Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 12 EYLÜL 1996 PERŞEMBE
HABERLER
Menderes bugün
Türkiye'de
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Geçirdiği trafik
kazası nedeniyle ABD'de
tedavi gören RP Istanbul
Milletvekili Aydın
Menderes. bugün
Türkıye'ye döniiyor
Başbakan Necmettin
Erbakan'ın da katılacağı bir
törenle karşıianacak
Mendereş'in tedav isine.
Başkent Üniversitesfne
bağlı Ayaş Rehabiliıasyon
Merkezi'nde devam
edileceği bildirildi. Aydın
Menderes için Başbakan
Necmettin Erbakan'ın
talimatıyla RP Genel
Merkezi tarafından
Esenboğa Havalimanı'nda
biiyiik bire karşılama töreni
yapılacak. Karşılama
törenine, RPteşkilatı ile
yurttaşlar katılacak.
Siverek'in il
vaadi davası
• SİVEREK(AA)-
Siverek'i Vilayet Yapma ve
Kalkındırma Derneği'nce.
"It vaadlenni" yerine
getirmediklerı ıddıasıyla
aralannda Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'ın de
bulunduğu 13 devlet adamı
hakkında açılan, 2 mılyar
50 milyon liralık maddi \e
manevi tazminat da\asına
devam edildi. Duruşmada.
Necmettin Cevhen'nin.
Adana'nın Osmaniye
ilçesinde yaptığı
konuşmasını içeren gazete
haberi. mahkemeye delil
olarak sunuldu. Siverek
Asliye Hukuk
Mahkemesi'nde görülen
davanın dünkü
duruşmasında. Mahkeme
Hakimi Murat Ökten.
davalılardan Onur
Kumbaracıbaşı, Hüsamettin
Cindoruk, Erdal İnönü ve
Erman Şahin'e tebligat
yapıldığı, Mehmet
Kahraman'a ıse tebltgat
yapılamadığını bıldirdi.
yanayız'
• BLRSA(Cumhuriyeı)-
Milli Savunma Bakanı
Turhan Tayan. Kıbns'ta
devam eden tahriklerin ve
bir askerin şehit
edilmesinin, Türk milletini
yürekten yaraladığını
belirterek. "Eğer. bugün
Türk milleti sabır
gösteriyorsa. ağırbaşlılık
gösteriyorsa. heyecana
kapılmıyorsa. bu. aczinden
değildir" dedi. Tayan.
Yunanistan Savunma
Bakanı Arsenıs"ten,
'"banştan yana tavır
koymasını" da istedi. Tayan,
Türkiye"nın. Irak'taki
oluşum ve gelişmeler
nedeniyle, sınırlardan terör
örgütü PKK'nin sızmalarına
karşı önlem almak
durumunda olduğuna
dikkati çekerek. bunun
hiçbir zaman. bir ülkenin
topraklanna tecavüz anlamı
taşımadığını bildırdi.
Polise tuvaletii
araç
• ANKARA (AA) -
Toplumsal olaylarda uzun
süreli görev yapan çevik
kuvvet polisinin zorunlu
ihtiyaçlarını gidermesi
amacıyla tuvalet aracı,
dinlenme aracı, sevk otosu
ve ambulans alındı. Alınan
bilgiye göre. araçlar
öncelikle İstanbul'da
denenecek. Yeni araçlar
daha sonra toplumsal
olaylann yaygın olarak
görüldüğü Ânkara, Izmir.
Adana, Bursa gibi özel
statülü illere de
gönderilecek. Polislerin
olay yerlerine
götürülmesi amacıyla
alınan "personel sevk
otosu" otuz kişiy i
alabilecek kapasitede.
Otobüslerin içerisinde
buzdolabı. sıcak su
makinası ve personelin
teçhizatlannı koyabileceği
dolaplar bulunuyor.
DYP'li tacizci
• DENİZLİ (Cumhuriyet)
-Denizli İl Genet
Meclisi'nin DYP'li üyesi
Hilmi Karaman. e\li bir
kadına telefonda cinsel
tacizde bulunmak suçundan
rutuksuz yargılanacak. Olay.
DYP örgütünde "şok" etkisi
yarattı. Emniyet
Müdürlüğü'nün asayiş
bültenine geçen olayda.
Hilmi Karaman'ın
işyerindeki telefonla T.K.
(28) adlı evli kadını sürekli
arayarak rahatsız ettiği
öğrenildi. Durumu eşine
anlatan T.K. daha sonra
polise şikâyetçi oldu.
Bunun üzerine evindeki
telefon dinlemeve alındı.
DYP'li Meclis Uyesi
Karaman aramayı
sürdürünce numarası
saptanarak olay ortaya
çıkıkarıldı.
Kayıp yakınlarınm bir buçuk yıldır sürdürdüğü protesto gösterisi mahkemelik
Anneleri yargdıyorlarHÜLYA TOPCU
"Cumartesi annelerTnin
Galatasaray'da yapılan eylemine
katıldıklan gerekçesiyle
haklannda 2911 sayılı Toplantı
ve Gösteri Yürüyüşleri
Yasası'na muhalefet etmek
suçundan dava açılan çoğunluğu
memur 668 kişinin
yargılanmasına yann Beyoğlu
Asliye Ceza Mahkemesi'nde
başlanacak. Çoğu memur olan
eylemcilerin avukatlığını İHD
\e Çağdaş. Hukukçular
Derneği'ne bağlı avukatlar
üstlendi. 8 haziranda lise
• Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası'na muhalefet etmek suçundan dava
açılan 668 kişinin yargılanmasına yarın Beyoğlu Asliye Ceza Mahkemesi'nde
başlanacak. Çoğu memur olan eylemcilerin avukatlığını İHD ve Çağdaş
Hukukçular Derneği'ne bağlı avukatlar üstlendi.
önünde yapılan eylem nedeniyle
668 kişi hakkında dava açıldı.
Olay günü Kamu Emekçileri
Sendikalan Konfederasyonu
Taksim de bir eylem
düzenlemek istemiş. gösteri
güvenlik güçlerince dağıtılmıştı.
A> nı saatlerde Galatasaray
Lisesi önünde eylem yapan
kayıp ailelenne de müdahale
eden polisler. bu eyleme
katıldıklan gerekçesiyle
gözaltına aldıklan memurlan
Vatan Caddesi'ndeki
Emnıyet Müdürlüğü'ne
götürmüşlerdi. Yaklaşık 1500
kişinin gözaltına alındığı olaylar
sırasında çok sayıda
gösterici de yaralanmıştı.
Cumartesi anneleri ile KESK'in
aynı »ün yaptıkları eylenıin
HABİTAT II Konferâsı'na
rastlaması nedeniyle Taksim \e
çevresinde bulunan çok sayıda
HABİTAT konuğu da gözaltına
alınmıştı. Polısin,
Galatasaray 'daki cumartesi
anneleri ile KESK üyelerine
uyguladıgı sert tavır.
HABITAT'a katılan siv il topium
örgütü temsilcileri tarafından bir
dizi protesto gösterisiyle
kınanmıştı.
Avukatlardan edinilen bilgilere
göre 2911 sayılı Toplantı ve
Gösteri Yürüyüşleri Yasası'na
muhalefet etmek suçundan 1 ile
3 yıl hapis cezası istemi ile
yargılanacak 668 kişi hakkında
hazırlanan iddianamenin önemli
bir bölümünü sanıklann isimlen
ve adreslen oluşturuyor. Dava
açılan sanıklar arasında
KESK'in eylemine katılmak için
Diyarbakır. İzmit. İzmir ve
Gebze'den gelen kamu
çalışanları da bulunuyor. Sanık
avukatlan. 668 sanıktan 38'inin
18 yaşın altında olduğu
behrttiler.
Bilgisayardaki belgeler
îslami Hareket'in
sifreleri belirlendi
HALİL NEBİLER
Çetin Emeç. Turan Dur-
sun. Aydın Sinan Ercan, Ali
Ekber Gorbani. Abbas Go-
lizade cinayetleriyle adını
duyuran ve Uğur Mumcu
suikastıyla da bağlan sap-
tanan Islami Hareket örgü-
tünün yemini ve haberleş-
me sifreleri ortaya çıkanl-
dı.
Örgütünbilgisayanndan
ve elde edilen belgelerden
ortaya çıkan bilgilere göre
İslami Hareket Örgütü,
gençlerle ilişkıye geçip on-
ları izliyor.
Bir süre telkinlerde bu-
lunduktan sonra örgütün
varlığından ve eylemlerin-
den sözedilerek, "aldt" adı-
nı verdikleri söz alınıyor.
Katılma töreni
Örgüte katılmak için söz
\eren kişi
u
be\at" adı ve-
rilen katılma töreninde şu
yemini ediyor:
"Sevdiğim ve sevmedi-
ğim hususta, darlıkta ve var-
lıkta. neşeli \e kederii za-
manlarımda. bana tercih
yapıldığında dinlevip itaat
edeceğime. emirlik husu-
sunda enıir olana ihtilaf et-
meş eceğime. Allah hakkın-
da hiç bir kınayıcının kına-
masından korknıayacağı-
ma, cemaatin mahremivet
anlavışına bağlı kalacağı-
ma. gücüm dahilinde bun-
lar üzerine beyat ederim.
Beyat ettiğim hususlara bağ-
lı kalacağuna Allah adına ye-
min eder. bu sözleşme veye-
mine aykırı davranırsam
öncelikle ilahi ceza. İslamın
cemaate \erdiği >etki ve oto-
rite çerçevesinde uygun gö-
rülen cezailecezalandınla-
cağımı bilivor, hiçbir baskı
ve zorlamaya maruz kal-
madan hür irademle kabul
ediyorum."
Orgüte ilışkin soruştur-
malar sırasında. örgüt ele-
manlan arasında kullanılan
şifreler de belirlendi. Ör-
neğin. buluşmayı isteyen
kişi "biiroya gel" dıyorsa.
çağnlan kişi bundan buluş-
manın Fatih Camisi'nin av-
lusunda yapılacağını anlı-
yor. ""MağazayageT denil-
diğinde Sultanahmet Ca-
misi avlusuna gidiliyor.
"Annem iyileşti" sözcükle-
ri. kişinin polis tarafından
izlenmediği. çevresinin te-
miz olduğu. "hasta var"
sözcükleri polisın operas-
vonyaptığını. "yandı"söz-
cüğü örgüt evinin polisin
elıne geçtığını anlatıyor. İs-
lami Hareket örgütünün di-
ğer şifreli sözcüklerinden
bazıları ve karşılıklan da
şöyle:
- Poşti bani: Beklenme-
yen durumlarda kullanıl-
mak üzere örgüt elemanla-
nnın devamlı üstlerinde ta-
şıdıklan kaza bela parası.
-Tur: Polis kontrolü.
- Geşti: Polis ekıbi
-Cesazi: Birsilahı vada
eşvayı saklamak.
- Gundı: Kişinin çok bı-
linçli olmaması.
- Esle he: Silah.
- Ozariş: Rapor.
- Celiyat: Sahtecilik.
- Izafet: Güvenlik.
Örgüt militanlan. kullan-
dıkları telefon numaralan-
nın polisin eline geçmesi-
ni önlemek için değışik bir
yöntem kullanıyorlar. Cev-
riye Şen adlı örgüt elema-
nının ifadesinde. bu yön-
tem şöyle anlatılıvor:
14
Ben örgüt mensuplann-
dan herhangi birisinin çağ-
rı numarasına telefon verip
benî aramasını istediğiın za-
man. verecek olduğum 282
76 56 nunıarava. önceden
belirlediğimiz (111) raka-
mını ekleyip 282 77 67 nu-
marasını çağrıva veriyor-
dum. Alıcı. bu numaradan
yineliriçıkanp2827656
no'lu telefonu arav arak ba-
na ulaşmış oluvordu.
Örgüt evinin gü\enlikte
olduğunun bt'lirtisi ise ev in
mutfak penceresine asılan
gömlek olııvor.
Cömlek yerinde yoksa,
örgüt evinin güvenli ol-
nıadığı kabul ediUyor ve ev
kullanılınıvor."
Demirel: hilikte birieşeiim
kanı Sülevnıan
A, önceki gün eski Sheraton
Oteli binasının yenilenmesiyle Ceylan Intercontinental İstanbul adını alan otelin
açtlfjtnı y aptıktan »mra dün de Ankâra'da Büy ükhanlı ailesinin \ aptırdığı Büyükhanlı
Park Apart Otel'in açılışına katıldı. Demirel. Ânkara'daki açılışta yaptığı konuşmada.
"Tahripte birleşmenin kimseyt yaran olmadığınk iyiükte birleşUmesi halinde sözü dink-nir.
hatın sayılır olunacağınr belirterek "Gelin iyilikte birleşeliırT çağnsı yaptı.
Nabi İnal, Bakan'ın kendilerini cezalandıramayacağmı söyledi
Kazan'a hodri meydan
İSKENDERUN (Cumhuriyet) -
Türkiye Barolar Birlıği (TBB) Başka-
nı Eralp Ozgen'in adli v ılın açılışın-
da vaptıgı ve şenatçı çevrelerin tep-
kisine vol açan konuşması üzerine
Adalet Bakanı Şevket Kazan'ın, ba-
ro seçimlerine "nispi temsil sistemi"
getireceğini açıklamasına tepkiler sü-
rüyor. Hatay Barosu Başkanı Nabi
İnal. "Bakan bizi cezalandıramaz.
Haddine mi düşmüş. Hodri meydan!..'"
dedı.
Yankkaya Rotary Kulübü'nün haf-
talık olağan toplantısının onur konu-
ğu olarak bir konuşma yapan Hatav
Barosu Başkanı Avukat Nabi İnal.
Adalet Bakanı Kazan'ın adli vıl açı-
lışındaki sözlerine değinerek şöyle
dedi:
"Bakan. barolarda nasıl seçim ya-
pıldığını, \apılabileceğini bile bilnıi-
yor. Nevin tenısili. kimin temsili? Tür-
ki\e'de adalet gibi bir bakanlığı üstle-
nen Şe>ket Kazan'ın Barolar Birliği
seçimi için önerdiği temsil sisteminin
dünyada örneği bulunnıu\or. Bakan
bizi cezalandu-amaz. Haddine mi düş-
müş. Gücii de vok. Hodri meydan!.."
Hatav Barosu Başkanı İnal. Hâkim-
ler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca
1200"ün üzerinde hâkim ve savcının
atamalarıvla ilgili olarak başlatılan
çalışmanın amacının "yargıç \e sav-
cıların ce/alandırılması" anlamına
geldığini söyledi. tnal. "Kurulun Var-
gıta\ \e Danışta) 'dan gelen 5 ü>esi ba-
kan ve müsteşara karşı onurlannı ko-
ruyabilirlerse sorun yok. Ancak Yük-
sek Kurul'un sekretarvası bile >ok.
Tüm dosvalar bakanlıkta \e hangi pa-
zariıkların. mücadelelerin \apıldığını
bilemezler. Önceki adalet bakanı da av
nı şe> i v aptı. bundan sonraki de > apa-
cak. Ancak bunlar biraz daha ileri git-
tiler" dive konuştu.
Türkiye de "Vlüslümancılık" oy-
nandığınıdaöne süren Hatav Barosu
Başkanı İnal. aydınlara çağnda bulu-
narak şöyle dedi:
"Dinin manevi unsurianna daya-
nılarak menfaat \e oy bekleme volu-
na «idilİNOr. Aydın kesimin. bu sorun-
lan sözle. şeklen dile getirmesi yetmez.
Sö\ lemekle.>azmakla iş bitmez. Önem-
li olan u>gulamadır. Avdınlann. tüm
meslek kuruiuşlarının. başta sivasi
partiler olmak üzere örgütlerde yer
alnıası la/ım. Avdınlar görüşlerini et-
kili kılmazsa avdınlaktan karanlığa
doğru sürükleniriz..."
ANAP'tan hükümete basın tepkisi
ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu)
- ANAP Genel
Başkan Yekili Agâh
Okta> Güner.
hükümetin. adalet
mekanizması ve basına yönelik
olumsuz tutumunu "fevkalade
tehlikeli bir çıkmaz sokağa girmek"
diye değerlendirdi.
Güner. basınla ilgili şikâyetlerin.
basın özgürlüğü ile oynayarak
değil. özgürlüğü sonuna kadar
uygulayarak çözülebileceğini
söyledi.
ANAP Genişletilmiş Başkanlık
Divanı, Agâh Oktav Güner
başkanlığında toplandı.
Ülkenin ekonomik problemlerinin
ele alındığını kaydeden Güner.
hükümetin hayalci kaynak paketleri
peşinde koşmayı bırakarak vergı
reformu ve kayıt dışı
ekonomiy i kay ıt altına
vönelik uvgulamalara girmesi
gerektiğini bildirdi. Ziraat
Bankası'nın iflas noktasına
sürüklendiğini. dev letin daha fazla
faizle borçlanmak zorunda
kaldığını vurgulavan Güner.
çalışanların zorunlu tasarruflannın
takv ime bağlanarak ödenmesıni
istedi.
Marmaris
Eyren
SİT'e
takıldı
ÖZCANÖZGÜR
MUĞLA- Marmaris'ten sı-
kılıp yaşamını geçirmek için
Vluğla'nın Karabağlar\avla-
sı'ndan arsa satın alan ve bu-
rada 'Muğlaevi" yaptırnıak ıs-
teyen 7. Cumhurbaşkanı Ke-
nan E\ ren' in önüne SİT enge-
lı çıktı. MımarlarOdası Muğ-
la Şube Başkanı YecdetSeçer.
tzmır2 No'lu KültürveTabi-
at Varlıklarını Koruma Kuru-
lu kararlanna göre, Evren'm
satın aldığı arsay a yapı y apma-
sının münıkün olmadığını
açıkladı.
Muğla'da. gerek kentsel SİT
alanında gerekse doğal SİT
alanı Karabağlar Yavlası'nda
konut. tamırat. restorasyon v a-
pabilmek için. Izmır 2 No'lu
Kültür ve Tabiat \arlıklarını
Koruma Kurulu'ndan ızın al-
mak gerekiyor.
Kurul kararlanna göre. Ka-
rabağlar Yavlası'nda en az 3 bın
metrekareîik parseüere top-
lam inşaat alanı yüzde 5' i geç-
meyen bir bagtmsız yapı v a-
pılabilıyor. Arsa nıiktan ne ka-
dar büyük olursa olsun 120
metrekareden büyük yapı va-
pılamıvor. Yeni ınşaedilecek
yapılarda. geleneksel Kara-
bağlar 'Yurt E\i' özellıği ara-
nıvor. Çatının kıımaçatı olma-
sı ve yapının iki katı geçme-
nıesi gerekiyor.
Evren de burada '.Muğla
EvT yaptırmak istivor ve 5.5
dönümlükarazıEvren'intasar-
ladığı tek katlı "Muğla Evı"
için büyük ölçekte bile sayılı-
yor. Ancak burada uvulması
gereken bir başka kurul kara-
rı daha var. Evren'in satın al-
dığı alana yapı y apmasına en-
gel oluşturan maddeve göre.
Karabağlar'da bir araziye ya-
pı yapabilmek için o arazinin
yola cephesinin olması gere-
kiyor: çünkü kurul bölgede
yeni vol açılmasını da yasak-
lamış bulunuyor.
Gerek kurul. gerekse Mi-
marlar Odası y etkilılerıne gö-
re. Evren'in koruma altında-
ki y ay lada ev sahibi olabilme-
si için satın aldığı 5.5 dönüm-
lük araziye komşu. Muğlas-
por'un eski başkanlanndan Av.
Mustafa Hükkamoğlu'nun ar-
sasını da satın alması gereki-
yor. Hükkamoğlu'nun ise yo-
îa cephesi bulunan arsasını sat-
mak gıbı bir niyeti yok.
Mimarlar Odası Muğla Şu-
be Başkanı Vecdet Seçer. Ke-
nan Evren'in satın aldığı ara-
ziye daha önce Izmır 2 No'lu
Kültür ve Tabiat Yarlıklannı
Koruma Kurulu Başkanı Prot.
Dr. AltanÇilingiroğlu'nun da
talıp olduğunu. ancak kendi
aldıklan karar uyannca bura-
da ev yapmanın mümkün ol-
maması nedeniyle almaktan
vazgeçtiğıni anımsattı.
WFIR NOKTASII ORAL ÇALIŞLAR
MELBOURNE - Yıl 1912.
Avustralyalı kadınlar Queens-
land parlamentosu önündeler.
Kadınların başında 73 yaşında
bir sendikacı yer alıyor. Adı Em-
ma Miller. Kadınlar, yapılan hak-
sızlıklann son bulmasını ve ken-
dilerine seçme ve seçilme hak-
kının veriimesini istiyorlar.
Atlı Avustralyalı polisler kadın
göstericilere engel olmak ama-
cıyla parlamentonun önüne di-
kiliyofiar. 73 yaşındaki Emma, bu
engeli aşmak için öfkeyle öne atı-
lıyor...
Polislerin başındaki komise-
rin atına şapka iğnesini batırıve-
riyor. At ürküp sıçrıyor. komiser
aşağıya yuvarlanıyor ve yarala-
nıyor.
Melboume'da dün şehir mü-
zesini gezdik. içinde çeşitli ser-
giler yer alıyor. Emma Miller'in
Tansu Çiller Gitar Çalsa
yaşamöyküsünün de içinde yer
aldığı ilginç sergi, Avustralya ka-
dın hareketinin tarihine ilişkin.
"Tavır Alan Kadın" isimli sergi:
Avustralya'da kadınların seçme
ve seçilme hakkını 1912 yılında,
bu yüzyılın başında kazandığı-
nı anlatıyor.
Avustralyalı kadınlar, siyasi
haklarını dünyada ilk kendileri-
nin elde ettiğini söyleyerek hak-
lı olarak övünüyorlar.
• • •
Miles Franklin, Avustralya'nın
20. yüzyılın başındaki en ünlü ka-
dın önderi. Bu açık sözlü ve ası
kadın yapılan evlenme önerile-
rini reddediyor ve kadın hakla-
rı için mücadelenin başına ge-
çıyor. Avustralya'da seçme ve
seçilme hakkını elde ettikten
sonra, bu hakkın diğer ülkelere
de yayılması amacıyla yoğun
bir çaba sarf ediyor.
Miles Franklin, bu amaçla
ABD'ye ve Ingiltere'ye gidiyor.
Chicago ve Londra'da kadın
gösterilerine katılıyor, Avustral-
ya deneyini aktarıyor.
•••
Kadıntenn mücadele tarihini
anlatan belgesel sergiyi gezdik-
ten sonra dinlenmek amacıyla
bir banka oturduk. Sergi salo-
nunun sonundaki bu bankın kar-
şısında bir TV cihazı yer alıyor-
du. Cihazın yanında gösterim
için bazı düğmeler koymuşlar-
dı.
Bu düğmelerden birisine bas-
tık. "Ben Rock'n Roll seviyo-
rum" diyen bir kadın karşımıza
çıktı. Elinde gitanyla bir rock
şarkısı söylemeye başladı. Bu
kadın şarkıcıya bazı erkek mü-
zisyenler eşlik ediyordu.
Merakla yanımızdaki Halil'e
bu kadının kim olduğunu sorduk.
Avustralya Türkiyeliler Kültür
Derneği yöneticilerinden Halil
Demirbaş gülerek cevap ver-
di: "Su bizim eyaletin bir önce-
ki başbakanı Joan Kirner. Yanın-
dakiler de aynı hükümette yer
alan bakan arkadaşları."
• • •
Joan Kirner, Melbourne'un da
içinde yer aldığı Victoria eyale-
tinin yıllarca başbakanlığını yap-
mış. Avustralya Işçi Partisi'nin li-
derlerinden. Eline gitarını ve ba-
kan arkadaşlarını alıyor ve
Rock'n Roll söyleyip dans edi-
yor. Bunu da kadınlar, kendi ser-
gilerinde bir unsur olarak kulla-
nıyorlar.
• • •
Joan Kirner'in yerine Tansu
Çiller'i, erkek bakanlann yerine
de Esat Kıratlıoğlu'nu, Yalım
Erez'i koyun ve onlara gitar çal-
dınp dans ettirin. Sonra bunu vi-
deoya kaydedip cümle âleme
seyrettirin.
Ne güzel olurdu değil mi?
Tansu Çiller'i gitar çalarken
hiç düşündünüz mü?
Ne yazık ki onlar, ne şarkı söy-
leyebilirler ne de gitar çalabilir-
ler.
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Zaman Makinesi
Müjde! Zaman makinesi icat oldu!
Eğer..
TC vatandaşı olarak traji komik Ânkara yönetimle-
rinin altında ezilmekten; paralarınızın hükümet, dev-
let ve memurları tarafından sürekli gasp edilmesin-
den; insanların faili meçhul olmalarından: Güneydo-
ğu'daki günlük ölümlerden.... TV'lerde aynı yüzleri,
kişileri. yöneticileri, sahtekârları görmekten...
Günlük hayatınızdan: eşinizle ilişkilerinizin içeriği-
nin boşalmasından: her gün aynı yüzleri görmekten;
her gün aynı işleri yapmaktan; her gün aynı coğrafi
çevrede yaşamaktan; her gün her şeyin aynı yerde
bulunmasından; doğumunuzdan beri durmadan ge-
nişlettiğiniz belleğinizden; bütun bir insan ve doğa
tarihini hergün taşımaktan ve kullanmaktan... bıktıy-
sanız...
Müjde! Zaman makinesi icat oldu!
Bu. cebinize sığabılecek ölçülerde bir teknoloji
harikası.
Temel özelliği zamanın içeriğini. boyutlarını, kulla-
nılışını, akışını değiştirebılmesi. Dahası zamanı orta-
dan kaldırabilıyor. Kendinizi zamansız bırakabiliyor-
sunuz...
Müthiş bir şey.
Böylece bize bugune kadar üç boyutlu, uzayda
dört boyutlu olarak yutturulan, aslında tek boyutlu
bugünkü evrenin yerine; ilk kez çok boyutlu bir ya-
şam sürdürme olanağına kavuşabiliyorsunuz.
Renkli, değişken ve tadına doyulmaz...
Hayatta Başka Dünyalar da Var
Bu harika cihazın üzerindeki menüden seçiyor ve
örneğın belleksiz bir dünyada yaşamaya başlıyor-
sunuz. Bu dünyada günlük hayatınızda. evinizi, karı-
nızı, çocukiarınızı, dükkânları, yolları, vitrinleri. özetle
gördüğünuz her şeyi her gün yeniden keşfediyor,
öğreniyorsunuz. Herkes belleksiz.
Evinizi haritadan buluyorsunuz. Akşam kim oldu-
ğunuzu yaşamöykünüzu okuyarak öğreniyorsunuz.
Kapıda kannız ve çocuklannızla ilk tanışmış gibi el
sıkışıyor. her gece karınızla ilk tanıştığınız gibi müthiş
sevişmeler yaşıyorsunuz. Anıların, alışkanlıkların tut-
saklığı yok. Her şey günlük yaşanıyor ve her şey ye-
niden başlıyor. Defterler de olmasa herkes sadece
' iki boyutlu bir göruntu".
Veya kanşık zaman dilimi seçiyor ve "Çok par-
çalı bir kenf'te yaşamaya başlıyorsunuz. Bir bölü-
münde 1400'ün Fatih bölgesi. Diğer kesimde orta-
çağ Avrupa mahallesinin taş evleri. Bir bölümünde
kentın Atına demokrasısı. Diğer bölümünde 4. Murat
istanbul'u. Yaşamlar aynlmış. Birbirine karışmıyor.
Oradan ayrılıyor ve zamanın her şeyi bozmayıp
düzelttiği döneme geçıyorsunuz. Rüzgâr estikçe
ağaçlar dikleşıp düzgunleşiyor. Yollar süpürülüp te-
mizlenıyor ve tozdan arınıyor. Bulaşıklar her gün yı-
kanmış; karacığeriniz. dişlerınız her gün daha sağlık-
lı. istanbul'un eski evleri her geçengün daha bakımlı
ve pırıl. Yarınlar hep dirlığe. düzenliliğe mecbur.
Bu düzenden sıkıldınız. kesikli zamanı yaşayaca-
ğınız döneme giriyorsunuz. Burası "ani fırsatların,
öngörülmemış görüşlerin" dünyası. Zaman kesik ke-
sik akıyor ve gelecekten gorüntuler alabiliyorsunuz.
Şansınız varsa, trafik kazasından bir görüntü yakalı-
yor ve yön değiştirıyorsunuz. Bugünü değil geleceği
yaşama şansına sahipsıniz. Aşık olacağınız kadının
görüntüsünü yakaıayınca ömeğin bekleme devresi-
ne giriyorsunuz.
Veya harika cihazınızı kullanıp zamanın çok hızlı
seyrettiği bir dünyaya göçün. Burada, Eminörü is-
kelesi raylar üzerinde sürekli yer değiştiriyor kent
içinde. "Her şey hareket halinde". Kapınızın önünde,
evınizin karşısında sabıt hiçbir şey yok. Kapı önün-
de birden işyerinız beliriyor ve hemen "biniyorsu-
nuz".
Buradan da mı memnun değilsiniz? Zamanın ge-
riye doğru aktığı çağa gidin. Filmin geriye sarması
gibi. ihtiyarlar gençleşiyor. ölüler canlanıyor. Saçlara
siyahlık düşuyor.
Tek anlık zamanlarda da yaşayabiliyorsunuz.
Bütün ömür boyunca gunbatımmı veya sonbaharı
veya geceyi veya gündüzü yaşıyorsunuz. Her şeyi
ışıgın o süresine sığdırıyorsunuz. "Hayat bir kar ta-
nesinin düşüşü". Işığın öbür bıçimini asla tanımıyor-
sunuz.
Veya zamanın sonsuza dek yaşandığı; zamanın
dokunma. görme, ışıtme gıbı sadece bir duygu ol-
duğu: zamanın ölçülemediği; zamanın hiçbir gele-
ceğinin olmadığı; zamanın gözle görebilecek bir
boyut olduğu; zamanın durup durup yeniden baş-
ladığı ... dünyaları belirliyorsunuz harika aletin menü
ekranına dokunup...
Müjde, kurtuluyorsunuz bu tek boyutlu hayattan...
Yazının çıkış ye esin kaynağı: Einstein'in Düşleri;
Alan Lighman. Ûzgür Yayınları
Tutuklu ve hükümlü aileleri
^Adalet Bakanlığı
anlaşmaya uymuyor'
İstanbul Haber Servisi -
Tutuklu ve hükümlü aileleri.
Adalet Bakanlığı'nı. cezaev -
lerınde 69 gün süren ölüm
orucunun bitmesıni sağlayan
anlaşmaya uymamakla suç-
ladılar. Aileler. ölüm orucu
sonrasında tutuklu v e hüküm-
lülere gerekli teda\ inın uy gu-
lanmadığını belirterek "Ço-
cuklarımı/ın tedavisi vapıl-
mıyor. Cezae\ine görüşe git-
tiğimizdc biz de hâlâ da> ak ve
gözaltı ile karşılaşıyoruz"de-
diler.
Dayanışma ve Mücadele
Pjatformu'ndan (DETUTAP)
bir gryp tutuklu \ e hükümlü
ailesı dün İnsan Haklan Der-
neği'nde(lHD) düzenledik-
leri basın toplantısında ceza-
ev lenyle ilgili olarak hazır-
ladıklan raporu sundular. An-
laşmanın "*Herkes tutuklan-
dığı ilsınırlan içerisindtki ce-
zaev lerine konulacak" mad-
desinin uygulanmadığını söy -
leyen aileler. çok say ıda ki-
şinin il dışındaki cezaev leri-
ne aönderildiğini v urauladı-
larr
Ölüm orucu sonrasında te-
dav i görmeleri için hastane-
lere gönderilen eylemcilerin
tedav ilerinin tamamlandığı
gerekçesiyle kısa bir süre
sonra apar topar cezaev leri-
ne gönderildiğini vurgulayan
aileler. "Eylemciler jandar-
malar eşliğinde zincir takıla-
rak hastaneye götürülmüş-
lerdir" diye konuştular. Tu-
tuklu ve h'ükümlülerin teda-
\ ileri için yurtdışından geti-
rilen ılaçların Gümrükte en-
gellemelerle karşılaştığını
söy leyen aileler. Tabipler
Odası'nın ey lemcileri tedav i
etmek için yaptığı başvuru-
nun kabul edümediğıra anım-
sattı lar. Cezaev lerine görüşe
giden tutuklu ve hükümlü ya-
kınlannın dayak. baskı v e gö-
zaltı tehdidıyle karşı karşıya
olduğunu söy leyen aileler.
anlaşma gereği Eskişehir Ce-
zaevi'nden Ümraniye Ceza-
ev i'ne sevk edilen tutuklula-
nn da cezaevi girişinde jan-
darmalar tarafından dövül-
düğünü öne sürdüler.
Adalet Bakanlığı'nı anlaş-
ma maddelerine uymamak-
la suçlayan tutuklu ve hü-
kümlü aileleri. "Direniş sı-
rasındagerekli tüm önlemle-
rin alındığını söy leyen Sağlık
Bakanlığı'ıun \alanı çok geç-
meden ortaya çıktı. Devlet
Türk Tabipleri BirliğTnin il-
gisini özellikle devrimci tut-
saklardan uzak nıtmaya ça-
bştı" dediler.
DETUDAP'ın açıklama-
sı sonrasında söz alan Öz-
gürlük İçin Mücadele Platfor-
mu (ÖMP) üyelen ise 1 ey-
lül pazar günü Ze\ nep Berk-
tas,. Nergis Gürel, İbrahûn
Ateş ve Nevzat Kuruçaj'uı
gözaltına alındıklarını bildir-
diler. Polisin bu kişileri em-
nıyet müdürlüğünde tutmak
için sav cılıktan 16 eylüle ka-
dar süre aldığını söy leyen
ÖMP üyeleri Zeynep Berk-
taş'ın yoğun işkence gördü-
Sünü öne sürdüler.