Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 4 AĞUSTOS 1996 PAZAR
OLAYLAR VE GORUŞLER
Enver Paşa
SUPHIKARAMAN
Y
îtmış dort yıl once bu-
zun. 4 -Kğustos I922'de.
Emer Paşa 24 athnın ba-
>ında (Bunlardan sadece
iordu Anadolulu ıdı) sa-
- aşırken Türkıstan da şe-
hıtdusmLsm O.:>a o. dort yıl oncebaş-
komutan \ekıl -.ıfatı ıle mılyonluk Os-
manlı orduların^ komuta etmıştı Bu ko-
mutanlığın yonetımındeordular vuzbın-
lerhalınde Can^kkale'den Basra Korfe-
zı'ne\e Su\e\ şKanalı'na. Doğu cephe-
sınden Sarıkaraış tan Galıçya. Make-
dorva ve Roman\ a cephelenne kadar bır-
bırlennden çok uzak sav a:? alanlarında
çarpıştılar Turkaskerlerı genç komutan-
lannın yonetımjıde tanhımızde ornek
olacak ozvenler ^e kahramanlıklar sergı-
ledıler On dokuzuncu vıızyılın sonlan-
na ve yımıneı yuzv ılın başlanna doğru
Osmanlı dev letı can çekıştrken bır olu-
mun son >aşam belırtılen gıbı tanhsel
sureç bırdenbıre ranlanmiş v e hızlanmiş-
tı Bu ordudayembazıduzenlemelerya-
pan Emer Paşa'nın Harbıye Nazırlıöı \e
Başkomutan \el ıllığı yaptığı donemdı
Çağın sosyolojık araştınlmasında go-
rulmektedır kı. tanhsel surecın bu hızlan-
masindaogunkukuşaklarınyetıştınlme-
sındekı ozellık b rıncı derecede etkın ol-
muştur Nanıık Kemal'lenn. Zi\a Pa-
şa'ların etkılen ıle bıçımlenmeye başla-
>an sıya^al bılınc. aydınlan. Jon Turkler
\e Ittıhat-Terakkı eksenınde. baskı yo-
netımıne karşı ve ozgurlukçu doğrultu-
da yonlendınrken. genç askerlerde Ma-
kedonya Dağlan'nda "devlet şuurunun
ölmezİiğr ıçın atılgandırlar. goz kırpma-
dan vwuşmaktadırlar Bu ay dınlıkçı. oz-
gurlukçu vede\letolmez)ığı ulkusufıde-
alı) gıderek. ozunde \atan \e mıllet sev-
gısı bulunan o gunku Turk mıllıyetçılı-
ğını oluşturuyordu
Vuzbaşı-bınbaşı rutbesındekı Enver
25-28 yaşlannın dınamızmı ıle genç bır
kurmav subayolarak Makedonya dağla-
nnın en vuruşkan ve atılganlanndan bı-
n ıken Ittıhat veTerakkı saflannda 1908
Meşrutıyetı'nın "hürrivet kahramanı"
olarak tarıh sahnesıne çıktı
31 Mart Irtıca olayını bastıran unlu
"Harekât Ordusu"nda. Trablusgarp ve
Balkan Savaşları'nda Enver'ın yuklen-
dığı gorev ler atılgan. sıradan genç Os-
manlı subaylarının yaptıklanndan tarklı
değıldır Fakat 23 Ocak 1913 Babıâlı bas-
kınından sonra sıy asal y ıldızı bırden par-
layarak bırkaçay ıçındeyarbaylıktanal-
baylığa \egenerallığeyukseldı Harbıye
Nazın olunca tttıhat Terakkı'nın uç bu-
yuğunden bın olarak ulke yonetımınde
bınncı derecede sorurnlu duruma erıştı
Ilk yaptıgı ış. Balkan Savaşı ndaagırye-
nılgıye uğrayan ordunun yenı duzenle-
melerle guçlendınlmesı ıdı Bu arada es-
kı butun komuta kademesı emeklı edıl-
mış. kuçuk rutbelı genç ve yeteneklı su-
bay lar rumen v e daha ust komuta kade-
melerıne getırılmiş, bırlıklerın dısıplın
ve savaş eğıtımıne hız verılmiştı
Bınncı Dunya Savaşfnagınşkararın-
da. zamanlama ve tertıplenmelerde. 2
Ağustos 1914 gızlı Alman ıttıfak anlaş-
masında. aynı gun genel seferberlık ıla-
nında Akdenız'dekı takıplerden kaçarak
Boğaz'lardan Marmara ya gıden Göben
ve Breslav •Mman kruvazorlerının Os-
manlı donanmasına alınmasında, bu ge-
mılerce 28 29 Ekım 1914 gunlen Sıvas-
topol ve obur Rus Karadenız lıman şehır-
lennın bombalanmasında Sarıkamış ve
Suvevi} kanalı harekât planlamalannda
Galıçya. Makedonya ve Romanya'ya bu-
yukbırlıklergonderılmesınde Kafkasya
ve Orta Asya'ya yonelık Islam ordulan
oluşturulmasında, stratejık başka karar-
lann alınmasında Enver Paşa en sorum-
lu kışı olarak rol oynadı
Duşmanın ustun donanma ateş gucu
altında surdurulen Çanakkale savunma-
sında bırbırı ardınca gece yapılan karşı
sungu taarruzlannda Enver Paşa'nın et-
kısı vardı
Savaş orgutlenmesı Türk askennın sa-
vaş cephelennde üstun başanlarelde et-
mesını sağladı Utkular kazanıldı fakat
sonunda yenık duşuldu
Env er Pa>a ulke vonetımınde, obur It-
tıhat-Terakkı lıderlen gıbı. bugunku kı-
mı dusjunce bıçımının ka\rayamayacagı
kadar durust ve namuslu ıdı \atan ve
gorev aşkı sonsuzdu Fakat goruş v e du-
iunce gucu bu nıtelıklerının olumlu so-
nuç almasına bazen yetmıyordu Buyuk
ınsan kavbına kar>ın savaşın aki!}inı de-
ğiijtıren Çanakkale ıle hep gururduvuyo-
ruz Ama soğuk, kar. tıpı gıbı çetın doğa
koşullan dıkkate alınmaksızın. parlak bır
hayal umudu ıle y apılan Sarıkamış çev ır-
meharekâtınınbozgununu vedoksanbın
vatan evladının yok edıhşını tutarlı bır
savaş gerekçesıne asla bağlayamayız
Kuçuk Balkan devletlerı karşı^ında
ağır yenılgıve uğrayan Obmanlı ordusu-
nun, bıryıl ıçındeyenıden duzenlenerek
Bırıncı Duny a Sd\a^ı nda buy uk dev let-
lere karşı ba^anlı savaşlarvermesını sağ-
layandınamızm.tarıhselsurecıncanlılık
kazanmasına ve hızlanmasına yolu aç-
mı^tır Bu yenı duzenlemelerle ordu ko-
muta kademesının genç ve yeteneklı el-
lere geçı^ı bazı komutanların savaş alan-
lannda un \e deney kazanmalannı sağ-
lamıştır Bu da Kurtuluş Savaşı nın \e
Anadolu ıhtılalının çatkısını hazırlamış-
tır
Maydos'takı ıhtıyat 19 Tumen Komu-
tanı Yarbay Mustafa Kemal'i Conkbayı-
n'ndan. Anafartalar'dan uçbuçuk yıl
ıçınde Yıldırım Ordulan Grubu Komu-
tanlığı nataşıyan sureç 38yaşındagenç
ve unlu bır generalın 19 Mayıs 1919'da
bamsun a çıkişinı sağlamıştır Bu yargı
bır olçude Anadolu'da Kurtuluş Sava-
şı na koşan herkes ıçın de geçerlıdır
Namuslu. cesur. atılgan ve gerçekten
kahraman bır vatansever olan Enver Pa-
şa da Samsun'a çıkabılırdı Fakat bu çı-
kışın sonunu asla Mustafa Kemalgıbı ge-
tıremezdı Kahramanlar. olumden kork-
mayanlardır Kahramanlar.uçkı^ınınba-
şında vuruşurken de olebılırler Fakat
mılyonluk ordulara komuta eden Enver
Paşa'nın uzak ulkelerde 24 kışının ba-
şında savaşırken olmesı bır kaderdeeıl-
dır
3 Kasım 1918'ın zıfın karanlık gece-
sındebırAlmandenızaltısıılevatanlann-
dan aynlan lttıhat-Terakkı'nın uç lıden
Talat, Emer \e Cemal Paşalar bır daha
gen donemedıier 15 Mart 1921 gunu Ta-
lat Paşa. Berlın'de 21 Temmuz 1922 gu-
nu Cemal Paşa Tıflıs'te Ermenı Komıta-
cılar tarafından vuruldular 4 Ağustos
1922'de de Enver Paşa Turkıstan'da sa-
vaşırken Rus bırlıklennce şehıt edıldı
Talat ve Cemal Paşa'ların kemıklerı
çok seneler once yurt topraklanna getı-
nldı Çokgecıkmışolmaklabırlıkteşım-
dı de Enver Paşa'nınkıler getınlıyor Bu
karan alan v e uygulay anlara bır v atandaş,
eskı bır asker ve bır ozgurluk devnmcı-
sı olarak mınnetduyuyorum
Onlar. mezarlannın, şehırlenn sokak
başlarında turbeleşmesı gıbı bır ozlem
taşimadılar Hurnyet-ı Ebedıye tepesın-
de kendılerı gıbılerle. 1908'de "Hürri-
>et-adalet-eşitlikvekardeşlik*>
dıye bağı-
ranlarla bır arada olacaklan ıçın çok mut-
ludurlar
ARADA BIR
ERE1NDİZ ATASÜ
Adalet Hanım
Adalet Hanım yaşamı ıçın mucadele verıyor
Ekranda once onun ınce yuzu belırdı duyarlı, ze-
kı, gulumser Sonra esmer sakallarıyla donuk bır
başka yuz bır "boş levha"' Hayır hıç duymamış
Adalet Ağaoğlu nun adını, hayır, hızlı gıtmıyormuş,
bır aydına çarptığı ıçın uzgunmuş, hakkında soruş-
turma yapılıyorrnuş, adlı tatıl bıtınce yargılanacak-
mış
Çevremdekı ınsanlann kımı, Adalet Ağaoğlu'nu
şoyle bır duymuştu pek azı bır kıtabını okumuştu
Çoğu demokrat ılerıcı sayılan kımselerdı Buyuk kıs-
mı yuksek eğıtımlıydı Bır Ege tatıl sıtesının sakınle-
rı Orta sınıf ya da kuçuk burjuvazı (hangı deyımı
yeğlersenız) Ekrandakı haberlerı ılgısız gozlerle ya
da anlık ılgılerle ızlıyorlardı
Turk dılının ycşayan en buyuk yazarlarından bın
yaşam mucadetesı verıyordu Bırkadın bırcumhu-
rıyet kızı, bır edebıyat ustası, yureğı ulkesı ıçın çar-
pan, yaşamboyu ulkesı uğruna dıdınmış bır aydın
Nıçın'' Çunku sakın bıryaz sabahı dunyanın en gu-
zel yerı Boğazıçı nde denız kıyısında bır bankta otu-
rupeşını bekleyen Adalet Ağaoğlu na, gozlerı donuk,
yuzu ve zıhnı 'boş levha', henuz makıne uygarlığı
aşamasına ulaşamamış bu yetersızlığının ıse bılın-
cıne varamamış bır surucu, trafık kurallarmı hıçe sa-
yarak kullandığı daha doğrusu kullanamadığı ara-
cıyla çarpmış ve onu denıze ıtmıştı
1
Bır aydına çarp-
tığı ıçın uzgundu (Evet evet sesınızı duyar gıbıyım,
karşı çıkıyorsunuz
1
Surucu de bu toplumun kurba-
nı dıyorsunuz Adalet Hanım daılerdeoyledıyecek)
Adalet Ağaoğlu çapında bır yazar doğal nedenler-
le yaşam makınesıne bağlansaydı bıle, okurları kıt-
le kıtle bırıkmelıydı hastanenın onunde Boyle akıl ve
doğa dışı bır nedenle sağlığını yıtırdığınde ıse kıtle-
ler yurumelıydı trafık zulmunu lanetlemek uzre
1
Adalet Hanım soluk alamazken. bu haberı yarım
kulakla dınleyenler, kıtap okumaya zaman bulama-
dıklarından yakınıp tum 'boş' zamanlarını televızyon
başında Turkçenın katledılmesını tepkısızce ızleye-
rek oldurenler, evlatları gozaltında kaybolmuş ana-
ların acısını umursamayanlar Sıvas'ta 37 aydın ca-
yır cayır yakılmışken ofkelerını faıllere değıl kurban-
lara doğrultmayı yeğleyenler. ırkçılıktan ya da dıncı-
lıkten demokratık, hatta sol hareketlerın çıkabılece-
ğı hayalıne ınananlar genç ınsanlar umarsızlık ıçın-
de olmeyı seçerken 'Onlar da hapse gırmeyeydı' dı-
yebılenler, uç kuruşluk çıkar ıçın kendılerıne ve ulku-
lerıne ıhanet edenler, yalandan medet umanlar, kışı-
sel sorumluluklarını hıçbır zaman ustlenmeyıp suçu
hep başkasına atanlar bır legonun parçalan gıbı, tu-
mu aynı maddeden ve bırbırlerıyle butunleşıyor Ne
çıkıyor ortaya'' Bız, Turkıye toplumu
1
Bu hazın manzaranın temelıne ınmek ıstıyorum
Karşıma dıkılen, koyluluğun ve goçebelığın bozul-
muş yaşam alışkanlıklarıdır gorduğunu aklıyla ırde-
lemek yerıne duyduğuna ınanmak, sonra da unut-
mak, gunu bırlık yaşamak akıldan vıcdandan, ıra-
deden, etkınlıkten uzak, tembel bır kadercılık, koşul-
lara hemen teslım olma, bılınçsız ınanışlara yonel-
me. sınerek hayatta kalmaya çalışma
Boyle bır ortamda sorumluluğu soyut bır 'toplum'
kavramına kaydırmanın çıkar yol olduğu kanısında
değılım Adalet Ağaoğlu'nu sağlığından eden kaza
belkı bır an'dır, ama o an dunyanın en guzel coğ-
rafyasını, istanbul'u cehenneme, ıçınden çıkılmaz
kaosa çevıren sorumsuzluğun kaytarıcılığın yeter-
sızlığın erdemsızlığın bırbırıyle etkıleşıme gırerek or-
duğu uğursuzluk ve şıddet ağının rastlantısal duğu-
mudur1
Ağın ıplıklerı her an yenıden dolanabılır1
Ada-
let Hanım'ın denıze ıtılmesıyle sonuçlanan surecın
her basamağındakı sorumluları -daha doğrusu so-
rumsuzları- yazar orgutlerının dava etmesını beklı-
yorum Açıklama değıl, adalet ıstemınde bulunuyo-
rum
Aydınlarını hor kullanılan, ıtılen bır azınlığa donuş-
türmuş bır ulkenın geleceğı olabılır
OLLM \D1\ k.VLLEŞOLSUN
ALİKAÇAR
1953-....
Acılara alıştık. ama
yokluğuna alışamadık 3 vılı
daha da acılı geçtı
Onurlu ve mucadele dolu
yaşamını saygıyla anıvoruz
Yer Reşıtpaşa Mezarlığı
Tarıh 5 Ağustos 1996
Saat 13 00
AlLESİ 4DINA KIZI Berrvaıı Kaçar
Günümüz"e Ters Düşen İsmet Paşa!
AHMET YORULMAZ
Y
enı kuşaklann bır bolumunun çok
az bıldığı ozellıkle ımam-hatıp
lıselerınde okuyan gençlenn da-
ha buvukbolumune tanhdersle-
nnde. boluk porçuk şoyle boyle
oğretılmeyeçalışılanUlusal Kur-
tuluş Savaşfmızın buyuk kahramanlanndan. I ve
1/ înonu Savaşian'ndakı becenklılığı nedenıyle
Ataturk tarafından 'İnönü' soyadı venlen tsmet
Paşa"nın gunumuz anlayışına ters duşen yanını
anlatmaya çalışacagız
Daha da kav rayamamış "bazı gençlerimize
1
' şoy -
le tanıtmayaçalışalımbu İsmet Paşa'yı. 1920'de
yurt duşmanlar tarafından ışgal edılınce \nka-
ra"ya geçerek Mustafa Kemal'e katılan. Istanbul
yonetımının ıdama mahkûmettığı Genelkurmay
Başkanı. Batı Cephesı'nın parlak komutam. çok
çetın geçen \1udanya Sılah Bırakişması Konte-
ransı'nda buyuk başan sağlayan Turk temsilcısı.
nıhayet Lozan Banş A.ntlaşması nda Turk Dışış-
lerı Bakanı olarak Turk baştemsılcısı cumhıırı-
yet ılanında hılafetı kaldıran 'Uk hukumetin baş-
bakanı". II Dunya Savaşf ndaTurkıye'yı savaşa
sokmayan Cumhurbaşkanı Kmet Inonu'nun. gu-
numuz hırsız veahlaksızlıklannagorene yaman
bır 'enavi' olduğunu sergılemeve çalışacagız
Yalnız 'enayiKğj
1
kavrayabılmek ıçın, gunumuz
siyaset dunyasında 'asgari muşterekJer' denılen
ortak paydalan anımsamakta yarar vardır
Bal tutan parmak yalar
1
Çalıp çırpmıyorsan enayısın'
Yolsuzluk, hırsızlık. dolandırıcılık yapmayan
mı var'
Herkesın bır fıyatı var'
Akıllı olan bakan servetını Amenka"ya kaçı-
rır'
Sırpın dogradığı Boşnaklara topladığımız pa-
raları cıhat ıçın kullanmak helaldır'
Çocuklanmın asılacak bırağaçları bıle yoktur
dıyerek. \llah ne verdıyse cebellezı etmek vb
1
Siyaset adamlanmızın bır kısmı. kotu ekono-
mık polıtıkalar nedenıyle evını guçlukle geçındı-
ren vatandaşa. bu ortak paydaları ahlak dıye sun-
muyor mu7
Boy le değıldır. yanlış soyluyorsunuz
dıyen varsa, ben gelsın1
Başka soyleyışle. yuzlerce mılyonun. yuzler-
ce mılyarın, kalk gıdelım edıldığı toplumda. İs-
met Paşa paşalığına sırtındakı tarıhe bakmadan
1 kuruşun. evet yanlış okumadınız. bır kuruşun
gıttığı yen saptayabılmek ıçın. o hesabı tutanla-
n hesap kıtap başında yedı saat. evet yedı saat ça-
lıştırmıştır'
Şımdı sız soyleyın lutfen Ismet Paşa'nın bu
tavn yururluktekı ahlak anlayışımıza ters duşen
bır 'enayilik" değıl de nedır
1
Ismet Paşa'nın sırtı dedık de çağnşım yaptı
Vusuf Ziya Ortaç. Inonu ve Menderes çekışme-
lennde. galıba Ismet Paşa'nın başına bır taş atıl-
mıştı da "İsmet Paşa'nın sırtında koca bir tarih
Menderes'in sırtında isetem İzzet'in ceketi \ar!"
demıştı
Işte bu koca Ismet Paşa nın. gunumuzdekı ge-
nel ve siyaset ahlakına nasil ters duştuğunu. Ata-
tûrk un manevı kızı Sabiha GrikçeıTdenO) i/le-
velim:
"Bir gün hiç unutmam. İsmet Paşa koşke hem
çok \orgun. hem de çok sinirli gelmişti. O> sa. ço-
ğu kez sinirlerine hâkim olmasını, herkesten iy i bi-
lirdi. Şoy le bir yorguniuk kah\esi aldıktan sonra
Gazi: 'Hayır oİa İsmet
7<l
üetiî, 'Sende bır fevka-
ladelık var bugun Ne oldu neye sınırlendın
1
'
Inonu. yumuşamışrf Gulumsemeye çalışarak
'Turk Hava Kurumu'nun Genel \ onetım Kuru-
lu toplantısı vardı da ' dedi. Gazi üsteledi: 'Eee
neolmuş varsa' , "Fuat Bey'ı epey terlettım Is-
tıfaya fılan kalktı '. "Çalışkan çocuktur Fuat
Cemıyetı de dığermıllervekılı arkadaşlarıyla lyı
yonetıyor" "Bunlarabırdıyeceğımyok Faİcatca-
nımısıkanbırhususoldu Neymışo'" "Hesap-
larda kırk para oynuyor
1
' 'Kırk para, yanı bır ku-
ruş " "Evet Toplantıya sabah onda gırdık, saat
onyedıyı geçıyordu çıktık Daha oncekı toplantı-
da dıkkatımı çekmıştı Bu bır kuruşun nerey e gıt-
tığını oğrensınler dıye talımat vermıştım Bula-
mamışlar Bugunu de onunla geçırdık Fuat
Bey 'ın hassasıyetını anlıyordum. ama mılletımız
ondan daha hassastır Verdığı paranın nerey e gıt-
tığını. behemehal bılmek ıster Istıfa bu gıbı hal-
lerde, en kolay çıkar yoldur ama kımseyı rahat-
latmaz Hatta soylentılere bıle neden olur Yurt-
taş. buparayı Turk Hava Kurumuyukselsındıye
venyor ' Gazi Paşa gülümsedi:'Demek mesele
bu Kırk paranın hesabı senı bu kadar yorup uz-
du Tam adamım bulup bunların başına getırmış-
tım haklısın' Kırk para gunun bınnde kırk lıra
kırk lıra da dorrvuz lıra olur Bu da gıderek bu-
v ur halkın ağzında Boy le kuruluşlara olan guv e-
nı sarsar Bız Cumhurıyetı kurarken. boyle kırk
paralara çok ıhtıyacımız oldu Pekıvı ne yaptın
sonunda
1
' 'Muhasebecıyı çağırttım Memurlan
seferberettım \e kırk paranın yanhşlıkla bırbaş-
ka hesaba geçırıldığını. bulup çıkarttırdım Bun-
dan sonra da bu gıbı hataları affetmeyeceğımı
soyledım kendılenne .„"
Burada THK'nın Genel Başkanı olarak adı ge-
çen Fuat Bey (Aiemdarzade Ahmet Fuat Bulca).
Ataturk'un akrabası ve yakın arkadaşıdır. Ital-
yan Balkan I Dunya Savaşlan'ndan gazi. Ingı-
lızlere tutsaklıktan sonra Kurtuluş Savaşı'na ka-
tılan Sakarya Meydan Savaşı'nda 20 Tumen'e
komuta eden sonra 11 Tumen'e komutan ola-
rak atanan. bıremeklıalbaydır Yanı KurtuluşSa-
vaşı nınbırkahramanıdır ama bır kuruşun hesa-
bınıalınaklığıylaverebılmekıçınkımbılırneter
dokmuştu
1
Mılyarlan vuranlar başlannı dık tutup. etraf-
tan saygı gorurlerken. Ismet Paşa'nınyaptığı za-
mana ters duşmek değıl de nedır'
Bu oykuden ders alacak bırılennı beklemeye-
lım. çunku yanlış olan îsmet Paşa'dır Çunku top-
lum çoğunlukla İsmet Paşa'yı yanlış bulmanın
davranışı ıçındedır
Çalıp çırpanJarda alınlar dımdık
1
\'e ar namus tertemız'
(I) Sabiha Gokçen, Ataturk'le Bır Omur. anı-
lan kaleme alan Oktay Verel. Istanbul, Altın Kı-
taplar 1994. sayfa 75-76
TARTIŞMA
PENCERE
Dr. Cengiz Yurtoğlu
2
2 Hazıran 1996
gunu
yıtırdığımız,
Yurtoğlu İlaç
Şirketi'nın
kurucusu Dr.
Cengiz Yurtoğlu,
Turkıye'de ucuz. halka
yonelık. ulusal bır ılaç
polıtıkası çığınnı açan
kışıydı Bu ılaç. kanşık
(mıkst) değıl basıt (sımple)
ve "dogru" olmalıydı llacı
pahalılaştıracak reklam.
patent hakkı. hekım ve
eczacılara armağanlar her
şeyden kaçınılmalıydı1
Bu
kuçultucu armağanlann
yenne. hekım ve eczacılara
"olması gereken" ılaç
polıtıkasıyla ılgılı yazılar
gonderıyor. bu mucadeleyı
onlara benımsetmeye
çalışıyordu Dunyadakı
mustahzar hammadde
fıyatlannı. donen oyunlan
yakından bılıyor.
u
en
doğru üaç"ı şaşılacak bır
ısabetle seçıyordu Bu
yuzden. Turkıye ıle ış
yapmak ısteyen yabancı.
cıddı fırmalann temsılcılen
geldıklennde, onu
buluyorlardı Fason uretım
yapan kuçuk bır fırmanın
başında bulunduğu halde.
bu saygınlığı ve guvenı
uyandırmıştı Yuruttuğu
ucuz ve doğru ılaç
mucadelesınden rahatsız
olan yerlı ve yabancı
fırmaları karşısında
bulmuş Bır-ıkı kez ıflas
geçırmış ve yenıden
doğrulmayı başarmıştı
\abancı bır ılaç tekelının
Turkıye temsılcısıyle
yaptığı sert bır telefon
konuşmasında "Onlar,
Türkiye'nin Uganda
olmadığını göreceklerdir".
dıye bağırdığını
anımsıyorum
"Empenalizm, en voğun
olarak ilaç kesiminde
yaşanıyor. inan! \y nı ilacın
İsviçre'deki \e Turkiye'deki
fiyatlan arasında dağlar
kadar fark var.
Prospektuslerdeki kullanım
alanları da çifte standartlı...
Düşünebiliyor musun
Cortizonu Endonezya'daki
çocuklara iştah ilacı olarak
yutturuvoıiar. Korkunç"
dıyor bu can pazarındakı
somuruye karşı denn bır
tıksıntı duyuyordu
Uluslararası dev tekeller
onu Basel'de bır toplantıva
çağırdılar \e kuçucuk
fırmasına karşılık
kendılennı boylesıne
engelleyen bu kışıye.
şaşarak doğrudan doğruy a
*Sizkimsiniz"dıye
sordular "Mafja bunlar,
her şeyi v^aparlar" dıv ordu
Ilaç konusunda
kamuoyunu, Sağlık
Bakanlığı'nı aydınlatıyor.
bakanlığın her çağmşında.
kendı ışlennın
sıkışıklığına. sıkıntılanna
bakmadan. Ankara'ya
gıdıp yardımcı oluyor. bu
y uzden de bu "çok değişik
işadanu"nı yadırgayanlar
oluyordu
O bır. Kuvayı Mıllıyecı ıdı
V üzbaşı Stlaharrin'ın
oğluydu Çoken bıryapıyı
payandalamak ıçın
cepheden cepheye
koşanlardan bır çılekeş
baba ıle ılgılı notlan.
romanlaştırılmak uzere
İlhan Selçuk'a kendısı
vermıştı O babanın da
oğluvdu' Babasını
kamuoyuna ve tanhe
tanıtan. mal eden İlhan
Selçuk'a sessız bır
borçluluk ve saygı
duyuyordu Nâzım'ın
hayranıydı !94Vten tıp
fakultesının ılk sınıfından
ben. 53 yıllık arkadaşımdı
O gun bugun y ıpranmamış.
ateşı kullenmemışlerden
bın Tanolayında aynı
semtte Moda'da oturan
Serteriere gıtmış. evdekı
gorev lılere -Bir üntversite
öğrencisinin geldiğini \e o
olay lara kanşmadıklannı
söyledi, de>in" demıştı
Buraya sığmayacak
zengınlıktekı kışısel anılar,
ayn yazılann konusudur
Cenazesınde. bakanlıktan
kımseyı goremedım Onca
gonullu katkılan olmuştu
oysa Çok mu ışlen vardı'
Ne var kı nelerle mucadele
ettıyse -ılaçta reklam.
patent hakkı, zamlar- hepsı
ona ınat. yururlukteydı.
somuru doludızgındı Onca
degerverdığı umut
bağladığı genç eczacılar ve
oda temsılcılerı ıse
oradaydılar Ilaç sorunuyla
ılgılı notlannın
kıtaplaştınlmasını,
kışısellıkten kurtanp
eczacı odasına bırakmıştı
Kendısıne. boy lesi bır kıtap
ıçın bır ad onermıştım
"İlaç Empervalizmi".»
Onun adı. mucadelesınde
yaşatılmalı, bunun ıçın
oncelıkle o kıtap Eczacılar
Odası'nca çıkarılmalı.
onun adı. bır koşeye. bır
salona. dershaneye
konulmalıdır. dıyorum
Dr. Alpaslan Berktay
Umutlarınızı Fidan Dikerek Yeşertin
ORMAN BAKANLIĞI
AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU
GENEL MUDL'RLUĞU
AKSARAY 2. İCR4 MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN İLANEN TEBLİGAT
DosyaNo IW5 1440
Macakh Bekır ^kbulut
Vekıh \\ \'ehbı Karacaer BankalarCad Bal Sokak No 1 1 68IOO-4ksaray
Borçlu Nun Toker, Velı Oâlu. Ekmek Fınnı İşletmecısı-Aksaray İstanbul \e Reşadıye Mah Kayserı
BorçMıktan 210 943 000"TL
210 943 000 TL alacak ve ıcra masraflan ıle vasa! faızı ve vekalet ucretını aslından ödemeve Nun Tokar olarak hak-
kınızda yapılan ıcra takıbınde.
Odemeemn teblıgatı bıla teblığ edıldığınden ve yapılan zabıta tahkıkatında adresınız tespıt edılemedığınden 7201 sa-
yılı \dlı Teblıgat Kanunu'nun 28 ve 29'uncu maddelen gereğınce ışbu odeme emnnm gazete ıle ılanen teblığıne karar
verılmıştır
İşbu odeme emnnın gazete neşrınden ıtıbaren 25 gun ıçınde dosya borcunu ve masraflannı odemenız. takıbın dayana-
ğı senet (çek) kambıyo senedı nıtelıgınde değılse 20 gun ıçınde Icra Tetkık Mercu'ne şıkâyet etmenız. takıbın dayanağı
senet (çek) altındakı ımza sıze aıt olmadığı ıddıasında ısenız yıne 20 gun ıçınde açıkça bır dılekçe ıle Icra Tetkık Mer-
cu'ne bıldırmenız aksı takdırde ıcra takıbındekı kambıyo senedındekı ımzanın sızder sadır olmuş sayılacağı ımzanızı
haksız yere ınkar edersenız. sozu edılen senede dayanan takıp konusu alacağı yuzde 10'u oranında para cezasına mah-
kum edıleceğınız. ayrıca yuzde 40'tan aşagı olmamak uzere ımza ınkar tazmınatına da mahkum edıleceğınız borçlu ol-
madığınız veya borcun ıtfa veya ıhmal edıldığı \eya alacağın zamanaşımına uğradığı hakkında \e yetkıye datr ıtırazınız
varsa bunu sebeplen ıle bırlıkte 20 gun ıçınde tcra Tetkık Mercu'ne bır dılekçe ıle bıldırerek mercıden ıtırazınızın kabu-
iune daır bır karar getırmedığınız takdırde cebrı ıcraya devam olunacağı Itıraz edılmedığı ve borç odenmedığı takdırde
25 gun ıçınde tlFK'nın 74 maddesı gereğınce mal bevanında bulunmanız aksı halde hapısle tazyık olunacağınız hıç mal
beyanında bulunmanız veya hakıkate ay kırı bevanda bulunursanız hapısle cazalandınlacağınız odeme emrının tebiığ ye-
rıne kaım olmak uzere ılanen teblıâolunur 17 06 1996 Basın 100122
ÇARŞAMBA
2.ASLİYEHLKUK
MAHKEMESİ'NDEN
DosvaN'o 199^438
Da\ acı Metın Tekın ta-
rafından davah Hamıde
Tekın alevhınde açılan
boşanma davasmda
Mahkememızden ven-
len Avvacık ılçesı Koç-
yurdu kovu C 101 01
S 7 K2'de kavıtlı Ah-
met ve Emıne den olma
^3 1965 dlu Metın Tekın
ıle Hasan ve Emrıve den
olma M 8 1972 dlu Ha-
mide Tekın'ın boşanma-
Iarına ılışkın 5 7 1996 ta-
rıh ve 1995 438 esas
1996 223 sayılı karar ad-
resı te^pn edılemeven da-
valı Hamıde Tekın e ıla-
nen teblığ olunur
12 7 1996
Basın 100111
Enver Paşa.
Şevket Süreyya, Enver Paşa'nın ozyaşamöyku-
sunu yazmak ıçın çalıştığı yıllarda çok coşkuluydu
Ankara'dan Istanbul'a geldıkçe Maçka'dakı evımıze
uğrar, kahvesını ıçerken lafı Enver Paşa'ya getırmek-
ten ozel bır keyıf duyar yuzu daha pembeleşır, ma-'
vı gozlerı uçuklaşırdı Bır gun Enver'ın "Hurrıyet In-
kılabı"n\ nasıl yorumladığını anlatıyordu, 23 Temmuz
1908 gunu Bınbaşı Enver, Tıkveş'tekı hukumet ko-
nağının balkonundan nutuk atmış
"- Hastayı tedavı ettık' "
'Hasta' bılındığı gıbı Osmanlı imparatorluğu ıdı,
Aydemır gulumseyerek eklemıştı
"- Hastayı kurtarmak olanaksızdı1
."
•
Osmanlı Devletı çağ dışına duşmuş, yarı somurge
sayılabılecek bır tarım ulkesıydı, mulkte yaşayan
halklar ısyan bayraklarını çekmışlerdı Osmanh'yı bır
yana bırakalım, 19'uncu yuzyılda dunya harıtasını
renklendıren hangı ımparatorluk yaşayabıldı? Sa-
nayı devrımını bırıncı sırada gerçekleştıren Ingıltere
"ustunde guneş batmayan" ımparatorluğunu Ikıncr
Dunya Savaşı'ndan sonra tasfıye etmek zorunda kal-
madı mı1
Ne Osmanlı yıkıldı dıye yazıklanmalı..
Ne Enver'le arkadaşlarını suçlamalı .
Tarıh yuruyor
Ancak gunumuz Turkıyesı'nde ne Enver Paşa tar-
tışması bıter ne Mithat Paşa, ne de Ikinci Abdül-
hamid veya Vahdettin!.. Çunku bu gıbı kışılıkler,
guncel sıyasal kavganın araçları olarak kullanılıyor-
lar Herkes Enver'ı bır yanından tutup çekıştırecek-
tır; bunu doğal saymak gerek
•
Gerıcıler oldum olası ittıhatçılar'a demedıklerını
komazlar, Ikıncı Abdulhamıd'ı overler
Enver'ı kımse tutmaz1
Kemalıstler de Ittıhatçıları 'maceracı' saydıklann-
dan Enver Paşa sahıpsız kalmıştır Bu gozu pek as-
ker, yaşamını Tacıkıstan'da noktalamıştı Batan Os-
manlı imparatorluğu yerıne Turan Imparatorluğu'nu
kurmak ıstıyordu Sonunda Orta Asya'nın şerıatçı
guçlerıyle bır şeyler yapmak ıstedı, Pamır Dağları
eteklerınde savaşırken hıçbır Holıvut filmınde rasla-
namayacak çaptakı uçuk bır senaryonun olumle bı-
ten sonunu noktaladı
1922'nın Ağustosu çok sıcaktı
Anadolu'da Mustafa Kemal vardı
Orta Asya'da Enver Paşa
Mustafa Kemal emperyalızme karşı savaşıyordu ..
Enver Paşa Bolşevık devrımıne karşı savaşıyor-
du
Enver Paşa Turan mıllıyetçısıydı..
Mustafa Kemal Anadolu mıllıyetçısı
Mustafa Kemal yengıye doğru yururken, Enver Pa-
şa'nın yenılgısı kaçınılmazdı
•
Şevket Süreyya yıllar suren çalışmadan sonra uç
cıltlık "Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa"
adlı yapıtını 1970 te yayımladı Enver Paşa'nın Pa-
mır'de duşmanlarla savaşırken Istanbul'dakı eşı Na-
ciye Sultan'a yazdığı mektupları ılk kez orada oku-
muştum
Pamır Dağları eteklerınde olumle yuz yuze ıken
Enver Paşa'nın, eşı Nacıye Sultan'a yazdığı son mek
J
,,.tup
"Pek sıkıntılı bır hava Tuhaf bir sıs Duşman go-
runmuyor Duşmanda hareket yok ( ) Son satırla-
nmı yazarak mektubumu kapıyorum Içıne buranın
her gun sana yolladığım yabanı çıçeklerınden ma-
ada kaç gecedır altında yattığım karaağaçtan kopar-
dığım ufak bır dalı da gonderıyorum Senı Huda 'nın
bıriığıne yavrulanmla bırlıkte emanet edenm, ruhum
efendıcığım
Karaağaca çakımla ısmını yazdım "
Kım bılır o karaağaç ne kadar buyumuştur
Enver Paşa'nın çakısıyla ağacın govdesıne yazdı-
ğı Nacıye'nın adı da garıp bır aşkın sımgesı gıbı bu-
yumuş mudur?
A\KARA22.GAVRİME\KUL SATIŞ
İCRA DAİRESİ'NDE.N
G\\TWIE\TvULÜVAÇIK
AKTTIRMAİLAM
Dosva No 99S 261 Iş
Satılmasina karar venlen aavnmenkulun (.ınsı kıymetı
adedı evsafı Ankara Venımahalle ılçesı Karsıvaka mahal-
lesı, Karşıyaka 1 cadde 3 sokak 4 kapı no lıı meskenın bu
lundugu \ere rastlayan ımann 410^9 ada 2 parselı teşkıl
eden 260 m2 mıktarında arsası bulunan ve arsa uzerınde I
zemın ve 3 normal kat olmak uzere 4 katlı bma ve 3 dukkâ-
nı bulunan taşınmaz uzerındekı vukumluluklerı ıle bırlıkte
hıssedarlar arasındakı suyuungıderılmesı ıçın \dlıve Sara-
y ı K Blok zemın kat 59 no lu odada açık arttırma suretıyle
satılacaktır Genı» evsatı dosvada mevcut şartnameve ılışık
bılırkişi raporunda açıklanmıştır Takdır edılen deöerı
2 294 240 000-TL
Saöşşartlan: 1-Satiş 24 9 1996 gunu saat 9 30'dan 9 45 e
kadar yukarıda yazılı verde açık arttırma suretıyle vapıla-
cak Bu amırmada tahmın edılen kıvmetın vuzde 7^'ını ve
ruçhanlıalacaklılar varsa alacaklanmecmuunuvesatıi} mas-
raflannı geçmek şartı ıle ıhale olunur Boy le bır bedelle alı-
cı çıkmazsa en çok arttıranın taahhudu bakı kalmak şartıv-
la 4 10 1996 gunu avnı verde ve avnı saatte ıkıncı arttırma-
va çıkarılacaktır Bu arttnmada da bu mıktar elde edıleme-
mışse gay rımenkul en çok arttıranın taahhudu saklı kalmak
uzere arttırma ılanında gostenlen muddet sonunda en çok
arttırana ıhale edılecektır Şu kadar kı arttırma bedelının
malın tahmın edılen kıvmetının vuzde 40"ını bulması ve sa-
tış istev enın alat.ağına ruçhanı olan alacaklann toplamından
tazla olması ve bundan ba^ka parava çev ırme ve paylaştır-
ma masraflannı geçmesi lazımdır Bovle tazla bedelle alıc ı
çıkmazsa satış talebı dusecektır
2- Arttırmaya ıştırak edeceklerın tahmın edılen kıvm< -
tın vuzde 20\ı nıspetınde pev akçesı veva bu mıktar kad ar
mıllı bır bankanın temınat mektubunu vermelen lazımc'ıir
Satış peşın para ıledır alıcı ıstedığınde20gunugeçmemek
uzere mehıl venlebıhr Tellalıveresmı ıhalepulu. tapuharı,
ve masraflan alıuva aıttır Bınkmiş \ergıler satış bedelın-
den odenır
3- Ipotek sahıbı alacaklılarla dıger ılgılılerın (*) bu gay-
rımenkul uzenndekı haklannı hususıvle faızvemasratada-
ır olan ıddıalannı davanağı belgelen ıle on beş gun ıçınde
daıremıze bıldırmelen lazımdır -\ksi takdırde hakla n tapu
sıcılı ıle sabıt olmadıkça pavlaşmadan harıç bırakılacaklar
dır
4- lhaleye katılıp daha sonra ıhale bedelını vatıı mamak
suretıy le ıhalenın teshıne sebep olan tum alıcılar vt kefılle-
n. teklıf ettıklen bedel ıle son ıhale bedelı arasındakı fark-
tan ve dığer zararlardan \e avrıca temeraıt faızınc
1
en mute-
selsılen mesul olacaklardır fhale tarkı ve temerru t taızı ay-
rıca hukme hacet kalmaksızın daıremızce tahsıl olunacak
bu fark varsa onceiıkle temınat bedelınden alın.ıcaktır
3- Şartname ılantanhınden ıtıbaren herkesın gorebılme-
sı ıçın daırede açık olup masratı \enldığı takdırde ısteven
alıcıya bır orneğı gonderılebılır
6- Satışa ıştırak edenlenn şartnameyı gormı ,ş ve munde-
recatını kabul etmış savılatakları. başkata bıl M almak ıste-
yenlerın 199S261 ış savılı dosva numarasıvl a mudurlugu
muze başv urmalan ılan olunur 26 07
1996
(*) llgılıler tabınne ırtıtak hakkı sahıplen dedahıldır
Basın 100839