-
lar.
Çiller'in sadece Meclis'e kadar gelmiş dosyalar-
dan değil, Susurluk'tan bile sıyırdığı, Erbakan'ın ik-
tidar koltuğuna yerieştiği yargısına varanlar belki de
çoğunlukta. "Baksanıza borsa bile düzeldi. Hele de
özelleştirmeyı hızlandırsalar" dilegi bilınmeyen yenı
çıkariar, hesaplaradınayıneçarkeden medyanın di-
linde.
Son birkaç günde Çiller'le hesaplaşmakta olan Yıl-
maz da dahil. parlamento içı ve dışındaki muhale-
fet partıleri ve sendikalar. sivil toplum örgütlerinin ıs-
teksiz, bezgin halleri daha bir göze batmakta. San-
ki yasak savma eylemlerini, tepkılerinı yapıp bir ke-
nara çekilmiş gibiler.
Örneğin kamu çalışanlarını parçalayan, düşük ve
haksız ücret politikalanna, Cumhuriyet tarihinın en bü-
yük ayınmcılık ve haksızlığım ekleyen iktidar uygu-
laması bile Erbakan ve Çiller ikilisınin yanına kâr ka-
lacak gibi. 18 ocakta kamu çalışanlannın orgütledi-
ğı protesto eylemine, Türk-lş'in. DİSK'in, sıyasi par-
tilerın destek vereceklenne ılişkin bir haber duyma-
dım.
Ölenin arkasından bakakalmış, aciz, çaresiz bir nok-
tada mıyız? Her zamanki gibi birilerinın bizi kurtara-
cağı mucizeler mi bekliyoruz?
• • •
Haberler arasında sıkışıp kalsalar da Belgrad'da
günlerie aylarla, bıkmadan, yorulmadan sokaklara dö-
külen yüz binlerin iktıdarı dize getirdiği, Güney Ko-
re'de işçilerin grevlerinin dalga dalga yayıldığı bilgi-
leri gelıyor. Sırplar yıllarca zalim bir iktidara karşı sus-
tular sustular, sadece Müslüman Boşnakların katli-
amına değil. kendi insan haklannın ağır gaspına, yok-
sullaşmaya, hertür kirlenme, yolsuzluğa boyun eğ-
diler. Bir gün geldi ki susmanın ecele faydası olma-
dığı gerçeği, bilinci öne çıktı, bir şeyler çakıştı, su-
sanlar tepkilerini hep birden patlattılar.
Hani Güney Kore bize dayatılan reçetelerin, glo-
balleşmenin mucizesi idi? Ucuz işçilik. ağır işçi sö-
mürusu ve sağlanan büyük ayrıcalıklar nedeni ile
globalleşmede, uluslararası tekellerin, paranın söz-
de en fazla aktığı, en hızla kalkman örnek ülke Gu-
ney Kore idi. Çağın sömürüsüne Koreli işçilerin ezil-
mesi yetmedı. Daha ucuz işçilik, krizlerde daha ko-
lay işçi atmanın yasal düzenlemeleri getirildi. So-
nunda "Bize de bir gün pay düşer" rüyası ile ezilmiş,
susturulmuş Koreli işçiler patlayıverdi.
Elbette çok kötü. diktatör bir iktidarı devirmeyi ba-
şarsalar bile Sırplann bir Belgrad sokaklarına dökül-
mesi, patlaması ile ülkede yaşanan sorunlar birden
çözülmeyecek. Elbette Koreli işçiler, bellerini kıracak
yasaları grev dalgası ile geri çevirseler de sırtların-
daki ağır kamburdan, büyük sömürüden birden kur-
tulamayacaklar. Ama belli ki sımge olmuş büyük be-
lalan başlartndan atıp bir rahat nefes alacaklar. Olum-
lu gelişmeler için bir yola çıkmış olacaklar.
Ve belli ki bu işler, şok bilgi ve haberierte, şoke olup
bakakalmakla olmuyor. Ölünün arkasından ağıt yak-
mak, acıdan donakalmakla, birilerınin mucizeler
yaratıp, kurtarmasını beklemeklede olmuyor. Mucizeler
hep boş, kof çıkıyor.
Eximbank kredisi dondurulacak
Iran'la doğalgaz
anlaşmasına ABD cezası
FDAT KOZLUKLL
VVASHINGTON - ABD
yönetimınin İran'la doğal-
gaz anlaşması yapan RE-
FAHYOL hükümetini ceza-
landırmaya hazırlandığı öğ-
renildı. 'D'AmatoYasası'm
uygulayacak olan ABD'nin.
Türkiye'ye Eximbank kredi-
lerini dondurmaya hazırlan-
dığı öğrenildi.
Iran'ı terörist ülke ilan
eden ve bu ülke ile 40 mil-
yon dolan aşan ticaret iliş-
kileri içine giren şirketlerin
kara listeye almmasını öngö-
ren 'D'Amato Yasası'. Tür-
kiye'yidevuracak. BOTAŞ
aracıhğı ile tran-Türkıye ara-
sında imzalanan doğalgaz
anlaşmasının BfflCKntonyö-
netiminde yaratttğı rahatsız-
lığın önümüzdeki günlerde
fiili tepkiye dönüşeceği be-
lırtiliyor. Kamu kuruluşu
olan BOTAŞ'ın yaptıgı an-
laşmanın doğrudan doğruya
Ankara'yı bağlaması.
ABD'nin çıkaracağı fatura-
nındaadresınibelirledi. Bu-
na göre. ABD'nin Türki-
ye'ye Eximbank kredilerini
dondurarak sert bir mesaj
göndereceği ve önümüzde-
ki günlerde buyönde bir ka-
rar alacağı belırtiliyor.
Cumhuriyet'in yönetime
yakın kaynaklardan edindi-
ği bilgilere göre. Türkiye'ye
yönelik yeni bir ambargo an-
lamına da gelen karann ABD
yönetimince hazırlıklannın
devam ettiği ve önümüzde-
ki hafta ilan edileceği öğre-
nildi.
Yönetime yakın kaynak-
lar. ABD'de temaslannı sür-
düren Devlet Bakanı Fehim
Adak'ın ABD yönetimınin
bu hazırlıklarından haber-
dar olduğunu ve karann açık-
lanmasını önlemeye çalıştı-
ğını ileri sürdü. Fehım
Adak'ın sürdürdüğütemas-
larla ilgili düzenlediği basın
toplantılarında tran-Türki-
ye ilışkilerine özel bir yer
ayırması \e bu ilışkilerin
komşuluk düzeyini aşmadı-
ğını anlatması dikkat çeki-
yor. Adak'ın ABD y önetimi-
ne de İran'la yapılan doğal-
gaz anlaşmasını açıklama-
ya çaiıştığı da belirtiliyor.
Adak, dün Vvashington'da-
ki temaslannı tamamlaya-
rak finas çev releriyle göniş-
melerde bulunmak üzere
Nev> York'ageçti. Adak.ha-
reketinden önce Türkiye'nin
VVashington Büyükelçili-
ği'nde Türk gazetecilere
ABD başkentindekı temas-
lanmn bir değerlendırmesi-
ni yaptı "ABD'ye. REFAH-
YOL'a yeşil ışık almak için
geimed^ûıi" söyleyen Adak.
"Tamamen Türkiye'nin dos-
tu olan Amerika ile ekono-
mik ve siyasi işbiıiiğini ida-
me ettirmenin gerekliliğini
beyan etmeye geldik. Yeşil
ışığa ihtiyacımız yoktu. Si-
yasi görüşlerimizi anlatük ve
ABD'den de destek ve anla-
>ışgördükv
'dedi.
Bir gazetecinin, bakana.
Başbakan Necmettin Erba-
kan' ın geçmişte ABD'den
"terörist" ve "emperyalist
ülke" diye söz ettığini hatır-
latması üzerine Adak şu ya-
nıtı verdi: "Devletlerin ta-
\xrlan devamlı bir tavır de-
ğildir. Her devledn zaman
zaman tavırlarında başka
devledere göre başka bir ha-
ta düşünülebilir. Bu demek
değildir ki, o ikinci devlet de-
vamh olarak o hatanın için-
dedir."
r