Katalog

mmmmmmâmâ N ECA Tİ CUMA l viran dağlar 450.000TL Çağ Pazarlama A.Ş. Yerebatan Cad Salkımsoğut Sok No 9'B Caaaloç'u lsîar:.j[ Tel 5"- 0; 96 95 Postaçekı ıo 666322 Cumhuriyet $ ÇAĞDAŞ YAYINH.ARI S E R V E R T A N İ LL İ devlet ve demokrasi 700.000TL <Ç3j-P»2a»İ3nıaA.Ş. Yerebatan Cad SalKjmsoguf SOK NO 9 B * * C M o t f u İ8»ar*bul Tei 5 U 01 96 95 Posta çek, to 666322 . Yl SAYI25900 / 50000 R (KDVtçmde) KURUCUSU: YUNUS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NAOİ (1945-1991} 4EYLÜ11996Ç/«ŞAMBA ABD fiizeleri Irak'm güneyini vurdu. Saddam Hüseyin hâlâ meydan okuyor Irak ateş altıııda KimOle Kiııı Kala?.. Irak'ta yaşanan son olay- lar. bölgenin ne kadar kaypak bir zenün ve duyariı dengeler iizerinde durduğunu bir kez d a h a kanıtladı; Ortado- ğu'daki çalkantılann kolay kolay durulama\acağınıgöz- ter önüneserdi: Türkhe'yi bu coğrafyada sınır dışı macera- lara sürüklemek iste\en he- veslerin tehJiketerini de vur- guladı. Konu iizerinde çeşitli \o- rumlar yaptnak ve senaryo- lar kurmak olanaklan zen- gindir: ama, her olasılığın iizerinde kıışkuvla ve ihtij at- ıla durmakta yarar ^ ar. Ola\ lar nasıl başladı? tlk haberler, Irak DevJet Başkanı Saddam'ın Erbil'i «le geçirdiği biçiminde >erili- yordu. ErbilMn IrakCumhu- riyeri'nin bir kenti olduğu unutuluyor muydu? Irak ku»eüeıi, bölgede fiilen ege- menliklerini kurmuş iki kuv- vetten birinin çağrıs) üzerine, 36'ncı enlemi aşarak Celal Talabani 'ye karşı Mesud Bar- zanı'yi desteklemek üzere duruma müdahaleediyordu. Ancak Saddam Hüseyin'e karşı Amerika'da ve Batı'da oluşan olağanüstü duvarlık, bir anda ajanslan dünya sa- vaşı çıkıyormuşçasına telaşa verdi. Cumhurbaşkaniığı se- çimleri arifesinde. Bejaz Sa- ra>. Bağdat'ın bö\ le bir çıktş yapmasına nasılgöz yumabi- lirdi?- Beklenen oldu!.. Başkan Clinton'ın buyru- ğuyla Irak bombalandı; "Bağdat cezalandırıldı." • Bu yaamı/da. Ortadoğu kördüğümündepatiakveren olayın çeşitli boyutlan iizerin- de durmak niyetinde değüiz. Birleşmiş Milletler'in kural ve karariarına göre olayın hukuk yanını tartışmak da gülünç olur. Çünkü Birleşmiş Milletİer,Ortadoğu'da Ame- rikan sivasetinin paravanası- na döniişmüştür. Örgiite üye Irak'ın kuzeyinde fîili güçîe- rin oluşması ve bir devlet çe- ldrdeği kuralmasu Birleşmiş Milletİer Anayasasf yla nasıl açıklanacak? Irak kendi top- raklannda devlet egemenli- ğini kullanarak ErbiTe girdi- ği için neden cezalandınla- cak? • Perde daha kapanmadı. Ancak Bağdat bombardı- manından sonra Ortado- ğu "nun göbeğindeki acıklı güldüriide vanlan nokta ne?.. Amerika'daki başkanük seçimlerinde, Bill Clinton, karaıiı tutumundan dolayı seçmenin gözünde birkaç pu- an kazanmıştır. Talabani'yi destekleyerek Kuzey Irak'a ağuiığını koyan Tahran bir adım gerilemiştir. Talabani- Barzani arasında kurulan tahterevalli az buçuk yine hi- za>a getirilmiştir. Erbil hare- kânnda "başan kazanan" I- rak Silahlı Ku vvetleri geri çe- kildikten sonra başkentleri- nin bombalanması, Irak hal- krna savaşın sürdüğünü ha- tıriarmış, Saddam'ın çevre- sinde kilitlenmenin gerekçe- sini güçlendirmiştir. Ama, bu arada kim öle, idm kala?.. Ortadoğu'da insan yaşa- mııun değeri obnadığuia gö- re. olavın bu yanını Batılı dostlannuz mı düşünecek- ler?.. Cumhuriyet Ali Ulvi yıllık iznini kullandığı için orikatürlerine bir süre ara vermiştir. ABD dedîğini y a p t l Irak De\ let Başkanı Saddam'a bağlı birliklerin Kuzey Irak'a gırmesiyle bölgedeki askeri güçlerini ileri düzeyde alarma geçiren ABD, dün Irak'a karşı denizden ve havadan harekât gerçekleştirdi. ABD Başkanı Bill Clinton'ın emriyle başlatılan askeri operasyonda Amerikan savaş gemileri ve uçaklannın Irak'ın güneyindeki askeri hedeflere 27 Cruise füzesi fırlattığı bildirildi. Ingiltere. Irak'a operasyonlann sürebileceğini bildirirken ABD ve müttefikleri, Irak'ın güneyindeki uçuşa yasak bölgenin sınınnın 32'nci paralelden 33'üncü paralele çıkarıldığını acıkladılar. SADDAM DAN DİRENİŞ ÇAĞRISI 'Yasak bölgeleri tanımıyoruz' • ABD operasyonunda çok az hasara uğradıklarını ve birçok füzeyi düşürdüklenni belırten Saddam Hüsevin. de\ iet radyo \e televizyonunda yaptığı konuşmada, halkına "direniş" çağrısında bulundu. Saddam Hüseyin. Irak savaş pilotlan ve uçaksavar operatörlerine "Irak hava sahasını ıhlal eden tüm uçaklan düşünneleri" emrini de verdi. 36'ncı paralelin kuzeyinde ve 32'nci paralelin güne\ınde oluşturulan güvenlık bölgelerıni "hayalı çizgıler" olarak nitelendiren Saddam Hüseyın, tehditkârtavrını sürdürerek müftefikler tarafından ılan edilen "uçuşa yasak bölgeleri" artık tanımadığını açıkladı. • 8. Sayfada KÜIt g r u p l a r a Çağri ABD, Mesud Barzani ve Celal Talabani'ye. Irak ve Iran'dan uzak durmalan çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nicholas Burns. Irak'ın bölünmesine karşı olduklannı söyledi ve Kuzey Iraklı Kürt gruplardan Türkiye ve ABD ile masa başına oturmalannı istedi. Burns, Iran ve Irak'ı da Kuzey Irak'tan uzak durmaya çağırarak Iran'ı daha önce de uyardıklannı belirtti. Burns, "Irak'a zeytin dalı uzatan grup" di>e nitelediği Barzani liderliğindeki IKDP'yeseslenerek, "Saddam'a kanma. Kürt halkı için Bağdat'tan gelecek yarar yoktur" dedi. M 9. Sayfada Clİltton: Yİne VUrurUZ Operasyon sırasında sivillere zarar vermemek ıçın büyük özen göstenldiğini belirten Clinton, amacmın Kuzev Irak saldınsmın bedelini ödetmek olduğunu söyledi. Clinton, Irak'ın Kürt gruplara karşı giriştiği son saldırıya misilleme olarak ikinci bir saldırı olasılığı bulunup bulunmadığı sorusuna, her zaman olduğu gibi bunun Saddam Hüseyin'in tutumuna bağlı olduğu yanıtını verdi. Clinton, VVashington'un Kuzev Irak'a yönelik insani yardımların yerine ulaşacağına ilişkin güvence almadığı sürece Irak'ın petrol satışına ızin verilmeyeceğini belirtti. I 9. Sayfada ABD'nin Irak'a düzenfediği operasyonda kullanılan B-52'ler ABD savaş gemileri ve uçaklan salı gunu Irak a 27 Cnıise füzesi fırtattılar. 13'ünü Guamdan havalanan B-52'ler fırlattı. B-S2 "Uçan kale" ağır bombardıman uçaklan • Boang tarafından ımal edıldı • llk uçuşu 1954'te gerçekleştı • 1955'de hızmete gırdı • Vıetnam ve Korfez Savaşlan nda kullanıldı Hız: Saatte 950 km Menzil: Yakrt ıkmalı yapmada/ıMOOOkn (havada ıkmal yapabılır) Kanat 56.4 m Motorfan: 8 Pratt ve Whrtney motoru Yükseklık: 15 100 m Mürettebat 5kışı Silah: 17 t<xı konvansıyonel ya da nukleer sılah (yada 12 cruise fuzesı) taşıma kapasıtesıne sahıp ANKARA Çiller'den İran'a uyan • Kuzev irak'takı durumun yenı bir boyut aldığını sö> leyen Çıller. Türkive'nin çıkarlannın korunması ve bölgede terörle mücadelesıne zarar vermemesı yönündekı görüşlenn ABD'ye iletildiğinı söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bün>- su)-Ba^bakan Yardımcısı ve Dı- şişleri Bakanı TansuÇiller. Irak'a yapılan harekâtta Türkiye'nın çı- karlannın korunmasının ıstendı- ğini: ancak İran'ın. Celal Talaba- • Arkası Sa. 17, Sü. 3 'te ABD yönetimi K. Irak'taki harekâtla ilgili olarak Başbakan'a değil Çiller'e bilgi verdi Erbakan devre dışı kaldı• ABD Başkanı Bil! Clinton'ın, Başbakan Erbakan ile doğrudan temastan kaçınması; Washington'ın RP'ye güvenmediği şeklinde yorumlandı. Clinton'ın Tansu Çiller ile dün telefon görüşmesi yapıp yapmadığı konusundaki belirsizlik ise ABD yetkililerinin "ABD elçisi Grossman, Clinton'ın Türk hükümetine mesajını Çiller'e iletti ve telefon görüşmesi olmadı" açıklamalanyla netlik kazandı. YENİ KRİZ KAPIDA Türkiye'yi de etkileyecek • Kuzey Irak'taki son gelişmeler Türkiye'yi Körfez Savaşf nda olduğu gibı olumsuz etkileyecek. Dış Haberier Servisi - ABD'nin I- rak'a karşı düzenledıği operasyonun "yan etkilerinin" Irak kadar Türki- ye'yi de vurması bekleniyor. Operas- yonun Türkive'nin ekonomık ve siva- si sorunlannı ağırlaştıracağı tahmın ediliyor. Sorunlann başında Kerkük-Yumur- talık petrol boru hattı geliyor. Bırleş- • Arkası Sa. I7,SiL3'te IncMk'te gerginük L'FUK TEKİN ADA.NA - Irak'takı gerginük tn- cirlik Cssü'ne de yansıma>a başla- dı. Üsseginşveçıkışlarkısıtlanırken ABD'li personele dışan çıkma yasa- ğı getınîdi. Geçen cuma gününu. 2 eylül pa- zartesı gunü kutladıkları 'işçibayra- mı" ile birleştirip tatile gıden çok sa- yıda ABD'li. dün Incirlik'e döndü. CNN ve Incırlık'teki kapalı devre TV'den. ABD'nin Irak'a yönelık fü- • Arkası Sa. 1'7, Sü. l'de LALE SARIİBRAHİMOĞLU BÜLENT SARIOĞLL ANKARA-ABD'nin, Türkiye'nin yanıbaşın- dakı Kuzey Irak'a dün sabah saatlerinde girişti- ği harekât konusunda bilgi vermekten kaçınarak Ankara'yı "•karanlıkta" bırakma politıkası izle- mesi, REFAHYOL koalisyonunda bölünme ve sıkıntıya neden oldu. ABD Başkanı Bill Clin- ton'ın. Cekiç Güç ortağı Türkiye'nin Başbaka- nı Necmettin Erbakan ile doârudan temastan kaçınması: H'ashigton'ın. Iran ile yakın temas içinegiren koalısyonun Islami kanadı Refah Par- tisi'ne güvenmediği yorumlanna yol açtı. ABD Başkanı Clinton'ın. Başbakan Yardımcısı ve Dı- şişleri Bakanı Tansu Çiller ile dün telefon görüş- mesi yapıp yapmadığı konusundaki belirsizlik ise ABD yetkililerinin "ABD'nin Türkiye Büyii- kelçisi Mark Grossman.Clinton'ın Türk hükü- metine mesajını Çiller'e iletti ve telefon görüşme- si olmadf'açıklamalanyla netlik kazandı. ABD, Irak'ın Kuzey Irak'a geçen cumartesi günü gırmesiyle meydana gelen gelişmeler üze- rine Türkiye ile vakın temaslannı sürdürdü. An- cak ABD Başkanı Bill Clinton'ın, yakın mütte- fiki ülkelerin başbakanlan ile harekâttan hemen öncc telefon temasına geçmesine karşın. Erba- kan ile görüştüğüne dair bir bilgi gelmemesı dik- kat çektı. Clinton'ın. ÇtUer ile telefon görüşme- si > apıp yapmadığı ise akşam saatlerine dek be- lirsizliğini korudu. Anadolu Ajansı'nın. harekâ- tın hemen ardından dün sabah saatlerinde dip- lomatik kaynaklara dayanarak verdiği haberde. Clinton'ın harekâtın başlaması öncesinde gece geç saatlerde Çiller ile telefon görüşmesi yaptı- ğı bıldinldı. Çiller de sabah asken ve sıvil yet- kılılerle yaptığı değerlendırme toplantısı sonra- sında > aptığı açıklamada. Clinton ile öğleden sonra telefon görüşmesi yapacağını söyledi. Sa- bah saatlennde gelen bu haberler. ABÖ'nın Er- bakan'ı de\ re dışı bırakarak protokolü delip Çil- ler'ı muhatap aldığı jorumlarına neden oldu. • Arkası Sa. 17, Sü. 3 'te •ABD HAREKÂTINA TEPKİLER • 17. Sayfada • RP'DE U DÖNÜŞÜ RAHATSIZLIĞI • 4. Sayfada • İHD: HÜKÜMET BARIŞTAN RAHATSIZ • 5. Sayfada 'Don Kişot^la düşler diinyasında Rusva'nın ünlü çağdaş. dans topluluklarından St. Petı-rshurg Bak- I ivairosu. Cervantes'in ünlü ronıanı *Dnn Kişot'tan uyarlanan 'Don kişot/Bir Delinin Düşleri' adlı balenin ilk temsilini Açıkhava livarrıısu'nda sahnclcdi. Boris Eifman'ın koreografisini üstlendiği yapıt. izleyenleri bilinç ve delilik -—• arasında ncfcs kestn bir \olcu(uğa çıkarırken. dünvaya aşk ve gü/ellik getirnıek tutkusuyla ha>al gücünii kullanan ölünısü/ kahranıanın düşlerine ortak etti. Klasik haifvle / modern dansı buluşturan gnsterinin I koreografı Eifman'ın. "gerçek ha\atın bir I kııpvası" olarak tanınıladığı yapıt. I vüreklilik \e aşkı yvnideıı sorgularken * i/ltvicikre dans ile mutlu olmanın ı;ü/elliğini yaşattı. (Fotoüraf: DEVRİM BARAN ı GUNCEL CUÎVEYT ARCAYUREK Benzetmelenle Benzerlikler... Önce bir iki saptama ile başlayalım: Meğer, Kuzey Irak'ta Saddam-Barzani güçlerinin Er- bil'e saldıracağını bilmeyen yokmuş. Düşünebiliyor musunuz; Tansu bile. yakını gazeteciye "Saddam ile Barzani'nin bu yönde anlaştığını, daha ha- rekâttan önce aldığımız özelistihbaratla öğrenmiştik. Der- hal Saddam nezdinde girişimde bulunduk: Yapma!" Ortadoğu'daki dehşet arenasında Tansu'nun sözünü kim dinleyecek? Türkiye'deki ağırlığı ne ki, Bağdat nez- dinde olsun. • Arkası Sa. 17,Sü.8'de Devleti Çiller çökertti • "Devletin çöktüğünü" ıleri süren Tansu Çıller'ın başbakanlığı döneminde Türkiye. tarıhinın en ağır ekonomik bunalımını yaşadı. • Çıller'ın başbakanlığı döneminde 356 tnlvon lıra olan iç borç stoku 23 karrilyon 11raya yükseldi. Ortalama yüzde 60 oranında gerçekleşen enflasyon bu yıllarda vüzde 150 düzeyine kadar çıkarken. sosyal güvenlık kuruluşlarının 10 trilyon lira civarındakı açıkları 150 trilyon Iıraya. KİT sisteminın 20 trilvon liralık açığı 200 trilvon liraya. tarım birliklerinin 30 tnlvon liralık zararı da 150 tnlvon hra>a çıktı ESfWYB\B'mtabert 1 4 . Sayfada 'Nemalar hemen ödensin' • REFAHYOL hükümetinin nema ödemelerini erteleme girişimıne sendikalardan sert tepkiler geliyor. DİSK Başkanı Rıdvan Budak "Borç faizlerinı nasıl ödüvorlarsa nemaları da öyle ödemeliler" derken Türk-İş Genel Sekreterı Şemsi Denızer. "Anapara v e nemaları 3 av ıçınde nakıt olarak ödenmeh" diye konuştu. • Kamu Emekçileri Sendikalan Konfederasyonu da. nemaların gerı ödenmesi ıçın eylül ve ekim avlarında yurt genelinde evlem karan aldı. U3. Sayfada OR4L Demirel'den vur izni yasasma onay • Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel; hükümetın OHAL'ı 79 ile \ayan ve güvenlik güçlerıne. tüm ülkede teröre karşı gerçekleştırilecek operasyonlarda "ateşetme" yetkisı veren vasayı onayladı. • TBMM'nın geçen hafta olağanüstü toplanmasından sonra çıkanlan yasa ile valiler süper yetkılerle donatılırken. teröre karşı operasyonlarda güvenlık güçlerıne tüm ülkede ateş etme yetkisı verilerek "yargısız ınfaza vargı \olunu kapatan" düzenlemeler getiriliyordu. I 4. Sayfada Sıvas Kongresi'nin - yıldönümü • Sıvas Kongresi'nin 77. yılı nedeniyle bir açıklama yapan Mustafa Kemal Derneği Genel Başkanı Kamran Baran. "Ülkemiz bugün bir vanda Türklük düşmanı bölücü akımlar, diğer yanda çağdaş ve laik cumhuriyet düşmanı şeriatçı grupfarla kuşatılmıştır" dedi. • Baran, Sıvas Kongresi'nin her şeyini yıtirdiği sanıian bir ulusun Mustafa Kemaî ileyenıden doğuşunun tüm dünvaya ilan edildiği gün olduğunu vurguladı. M 4. Sayfada 42 PKKİi Öldürüldü Güneydoğu'da sürdürülen operasyonlarda 42 PKK'Iİ öldürüldü. Çatışmalarda 3 güvenlik görevlisi de şehit oldu. İran'ın 150 PKK'Iİ teröristin Türkiye'ye sızmasına izin vererek terör örgütüne desteğini sürdürdüğü bildirildi. H 3. Sayfada Okullar sağlıksız çıktı istanbul'da bulunan 220 okulda yapılan inceleme sonunda, sağlık, yerleşim. yangın önlemleri, sınıf boyutlan gibi koşullann uygunsuz olduğu açıklandı. Istanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanı Bülent Zülfikar, okullardaki sağlıksız koşullann kansere BORSA oDun 62.561.01 Öncekı 63.275.85 DOLAR ûCXjn 87.100 Oncekı 86.500 MARK ÛDun 58.700 Oncekı 58.400 ALT1N ûDun 1.089.000 Oncekı 1.082.000 kadar uzanacak enfeksiyon hastalıklarına neden olduğuna dikkat çekerek, "Biz incelemelerimizin sonucunu ilgili yerlere ilettik. Umarım gerekli düzeltmeler yapılır" dedi. • 3. Sayfada 'Devlet hukuk tanımıyor' Yatağan, Yeniköy ve Gökova (Kemerköy) termik santrallarının Bakanlar Kurulu kararı ile çahştırılacağı yolundaki iddialar tepkilere yol açtı. Muğla Barosu Başkanı avukat Birdal Ertuğrul yaptığı açıklamada "Devletin mahkeme karannı çiğnemesi, vatandaşın çiğnemesine göre çok daha ağır bir suçtur" dedi. • Arka Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY HSYK: ŞefkatH mi, Şevketli mi? Adaleti Dağıtma Bakanı Şevket Kazan, koltuğa oturur oturmaz ayağının çamuruyla cumhuriyet tarihinin en bü- yük kıyım listesini hazırlamıştı. Adil düzenı bırakıp, acıl düzene gırişen Şevket Bey, ba- şarılı bir dağıtma operasyonu için hemen kolları sıvamış- tı. Ama olmadı... Kamuoyu baskısı daha baskın çıktı ve kı- yım listesinin dokuz eylüle dek dondurulduğu açıklandı. Adli yılın başlamasına kısa bir süre kala hummalı bir ça- lışma sürüyor. Adalet kazan, Şevket kepçe... Bütün he- • Arkası Sa. 17, Sü. l'de