Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26 EYLÛL 1996 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
Kudüs'teki tünelin açılışım protesto eden Filistinlilere ateş açıldı: 4 ölü, 300 yaralı
Netanyahu'ınm I>anşı bu kadar• îsrail askerlerinin
göstericilere ateş
açmasının ardından
HAMAS tntifada
çağnsmda bulunurken
Filistin yönetimi
görüşmeleri kesti.
Netanyahu, Filistin
tepkisinin temelsiz
olduğunu savundu.
Dış Haberier Servisi - fsrail'ın
Kudüs'te El Aksacamıının>anın-
dan geçen arkeolojık tüneli açma-
sı üzerine Fılistınlıler'indüzenle-
dığı gösteriye Israıl askerlen tara-
fından ateş açılması ardından Fi-
listin polısi ile îsrail askerlen ara-
sında çatışma çıktı. KarşılıkJı açı-
lan ateş sonucu en az 4 Filistinli
öldü \e 300 kışı deyaralandı. Ra-
mallah Belediye Hastanesi Baş-
hekımı > aptığı açıklamada ölü sa-
yısının artabileceğini belirtti
Filistin yönetimı. IsraiFIe gö-
rüşmeleri iptal ederken radika) Is-
lamcı HAMAS örgütü a>aklan-
rna çağnsında bulundu. Îsrail Baş-
bakanı Ben>amın Netanyahu ise
Filıstinliler'ın tepkisinin temelsiz
olduğunu savundu. Filistin lıderı
YaserArafat'm -Kudüs'ün Yahu-
dileştirilmesi" polıtikasının bır
parçası olduğunu sa\ unarak tüne-
lin açı/ışını protesto amacıyla
yaptıâı genel grev çağnsına uyan
Filistinliler. ülke çapında protes-
to gösterilen duzenledıler. Göste-
rilerin, Kudüs'ün Arap nüftısunun
yoğunlukta olduğu doğu kesimi-
nin vanı sıra Batı Şena'nın El-Ha-
lil, Ramallah. Beytiillahim ve Tul-
İsrail askerleri Filistinlilerin gösterilerini dağıtırken banş sürtci öncesini haöriattılar. (Fotoğraf: REÜTERS)
karm kentlerınde de yapıldığı
kavdedildi.
Filistin yönetimi ölenlerin anı-
sına bugün matem ılan ettı.
Ramallah"taki göstenlerde ba-
zı Fılıstinililer'in M-I6pıyadetü-
feğıvle vurulduğu bildirildi. Ya-
ralılardan 30 kadannın durumu-
nun ağır olduğu ve beşinın ame-
liyata alındıklan kavdedildi. Gaz-
ze kentindeki göstenlerde ıse Fi-
listinli öğrencilerin. Israıl bayra-
ğını yakıp "NetamahıTya
ölüm"şeklinde slogan attıkları
kaydedildı.
israil gü\enlik ku\\etlerinin
halka ateş açması üzerine radikal
dıncı HAMAS örgütü. Intifa-
da"nın venıden başlatılması çağ-
rısında bulundu. Öruüt bıldırısın-
de Israil'le görüşmelerin derhal
kesilmesi veayaklanmanın başla-
tılması istendi.
tsrail'in inşa ettiği tünel. Müs-
lümanlar için Mekke ve Medi-
ne'den sonra üçüncü kutsal yer
olan Doğu Kudüs'teki El-Aksa
Camii ile Ömerı okulu arasında
bulunuyor. Yap/mına 12yılönce
başlanan 500 metrelik tünel, ön-
ceki gece İsrail >etkililerinin de
katıldığı bir törenle açılmıştı.
Banş görüşmeleri
Öte yandan, Filistinliler, yann
yapılması öngöriilen banş göriiş-
melerinı boykot etme karan aldı.
Filistinli adı açıklanmayan bir
yetkili, boykot kararı konusunda
>aptıgı açıklamada "Kudüs'te
olanlan protesto amacıyla İsrail-
li yetkililerle görüşmejeceğiz" de-
di. Filistinli heyetin başkanı. Is-
rail'in Kudüs kenti hakkındaki
politikasını sürdürmesi halinde
Dan Şomron ile görüşmeyecekle-
rinı ifadeetti.
İsrail Başbakanı Benyamin
Netanyahu ıse, Paris'te Fransa
Cumhurbaşkanı Jacques Chirac
ile yaptığı görüşmeden sonra
vaptığı açıklamada "Tünel konu-
sunda »ahşi ve sorumsuz saldın-
lar vapılmıştır" dıyerek Filistınlı
>öneticıleri sorumsuzlukla suç-
ladı. Netanyahu. olaylann ardın-
dan Mısır Dev let Başkanı Htisnü
Mubarek'i telefonla arayarak
Fılistinlilerı yatıştırmasını is-
lediğinı belirtti.
Öte yandan ABD Dışişleri Ba-
kanlığı Sözcüsü Nicholas Burns.
kutsal yerlerle ilgili anlaşmazlık-
lann Israil-Fılıstingörüşmelerin-
de ele alınması gerektiğınhi
belirtti.
Erivan üç gündür seçimlerin hileli olduğunu savunan muhalefetin gösterileriyle çalkalanıyor
Ernıenistan'da öfke dinmîyor
, • Seçimlerde hile
yapıldığını öne süren
muhalefet,
Petrosyan'm istifasını
istiyor. Erivan'da
göstericiler
£ parlamento'ya girdi.
MOSKOVA (AA) - Ermenis-
tan'da pazar günü yapılan seçımi
kendı adayınm kazandığını iddia
eden muhalefet cephesı, ılk turda
zaferinı ilan eden De\let Başkanı
Levon Terfletrosyan'ınmakamını
bırakması için ısrar edıyor.
Başkent Erivanda, dün Petros-
>an'a karşı üçüncü protesto göste-
risi düzenlendi. Petrosyan'ın en bü-
"yük rakıbı Vazgen Manukyan >an-
•'* lısı bınlerce kişi dün opera bınası
- önünde toplanırken kalabalığın par-
;• lamentova v ürümesi olasılığı karşı-
£sında güvenlik önlemleri arttınldı.
'-* Parlamento çevresinde birik-
£ meye başlayan göstericiierin sa-
""yısının gıderek büyüdüğü ve ak-
şam saatierinde yaklaşık 10 bine
ulaştığı belırtılirken, TSÎ 18.20
dola>lannda bina çevresindekı
demir parmaklıklan yıkıp, polis kordo-
nunu>aran göstericiierin bazılannın, özel
tim tarafından korunmakta olan bınaya
girdigi kaydedildi. İnterfax ajansının bi-
nada bulunan Milletvekilı ErdjanikAbga-
rian'dan telefon ile aldığı haberde, gös-
tericilenn Parlamento Başkanı veyardık-
cısınıdövdüğü kavdedildi. Göstericilerin
Radyo binasına girmeleri engellenen göstericiierin yüriiyüşune engel olnıak için geniş güvenlik önlemleri alındı.
Iktıdardaki Ermenistan Ulusal Hareketi
Başkanı Lazarian'ın da aralannda bulun-
dugu bazı kişileri rehin aldığı belirtildı.
Öte yandan Ermenistan güvenlik güç-
leri baskın düzenleyen göstericilere engel
olunduğunubıldırdiler. Savunma Bakan-
lığı sözcüsü yaptığı açıklamada. durumun
TSİ 20. 30 da normale döndüğüriü belirt-
ti.
Bu arada. Baskının başlamasından üç
dakika kadar sonra ateş sesi duyulduğu,
bu olayın ardından bina içi ve çev resinde
güvenlik güçleri ile bazı göstericiler ara-
sında çatışma başladığı bildiriliyor. Silah
sesleri sürerken, göstericilerden büyük
bölümününçatışmalarakanlmadıklan \e
bina dışından gelişmeleri izledikleri be-
lirtildi.
Muhalefet Lıderlennden Paurir Ai-
rikyan. daha önce göstericiierin polısle
çatışmamalarını ıstemış. ancak "Eğer
Merkez Secim Komisvonu'nu girme-
miz engellenirse parlamento binasını
ele geçireceğiz" demıştı
Silahlanma
BM,Rum
gücünden
rahatsızNE\\ YORK(AA)-BM'nin Kıb-
ns'ta Rum silahlanmasından ve ada-
dakı asken gücün büyüklüğünden ra-
hatsız olduğu bildirildi.
BM Genel Sekreteri Butros Ca-
li'nin Kıbns özel temsilcisı Güney
Kore'li Han Sun-Joo, salı günü, Gü-
venlik Konseyı üyelerine, Kıbns,
Ankara \e Atina'da yapmış olduğu
temaslar hakkında bılgi verdi.
Adada gerginliğin azaltılması ve
son olaylann görüşme süreci üzenn-
deki etkılerını anlatan Joo, gerek
KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş ge-
rekse Rum lıderi Klerides'in *Ger-
ginliğin varathğı sakıncalann farkın-
da oMuklannı*" ifade ettı.
BM tarafından desteklenen Denk-
taş-KIendes görüşmesine Denktaş'ın
olumlu baktığını, Klendes'in ise ön-
koşul ileri sürmeye devam ettigini
belirten Joo "Ortamınelverişliolnıa-
dığını, bu nedenle ikili görüşmelerin
yakın zamanda veniden başlaınası
konusunda umut bulunmadığını"
ıfade ettı.
Adada yaptıgı görüşmelersırasın-
da Klerides'in "Adanın askerden
anndınbnası projesi" üzerinde dur-
dugunu, buna karşılık Rauf Denk-
taş" ın "Topyekün çözümden vana ta-
vır kwduğıinu*" kaydeden Joo,"Ada-
daki askeri gücün büyüklüğünün v<e
Rum silahianınasının endişe ka>nağı
oluşturduğunu" vurguladı.
Batı Trakya'da üç ayn partiden milletvekili seçilen Türkler Cumhuriyet 'e konuştu:
Ortak hedef Türk-Yıınan bansı! • Sol Ittifak Milletvekili
Mustafa Mustafa. parti
çizgisinin azınlık
özlemleriyle uyuştuğunu
belirtirken Yeni
Demokrasi Millerv'ekili
Akifoğlu. Türkiye ve
Yunanistan'ın B.
TrakyaVı gündemden
çıkarmasmı istedi.
YUSUFÖZKAN
ANKARA - Yunanıstan'da geçen
,' pazargünü >apılan seçimlerde, Sos-
; >alistSolİttifak(Sınaspısmos)lıste-
; sinden milletvekili seçilen Dr. Mus-
tafa Mustafa. partisinin ınsan hakla-
nna sa>gılı. ınsanı merkezınde tutan
çizgisinin azınlıklann özlemleriyle
uyuştuğunu belirterek sorunlann çö-
zümü konusunda önemlı adımlar
atacaklannı ve Türk-Yunan banşı
için çalışacaklannı söyledi. Iktıdar
panisi PASOK Milletvekili GaHpSe-
bahattinGalip. Türkıye ile Yunanis-
tan arasında banş köprüsü oluştura-
caklarını belirtirken Yeni Demokra-
si Partisfnden (ND) meclise gıden
Dr.Birol Akifoğlu da Türkiye ve Yu-
nanıstan'ın. Batı Trakya'yı dış polı-
fika programından çıkarmasmı ıste-
iiklerini bıldırdı.
Yunanistan'da son yapılan seçim-
erde "alba\lar cunfası" döneminin
Yunanistan hükümeti dün yemin ederek göreve başladı
Yeni bakanlar Simitis'in kontrolünde
MURATILEM
ATtNA - Yunanistan'da dün yemin ederek
göreve başlayan yeni bakanlann. Simitis'in etki
alanmda kalan kişiJerden secifmesi dikkatçek-
ti.42 kişilik bakanlarkurulunda, J4yeni bakan
yer alırken üç bayan bakan da kabinede görev
yapacak.
Basbakan Simitis'in tamamen kontrolünde
olan bakan ve bakan yardımcılan içinde bir tek
şaht'n Yerasiıuos Arseniz bulunuyor. Savunma
bakanlığından milli eğirim bakanlığına kaydı-
nlan Arseniz'in yerine eski îçişleri ve Kamu
Yönetimi Bakanı .4kis Çohacopulos getirildi.
Genelde idaresi altında olduğu başbakanlann
sözünden çıkmayan ÇohacopuJos'un bu göre-
ve getirilmesi. Atina'daki diplomatik çevreler-
de bekîenen bir karar olarak nitelendi.
Yeni bakanlar kurulunda dikkat çeken drğer
bir konu dışişleri bakanlığmın veniden Teodo-
rosPangalos'a venfmesi. Diplomatik lisana uy-
mayan açıkiamalarmm aksine. özellikle Türk-
Yunan konularma realist yaklaşan ve Başba-
kan Simitis ile bu konuda çok iyi anlaşan Pan-
galos'a veniden aynı görev verilmesi sürpnz
sayılmadı.
Daha önce eğitim bakanı olan Andreas Pa-
pandreu'nun oğW \ör%p Papandreu, yeni ka-
binede bakan yardımcılğı görev ine getirildi.
Yeni bakanlar kurulunun açıklandığı önceki
gece. Basbakan Simıtis'in yaptığı "Eğitim
bakanlığı çok önemli olduğuiçin Verasimos Ar-
seniz'i bu göreve getirdik" şeklindeki açıkia-
mayı kendisine yapılmış hakaret olarak kabul
eden ve "Basbakan açıklamasını düzeltmezse
kabinsdeyeralmam" dıven Papandreu'nun bu
isteği, Simitis tarafından hemen yerine getiril-
di. Yapılan düzeltme üzerine Papandreu
kabinede yer aldı.
Kabine'nin sivri isimlerinden eski Adalet
Bakanı Evangelos \cntzelos ise bu görevden
almarak kültür ve turizm bakanlığına getirildi.
Anayasa profesörü olan \'enizelos, Kardak krizi
sırasında. Basbakan Simitis ve Dışişleri Bakanı
Pangalos'u eleştiren açıklamalaryapmıştı.
ardından 1974'ten bu yana ılk kez 3
Batı Trakyalı Türk'ün milletvekili
seçilmesı büyük başan olarak değer-
lendirildı. Sol İttıfak lıstelerinden se-
çime giren Mustafa Mustafa'nın,
partisinin bölgede vüzde 1.5 olan o\
oranını yüzde I I.7'ye yükselterek
milletvekili seçılmesı. Yunan seçim-
lerinin en önemlı sürprizı olarak nı-
telendı.
Komünist Parti ve Sol Ittifak lis-
telennden daha önce 6 kezseçımegi-
ren ve 7. seçıminde büyük bir sürp-
rizyaparak "bın655ovlaGümülci-
ne Milletvekili seçilen Mustafa Mus-
tafa. "Bundan sonra >ine a>ru dün-
\a göriişü errafinda mücadelemizi
sürdüreceğiz'" dedı. Çapa Tıp Fakül-
tesi mezunu ve
u
ko>u birCumhuri-
yetokuru olduğunu" söyleven Mus-
tafa. "Sol Ittifak, çağdaş. demokratik
solun aravısı içinde. İnsan haklanna
savgılı. insanı merkezınde tutan. re-
alist, akılcı. hümanist polin'ka uygu-
lavan bir partivk. A/ınlık olarak bi-
zim hedenerimizle uyuşan bir görü-
sesahip" diye konuştu.
Yıllardır, \unanıstan'daki demok-
rasi ve banş güçlenvle ınsan haklan
mücadelesi verdıklerını anlatan
Mustafa. ırkçı söylemi benımseven
partilerinseçımdeyeniîgiveuğrama-
sının "Yunan halkının artıkşoveniz-
me prim vermek istemediğini göster-
djğini"kaydederek 5 partinın parla-
mentovagırmesının. siyası yaşamın
daha da demokratikleşmesını sağla-
yacagını söyledi.
Türk-Yunan ilişkilennde akhseli-
mın egemen olmasını istediklerını
anlatan Mustafa. pam'sinden üst dü-
zev bir hevetin önümüzdekı eünier-
de Ankara'vızıjaretedeceğını belir-
terek şö> le dedı "İki ülkenin, ulus-
lararası hukuk \e anlaşmalar çerçe-
vesinde bir di\ alog gerçeklestirmesi-
ni istiyoruz. Bir lumuşanıanın. ger-
ginlikten uzaklaşmanıngerçekleşme-
si lâzmı. Bu. tabii. her iki ülkede de
banşj aniısıdemokrasigüçlerine dü-
şen bir görev. Biz burada elimizden
geleni vapacağız."
Başbakan Koslas Simitis'in partı-
sı PASOK'tan 10 bın 512 oy alarak
Gümülcıne milletvekili seçilen Ga-
lıp Sebahattın Galip de. partisinin ve-
nı başkanıyla daha ılımb bır görü-
nüm ıçensinde olduğunu belirterek,
"Biz de zaten seçimiere bölgede ba-
nş içinde yaşamayı arzuladığımızı
söyleyerek girdik. Esas çizgimiz bu-
dur. Aanlığımızın Türkhe ile Yuna-
nistan arasında bir banş köprüsü
oluşrurmasmı arzu edivoruz. Geçen
dönemJere oranla daha demokratik
bir ortamda demokratik mücadele
vereeeğimize inanı>orunı''dıye ko-
nuştu. Galip. 3 avrı partiden Türk
azmlığmı temsilcilennin seçilmesi-
nın de, azınlık soruniannın çözümü-
ne büyük katkı sağlayacağını vurgu-
ladı. '
8 bin 981 ovla ND'den Iskeçe mil-
letvekili olan Dr. Birol Akifoğlu,
milh ve dini geleneklerınden ödün
vermeyeceklerıni, parlamentoda bu-
nun mücadelesi içinde olacağını söy-
ledi. Türk azınlığın temsilcilennin
meclisegirmesinin, Türk-Yunan iliş-
kilerinin yumuşamasına ve azınlık
sorunun çözümüne katkı sağlayaca-
ğını vıırgulavan Akifoğlu "Bizolum-
lu oimayı amaçlıyonız. Her firsatta,
ben Türküm şunuyapanm.bunuya-
panm demenin dönemi geçti. Ger-
çekci olmaınız lazun. İki tarafın da
vüksek tonlan indirmesi lazun" de-
dı
Akifoğlu. 20001i yıllann eşiğm-
de Türkiyenin de Yunanistan'ın da
dış polıtika programlarından Batı
Trakya'yı çıkarması gerektiğini sa-
\ undu.
POLITIKADA
SORUNLAR
ERGLTV BALCI
"Saddamcı" Olmak
Kuzey Irak konusu Türk basınında başından beri
çarpıtıldı.
Neden çarpıtıldı?
Çünkü Kuzey Irak politikasını Turgut Özal, tek Ya
şına, kendi bildiği gibı yürutürdü. Özal'ın son derece
tehlikeli bazı eğilım ve girışimleri. onun hayranı olan
kimi kalemler tarafından gözu kapalj savunuldu.
Kuzey Irak konusunun Türk basınında çarpıtıl na-
sının bir diğer nedeni ''lıberalliği" yeni benimseyf n ve
ne denli liberal olduklannı göstermek içın çırpım n ba-
zı yazarların. Kuzey Irak'ta Amerikan politikasır ı eleş-
tiren herkesi "Saddamcılıkla" suçlaması, bolgf de olu-
şan tehlikeli iktidar boşluğu karşısmda Bağr.at'la di-
yalog kurulmasını önerenlere gorülmemiş biçımde hü-
cum etmelerıdır. Ne ilginçtır kı VVashıngtor da kendı
politikasını eleştırenlereaynı suçlamalarda bulunmuş-
tur.
Ve sonunda Türk basını Kuzey Irak konjsunda iki-
ye bölünmüştür.
Ama bu bölünme bazılannın yutturmak ıstediği gı-
bi "Saddamcı ve Saddam karşıtı" şeklınde değildır.
Türk basınında Irak konusundakı böTjnme "Ame-
rika 'nın Sesı", "ABD 'nin hık deyıcısı "rohnu ustlenen-
lerle, daha bağımsız ve ABD'nın çıka larından çok,
Türkiye'nin çıkarlannı düşünmeye çalışanlar arasmda-
dır.
Siz ABD'nin hiçbir mantık ölçüsüne sığmayan po-
litikasını eleştirenlere "Saddamcı" dediğınız anda,
Fransa'y, Fransa'nın eski Ankara Büyükelçısi Eric
Rouleau'yu, Kuveyt dışında tüm Arap ulkelerıni,
ABD'nin Irak'a fuze saldınlarını onaylamayan italya'yı,
Rusya'yı ve Çın'ı de "Saddamcı" yapıyorsunuz. Sö-
zün kısası ABD dışında tum dünya Saddamcı oluyor.
ABD'ye topraklarından Irak'a saldırması ıznı verme-
yen Suudi Arabıstan ve Ürdün, ABD, saplantı halinde
Irak'la uğraşırken bölgede asıl buyük tehlike olan
fran'ın güçlendığınden yakınan Korfez ulkeleri ve di-
ğer Araplar... Bunlann hepsi Saddamcı oluyor.
Ve tabıi Irak'ın toprak butunluğunü savunan Turkı-
ye de; Fransa'nın, Italya'nın onerdığını yanı Saddam
devrılmediğıne göre onunla dıyalog kurulması gerek-
tiğini söyleyen Türkiye'nin VVashington Büyükelçisi
Nuzhet Kandemir de Saddamcı oluyor.
• • •
Şöyle denıyor: Bağdat'ta iktıdarda Saddam var. Siz
Irak'ın toprak bütünlüğünü savunursanız, Saddam'ın
Kuzey Irak'a hâkim olmasını savunuyorsunuz demek-
tir. Bu büyük bir çelışkidir.
Bu nokta üzerinde duralım:
Neye gore çelışkı?
ABD'ye göre. Çünkü ABD Saddam'dan nefret edi-
yor.
Ama gelin görün ki en büyük çelişkiye ABD düş-
mektedir. Çünkü VVashıngton şimdiye dek hep Irak'ın
toprak bütünlüğüne bağlı olduğunu öne sürmüştür.
ABD, Irak'a son füze saldınlarını BM Güvenlik Konse-
yi'nin 3 Nısan 1991 tarıhlı ve 688 No'lu kararına da-
yandırmaya çalıştı. Oysa 688 No'lu karar ABD'ye ke-
sinlikle böyle bır hak tanımaz. Ama ışın eğlenceli ya-
nı şu kı, 688 No'lu kararın gırış bolümünde "Irak'ın top-
rak bütünlüğüne saygı" teyıt edilır. Yanı ABD, bır yan-
dan Irak'ı uçuşa yasak bölgelere bolerken dığer yan-
dan 688 No'lu karara ve tou üJkenın toprak bütünlü-
ğüne bağlılığını ilan ediyor. • ı
Bu çelişki olmuyor. Ama Türkiye'nin Irak'ın toprak
bütünlüğünü savunması çelişki oluyor.
Saddam acımasız bır diktator; elini halkının kanına
bulamış.
Doğru. Ama Saddam kanlı bir diktator de Suriye li-
den Hafız Esad değıl mi?
Hafız Esad, 1983'te Hama kentındekı Müslüman
Kardeşler ayaklanmasında 48 saat içinde 20 bın kişı
öldürdü. Havadan ve karadan bombardımanlaria yer-
le bir etti kenti.
Ne var ki ABD Dışişleri Bakanı VVarren Christop-
her, geçen yıl defalarca Hafız Esad'ın kapısını aşın-
dırdı. İsrail-Suriye banş anlaşması imzalansaydı se-
çimiere hazırlanan Başkan Clinton dış politıkada bü-
yük başan kazanmış olacaktı.
• • •
Türkiye, bir yandan Saddam'a BM kararlanna uy-
ması, öte yandan VVashington'a Bağdat'a karşı daha
esnek davranması telkıninde bulunuyordu. Mesut
Barzani, Saddam'la işbirliğı yaparken Ankara'nın bu
politikası neden böylesine büyük bır günah oluyor?
Türkiye'nin Irak'a ambargodan uğradığı zarar 30
milyar dolar. Kuzey Irak'ta PKK cırit atıyor. Ama,
ABD'nin politikasını eleştırmek Saddamcılık.
Dikkat ettik. Ankara'nın Bağdat'la diyalog kurulma-
sı politikasını eleştırenlerin sunduklan tek alternatif,
Amerika'nın dümen suyunda gitmek, VVashıngton'un
"hıkdeyiciliğini" yapmak. Bunun adına ABD ile eşgü-
düm içinde olmak dıyorlar.
"Kardeşım, şu Amerika 'nın politikası bir komedi.
Herşeyi çorbaya çevırdıler. Ama ne yapalım kı, dün-
yada tek süper güç. Ekonomıden savunmaya kadar
her alanda ona bağımlıyız. Onun ıçın ters gıdeme-
yiz "deseler, kabul edeceğiz.
Ancak böyle demıyorlar. ABD'yi savunuyorlar, man-
tıklı ve haklı göstermeye çabalıyorlar; bır de lıberallik,
demokrasi gibı kavramları katıyorlar. Sankı dünyanın
en zengın petrol bölgesınde ABD. demokrasi ve libe-
ralizmi çok onemsermış gibı.
•••,.
Başka bir şarkı da Turgut Özal.
"-4/7, Özal olsaydı böyle mi olurdu? Özal hem Bar-
zani'yi hem de Talabani'yı kendıne bağlamıştı..."
Turgut Özal, Kuzey Irak'a asker göndermek ıstiyor-
du. Emeli Kerkuk ve Musul'u Türkıye'ye katmak. Ku-
zey Irak'la federasyon halinde birleşmekti.
Türkiye, Irak'ı işgal edecek, parçalayacak, Kerkük
petrollerine konacak... Bolgedekı Arap ulkeleri ile iran
da bunu seyredecek, Batı ıse Türkıye'ye "Buyrun Ker-
kük petrollerinı tepe tepe kullanm; yetmezse daha
güneydeki petrol yatakları da size bağlansın"d'\ye-
cek.
Hayalciliğin sınırı yok.
Özal'ın, Talabani ile Barzani'yi Türkiye'nin denetimi
altına aldığı doğru. Ankara'nın, Özal'dan sonra, Tala-
bani ile Barzani'yi uzaklaştırmakla hata ettiği de doğ-
ru.
Ama, Ankara Özal'ın polıtikasından aynlmasaydı, bu
ne kadar sürerdi?
Dünyanın tek super gücü ABD bile. Barzani ile Ta-
labani'yi kontrol altında tutamadı. Iç savaşı engelle-
yemedi.
ABD'nin yapamadığını Türkiye mi başaracaktı?
Bunlar boş hayallerdir.
Sorun içeridedir. Türkiye Kürt sorununu ya da Gü-
neydoğu Anadolu sorununu içeride çözümlemek zo-
rundadır. Demokratikleşme ile, ekonomik, sosyal kal-
kınmayla... Kafaların içinin değışmesı ile...
Bu arada ABD'nin politıkasına karşı sesıni yüksel-
tenleri hemen "Saddamcı"d\ye karalamaktan da ka-
çınmak gerek.
Siz, uluslararası hukuka ve BM kararlanna aykın bi-
çimde, komşu bir ülkede özerk bölge ilan edilmesi-
ne, uçuş yasağı konmasına aydın olarak karşı çık-
mazsanız, yarın söz gelişi Avrupa Parlamentosu'nda
"Türkiye 'de Elazığ'ın doğusuna uçuş yasağı konsun"
ya da "Malatya 'nın doğusu özerk bölge ilan edılsın"
şeklinde öneriler yapıldığında o önenlere karşı çık-
mak ya da öfkelenmek hakkınız olmaz.