Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 AGUSTOS 1996 PAZAR 8 PAZAR KONUGU CHP Urla Belediye Başkanı Bülent Baratalı gecekondu imar affına itiraz ediyor 'Devletmafyaya rant sağkyor'ÇJ T\TJ TÇ REFAHYOL hükiimetinin son 'parlak'projesi, imar affı. Buna göre i 3 LJ1V *-A3 31 Temmuz 1996 'ya kadaryapılmış kaçakyapılar ve gecekondular affedilecek. Hükümet, avağının altındaki kaygan zemini sağlamlaştırmak amacıyla bol keseden dağıttığı pamları kısmen bu şekilde geri almaya çahşıyor. Bol keseden yapılan ödemelerin yıl somında bütçede 360 trilyon lira açığcı yol açması beklenirken imar affmdan gelecekparanm 116-117 trilyon lira olacagı hesaplanıyor. İyi de, işin başka bir boyııtu var. REFAHYOL hükümeti. bütçeden bol bıdamaç harcayıp dunıyor; öteyandan kaçak yapdann \ aptldığı Hazine, vakıf, orman arazilerini bıı arazi talancüanna 'ulııfe' olarak dağıtmaya hazuiamvor. Bıı komıda başka bir düşünce daha var. Konımacı çe\reler. Refah Partisi ve DYP vi; Hazine, vakıf, orman amzilerini kendi partilerinin 'rating ini arttırmak için promosyon olarak kıtllanmakla suçluyorlar. "Bıı iki koalisyon ortağı kendi pmmosyonlarını yaparken basının pmmosyon kampanyalarım kontrol altına alma hakkını kendilehnde nasıl buhıyoıiar" diye sonıyorlar. REFAHYOL hükiimetinin parlak' imar affıprojesini, imar affımn bir anlamda HAB1TAT kaıaıianm reddetnıek olup olmadığını, kaçakyapılaşmamn bihiik kentlere verdikleri zararlan, konımacılığa verdiği önem ve gösterdiği özenle tanınan Urla 'mn CHP '// belediye başkanı Bülent Baratalı 'yla konuştuk. SÖYLEŞİ LEYLA TAVŞANOĞLU Siz, Ege bölgesinde yerel HABITAT olıışturdunuz. Bunun gelifim sürecini anlatır mısınız? - Hepimizin bildiği gibi. haziran aymda lstan- bul'da ikincısı yapılan HABITAT ya da Birleş- nıiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı'nın sonuçlan var. Bunlar yayımlandı. Konut. insan hakkıdır. sürdürülebılir yerleşim. gibi kavram- larortaya kondu. HABITAT. uluslararası boyut- ta dev am ederken biz. verel HABITAT'lara baş- lama v e bunları süresiz devam ettirme kararı al- dık. İzmir'de güzel bir ekibimiz. Urla'da güzel bir katılımımiz var. Yerel HABITAT'a ne zaman başladı- nız? - Bir yıl kadar oluyor. Şimdilerde sonuçları- nı vermeye başladı. Türkiye'de yerel HABI- TAT'lar devam edecek. Belediyeler. demokratik örgütler. kooperatifler bunun içinde. Ben Türk- kent'in (Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği) vönetıcilerındenim. Aynı zamanda Ege Belediveler Birliği Yönetim Kurulu. Türk Be- lediveler Birliği ve Yanmada Belediyeler Birli- ği Yönetim Kurulu üyesiyim. Biliyorsunuz. dün- yada genel doğrular var. Herkes onurlu ve sağ- lıklı bir çevrede oturma hakkına sahiptir. Ulus- lararası konvansiyonlarda ve iç metin olarak dö- nüştürülmüş olan bütün yasalanmızda bu hak yurttaş hakkı olarak bütün y urttaşlanmıza veril- miştir. Bunun karşıhğında da dev lete görev ola- rak verilmiştir. Bunlardan yola çıkarak bu türgi- rişimlerimizi devam ettiriyoruz. Türkiye, önem- li bir yerde. önemli sorunlan olan bir ülke. OECD raporlarına baktığınız zaman 2010-2020 yıllannda Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerin nüfu- T ürkiye'nin bir göç olgusu var. İzmir'de beyin fırtınası yaptık. Göç, birinci çizgiye geldi oturdu. İnsanlar çeşitli nedenlerle kendi coğrafyalannı bırakarak kendilerini sanayileşmiş, kentleşmesini tamamlamış olan kentlerin varoşlanna, sel yataklanna, dağ başlanna, neresini bulurlarsa atıyorlar. Bunlar, birer daire şeklinde kenti sıkıntıya sokan gecekondu bölgeleri. sunun ortalama yüzde 85' inin kıyılaşacağını gö- rüyorsunuz. Türkiye'nin durumuna baktığınız zaman Samsun-Adana hattının doğusundan hat- i tın batısına can güvenliği. klasik tanmın sonuç vermemesi. zorunlu göç gibi nedenlerle insan- lar özellikle Ege ve Akdeniz kıyılarına kayıyor. Biz de bu sorunlan görüp yaşadıkça yerel HA- BITAT'lann başlaması ve devam etmesine ka- rar verdik. Türkiye'nin bir göç olgusu var. Iz- mir'de beyin fırtınalan yaptık. Göç. birinci çiz- giye geldi. oturdu. İnsanlar çeşitli nedenlerle kendi coğrafyalannı bırakarak kendilerini sana- yileşmiş. kentleşmesini tamamlamış olan kent- lerin varoşlanna. sel yataklanna, dağ başlanna. neresini bulurlarsa atıyorlar. Bunlar. birer daire şeklinde kenti sıkıntıya sokan gecekondu bölge- leri. Yerleşmeye pek eherişli olmayan yerlerde, bir gecede derme çatma malzemeyle. bannmak amacıyla kulübe yapıyorlar. Gecekondunun bir tanımı da bu. Daha çok da Hazine'nin. vakıfla- nn. ya da kamunun olan arazilere yapılıyor. Bun- lar sağlıksız verleşimlerdir. fşin doğrusu bura- lara hiznıet götürmektir. Buralara hizmet götür- mek ise yapı maliyetinin iki misline çıkıyor. 1982-83-84-85-86 yıllannda kaçak yapılan'ya- pılara imar affı getirilmesi Türkiye'de bir çeşit yağmanın başlangıcıdır. Eski imar aflan, belki çok daha masumdu. Yerleşim amacıyla. insan- ların kendilerinin oturduklan tek konutlardı on- lar. Ama dediğim gibi 1985-86 döneminde ya- pılanlar katlı apartmanlaroldu. Buda yağmanın başlangıç dönemleridir. M ^ ^ H Bu dönemlerde nereleriyağmalandı? - Kültür v arlıklan yağmalandı. ormanlar tah- sis edildi. kıyı kenar çizgileri içinde yasak yapı- laroluştu. buralarda bazı yasadışı paralaraklan- dı. Bununla. bir dev let yağması başladı. 2981 ve 2982 sayılı yasalarla meydana gelen imar affı Türkiye'de yağmanın başlangıcıdır. Aynı za- manda rantın ve rantçıların da başlangıcıdır. Böylece arazi mafyası, kaçak yapı mafyası bü- yük çıkarlar sağladı. -Bununde\amıdır. Bugün. ıflasınsonunagel- miş olan Hazine've bu yolla 116 trilyon liralık bir kaynak sağlanması düşünülüyor. Bu çok yan- lış. Bir kent suçu. bir kent cınayetı ışleniyor. E;,- ki aflar, daha on beş yırmi yıldır başarıya ulaşa- mamışken kentlerin. yerel yönetimlerin \e in- sanların başına yeni bir bela getirılmek isteni- yor. Onun için de bu yeni imar affına şiddetle karşı çıkıyoruz. Ne kadar se\ ındirici ki ha> at bo- yu demokratik kuruluşlarla savaşmış olan bele- diye başkanlan bile bugün demokratik kuruluş- larla birlikte. aynı düzlem içinde mücadeleye hazırlanıyor. 31 temmuzdan önceki kaçak vapılann affı la- fının çıkmasıvla birlikte belediye meclisleri. odalar. TÜSİAD. demokratik kuruluşlar. yerel yönetımler. hepsi bunun yapılmaması konusun- da aynı söylemler içine girdiler. Bunu. Türkiye için bir kazanç \ e mutlu bir başlangıç olarak ka- bul ediyorum. • ^ H H Bıırada bir çelişki yok mu? Türkiye, daha haziran aymda HABITATkonferansına evsahipliğiyaptı. HABITAT,plaıılı kentleşme- yi, planlı kalkmmavı savunan ve kaçakyapılaş- mayı kesinlikle reddeden bir konferans. Bu ko- nuda metinler yayımlandı, Türkiye de devlet olarak bu metinleri imzaladı. Konferanstan iki ay sonra ise Türkiye, imar affı çıkararak ev sa- hipliğini yaptığı HABITAT'm kararlarmı ret mi edivor? PAZAR KONUĞU BÜLENT BARATALI 1947, L rla doğımılıt. Babasınm sııbaylık göre\'i nedeniyle. çocııkluğıımla çeşitli illeri dolaştı. Ortaöğrenimini Alılut \v Izmir uskeri liselerinde tamamlaılı. IC Hııkıık Faküllvsi'nde Yİİkscköğıvninıiıu hiıinli. Bir sı'ire uvukuthk. Izmir Bamsıı Genel Sekıvteıiiği vaplı. 1977'den heri. C HPİIcn Lria Beledive Başkanlığı yapıyoı: Avııt zamanda )anmaJa Belediveler Birliği yönetim kurulu iivesi. ki^iler affedilivor. Bu çok yanlış. • ^ • M Bu tür uygulamalar, kamu ahlakma ne kadar sığıyor? - Bu, ne kişi ne de kamu ahlakına sığar. Tür- kiye'de bugün 400 bin konut açığı var. Buna her yıl bırkaç v üz bin eklenerek sorun de\ am ediyor. Bunlar da birer vakıa. Görmemezlikten geline- mez. Can güvenliği nedenivle büyük kentlere göç eden insanların sorunlannı da görmemezlik- ten gelemeyız. Ama bunların da çareleri var. • • • • \edir bıı çareler? - Kooperatifler vasıtasıvla tahsis edilecek ara- zilere çok güzel konutlaryapabilirsınız. Devlet hâlâ. yanlışıyla doğrusuyla konut yapmaya de- vam ediyor. Bürokrasi yumuşatılabilir. Toplu Konut Idaresi (TOKİ) çok başarılı çahşıyor. Bi- zim örgütümüz olan Türkkent de çok başarılı. Biz Urla gibi küçük bir yerde 1.500 tane konut ürettik. Böylece bölgemizde konut sorunu bitti. Bunu da Türkkent ve TOKİ sayesinde başardık. Yüzde 60'a dayaiı kredi aldık. Insanlaraçok kat- lı değil. dubleks. bahçelı. bütün altvapısı tamam olan konutları verdik. Se kadar zamanda teslim ettiniz'. - On sekiz ayda. Bunlar. Türkiye"de yapılabi- sadece yüzde 30'u gecekondularında oturuyor. Yani yapılmış olan gecekondulann yüzde 70'in- de gecekondu sahipleri oturmuyor. Buralara ara- zi mafyası yerleşmiş durumda. Böyle bir maf- yaya. rantçıİara. çıkar gruplanna çıkar sağlamak desletin görev i değildir. Devletin görev i bu tür olayları önlemektir. Bütün kamuoyu bunun kar- şısında olduğuna göre devletin bundan geri dön- mesi gerekiyor. Şuandabirbelirsizlik. birfacia yaşanıyor. 31 Temmuz 1996'ya kadar yapılmış olan gecekondulann affedilmesi öngörülüyor. Bunda krıter nedir? Nerelere >apılan gecekon- dular affedılecek.' Hazine arazilerine mi. bele- diye arazilerine mi, vakıf arazilerine mi. Boğa- ziçı'ne mi, SİT bölgelerinemi. kıyı kenar çizgi- lerine mi, su yataklanna mı. havzalara mı? Ne- reye yaptığınız gecekondulan affedeceksiniz? Yazık değil mi bu insanlara? Yarın bunlar harap olacak. Onlar yapacaklar. biz gidip yıkacağız. Gerçi o bölgelerde bir tane bile gecekondu yok. Bana göre başbakan ya da açıklama yetkisi kim- deyse o kişi. bugünden tezi vok telev izyona çık- malı. bu işin hatalı olduğunu. yanlış yapıldığını söylemelidır. Bövlece hem kamuovu hem yerel yönetimler hem rantçıİara. çıkarcılara. mafyaya karşı olan insanlar hem odalar, siv il toplum ku- ruluşları hem dev let rahatlayacak. Buna kamu- oyu karşı'.' ^ • M B Böyle bir açıklama yapıhrsa kimler ra- hatsız olacak? - Arazi mafyası, rant grupları ve çıkar çevre- leri rahatsız olacaklar. Ama bence devletin o çev releri rahatsız etme gibi bir görevi de var. Ya da ben öyle sanıvorum. ^ ^ ^ M REFAHYOL hükümeti, acaba onları rahatsız etmek isteyecek mi? - Bence hükümet şunu yapmaya çahşıyor: Bir, REFAHYOL'u oluşturanlar. gecekondu- larla olan bağlarını güçlendirmek istiyorlar. Kendilerine birtaban yapma sıkıntısı içindeler. Yani bu bağları. tapu vererek. ucuz arazi vere- rek güçlendirmevi amaçlıyor ve dolayısıyla oy aldıkları verlerdeki durumlarını da stabil hale getirmeye çalışıyorlar. Gecekondulardan aldık- ları oyların karşılığını devletin malını vererek ödemek istiyorlar. Bu. 116 trilyon liralık kaynak meselesi değil. Bu. REFAHYOL hükümetinin gecekondularla olan bağlantı.sının \e aldığı o>- lann stabil hale getirilmesi. O tabanın sağlam- laştırılmaMna>önelikbirmanevradır. Onlarabu rant sağlanırken arazi mafyası ve çıkarcılara da birtakım çıkarlar sağlanacaktır. Bunlar, kendile- rine özgü bir sınıfyaratmaya çalışıyorlar. Biryıl dir? Şimdi çıkarılmak istenen imar affı ne- -Tamamıyla reddediyor. "Bir, iki a>' önce bir hata yaptım. ama bu böyledir" divor. 1989 ye- rel seçimlerinden sonra oluşan Ege Belediyeler Birliği üyeleri. bazı sorunlarını anlatmak için o zamanki Başbakan Turgut Özal'a gitmişlerdi. Konuktuk. dertlerimizi anlattık. Konu kaçak ya- pılaşmaya geldi. Özal. yirmi kişinin önünde. Türkiye'de konut sorununun gecekonduyla çö- zülebileceğini söyledi. Yani butüruygulamalar- la. kendilerinin oluşrurduğu 2981 ve2982 sayı- lı yasalarıngerekleriyleçözülebileceğinisavun- du. Belki kaçak yapılaşmayı da ikiye ayırmak gerekiyor. Gecekondu olayı ayn bir bölümde ele alınmalı. Kaçak yapılaşma. imar mev zuatına ay- kın yapıyı da ayn bir düzlemde tanışmak gere- kiyor. Hatta bu kaçak yapılardan. şahıs arazile- ri üzerine yapılan yapılarayrı bir platformda ele alınmalıdır. Özellikle başkalarının arazileri üze- rine yapılan yapıyı hiçbir zaman affetmemek gerekiyor. Bu korkunç birolay. Sizin tasarrufu- nuzda olan bir araziye bir başkası geliyor. tasar- ruf ediyor; devlet de onu affediyor. Üstelik bu- nu arazinin sahibine sormadan yapıyor. Bu çok yanlış biruygulama. ^ ^ ^ • B Devlet kendi arazisi üzerine yapılan tecavüzü affediyor... Aslında kamuya ait bir ara- ziye yapılan tecavüz, kamuya sorulmadan affe- diliyor... O arazilerde tek tek her yurttaşın sö'z hakkı yok mu? -O arazilerde, yasalara uymuş. yurttaşlık bi- lincinde olan herkesin söz hakkı var. Bu insan- ların haklanna tecavüz edilerek yasalan ayaklar altında çiğneyen, yurttaşlık bilincinde olmayan livor. Devlet-vercl vönetim-kooperatifler işbir- liği ile pek çok şev başarılabilir. Arazi lerin tah- sısleri yapılabilir. Hazine arazileri. bu tür faali- yetlere tahsis edilebilir. İç ve dış krediler de te- min edilerek konut sorunu halledilebilir. • ^ • ^ ^ ^ O zaman da rant sağlama ve arazi yağ- ması düzeni engellenir... - Bizim yaptığımız modellerde rant olayı yok. Gerçekte ne v arsa odur. Dört tane denetim biri- minden geçen harcamalar. gerçek olarak yansı- yor. 250-300 milyon gibi parayla yüz metreka- relik dubleks konutlaryapıldı. Şimdi dev lete ay- da üç-beş milyon gibi bir parayla geri ödeyerek ödemeler de bitecek. Bu çok güzel bir örnektir. Üstelik bu ömekler çok var. Kooperatiflerimiz çok başarılı. yetişmiş insan gücümüz var. Onun için gecekondu affedilmemeli. Kaçak yapılaş- ma, imar mev zuatına aykırı. başkasının arazisi üzerine yapılaşma, kesinlikle gecekondudan da ağır olarak hiç affedilmemeli. ^ ^ ^ ™ Sizce REFAHYOL hükümeti, amacı- nı, kaynak sağlamak diye gösterdiği bu imar af- fmdan geri dönüş yapar mı? - Bence geri dönüş yapmalı. çünkü yapılan çok yanlış bir iş. Yapılan. rantçıİara. arazi maf- yasına çıkar sağlamaktır. Dev let çıkar sağlar mı? Sağlamaması gerekiyor. Burada yapılan iş, Ha- zine arazilerinin ralanına. yağmasına göz yum- mak. onların satışına izın vermektir. Istatistik- lerortada. Bugün lstanbulun yüzde altmış olan gecekondu alanlarındaki gecekondu sahiplerinin kadar öne Ba>an Çiller'in, "Ben kendi zengini- mivaratamadım"" diye birüzüntüsü vardı. Bun- lar şimdi onu vapmaya. kendi sınıflannı yarat- maya çalışı\orlar. Bağlarını güçlendirmeyi amaçlıyorlar. ^ • i ^ ^ H Sizce bu hükümet imar affmdan ger- çekten geri dönüş yapar mı? -Kendileri yapmak istemez. REFAHYOL'un Çiller kanadı aynı şeyi 1995 seçimlerinde de yapmak istemişti. Ama o sırada CHP hükümet- teydi ve şiddetle karşı çıktığı için imar affı geti- rilemedi. Yani bu. eksik kalmış biroperasyonun tamamlanması kararhlığıdır. Bundan geri döne- ceklerini sanmıyorum. Ama hatadan dönmek de bir büyüklüktür. Bu da bir atasözü. ^ ^ M M Burada galiba çok ilginç bir duruın da söz konusu. REFAHYOL hükümeti, büyük ga- zetelerin promosyon kampanyalarım engelle- mek,ya da kontrol altına almak için Tüketicinin Korunması Kanunu 'nda bazı değişiklikler yap- tu Ama bu hükümet,promosyon ürünü veren ba- sını kontrol altına almaya çalışırken, görünen o ki Refah Partiside D\ P de seçmenlerinepromos- yon olarak Hazine, vakıf arazilerini, ormanlan verecek. Siz bu çelişkiyi nasıl karşılıyorsunuz? - Bence daha da kötüsü oluyor. Bakın. ince- leyin. Sadece Refahlı belediyelerde gecekondu yayılması var. îstanbul büyükşehir belediye Baş- kanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bir sözü var. "Bunlan ben mi yaptırdım ki yıkayım?" diyor. Bu sözleri. 1994 yerel seçimlerinden önce ya- pılmış gecekondular için söylüvor. Tayyip Er- doğan. bu olguya kendisi de direnmeye çahşı- yor. "Ben beş bin tane gecekondu >ıktım. apart- manlaşmış gecekondulara savaş açtım" diyor. Ama esas bu imaraftına karşı çıksın. Tayyip Er- doğan REFAHYOL'un önemli mimarlarından birisi. İstanbui ve Ankara Büyükşehir Belediye- len bu uvgulamaya karşı seslerıni çıkarsınlar. Cünkü o iki büyükşehir belediyesı sınırları için- de büvük oranda kaçak yapılaşma var. Belki. beledi>eler arasında şehircilik anlayişi da degi- şik. Bazı belediyeler evin 5-10santimi>le uğra- şıyor. Bazıları da göz yumuvor. Göz yumulan yerler Refahlı belediyeler. Refahlı belediveler bu tür uygulamalara açıkça göz yumuvorlar v e pro- mosyonlannı dağıtıyorlar. Doğru. Bu bir çeşit de Refah'ınborçödemesi. Siyası rüşv et gibi... "Sen bana oy verdin. Ben de geldim. Bir firsatını bu- lup bazılannın beceriksizliği v üziinden iktidarı da yakaladım. \ üzde 20'\le bu işi cö/düm. Ma- dem ki ikridara geldim. bana verdiğin o>un kar- şılığını sana ödinorum. devletin malını sana ve- riyorum. Daha sonra tapusunu da \ereceğim. ^arısını müteahhide ver. varısını da sen al. Tasa etmeden yaşamava devam et. Ben bunu sana ga- rantiediyorum". tktıdar partisı bunu söyleyebi- liyor. Olay bu. Bence promosyondan da beterbir şey. Bu. gerive dönülemez bir olay. Bakın. ge- cekonduya tapu \ermek bir cinavet. Ama tek katlı. iki katlı vapılmış gecekondu bölgelerinın ıslah edilerek geri döndürülmesi şansı var. Ama apartmanlaşmış gecekonduları affederseniz. bundan geri dönüş şansı vok. Onun ıçın bunla- ra tapu verilnıemeli. ^^^^m Peki ıslah edilemez mi bu alanlar? - Yapılabilir. tabii. Ama arazi devletin olur. devlette kalır. 775 savılı yasavla. ya da çağdaş bir yasayla buraları ıslah edilebilir. Ama tapu- nun dev letin olması koşuluv la... İnsanlara da ın- tıfa hakkı mı verilir. va da belirlı bir para karşı- lığında konutu devletten mi alırlar, bütün bun- lar yapılabilir Ama şimdi. kırsal kesimden ge- len insanların bir gecede derme çatma malze- meyle yaptıkları kulübeler bugün gündüz vakti apartman biçimınde yapılıyor. Bunun masum olan hangı tarafı kaldı? Böyle bir durum affedi- lebilir mi? Dev let en az mafva kadar güçlü ol- malıdır. Dev let en az mafya kadar donanımlı ol- malıdır. Dev let en az mafya kadar kararlı olma- lıdır. Dev let böyle davranırsa zaten bütün bun- lar yapılamaz. i^H^^H Peki, bu imar affımn getirilmemesinin çarelerini de söyler misiniz? - Tabii. Herkes atar tutar da hiçbir çare söy- lemez. Bu da vanlış bir davranıştır. bana göre. Bir olgu, bir durum var. Kaçak yapılaşmaya de- vam edilivor. Cıkarılan 10-11 vasava. bütün iyi- niyete karşın, bu sürüyor. Ama bir parantez aç- mak istiyorum. Ben 1980 sonrasının iyi niyeti- nı kabul etmiyorum. Bunun birçaresı ofmalı. Bir G öç önlenmelidir. Yani Samsun - Adana hattının doğusundan gelen insanları kendi coğrafyasından geldiği kentlerin bütün donanımlannı sağlayarak onları orda can güvenliği, iç huzuru, iş ve aş sağlayarak banndırmak gerekir. O insanlar, buralara gelerek çok mutlu olmuyorlar. Buralarda ikinci sınıf vatandaş muamelesi görüyorlar. Kent yaşamına uyum sağlayamıyorlar. defa. gecekondu affı vapılmamalı. Gecekondu affıyla meydana gelecek arazi satışı gecekondu sahiplerine vapılmamalı: arazi devletin elinde kalmalı. Gecekondu bölgelerınde ıslah çalışma- lan yapılmalı. Gecekondu önleme bölgeleri dev - letin elinde kalır. dev let de bunları örgütleri eliy- le >eniden halka sunmalı. Çünkü bunlar para karşılığıdır. Herkes paravı veımeli. Ama daha çağdaş. HABITAT sonrası aldığımız kararlara uygun planlı verleşim. planlı kentleşme. sürdü- rülebilir konut. sürdürülebilirverleşme ilkeleri- ne göre hareket edilir. Yurttaş da bunun parası- nı ödemelidir. İkincisi. göç önlenmelidir. Yani Samsun-Adana hattının doğusundan gelen in- sanlan kendi coğrafyasından geldiği kentlerin bütün donanımlarını sağlayarak onları orada. can güvenliği. iç huzuru. iş ve aş sağlayarak ba- rındırmak gerekir. O insanlar. buralara gelerek çok mutlu olmuyorlar. Buralarda ikinci sınıf v a- tandaş muamelesi görüyorlar. Otobüse binmi- yorlar. kent yaşamına uyum sağlavamıyorlar. Kenttekilerdeonlan aşağılıvorlar. Bunlarvapıl- mamalı. Bunun çareleri aranmalı ve bulunmalı. Anadoluda ve doğuda iş merkezleri. yeni kent- ler oluşturulmalı. Bir başka husus da Hazine arazilerinin yerel yönetimlere devredilmesi ge- rekliliği. Ya da dev let yerel yönetimlerle birlik- te. anayasanın 127. maddesi gereği yerel yöne- timleri yetki ve imkânla donatarak konut üret- meli. Bu konutlar. maliyet fiyatlanna. uzun va- delerle bu halka verilmeli. Öbür yanda. imar mev zuatına aykırı yapı kesinlikle affedilmeme- li ve yıkılmahdır. Bunlardan çok ağır da para ce- zalan alınmalıdır Başkasının arazisi üzerine v a- pılan yapı derhal ortadan kaldırılmalı. gecekon- du bölgelerinde apartmanlaşmaya kesinlikle izin verilmemelidir. Gecekondu bölgelerinde apart- manlaşma kesin gerıye dönüşü ve ıslahı önler. Daha da önemlisi. Türkiye. HABITAT kararla- nna uygun olarak planlı yerleşmeye. kentleşme- ye. kentlileşmeve özen göstermeli. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı belki de yeniden ikiye aynl- malı. Ya yeni bir bakanhk kurulmalı. ya da bir türlü kuruluş vasası çıkmavan ve ne ucube ol- duğu belli olmayan Şehircilik Bakanlığı yet- kilerle donatılmalı.