Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ÜL1996 CUMA * * • * CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAM 17
Y 25 Sinop
Edi' 27 Samsun
PB 25 Trabzon PB 28
Kocse ı 27 Giresun PB 28
Izrnr PB 30 Ankara 26
PB 32 Konya PB 27
A./dn PB 30 Eskışehir 25
Oenzl PB 28 Sıvas Y 27
Zorgodal 24 Antalya PB 31 Kars
Adana
Mersin
Dıyarbakır
Şanlıurfa
Mardın
Siirt
Hakkârı
Van
PB
PB
A
A
A
A
PB
PB
32
31
33
36
32
32
26
26
PB 26
Yurdun kuzey ve batı
kesımlerı parçalı bulut-
u, Trakya, Marmaranın
guney ve doğusu, Iç
Ege. Goller yoresı, Iç
Anadolu'nun kuzey ve
doğusu ıle Batı ve Orta
Karadenız sağanak ve
gokgurultulu sağanak
yağışlı. dığer yerler par-
çalı ve az bulutlu geçe-
cek Hava sıcaklığı yur-
dun batı bolgelennde
bıraz azalacak. doguda
bıraz artacak.
Londra
Paris
Roma
Berlin
Amsterdam
Madrid
Sofya
Brüksel
PB
PB
Y
Y
PB
Y
Y
PB
18
22
22
14
16
25
22
16
Atına
Milano
Oslo
Helsinki
Stockholm
Belgrad
Viyana
Bonn
PB
PB
PB
Y
Y
Y
Y
PB
28
26
16
15
14
20
20
17
Budapeşte Y 13 Münih 19
Moskova"' Y 'İ\
Aşkabat
Taşkent
Almatı
Bakü
Bışkek
Tiflıs
Kahire
A
A
PB
PB
PB
PB
PB
32
30
28
28
29
32
37
Şam PB 34
Parçan buiutiu Sıslı Bulutlu ^ Çok S J ı Yağrnuriu
CEL CÜrVEYT ARCAYÜREK
• Eatarrjı 1. Sayfada
A i e y a s gereği cumhurbaşkanı icranın başı sayı-
lıyor. (Je \ar ki, bu kcnumda olması, hükümet icra-
atın bzz£t /ürütecegi anlamına gelmiyor.
Cjnhırbaşkanı dış politıkayayön verecek yeni il-
ke-ler. coşı;l ^e kuralları bu toplantıda saptasa ne ola-
cak? ~ant*i ile dış pclitika. Hoca'nın kafasını taktığı
iran-lrak->uriyeve-rraalesefhakaretevaransözler-
le TC'ıin xi bakanını Karşılayan- Kaddafi li übya ile
nereye va-acağız?
Buradaiki ortak birbirinı yiyor. ABD'de Clinton,
saldırıdan cnce rakibi Bob Dole'u arayıp, onayını
alıyor. Aranızdaki fark işte bu kadar basit.
Baknızşu örneğe: ABD. Saddam'ın kuzeyde Er-
bil'e yineecek 40 bine yakın asker topladığını 22
ağustcs gJnü uzaydaki istasyonlarından öğreniyor.
TLrkye/e bilgı vermiyor.
Neden? Türkiye'ye "artık güvenmiyor."
Hoca'nn davranış ve girişimlerine bakarak yavaş
yavaş "Di-şmanlarımm dostuysan, sen de düşma-
nımsın" rrsntığına yanaşıyor. Tansu mu? ABD'nin
güvenemedıği isimler listesinde birincı sırada!
Körfez Savaşı'nda ABD'yi 29 ülke desteklemiş.
Bugün arkasında sadece Ingiltere kalıyor. Ah, nasıl
da unutuyDruz; eıbette bır de Tansu var. ABD Büyü-
kelçisi Grossman a. "Haöi, ne duruyorsunuz, sızi
destekiyoijz" diyen Tansu.
Tansj burada "destek" naralan atarken, VVashing-
ton'da oüyükelçimiz Nüzhet Kandemir basına "da-
ha banşçı yöntemler benimsenmesıni tercih ettıği-
rnizi" söylıiyor. Yani? "Tam destek" vermediğimizi
duyuruyor.
Tansu'nun başarıylasergllediğitelefon. mektupgi-
bi rezaletlere ek olarak, Hocamız susuyor. "Suskun-
luğunun nedeninı" Çalışma Bakanı arkadaşı Neca-
ti Çelik açıklıyor. Dünya 2-3 gündür ayakta, "Ho-
ca 'nın ıhtiyaç duyduğu zaman açıklama yapacağı-
nı" söylüyor.
Hükümetin başı susuyor. ortağı yalan üstüne ya-
lan söylüyor.
' Ve Türkiye. demokratik sistemi şaşkına çeviren bu
takımla ABD ile Batı'mn bize inanmasını, güvenme-
şini bekliyor.
Şaşırmayın sakın
Bir başka Tansu yutturmacası ekranlarda dans edi-
yor: Efendim. Türkiye, baştan beri Çevik Güç mer-
kezininZaho'dan Silopi'yetaşınmasınıistermiş... Eh,
işte Batı sözümüzegelmiş, Zaho'daki yabancı asker-
lerle yardım kuruluşları Silopi'de konuşlandırılıyor-
larmış.
Doğru, ancak Tansu'nun gerekçesi geçersiz. Fü-
ze harekâtının başlamasına yakın, ABD, Irak'ta bu-
lunan Amerikalıların derhal bulundukları bölgeleri
terk etmelerini istedi."
Bunun üzerine Zaho. Silopi'ye geldi. Olay bu.
Tabii. bu arada devletin kimi kurumlarıyla hüküme-
tin başı arasındaki intikam savaşı taze bir örnekle
sahnede yerini alıyor.
Son MGK'de, MİT. Iran'daki PKK'lileri Iran'ın nasıl
himaye ettiğini kanıtlayan telefon konuşmasını içe-
ren teyp bandını, üyelere -özellikle Necmettin Ho-
ca'y
a
" dinletiyor. Istediği kadar MGK toplantılarının
gizliliğine sığınsın Hoca: Bu bant, akla ilk gelen ola-
sılığa göre MİT'ten veya zinde kaynaklardan basın pi-
yasasına sürülüyor. Hoca, tuş!
Ikincısi ise yine olasıdır ki hayranı ve yâranı bir ga-
zeteciye Tansu tarafından sızdırılıyor.
Türkiye, Kuzey Irak'a 10 km. inecek bir "güvenlik
Kuşağı" istiyor. "Askersiz ve sılahsız bır bölge" mi ola-
cak, olursa nasıl? Bir ayrı konu. Ya da TSK, PKK te-
rörü bittikten sonra bırakacağı Irak topraklarına ge-
çici olarak yerleşecek mi?
Askıdasorular. Olumlu sonuç başta ABD'nin, son-
'a Ingiltere ve Fransa gibi "büyüklehn" vereceği ka-
r
ara bağlı. Olumlu olumsuz nasıl bir sonuç çıkacağı
Dellideğil.
Kuzey Irak'ta -örneğin şu anda sınırımızdan 4 km.
oteve yuvalanmış- PKK'nin sızmasını önlemek için
oundan biryıl kadar önce bugün sözü edilen güven-
ik kjşağını Cumhurbaşkanı Oemirel önermişti.
Arnan ki aman; söylediğine söyleyeceğine bin piş-
mar. Basın ağız birliği yaptı. Tansu karşı çıktı, asker-
leri de yanına çekerek konuyu düşürdü.
Ö/le ki, asker-sivil yetkililer Cumhurbaşkanı'na "sı-
nırlanmızın, yüksekliği 2800 metre dağlardan geç-
mesindeki fazileti" günlerce anlata anlata bitireme-
diler
„ Ecevit gündeme getirdi öneriyi, bu iktidaryineters
Oak-ı.
" Şmdi bir şeyler yaparak yücelmek istiyor Tansu.
Tükenmiş Tansu!
Karlı
'Çiller istifa etmelF
• Baştarafı 1. Sayfada
ğındi kalsa bile. Dışişleri Ba-
kanlsjı'ndan derhal ay nlma-
lıdır" görüşünü sa\ undu.
Ece\ıt bir soru üzerine de.
Mecıs olağanüstü toplantı-
yaçsğrılmasa bile. hüküme-
tın. »iyasi partilerin genel
b3jkınlanna Kuzey Irak ko-
miinda bilgi \ ermesini iste-
dı
\sAP Grup Başkanveki-
kZeu Çakan da dün parla-
nenoda düzenlediği basın
t^lıntısında. Türkiye'nin
Kuz;> Irak'taki gelişmeler
konısunda. sınır ülke olma-
snîvarşın devre dışı bırakıl-
iıiı:i dikkat çekerek. Baş-
bıtaı Erbakan'ın. sessiz ka-
liiTm da Türkiye'yı dış po-
iıitda zafiyete uğrattığını
«vtdi.
Ijrk dış politikasının hiç-
iırhsjkümet döneminde bö\ -
dıe bir belirsizlik \ aşama-
iîiıa dikkat çeken Çakan.
-\be hlçbir dönemde dış po-
tik. Dışişleri Bakanlıgı nez-
dıe bövlesine şahsileştiril-
neniştir" dedi.
&şbakan Erbakan'a Mıl-
I j.\enlik Kurulu'nda dın-
bi:n\e Iranhbiryetkilinin
h- KK sözcüsü iîe yaptığı
görüşmenin. bu ülkenin te-
röre destek verdiğınin gös-
tergesı olduğunu \ urgulayan
Çakan. "Böylece. İran konu-
sunda Türk istihbaratına gii-
>enmeyen Erbakan'ın yand-
dığı ortav a çıkmıştır. Ama bu
yanlışlığı da kabul etmemek-
tedir" dedi.
Öte \andan tşçi Partisi Iz-
mir tl Örgütü de düzenlediği
basın toplantısında Ameri-
ka'nın tutumunu eleştirdı.
ABD'nin Irakı bombalama-
sının 'kiistahça' birda\ranış
olduğunu belirten tşçi Parti-
si Izmir Örgütü Başkanı Ali
Karşdayanr 1991 "dekı Kör-
fez Savaşfnın halen sürdü-
ğünü söyledi. ABD'nin bu
eylemde yalnız kaldığını be-
lirten Karşılayan, Rusya,
Fransa \e Çin'in bu duruma
açıkça karşı çıkarken. Türki-
ye'nin sessiz kalmasının
yanlış bir polıtika olduğunu
\urguladı.
Körfez Sa\aşi'ndan sonra
Irak'a uygulanan ambargo-
nun Türkiye "y i de büyük za-
rarlara uğrattığına dikkat çe-
ken Karşılayan. bütün parti
\e kuruluşlan banşçı yollar-
la mücadeleye çağırdıklarını
belirtti.
Çifler'in açıklamaları tutarsız
ANK\R4 (Cumhuriyet Biirosu)
- Başbakan 'V'ardımcısı \e Dışişleri
Bakanı Tansu Çiller. dış politika
skandalına dönüşen telefon skanda-
lı konuşunda Italya Başbakanı Ro-
mano Prodi'yi de y anılttı.
Çiller'in, 3 eyiül salı günü kah\al-
tı yaptıgı Prodi'ye. u
Biraz önce
Çlinton'la telefonla konuştum" de-
diği öğrenildi. Çiller, dün açıklama-
sını değiştirerek yineledi \e "Haya-
tunda hiç yalan söy lemedim \e söy-
lemem" dedi.
Alınan bilgiye göre 3 eylül saba-
hı. ABD'nin Irak'a harekât düzen-
lemesınin hemen ardından Anka-
ra'da bulunan Italya Başbakanı Ro-
mano Prodi'yle Dışişleri Konu-
tu'nda görüşen Tansu Çiller. konuk
meslektaşına. "Biraz önce Çlin-
ton'la telefonla görüştüm" açıkla-
masını yaptı.
• Tansu Çilier'in, 3 eylüî salı günü Dışişleri
Konutu'nda kahvaltı yaptığı Italya Başbakanı Romano
Prodi'ye de "Çlinton'la telefonla görüştüm" dediği
öğrenildi. Çiller, konutta daha önce yaptığı açıklamayı
dün üzerinde değişiklik yaparak yineledikten sonra,
"Hayatımda hiç yalan söylemedim ve söylemem" dedi.
Çiller. Prodi'nin konuttan aynl-
masının ardındaiı gazetecilere. "Bu-
gün (3 eylül) sabah Başkan Clin-
ton'dan aldığım bilgiler doğrultu-
sunda vedaha sonra Amerika'nın 16
hedefe yapmış olduğu müdahale ile
birlikte Kuzey Irak'taki durum ye-
ni bir boyut ka/anmıştır. Ancak.
bugün (3 eylül) öğleden sonra geç va-
kit Bill Clinton ile tekrar telefon gö-
rüşmesi yapacağım" dedi.
Tansu Çiller. dün yaptığı açıkla-
mada. 3 eylül salı günü yaptığı açık-
lamayı değiştirerek yayımlanan ha-
berleri yalanladı. Çiller. salı günü
yöneltilen sorulara. "Gerekirse öğ-
leden sonra telefonla konuşacağım"
yanıtı verdiğini iddia etti. Basın-y a-
yın organlannın kamuoyunu yanılt-
tıklannı ve kişisel itibarın ötesinde
devlete zarar\erici haberleryaytm-
landığını iddia eden Çiller. çelişkili
açıklamalan nedeniyle ortaya çıkan
skandalı, "basuıın Türkive'nin \ ük-
sek çıkadarına karşı bir hareketi"
olarak değerlendirdi. Çiller. "Bir Dı-
şişleri bakanı ve başbakan yardım-
cısını yalancı gibi gerçek olmayan id-
dia ve yakışıksız ifadeleıie küçük dü-
şürmek belki bazı çe>relere uygun
bir hareket tarzı olabilir. Ama ben
hayatımda hiç yalan söylemedim ve
söylemem" dedi.
Çiller. Dışişleri Bakanlıgı"ndaga-
zetecilenn sorulan üzerine yaptığı
açıklamada da "Tüm konuş-
malarımızııı metinlerini, satır satır.
gerekli olan basın temsilcilerimize
dağıtıyoruz. Sayın Clinton ile gerek-
li görüş alış\erişi, bilgi akınıı sağlan-
mıştır. Önemli olan. Türkiye'nin böl-
ge ülkeleri ve ABD arasında hassas
dengeyi kurabilmiş olmasıdır. Bu
konuda L rdün Başbakanı ile has-
sasiyetimizj bildiren, görüşlerini alan
temaslanmız oldu" dedi.
SU'U kar t Gok gunjîtulu
PKK Iran sımmıdaıı sızıyor
ANK.\R\ / ADANA (Cumhuri-
yet) - Başbakan Necmettin Erba-
kan'ın teröre destek vermediğini
söyledıği Iran'ın. Türkiye'nin Van
\e Ağn sınınna yakın bolgelennde
1200 dolayında PKK'linin banndı-
Sı öğrenildi.
" CHP Hatay Mılletvekili Fuat
Çay. Başbakan Necmettin Erba-
kan'a. son günlerde Türkiye'nin
İran sınınnda yoğunlaşan PKK sal-
dınlan nedeniyle Iran'a bir uyanda
bulunupbulunmadığını sordu. Içiş-
leri Bakanı Mehmet Ağar da kom-
şu ülkeleri u\ ararak, "Kararlılıkla-
nnı gösterip, teröristleri yakala-
yarak teslim etmeliler" dedi.
Başbakan Erbakan'ın. geçen ay
gerçekleştirdiği İran gezisi sırasın-
da. Türk istihbarat birimlerinin doğ-
ru bilgi vermediğini belirterek
iran'dan terör konuşunda güvence
aldığını açıklamasına karşın. bu
ülkenin PKK'ye verdiği desteğin
sürdüğü bildirildi. Askeri kaynak-
lar. son günlerde İran sınırından
Türkiye'ye terörist sızmasında bir
artış olduğunu belirterek "PKK'ye
sürekli olarak destek veren komşu-
muz. son günlerde bu desteğini da-
ha da arttırdı™ dedi ler. Kaynaklar,
geçen aylarda İran'ın Türkiye sını-
nna yakın bölgelerinde bannan P-
KK'li sav ısının 600-800 civannday-
ken bu sayının son günlerde 1200
dolayına ulaştığını bildirdiler.
Son günlerde İran'dan sızan terö-
ristlerin gerçekleştirdiği eylemler-
de 15'e yakın güvenlik görevlisinin
şehit olduğunu v urgulayan kaynak-
lar. İran'ın askeri birimleri ve sınır
karakollannın da PKK'lilere göz
yumduğunu ve destek olduğunu
kaydettiler.
İstihbarat birimlerince hazırlanan
raporlarda da tran'ın. Türk sınınn-
da girdikleri çatışmalarda yaralanan
terönstleri güvenlik güçlerine tes-
lim etmediği ve PKK'lilerin. ger-
çekleştirdikleri saldınlan. İran as-
kerlerinin gözü önünde halay çeke-
rek kutladıklan da belirtildi.
ÇHP Hatay Millervekili FuatÇay.
Başbakan Erbakan'ın yanıtlaması
istemiyle TBMM Başkanlığı'na
verdiği soru önergesinde konuyu
gündeme getirdi. Önergede. İran sı-
nınndan sızan teröristlerin 2 subay
ve 10 eri şehit ettiklerini anımsatan
Çay, şu sorulan dile getirdi: "Daha
önce vaptığınız. "teröre destek olma-
ma ve işbirliği' konuşunda İranlı
yetkilileri samimi bulduğunuzu
açıklamanızı geri almayı düşünüyor
musunuz? Bu eylcm. İran'ın sami-
miyeti konuşunda yeterli acıklığı
sağiamış mıdır? İran'a teröre destek
olınamaları yönünde herhangi bir
uyanda bulunul nıuş nıudur? Sami-
mi bulduğunuzu açıkladığınız üst
düzey İranhyöneticilerisözlerinitut-
maya çağırdınız mı?"
Kuzey Irak'a operasyon beklentisi
Haber Merkezi - Türkiye'nin, Irak sınınnda
~güvenlik şeridi" oluşturacağı y önünde son gün-
lerde ortaya çıkan izlenimin ardından dün sınır-
da yaşanan askeri birlik trafiği veyetkililerinde-
meçleri. Kuzey Irak'a dûzenlenmesi düşünülen
aslteri operasyonun işareîratni verdî. TSK, gün
boyu keşif uçaklanyla PKK kamplannı ızlerken
sınıra asker sevkıyatı başlatıldı. lrak'ın Erbil ha-
rekâtı sırasındaki telefon açıklamalan skandala
neden olan Dışişleri Bakam ve Başbakan Yar-
dımcısı Tansu Çiller. Türkiye'nin Kuzey Irak'a
askeri harekât planını da önceden açıkladı. Tan-
su Çiller. "sınır ötesi harekât" olarak algılanan
önceki günkü mesajını gidermek amacıyla dün
"Operasyon gündemde değil" diye başladığı
açıklamasını. "Türkiye, sınırlannın ötesinde te-
röristlerin birikmesine göz yıımamaz" sözleriy -
le sürdürdü. Adalet Bakanı Şevket Kazan "I-
rak'tan, yapacağımız operasyona anlayiş göster-
mesini istedik. Anlayış göstereceklerdir" dedi.
Türkiye'nin Irak sınınnda 15-20 kilometrelik
kesiminde güvenlik şeridi oluşturacağı haberle-
rinin ardından dün sınırda meydana gelen yoğun
askeri trafik, TSK'nin bölgede bir harekâta baş-
ladığı kuşkusunu doğurdu. Ancak bu yöndeki
haberler. Genelkurmay yetkililerince kesin bir
dille yalanlandı.
Son 48 saat içerisinde Diyarbakır 8. Ana Jet
Üs Komutanlığfndan kalkan keşif uçaklan, sı-
nır bölgesinde PKK'nin hareketlerini kontrol
ederken Diyarbakır. Siirt. Hakkâri. Şırnak ve
Mardin'deki zırhlı birliklerin sınıra kaydırıldığı
öğrenildi.
Abdullah Öcalan'ın MED TV'de yayımlanan
demecinde, Barzani'ye sert uyanlarda bulunma-
sı ve gerekirse kendilerine karşı savaşacaklanna
dair açıklama yapması, Türkiye sınır bölgesin-
deki tüm askeri gücü önceki günden itibaren alar-
ma geçirirken Kuzey Irak sınınna doğru askeri
sevkıyat başladı.
2. Ordu Komutanı Mardin'de
2. Ordu Komutanı Orgeneral Rasün Betir ve
bazı kuvvet komutanlan da dün sabah helikop-
terle Mardın'e geldıler. Orgeneral Betır. 70. Me-
kanize Tugay Komutan \ekili Kurmay Albay Er-
dal Gedik, vali Fikret Güven v e üst düzey askeri
yetkilılerle orduevinde bir toplantı yaptı lar. Top-
lantıda. Kuzey Irak'taki son gelişmeler ve Tür-
kiye'nin yapacağı olası bir harekât üzerinde gö-
rüş alışverişinde bulunulduğu bildirildi.
Bu arada \Yashington muhabirimiz Fuat Koz-
luklu'nun bildirdiğine göre MSNBC televizyo-
nu sınırdaki hareketlenmeyi dünkü bültenlerin-
de "Türkjetleri,dün Kuzey Irak'agirdi" diye du-
yurdu.
Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan üst düzey
bir Genelkurmay yetkilisi ise bu iddialan kesin
bir dille yalanlarken "Yalnızca keşif uçuşuyapıl-
dı: Şu aşamada böyle bfrşey düşünmüyoruz"di-
yerek operasyon yapılacağı izlenimini verdi.
"Türkiye gerekli tedbirieri alacaktır"
1
Dışişleri Bakanı Tansu Çiller'in önceki gün.
Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Me-
sud Barzani'nin askeri destek isteminin ardından.
Türk stnmndaki terörist faaliyetlerin büyük öl-
çüde arttığına dikkat çekerek buna izin verilme-
yeceği ve gerekli her türlü önlemin alınacağını
söylemesi. sınır ötesi bir operasyon için mesaj
olarak değerlendirildi. Olası biroperasyonu bir-
kaç gün önceden duyurması tartışmalara neden
olan Çiller, dün yaptığı açıklamada ise "Türki-
ye'nin Kuzey Irak'a bir operasyonu gündemde
değüdir"dedi. Çiller. bu sözlerinden hemen son-
ra, Irak sınınnın hemen yakınından Türkiye'ye
sızmalann gündeme gelebileceğini belırterek gü-
venlik şeridi için zemin çahşmalan olarak değer-
lendirilen şu açıklamayı yaptı:
"Gündemde olan, buna müsaade etmemektir.
Türkiye, sınırlannın hemen ötesinde teröristlerin
birikmesine göz yumamaz. Türkjye'nin terörie
mücadelede yeniden sıkıntılı bir döneme girme-
sini kabul etmemiz söz konusu olamaz. Bu neden-
le, konuyla ilgili duyariılığımız ve alacağunız ted-
birler, tüm ülkelere iletilmiştir. Türkiye gerekli
tüm tedbirieri alacaktır."
Çiller. gazetecilerin güvenlik şeridi oluşturul-
ması konusundaki sorulanna. "Güvenlik şeridi
şeklinde bir mütalaa şöyle düşünülebilir: Esasen
böyle fiili bir durum \ ardı. Hemen sınırlanmızın
ötesinde, bitişik şekilde > tğılmalar, Türkiy e'ye sız-
malan gündeme getirecektir. Buna müsaade et-
memiz mümkün değildir" vanıtını verdi.
Çiller, Türkiye'nin. ABD'nin Irak operasyonu
sırasında v e sonrasında. hem \Yashington hem de
Bağdat'ıntakdirinialabilenbirdiplomasi izledi-
ğini söyledi.
Dışişlen Bakanlıgı Müsteşan Büyükelçı Onur
Öymen de dün Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyi'nin daimi ve yan daimı üyelerinin An-
kara'daki temsilcilerine bilgi.vererek gıda karşı-
lığı petrol satışını engelleyen 986 sayılı karardan
duyulan rahatsızlığı iletti.
Içişleri Bakanı Mehmet Ağar. Esenboğa Ha-
vaalanfnda yaptığı açıklamada. olağanüstü hal
bölge valiliği ve sınır illerinin valilerinin herriir-
lü önlemleri aldığını kaydetti. Ağar, sınırdan te-
rörist sızmalarolabileceğini, her olasılığın değer-
lendirildiğini belirterek gerekenin yapılacağını
söyledi. Ağar. akşam saatlerinde de Çankaya
Köşkü'ne çıkarak Cumhurbaşkanı Süleyman De-
mirerie yaklaşık 45 dakika görüştü.
Ankara\laki 8St düzey yetkilileTVgnvenlik şe*-'
ridi oluşturulduğunda görev alacak Türk asker-
lerinin Türk topraklannda konuşlandınlmasının
planlandığını bildirdiler. Aynı yetkililer. şeridin
amacının. sızmalan etkili şekilde önlemek oldu-
ğunu vurgulayarak bunun boyutlannın ise koşul-
lara ve coğrafi yapıya bağlı olarak belirlenece-
ğini bildirdiler. Mesud Barzani'nin liden olduğu
KDP'ye de bölgedeki sivil halkın zarar görme-
yeceği konuşunda güvence verıldiği belirtildi.
Dışişleri Bakanlıgı"nı dün sabah, aralarındayük-
sek rütbeli subayların da bulunduğu ABD'nin
Ankara Büyükelçiliği'nde bir heyet ziyaret etti.
Kazan'dan operasyon işareti
Adalet Bakanı Kazan. Başbakan Necmettin
Erbakanla birlikte Irak'ın Ankara'daki Masla-
hatgüzan ile görüştüklerini anımsatarak "Kendi-
lerine Irak'ın kontrolü dışında kalan Kuzey Irak
bölgesinde terörist sızmalan önlemek amacıyla.
Türkiye'nin Irak sınınnı geçebilecegini, burada
birtakım operasyonlara girişebüeceğini söyledik.
Mecburiyet karşısında yapacağımız operasyonla-
ra anlayış göstermelerini kendilerinden istedik.
Kendileri de bu anlayışı öteden beri göstermişler-
dir \e yine göstereceklerdir" dedi.
'ABD güvenlik şeridine sıcak'
ABD'nin. Türkiye'nin Kuzey Irak'ta bir "gü-
venlik kuşağı" oluşturmaya ilişkin karannı değer-
lendireceği bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlıgı
Sözcü Vekili Glyn Davies. Türkiye'nin güvenlik
kuşağı konuşunda VYashington'a bilgi verdiğini.
ancak ABD'nin konuya ilişkin biryanıt verme-
diğini söyledi.
Davies. "Kapsamlı bölgesel istikrar çerçe>e-
sinde konuyu gözden geçirmek isteriz" derken
Türkiye'nin PKK'nin Kuzey Irak'tan gelen sal-
dınlanna karşı kendini sav unma hakkını hep des-
tekJedıklennı sözlenne ekledı.
Bu arada \\ashington Post gazetesi, adını açık-
lamadığı bir Amerikalı yetkilinin. konuyla ilgili
olarak Ankara ile yapılan ilkgörüşmelerde \Vas-
hington'ın "güvenlik kuşağı" düşüncesine karşı
çıkmadığını söyledi.
Aynı yetkilı. VVashington'ın "yeşil ışık" yak-
tığını ve bunun da eli kanlı PKK terorizmi ile
mücadelesinde ABD'nin Türkiye'ye verdiği des-
teğin bir ifadesi olduğunu söyledi.
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
I Baştarafı 1. Sayfada
ne de erişmemiz gerekiyor.
Bunu başaracağımıza inanıyorum.
Pervanenin tutmadığı zamanlarda başka bir yol
geliştirdik:
- Fermuar...
Bugünlerde ortalık tuz-buz, biz sus-pus...
Bu da fena bir yol değil...
Ortağım bacıyı iyi tanıyor olmanın büyük faydala-
rını görüyorum. Yürütmenin başı olarak bana çok
yardımcı oluyor. Bugünlerde tek kusuru, yalanın do-
zajını arttırması. Geçen gün, kıtalararası bir yalan
söyledi, bozuldum. Çıkıştım:
- Hanımefendi bu yalan dozajının tonajını biraz dü-
şürseniz...
Gözleri dolu dolu, söylendi:
- Ben ülkemin heralanda en yüksekte olmasını is-
tiyorum. Siz düşürmekten bahsediyorsunuz...
Teselli ettim:
- Ben de yapıyorum. Ama, böyle kıtalararası olun-
ca, bizim aziz arkadaşlarımız azizlik edip bana çıkı-
şıyorlar. Davul kimde. tokmak kimde, diyorlar. Zaten
bu Kılinton'a kıl oluyorum...
Anlayışlı karşıladı. Bundan sonra yalan söylerken
önceden bana da haber verecek. O Kılinton beye-
fendiyle konuşursa, beni de aziz ve muhterem kar-
deşim Safsanyani arayıp, bazı ricalarda bulunmuş
olacak...
Rahatyecilerle aram iyi... En çok buna seviniyorum.
Bazı büyük kentlerimizdeki büyük arsaları istediler.
Hay hay dedim... Aziz vatandaşlarımız arasında ni-
met dağıtırken fevkalade güzel bir denge kurdum:
işçiye memura Allah'ın nimetlerini, rahatyeciye
devletin nimetlerini veriyorum. Ikisi de memnun...
Ko-medya dize geldi gelecek... Bize gelecekler ve
dizegelecekler...
Geçenlerde Meclis'te hepsine meydan okudum.
Tabanımıza bir selam gönderdim. Gece de medya-
mızın muhterem sahiplerine haber gönderip, "O ko-
nuşmalanm siyasidir" dedim...
Onlar da rahatladı, ben de, aziz milletimiz de...
Böyle icraatlara bayılıyorum...
30 Ağustos münasebetiyle askerlerle yoğun bir
teşrikimesaide bulundum. iliklerıme kadar laık ol-
dum. Ama önemli değil, varsın iliklerim laik olsun: be-
denimi satın alabilirler. ama ruhumu asla...
Bugünlerde tereyağından kıl çeker gibi sıynlmam
gereken bir durum var: Bizim Fırtullah Herbaş'ın et-
tikleri... Olaydan haberim yokmuş gibi davranıp, her
şey bilgim dahilinde yürüyormuş görüntüsü verip,
Fırtullah'ın partiyi bağlamayacağını anlatıp. sonuna
kadar arkasında olduğumuzu göstermem gerekiyor.
Neyse bunu geçelim, zor bir şey değil...
Alt tarafı, hem dik dur, hem eğil...
Dönekrasi...
Canımı sıkan bir başka mesele, partimizin tabanın-
daki kaynama vaziyeti... Bu demokrasi de fazla ol-
maya başladı. Parti kongresi yapıyoruz diye, birden
fazla aday çıkmaya başladi...
Kardeşim nerden çıkartıyorsunuz, parti içi demok-
rasi, memokrasi... Zaten bizim. Meclis'teki demok-
rasiyle başımız belada...
Tamkara il kongresinde, adayıma rakip çıktı, üste-
lik kazandı da...
Şu tersliğe bakın allahaşkına... Bizi tüm memleket
anladı, tabanımız anlamadı. Ikide bir tutturmuşlar,
rahatyecilerin adamı oldun, çekil... Verdiğin sözleri
tutmuyorsun, çekil...
Kardeşim ben 95 kiloyum, sürekli çekilmeme ne
gerek var?..
Bunlar Uyuzhan Sefiltürk'ün başının altından çıkı-
yor.
Her neyse, parti içi vaziyetleri parti parti hallede-
rim, asıl şu demokrasi sorununu çözmem gereki-
yor...
Aslında bu kelime aziz milletimizin örf ve ananele-
rine fevkalade aykırı. Bunu değiştirsek de farzımu-
hal, şöyle desek diyorum:
Dönekrasi...
Ne güzel... Söylemesi de kolay, uygulaması da...
Önümüzdeki hafta yine fevkalade önemli mesele-
leri çözeceğim... Batılı ziyaretçileri Başbakanlık'ta,
şeriatçı terör örgütlerini parti merkezinde, Islam ül-
keleri temsilcilerini de evimde ağırlayacağım...
Gidiş gayet muntazam... Memleketi her geçen gün
biraz daha pürüzlüğe çıkarıyorum.
Polis şeflerine
hapis istemi
Estonyalı generalin raporu ile çizilen smır
A.NKAR.A (Cumhuriyet Bürosu) -
Türkiye ıle Irak arasındaki bugünkü
smır: 1918 Mondros Silah Bırakışma-
sı sonrası Musul'un Ingılizler tarafın-
dan işgalindenbaşlavarak. Ulusal Kur-
tuluş Savaşı'nın ardından yapılan Lo-
zan Konferansfna. oradan Milletler
Cemıyeti'nin araya girmesi sonucu
1926'da Ankara'da ımzalanan anlaş-
maya değin uzanan bır dızı görüşme-
ler sonrası belırlendı.
Emeklı Büyükelçi ismailSoysal'ın.
"Türkiye'nin Sivasal Andlaşmalan"
adlı kıtabında yer alan bilgilere göre
Türkıve-lrak sının şu süreçlerden ge-
çerekçizıldi:
Musul'un önemli bır bölümü. 1918
Mondros Silah Bırakma Anlaşması
yapıldığı dönemde Türkiye'nin elin-
deydi. Ancak Ingiltere. söz konusu bı-
rakışım sözleşmesının bir maddesinı
gerekçe göstererek bölgeyi işgal erti.
Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrası Lozan
Konferansfnda Türkiye, Musul'un
geri verılmesi ıçın dırendi. Ancak ln-
gıltere buna yanaşmadı. Bunun üzen-
ne konu. Milletler Cemivetı Konse-
yfne gönderıldı.
Petrol kaynakları nedenivle Musul
toprakianndan vazgeçmek istemeyen
Ingiltere; Fransa ve Italya'nın da des-
teğini alarak Türkiye'ye baskıyapma-
larını sağladı ve Milletler Cemivetı
Konsevi'nın üveleri olan Belçıka. Bre-
zılya. fspanya. Japonya. lsveç. Çekos-
lovakva \e Lruguayıetkisialtındatut-
maya çalıştı.
Türkiye. bölgedeki Türk topluluğu
ıle birlikte Kürt aşiretlerinın de kendı-
sıniseçeceğinıbilerek'"plebisit'*vapıl-
masını ıstıyordu. Konsev: Macar. ls-
veç ve Belçıkalı temsilcilerden oluşan
bir komisyon kurdu. Komisyon çalış-
malannı sürdürürken. plebisiti isteme-
yen Ingılizler. Irak'taki Türk delegele-
rine zorluklar çıkarırken sınır bölge-
sinde kuzeve doğru yeni topraklar iş-
gal etmeye başîadı. Konsev Brük-
sel'de 29 Ekım 1924'te yaptığı toplan-
tıda, "gecici olarak" bir sınır tanımı
yaptı. Statükoya uygun olan bu sının
-kı, buna "BrükselsınırTdenıvor-ge-
çicı nıtelığı nedeniyle Türkıve de ka-
bul etti.
Konsev, son karannı vermeden ön-
ce konuyu bir kez de Lahey Adalet Dı-
vanı 'na götürdü. Türkiye. konseyin bir
hakem gibi zorunlu nitelikte karar al-
masından çekindiğinden, Türk hükü-
metinın dıvana temsılcı göndermeye-
ceğinı bildirdi. Divan. konseyin ala-
cağı karariann, taraflar için uyulması-
nın zorunlu olacağını ve Türkiye ıle I-
rak arasındaki sınırın kesinlikle sap-
tandığını göstereceği yönünde hükme
vardı. Ingiltere. divan karannı olumlu
karşılarken Türkiye. disanın Lozan
Antlaşması'na uymadığını bildirdi.
Konsev. Türkiye'nin görüşünü kabul
etmedi ve Türkıye'nin Lozan'ın ilgili
maddesiyle sınırlannın ötesinde top-
raklardan zaten vazgeçtığıyolunda bır
yorumla 16 Aralık 1925'te son kararı
verdı. Kimı yazarlara göre bu karar.
Musul bölgesine gönderilmiş olan Es-
tonyalı General Laidoner'in hazırladı-
ğı rapora -ki bu raporun bugünkü sı-
nırın çızilmesine neden olduğu ıfade
edilır- bakılarak venldı. Estonyalı ge-
neral. raporunda. Türklerin bölgede
yaşayan Hıristıyanlara kötü muamele
ettikİenni ilen sürüyordu.
Konseyin 16 Aralık 1925'te aldığı
karann ilkmaddesınde. "Türkiyeilel-
rak arasındaki sınır aşağıda gösterildi-
ği üzere saptanacakhr" denılmekte ve
Brüksel'de kabul edilen statükoya uy-
gun karann metnı verilmekteydı. Tür-
kiye, bu karara karşı. konsev ın uzlaş-
tıncı rol oynaması gereken. bir dev le-
tın egemenlik haklannın söz konusu
olduğu bir sorunda o devletin rızası
alınmadan verılen bır karann. onun
haklarını ortadan kaldırmayacağını
bildirdi
Buna karşın Türkiye. emekli Büv ü-
kelçi İsmail Soysal'a göre "yapılan ol-
dubittiyi değiştirmek İçin Ingiltere'ye
savaş açmak gibi, o günün koşullan
icinde düşünülmeyecek bir vola gir-
mek istemedi." 1926'da Ingiltere ıle
v apılan görü^meler sonrası. Ankara'da
5 Ha2iran 1926'da imzalanananlaşma
ile Türkiye-Irak sının belırlendı.
tstanbul Haber Senisi -
Söy lemez kardeşler çetesine
rüşvet karşılığı yardımcı ol-
duklan öne sürülen İstanbul
Emniyeti'nin eski üst düzey
yetkililerinden Sedat Demir
ve Deniz Gökçetin'in ve üç
komiserin de aralannda bu-
lunduğu 7'si gıyabi tutuklu
10 kişi hakkında İstanbul
Ağır Ceza Mahkemesi'nde
dava açıldı.
İstanbul Cumhuriyet Sav-
cısı Sezgin Özdemir tarafın-
dan hazırlanan iddianamede.
asayışten sorumlu eski Em-
niyet Müdür Yardımcısı De-
niz Gökçetin'in. Söylemez
kardeşlerden rüşvet aldığı
gerekçesiyle 10 yıldan 24 yı-
la kadar ağır hapis cezasıyla
cezalandınlması isteniyor.
Gökçetın için aynca. sağla-
dığı her türlü menfaatın de-
ğerinin 10 misli ağır para ce-
zası istenirken devlet memu-
riyetinden men edilmesi ve
mal bev anında bulunmamak
suçund'an da 5 y ıla kadar ağır
hapis cezasıyla cezalandırıl-
ması. haksız elde ettiği mal-
ların zor alımı da talep edili-
yor.
Savcı Özdemir'in iddiana-
mesinde, eski Asayiş Şube
Müdürü Sedat Demir için de
memuriyet »ıfatmı kuilana-
rak menfaat sağladığı gerek-
çesiyle 6 yıldan az olmamak
üzere ağır hapis ve memuri-
yetten men cezası verilmesi
isteniyor. İddianamede. Em-
niyet Amıri Erdal Durmazi-
çin. rüşvet almak suçundan 5
ile 12 vıl arasında ağır hapis
cezası. bu paralar ile sağladı-
ğı her türlü menfaatın değe-
rinin 5 misli para cezasına
çarptınlması isteniyor. Baş-
komiser Mehmet Aslan Cnal
için rüşvet almak \e rüş\ete
aracılık etmek suçlanndan 4
ıle 12 yıl arasında ağır hapis
ve memuriyetten men ceza-
sı istenen iddianamede, Baş-
komıser Halim Apaydın için
de rüşvet almak ve aracılık
etmekten 16 ile 48 yıl arasın-
da ağır hapis cezası ve me-
muriyetten men edilmesi ta-
lep ediliyor.
Savcılık iddianamesinde.
Halim Karataş için 16 ıle 48
yıl ağır hapis cezası istenir-
ken "üniformalıçete"nin be-
yin takımında yeralan emek-
İi Astsubay >İehmet Faysal
Söylemez için de 4 yıldan 12
yıla kadar hapis ve devlet
mdmuriyetinden men cezası
isteniyor.
tddianamede, haklannda
gıyabi tutuklama kararı bu-
lunmay an Cengiz Akgün,
Gazi Doyman, Le>ent Şe-
ker'in de 4 ıle 12 yıl arasın-
da ağır hapis cezasına çarp-
tınlması talep edildi.