Katalog

Cumhuriyeffmthaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yav ın \ onetmem Orhan Erınç# Genel Yavın K.oordınatoru Hikmet Çetınkava 0 \azıı^lerı Mudurlerı Ibrahım Y ıldız, Dınç Ta> anç (Sorumlu l # Haber Merkezı Muduru Hakan Kara # Gorsel \ onetmen Fıkret Eser Dış Haberler Şınası Danışoğlu 0 Ktıhbarat Cengız V. ıldırım • Ekonomı Bulent Kızanlık 0 kultıır Handan Şenkoken 0 Spor -Vbdulkadır > ucelman 0 Mdkjkler Samı Karaoren 0 Duzeltme vbdullah \azıcı 0 Fotoaraf Erdoğan Koseoğlu 0 Bılgı-Belge Edıbe Suğra 0 \ urt Haberlerı Mehmet Faraç \a\inkunılu ÜhanSelçukıBa^kanı Orhan Ennç. Okta\ kurtböke HıkmetÇetınka\a.Şukran Soner. Ergun Bakı. Dınç I a\anç, Ibrahım Vıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balba\ Hakan Kara Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav # Haber Muduru Doğao \kın AtaturiBuhanNo 12^ Kdt4 BakanJıklar-JınkaraTel 419^020 C hatl Faks 4195027 • Izmır Tem«.ılciii Serdar kızık, H Zı\a Blv MS2 S 2 3 Tel 4411220 Faks 44191 P # ^dana TemsılciM Çetın > ığenoğlu, lnonuCd 119S No 1 kat 1 Tel 3522550 Fak- 3522570 Muduru Erol Erkut 0 Koordınator Ahmet Korulsan 0 Muhasebe Bulent Y ener 0 Idare Hüse\in Gurer 0 İşletme Onder Çelik 0 Bılgı-Ulem Naıl tnal 0 BıigısavarSıstem Murü\et Çikr VIEDV. \ C • \ onetım Kurulu Başkanı Genel Mudur Gulbln Erduran • koordınator Reha Işıtman 9 Genel Mudur V ardımcısı Mıne ^kdağ Tel 514 (T ^3 - M ^ 8 0 M3S46O-61 Faks <=Il8466 \ * ımlat »n *e Bban ^ en Gur Haber \ıansı BaMtı \e \a\inulik \ Ş Tu'UKac _jd 3^-îl Cataıoülu >-»'Vt |»t PK 246 kıanbul Tel '0 212ı SI2 0> 0M20hatı 25EM.UL1996 tmsak 5 23 Guneş648 Ogle 13 03 Ikındı 16 24 Akşaml904 Yatsı 20 24 Greenpeace köpfezeelattı • İZMİR(Cumhuri\et Ege Bürosu) - Uluslararası ye5ıl orgut Greenpeace. "Arctıc Sunrıse" adlı gcniM ıle İzmırKorfezı'nın sanavı tesıslennce kirlerılmesıne dıkkat çekmekamacıyla ginşımlerde bulundu A.|ıağa'dakı Petkım petrokımya teNi^lennın açıklannda oncekı gece denıze deşarj noktalanndan su ve çamur orneklen alan Greenpeace uyelen, tesıslenn toksıkatık sularının varattıgı kırlılığı. laboratuvaranalızlen ıle göstermeyı hedeflıyor Termik santral için kampanya • İZMİR(Cumhuri\et Ege Burosu) - İzmır Çev re Hareketı A\ukatlan. hukumetın. Muğla'dakı uç termık »antralın çalıştınlmamasına ılışkın mahkeme karannı çığnemesıne sessız kalan tum hukuk kurumlannı u>arma amacı>la bır kampanya başlattı \uksek mahkeme başkanlanna, hukuk fakultelenne. barolara ve hukukla ılgılı dığer tum kışı ve kuruluşlara fak^ ve mektup gonderen avukatlar. Bakanlar Kurulu'nun karanna karşı tepkı gostenlmesını ıstedıler Sel darbesi • ANKARA(Cumhuri>et Bürosu) - Dunya Enerjı Konsevı'nın 6-10 ekım tanhlerı arasında Kuşadası'nda yapılacak Icra Meclısı toplantısının. ılçede yaşanan sel felaketınden etkıleneceğı bıldınldı Dunya Enerjı Konseyı Turk Mıllı Komıtesı Başkanı Husevın Arabul. 75 ulkeden 500'un uzennde konuğun katılacağı ve "Enerjı Habıtatı" olarak nıtelendınlen toplantıyla ılgılı açıklamasında. ılçedekı tum vollan kullanılamaz hale getıren sel felaketının kendılennı ûzduğunu belırttı Özel gün zarfları • ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Posta Işletmesı Genel Mudurluğu."2 Uîusal \etenner Mıkrobıyolojı Kongresı" konulu ozel gun zarflarını bugun satışa sunacak Posta Işletmesı Genel Mudurluöu'nden yapılan yazılı açıklamaya gore. kongre dolayısıyla. yarın "2 Ulusal Veterıner Mıkrobıyolojı Kongresı 25 09 1996-lstanbul" vazılı ozel tarıh damgası kullanılacak Tüketjci hakları • \\KARA (Cumhurivet Burosu) - Geçen y ıl çıkarılan "Tuketıcı Kanunu" nun. tuketıcının korunması konusunda buvuk bır aşama oluşturdugu bıldınldı Sanayı veTıcaret Bakanhğrnın ev sahıplığı yaptığı 1 Tuketıcı Konseyı toplantısının ıkıncı gununde, tuketıcı haklan konusundakı yenv duzenlemeler tartışıldı Toplantıda kojıuşma vapan Prof Dr Lale Sırmen, Turkıve'de tuketıcının korunmasına ılışkın butun duzenlemelenn tek bır vasa çerçevesinde gerçekle^tırıldıgıne dıkkat çektı Bodrum Kalesi'ndeki şapelin mescite çevrilmesi karanna demokratik örgütlerden tepki 'Müzeye cami dm sömürüsü'• Bodrum Müzesı'ne cami yapılması ıçın Kultur Bakarn'nın kışkırtıldığını belırten müze müdürü Oğuz Alpözen, kalenın yanında cami olduğunu ve kale ıçınde bır namazgâh bulunduğunu hatırlatarak "Yıkılan mınare yapılabılır, ama şapel, cami olarak ıbadete açılamaz" dedı. şısında, "Bovlece beni gerçek gemi ne- denivte buradan alıp. Ağn'da gerçekli- ği tartışüan Nuh'un Gemisi'ni arata- caklar herhalde" dedı ÖZCANÖZGLR R\NUDİLEKTEZEL ML'ĞL\lBODRL M - Kultur Baka- nı İsmail Kahraman'ın Bodrum Kale- si'ndeki 'şapd'ın 'mescit' vapılacağını açıklamasına buyuk tepkı geldı De- mokratik kıtle orgutlen yaptıklan açık- lamalarla, kaleye mescıt vapımına tep- kı gostenrken. CHP Bodrum tlçe Baş- kanlıgı da ımza kampanvası başlattı Bodrum Muzesı Muduru Oğuz Alpözen, şapelin Kultur Bakanlıgf nca cami va- pılmasına karşı çıkarak, bakanlıgın Do- gu Roma batığı ıçın "havai' demesı kar- •Din düşmanı değilinı' 'Bodrum Muzesi'ne eami' krızı bu- vuvor Hz. Muhammed ın hıcretı sıra- sında 626'da battıgı bılımsel olarak ka- nıtlanan Dogu Roma batığı ıçın 'hayal' nıtelemesi yapan RP'lı Kultur Bakanı İsmail Kahraman'ın 'camisevdasTndan. sergının geçen cumartesı gunu vapıla- cagı duvurulan açılışı yapılamadı "Bu baök benim kadar gerçek" dıven mu- ze muduru Oğuz -\lpozen, "Yıkılan mi- nare >apılabilir. ama şapel. cami olarak ibadeteaçılamaz" dedı Kendısınındın duşmanı olarak tanıtılmakıstendığını be- lırten Bodrum Sualtı Arkeolojı Muze- si Muduru Oğuz Alpozen, kale avlu- sundakı >apelın cami olarak da kullanıl- dığını ortav a çıkaranın kendisi olduğu- nu anımsatjrak. şunlan soyledı "Bu olayı Muğla Kiıltur Müdür Ve- kili İbrahim Akoğlu provoke etti. Ba- kanlığı kışkırttı. Geminın hav ali olduğu- nu sovleven ilk kişi de \koğlu'dur. Şa- pelin cami olarak kullanıldığı ne kadar gerçek ıse gemı de o kadar gerçek. O ger- çeği ortav a çıkaran da benım. Fransız- lann vıktığı minarenin vapımını da ilk ben ıstedım. Minarenin yapımı içın Anıt- lar Kurulu'ndan izni ben aldım. Kurul minareve izin \crdi. ama şapeli cami va- pın demedi. Olmaz da. Paralı girilen bir yerde cami olur mu? Paralı ibadet olur mu? Bu İslamivete de karşı. 4>nca ka- lenin vanında bir cami bulunduğu gibi. kale içinde de namazgâh var. Bakaniı- ğın bundan haberi vok. Türkiye'de için- de naınaz kılınan tek muze bi/im mıi- zemiz, ama batığın sergilendiği şapeL, camiye çe\rilemez." "Batık gerçek' Batığın ortaya çıkanlışında bulunan •\menkali Prof George Bass "Gemi Vassıada açıklannda 30 yıl once bulun- du ve veniden inşası için 21 vıl emek ve- rildi. Âv nca bu gemi iie ilgiİi 349 savfa- lık bilimsel kitap vazıldı. vabancı dile çevrildi. Kazı uluslararasında en ivi su- altı çauşması olarak kabul edildi. Bun- laryok sayılamaz" dedı Ote v andan. Bodrum Muftusu Mus- tafa \enen Dıvanet tşlen Başkanlığı'na çagnldı Dıyanetın, Yenen'den. Kultur Bakanlığı'nın cami yapmak ıstedığı 1415 yılmda yapılan şapel ıle ılgılı araş- tırma yapmasını ıstedığı oğrenıldı Ha- y alı denılen batık ınşasında ilk çıv ıyı ça- kan zamanın Kultur Bakanı Timurçin Savaş da Bodrum'a gelerek Oğuz \\- pozen'e destek verdı Savaş. "Bodrum Kalesi'nde düm anın en gıizel «ualtı ar- keoloji muzesine sahibiz. Eğer Vlpozen buradan alınırsa. bu ovuncumuz orta- dan kalkar. Çalışmalan ile dunya mu- zeciliğine ornek olan Alpoztn'e ritp bir- likte sahip çıkmalıyız" dıve konu^tu Bodrum Gonullulen Sozcusu Sa>- nur Gelendost olavı. u Dinin alet edile- rekkuhürünyozlaştınlmasr olarak nı- telendırdı Gelendost. "Kültiirüvozlaş- örmava kimserun hakkı vok" dedı CHP Bodrum İlçe Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada. Kultur Bakanlı- ğı'nca Bodrum Kalesı'nm ıçınecamı ya- pılmasının açıklanması "akıl almazbir girişim" olarak nıtelenerek, bu olayın ar- dında bılıme duv ulan ofkenın dışav uru- muoldugubelırtıldı LaıkTurlcıyeCum- hunyetı'nınaydınlıkyuzununboylebır uygulamayla karartılamayacağını be- lırten CHP'lıler, bu ı^ın durdurulması ıçın ımza kampanvası başlattılar Bodrum Sualtı Ârkeolojı Muzesı es- kı mudur y ardımcısı MineTimurBrag- ner. Sualtı \rkeolojı Muzesı'nın sergı salonu olan Bızans çagına aıt şapelin, yıkık mınaresının yenıden onanlarak camıy e donuşturulmesme tepkı goster- dı Bragner şapel ıçınde sergılenmek uzere hazırlıklan surdurulen geminın haval urunu olduğu gerekçe gosterıle- rek bu tur hazırlığa gınlmesının de an- lamsız olduğunu belırttı Akdenız Ul- kelerı Akademısı Vakfı Genel Mudür Yardımcısı Sönmez Taner de "Cami vaptırmak va da camivi ziyaret etmek hiç kimsenin inhisannda değildir" de- dı Önceki gun başlav an başv urulara biiv ük ilgi gosteren ada> lar. milli eğitim muduHüklcrinin binalan onunde sabahın erken saatlerinden itibaren uzun kuv ruklar oluşturaraîv fornı doldurdu. 00 Oğretmenliğe yoğıın ilgiYLSLFZİYAAY Mıllı Eğıtım Bakanlığı'nın Türkıye genelmdekı 10 bın öğretmen açığını kapatmak ıçın başlattığı -formasvonsu/ öğretmen" uygulamasınm ar- dından oğretmenlık başvuru- lanna ılgı artarak devam edı- yor Ogretmenlıge başvuran aday lann çogu. ışsız oldukla- n ıçın öğretmen olmak ıste- dıklerını soyluyorlar Istan- bul'da 5 ayn merkezde kabul edılen başvurular sırasında uzun ku> ruklar oluşuyor Bakanlıgın aldığı kararla. Açıkogretım Fakultesı dısın- dakı unı\ersıtelerın 4 vıllık bolumlennden mezun olan ve pedagojık formasvon egıtımı almayanların da ogretmenlı- ge kabulu. ışsız ünıversıte me- zunlarını oğretmenliğe yo- nelttı Önceki gunden başla- yan oğretmenlık baş\ urula- rına > ogun ılgı gosteren adaj - lar. mıllı egıtım mudurlukle- nnde sabahın erken saatlenn- den itibaren uzun kuyruklar oluşturdu Beşıktaş, Bakır- koy. Emınonu. Kadıköy ve Kartal Mıllı Eğıtım mudur- lüklerınde kabul edılen baş- vurular sonucu, Istanbul'da açık bulunan 4 bın kadroya og- retmen atanmasımn beklendı- ğını belırten yetkılıler, oğret- menliğe olan yoğun ılgıve rağmen açıgın kapatılamama- sından kaygı duyuyor Istan- bul'da açık bulunan 4 bm oğ- retmen kadrosunun bın 500'ü sınıf öğretmenlığı. 2 bın 500'u de branş oğretmenlıgı ıçın ay- rıldı Istanbul'da başvuruiann ka- bul edıldığı mıllı eğıtım mu- durluklennde uzun kuyruk- lar oluşturan adavlar, yeterlı sayıda gorevlı butunmadığı ıçın beklemek zorunda kal- dıklannı soyluyor Oğretmen- lık ıçın başvuran çok sayıda formasyonsuz aday mezun olduklanbolumle ılgılı ı>bu- lamadıklan ıçın öğretmenlı- ğı '"son çare" olarak gorduk- lerını belırtıyorlar Başvuru- ların ilk gunune kadar "nere- >«başvuracaklannı bfleböme- diklerûıi" sov leven bazı aday- lar. bakanlığı suçladı Pedagojık formasyon egı- tımı almış olan bazı adavlar. formasyon>uz adavların da oğretmenliğe kabul edılme- sıy le kendılerjne "haksızük" yapıldığını söy lerken bazı for- masyonlu aday lar ıse "Bize öğretmenlikatanıalannda for- masyonlulara oncelik tanına- cağı soylendi" dedıler Unı- versite mezunu olmanın oğ- retmenlık ıçın yeterlı olduğu- nu belırten formasvonsuz aday lar, dığer mesleklerde de ünıversıte bıtırenlerın dene- yımsız olarak iie başladığı göruşunde Basvuruları ka- bul edılırse öğretmenlığı ge- çıcı bır süre ıçın yapacakları- nı sovleven bazı adavlar ı^e "aldıkJarı eğitimle ilgili" ya da *iyi gelir getiren" bır ıs bul- duklannda öğretmenlığı bı- rakmavı dusunuyor Bazı adaNİariseögrermenlığı "ço- cukjarı sevdikleri >e nıanevi do\um sağladığı" ıçın ıste- dıklennı sovluvor Bu adav- lar ıtın oğretmenlığın ıyı ge- lırgetırmemesı onemlı değıl Bazı e\ lı kadın aday lar da ku- çuk çocuğunu sağlıklı bır şekı Ide buy utmek ıçın y anm gunluk ılkokul oğretmenlığını kendılerıne uygun buluyor lOyıldır dağcılık vapan AJper Sesli. dağda kendisini veniden keşfeftiğinisovlüvor. Alpler'in 5 doruğuna tırmanan dağcı Alper Sesli: 'Hedefim Kuzey Kutbu' e-posta : tan (a vol. com. tr ABDÜLKADİR ^ ÜCEL.MAN Alpler'ın 12 doruğundan beşıne tırma- nan dağcı Alper Sesli. hedehnın dığer do- ruklara da tırmandıktan sonra Kuzey Kut- bu'na yuruyerek gıtmek olduğunu soyledı YuruyTişuRusya'nın Khatangabolgesınden gerçekleştırmeyı planlayan Sesli. bu duşu- nu başaracağına ınanıyor Geçen gunlerde Mpler'ın 12 doruğundan 5'ıne çıkıp Turk bayrağı dıken Alper Sesli. çıkış yaptığı Alpler'le ılgılı olarak şu de- ğerlendırmey ı yaptı "AlpltT her dağcının duşunu susleyen bir felsefedir. Bu duşumu gerçekleştırmeme yar- duncı da Milka çikolatalan oldu. İsv iç- re'nin Alp Dağlan'na Milka'nın sponsorlu- ğunda çıkış yaptun. 5 doruğa Turk ba> rağı diktim. Sorgun Akkor ve bir Fransız dağcı arkadaşımla. S doruğa tırmandıktan sonra diğerterine su-a gelmişti ki Mp Meteoroloji Kurumu onumuzdeki 9-10 gunluk çıkışlann tehlikeli olacağını, çığ tehlikesinin yoğunlaş- tığını açıklavınca donduk. 10 gun sonra ve- niden Alpler'in 7 doruğuna çıkış yapacagız." Isvıçre'de dağ tunzmının son derece ko- ordınelı olduğunu ve her dağcının guvence altında tutulduğunu behrten Sesli uygula- mayla ılgılı şu bılgılen verdı "Alp Meteoroloji Kurumu sık sık hav a du- rumunu. kar ve vol durumunu açıklıyor. Da- ğa çıkışlarda sık sık istasvonlara rastlıvorsu- nuz. Kısacası \lpler'e çıkış nıükemmel bir organizasvon ve teknoioji işbirliği içerisinde gerçekleşivor." Makıne muhendısı olan ve 10 yıldırdağ- Iaraçıkan29yaşındakı AlperSeslı, Mpler'ın dığer 7 doruğuna çıktıktan sonra Khatan- ga'dan (Rusyal Kuzey Kııtbu'na dek yuru- yerek gıtmek ıstedığını ve bunu da başara- cağını soyledı Geçen yıl Afrıka nın en yüksek tepesı Klımanıero'nun da doruğuna çıkan Alper Sesli. neden bu spora yoneldığını şoyle an- latıyor "Liseden sonra gittiğim ünhersitede de bcklediğim ortamı bulamadım. Sıkıldım ve bir arkadaşın v ardımıy la dağcılık kulübune üveoldum. Çok kişi beni bu hevesimden vaz- geçirmeveçalıştı. Olürsün dediler,duşer par- çalanırsın dediler. Usfiıme üstüme geldikçe ben de onlardan kaçıp dağlara tırmanmava başladım." Aradığınızı dağlarda buldunuz mu' soru- sunaıse -MperSeNİışuvanıtıvenyor "Diın- yada bilinmeven nokta vok. Vrtık her şey T\ ile evinize kadar gelivor. Ama bilinme- ven şey insanın kendisi. Ben dağlarda ken- dimi veniden keşfedivorum. Bu çok onemli. Daha az konuşup daha çok duşunmekk Al- per Sesli'v i daha fazla tanımaya çalışıvorum. Bu işin felsefesi." REFAHYOL'un ikinci kaynak paketi1 tepkiyle karşılandı 6 Hükümet mirasyedi gibi 9 4SLMAN ABACIOĞLU CEMULUTAŞ İZMİR/ İSTA.NBUL - REFAHYOL hukumetının, kamu açıklarını fınanse edebılmek, 2 5 katnlyon lıraya ulaşan kısa vadedekı borç yukumluluğunu kar- şılayabılmek ıçın kıyı orman ve SİT alanlannı satışa çıkarma planı buyıık tep- kıye neden oldu Doğalvetanhıdeğer- lerın rant yaratmak amacıy la satışının. uluslararası sozleşmelere. Rıo'da ımza- lanan Gundem 21 Deklarasyonu na anayasaya \e Yedıncı 5 Yıllık Kalkın- ma Planı'na aykırı olduğu vurgulandı Kamuya açık alanların, kaynak yarat- mak ıçın mirasyedi mantığıyla satışı- nın, orta ve dar gelırlının zaten kısıtlı olan tatıl y apma olanağının da elınden alınmasının "adilduzen"lehıçbırılgı- sinın bulunamayacağı belırtıidı Ormanlar tehlikede Istanbul Unıversıtesı Orman Muhen- dıslığı Bolumu Oğretım Uyesı Prof LçkunGerav RP'nın ıktıdaroncesın- den başlayarak zengın orman v arlığın- dan soz ettıklerını anımsattı ve zengın- lık bır yana, hammadde bak;)mın,dan kıtlık çekılmesı nedenıyle onemlı mık- tarlarda ıthalat y apıldığına dıkkat çek- tı Turıstık tesıslenn orman alanların- da kurulmasında kamu y ararı olduğun- dan da derın şuphelerı olduğunu ıfade eden Prof Geray. şunlan soyledı "Orman alanlannda golfsahas vç otd gibi vatınmlarda bana göre kamu za- ran var. Anayasaya da aykın olan satış ptanmdan umulan gelir deeldeedilemez. L stelik soz konusu alanlarda yetki fark- lı bakanlıklara geçeceğinden, denetim • Hukumetın "ıkıncı kaynak paketi" adı altında kıyı. orman ve SİT alanlannı satışa çıkarma planı tepkiyle karşılanırken satışın. uluslararası sozleşmelere, Rıo Deklarasyonu'na. anayasavave Yedıncı 5 Yıllık Kalkınma Planı'na aykırı olduğu belırtıidı zinciri de kınlmış olacak." Prof Geray. "saüşlann gerçekleşme- si halinde. tatil yapabilen dar gelirlile- rin elindeki imkânlann da adım adım birtakım kapitalistlerin para kazanma hırsına terk edileceâni" sav undu Mımarlar Odası Istanbul Şube Baş- kan Yardımcısı Vümaz Kuvumcu da kamuy a aıt yerlerın satışının. yerel du- zeyde planlanması gerektığım kaydet- tı RP'nın cami ve medreselerden ba^- ka hıçbır ^eyı kutsal saymadığından vakınan Anıtlar Yuksek Kurulu eskı uyelerınden Prof Ahmet Keskın, "Ko- ruma kurullannın kararlarını hıçe sa- van, kurul uyelerini keyfi bıçimde de- ğiştiren hukumetın bu planını da doğal karşılıyorum. En şiddedı tepkiyi gorme- lerini ve en kısa zamanda gitmelerini di- liyonım" dıye konuştu Sıv ıl Organıze Semtler Çev re Kultur Kooperatıfı \e SOS Istanbul Çev re Go- nullulen Genel Başkanı Turksen Ba- şerKafaoğlu,dogal ve tanhı mırasınçı- kar kesımlenne satışına karşı oldukla- nnı ve konuyu uluslararası platforma taşıyacaklarını soyledı Doğal Hayatı Koruma Derneğı (DHKb)yetkılılerı satılması duşunu- len soz konusu alanlann "kamu malı statusunde" olduğuna dıkkat çekerek " bunlann hiçbiri dev let malı değiL hal- kın genel ve ortak kullanımına ozgiı verler. Dev let taranndan saOşı müm- kıin değil" dediler \\lekke\\i de satardf SOS Akdenız Izmır Burosu yetkılı- len ıse Başbakan Necmettin Erbakan'a yonelık olarak "Suudi Arabistan'da başbakan olsavdı Mekke ve Medine'vi desatardı herhalde" dıverek şu goruş- lere yer verdıler "Tdrkiye'yi parsei parscl sarıyorlar. muflis tuccar gibikr. Goz dikn'kJeri alanlar, Turkıve'de do- ğal vaşamın surebildiği son rezen alan- landır. Onlar da giderse bunun v arata- cağıtahribat,Gokova Santralı'nın va- pacağı tahribattankatbekat fazla ola- caktır." Orman Muhendıslerı Odası Genel Başkanı Salih Sönmezışık. ormaniann kaynak yaratmak uzere satılmasını "ci- nayet" olarak nıtelendırdı Sönmezı- şık "Her şeve bakıhr da ulkenin gele- ceği olan ormanlara para gozuyle ba- kılması kabul edilemez" dıye konuştu İzmır Çev re. Hareketı Avukatla- n'ndan Noyan Özkan ıse anayasanın 60 maddesınde "Devlet tarih. kiıl- tür vt; tabiat varlıklaruun ve değerle- rinin korunmasını sağlar, bu amaçla, destekleyici ve teşvik edici tedbirieri alır" dendığını anımsatarak aynca Tur- kıye'nın uluslararası sozleşmelere ım- za atarak doğal ve kulturel eserlen ko- ruma yukumiuluğu altına gırdığını soyledı Ozkan 2863 sayılı yasa ve Kultur Bakanlığı Kultur v e Tabiat Var- lıklannı Koruma Yuksek Kurulu'nun ılke kararlan uyannca da arkeolojık ve doğal SİT'lenn koruma altında oldu- ğunu v urguladı SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN 'Yüzellilikler Faciası' 1 919 sonbahannda, 'payıtaht' gazetelerınden. bazı 'şâyan-ı ıbret' ornekler okumak ıstemez mısınız'? Ingiliz Muhibleri Cemiyeti'nın 'organı' Turkçe 'İstanbul' gazetesınde Sait Molla şoyle dıyor "...ingıltere taraftan olduğumuz için değil, mem- leketimizin taraftan olduğumuz için Ingiliz ta- raftarıyız" ('Akıbetımıze Doğru', Eylul 1919) Refiî Cevad, 'Alemdar'dakı başyazısında, '/s- tıklâl Istenz' dıyenlere cevap vermıştı "...istiklâli- mizi temin edebilmek için, kuvvetli bir devle- tin müzaheretine muhtacız. O devlet - ki İngil- tere'dir ve Ingiltere olması lâzım gelir - bizi eli- mizden tutmalı ve para sarfedilmesi lâzım ge- len yerieri bıze gostererek, yaşamaya lâyık bir kuvvet halinde bizi muhafaza eylemeli" (Men Çı Gûyem . ',31 Ağustos 1919) Ahmet Emin'ın duşuncesı otekılerınden farklı- dır, dıyor kı "...birçokları bızımle insanî nokta-i nazardan iştigâl edecek ve sonra kendi kendi- ne çekilecek bir devlet bulunamaz, bu bir ha- yâldır dıyorlar; biz iddia ediyoruz kı böyle bir devlet vardır ve Amerika'dır" (Vakıt, Eylul 1919) Sabah gazetesınde Ali Kemal, bu fıkre karşı çı- kıyor "...Amerika bizi tanımaz, halbuki İngilte- re bizi çok ıyı bilir; Amerika bize İngiltere'nin yapacağı yardımı yapamaz, çok uzaklardadır; Amerika Islâm memleketi değildir, halbuki İn- giltere bir İslâm memleketidir" (Sabah, Eylul 1919) Bâbıâli basını ingılız hımayesı mı, Amerıkan man- dası mı dıye boyle tartışırken, Anadolu'da Müda- faa-i Hukuk Cemiyeti'nın Sıvas Kongresi top- lanıyordu Bu gazetecılenn çoğu, hârekât-ı mıllıye'ye sonuna kadar muhalıf kaldılar. unlu 'Yüzellilikler Lıs- tesı'nde, 13 gazetecının bulunmasına, şaşmalı mı'? Uluslararası anlaşma ile... Ç \ Suzellılıkler' kım y sonuçlannı gt f Lausanne'da ' kımlerdı'? Olayın mahıyetını ve jjunumuzde kım hatırlıyor^ da barış goruşulurken, her ıkı taraftan savaş suçu ışlemış olanlann affedılmesı gun- deme gelmişti Ankara, bazı 'haınlenn' bu affin kap- samı dışında bırakılmasını ıstıyordu.zaten bazıla- rı, yurtdışına kaçmışlardı bunların onun ıçın Gâzi, Ismet ve Fevzi paşalar, Fethi, Yusuf Kemal bey- ler, ayrıcaAdliye VekiliSeyitBey'leistiklâl Mah- kemesi reıslerınden İhsan Bey toplanarak, '.. bu gıbılenn yurda sokulmamalan ve ıçerde bulunan- lann yurtdışına çıkartılmalan' karannı aldılar Ne 'za- lım' ınkılâp yonetımıymış bu, en azılı karşıtlarını 'sallandıracak' yerde, yurtdışına gondermekle ye- tınıyor^ Dahası bunu, uluslararası bır anlaşmaya uyarak yapıyor, çunku Lausanne'da ımzalanan protokolun konuyla ıl- gılı maddesı şoyle "...genel affa ilişkin açıkla- manın 1. paragrafı geçerli olmakla biıiikte, Tür- kiye hükümeti o paragrafta soz konusu kişiler içindeki 150 kişinin Türkiye'ye girmesini ve ora- da oturmasını yasaklamak hakkını saklı tutar. Böylece Türkiye hükümeti soz konusu kişiler- den bugün kendi ülkesinde bulunanlan ora- dan çıkarabilecek ve yabancı ülkelerdekilerin geri dönmelerını yasaklayabilecektir..." ('Turk Devrım Tanhı, Şerafettin Turan 3 Kıtap, s 87 Bılgı Yayınevı, 1995) 1 Hazıran 1924'te tespıt edılen 150 kışı bır hu- kumet kararnamesı ıle yurtdışına çıkarıldı Arala- rında kımler yoktu kı? Hürriyet ve Itilâf'ın ılerı ge- lenlerı, Kuva-yı Inzibatiye kumandanları, hatta bır Şeyhülislâm; gazetecıler arasında Refîî Cevad, Refik Halit, Mevlânzade Rifat, Sait Molla dık- katı çekıyordu. bır de Rıza Tevfik! Fol yok yumurta yokken, neden 'yüzellilikler' bahsını açtığım, 1 Hazıran 1938'de yıne Gâzi'nın yaptığı başka bır toplantı hatırlanırsa, bırden hak ettığı anlam derınlığını kazanacaktır •Onlar affetmeyecek...' 1 938 yazı, Termal Oteli (Yalova), buyuk salon Gâzi, Makbule Hanım, Fethi Bey, Celal Ba- yar, Dr. Tevfik Rüştü, Fâlih Rıfkı ve Fuat Bul- ca'yla oturmuş sohbetetmektedır, kafasını kurca- layan şeyı, Fethi Bey'e yonelttığı soruyla açıklıyor " yuzellılıklen affetmeyı duşunuyoruz, sen ne der- sın? " Sohbetın seyrınden anlaşılıyor kı, Gâzi ıle Başvekil Celâl Bey af konusunda mutabıktır, fa- kat ışın asıl şaşırtıcı yanı olan perde arkası, ertesı gun Ankara ya doğru yol alırken, Dışişleri Baka- nı Tevfik Ruştü Bey'ın Celâl Bayar a soyledıkle- nyle meydana çıkacaktır "-...Gâzi'nin af teşebbüsü ilk değil. Birincisi, Cumhuriyet'ıniO. yıldönümükutlanırken,oza- man kabul ve tatbik edilen umumi affın şumu- lüne (kapsamına) alınmasının mumkün oiup ol- madığı sondajıdır, fakat başvekil ve dahıliye ve- kili bufikirdedeğillerdi. Hatay davası zafeıie ne- ticelendıği zaman, aynı arzuyu izhar etti, zan- nediyorum ki bunda Refik Halit'in kendisine ve- rilen içli ve guzel bir hasret yazısının büyük te- siri olmuştu. O sefer de hükümette bir hareket olmadı. Bu, üçüncüsüdür." (Yüzellilikler Faciası, Cemal Kutay. s 13/14, Tarıh Kutuphanesı Yayınla- rı, 1955) Uçuncu teşebbus başarılı olmuştu, Gâzi'nın ar- zusu uzenne 'yüzellilikler' ulkelerıne donebılmıştır 'Zalım dıktator' ışte bu ınkılâpçı, o ınkılâpçı kı affın kararlaştınldığı gun, 'ışbıriıkçının' tıynetını ne kadar ıyı bıldığını soyledığı şu muthış sozlerle ıfade etmış- tır "-...ben onlan affediyorum, fakat göreceksi- niz ki onlar beni affetmeyecektir..." Sızce yanılmış mı? ilhan@vol.com.tr http://www.ada.com.tr./bılgiyay/yazar/ailhan.html