Katalog

15 EYLÜL 1996 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Saddam'm ateş açmama taahhüdüne rağmen Körfez'e 5 bin ABD askeri daha gönderiliyor Irak Clinton'ı ymnıışatanıadıDış Haberler Servisi - Irak' ın uçuşa yasak bölge- yidenetleyen müttefik ucaklanna ateş açmayacağı- rni açıklamasına karşın ABD. Körfez'deyığınak yap- rtnaya de\am ediyor Başkan Bill CÛnton. Kuv eyt'te bulunan 1200 as- kere ek olarak 5 bm askerın daha bu ülkeye gönde- rrilmesini emrertı. Pentagon Sözcüsü Sam Grizzle yaptığı açıklamada. askerlerin Körfezdeki Amerı- k^an çikarlannın gözetilmesinin bir parçası olarak t^clgeye gönderildıklerinı kaydederek bırliklerin M- 1 -AI tanklan ve Bradley savaş araçlangibi askeri do- roanımian kJİIanacaklannı vurguladı. Bu arada 'Enterprise'uçak gemisi de Körfez'e d*oğru ya! alıyor. Böy lece ABD'nin Körfez'dekı sa- vaş gemılennin sayısı 20'ye. donanma uçaklarmın s.ayısı da 15O'\e ulaşacak. Teksas eyaletinde Ford Hood üssünde bulunan 5 askerın dün geç saatlerde \*3İa çıknâı bıldırildı. Gözlemcılere. göre ABD'nın hava ve deniz kuv-vetlerine ek olarak Körfez'dekı ka- ra kuv\etlenm de takviye etmesi. VVashington'un Saddam'm sözlenne güvenmediğıni göstenyor Dışişleri Bakanltğı Sözcüsü. Nicholas Burns ön- • Pentagon Sözcüsü, Saddarrf ın müttefik uçaklanna ateş açmayacağını açıklamasına karşın Körfez'de Amerikan yığınağının devam edeceğini söyledi. cekı gece gazetecilere yaptığı açıklamada "Sad- danı. bizinı eıkarlanmızı ve miitterıkierimizi tehdit eden girişinılerden vazgeçmek zorundadır. Ona ian vermeyeceğiz" dedi. Pentagon (Sa\ unma Bakanlığı) Sözcüsü Ken Ba- con ise, Saddam'm mürtefjk uçaklanna ateş açmak- tan vazgeemesini 'olumlu bir gelişme' olarak de- ğeriendirdi. Sözcü. ancak Körfez'dekı Amerikan yı- ğınağının devam edeceğini belırrtı. Reuters'ın ha- berıne göre NVashington'dakı kaynaklar. Başkan Clınton'm Saddam'ı \urmadan önce müttefiklen- nin onayını almaya çalıştıâını. bu nedenle saldırı>ı bırkaç gün ertelediğıni bıldirivorlar. Irak'a bundan önce düzenlenen fiize saldırılan tepkilereyol açmış. ABD'yı Ingıltere \e dığer birkaç ülke dışında kim- se desteklememiştı. Bevaz Sara\ Basın Sözcüsü Mike McCurrv ön- ceki gece yaptığı açıklamada uluslararası destek ko- nusuna değınerek şöyle dedi: •'Uuslararası desteği arkamıza almak için çalışıyoruz. Ama unutmayın ki bizinı liderlik sorumluiuğumuz \ar. Bu nedenle ge- rekirse yalıuz da hareket ederiz-." Gözlemcılere göre. McCurry'nin açıklamasın- dan VVashington'un bildiğiniokumayakararlıoldu- ğu anlaşılıyor. ABD Başkanı Bill Clinton. Körfez'dekı asken faaliyetler. Irak lideri Saddam Hüseyin'e "deli gömleği" giydinldiğini söyledi. Clinton, radyodan yaptığı haftaİık konuşmasında. Irak'taki " uçuşaya- sak" bölgeyı genişletmek içın saldın talimatı ver- dığıni belirterek. "Saddam'm iizerindeki deli gömleğini daha da sıkarak. Suudi Arabistan ile Kuveyt'i tehdit etmesini zorlaştırdık, kendimiz için de Saddam'm durdurulmasını kolaylaştır- dık" dedi. Başkan Clinton aynca, Washington'ın uçuşa yasak bölgeuygulamasını denetleyen pilotla- rı korumak \e stra'tejık çıkarlannı savunmak içın gerekli önlemleri alacağmı söyledi. CIA ajanJan Bu arada, ABD'nın Irak yönetimine karşı kullan- dığı paralı peşmergelerin Türkıye'yegelmeleri bek- lenırken, bu peşmergelenn Cekıç Güç'ün kararga- hında bekletıldikleri öne sürüldü. AA muhabirinin Irak Kürdistan Denıokrat Partisi yetkililerinden edindıği bilgıye göre. aileleriyle birlikte sayılan 2 binı bulan peşmergeler bir değişıklik olmazsa. 2-3 günekadarTürkiye'yegönderilecek. Bu peşmerge- lenn birçoğunun Zaho'dakı Çekiç Güç'ün terketti- ği karargahında adeta gözlem altında tutuldukları öne sürüldü. Süleymanıye'nın düşmesinden sonra ele geçir- mesinden sonra Iran sınırına kaçan Talabani yanlı- sı peşmergelenn büyük kısmı af ilanma uymaya başladı. Irak'ın Süleymaniye-Kerkük sınır kapısını açtıği bildiriliyor. Türkiye'ye de gelecek Perry'den iknaturu FLAT KOZLl KLl \YASHl.NGTON - ABD SJ\ unma Ba- kanı \\illiam Ptrr>. Irak'a karşı gerçek- leştınlmesi olası bir askeri harekât içın destek kazanmak ve Dev let Başkanı Sad- dam Hüseyin'e karşı müttefıklerarasında ışbırliğı sağlamak için bir Körfez turuna çıktı. Perry 'nın tur kapsamında Türkı- ye'ye de uğraması beklenı\or Sa\ unma Bakanlığı'ndanyapılan açık- lamada. ABD'nin Körfezdeki asken gü- cünü iyice arttırdığı bir dönemde bölge- deki müttefiklennı ıkna turuna çıkacak olan Perry'nın Suudi Arabistan'a Ku- veyt'e. Bahreyn'e \e "Büyük olasüıkla Türkiye'ye" ugrayacağını belırttıler Per- ry 'nin bölge üîkelerine ziyaretı cuma gü- nü Bey az Saray 'da yapılan olağanüstü top- lantida kararlaştınldı Toplantıda. Sad- dam'a bundan sonra daha geniş bir aske- n harekatla saldınlması gerektiği dile ge- tirildi. ABD Başkanı BiTl Clinton'ın da- nışmanlan da ABD'nin asken harekatla- nnda ağır darbe indirilebılmesi için Tür- kıye'nın de aralannda bulundugu bölge ülkelerinin ikmal velojistikdesteğinege- reksinım duyuldugunu vurguladılar. Bu çerçe\ede Perry'nin acılen müttefik ülke başkentlerinı ziyaret etmesi kararlaştınl- dı. Clinton. ilk harekattan sonra sıvasi destek içın Dışişleri Bakanı VVarren Chnstopher'ı Av rupa'dakı müttefik ülke- lenn başkentlenne göndermiştı. Şimdi ıse askeri bir harekata fiıli des- tek sağlamak için VVillıam Perry "nın gön- derilmesının kararlaştınldığı belirtiliyor. Perry'nin muhtemelen bugün ya da yann türkiye'ye gelmesi beklenıyor. Savunma Bakam'nın dosyasında Incırlik'in kulla- nılmasına izın verilmesi \e türkıye'dekı Amerikan askeri gücünün az da olsa an- tınlmasına Refahyol ıktıdannı iknaetmek konulannın bulunduğu kaydedılıyor. Bağdathlar süttozu derdinde ABD Başkanı Clinton, Irak'a olası bir askeri harekat düzenlemek amacıyla bölgeye askeri güç yığarken, Körfez Savaşı'ndan bu yana Irak'a uygutanan ambargolann altında ezilen haJk, karnej le süttozu alabümek için kuyruklarda bekliyor. ABD ve müttefîkJerine karşı tavnnı biraz yumuşatan Saddam Hüse\in'in propaganda amaçlı posterieri ise Körfez'de olup bctenleri fazla umursamayan Bağdat'ın sokaklannı süsiüyor. (Fotoğraf: REUTERS) Talabani: Mücadelenıîz sürecelDış Haberler Ser\ isi - Mesut Barzani lıderliğındeki Kürdistan Demokratik Bırlıği (IKDP) kar^ısında ağır bir yenıl- gıye uğrayan Kürdistan Yurtscverlcr BirhğrdKVB) lideri Celal Talabani. mücadeleye de\anı edeceğini bildırdı. Talabani. sıyasi zafer kazandıkiarını söyledi. BBC'de yayımlanan demecinde ~li- kemizde kalıp kentlerde \e kırlarda mü- cadeleyede>am etmemizgerektiğine ina- nıyonız" şeklinde konuştu. Iran sınırına 5 km mesafedekı bir böl- geden demeç verdiği belırtilen Talaba- ni. "IKVB'nin yeniîgiye uğradığını dü- şünmüyorum. Bir çahşmayı kaybetti. ancak sa\aş devam ediyor ve tüm Kür- distan topraklarında silahlı mücadele- nıizisürdüreceğiz"dedı. Tahranradyo- sunun haberine göre de Talabani. önce- kı gün düzenledığı basın toplantısında si\asi zafer kazandıkiarını \ursula\a- rak "Irak Kürdistanı halkçı güçieri. siyasi bakımdan büyük bir zafer ka- zanmıştır" dıye konuştu. BBC'nın İran Servisı. Talabam'nın 2000 kadar KYB peşmergesine hitaben yaptığı konuşmada da çok yakında kar- şı saldırılara başlayacaklarını bıldirdı. Konuşmasında İran birliklennden destek aldıklan yolundakı ıddıalan da valanla- yan Talabani "İran bize tanksavar ver- miş olsaydı (Irak Devlet Başkanı) Sad- dam Hüsey ın Erbil'i alamazdı. İran bize yardım etseydi şu anki durumda olmaz- dık"dedi. ABD'nin Güney Irak yerıne Kuzey Irak'taki Erbıl kentı çe\resındekı Sad- dam'a bağlı güçlerı bonıbalaması gerek- tığinı belırten Talabani "Erbilyenilgisin- den ABD'yi sorumlu tutuyorum. Ame- rika, bölgevi koruyacağına dair verdiği sözleri tutmuş olsaydı, Saddam Erbil'i alamayacaktı" dı\e konuştu. iraklı Türkmenler 'Ankara'nm politikası istikrarsız' İstanbul Haber Servisi - Irak Türk- menlen'nı temsıl eden kuruluşlar. Tür- kıye'nin dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan Türklere ilişkın istikrarlı birpo- İitikası olmadığını öne sürerek "Bu du- nım hem Türkiye'ye hem de Türklere zarar veriyor" dediler. Irak'ın toprak bütünlüğünden yana olduklarım belır- ten Irak'lı Türkmenler. 36. paraleldeki güvenlik kuşağının 34. paralele çekıl- mesini istediler. Irak Türkmenlerini temsıl eden 16 si- yasi parti \e kuruluş. Kuzey Irak'takı türkmenlerle ilgilı bir basın toplantısı düzenledıler. Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Detneği Başkanı Savaş Avcı. hazırladıklan ortak bildıriyi oku- du. Avcı başta Türkıye olmak üzere dünya ülkelennden isteklerini şöyle sı- raladı: "Erbil'detutuklananTürkmen- lerin akıbeti hakkında bilgi edinmeli ve serbest bırakılmalan hususunda teşeb- büsegeçilmelidir. Birkaç y ıldan beridir Türkmenlerin kendi imkânlarıyla Erbil'de kurdukları 22 Türkmen okulunun geleceği meçhuldür. Evleri yağmalanan Türkmen ailelerin za- rarları tarafsız kuruluşJarca tespit edilmeli ve bu zarar tazmin edilmeli- dir." Derneğin Başdanışmanı Nefı De- mirci. Irak'ta oluşrunılması planlanan gü\enlık kuşağı ile ilgili olarak "Olum- fu bakıyoruz. ama bu güvenlik kuşağımn oradaki Türkmenlere bir faydası olma- yacaktır. Bu dar bir pencereden PKK "ye bakmaknr"dedi. Türkıye'nın dünyanın farklı ülkelennde yaşayan Türklere yö- nelik istikrarlı bir politikasının olmadı- gını belinen Nefı Demırci. bu durumun türklere zarar verdığini ifade etti. Demırci. Türkiye'nin Iraklı Türkmen- lere sahip çıkması gerektiğini kaydetti. Ülkede dün yapılan seçimin ilk sonuçlan yann alınacak Bosna geleceğiııi oyladı • Bosna banşının miman sayılan Richard Holbrooke'un da gözlemci olarak katıldığı seçimlerde yer yer olaylar meydana geldı. Bosnalılar. tarihi seçimler için oy sandıklannınönündekuyruklaroluşturdu. Dış Haberler Servisi - Savaş yorgunu Bosna halkı, dün sandık başına gitti. Sabah saat yedide başlayan seçimlerde yaklaşık 2.9 milyon seçmen, 4.600 seçim merkezinde oy kuflandı. 200 bini aşkın seçmen kendi bölgelerine ulaşarak oy kullandı. 400 bin seçmen ise vnaştan önceki yerleşimlennin dışında bir bölgede oy kullandı. Seçimlere 29 partiden 3.398 aday katıldı. Akşam saat yedide sona eren seçimin ilk sonuçlannın pazanesi günü belli olması bekleniyor. Bosnalılar. kendilerini yönetecek bir Boşnak. bir Hırvat ve bir Sırp'ın yer alacağı üçlü Başkanlık Konseyi ile her biri 140 üyeli biri Boşnak - Sırp Federasyonu'nun digeri ise Sırp Cumhuriyeti'nin iki temsilciler meclisini seçtiler. Gözlemci sıfatıyla Bosna'da bulunan Dayton banşının miman Richard Holbrooke. seçımlerin bölünme ya da bölünmenin meşrulaştırılması içın yapılmadığını. bu ^eçımlerın amacmın tek bir Bosna - Hersek'in merkezi kurumlarını oluşturmak olduğunu belirtti. Bosnalı Sırplar. Bosna Hersek'in başkentı Saraybosna yakınlanndaki bir sandık merkezine ateş açtılar. Bosnalı Sırp saldırganlann büroya ve bma önünde nöbet bekleyen polise ateş açtıklarıbildirildi. Bu arada. Bosna'nın orta kesimlerindeki Bugojno'da. yerel seçim komisyonu üyesi bir Hırvatın evinde önceki gece patlama meydana geldiği. olaydacan kaybı olmadığı bildirildi. N'ukadine'in, Hırvatistan Demokratik Topluluğu (HDZ) adlı parti üyesi olduğu belirtildı. Öte yandan. Bosnalı Sırplar. oy kullanmak için Sırp tarafına geçmek ısteyen Müslüman \e Hırvat mültecılerin kullanacaklan 19 yoldan birini kapattılar. AGIT'in Bosna"daki seçim sorumlusu JeffFischer. Saraybosna'da gazetecilere yaptığı açıklamada. Sırp polisinin Bosna'nın kuzeybatısındaki Prijedor yolunu açmay ı reddettiğini söyledi. Bosnalı Hırvatlann ise Müslüman seçmenleri Hırvat denetımindekı bölgedekı seçim merkezlerine götüren üç otobüsü taşladıkları bildirildi. Novı Grad'da. adlan seçmen listesınde yer almadığı için oy kullanamayan bin kişı olay çıkardı. Öfkeîı kalabalığı NATO askerleri yatıştırdı. Öte yandan. Bosna Hersek Başbakanı Hasan Muratoviç. Saraybosna'daki seçim merkezinde ov kullandı. Kıbrıs Rum liderinden sürpriz açıklama LEFKOŞA (AA) - Kıbrıs Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides. sürpriz bir açıkla- ma yaparak. ıki toplum arasındaki gerginli- ğin artmasını engellemek içın hükümetınin gerekli tüm önlemleri alacağmı bildirdi. BM Genel Sekreten'nın Kıbns Özel Tem- silcisi Han Sung-Joo'nun önceki günkü te- maslanndan sonra bu açıklamayı yapan Kle- rides. Kıbrıs sorununa BM Genel Sekrete- ri'nin gözetıminde görüşmeler yoluyia banş- çı bir çözüm bulma seçeneğıni terketmedik- lerini iddia etti. tClerıdes'ın yaptıöı bu açıklama üzerine. KKTC Cumhuirbaşkanı Rauf Denktaş. Kle- ndes'indavranışınıolumlubulduğunu belir- terek. "Klerides, son açıklamasını daha önce yapsaydı. öldürme olayları olmaya- caktı" dedi. KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş da. duru- mun ulaştığı bu noktada. Klerides'i fikirler dızısı çerçevesinde görüşme masasına davet etti. Denktaş. geçmişte yaşanan olaylara rağ- men. Kıbns Rum yönetimi liderininsondav- ranışıy la. samimi bir adım attığına inanmak istediğini de sözlenne ekledı. BM Genel Sekreteri'nm Kıbrıs Özel Tem- sılci Yardımcısı Gustave Feissel. Klerides'in çağnsını olumlukarşıladığını ifade etti. Ger- ginliğin azaltılması için. mümkün olan her- şeyin yapılması gereğine ışaret eden Feissel, "Barışma. karşılıklı anlayış ve Kıbrıs so- rıınunun çö/ümü \ önünde tek seçeneğin, doruk anlaşmaları ve BM kararları çer- çeyesinde olduğu aniaşılmalıdır" dedi. Öte yandan. Rum kesiminde yayımlanan gazeteler. KKTC sınırlarına yönelik eylem- ler sırasında ölen Tasos İsak ile Solomos So- lomu'nun ölümünün 40'ınct günü dolayı- sıyla Paralimni köyünde yann bir anma tö- reni düzenleneceğini bildirdiler. Edinilen bilgiye göre. bugünkü anma töreninden son- ra bir grup Rum. ölümlerin meydana geldi- ği Derinya sınır kapısı önünde gösteri y apa- cak. POLntKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD'nin Kuzey Irak Serüveni ABD'nin Kuzey Irak serüveni Vietnam'dan bu yana görülmemiş bir siyasal fiyaskoya dönüştü. Kanatları altına aldığı Kürt liderler- den Mesut Barzani, VVashington'un can düşmanr Saddam Hü- seyin'le, Celal Talabani ise diğer büyük düşman Iran'la ittifak yaptı. VVashington'un Iran'la Irak'a uygulamaya çabaladığı "Çif- te kuşatma" (Double Containement) politikası temeilerinden yı- kıldı. Saddam'ı devirmeyi amaçlayan CIA ajanları, yaklaşık 2 bin Kürt işbiklikçiyi Kuzey Irak'ta bırakarak Erbil'den kaçtı. CIA ope- rasyonu tümüyle çökertildi. Saddam, 5 yıldan bu yana Kuzey Irak'ta ilk kez boy göstererek bölgede etkinliği arttırdı. ABD, Ku- zey Irak'a düzenlediği saldınlar yüzünden müttefikleri ile bozuş- tu. Kuveyt dışında tüm Arap ülkeleri mesafeli davranırken, Rus- ya sert tepki gösterdi. Başkan Clinton, seçimlerin yaklaştığı bir sırada kendisini pasif davranmakla suçlayan Cumhuriyetçilerin gazına gelip, Irak'ı yine vurursa ABD daha fazla tepki toplayacak. büsbütün yalnız kala- caktır. • • • 12 eylül tarihli International Herald Tribune ABD'nin Kuzey Irak'ta uğradığı siyasal yenilginin boyutlarını aç/k seçik ortaya ko- yuyordu. Gazete, Kuzey Irak'ta birkaç haftadır olayların kontrol- den çıkması üzerine, ABD'Iİ yetkililerin söylemlerini değiştirdiği- ne dikkati çekiyor. VVashington, artık Irak'ta stratejik çıkarlarının ülkenin güneyinde odaklaştığını. en önemli hedefin Kuveyt ve Su- udi petrol yataklarını Saddam'dan korumak olduğunu vurguluyor. ABD'nin stratejik çıkar alanında Kuzey Irak'ın ise ismi geçmiyor. Herald Tribune ABD'nin Kuzey Irak'taki kayıplarını şöyle sıralı- yor: • Kuzey Irak'ta Saddam'ı devirmeyi amaçlayan CIA planının çö- kertilmesi ve bu faaliyetlerle ilgili tüm Amerikalılar'ın bölgeyi terk etmesi sonucunda ABD'nin Saddam'ı yakın bir gelecekte devir- me umudu ağır bir darbe yedi. • ABD'nin bölgede denetim kurmasını sağlayan Çekiç Güç. Saddam tarafından desteklenen Barzani'nin Kuzey Irak'a egemen olmasının ardından varlık nedenini yitirdi. • Saddam Hüseyin, Celal Talabani'yi destekleyen Iran'ı bölge- den kovarak Irak ordusunun saygı ve desteğini kazandı. Oysa CIA, Saddam'm bir askeri darbe ile devrilebileceğini umut ediyordu. • • • Herald Tribune, ABD'nin bölgede izlediği kovboy politikasının sonuçlarını özlü biçimde ortaya koyuyor. Kuzey Irak'taki gelişmeler toplumların iç dinamiklerinın dışarı- dan yönlendirilemeyeceği gerçeğını bir kez daha gözler önüne ser- miştir. ABD bu gerçeği sürekli unutmakta, geçmişten ders almaya ya- naşmamaktadır. Guatemala'da 1954'te yapılan CIA destekli askeri darbe ülke- de, halkına yabancılaşmış generallerin iktidarını başlatmaktan başka bir işe yaramadı. Güney Vietnam'da ABD'nin piyonu Saygon hükümetınin üye- leri, Kuzey Vietnam orduları başkente yaklaşırken Amerikan heli- kopterleriyle ülkeden kaçtılar. Kamboçya'da CIA tarafından desteklenen askeri darbeyle iş- başına gelen Mareşal Lon Nol'a karşı duyulan tepki ise, Kızıl Kmerlerin kanlı iktidarına yol açtı. Kendi halkına karşı en büyük ihanetlerden birini gerçekleştiren bu katil sürüsü 1.5 milyona ya- kın insan öldürdü. Şöyle denilebilir: Bu ömeklerde, CIA, kendine bağlı diktatörleri iş başına getirdi. Oysa VVashington Irak'ta amansız bir diktatör olan Saddam'ı de- virmeye çalışıyor. Peki devirip de demokrasiyi mi kurmayı tasarlıyor Irak'ta? Yok canım. Bir kere Irak'ta demokrasinin kurulmasını bölge ülkeleri istemez. Türkiye'den başka hepsi otoriter yönetimlerle yönetiliyor. Irak'ta demokrasi, gerek Körfez emirlıkleri gerekse Suriye ve iran içın çok tehlikeli bir örnek olur. Kaldı ki, henüz uluslaşamamış, feodal dü- zeyi aşamamış olan Irak'ın demokrasiye hazır olduğu kuşkulu. Ül- ke parçalanabilir. Çıkacak karmaşa Iran'ın işine yarayabilir. ABD'nin düşü, Saddam'm yerine yeni bir diktatör getirmekti. Ama bu diktatör Saddam'dan farklı olarak VVashington yanlısı, Be- yaz Saray'ın sözünden çıkmayan, ABD'nin petrol çıkarlannı kol- layan bir general olacaktı. ABD'nin Kuzey Irak serüveninin özü budur. Hazır mısınız Simdi hafiyelik ı yapmanm tam zamant. \ Mısafirliğegittiğiniz \ pvındolapfannıkanstırın '• bakalım.'ltırmızr V wr ınıymıs? Eqer yoksa bır an önce kar.nıaya b>»kın. 7jra sıkrcı bir misafırlık olacaıja benzer.