Katalog

OR H A N E R İ N Ç bir arpa boyu 25O.0O0TL Çağ Paıartana A.Ş. >efeoatan Cad Sakımsogut Sok No 9'B Caga'ogu .starDü Tel 5U T 96/95 Posta çekı no 666322 Cumhuri $ ÇAĞDAŞ YAYINURI S E R V E R T A N I L L I dünyayı değiştiren on yıl 30O.00OTL Çağ Pazartama A.Ş. Yerebatan Cad Salkımsogut Sok No 9'B Cagaloğlu'lstanBui Te( 514 01 96 95 Posta çekı no 666322 "73. VI SAYl 25908 / 50000 TL (KDVıçmde) KURUCUSU YUNUSIMDİ11924-1945) BAŞYAZARI NADİRNADİ (1945-1991) 12EYLUt1996PB$£MBE Xürt işbirlikçileri için Çiller ile ABD Büyükelçisi Grossman anlaştı CIA ajanLarma katnp 12 EylüTden Bugün 12 Eylül'ün yıl- Cİönümüdür. İ6 yıl önce bugün ordu yrjnetime bü- <ünüyle el koymuştu. As- keri darbenin başını çe- kenler, zamanın Genel- Jiurmav Başkanı Kenan Evren Ûe dört generaldi. - Darbenin gerekçesini, «ilkede alabildiğine yay- gınlaşmış terör oluştur- jnuştu. İnsanlar sokağa çıkıp dolaşamaz dunıma düşmüşlerdi. Bu bakun- dan 12 Eylül kabulgördü ve toplumda destek sağ- ladı. VVashington darbe- nin arkasındav dı. Sokak- •taki adam terörden ür- kü>or, \aşam gü\encesi any ordu. Askeri yönetim bu güvenceyi sağîadı. Ra- yından çıkmış ekonomi- nin dengelerini \eniden kurdu. Ancak hızla faşiz- tne kaydj. Bu kez sokak- taki terör devlet terörü- he dönüştü. "12 Eylül •hukuku" diye anılan \a- salann birbiri ardına ÇH kanlmasi) la antidemok- ratik düzene süreklilik •kazandınldı. Siyasal par- riler tümüyle kapahldı. Sola. sendikalara, sosyal demokratlara düşmanlık rejimin içeriğini oluştur- du. Binlerce, onbinlerce kişi işkence tezgâhından geçirildi, jiizbinlerce suç- suz insan gözalnna alındı. 12 Eylül askeri yönetimi- nin gözetiminde yapılan seçimlerie iktidar Turgut Özal'a devredilirken Cumhurbaşkanlığı''nda Kenan E\Ten bulunuyor- du. Türkiye 1980'li >ıllan bu ikilinin yönetiminde yaşadı. Ne yazık ki 12 Ey- lül'den bu yana 16 \ıl geç- miştir; ama 12 Eylül hu- kuku (en başta anavasa- sıyla) bugün de geçerlidir. • Hiç kuşkusuz aradan 16yıl geçtikten sonra bu- gün, 12 Eylül hukukunun geçerli olmasında shille- rin pa>ı, sorumu ya da su- çu, darbenin beş genera- Ûnden daha büyüktür. 1983 yıhnda genel se- çimler askeri gözetim al- tuıdajapılmıştu-. 1987'de seçimİeri pariamento ço- ğunluğunu elinde tutan iktidann başı Özal belir- lemiştir; ama 1991 ve 1995 seçimleriyle kuru- lan Mecüslerdene anaya- sayı demokratik bir içe- riğe kavuşturmuşlar, ne de "12 Eylül mevzu- atı" nı tasfiye etmişlerdir. 12 Eylül'ün olumsuz mirası bugün bütün ağır- hğıvla toplumun sırtında buiunmakta, Türkiye'- nin kamburunu oluştur- maktadır. • 16 yıl sonra bugün bir gerçek ortaya çıkmıştır. . 12 Eylül darbesi Tür- kiye'nin hiçbir sonınunu çözememiş, toplumun demokratik kurumlaruu yokedip güçlerini ezerek ve Türk-Islam sentezini devletin resmi ideolojisi- ne dönüştürmeye çahşa- rak şeriatçıüğın yollannı açmıştır. Bugünkü siya- sal kargaşanm tohumlan 12 Eylül faşizminde ekü- miştir. İşçi sendikalannın ve sol kesimin üzerinden buldozerle geçen cunta yönetimi, tarikatlar ve cemaatlere meydanı aç- mıştır. Cumhuriyet • CIA'nın Erbıl'de kalan ajanlan ile CIA ışbırhkçılerının Kuzey Irak'tan çıkarılması için ABD yoğun çaba sarf ettı. Pazarlığı ABD adına Büyükelçi Mark Grossman. Türkiye adına da Dışışleri Bakanı Tansu Çiller sürdürdü. Yapılan görüşme sonunda Kürtlenn Türkiye'de oluşturulacak bir mülteci kampında 3 ay süreyle banndınlması konusunda anlaşmaya vanldı. • Türkiye'ye kaçan 60 kadar CIA ajanı ile birlıkte bölgede bulunan CIA bağlantılı 2 bin 500 crvarındakı "elemanr ıçın ABD Türkiye'yı transıt geçış için kullanacak. Sınır bölgesinde bulunan 2 bın 500 ci\anndakı işbırlıkçıyı Amenkalı ıstıhbaratçılar ile özel eğıtimlı komandolar, Batman \e İncırlik"ı kullanarak kurtarmayı amaçhyor. • //. Sayfada Ankara yalnız kaldı • Erbakan'ın. hukumette ılk uzun ziyaretini gerçekleştirdığı İran ve Uzakdoğu ülkelerıyle RP'lı bakanlann temas kurduğu dığer Muslüman ülkeler. Türkıye'nın K Irak'ta oluşturmaya başladığı geçıcı tehlıkeli bölgeye ılk tepki veren ülkeler oldu. • 10. Sayfada Bar/ani. Süle> mani>e\\e girdikten sonra ilk iş olarak dua etti. ^MİSİLLEME YAPARIZ^ ABD yine vurmaya hazır • Irak'ın. Kuzev Irak üzerınde uçan ıkı ABD F-16 uçağına ateş açmasından sonra, ABD"nın Basra Körfezı'ne ek savaş uçakları göndermeve başladığı bıldınldı. Pentagon vetkılılen, ıkı B-52 uçağının GuamVlakı üsten aynldığını \e Umman Denızı'nde bulunan Dıego Garcıa Adası'na doğru yol aldığını bıldırdiler. • ABD'nın, seyyar füze batar>alanna karşı "Stealth" uçaklarını kullanmayı öngördüğu de haber verılıvor. Bu uçaklann bir bolümünün Dıego Garcıa Üssü'nde konuşlandıkları. bö!ge>e ulaşmasının 5 saatlık bir uçuş süresı gerektırdığı belırtılıyor CNN tele\ız)onu. bu durumda Türkıve'dekı üslerın kullanılmasının gündeme gelebıleceğını öne sürdü. • //. Sayfada Cumhurbaşkanı nemalann nasıl ödeneceğinin belirlenmesini istedi Zorıınhı tasarrufa veto• Demirel, zorunlu tasarruf uygulaması kaldınlırken devlet veya işverenin yüzde 3 nispetindeki katkısının 'müktesep hak' oluşturduğu dikkate alınarak bu katkının çalışanların ücretine yansıtılmasını istedi. ANKARA (Cumhurhet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Siile>- man Demirel. zorunlu tasarruf kesıntılenne son \eren. ancak çalışanlanndevlettenalacağının odenmesı konusunda bırduzen- leme \apmavan \asa\ı veto et- tı Demirel, ışverenden alınan yuzde 3 "luk keiintının ~kazanıl- mış hak" olması nedenıv le çalı- şanlara odenmesını. >asada, ça- Cumhurbaşkanı 'sosyal devletezarar verilmemesini istedi Lojman satışma 'uyanlı' onay • Lojman satışını onaylayan Demirel şunları istedi: "DSİ ve Karayollan hızmetlerı aksatılmasın Stratejık kuruluşlannkı satılma^ın. Kıraların yüksek olduğu kentlerde u>gulama sürsün Devlet memurları sıkıntı>a sokulmasın." .\i\KARA (Cumhuri>et Bürosu) - Cum- hurbaşkanı Sülej man Demirel. kamu lojman- larının satılmasına ılışkın vasa>ı çeşıtlı u>a- nlarda bulunarak onavladı Stratejık kuru- luşların satılmaması, DSİ \e Karavolları hız- metlennın aksatılmaması gerektığını belır- ten Demırel. lojman satışlan sıraMnda dev- let memurlannın maâduredılmemesını iste- dı Demırel'ın, Anayasa Mahkemesı'ne ıptal da\ ası açtığı >etkı v asasına da> anılarak çıka- nlacak kanun hukmunde kararnameler konu- sunda ı»e > üksek mahkeme duruşmalara baş- la>ana kadar ışlem >apma>acağı belırtıldı. Cumhurbaşkanı Demirel. hukumetın kay- MArkasıSa. 6,Sü.3'te lışanların alacaklarının nasıl odeneceğı konusunda da bağla- >ıcı hukme vervenlmesını ı^te- dı Sanayı veTıcaret Bakanı Ya- lım Erez, "Meclis bir daha çı- kartır, >ollar" dı>erek Demı- rel'ın vetosuna tepkı gosterdı Cumhurbaşkanlığı Ba^ın Merkezı'nden dun vapılan açık- lamava gore Demirel. 4164 sa- \ılı "Çahşanlardan^apılmakta Olan TasarrufKesintilerineSon \erilmesi Hakkındaki \'asa"\ı ona>lamadı Anavasanın.Cum- hurbaşkanı'na H \asalangeriçe- virme'"\etkısı\eren89 madde- sıne davanarak \asavi ona>la- mavan Demirel, $u duzenleme- lenn vapılmasını istedi "Zorunlu tasarruf u\ gulama- sı kaldınlırken devlet veya işve- renin yüzde 3 nispetindeki kat- MArkasıSa. 6,Sü.3'te ineyıkımyine olayAkatlar Karanfilköv 'de Hazine arazisi üzerinde kaçak olarak yapılan 28 inşaat, İstanbul BüyükşehirBeledhesiekiplerincejıkıJdj. Direnen inşaat sahiplerinin görevlileri taşlaması üzerine Çe\ik Kuv^et'te görevli 3 polis hafif varalandı. Dün sabah saatlerinde >aklaşık 1000 kişilik Çe\ik Kuv^et polisivlc yıkım için bölgeye gelen İstanbul Büyükşehir Beledhesi ekipleri. yollarda barikatlarla karşılaştılar. Otomobiliyleyolu kapatarak lastiklerini indiren bir kişi tartaklanarak gözaltına alınmak istendi. (Fotoğraflar- HATİCE TUNCER AYD1N TAŞDEMİR) • Arkası Sa. 6, Sü. 4'te GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Ne Yapmalıydık? Olaylar o denli hızla gelışiyor. Kımılerinin öne sürdüğü gı- bi gerçekten Kuzey Irak polıtıkasında "dökülüyor muyuz?" Ne var kı gerçek şu: Sİaddamvyıllardır egemen olamadı- ğı Kuzey Irak'ı Barzani ışbırlığıyle ele geçırdı. Ticaret serbest. Dolaşım serbest. Talabani ye ve Bağdat'a muhalefet edenleri ya Iran'a doğ- ru sürüyor ya da "temızliyor." Barzanı'ye otonomı vereceği söylentısi yaygın. Barzani'nin Kuzey Irak'ta Saddam'dan her türlu desteklı • Arkası Sa. 6, Sü. l'de Gökdemir - Roth davası sonuçlandı Avrupa Parlamentosu Yeşıller Grubu Baş- kanı Claudia Roth'a "fahışe" dıyen DYP'lı Ayvaz Gökdemir, 500 mılyon lıra tazmınat ödemeye mahkûm oldu. Gökdemir, dava- yı temyız edeceğını soyledı. • 6. Sayfada Rıfat llgaz Kültür Merkezi açılıyor Esenyurt Belediyesı tarafından Esenkent konutlarına hızmet vermek amacıyla yap- tınlan Rıfat llgaz Kültur Merkezi, Demirel tarafından açılacak. • 3. Sayfada Hükümet yargıyı dinlemedi Bakaniar Kurulu, Aydın İdare Mahkemesı tarafından faalıyetınin durdurulmasına karar verılen Yatağan, Yenıkoy ve Gokova termık sant- rallarının çalışmasına karar verdı. Recai Ku- tan. toplantıda santralların faalıyetine de- vam kararı çıktığını belırttı. • 7. Sayfada Fenerbahçe galibiyeti kaçırdı Şam- p/yonlar L/gı'nde ulkemızı temsıl eden Fe- nerbahçe, Avusturya'da Rapid VVien'le 1- 1 berabere kaldı. Boliç'in golüyle öne ge- çen Sarı-Lacivertliler 2. yarıda Stumpf'un golüne engel olamadı. • Spor'da Merkez sağda sonbaharMerkez sağîabana mı vurdu? Umutlar erıdi, liderter ne yaptı? Merkez sağ ekti, Refeh mı biçti? Milliyetçi-muhafazakâriar merkeze ıhanet mi etti? 2000lerin umudu Refah mı? RP'nin gerçek gucu iktidara yeter mi? Sağı bitiren renksizlik, kitleyi kaçıran liderler mi? Merkez sağın yitirdiğini Refah mı buldu? Denizi tüketen lider sultası mı? Parti içi demokrasi tabandan kopuk liderin kâbusu mu? Yeni parti birleşmeye, yeni lider 'statüko'ya çare mi? Birleşmemi, işbirliğimi? Birleşme sihirli değnek mi? İSmet SezgİII: Eleştirılerin adresı, merkezi sadece bir azınlığın benimsediği çağdışı radikal anlayışlara \e partilere terk edenlerdir. Nahİt Menteşe: Bunca deneyım, müşterek tehlikeyi gösterecek. AbdÜlkadİr AkSU: Özal çızgısıne hızla dönmeliyız; birleşme sandıkta olmalı. İlhati KeSİCİ: Liderlerın yüreği, halkın sorunları ıçın yanmalı. Halk da bunu görmelı. Türk siyaseti yeniden yapılanmalı. CeiTIİI ÇİÇGk: Kendımizı kullandırtmayız. Hayrettİn UZUII: Küçük adamlan bir araya getırerek güçlü gözükülmez. DÜROME KOCAOĞLU-BÜlflfT 8AW0Ö.irnun yaa dizi» Cumartesigünii Cumhuriyet "te Adını adım 12 Eylül'e • Bugün 12 Eylül asken darbesinın 16. yıldönümü. 12 Eylül'ün her yıldönümünde medya, darbe döneminde yaşananları yeniden gündeme getirir, sivil toplum örgütleri darbeyle ilgili bilinen görüşlerinı açıklarlar. Görünen o ki 12 Eylül askeri darbesi, Cumhuriyet tarihimiz boyunca gündemdeki yerini hep koruyacak. • 12. Sayfada B U U N Kiır/up C u m h u r i y e t ' l e b i r l i k t e BORSA ûDun 64,616.63 Öncekı 63.642.41 DOLAR ûDun 88.900 Öncekı 88.700 MARK ODun 59.000 Öncekı 59.000 ALTIN ÛDün 1.100.000 Öncekı 1.096.500 GUNDEM ML STAFA BALBAY Demokrasinin RP'den İntikamı... Geleneksel bir tanımdır: "Demokrasi, soylemesi kolay, oynaması zor bir oyun- dur." Bir süredir RP ıçinde yaşananlar, ulke içınden vazgeç- tik, parti içı demokrasi oyununun da o kadar kolay olma- dığını gösterıyor. Zaten parti içınde oynansa. ulkeye yansıyacak... I Arkası Sa. 6, Sü. 8 'de